Müslüm AKALIN • Cihat KÜRKÇÜOĞLU URFA MİLL^I MÜCADELE ALBÜMÜ ŞANLIURFA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KÜLTÜR ve SOSYAL İŞLER DAİRE BAŞKANLIĞI YAYINLARI İçindekiler - Sunuş Nihat Çiftçi / 5 İkinci Baskı - Önsöz Müslüm Akalın / 7 Mart 2016 I. Albüm ISBN : 978-975-8165-23-0 1) Mücahitler / 11 a) 12'ler, Müdafaayı Hukuk ve İaşe Kurulları / 12 b) Kuvayı Milliye / 19 Yayın Koordinatörü c) Aşiretler ve Çevre Desteği / 61 Necmi KARADAĞ • Birecik Kuvayı Milliyesi / 62 Kapak Fotoğrafı • Çöle Doğru / 64 Milisler ve Belediye Reisi Hacı Kâmilzade Hacı Mustafa Efendi • Merkez Aşiretleri / 65 (Fransızların Urfa’yı tahliyesinden sonra çekildiği sanılan fotoğraf) • Siverek Kuvayı Milliyesi / 71 • Suruç Kuvayı Milliyesi / 77 Grafik Tasarım d) Askerler / 79 Mehmet Necmi KÜÇÜKOĞLU e) İdareciler / 85 Yapım Navi Medya 2) Mücadele’den Fotoğraflar / 87 www.navimedya.com 3) Mücadele’nin Mekânları / 93 4) Eski 11 Nisan’lar / 103 Baskı II. Millî Mücadele’de Kim Kimdir? Altan Özyurt Matbaacılık www.altanmatbaacilik.com • Kim Kimdir? / 113 1- Kurtuluş Mücadelesinde Adları Geçenler / 114 2- Kimlikleri Hakkında Yeterli Bilgi Edinilemeyenler / 153 ŞANLIURFA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ 3- Şehit Listesi / 154 • Dizin / 156 KÜLTÜR ve SOSYAL İŞLER DAİRE BAŞKANLIĞI • Teşekkürler / 172 T : 0 414 318 51 00 • F : 0 414 316 08 62 www.sanliurfa.bel.tr [email protected] Kitapta yer alan metin ve fotoğraflar kaynak gösterilmeden kullanılamaz. Sunuş Milli Mücadelede dillere destan bir bağımsızlık tanımı sergilenmiştir özgürlüğe kastedenlere. Yaşlısıyla genciyle, kadınıyla erkeğiyle tek vücut olunmuş buradan geçit yok denilmiştir. “Ekmeksiz, susuz yaşarım ama Hürriyetsiz yaşayamam” diye Şanlı bir şekilde haykırılmıştır tüm dünyaya… Bu inanç ve kararlılıkla düşman kuvvetlerini imha eden Urfalılar, şehri düşman işgalinden kurtardıkları için sevinç gözyaşları içerisinde Urfa'ya dönerken duygularını şöyle dile getirmişlerdir; Kolumu salladım toplar oynadı Kara taş içinde çete kaynadı Yaşasın Urfalılar teslim olmadı İşte, Urfa halkının bağımsızlığı için yürüttüğü bu anlamlı mücadele, ülkemizin kurtuluşunda da önemli rol oynamıştır. Urfa'da başlatılan kurtuluş mücadelesinin kazanılması, diğer şehirlerde başlatılan millî hareketler için de esin kaynağı olmuştur. Urfa'nın Kurtuluş yıldönümünde Belediyemizin sergi salonunda halkımıza sunduğumuz “Kurtuluş'un Mimarları Fotoğraf Sergisi”ni kitaba dönüştürerek kalıcı hale gelmesi, bu şekilde vatanları uğruna şehit ve gazi olan mücahitlerin anılarının torunlarına ve gelecek kuşaklara aktarılması; Belediyemiz için bir görev, dedelerinin onurunu taşıyan genç kuşaklar içinse heyecan verici bir olaydır. Yeni bilgi ve belgelerle zenginleştirilmiş bu güzel ve önemli eseri bize kazandırdıkları için Müslüm AKALIN ve Cihat KÜRKÇÜOĞLU’na çok teşekkür ediyorum. Dünya halklarının özellikle de İslam coğrafyasının ateş çemberine alındığı bu günlerde ihtiyacımız olan şey, ecdadımızın bizlere bıraktığı mirasa sahip çıkmaktır. Bu inanç ve kararlılıkla Urfa'mızın ve dolayısıyla tüm ülkemizin kurtuluş gününü kutluyor; tüm gazi ve şehitlerimizi rahmetle, minnetle anıyorum. Nihat ÇİFTÇİ Büyükşehir Belediye Başkanı Sunuş Milli Mücadelede dillere destan bir bağımsızlık