Nr. 88, december 2005 Recht aan De Regt (3) Molens Rijnland Raadsels rond de Rotte Inhoudsopgave 2005 D it n u u w m a m c e vo c r o e b r p e 2 t 0 g va 0 iro t 6 Maandblad over molens en hun opvolgers 8ste jaargang, nr. 12 Inhoud pagina Molens Actueel 375 Zoeker 388 NVVM-molenmakers actief 390 Grensmolens 390 COLOFON Raadsel omtrent koren- en/of pelmolen Windlust Burum 392 Redactie & administratie: Molens Rijnland 393 Moerdijkstraat 39 2751 BE Moerkapelle, Tel./fax: +31 (0)79-5931303 E-mail adres: [email protected] Uit ‘t Kijkgat 397 Verschijning: Recht aan De Regt (3) 398 elf maal per jaar, als regel op de eerste woensdag van de maand. Gedurende de maanden juli en augustus verschijnt Raadsels rond de Rotte 405 één gecombineerd nummer Inhoudsopgave 2005 411 Uitgave: De 'Molenwereld' is een uitgave van de Stichting Molenwereld Benedenrijweg 521 2987 VA Ridderkerk Tel.: 0180-411018 Redactioneel Uitgever: dhr. Sj. J. Veerman Neptunushof 28 2931 XS Krimpen a/d Lek Dit nummer, dat ook wordt toegezonden aan de relaties van de Tel.: 0180-524509 E-mail adres: [email protected] Rijnlandse Molenstichting, maakt de achtste jaargang vol, in totaal een jaar met 416 pagina’s molens. In 1998 waren het er met de eer - Redactie: ste jaargang nog maar 268! In totaal zijn er nu 88 nummers ver - dhr. J.S. Bakker schenen. Moerdijkstraat 37 2751 BE Moerkapelle, Tel/fax 079-5931303 Het hart van het blad is weer het domein van de Rijnlandse Molen - E-mail adres: [email protected] stichting. Bestaande en verdwenen molens langs de spoorlijn Lei - den-Woerden, de molenspoorlijn van Nederland, weerspiegelen dhr. B.H.J. Mols het streven van deze stichting en de problemen waarvoor men zich Provincialeweg Zuid 42, 4286 LM Almkerk, Tel.: 06-50283248 geplaatst ziet. Al met al een verhaal van verlies en winst. E-mail adres: [email protected] In dit nummer is het hoofdartikel weer gewijd aan de molen van De Regt in Nieuw-Lekkerland, maar nu van een totaal andere aard. In Advertenties: de eerste twee afleveringen stond de molen als werktuig centraal, J. Ottevanger Molenviergang 2 2761 BK Zevenhuizen maar in deze derde gaat het om de aftakeling. Er zijn weinig mo - Tel.: 0180-638180 / Fax: 0180-638179 lens in Nederland waar die eindstrijd zo lang heeft geduurd. In 1951 E-mail adres: [email protected] vaagt de firma De Regt een sloopvergunning aan. De feitelijke uit - voering, de onttakeling laat nog op zich wachten tot 1968! Tussen - Abonnementen: Tel.: +31 (079)-5931303 (na 18.00 uur) / Fax: +31 (079)-5931303 tijds voeren de betrokkenen een soort schaduwgevecht over het Nederland ( f 47,50) per jaar (incl. 6% BTW) behoud. Soms lijkt dat rond, maar uiteindelijk gaat het toch ver - keerd. Overige landen Europa ( f 65,-) Het tweede grote artikel is een heel merkwaardig verhaal. Over Andere landen prijs op aanvraag molens is al heel veel geschreven, over nederzettingen eveneens. De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden Over de relatie tussen nederzettingen en korenmolens is er aan - voldaan. merkelijk minder. Een kaart aan de muur in mijn huis liet een merk - Abonnementen kunnen op ieder gewenst moment ingaan waardig verband zien tussen de dorpen en de korenmolens in het en worden automatisch verlengd tenzij een abonnement uiterlijk 1 december van het lopende abonnementsjaar gebied van de Rotte. Een verband dat heel veel vragen opriep schriftelijk wordt opgezegd maar helaas weinig antwoorden opleverde. Ontginningen, de De in het lopende abonnementsjaar (van januari t/m vroegste molens en verplaatste dorpen zijn sleutelwoorden in een december) reeds verschenen nummers worden na artikel op het grensvlak van molengeschiedenis en historische ge - ontvangst van het abonnementsgeld direct toegezonden, indien nog voorradig ografie. Verder treffen de meeste abonnees/donateurs van de Molenwe - Prijs losse nummers: in Nederland f 6,-; reld in dit nummer een nota met acceptgiroformulier aan voor de overig Europa f 7,- (exclusief porto) voortzetting van het abonnement in 2006. Dat geldt uiteraard niet Donateurs van de Stichting Molenwereld ontvangen het voor de donateurs van de Rijnlandse Molenstichting die rechtst - blad gratis bij een minimum-donatie van f 62,50 reeks door de stichting worden benaderd. Op schenkingen en legaten aan de Stichting Molenwereld is De tarieven blijven voor 2006 ongewijzigd. Dit betekent dat in ne - artikel 24 lid 4 van de Successiewet van toepassing gen jaar de prijs met slecht i 3,25 is gestegen! Door de stijging van Bankrelatie: het aantal pagina’s en het aantal abonnees is het blad in werke - Voor Nederland: Postbank 4506935 / Rabobank 3750.30.867 lijkheid alleen maar goedkoper geworden. Zo willen we eigenlijk Voor België: Postcheque 000-1746998-28 ook in de toekomst goedkoper worden en natuurlijk een blad blij - ven dat waar voor zijn geld geeft. Kopij: Zenden aan de redactie van de Molenwereld, Moerdijkstraat 39, 2751 BE Moerkapelle N.B. Bij dit nummer van de Molenwereld treffen de meeste abon - nees ingesloten hun factuur