De Chinese gemeenschap van Batavia, 1843-1865 : een onderzoek naar het Kong Koan-archief Chen, M. Citation Chen, M. (2009, December 10). De Chinese gemeenschap van Batavia, 1843-1865 : een onderzoek naar het Kong Koan-archief. Retrieved from https://hdl.handle.net/1887/14501 Version: Not Applicable (or Unknown) Licence agreement concerning inclusion of doctoral thesis in the License: Institutional Repository of the University of Leiden Downloaded from: https://hdl.handle.net/1887/14501 Note: To cite this publication please use the final published version (if applicable). Chen Menghong De Chinese gemeenschap van Batavia, 1843-1865 EEN ONDERZOEK NAAR HET KONG KOAN-ARCHIEF De Chinese gemeenschap van Batavia, 1843-1865 EEN ONDERZOEK NAAR HET KONG KOAN-ARCHIEF PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van Rector Magnificus prof. mr. P.F. van der Heijden, volgens besluit van het College voor Promoties te verdedigen op donderdag 10 december 2009 klokke 11.15 uur door Chen Menghong geboren te Wenzhou, China in 1967 4 Promotiecommissie Promotor: Prof. dr. J.L. Blussé van Oud Alblas Overige leden: Prof. dr. F.S. Gaastra Prof. dr. O.J. Praamstra Prof. dr. B.J. ter Haar Prof. dr. B. Arps Prof. dr. C. Salmon (University of Paris) Dr. A.F. Schrikker Inhoudsopgave Woord vooraf .......................................................................................................... 9 Lijst van illustraties............................................................................................... 10 Lijst van tabellen................................................................................................... 10 Verklarende woordenlijst ..................................................................................... 11 Inleiding................................................................................................................. 13 Chinezen in Batavia............................................................................................. 14 De geschiedenis van de Kong Koan..................................................................... 18 Het Kong Koan-archief........................................................................................ 21 Het onderzoek ..................................................................................................... 22 Opbouw van het proefschrift................................................................................ 24 Spellingen en termen ........................................................................................... 24 Hoofdstuk 1 Majoor Tan Eng Goan: hoofdman van de Chinezen in Batavia (1837-1865) ............................................................................................................ 27 1.1 Vier huwelijken en een begrafenis ................................................................. 27 1.2 Officierschap ................................................................................................. 29 1.3 Belastingpachter ............................................................................................ 31 1.4 Hoofd van de Chinezen en voorzitter van de Kong Koan ............................... 35 1.5 Conclusie....................................................................................................... 42 Hoofdstuk 2 De Kong Koan en het Chinese officierskorps................................. 45 2.1 De Kong Koan ofwel de Chinese Raad te Batavia.......................................... 45 2.2 Het officierskorps .......................................................................................... 46 2.2.1 Solliciteren ............................................................................................. 46 2.2.2 Aanstelling, bezoldiging en ontslag ...................................................... 48 2.2.3 Familie Tan ........................................................................................... 51 2.2.4 Familie Oeij ........................................................................................... 52 2.2.5 Familie Ko ............................................................................................. 54 2.3 Taken en bevoegdheden van de Kong Koan................................................... 55 2.3.1 Bestuurlijke en adviserende werkzaamheden ...................................... 55 2.3.2 Aanvullende taken ................................................................................ 73 2.4 Taken en bevoegdheden van de Kong Tong................................................... 75 2.5 Rechtspraak door de Kong Tong.................................................................... 76 2.6 Machtsverlies van de Kong Koan................................................................... 78 2.7 Conclusie....................................................................................................... 79 Hoofdstuk 3 De Chinese belastingpachters ......................................................... 81 3.1 Belastingpacht op Java................................................................................... 81 6 3.2 Belastingpacht in China ................................................................................. 83 3.3 De rol van de Kong Koan van Batavia in de verpachting................................ 84 3.4 Chinese belastingpachters in Batavia en hun klachten.................................... 85 3.4.1 Opiumpacht ........................................................................................... 85 3.4.2 Andere pachten ..................................................................................... 94 3.5 Belastingpachters en het officierschap ..........................................................106 3.5.1 Opium- en andere pachters en het officierschap ................................107 3.5.2 Solliciterende belastingpachters ..........................................................108 3.6 Conclusie......................................................................................................109 Hoofdstuk 4 Chinees zakenleven, krediet en economische geschillen ...............111 4.1 Chinese immigratie.......................................................................................111 4.2 Het economische leven van de Chinezen in de Archipel................................112 4.3 Het zakenleven van een Chinese stedelijke samenleving...............................114 4.3.1 Typen ondernemingen en beroepen ....................................................115 4.3.2 Koloniaal beleid ten opzichte van de sinkehs en de betrokkenheid van de Kong Koan ...............................................................................................120 4.3.3 Werkgelegenheden voor de sinkehs .....................................................125 4.4 Het passen- en wijkenstelsel .........................................................................127 4.5 Kapitaal en geldlening ..................................................................................129 4.5.1 Geldlening, goederenverkoop op krediet en schuld ............................130 4.5.2 Hehuo kongsi ........................................................................................131 4.5.3 Het Tjit Tjiang-kantoor .......................................................................132 4.6 De Kong Tong en economische geschillen....................................................133 4.6.1 Statistieken ...........................................................................................133 4.6.2 Overige economische geschillen ...........................................................134 4.6.3 Gerechtelijke eed ..................................................................................135 4.7 Conclusie......................................................................................................136 Hoofdstuk 5: Huwelijk, echtscheiding en familieconflicten...............................139 5.1 Trouwen en scheiden onder het gezag van de Chinese officieren ..................139 5.2 Het Chinese huwelijk in Batavia...................................................................140 5.2.1 Statistieken ...........................................................................................141 5.2.2 Huwelijksgetuigen ................................................................................148 5.2.3 Tweede of meerdere huwelijken ..........................................................151 5.2.4 Dualisme ...............................................................................................152 5.3 Echtscheidingen en gezinsnormen.................................................................153 5.4 Koloniale regelgeving versus Chinese regelgeving betreffende het familierecht ...........................................................................................................................156 5.5 Familieconflicten..........................................................................................159 5.5.1. Erfenisconflicten .................................................................................159 5.5.2. Voogdijconflicten ................................................................................159 7 5.6 Conclusie......................................................................................................160 Slotwoord..............................................................................................................163 Summary ..............................................................................................................165