SEMPOZYUMU MİLLÎLİK Yerlilik ve millilik, son yıllarda VE birlikte anılan iki kavram olarak öne çıkıyor. Başta siyaset olmak üzere düşünce, eğitim ve sanat gibi üstyapı kurumlarının çoğunda tartışılan bu kavramlar, pek çok yönden yakın tarihimizin zihin YERLİLİK kodlarını çözümlemek için de birer anahtar konumunda... BİLDİRİLER ISBN: 978-605-7912-01-5 TÜRK DÜŞÜNCESİNDE 9 786057 912015 TÜRK DÜŞÜNCESİNDE ERLİLİK VE İLLÎLİK SEMPOZYUMU BİLDİRİLER 12-13 NİSAN 2018 ~ ÇANAKKALE 2 TÜRK DÜŞÜNCESİNDE YERLİLİK VE MİLLÎLİK SEMPOZYUMU İÇİNDEKİLER SUNUŞ .......................................................................................................................................... 5 Prof. Dr. Yücel ACER AÇILIŞ KONUŞMALARI Dr. Adem UZUN ................................................................................................................. 7 Prof. Dr. Musa Kazım ARICAN ........................................................................................... 8 Prof. Dr. Yücel ACER ......................................................................................................... 10 Millîlikten Yerliliğe, Mahallîlikten Yerelliğe: Yakın Dönemde Düşünce, Edebiyat ve Sanat Kavram Dünyalarının Teşekkülü ............................................................................................... 13 D. Mehmet DOĞAN ........................................................................................................... 13 Kavramsal Çerçeve: Yerlilik, Yerellik, Millîlik ve Küreselleşme Türkiye’de Sosyal Bilim Yapmanın Farkında Olmak .............................................................. 29 Kurtuluş KAYALI Yerliliğin Anlam ve Kavram Macerası/ Zamanda Kesintisizlik, Mekânda Devamlılık .............. 35 Murat EROL Sosyal Bilimlerin Yerlileşmesi - Uygulamalı Sosyal Bilimleri Tartışmaya Açmak Türk Sağı ve İslâmcılığın Yerlilik ve Millîlik Meselesi ............................................................ 65 Dinî Çevrelerin Modernleşme ve Yerlilik Gündemi ............................................................... 67 Necdet SUBAŞI Yerlilik Söyleminin Bölünmesi ............................................................................................. 73 Fırat MOLLAER Hem Yerli, Hem Yabancı: Tercüme Bir Hareket Olarak İslamcılık (?) ................................... 107 Yücel BULUT Türk Düşüncesinde Merkezin Kaybı ................................................................................... 143 Bedri GENCER Türk Solunun Yerlilik ve Millîlik Meselesi ................................................................... 187 Teorik Enternasyonalizmden Ulus-Devlet Ölçeğine, Marksist Solun Sıkıntılı Millîlik ve Yerlilik Arayışı ................................................................................................................... 189 Halil BERKTAY İtirazdan Direnişe, 1990’lardan Günümüze Sol Dergilerde Yerlilik Tartışmaları ................... 195 Asım ÖZ Sol, Devlet, Millîlik ........................................................................................................... 215 Ercan YILDIRIM Türk Düşüncesinde Yerlilik ve Millîlik Refleksi Tanzimat, Devlet ve Modernleşme ..................................................................................... 235 Bilal ERYILMAZ Yerlilik Bağlamında Dini Çevrelerin Modernlik Refleksleri – Bir Giriş Denemesi ................ 247 Ejder OKUMUŞ Bir Yerden Bir Yere Bakmak: Bakış Açısı ve Yerlilik Meselesi ............................................... 255 Necmettin TURİNAY 3 BİLDİRİLER | 12-13 NİSAN 2018 ÇANAKKALE Edebiyatta Yerellik, Yerlilik ve Millîlik Geleneğin Hikâye Dili ve Yerlilik ....................................................................................... 271 Necip TOSUN Türk Şiirinde Yerli Bir Poetikanın İmkânları ....................................................................... 281 Mustafa ÖZÇELİK Klasik Türk Edebiyatının Yerliliği Meselesi ......................................................................... 287 Ferudun Hakan ÖZKAN Maarifte Yerlilik ve Millîlik Eğitim, Dinî Eğitim ve Yerlilik .......................................................................................... 309 Bilal KEMİKLİ Maarifimiz ve Yerlilik Millîlik Meselemiz ........................................................................... 317 Memiş OKUYUCU Yükseköğretimde Yerlilik Felsefesi: Düşünce ve Gelenek ..................................................... 339 Musa Kâzım ARICAN Ailede Eğitim - Eğitimde Aile ............................................................................................. 