30.12.2011 wersja 3.2 strona 1/21 Ś L Ą SKA SIE Ć TRAS ROWEROWYCH KONCEPCJA WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE I POLSKIE TOWARZYSTWO TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZE 30.12.2011 ODDZIAŁ KOLEJOWY W GLIWICACH wersja 3.2 ŚLĄSKI KLUB ZNAKARZY TRAS TURYSTYCZNYCH strona 2/21 UL. DUBOIS 12, 44 -100 GLIWICE Ś L Ą SKA SIE Ć TRAS ROWEROWYCH K O N C E P C J A WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE SPIS TRE ŚCI ZAŁO ŻENIA 3 WĘZŁY REGIONALNE (KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA KRAJOZNAWCZA) 4 WYKAZ REGIONALNYCH TRAS ROWEROWYCH WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO 7 TRASY MI ĘDZYNARODOWE 7 TRASY PIERWSZORZ ĘDNE (GŁÓWNE) 7 TRASY DRUGORZ ĘDNE 13 Opracował: mgr in ż. Piotr Ro ściszewski Podpis: ul. Kozielska 57/17, Data 2011-12-30 44-121 Gliwice, aktualizacji: tel. 32-238-32-90 lub 501 -685 -613 POLSKIE TOWARZYSTWO TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZE 30.12.2011 ODDZIAŁ KOLEJOWY W GLIWICACH wersja 3.2 ŚLĄSKI KLUB ZNAKARZY TRAS TURYSTYCZNYCH strona 3/21 UL. DUBOIS 12, 44 -100 GLIWICE ZAŁO ŻENIA Podział tras i ich numeracja. Wykaz zawiera spis 1 mi ędzynarodowej trasy rowerowej i 25 pierwszorz ędnych (głównych), z których wi ększo ść przekracza granic ę województwa opolskiego. Ponadto spis zawiera blisko 200 tras drugorz ędnych. Trasy istniej ące zostały zaznaczone na schemacie lini ą ci ągł ą, zaprojektowane – lini ą przerywan ą dłu ższ ą, a planowane docelowo – lini ą przerywan ą krótsz ą. Lini ą kropkowan ą zaznaczono te ż trasy istniej ące, które nie s ą zgodne z niniejsz ą koncepcj ą i powinny zosta ć dostosowane do niniejszej koncepcji w przypadku rozbudowy sieci. Spis proponowanych tras nie jest zamkni ęty i podlega stałym modyfikacjom w przypadku znalezienia lepszych rozwi ąza ń od dotychczasowych. Dla tras pierwszorz ędnych (głównych) zarezerwowano numery tras od 1 do 100 (wspólnie z województwem śląskim), a dla tras drugorz ędnych numery od 101 do 999 (na razie od 101 do 430). Węzły regionalne. Wi ększo ść tras pierwszorz ędnych (głównych) rozpoczyna si ę lub przechodzi przez miejscowo ści nazwane w ęzłami regionalnymi, w których nale ży spodziewa ć si ę koncentracji ruchu rowerowego z uwagi na g ęsto ść zaludnienia i atrakcyjno ść dla ruchu turystycznego. S ą to nast ępuj ące miejscowo ści: Opole, Brzeg, Głogówek, Głuchołazy, K ędzierzyn-Ko źle, Kluczbork, Krapkowice, Namysłów, Nysa i Olesno. Charakter tras i ich oznakowanie. Przebieg wi ększo ści z proponowanych tras ma charakter orientacyjny i wymaga u ści ślenia. Z jednej strony powinny by ć uwzgl ędnione potrzeby komunikacyjne poszczególnych gmin – trasy rowerowe powinny uwzgl ędnia ć dojazdy z miejsca zamieszkania do pracy i na zakupy, a z drugiej strony powinny by ć uwzgl ędnione walory krajoznawczo-rekreacyjne terenu, zarówno dla mieszka ńców poszczególnych gmin jak i dla turystów przyjezdnych. Przyj ęto, że proponowane trasy rowerowe maj ą głównie charakter turystyczny, a w zwi ązku z tym powinny zosta ć oznakowane zgodnie z zasadami znakowania szlaków turystycznych PTTK, przy zastosowaniu znaków uj ętych w Rozporz ądzeniu Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewn ętrznych i Administracji z 31 lipca 2002 w sprawie znaków i sygnałów drogowych. Znaki tras krajowych