Leśny Park Uzdrowiskowy w Miłomłynie Zdrowe ¿ycie, czysty zysk Spis treści Wstęp – 1 Leśny Park Uzdrowiskowy – 2 Uzdrowisko Miłomłyn – 4 Strefy ochrony uzdrowiskowej na terenie miasta i gminy Miłomłyn – 6 Miłomłyńska flora i fauna – 9 Leśne legendy – 15 O mieście i gminie Miłomłyn – 16 Szanowni Państwo Pragnę przedstawić Państwu propozy- cję wydawniczą, przybliżającą czytel- nikom nowe przedsięwzięcie – Leśny Park Uzdrowiskowy w Miłomłynie. Wierzę, że Miłomłyn i jego okolice mają ogromny niewykorzystany potencjał. Posiada on bowiem swój wyjątkowy uzdrowiskowy klimat. Decydując się choćby na krótki pobyt w naszych ma- lowniczych okolicach, przekonacie się Państwo, że jest to wymarzone miejsce dla osób szukających relaksu, ciszy i spokoju w zgodzie z naturą. Różnorodność kulturowa naszej Gminy pozwoli poznać zwyczaje i historię tego terenu oraz jego mieszkańców. Mam nadzieję, że folder, który trzymacie Państwo w dłoniach, będzie dla Was źró- dłem wartościowych przeżyć i refleksji. Liczę, że będzie on dobrze promować Gminę Miłomłyn z jej niespotykaną nigdzie indziej uro- dą i ciekawą, choć burzliwą, przeszłością. Stanisław Siwkowski Burmistrz Miasta i Gminy Miłomłyn Leśny Park Uzdrowiskowy Inwestycja ta jest kontynuacją rozwoju publicznie dostępnej infrastruktu- ry uzdrowiskowej, którą podejmuje samorząd Gminy Miłomłyn jako jedno z zadań służących uzyskaniu statusu uzdrowiska. Projekt pn. „Leśny Park Uzdrowiskowy w Miłomłynie” otrzymał dofinansowanie ze środków Regio- nalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020 w ramach poddziałania 6.2.1 Infrastruktura uzdrowisko- wa. Celem głównym projektu było zwiększenie dostępności i atrakcyjności terenów uzdrowiskowych w gminie Miłomłyn oraz wzrost liczby odwiedza- jących te tereny. Leśny Park Uzdrowiskowy znajduje się w strefie A obszaru ochrony uzdrowiskowej i jednocześnie w Obszarze Chronionego Krajobrazu Ka- nału Elbląskiego. Został utworzony na obszarze kompleksu leśnego (lasu 2 ochronnego uzdrowiskowego), administrowanego przez Nadleśnictwo Mi- łomłyn. Zlokalizowany jest pomiędzy Jeziorem Ilińskim a drogą powiatową prowadzącą do Tardy. Dawniej istniała tu cegielnia Emilianów oraz mieszal- nia pasz. W ramach dostosowania kompleksu leśnego do funkcji leśnego par- ku uzdrowiskowego wybudowano urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego Uzdrowiskowy i małej architektury. Park obejmuje ciągi piesze, pieszo-rowerowe oraz sta- cje terapeutyczne, służące terapii poprzez ruch. Pierwsza z nich wyposażo- na jest w: drabinkę, płotki, urządzenie do brzuszków, belkę do wypadów, drążek – żmijkę, drabinkę krzyżakową, pieńki i młynek z ładowarką. Drugi zespół terapeutyczny składa się z: drabinki, płotków, urządzenia do brzusz- ków, belki do wypadów, drążka - żmijki, pieńków, ruchomych belek, urzą- dzenia do wyciskania belki oraz bramy crossfitowej. Na jego terenie rozmieszczono również wiaty inhalacyjne wyposażo- ne w stoły i ławki, zadaszone stoły z ławkami, stojaki na rowery i miejsce grillowania. Dla ułatwienia poruszania się po parku ustawiono liczne dro- gowskazy, mapy i tablice informacyjne. Przed wejściem do parku dla zmo- toryzowanych powstał parking. 