European Week of Regions and Cities 2019 Th!nk East Netherlands: denk aan Oost-Nederland als je wilt samenwerken aan slimme oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Met die uitgestoken hand treden we ‘Brussel’ en andere Europese regio’s tegemoet tijdens de European Week of Regions and Cities (EWRC) 2019. We presenteren ons als een regio die denkt, maar vervolgens ook doet: we zijn een praktische en betrouwbare partner die de samenwerking zoekt en de handen uit de mouwen steekt. De EWRC is een uitgelezen gelegenheid om Europa te laten zien wat we als Oost-Nederland te bieden hebben. Dat doen we steeds meer in gezamenlijkheid. Het programma dat voor u ligt, is daar het bewijs van. Onder de noemer Th!nk East Netherlands laten we deze week zien waarin Oost-Nederland excelleert op het vlaggenschip ‘Smart and sustainable industries’: Op woensdagmorgen organiseert Oost-Nederland het side event “Energy storage and management solutions”. Aan vier thema-tafels (laadinfra, waterstof, smart grids/digital en batterijen) organiseren we ontmoetingen voor internationale ondernemers uit Oost-Nederland met mogelijke toekomstige Europese projectpartners. Ook op woensdagmorgen verzorgt Jan Mahy, Lector van Saxion Hogeschool, een “EU Region Talk” met als titel: “On the road to circular textiles”. Vorig jaar hebben we ons tijdens de EWRC geprofileerd met het programma Top Fit, in het kader van het andere Oost-Nederlandse vlaggenschip ‘Concepts for a Healthy Life’. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de verschillende events georganiseerd door partners uit de regio. Een volledig schema met alle activiteiten is terug te vinden in deze reader. Daarnaast is er op dinsdagavond het jaarlijkse Oost-Nederlands netwerk event, georganiseerd door beide provincies, waar u onder het genot van een drankje kunt bijpraten met elkaar, met ‘Brussel’ en partnerregio’s. We wensen u een inspirerende week! Christianne van der Wal Eddy van Hijum Gedeputeerde Gelderland Gedeputeerde Overijssel Inhoudsopgave De focus van Oost Nederland 4 Europa update 7 Nieuwe coalities en Europa gedeputeerden 7 Europese verkiezingen en topfuncties 8 Het Meerjarig Financieel Kader: wat is de stand van zaken? 10 Het proces tot nu toe 10 Nieuwe financiering MFK 11 Europese euro’s in Gelderland en Overijssel 12 Brexit update 30/09/2019 13 Partners aan het woord 14 Cleantech Regio 14 Regio Twente 16 Regio Arnhem-Nijmegen 17 Regio Achterhoek 18 Ruimte voor innovatie, groeien in kwaliteit 18 Regio FruitDelta 19 Regio Foodvalley 20 VNO-NCW 23 Overzicht events, gereorganiseerd door Oost Nederlandse regio’s 24 Praktische informatie 27 De Europese Unie in het kort 28 3 De focus van Oost Nederland Oost-Nederland profileert zich in Europa met de thema’s ‘Concepts for a healthy life’ and ‘Smart and sustainable industries’. Oost- Nederland biedt op deze thema’s bewezen internationale excellentie en expertise. Binnen deze thema’s willen we inspelen op de missies die Europa schetst en willen we een proeftuin zijn voor nieuwe innovaties. We stimuleren dat ondernemers en kennisinstellingen komende tijd nog meer kunnen profiteren van de Europese mogelijkheden en subsidies die er ook na 2020 weer zijn voor innovatieve projecten. Belangrijke Europese programma’s zijn HORIZON EUROPE en DIGITAL EUROPE. Daarbij zetten we in op het ontsluiten van de gezamenlijke netwerken van de partners in Oost-Nederland en het benutten van elkaars expertise zodat samenwerking met internationale partners makkelijk van de grond komt. We verwachten dat het Oost-Nederlands MKB nog stappen kan zetten als het gaat om het profiteren van Europese mogelijkheden. Daarbij gaat het niet alleen om subsidies, maar ook om het delen van kennis en het aanboren van nieuwe afzetmarkten. Een goed internationaal netwerk vergroot ook de kans op internationale investeringen of vestiging van internationale partners in Oost-Nederland. Door internationale samenwerking en projectontwikkeling op Europese schaal zetten de partners uit Oost-Nederland in, op een versnelling van de innovatieprocessen in de gezondheids- en productieketens. Hierbij wordt een toekomstgerichte gezondheidszorg, voedselvoorziening en slimme en duurzame productie nagestreefd. In de beide coalitie akkoorden van de provincies Gelderland en Overijssel worden de actuele maatschappelijke uitdagingen weergegeven, waar we gezamenlijk aan willen werken en de Europese kansen willen benutten. Kortom: met het internationale Innovatieprofiel “Th!nk East Netherlands” dragen we uit: denk aan Oost-Nederland als je wilt samenwerken aan slimme oplossingen voor de actuele maatschappelijke uitdagingen. 