maj ą kształt białego kwadratu, na którym namalowany jest rower i paski lub strzałki w 5 kolorach: czerwonym (C), niebieskim (N), zielonym (Z), żółtym (Y) i czarnym (S). Kolor paska uwa żany jest za kolor szlaku. Szlaki tego samego koloru mog ą styka ć si ę ko ńcami, natomiast nie mog ą rozwidla ć si ę, krzy żowa ć mi ędzy sob ą, ani te ż tworzy ć p ętli. Dla wszystkich tras rowerowych zaproponowano kolory tras zgodnie z powy ższymi zasadami. Znaki trasy mi ędzynarodowej maj ą równie ż kształt białego kwadratu, lecz z zielon ą obwódk ą, zielonym rowerem i numerem trasy „R9”. Szczegółowe zasady znakowania zostały uj ęte w „Instrukcji znakowania szlaków i tras rowerowych” opracowanej przez Śląski Klub Znakarzy Tras Turystycznych przy Oddziale Kolejowym PTTK w Gliwicach jako rozwini ęcie „Instrukcji znakowania szlaków turystycznych PTTK” z 2007 r. Inne, lokalne trasy rowerowe nie wymienione w spisie, będą mogły by ć oznakowane kolorami nie koliduj ącymi z proponowanymi poni żej. Przebieg tras. Poni ższy wykaz wymieniona wszystkie miejscowo ści, przez które przebiegaj ą proponowane trasy. POLSKIE TOWARZYSTWO TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZE 30.12.2011 ODDZIAŁ KOLEJOWY W GLIWICACH wersja 3.2 ŚLĄSKI KLUB ZNAKARZY TRAS TURYSTYCZNYCH strona 4/21 UL. DUBOIS 12, 44 -100 GLIWICE WĘZŁY REGIONALNE (krótka charakterystyka krajoznawcza) Opole. Trasy 9, 18, 27, 51, 56, 60, 69 i 70. Stolica województwa, liczy około 130 tys. mieszka ńców. Poło żone nad Odr ą. Gród w Opolu wzmiankowany przez Geografa Bawarskiego w połowie IX w., usytuowany był na wyspie Pasiece w miejscu zwanym Ostrówek. Kasztelania wzmiankowana w 1245 r. Od 1202 r. w ksi ęstwie górno śląskim Mieszka Pl ątonogiego, lokacja miasta w obecnym miejscu, tj. na prawym brzegu Odry przed 1217 r. wraz z otoczeniem miasta drewniano- ziemnymi wałami, z ko ściołem prawdopodobnie w miejscu obecnego ko ścioła podominika ńskiego. Od 1283 r. stolica odr ębnego ksi ęstwa opolskiego i otoczenie miasta murami obronnymi. Od 1532 r. po śmierci ksi ęcia Jana II w bezpo średnim władaniu przez Habsburgów. W 1740 r. zaj ęte przez Fryderyka II i wł ączone do pa ństwa pruskiego. W 1816 r. utworzono regencj ę (województwo) opolsk ą, co spowodowało szybki rozwój miasta, przy śpieszony uprzemysłowieniem w ci ągu XIX w. Co roku w Opolu odbywa si ę Festiwal Polskiej Piosenki. Liczne zabytki w obr ębie Starego Miasta. Gotycki ko ściół katedralny p.w. Znalezienia Krzy ża Świ ętego z prezbiterium z 1447 r., W apsydzie południowej gotycki obraz Matki Boskiej Opolskiej, z Dzieci ątkiem sprzed 1480 r. W Kaplicy Piastowskiej płyta nagrobna ostatniego Piasta Opolskiego Jana II Dobrego (1476-1532). Ko ściół p.w. Trójcy Świ ętej z wczesnogotyckim prezbiterium według tradycji sprzed 1280 r. Dawny klasztor franciszkanów rozbudowywany od 2. poł. XIII w. Obok gotycka kaplica św. Anny z 1309 r. z pó źnogotyckim sklepieniem gwia ździstym z 2. poł. XV w., z herbem ksi ęstwa w zworniku, w latach 1950-1959 przekształcona na mauzoleum Piastów Opolskich. Ko ściół i dawny klasztor dominikanów, znany jako “Ko ściół na Górce”. Gotycki ko ściół p.w. Matki Boskiej Bolesnej: prezbiterium z 1. poł. XIV w. Muzeum Śląska Opolskiego przy Małym Rynku 7, pierwotnie dwie kamienice z XVI w. Gotycka wie ża, pozostało ść Zamku Górnego z ko