Strategia rozwoju Gminy Radecznica na lata 2016-2022 została opracowana przez firmę Lubelska Akademia Rozwoju Piotr Majchrzak na podstawie umowy z Gminą Radecznica z dnia 29 października 2015 r. Eksperci uczestniczący w opracowywaniu strategii: PIOTR MAJCHRZAK, RAFAŁ DUDEK, Ikony użyte w raporcie pochodzą ze strony: www.flaticon.com 1 SPIS TREŚCI 1. Wstęp .......................................................................................................................................... 4 2. Przesłanki opracowania nowej strategii rozwoju........................................................................ 5 3. Metodologia opracowania strategii ............................................................................................ 6 4. Zgodność strategii z innymi dokumentami strategicznymi ......................................................... 8 5. Raport o stanie gminy. Analiza i diagnoza strategiczna ............................................................ 10 5.1. Położenie, infrastruktura, przestrzeń i środowisko ............................................................ 10 5.1.1. Położenie administracyjne i geograficzne ................................................................... 10 5.1.2. Dostępność komunikacyjna gminy oraz infrastruktura komunikacyjna ...................... 12 5.1.3. Sieć osadnicza oraz zagospodarowanie przestrzenne ................................................. 14 5.1.4. Walory przyrodnicze .................................................................................................... 15 5.1.5. Walory kulturowe .................................................................................................... 18 5.1.6. Infrastruktura wodno-ściekowa ................................................................................... 23 5.1.7. Infrastruktura zagospodarowywania odpadów ........................................................... 26 5.1.8. Infrastruktura energetyczno-oświetleniowa ............................................................... 26 5.1.9. Infrastruktura teleinformatyczna................................................................................. 27 5.1.10. Pozycja gminy w regionalnej i krajowej polityce przestrzennej ................................ 28 5.2. Infrastruktura społeczna ..................................................................................................... 30 5.2.1. Sytuacja demograficzna ............................................................................................... 30 5.2.2. Wiek i struktura wykształcenia mieszkańców.............................................................. 34 5.2.3. Gospodarstwa domowe oraz źródła ich utrzymania ................................................... 42 5.2.4. Sytuacja mieszkaniowa (mieszkalnictwo) .................................................................... 45 5.2.5. Infrastruktura oświatowo-edukacyjna ......................................................................... 48 5.2.6. Infrastruktura sportowa ............................................................................................... 57 5.2.7. Infrastruktura kultury................................................................................................... 58 5.2.8. Ochrona zdrowia, wykluczenie i opieka społeczna ...................................................... 63 5.2.9. Bezpieczeństwo publiczne ........................................................................................... 71 5.2.10. Jakość życia w gminie ................................................................................................. 79 5.3. Gospodarka i rynek pracy ................................................................................................... 82 5.3.1. Rolnictwo ..................................................................................................................... 82 5.3.2. Przedsiębiorczość ......................................................................................................... 87 5.3.3. Turystyka .................................................................................................................... 100 2 5.3.4. Rynek pracy i bezrobocie ........................................................................................... 103 5.3.5. Odnawialne źródła energii ......................................................................................... 110 5.3.6. Atrakcyjność inwestycyjna gminy .............................................................................. 118 5.3.7. Możliwości budżetowe i zdolność inwestycyjna Gminy ............................................ 121 5.4. Jakość rządzenia w gminie ................................................................................................ 137 5.4.1. Administracja i jakość kadr ........................................................................................ 137 5.4.2. Współpraca z innymi podmiotami ............................................................................. 137 5.4.3. Planowanie strategiczne ............................................................................................ 140 5.4.4. Promocja gminy ......................................................................................................... 141 5.5. Analiza SWOT .................................................................................................................... 142 6. Rozwój strategiczny Gminy Radecznica w latach 2015-2022 ................................................. 146 6.1 Wizja gminy ....................................................................................................................... 146 6.2 Misja gminy ........................................................................................................................ 147 6.2 Cele strategiczne ................................................................................................................ 148 Cel strategiczny 1. Funkcjonalna przestrzeń publiczna i rozwinięta infrastruktura. ........... 150 Cel strategiczny 2. Czyste środowisko naturalne. ................................................................ 156 Cel strategiczny 3. Zintegrowana i przedsiębiorcza społeczność lokalna. ........................... 160 Cel strategiczny 4. Rozwinięta gospodarka i promocja gminy............................................. 164 6.3 Cele operacyjne i kierunki działań ..................................................................................... 170 6.4. Wdrażanie i finansowanie strategii .................................................................................. 170 6.4.1. System instytucjonalny wdrażania strategii .............................................................. 170 6.4.2. Finansowanie strategii ............................................................................................... 172 6.5. Monitoring i ocena realizacji strategii .............................................................................. 177 7. Załączniki: ................................................................................................................................ 178 Załącznik nr 1: Wykaz wskaźników monitoringowych ............................................................ 178 8. Spis wykresów, tabel, rysunków. ......................................................................................... 185 3 1. Wstęp Strategia Rozwoju Gminy Radecznica na lata 2016-2022 powstała na mocy Uchwały nr X/57/2015 Rady Gminy Radecznica z dnia 16 października 2015 roku w sprawie przystąpienia do opracowania Strategii Rozwoju Gminy Radecznica na lata 2016-2022. Strategia składa się z trzech zasadniczych części: diagnostycznej, strategicznej i wdrożeniowej. 4 2. Przesłanki opracowania nowej strategii rozwoju Główną przesłanką opracowania nowej strategii była konieczność stworzenia nowego, profesjonalnego i długofalowego dokumentu odpowiadającego oczekiwaniom i wyzwaniom współczesności oraz konieczność włączenia w proces jego tworzenia wszystkich opiniotwórczych środowisk z terenu gminy Radecznica. Przesłankę do rozpoczęcia prac stanowiła również potrzeba przeprowadzenia oceny efektów dotychczas realizowanej strategii oraz dokonanie na tej podstawie stosownych zmian i uzupełnień. Bardzo ważnym powodem opracowania nowego dokumentu była również konieczność dostosowania jego zapisów do nowego paradygmatu polityki regionalnej w Polsce, zakładającego m.in. specjalizacje regionalne i lokalnej gospodarki, a także wieloszczeblowy model zarządzania i współdziałania w zakresie realizacji wspólnych zadań i przedsięwzięć inwestycyjnych. Niezmiernie istotnym elementem było również zapewnienie spójności pomiędzy strategią rozwoju gminy i aktualnie obowiązującymi dokumentami strategicznymi na poziomie wspólnotowym, krajowym i regionalnym, w tym w szczególności z celami Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.). Zasadniczym argumentem, przemawiającym za opracowaniem nowej strategii rozwoju gminy Radecznica była również konieczność dostosowania jej celów i działań do nowej polityki spójności Unii Europejskiej oraz wynikających z tej polityki celów tematycznych, wdrażanych za pomocą krajowych i regionalnych programów operacyjnych finansowanych w ramach nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Główne zmiany, w stosunku do poprzednio obowiązującej strategii związane są przede wszystkim z uproszczeniem struktury dokumentu. W przedmiotowej strategii ujęto także nowe treści, wynikające m.in. z nowych