Rhifyn 461 Papur Bro Ystwyth ac Wyre Gorffennaf 2020 60c Marathon Mai Llonyddwch ‘Llonyddwch’ gan Charlotte Baxter. Cyfweliad gyda’r arlunydd a rhagor o’i gwaith ar dudalen 18. Diolch Llongyfarchiadau i Tomos a Gwen (Erwtomau, Pisgah) am godi arian i Tŷ Hafan. Ceir yr hanes yn llawn o dan newyddion Capel Seion. Cadwch yn saff Arwydd Jac yn diolch i’r gweithwyr allweddol. 2 RHIF 461 GORFFENNAF 2020 SEFYDLWYD MEDI 1978 Bod yn Bositif [email protected] Llywydd Rhaid cyfaddef ein bod ni’n byw mewn cyfnod Mae’r cloi yn sicrhau bod llai o straen ar y GIG, Mair Hughes, Greenmeadow, anodd ar hyn o bryd – mae’r newyddion i’w sydd wedi bod yn hanfodol o feddwl am y gwaith Trefenter (01974 272612) weld hyd yn oed mwy diflas nag arfer, ac mae’r caled ag oriau hir sydd yn wynebu ein doctoriaid Cadeirydd tywydd wedi dechrau troi. O ganlyniad, mae a’n nyrsys yn ddyddiol. Er hyn, rhaid peidio Gethin Rhys, Gelli Aur, Cwrt y bron yn amhosib gweld unrhyw olau ar ddiwedd anghofio bod aelodau ein system gofal iechyd yn Cadno, Llanilar (01974 241062) y twnnel. Felly, dyma ychydig o effeithiau positif parhau i weithio yn galed yn y sefyllfa bresennol. sydd wedi dod gyda chyfnod y cloi a chadw pellter Rhaid peidio anghofio chwaith bod y cloi yn Is-Gadeirydd cymdeithasol: achub bywydau ar draws y byd! Andrew Hawke, Collen, Er y newyddion o effeithiau positif y cloi, mae’n Cwrt y Cadno, Llanilar Mae’r amgylchedd wedi cael budd o’r lockdown hawdd teimlo eich bod wedi’ch gorlethu gan y (01974 241745) byd-eang, ac mae newyddion o’r newidiadau i’w straen o fod gartref yn gyson. Dyma ychydig o Panel Golygyddol gweld ar draws y gwefannau cymdeithasol a’r we. ‘tips’ ar sut i sicrhau eich bod yn aros yn hapus yn Elin ap Hywel Mae’r newidiadau yma’n cynnwys: ystod y cyfnod hwn: Angharad Evans Enfys Evans 1. Cofnodion o aer glanach ar draws y byd, a · Cadwch mewn cysylltiad gyda’ch teulu a Andrew Hawke sawl tref yn gweld gostyngiadau sylweddol ffrindiau Mair Hughes mewn lefelau llygredd · Peidiwch anghofio cymryd amser yn ddyddiol i Elen Lewis 2. Dŵr mwy clir, gyda mwy o fioamrywiaeth – ymlacio a chymryd anadl Edgar Morgan mae Fenis yn esiampl amlwg o’r newid yma, · Ceisiwch gadw ‘routine’ dyddiol Eilian Rosser-Lloyd gyda’r bobl yn sylwi ar heigiau o bysgod yn · Sicrhewch nag ydych yn sownd tu fewn bob Hywel Llyr Jenkins dilyn y lleihad o draffig yn y camlesi. dydd. Pan mae’n bosib ceisiwch fynd allan Gethin Rhys 3. Anifeiliaid i’w gweld yn crwydro yn rhydd trwy o’r tŷ – mae mynd i gerdded gyda’r teulu neu Teipyddion drefi anghyfannedd – yn Llandudno mae anifail anwes yn ffordd dda o wneud hyn. Siân Evans, Ger-y-llan, Llanddeiniol cenfaint geifr i’w gweld wedi cymryd drosodd A chofiwch, daw eto haul ar fryn! SY23 5DT canol y dref! Elin Mair. Bwlch dal owen Sandra Jenkins, Pant yr ŵyn, Trefenter SY23 4HU (01974 272261) Ysgrifennydd Pontarfynach Rina Tandy, Brynawel, Trefenter, Aberystwyth SY23 4HJ Cydymdeimlo Cefn Croes. Dyma beth (01974 272131) Cydymdeimlwn