Contents Bidding for BIDs Business Improvement Districts as new form of industrial estate management in the West-Achterhoek? Astrid Benders BSc Master Urban and Regional Planning Utrecht University 2009-2010 Supervisor: Prof. Dr. Ir. Luuk Boelens, Utrecht University 1 Contents 2 Bidding for BIDs Preface Preface This master thesis is written as the final product of the Master Urban and Regional Planning at Utrecht University. At the beginning of the academic year I got the chance to participate in a project, partially initiated by the Ministry of Housing, Spatial Planning and the Environment. Part of the project was a month of research in the United Kingdom, Birmingham. The entire process of this research was one of many interviews, organizing a program for the Dutch experts in the UK and a lot of presentations. It was definitely a good experience and I have learned a lot from all the ‘actors’ involved. First I would like to thank all key actors I was able to interview for this research both in the UK and the Netherlands. Thanks to Harald Bus and Rikus Wolbers for their help and input from the West-Achterhoek perspective and Anke Meuffels and Gé Wagemakers for their contribution to many discussions. I hope you also still recall the amazing week we had. And of course Beitske Boonstra for the time she spent with me in Birmingham and all students and experts in the other regions of the United Kingdom for the valuable week(s)! A special thanks goes out to professor Luuk Boelens, who guided me through the whole process. Thank you for your knowledge and guidance both in the United Kingdom and the Netherlands. 3 Bidding for BIDs Preface 4 Bidding for BIDs Executive summary Executive summary Het algemene doel van deze thesis is het onderzoeken van de toepasbaarheid van het Business Improvement District (BID) concept in de West-Achterhoek. Een cruciaal onderdeel daarbij is de verkenning van de rol van een BID als facilitator van zelforganisatie. Een BID is een van oorsprong Canadees concept dat gezien wordt als een aanvulling en versterking van ondernemers initiatieven. Een BID wordt opgericht wanneer een meerderheid van de bedrijven in een bepaald afgebakend gebied voor de oprichting hebben gestemd en vervolgens kan er onder alle ondernemers in dat gebied belasting worden geheven. Deze belasting is additioneel aan nationale belastingen en kan dus ook alleen supplementair aan de gebruikelijke overheidsdiensten worden besteed. In Nederland is sinds 2009 een experimentwet Bedrijfs Investeringszone (BIZ) in werking getreden die de oprichting van de Nederlandse variant van een BID mogelijk maakt. Een drietal case studies in het Verenigd Koninkrijk laten zien dat BID regelgeving een kader schept waarbinnen het eenvoudig wordt heldere afspraken te maken tussen de ondernemers op een bedrijventerrein en andere betrokken partijen. Dit kader is ook de basis voor goede samenwerking tussen ondernemers en gemeenten. De organisatiestructuur en de keuze van activiteiten (onderhoud, beveiliging en collectieve inkoop van goederen) van de BID worden door de BID zelf bepaald. Het bedrijfsleven bepaalt dus gezamenlijk de verbeteringen die zij ten aanzien van de kwaliteit van het terrein willen aanbrengen. De stemmingsvoorwaarden die verbonden zijn aan de BID dienen democratie te waarborgen. In de West-Achterhoek worden in het kader van regionale samenwerking twee nieuwe bedrijventerreinen opgericht en meerdere terreinen gerevitaliseerd. Om de kwaliteit van zowel de nieuwe als de gerevitaliseerde bedrijventerreinen te behouden wordt er parkmanagement gevestigd op de terreinen. Parkmanagement 5 Bidding for BIDs Executive summary heeft als uitgangspunt een vrijwillige deelname. Uit twee case studies in de West- Achterhoek blijkt dat het grote nadeel daarvan is dat er sprake is van freeriders en dat jaarlijkse inkomsten niet gegarandeerd zijn. Ook bied park management geen wettelijk kader waarbinnen afspraken met andere partijen gemaakt worden. Voor de toekomst wordt voorzien dat in de West-Achterhoek de behoefte naar het wettelijke kader dat een BID biedt zal toenemen. Een BIZ, in het Nederlandse geval, zorgt er namelijk voor dat de gemeente wettelijk participeert als BIZ belastingheffer en de BIZ ook zal beschouwen als formele gesprekspartner in (ruimtelijke) ontwikkelingen. De West-Achterhoekse gemeenten zeggen veel waarde te hechten aan een vorm van bedrijventerrein management ter bevordering van de zelforganisatie van ondernemers. Zij willen dat ondernemers verantwoordelijk worden voor hun eigen bedrijventerrein en dat ze zich meer gecommitteerd voelen met hun omgeving en hun buren. Het is dus aan gemeenten op zich op te stellen als facilitator van parkmanagement, welke in verloop van tijd over zal gaan in een BIZ. Dit doen zij door de volgende strategie: . Parkmanagement te blijven faciliteren vanuit het oogpunt dat er zelforganisatie en support ontstaat onder ondernemers. Parkmanagement zien als een opstap naar een BIZ. Voldoende support gegenereerd onder parkmanagement is nodig om de stemmingsvoorwaarden te halen. De huidige regionale samenwerking en het bijbehorende netwerk uit te breiden voor een regionale koepelorganisatie die toeziet op de monitoring van parkmanagement/BIZ. Zelf te committeren aan de nieuwe rol van facilitator en langzaam aan steeds meer taken door de BIZ te laten overnemen. Voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld het vestigingsbeleid van een bedrijventerrein. 