3 Uzdrowisko Miłomłyn Status obszaru ochrony uzdrowiskowej Miłomłyn uzyskał 17 maja 2016 r. zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów (Dz. U. 2016, poz. 756). Ob- szar ten obejmuje powierzchnię miasta Miłomłyn oraz sołectwa Tarda i Ba- gieńsko i stanowi 7602,06 ha. Podstawowym surowcem leczniczym jest torf o właściwościach leczniczych. Jego złoże znajduje się w odległości ok. 1,5 km od centrum Miłomłyna i położone jest w widłach Kanału Elblą- skiego i rzeki Korbajny. Borowina to rodzaj torfu o dużym stopniu przetworzenia przez bak- terie humifikujące. Na podstawie wyników badań fizyko-chemicznych oraz mikrobiologicznych borowiny z tego złoża stwierdzono, że ma ona właściwości lecznicze. Właściwości fizyczne to duża pojemność cieplna przy małym przewodnictwie cieplnym, co umożliwia efekt silnego, głębo- 4 kiego i równomiernego podgrzania części ciała poddanych zabiegowi (42- 45 stopni). Ponadto zawarte w borowinie kwasy organiczne i sole nadają jej właściwości przeciwzapalne, ściągające, bakteriostatyczne i bakterio- bójcze. Może być stosowana w formie okładów, zawijań oraz kąpieli całko- witych i częściowych wg wskazań lekarskich. Stosowana jest w leczeniu chorób reumatycznych, schorzeń ginekologicznych i niektórych chorób Miłomłyn narządów wewnętrznych. Miłomłyn charakteryzuje się warunkami bioklimatycznymi spełnia- jącymi normy klimatyczne, dobrym klimatem akustycznym, śladowym natężeniem pól elektromagnetycznych oraz parametrami sanitarnymi powietrza. Klimat Miłomłyna ma właściwości lecznicze w odniesieniu do: chorób układu oddechowego (w tym astmy), chorób narządów ruchu i stanów pourazowych, nadciśnienia tętniczego i chorób neurologicznych. Poprzez zróżnicowane bodźce klimatyczne może także wspomagać lecze- nie zaburzeń układu termoregulacyjnego. W okolicznych lasach na drzewach występuje porost granicznik płuc- nik (Lobaria pumonaria). Jest gatunkiem wskaźnikowym czystości powie- trza. Emisja zanieczyszczeń przemysłowych w XIX i XX wieku spowodowa- ła jego zamieranie. Dzisiaj obecność porostu świadczy o wysokim stopniu naturalności lasów. Znajduje się na Czerwonej Liście Roślin i Grzybów Pol- ski i jest objęty ścisłą ochroną. 5 6 Po zlokalizowaniu zakładów i urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego samorząd planuje wystąpić do Ministra Zdrowia o przyznanie statusu uzdrowiska dla ob- szaru „Miłomłyn”. Pierwszymi działaniami w tym kierunku są Narodowe Centrum Badań Klinicznych, Diagnostyki i Terapii Padaczki NEUROSPHERA MIŁOMŁYN oraz urządzenie odcinka plaży i trasy leczenia spacerowego nad jeziorem Ilińsk w Miłomłynie. Obie inwestycje uzyskały wsparcie z funduszy zewnętrznych. Neurosphera to pierwszy w Polsce ośrodek badawczy, w którym interdyscy- plinarny zespół ekspertów będzie prowadził badania kliniczne w oparciu o naj- nowocześniejszą aparaturę medyczną i środowisko informatyczne wpierają- ce proces diagnostyki i terapii padaczki. Ośrodek o powierzchni użytkowej 2,5 tys. m2 zostanie wybudowany na terenie pomiędzy ul. Słoneczną a ul. Ho- telową w Miłomłynie. 