integraal Dorpsontwikkelingsplan (iDOP) | Loosbroek 2.1721.001 iDop Loosbroek.indd 1 19-10-2009 15:24:21 2.1721.001 iDop Loosbroek.indd 2 19-10-2009 15:24:24 Documentatiepagina Titel: integraal Dorpsontwikkelingsplan (iDOP) Loosbroek Projectnummer: 2.1721.001 Opdrachtgever: Kerncommissie Loosbroek, Gemeente Bernheze Contactpersoon gemeente Bernheze: Willibrord de Veer Contactpersoon Kerncommissie Loosbroek: Joop Neijs Projectgroep LOS Stadomland en Buro Cement: Roelof Goodijk, Margreet Zwols, Jeanine Beekman (LOS), Jeroen Pijnenburg (Cement). Datum: 22 oktober 2009 Begeleiding van het project door de stuurgroep en de werkgroep iDOP: 3 Wethouder Eric Daandels, gemeente Bernheze Willibrord de Veer, gemeente Bernheze Joop Neijs, kerncommissie Loosbroek Wietske Piek, kerncommissie Loosbroek Antoinette Wildenberg, kerncommissie Loosbroek Gido Boets, kerncommissie Loosbroek LOS stadomland B.V. Buro Cement Dit ontwikkelingsplan is mede tot stand gekomen dankzij Postbus 142 Strohulzen 35 de financiële steun van de Provincie Noord-Brabant en de 5201 AC ’s Hertogenbosch 5282 NZ Boxtel Gemeente Bernheze. Veemarktkade 8 Tel: 06 – 29110065 5222 AE ’s Hertogenbosch [email protected] Tel: 073 – 7113770 www.burocement.nl [email protected] www.losstadomland.nl 2.1721.001 iDop Loosbroek.indd 3 19-10-2009 15:24:25 2.1721.001 iDop Loosbroek.indd 4 19-10-2009 15:24:31 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 7 1.1. Inleiding 7 1.2. Het doorlopen proces 7 1.3. Leeswijzer 8 2 Huidige situatie 9 2.1. Landschap, dorpsopbouw en openbare ruimte 9 2.2. Inwoners en het sociale leven 2.3. Voorzieningen 13 2.4. Wonen 16 2.5. Werkgelegenheid 16 2.6. Buitengebied 17 2.7. Verkeer en infrastructuur. 19 3. Wensbeeld Loosbroek 21 4. Visie Loosbroek 25 4.1. Visie op hoofdlijnen 25 4.2. Openbare ruimte 29 4.3. Inwoners en het sociale leven 31 4.4. Voorzieningen 36 4.5. Wonen 40 4.6. Werken 42 4.7. Buitengebied en recreatie 44 4.8. Verkeer 46 5 Leefbaarheidsagenda 49 5.1. Inleiding 49 5.2. Projectenlijst 50 5.3. Projecten met prioriteit 53 2.1721.001 iDop Loosbroek.indd 5 19-10-2009 15:24:32 Figuur 1. Een dorpsontwikkelings- plan voor een kleine kern is een integraal plan. Alle onderwerpen, die met het wonen, werken en le- ven in het dorp te maken hebben worden besproken en behandeld en zoveel mogelijk met elkaar in verband gebracht. De meest waardevolle omgeving wordt in de visie van LOS Stadomland gevonden in het optimum mens, ruimte en gebruik Fietsexcursie door en rondom Loosbroek (eind april 2009) 2.1721.001 iDop Loosbroek.indd 6 19-10-2009 15:24:34 1 Voorwoord 1.1. Inleiding hoogte houden van de stand van zaken en hen zoveel mogelijk betrekken bij de uitvoering van de punten uit Voor u ligt het integraal dorpsontwikkelingsplan de leefbaarheidsagenda. Loosbroek. Het integraal dorpsontwikkelingsplan Loosbroek bevat een ontwikkelingsvisie van en voor Loosbroek en een praktische agenda waarin voor de 1.2. Het doorlopen proces middellange termijn is aangegeven hoe de visie vol- gens de bewoners kan worden uitgevoerd. Het dorpsontwikkelingsplan Loosbroek is interactief Samen met de bewoners is gewerkt aan een wens- tot stand gekomen in de periode vanaf april 2009 beeld voor de toekomst en is nagedacht over mogelij- en zal naar verwachting in oktober 2009 worden ke oplossingen en projecten. Het meest kenmerkende afgerond. De volgende procesmomenten hebben en positieve van Loosbroek vonden de bewoners