6 Bidding for BIDs Contents Contents Preface________________________________________________________ 3 Executive summary ______________________________________________ 5 Contents_______________________________________________________ 7 Chapter 1: Introduction __________________________________________ 11 1.1 Introduction ____________________________________________________________________ 11 1.1.2 Beautiful Netherlands _______________________________________________________12 1.2 The West-Achterhoek___________________________________________________________ 13 1.2.1 Historical overview __________________________________________________________14 1.2.2 Current situation; regional cooperation ______________________________________16 1.2.3 The cooperation agreement _________________________________________________17 1.2.4 Financial equalization _______________________________________________________19 1.3 Policy measures ________________________________________________________________ 23 1.3.1 Park management___________________________________________________________23 1.3.2 Self-organization ____________________________________________________________25 1.3.3 Business Improvement District/Business Investment Zone___________________25 1.4 Aim of the research_____________________________________________________________ 27 1.4.1 Problem definition___________________________________________________________28 1.4.2 Central question and sub questions__________________________________________28 1.4.2 Structure of the thesis ______________________________________________________29 Chapter 2: Theories and policies ___________________________________ 31 2.1 Introduction ____________________________________________________________________ 31 2.2 Regional approaches of spatial economics_______________________________________ 31 2.3 Firm demography_______________________________________________________________ 34 2.3.1 Historical overview __________________________________________________________35 2.3.2 Scale of firm demography ___________________________________________________37 2.4 The lifecycle of industrial estates _______________________________________________ 40 2.4.1 Relationship between old and new industrial estates _________________________41 2.5 Policies _________________________________________________________________________ 42 2.5.1 SER-ladder__________________________________________________________________42 2.6 Self-organization _______________________________________________________________ 44 7 Bidding for BIDs Contents 2.6.1 Actor network theory________________________________________________________45 2.6.2 Actor relational approach____________________________________________________47 2.7 Theoretical framework __________________________________________________________ 48 Chapter 3: Research methodology __________________________________ 51 3.1 Introduction ____________________________________________________________________ 51 3.2 Selecting the case studies ______________________________________________________ 51 3.2.1 Research method ___________________________________________________________55 3.2.2 Research Design ____________________________________________________________55 3.3 Stakeholder analysis____________________________________________________________ 56 Chapter 4: The Midlands cases _____________________________________ 59 4.1 Introduction ____________________________________________________________________ 59 4.2 The Midlands ___________________________________________________________________ 59 4.2.1 Historical overview __________________________________________________________59 4.2.2 Current situation; industrial estates in the Midlands _________________________60 4.3 Institutional context ____________________________________________________________ 60 4.4 Brackmills Industrial Estate BID ________________________________________________ 62 4.4.1 Leading actors ______________________________________________________________64 4.4.2 Planning strategy ___________________________________________________________67 4.4.3 Stakeholder analysis ________________________________________________________70