tanımı sergilenmiştir özgürlüğe kastedenlere. Yaşlısıyla genciyle, kadınıyla erkeğiyle tek vücut olunmuş buradan geçit yok denilmiştir. “Ekmeksiz, susuz yaşarım ama Hürriyetsiz yaşayamam” diye Şanlı bir şekilde haykırılmıştır tüm dünyaya… Bu inanç ve kararlılıkla düşman kuvvetlerini imha eden Urfalılar, şehri düşman işgalinden kurtardıkları için sevinç gözyaşları içerisinde Urfa'ya dönerken duygularını şöyle dile getirmişlerdir; Kolumu salladım toplar oynadı Kara taş içinde çete kaynadı Yaşasın Urfalılar teslim olmadı İşte, Urfa halkının bağımsızlığı için yürüttüğü bu anlamlı mücadele, ülkemizin kurtuluşunda da önemli rol oynamıştır. Urfa'da başlatılan kurtuluş mücadelesinin kazanılması, diğer şehirlerde başlatılan millî hareketler için de esin kaynağı olmuştur. Urfa'nın Kurtuluş yıldönümünde Belediyemizin sergi salonunda halkımıza sunduğumuz “Kurtuluş'un Mimarları Fotoğraf Sergisi”ni kitaba dönüştürerek kalıcı hale gelmesi, bu şekilde vatanları uğruna şehit ve gazi olan mücahitlerin anılarının torunlarına ve gelecek kuşaklara aktarılması; Belediyemiz için bir görev, dedelerinin onurunu taşıyan genç kuşaklar içinse heyecan verici bir olaydır. Yeni bilgi ve belgelerle zenginleştirilmiş bu güzel ve önemli eseri bize kazandırdıkları için Müslüm AKALIN ve Cihat KÜRKÇÜOĞLU’na çok teşekkür ediyorum. Dünya halklarının özellikle de İslam coğrafyasının ateş çemberine alındığı bu günlerde ihtiyacımız olan şey, ecdadımızın bizlere bıraktığı mirasa sahip çıkmaktır. Bu inanç ve kararlılıkla Urfa'mızın ve dolayısıyla tüm ülkemizin kurtuluş gününü kutluyor; tüm gazi ve şehitlerimizi rahmetle, minnetle anıyorum. Nihat ÇİFTÇİ Büyükşehir Belediye Başkanı Önsöz 11 Nisan 1981 tarihinde eski Türkmen Sineması olarak bilinen Belediye Sineması’nda Cihat Kürkçüoğlu, Kurtuluş Savaşı’na katılan mücahitlerin fotoğraflarından oluşan bir sergi açtı. ‘‘Gaziler-Şehitler-Belgeler:Urfa Kurtuluşu ile ilgili siyah-beyaz Fotoğraf Sergisi’’ adıyla açılan sergi çok ilgi çekmiş, günlerce açık kalmıştı. Her sabah elindeki siyah çantasıyla Külâflı eteklerindeki evinden çıkıp müze asistanı Cihat Kürkçüoğlu’na uğrayan, anılarını ve fotoğraflarının paylaşan Kurtuluş Savaşı gazilerinden Ahmet Mestçi bu serginin en önemli kaynağıydı. Sonra yıllar yılları kovalamış, Urfa’nın kurtuluşuyla ilgili yaptığımız yayınlar, belgeler çoğalmış; puslu anılar, unutulan yüzler, tarihin karanlıklarından çıkıp sararmış kartpostallar üzerine solgun ışıklarını salmıştı. Bir sohbet ortamında serginin yeniden hatırlanması, elde biriken zengin malzemenin sergilenmesi düşüncesiyle buluşunca 9 Nisan 2006 yılında Belediye Başkanı Ahmet Eşref Fakıbaba tarafından açılışı yapılan ‘‘Kurtuluş’un Mimarları Fotoğraf Sergisi’’ doğdu. Cihat Kürkçüoğlu ile arşivlerimizi bir araya getirerek hazırladığımız bu sergi, Belediye Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Necmi Karadağ’ın teşvikleri ve Harran Üniversitesi Resim-İş Öğretmenliği Bölümü öğretim görevlisi Haldun Özbudun’un bilgisayardaki emeklerine çok şey borçluydu. 