de plaatsgevonden: gemeenschapszin, het sterke verenigingsleven, de 1. In april heeft het startoverleg plaatsgevonden. rust en de band met het buitengebied. Er is dan ook Daarna heeft de veld- en beleidsanalyse plaats- levendig gediscussieerd tijdens de bewonersavonden gevonden. Ook is in april een aantal bewoners in 7 met een mooie opkomst. De bewoners hebben een Loosbroek geïnterviewd. Gesproken is met men- sterke band met elkaar, maar laten elkaar ook in hun sen die op verschillende wijze actief zijn in en zich waarde. Bewoners hebben tijdens de avonden hun betrokken voelen bij het dorp, zoals enkele onder- ambities laten zien en zijn bereid de handen uit de nemers, de KBO, bestuursleden van verenigingen mouwen te steken. en de directeur van de basisschool. Op deze wijze Via een interactief proces is het programma samen is, gecombineerd met een veldbezoek en een met de bewoners opgesteld. De uitkomsten van de bureauonderzoek, een globaal beeld verkregen van dorpsgesprekken zijn een belangrijke input geweest de problematiek in Loosbroek. Dit vormde een voor het dorpsontwikkelingsplan en hebben geleid tot goed startpunt voor een dorpsgesprek. een agenda voor de toekomst. De gemeente, de bewo- 2. Op 14 mei heeft het eerste dorpsgesprek plaats- ners en andere partijen kunnen op basis van de agen- gevonden. Hierbij waren ongeveer 50 dorpsbewo- da afspraken maken; het startsein voor het werken ners aanwezig. In een workshopachtige setting is aan de leefbaarheid. Het werken aan de leefbaarheid in vier groepen gediscussieerd over de toekomst is echter een doorlopend proces. Contact tussen de van het dorp. De reeds geformuleerde problemen gemeente en dorpsbewoners blijft belangrijk om de zijn aangevuld. Daarna is samen met de bewoners doelen te bereiken. Daarom zal de gemeente ook via ingezoomd op het wensbeeld dat Loosbroek heeft een gericht communicatietraject de bewoners op de voor 2025. 2.1721.001 iDop Loosbroek.indd 7 19-10-2009 15:24:35 3. Op 8 juni heeft het tweede dorpsgesprek plaats- 6. De eindpresentatie van het dorpsontwikkelings- gevonden, waarbij ongeveer 60 dorpsbewoners plan Loosbroek is gepland op 22 oktober 2009. aanwezig waren. In vier groepen is gediscussieerd 7. De leefbaarheidsagenda vormt de basis voor het over verschillende onderwerpen, waarbij de oplos- toekomstige overleg tussen het dorp, de kerncom- singen centraal stonden. missie (namens hen) en de gemeente. 4. In augustus en september heeft een drietal workshops plaatsgevonden met doelgroepen, die betrokken zijn bij de uitwerking en mogelijke 1.3. Leeswijzer uitvoering van projecten in het iDOP. (1) De eerste workshop is gehouden met ondernemers rond het In dit rapport vindt u in de inleiding (hoofdstuk 1), plein. Met hen is gesproken over de toekomstige de achtergrond en het proces voor de tot standko- inrichting en gebruik van het plein. (2) De tweede ming van het project. In hoofdstuk 2 wordt kort de workshop is gehouden met bestuursleden van de huidige situatie beschreven. In hoofdstuk 3 staat het accommodaties in Loosbroek (St. De Wis, St. d’n wensbeeld beschreven. Dit beeld is op basis van de Hoek en de Parochie). Met hen is gesproken over inbreng van bewoners gemaakt. Het wensbeeld heeft de profilering van de accommodaties, een plan op basis van de inbreng van de bewoners en (geïnte- voor samenwerking tussen De Wis en de Parochie greerd door) LOS Stadomland en Buro Cement geleid en het organiseren