345 Saffet KÖSE 4 TÜRK DÜŞÜNCESİNDE YERLİLİK VE MİLLÎLİK SEMPOZYUMU SUNUŞ Yerlilik ve millilik, son yıllarda birlikte anılan iki kavram olarak öne çıkıyor. Başta siyaset olmak üzere düşünce, eğitim ve sanat gibi üstyapı kurumlarının çoğunda tartışılan bu kavramlar, pek çok yönden yakın tarihimizin zihin kodlarını çözümle- mek için de birer anahtar konumunda. Türk düşünce ve sanat hayatının özellikle son birkaç asırda geçirdiği dönüşümle- rin tamamının şöyle ya da böyle eklemlenmek durunda olduğu ‘yerli’ ve ‘millî’ olma/ olmama durumu, farklı ideolojik ve estetik bakış açıları arasında konumlanması yö- nüyle homojen ve yalın kat yapılar değil. Hal böyle olunca, son yıllarda giderek öne çıkan yerlilik ve millîlik, akademik olarak tartışılmaya değer kavramlar olarak belir- ginlik kazanıyor. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve Türkiye Yazarlar Birliği olarak, Ata- türk Kültür Merkezi’nin desteğiyle Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ev sahip- liğinde ortaklaşa düzenlediğimiz “Türk Düşüncesinde Yerlilik ve Millîlik Sempoz- yumu”nda, bu kavramlar Türk siyasî, tarihî, estetik ve sosyolojik hayatında taşıdığı anlamlar açısından akademik olarak ilk kez masaya yatırılmış oldu. Türk düşünce, siyaset ve sanat hayatı bakımından büyük önem arz eden bu bi- limsel etkinlikte sunulan bildiriler elinizdeki bu kitapta toplandı. Bildiri metinleri- ni yoğun iş akışları içinde geciktirmeden bize ulaştıran değerli katılımcılarımıza bu vesileyle teşekkür ediyor, bu çalışmanın düşünce dünyamızda yeni ufuklar açmasını diliyorum. Prof. Dr. Yücel ACER Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörü 5 TÜRK DÜŞÜNCESİNDE YERLİLİK VE MİLLÎLİK SEMPOZYUMU AÇILIŞ KONUŞMALARI Dr. Adem UZUN Atatürk Kültür Merkezi Başkan Yardımcısı Kültür değerlerimizi, birikimimizi, düşünce dünyamızı, yaşadığımız coğraf- yadaki insanî ilkelerimizi ve dünyaya yön veren fikrî mütalaalarımızı farklı bireysel müktesebatımızla değerlendireceğim. Bu güzel programı organize eden, tertip eden başta Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörü olmak üzere değerli hocam Türkiye Yazarlar Birliği Başkanı ve diğer üniversite ve Yazarlar Birliği mensupları- na gönülden teşekkür ediyorum. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı olarak da böyle güzide bir etkinliğe destek vermemizden dolayı kendimizi bahtiyar hissediyoruz. Ku- rumumuz, dün olduğu gibi bugün de kültür mirasımızı nesilden nesle aktarılmasına vesile olan, katkı sağlayan her türlü çalışmaya destek vermeye hazırdır ve bu desteği de devam ettirecektir. Değerli konuklar, öncelikle Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Baş- kanımız Prof. Dr. Derya Örs ve Atatürk Kültür Merkezi Başkanımız Prof. Dr. Mu- hammet Hekimoğlu’nun selamlarını sizlere iletmek istiyorum. Programlarının yo- ğunluğu nedeniyle sempozyuma katılamadılar. Bu vesileyle sempozyumun başarılı geçmesi hususundaki dilek ve temennilerini paylaşmak istiyorum. Sözü fazla uzatmak istemiyorum ve sözü asıl sahiplerine bırakacağız. Değerlerin hızla tüketildiği bir çağda doğruları haykırmak, yanlışları söylemek ve iyi olanda ısrar etmek zor iş olsa gerek. Bu vesileyle sözlerime son verirken Atatürk Kültür Merkezi adına programa emeği geçen herkese teşekkür ediyor sempozyumun verimli geçmesini temenni ediyorum. Teşekkür ediyorum. 7 BİLDİRİLER | 12-13 NİSAN 2018 ÇANAKKALE Prof. Dr. Musa Kazım ARICAN Türkiye Yazarlar Birliği Başkanı Sayın Valim, Sayın Rektörüm, Türkiye Yazarlar Birliği Kurucu Genel Başka- nım, çok kıymetli hocalarım, bilim insanları, sevgili gençler, hanımefendiler, beyefen- diler, basınımızın güzide mensupları hepinizi hürmet ve muhabbetle selamlıyorum. Bugün, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitemizin ev sahipliğinde, Atatürk Kültür Merkezinin desteği ile Türkiye Yazarlar Birliği olarak çok önemli bir konuyu, belki de ilk kez bir ilmî toplantı vesilesi ile ele alınacak konuyu burada mütalaa etmeye çalı- şacağız. Ülkemizin yerli ve millî olmasının belki de sembol şehri Çanakkale’de yerlilik ve millîlik konusunu icra edeceğiz. Yerlilik, millîlik meselesi uzun yıllar tartışılmış, konuşulmuş bir konu. Konunun uzmanları, entelektüel insanlarımız, hocalarımız ara- mızda. Çok farklı boyutlarda tartışılan bir konuyu, farklı mecralarda yazılan, çizilen bir meseleyi bir ilmî toplantı ile gerçekten son yurt olan, Âkif ’in ifadesiyle Anado- lu’nun geçilmediği, geçilmeyeceği bir yer olarak dünyaya haykıran Çanakkale’de icra ediyor olmamız da herhalde anlamlı olsa gerek. Bu konuda sayın rektörümüzün çok önemli bir duruşu oldu. Kendilerinin böy- lesi bir konuya öncelikle sahip çıkacaklarını ve bunu mutlaka Çanakkale’de yapılması gerektiğini ifade etmeleri bizi fazlasıyla memnun etti. Türkiye Yazarlar Birliği olarak gerçekten tam anlamıyla yerli ve millî bir duruş sergileyen kültür, fikir, sanat faali- yetleri konusunda böyle bir vizyonu ve misyonu olan bir kurumun işbirliği yapmak kurumlar arasında da dayanışmayı sağlamak gibi de önemi bir görevi var. Tüm faali- yetlerimizde kurumsal işbirliğini resmî, özel önemsiyoruz. Hemen hemen yaptığımız tüm faaliyetlerde bakanlıklarımız, sivil toplum