ńca XIV w. Ratusz z XIV w., przebudowany, w obecnej formie neorenesansowy z lat 1818-1820. Domy w Rynku ustawione szczytowo, odbudowane do 1952 r. po zniszczeniach w 1945 r. w pierzei zachodniej nr 1, tzw. “Apteka pod Lwem”, do 1532 r. własno ść ksi ążą t opolskich. Przy placu Daszy ńskiego fontanna "Opolska Ceres" z 1907 r. Przy ul. Oleskiej 66 zespół wodoci ągów miejskich z 1896 r. Eklektyczny dworzec kolejowy z lat 1900-1910. Obiekty współczesne: amfiteatr, sztuczne lodowisko “Toropol”, kryta pływalnia przy ul. Ozimskiej, hala widowiskowo-sportowa z 1968 r., Pomnik Bojowników o Wolno ść Śląska Opolskiego z 1970 r. Na wyspie Bolko park o charakterze lasu ł ęgowego i ogród zoologiczny. Brzeg . Trasy 9, 57, 61, 69, 70 i 311. Miasto poło żone nad Odr ą, liczy około 40 tys. mieszka ńców. Lokacja miasta w 1258 r. Od 1311 r. stolica ksi ęstwa brzeskiego, od 1. poł. XIV w. do 1675 r. w ksi ęstwie legnicko- brzeskim. W 2. poł. XVIII w. budowa twierdzy. W XIX i XX w. du ży o środek przemysłowy. Zamek przebudowany na murowany około 1296 r., rezydencja ksi ążą t wrocławskich, nast ępnie brzeskich i legnicko-brzeskich do 1675 r., przebudowa w stylu renesansowym w XVI w., po 1925 r. adaptacja na muzeum. Fasada bramna zamku z dekoracj ą rze źbiarsk ą, przedstawiaj ącą popiersia Piastów. Na lewo od budynku bramnego zamku gotycka kaplica p.w. św. Jadwigi, pierwotnie ko ściół z lat 1368-1371, przebudowany około 1567 r. na mauzoleum Piastów brzeskich. Gotycki ko ściół p.w. św. Mikołaja z lat 1370- 1416. Barokowy ko ściół p.w. Św. Krzy ża z 1681 r., pojezuicki. Fragmenty murów miejskich POLSKIE TOWARZYSTWO TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZE 30.12.2011 ODDZIAŁ KOLEJOWY W GLIWICACH wersja 3.2 ŚLĄSKI KLUB ZNAKARZY TRAS TURYSTYCZNYCH strona 5/21 UL. DUBOIS 12, 44 -100 GLIWICE z ko ńca XIII w. przy ul. Nadodrza ńskiej. Dawna pó źnorenesansowa brama Odrza ńska z 1596 r., przeniesiona w 1895 r. do parku przyzamkowego. Na północ i zachód od zamku zarysy fortyfikacji bastionowych z pocz ątku XVII w. Renesansowy ratusz z lat 1570-1577, na zr ębach ratusza z XIV w. Renesansowy gmach gimnazjum z 1564 r., fundacji Jerzego II, kilkakrotnie przebudowany. Dawne koszary fryderycja ńskie z lat 1781-1785. W obr ębie starego miasta liczne domy z XVI-XIX w. w stylach renesansowym, barokowym i klasycystycznym, wi ększo ść przebudowana, niektóre rekonstruowane. Nad Odr ą, w sąsiedztwie K ępy Mły ńskiej i Wyspy Je żynowej zespół młynów przebudowanych na przełomie XIX i XX w. Głogówek. Trasy 15, 34, 60, 242, 251 i 252. Miasto nad Osobłog ą, liczy około 6,5 tys. mieszka ńców. Renesansowy zamek z lat 1561-1571, przebudowany w 1. poł. XIX., miejsce pobytu króla Jana Kazimierza w czasie Potopu Szwedzkiego. Przed zamkiem kamie ń upami ętniaj ący pobyt w zamku kompozytora Ludwika van Beethovena. Ratusz z 1608 r. W pobli żu domy renesansowe i barokowe. Gotycki ko ściół p.w. św. Bartłomieja z barokow ą polichromi ą Franciszka Sebastiniego. Franciszka ński ko ściół p.w. św. Franciszka, przy ko ściele Domek Loreta ński z 1630 r. obudowany kaplic ą. Ko ściół cmentarny konstrukcji szkieletowej z 1705 r. Wokół Starego Miasta park zało żony w XVIII w. Na ł ąkach nad Osobłog ą aleja d ębowa z okazami o obw. do 550 cm. Głuchołazy. Trasy R9, 53, 55 i 60. Prawa miejskie od XIII w.