voor het abonnementsjaar 2006 aan. Lay-out en Druk: Wilt u s.v.p. voor tijdige betaling zorg dragen? Daarmee bespaart u Vis Offset, Alphen aan den Rijn de administratie veel werk en tijd. JSB ISSN 1387-2974 Afsluitdatum van de kopij voor het januarinummer 2006 van Molen - © COPYRIGHT 2005 Stichting Molenwereld Moerkapelle wereld : 2 december 2005 . In verband met de feestdagen is de Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt op welke wijze dan ook zonder deadline voor het volgende nummer vroeger dan gebruikelijk. voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever ACTUEEL Informatie voor deze rubriek: Redactie Molenwereld, p/a B.H.J. Mols, Provincialeweg Zuid 42, 4286 LM Almkerk. Tel.: 06-50283248 E-mail: [email protected] ertoe geleid dat de staatssecretaris het aanwijzingsbesluit van 29 april 2004 inge - trokken heeft en de molen niet als beschermd rijksmonument wordt aange - wezen. Het bezwaarschrift in relatie tot de eerdere afwijzing maakt het alsnog aan - wijzen uiteindelijk niet mogelijk, aldus de argumentatie in het definitieve besluit van 1 november 2005. Op 29 augustus 2005 is uitspraak gedaan in het bezwaar op de aanwijzing van De Toekomst te Dedemsvaart (Molenwereld Bescherming molenrompen (vervolg) 2004-2-90; nr. 3.04.2). De bezwaarde heeft aangevoerd dat de grondslag voor de De Rijksdienst voor de Monumentenzorg is aanwijzing onjuist is, dat er te veel beper - bezig met een selectieproces voor het op kingen zullen gelden bij eventuele plan - de rijksmonumentenlijst plaatsen van nen voor verbouwing van het complex en waardevolle molenrestanten. In voor - dat aanwijzing een waardedaling tot gaande nummers van Molenwereld was gevolg zou hebben. Ten aanzien van te lezen dat ten aanzien van de voorge - laatste punten is bezwaarde in het onge - nomen plaatsing zowel bezwaarschriften lijk gesteld, mede gezien het feit dat er werden ingediend als positieve en nega - geen concrete plannen zijn gebleken. De tieve adviezen van gemeentewege wer - eerste reden uit het bezwaar is gegrond den gegeven. Op basis van een positief verklaard, betreffende het feit dat de advies van de gemeente Winterswijk aanwijzing heeft plaatsgehad op basis (Molenwereld 2005-1-4) heeft de Rijks - van het gegeven dat de molen nog niet dienst voor de Monumentenzorg de eerder beoordeeld zou zijn. Dit is namelijk Molen van Sellink te Winterswijk- Meddo wel het geval geweest in een rapportage op de rijksmonumentenlijst geplaatst. Het door de toenmalige gemeente Avereest, besluit is 21 september in de gemeente die in het traject over het hoofd is gezien. De standerdmolen in Bourtange gepubliceerd en de bezwaartermijn is in - De grondslag is herroepen en aanvullend (foto H. Noot, 25 januari 2002). middels verstreken. Op 14 november 1996 gemotiveerd met een wijziging van de werd een eerder verzoek om aanwijzing grondslag waardoor de aanwijzing tot van De Haan te Sijbekarspel tot rijksmo - rijksmonument toch in stand blijft. De nument afgewezen. Bij de recente selec - grondslag is nu dat een nieuw feit is de kwaliteitstoestand van de eikenhou - tie maakte deze molen alsnog deel uit ontstaan doordat na de eerdere beoor - ten steenbalk zorgelijk is. Met behulp van van de mogelijk aan te wijzen molen - deling duidelijk werd dat in de molen een kabels heeft men de standerdkast enigs - restanten ( Molenwereld 2004-2-77/78; paltrokmolen afkomstig uit de Zaanstreek zins recht kunnen zetten, maar totdat het nr. 2.07.1). Het ingediende bezwaar heeft secundair is verwerkt, die als romp met euvel verholpen is zal de molen niet meer zagerij-inrichting in gebruik is geweest. draaien en is deze gesloten. Aangezien de molen van belang is voor het museale karakter van de vesting Bourtange heeft Molen Bourtange in de wethouder H. Klap gevraagd een kosten - problemen raming te maken voor het vervaardigen en aanbrengen van een nieuwe steen - Met het in beheer terugkrijgen van de balk. Gelijktijdig is de gemeenteraad standerdmolen te Bourtange heeft de verzocht rekening te houden met een te gemeente Vlagtwedde ( Molenwereld reserveren bedrag aan onderhouds - 2004-12-387) op korte termijn een onver - kosten, zodat spoedig tot herstel kan wachte hoge kostenpost in het vooruit - worden overgegaan. zicht. Een verrotte steenbalk is de oorzaak van het sterk voorover hellen van de in 1980 herbouwde replica van de stan - Fusie Rijksdienst voor de derdmolen die omstreeks 1830 naar Ter Monumentenzorg Haar verhuisde, doch voor die tijd Bour - tange als standplaats kende. Molenma - De aangekondigde fusie tussen de Rijks - De Haan in Benningbroek: geen ker Molema uit Heiligerlee is poolshoogte dienst voor de Monumentenzorg en de rijksmonument (foto jsb, mei 1993). komen nemen en heeft vastgesteld dat Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bode - 8ste jaargang 2005 nr. 12 375 MOLENSACTUEEL monderzoek zal in maart 2006 haar beslag gaan krijgen. De nieuwe naam zal Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurland - schap en Monumenten gaan luiden.