ag Edryd oedd gwledd, llond bocs o iolch Trysorydd/Tanysgrifio a Jane Jenkins a’r teulu ddanteithion blasus o bob D Rhian Thomas, 20 Crugyn Dimai, Faengrach yn eu profedigaeth math ac roedd yr aelodau Rhydyfelin SY23 4PR (01970 o golli Tomi Williams, yn canmol y rhodd ac yn 611691) Tregaron, cefnder i Jane. ddiolchgar i Fferm Wynt Cefn Cydymdeimlwn hefyd â Rob Croes am eu haelioni. Swyddog Hysbysebion a Lynfa Davies, Godre’r Coed Wil Davies, Porth Penrhyn, Capel yn eu profedigaeth o golli Teledu Seion SY23 4EE (01970 880495) ewyrth i Rob sef Eric Bailey, Gwelwyd Lisa, (merch Edryd Pontrhydfendigaid. a Jane Jenkins) a’i gŵr Aled ar Trefnydd Cyfeillion Y Ddolen y rhaglen teledu Babis Covid Eirwyn Evans, Hafan, Llanddeiniol Merched y Wawr – Babis Gobaith yn ddiweddar SY23 5DT Yn ystod yr wythnosau yn siarad am eu profiad o eni (01974 202287) Te Prynhawn yn barod i’w fwyta! diwethaf mae nifer o plentyn yn ystod y pandemig. aelodau’r gangen wedi eu Profiad rhyfedd o eni plentyn Cysodwyd gan: Elgan Griffiths hynysu ac yn gweld eisiau heb gael teulu a ffrindiau Golygyddion y mis: cymdeithasu. Rhai ohonynt yn galw heibio i groesawu’r Hywel Llŷr Jenkins a Gethin Rhys gyda’i teulu yn byw tu allan newydd-ddyfodiad ond mae Y RHIFYN NESAF: i’r ardal ac yn gwerthfawrogi Alys Fflur yn seren y sgrin fach Dyddiad cau ar gyfer deunydd: cefnogaeth cymdogion a yn barod. 15 Gorffennaf ffrindiau yn ystod yr amser Yn y siopau: 25 Gorffennaf anodd yma. Ar ddydd Sul, 7 Anffawd Mehefin fel trît derbyniodd Yn anffodus yn ystod yr amser pob aelod de prynhawn anodd yma cwympodd Mia Aelod o Fforwm Papurau wedi ei gludo at y drws gan Lewis, Bodcoll a chael niwed Bro Ceredigion rai o’r aelodau. Roedd y te ar ei phigwrn, anfonwn ein Ariennir yn rhannol gan wedi’i baratoi gan Mirain Haf cofion ati gan obeithio y bydd Lywodraeth Cymru a’i ariannu gan Fferm Wynt yn gwella yn fuan. Y bocsys Te Prynhawn yn barod i’w cludo i aelodau Merched y Wawr. Nid yw’r Bwrdd Golygyddol o angenrheidrwydd yn cytuno ag unrhyw farn a fynegir yn y papur hwn. Cyhoeddir Y DDOLEN yn fisol gan Gymdeithas Y DDOLEN gyda chymorth ariannol Llywodraeth Cymru. Argraffwyd gan Y Lolfa, Tal-y-bont, Ceredigion. Cyfeirir pob gohebiaeth at yr Ysgrifennydd. Ni ellir gwarantu cynnwys unrhyw ddeunydd a anfonir i’w gyhoeddi yn Y DDOLEN na derbyn Noddir Y DDOLEN gan cyfrifoldeb am ei ddychwelyd. Gyngor Sir Ceredigion RHIFYN 461 GORFFENNAF 2020 Y DDOLEN 3 Colofn Ben Lake Wn i ddim amdanoch chi, ond addasu yn sgil yr argyfwng. Diolch cyfleoedd arbennig i gefn gwlad. falch o glywed bod trafodaethau rwyf wedi hen golli trac ar ba i chi gyd am eich amynedd, eich O weld mwy o swyddi amrywiol yn ar waith, ochr yn ochr â Phrifysgol ddiwrnod, pa wythnos a pha fis cydweithrediad a’ch dyfalbarhad caniatáu i weithwyr weithio o adre, Aberystwyth, i drio datrys y sefyllfa yw hi – mae’r diwrnodau i gyd - gyda’n gilydd rydym wedi cadw boed hynny’n llawn amser neu’n bresennol yn ein hardaloedd yn