2006'dan beri her yıl Urfa’nın Kurtuluş tarihi olan 11 Nisan’da yeni fotoğraflar eklenerek zenginleşen sergi fotoğraflarının kalıcı bir albüm haline getirilmesi Necmi Karadağ tarafından önerilince eksiklikleri en aza indirmek gayesiyle son iki yıl yoğun bir araştırma temposuna girildi ve Kurtuluş’ta ismi geçen her şahsın yakınlarına ulaşılmaya çalışıldı. Urfa Kurtuluş Tarihi ile ilgili yıllara yayılan araştırmalarda elde edilen bilgi ve belgelere dayanarak hazırlanan bu albüm, yapılması çok gecikmiş bir çalışma olması dolayısıyla bir çok zorlukları beraberinde getirdi. Elimizde fotoğrafı olan mücahitlerin birçoğunun kimliklerine ulaşılamadığı gibi, kimliğine ulaşılan bir bölüm mücahidin fotoğraflarını temin etmek mümkün olmadı. Bu konudaki eksikliklerin hoşgörü ile karşılanması ve kitabın bu konudaki eksik bilgi ve fotoğrafları davet etmesi temenni edilir. Eksikliklerine rağmen, kitabın bir bölümünü oluşturan ve mücahitlerin kimlikleriyle hizmetlerini gösteren ‘kim kimdir’ bölümünün araştırmacılar ve meraklıları için zengin bir ansiklopedik kaynak olacağını düşünüyorum. Bu konuda bitmez tükenmez isteklere sabırla cevap veren nüfus müdürü Celal Bucak’a ve arşivindeki fotoğrafları benimle paylaşan ve böylece kitabın zenginleşmesine katkı sunan Cihat Kürkçüoğlu’na teşekkür ediyorum. Müslüm AKALIN Önsöz 11 Nisan 1981 tarihinde eski Türkmen Sineması olarak bilinen Belediye Sineması’nda Cihat Kürkçüoğlu, Kurtuluş Savaşı’na katılan mücahitlerin fotoğraflarından oluşan bir sergi açtı. ‘‘Gaziler-Şehitler-Belgeler:Urfa Kurtuluşu ile ilgili siyah-beyaz Fotoğraf Sergisi’’ adıyla açılan sergi çok ilgi çekmiş, günlerce açık kalmıştı. Her sabah elindeki siyah çantasıyla Külâflı eteklerindeki evinden çıkıp müze asistanı Cihat Kürkçüoğlu’na uğrayan, anılarını ve fotoğraflarının paylaşan Kurtuluş Savaşı gazilerinden Ahmet Mestçi bu serginin en önemli kaynağıydı. Sonra yıllar yılları kovalamış, Urfa’nın kurtuluşuyla ilgili yaptığımız yayınlar, belgeler çoğalmış; puslu anılar, unutulan yüzler, tarihin karanlıklarından çıkıp sararmış kartpostallar üzerine solgun ışıklarını salmıştı. Bir sohbet ortamında serginin yeniden hatırlanması, elde biriken zengin malzemenin sergilenmesi düşüncesiyle buluşunca 9 Nisan 2006 yılında Belediye Başkanı Ahmet Eşref Fakıbaba tarafından açılışı yapılan ‘‘Kurtuluş’un Mimarları Fotoğraf Sergisi’’ doğdu. Cihat Kürkçüoğlu ile arşivlerimizi bir araya getirerek hazırladığımız bu sergi, Belediye Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Necmi Karadağ’ın teşvikleri ve Harran Üniversitesi Resim-İş Öğretmenliği Bölümü öğretim görevlisi Haldun Özbudun’un bilgisayardaki emeklerine çok şey borçluydu. 2006'dan beri her yıl Urfa’nın Kurtuluş tarihi olan 11 Nisan’da yeni fotoğraflar eklenerek zenginleşen sergi fotoğraflarının kalıcı bir albüm haline getirilmesi Necmi Karadağ tarafından önerilince eksiklikleri en aza indirmek gayesiyle son iki yıl yoğun bir araştırma temposuna girildi ve Kurtuluş’ta ismi geçen her şahsın yakınlarına ulaşılmaya çalışıldı. Urfa Kurtuluş Tarihi ile ilgili yıllara yayılan araştırmalarda elde edilen bilgi ve belgelere dayanarak hazırlanan bu albüm, yapılması çok gecikmiş bir çalışma olması dolayısıyla bir çok zorlukları beraberinde getirdi. Elimizde fotoğrafı olan mücahitlerin birçoğunun kimliklerine ulaşılamadığı gibi, kimliğine ulaşılan bir bölüm mücahidin fotoğraflarını temin etmek mümkün olmadı. Bu konudaki eksikliklerin hoşgörü ile karşılanması ve kitabın bu konudaki eksik