7 Na plaży w Miłomłynie dostępne są już: nowy jeziora oraz oświetlenie solarne. Dla zmotoryzowanych pomost, siłownia plenerowa, boisko do gry w siatków- urządzono parking przy ul. Ilińskiej. Na nasypie w po- kę, plac zabaw dla najmłodszych, miejsce na ognisko przek Jeziora Ilińskiego, gdzie dawniej przebiegały tory oraz zadaszona altana ze stołem i siedziskiem. Na wy- kolejowe, urządzono trasę leczenia spacerowego wy- posażeniu plaży jest również przebieralnia, stojaki na posażoną w parking, oświetlenie solarne, ławki i po- rowery, ławki, schody z funkcją ławek nad brzegiem mosty nad wodą. 8 Miłomłyńska flora i fauna Miasto i gmina Miłomłyn wchodzi w skład obszaru funkcjonalne- go „Zielonych Płuc Polski”. Teren ten charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem zasobów środowiska przyrodniczego o zacho- wanych naturalnych krajobrazach. Szata roślinna gminy należy do najbardziej interesujących na terenach nizinnych. Wpływ na to może mieć między innymi uroz- maicona rzeźba terenu, wpływ północnego klimatu, różnorod- ność gleb, bogactwo wód i torfowisk oraz stosunkowo niewielkie przekształcenia ekosystemów. 9 Bogaty świat roślinny stwarza doskonałe warunki do byto- wania licznych gatunków zwierząt. Na terenie gminy występuje bogata fauna, między innymi: jelenie, sarny, dziki, lisy, zające oraz borsuki, tchórze, kuny, jeże, wiewiórki, a także myszy, krety, ryjówki, nornice. Z licznych gatunków ptaków występują tu: orły bieliki, orliki, sikory, dzięcioły, pełzacze, kowaliki, sowy, pucha- cze, wilgi i inne. Duża powierzchnia wód powierzchniowych powoduje wy- stępowanie ryb uznawanych za pospolite, takie jak: sieja, sie- lawa, szczupak, okoń, leszcz, sandacz, jazgarz, krąp, karp, ka- raś, węgorz, kleń, jaź, miętus, płoć, ukleja, ciernik itp., ale także szczególnie cenne gatunki wędrowne, czyli ryby łososiowate (troć, pstrąg potokowy, łosoś). Wpływ na to ma występowanie relatywnie czystych wód w rzekach oraz szybki ich nurt. Teren gminy charakteryzuje się dużą lesistością. Lasy zaj- mują 6523 ha, co wynosi około 40,5% powierzchni gminy. Ob- szar znajduje się w dorzeczu rzeki Drwęcy i systemu wodnego Kanału Elbląskiego. Na terenie gminy zlokalizować można 19 je- 12 zior o łącznej powierzchni 1226 hektarów. Największe jeziora to: Gil Wielki, Ilińskie i Karnickie. Występujące formy ochrony przyrody i krajobrazu to: Obszar Chronionego Krajobrazu Kanału Elbląskiego oraz Obszar Chronionego Krajobrazu Lasów Taborskich oraz dwa rezerwaty: Rzeki Drwęca i Jeziora Drwęckiego oraz Jeziora Iłgi. W Rezerwacie Sosny Taborskiej Nadleśnictwo Miłomłyn utworzyło ścieżkę dydaktyczną. Prowadzi ona wśród najstar- szych, najpiękniejszych i najbardziej charakterystycznych okazów. Przeznaczona zarówno dla pieszych i rowerzystów, dorosłych i dzieci. Początek i koniec trasy zlokalizowane są przy wjeździe do miejscowości Tabórz na parkingu przygotowanym specjalnie dla gości Rezerwatu. Wzdłuż ścieżki ustawiono kilkanaście drew- nianych tablic edukacyjnych. Wzbogacone zdjęciami opisy w przystępny sposób przybliżają zwiedzającym tematykę związaną z gospodarką leśną czy podstawowymi pro- cesami zachodzącymi w przyrodzie. Osoby indywi- dualne, jak i grupy zorganizowane, mają możliwość zwiedzania we własnym zakresie lub z przewodni- kiem z Nadleśnictwa. Na strudzonych spacerem czekają liczne miejsca odpoczynku, a w trosce o czystość i porządek przy większości z nich umieszczono kosze na śmieci. 13 Wiek