van de zorg rondom het tot een visie op Loosbroek in de toekomst (hoofdstuk wonen. (3) Een derde workshop is gehouden met 4). Om de visie te realiseren wordt een aantal concre- een vertegenwoordiging van de landbouw (ZLTO), te projecten voorgesteld. Deze staan in hoofdstuk 5 de IVN Bernheze en ‘Bernhezer Buitenwacht’. overzichtelijk beschreven in de leefbaarheidsagenda. Doel van deze workshop was het uitwerken van een aantal concrete acties voor het buitengebied op het vlak van ommetjes en nieuwe activiteiten gericht op een multifunctioneel platteland en landschapsbeheer. 5. Naast deze procesmomenten hebben regelmatig overleggen plaatsgevonden met de werkgroep en de stuurgroep. De werkgroep bestond uit de werkgroep iDOP van de kerncommissie van Loosbroek. De stuurgroep was een gecombineer- de stuurgroep met Vorstenbosch. Hierin waren naast de kerncommissie Loosbroek en de dorps- raad Vorstenbosch, de verantwoordelijk wethouder van de gemeente Bernheze en de gemeentelijke projectleider vertegenwoordigd. 2.1721.001 iDop Loosbroek.indd 8 19-10-2009 15:24:35 2 Huidige situatie In dit hoofdstuk wordt de huidige ruimtelijke voor de omgeving van Loosbroek. Ten noorden van en sociale structuur van Loosbroek beschreven. Loosbroek ligt een grootschalig, tamelijk open land- Achtereenvolgens worden de volgende thema’s schap dat relatief kort geleden is ontgonnen, dit zijn behandeld: de jonge ontginningen. De verkaveling is langgerekt • Openbare ruimte; en noordzuid gericht. Direct rondom Loosbroek lig- • De inwoners en het sociale leven; gen delen van de dekzandvlakte, als overgangszone • Voorzieningen; tussen de jonge ontginningen en de dekzand¬ruggen. • Wonen; Door het voorkomen van kavelbeplantingen (knotwil- • Werkgelegenheid; gen, essen en elzen) is het gebied kleinschaliger dan • Buitengebied en toerisme & recreatie; de jonge ontginningen. Dit verschil is goed herken- • Verkeer en infrastructuur. baar langs de Stoksestraat. Ten oosten en ten zuiden van Loosbroek liggen enkele uitlopers van dekzand- ruggen. Deze gebieden zijn kleinschalig en groen, met 2.1. Landschap, dorpsopbouw en slingerende wegen en historische bebouwing. openbare ruimte De Dorpsstraat vormde op de rand van de dekzand- 9 vlakte de ontginningsbasis, van waaruit het gebied ten Loosbroek ligt temidden van het Brabantse noorden van Loosbroek werd ontgonnen. De relatief zand¬landschap. Door verschuivingen in de aard- open lintbebouwing van de Dorpsstraat is kenmer- korst ligt ten noorden van Nistelrode de hoger ge- kend voor de kern. De lintbebouwing kent een ruime legen Peelhorst, terwijl het grootste gedeelte van opzet van boerderijkavels en heeft een breed straat- Bernheze in het ‘Centrale Slenk’ ligt. Ook Loosbroek profiel. Langs de Dorpsstraat vinden we de oudste ligt in de Centrale Slenk, een gebied dat in een ver boerderijen, waarna een lintdorp is ontstaan door verleden overdekt is geraakt met stuifzand. Het land- verdichting langs de weg. Bij de kerk ontstond een schap wordt tegenwoordig gekenmerkt door restan- hogere dichtheid van bebouwing, waardoor een soort ten stuifzand / stuifduinen, zandruggen, zandvlaktes centrumpje is ontstaan. Het lint is in de loop der jaren en beekdalen. nog verder verdicht en de korrelgrootte van de bebou- wing (vooral bedrijven) is toegenomen. In de periode Loosbroek wordt omringd door de verschillende zand- tussen 1899 en 1957 is de groei van Loosbroek voor- landschappen.