teimlo’r un fath - yn llawn ein cymunedau’n ddiogel, ac rwy’n rhan amser, dwi’n ffyddiog y gallai gwledig. cyfarfodydd gwaith (dros Zoom), siŵr y dewn ni drwyddi’n gryfach hynny alluogi ein pobl ifanc i aros Wrth gwrs, mae’n bwysig sgyrsiau gyda theulu (dros Zoom) fel cymdeithas. yn eu cynefin. cael cydbwysedd rhwng ffyrdd a chwisiau gyda ffrindiau (ie, dros Un peth mae’r cyfnod hwn Ond wrth gwrs, er mwyn traddodiadol a thechnolegol Zoom!). Mae’n anodd coelio nad wedi’i brofi yw pwysigrwydd cadw symud yn llwyddiannus i’r o gymdeithasu ac ymwneud oeddwn i erioed wedi clywed mewn cysylltiad, ac mae technoleg cyfeiriad hwn, mae’n hanfodol â’n gilydd. Rwy’n croesawu’r am Zoom ddechrau fis Mawrth, newydd nid yn unig wedi caniatáu bwysig bod ein hisadeiledd band datblygiadau technolegol sydd a nawr mae’n anodd dychmygu i ni gadw mewn cysylltiad gyda eang a’n cysylltedd digidol ni yn wedi bod yn amhrisiadwy i ni bywyd hebddo. theulu a chyfoedion, ond mae ymestyn i bob cornel o’r sir a dros yr wythnosau diwethaf, ond Yn sicr mae’r Coronafeirws wedi hefyd wedi caniatáu i nifer o bod pob cartref yn medru cael ochr yn ochr â thechnoleg, mae cyflwyno heriau anferthol i’n ffordd fusnesau, cwmnïau a sefydliadau mynediad at gysylltedd cyflym a angen cynnal cymdeithas a chadw o fyw. Mae bywyd fel yr oeddem fedru parhau i fod yn gynhyrchiol. dibynadwy. Bûm mewn cyfarfod cysylltiad mewn ffyrdd corfforol, i gyd yn gyfarwydd ag ef wedi Yn hynny o beth, ry’n ni wedi â phrif swyddogion BT ychydig wyneb-i-wyneb hefyd, ac rwy’n trawsnewid yn llwyr, ac rwy’n falch profi bod modd i rai sectorau a wythnosau yn ôl i drafod y edrych ymlaen yn fawr at allu iawn o’r ffordd y mae cymunedau gweithwyr weithio o bell, a chredaf diffygion parhaus o safbwynt band gwneud hynny unwaith eto – yn y Ceredigion wedi ymdopi ac wedi fod y darganfyddiad hwn yn cynnig eang yng Ngheredigion ac ro’n i’n “normal newydd”. Llanafan Gohebydd: Alwena Richards, Awel y Bryn adeg ei ben blwydd yn 80 oed. Mae’n O’r gegin (01974 261382) gwerthfawrogi’r cyfan yn fawr iawn. gan Mair Jones, Trem y Môr Rhedwr o Fri Pen blwydd Ers 2003 mae Dic Evans, Abermagwr, wedi Pen blwydd hapus a phob dymuniad da i Elan trefnu Ras y Barcud Coch i godi arian at wahanol Evans Hendrerees ar ddathlu ei phen blwydd yn Cig Oen gyda leim (lime) adrannau o Ysbyty Bronglais. Gan na ellir cynnal 21 oed ar 1 Gorffennaf. Mwynha dy ddiwrnod ac 1 coes cig oen honno eleni rhoddodd Dic her arbennig iddo’i mae’n siŵr y cei gyfle i ddathlu cyn hir. 1 leim hun i redeg mil o filltiroedd mewn can diwrnod 6 olif werdd heb gerrig a gorffen cyn diwedd Mehefin – tipyn o her ac Marw 3 ewin o arlleg yntau yn 73 oed. Blin iawn oedd clywed am farwolaeth sydyn 2 sbrigyn o Fintys ffres Bu tîm y BBC ar dir fferm Pengrogwynion Odette Jones a ddigwyddodd yn ddiweddar. fore dydd Mercher, 10 Mehefin i gyfweld Dic a’i Cafodd ei dwyn i fyny yn Nhrawsgoed lle Gwres y ffwrn 180ºC / Nwy 4-5 ffilmio’n rhedeg i fyny rhiw serth Gellilas.