24 Partners in Th!nk East Netherlands Th!nk East Netherlands wordt gedragen door 24 Oost-Nederlandse partners: Th!nk East Netherlands organiseert EURegion Talk – Circulaire Textiel Minder dan 1% van het vezelmateriaal dat wordt gebruikt om kleding te produceren, wordt gerecycled tot nieuwe kleding, wat een verlies van meer dan 100 miljard euro aan materialen per jaar betekent1. Letterlijk miljoenen tonnen nieuw vezelmateriaal, zowel op natuurlijke als op fossiele basis, is momenteel verbrand of anderszins downcycled, wat bijdraagt aan een steeds toenemende koolstofvoetafdruk. Lector Jan Mahy van Saxion Hogeschool Enschede van het Lectoraat Smart Functional Materials/Innovatieve textielontwikkeling zal de Oost Nederlandse TedTalk verzorgen. EURegion Talk 10.30 – 11.00 uur. Locatie: Square Convention Centre 1 Ellen MacArthur Foundation, A new textiles economy: Redesigning fashion’s future, (2017, http://www.ellenmacarthurfoundation.org/publications) 5 Workshop - Energy Storage and Management Solutions De overgang naar een duurzame energievoorziening is in volle gang. Dit betekent meer decentrale opwek van zonne- en windenergie die op het elektriciteitsnet wordt gebracht. Tegelijkertijd groeit de vraag naar energie door economische groei. Een van dé uitdagingen om de energietransitie te realiseren is de opslag van energie. Alleen door voldoende opslag en slim management kan vraag en aanbod van energie op elkaar afgestemd blijven. Zo wordt de continuïteit van de energievoorziening geborgd. Er zijn verschillende vormen van energieopslag. De Europese Commissie zet in op waterstof, batterijen en slimme laadinfrastructuur voor mobiliteit. Ze stimuleert de ontwikkeling van deze oplossingen als onderdeel van nieuwe strategische Europese waardeketens. Deze vormen de ruggengraat van de toekomstige Europese Industrie. Ook zet de nieuwe Europese Commissie Von der Leyen in op een Green Deal om versneld klimaatdoelstellingen te realiseren. Oost-Nederland is Smart en Sustainable! De industrie heeft de expertise en het ondernemerschap op het gebied van energieopslag in huis. De ontwikkelingen op het vlak van waterstof, batterijen en slimme laadinfrastructuur gaan snel. Op 9 oktober lichten bestuurders, ondernemers en onderzoekers acht initiatieven en projecten toe. Dit alles vanuit de missie: “Ensure energy security and continuity by developing large scale sustainable energy storage and management solutions at the highest competitive level.” We gaan in dialoog met vertegenwoordigers van de Europese Commissie, het Europees Parlement en andere Europese regio’s, zodat we samen kunnen versnellen door Europees beleid, samenwerking en financiering. Voor meer informatie en het programma: https://thinkeast.nl/energy-storage-management- solutions Workshop Energy Storage 09.30 – 13.00 uur. Locatie: Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging, Korteberglaan 4 Europa update Het afgelopen jaar is er, mede dankzij de verkiezingen op provinciaal en Europees niveau, veel veranderd. Op provinciaal niveau zijn er nieuw gekozen vertegenwoordigers, er zijn nieuwe coalitieakkoorden en er zijn nieuwe maatschappelijke opgaven gedefinieerd. Op Europees niveau is er na de verkiezingen een nieuw Europees parlement gekomen, komt er een nieuw meerjarig financieel kader (MFK 2021-2027) en zijn/worden alle topfuncties opnieuw ingevuld. In Groot- Brittannië heeft Theresa May haar functie overgedragen aan Boris Johnson, het blijft onrustig rondom de Brexit en hierover zijn nog dagelijks updates. In dit hoofdstuk van de reader vindt u een overzicht van de actuele ontwikkelingen en wat dit betekent voor Oost Nederland. De coalitieakkoorden en hun relatie met Europa worden tegen het licht gehouden. De stand van zaken van het MFK en de Brexit kunt u in dit hoofdstuk vinden net als een overzicht van de topfuncties en welke politici deze gaan bekleden. Nieuwe coalities en Europa gedeputeerden Overijssel De coalitie van Overijssel bestaat uit: CDA, VVD, PvdA, ChristenUnie en SGP. Samen met de Commissaris van de Koning Andries Heidema vormen de Gedeputeerden van deze partijen de Gedeputeerde Staten van Overijssel. Bij de portefeuilleverdeling is Europa onderdeel geworden van de portefeuille van Eddy van Hijum. In het coalitieakkoord van provincie Overijssel staan meerdere thema’s genoemd die ook in Europa leven en waarbij samenwerking met de Europese instellingen een meerwaarde voor Overijssel kan opleveren, zowel door financiering als door kennisdeling. Gelderland De coalitie van de provincie Gelderland bestaat uit: VVD, CDA, GroenLinks, PvdA en ChristenUnie. Samen met de Commissaris van de Koning John Berends vormen de Gedeputeerden van deze partijen de Gedeputeerde Staten van Gelderland. Bij de portefeuilleverdeling is Europa onderdeel geworden van de portefeuille van Christianne van der Wal. In het coalitieakkoord van provincie Gelderland is er aandacht voor Europa en staan er meerdere thema’s genoemd die de komende periode actueel zijn