E. O.Ś. Katarzyna Seredyńska PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY SZCZYTNIKI PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY SZCZYTNIKI NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYWĄ NA LATA 2020-2023 Zespół autorów opracowania w składzie: Marcin Adaszewski Maciej Cichoń Piotr Lendzion nnupr. 331/85/Pw Katarzna Seredyńska Krzysztof Sójka Antoni Niedziałkowski Zespół nadzorująco konsultacyjny w składzie: 1. Aneta Nowak 2. Zenon Świgoń Koordynator opracowania E. O.Ś. Katarzyna Seredyńska PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY SZCZYTNIKI SPIS TREŚCI I. Wprowadzenie ................................................................................................. 5 1.1.Podstawa prawna opracowania .................................................................. 5 1.2.Przedmiot i zakres opracowania ................................................................ 5 1.3.Potrzeba i cel opracowania ........................................................................ 7 1.4.Uwarunkowania zewnętrzne opracowania ................................................ 8 1.5.Terminologia ........................................................................................... 10 1.5.1. Terminologia z zakresu rozwoju zrównoważonego .............. 10 1.5.2. Terminologia z zakresu ochrony środowiska ........................ 11 1.5.3. Terminologia z zakresu gospodarki wodno-ściekowej ......... 13 II. Charakterystyka gminy .................................................................................. 16 2.1.Położenie gminy ...................................................................................... 16 2.2.Ukształtowanie terenu i geomorfologia ................................................... 19 2.3.Klimat ...................................................................................................... 22 2.4.Demografia .............................................................................................. 23 2.5.Gospodarka .............................................................................................. 24 2.6.Zasoby przyrody ożywionej .................................................................... 26 2.7.Kultura i dziedzictwo kulturowe, ochrona zdrowia................................. 27 III. Infrastruktura techniiczna .............................................................................. 31 3.1.Komunikacja ............................................................................................ 31 3.2.Gospodarka odpadami ............................................................................. 31 3.3.Energetyka, gazownictwo i zaopatrzenie w ciepło .................................. 33 3.4.Wodociągi i kanalizacja........................................................................... 34 3.4.1. Zaopatrzenie ludności w wodę .............................................. 34 3.4.2. Zbiorowe systemy kanalizacji ............................................... 38 3.5.Pojedyncze instalacje i systemy oczyszczania ścieków .......................... 46 3.5.1. Stan aktualny gospodarowania indywidualnego ................... 47 3.5.2. Istota pojedynczego systemu oczyszczania ścieków ( PSOŚ ) ................................................................................. 52 3.5.3. Polskie wymogi środowiskowe ............................................. 52 3.5.4. Wymogi norm techniczno technologiczne ............................ 55 3.5.5. Koszty PSOŚ ......................................................................... 58 3.5.6. Czynności poprzedzające decyzję wykonania PSOŚ ............ 59 3.5.7. Definicje powiązane .............................................................. 60 3.5.8. System rozsączania ................................................................ 61 3.5.9. Europejskie (i polskie) wymogi techniczne........................... 62 3.5.10. Zgłoszenie budowy i eksploatacji oczyszczalni .................... 63 3.5.11. Dokumenty konieczne w zgłoszeniu ..................................... 64 3.5.12. Adresaci zgłoszenia eksploatacji ........................................... 65 3.5.13. Sprawa opłaty skarbowej ....................................................... 66 3.5.14. Usytuowanie oczyszczalni w granicach posesji .................... 67 3.5.15. Obowiązki właścicieli nieruchomości ................................... 68 3.5.16. Zadania gminy w zakresie PSOŚ........................................... 69 3.6.Gospodarowanie wodami opadowymi .................................................... 71 1 E. O.Ś. Katarzyna Seredyńska PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY SZCZYTNIKI 3.6.1. Gospodarowanie wodami deszczowymi ............................... 72 3.6.2. Zmiana prawa wodnego......................................................... 73 3.6.3. Sytuacja w Gminie Szczytniki ............................................... 75 3.6.4. Instalacje wód opadowych..................................................... 76 3.6.5. Rodzaje możliwości retencji .................................................. 76 3.6.6. Zanieczyszczenia wód opadowych ........................................ 78 3.6.7. Retencja glebowa – podstawa planowania ............................ 79 3.6.8. Retencja naturalnych cieków i zbiorników wodnych ............ 82 3.6.9. Oczko wodne, podstawowy sposób retencji na działkach do 20002 ................................................................................. 83 3.7.Instalacje emitujące pola elektromagnetyczne ........................................ 85 IV. Ocena i analiza zasobów i składników środowiska przyrodniczego ............. 87 4.1.Rzeźba terenu i budowa geologiczna ...................................................... 87 4.2.Gleby ....................................................................................................... 88 4.3.Wody podziemne ..................................................................................... 90 4.4.Źródła przeobrażeń wód podziemnych.................................................... 92 4.5.Wody powierzchniowe ............................................................................ 93 4.5.1. Jeziora i wody stojące ........................................................... 94 4.6.Ochrona wód ........................................................................................... 97 4.7.Powietrze atmosferyczne ...................................................................... 100 4.7.1. Emisja zanieczyszczeń na terenie gminy............................. 105 4.7.2. Metody ograniczania emisji zanieczyszczeń do powietrza ........................................................................ 107 4.8.Klimat akustyczny ................................................................................. 109 4.9.Pola elektromagnetyczne ....................................................................... 112 4.10.Poważne awarie przemysłowe ............................................................. 113 4.11.Charakterystyka elementów przyrody ożywionej ............................... 114 4.11.1.Zieleń urządzona....................................................................... 115 4.11.2.Przyczyny degradacji szaty roślinnej i przeobrażeń fauny ....... 116 4.12.Formy ochrony przyrody ..................................................................... 116 4.12.1.Rezerwaty przyrody .................................................................. 116 4.12.2.Pomniki przyrody ..................................................................... 117 4.12.3.Użytki ekologiczne ................................................................... 117 4.12.4.Zespoły przyrodniczo krajobrazowe ........................................ 117 4.12.5.Obszary chronionego krajobrazu .............................................. 118 4.12.6.Europejska sieć ekologiczna NATURA2000 ........................... 118 4.13.Zagrożenia zasobów przyrodniczych ................................................... 119 4.14.Edukacja ekologiczna ........................................................................... 120 V. Cele i kierunki ochrony środowiska ............................................................ 122 5.1.Zasady polityki ekologicznej ................................................................. 122 5.2.Cele ochrony środowiska i ich zgodność z polityką ekologiczną państwa, województwa i powiatów ...................................................... 123 5.2.1. Cele i kierunki działań w zakresie ochrony środowiska nakreślone w strategii Rozwoju Gminy Szczytniki ............ 123 2 E. O.Ś. Katarzyna Seredyńska PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY SZCZYTNIKI 5.3.Cele, kierunki i zadania do realizacji przez Gminę Szczytniki ............. 133 5.4.Harmonogram realizacji zadań .............................................................. 141 VI. Założenia systemu edukacyjno informacyjnego.......................................... 160 6.1.Potrzeba edukacji ekologicznej ............................................................. 161 6.2.Społeczne kampanie informacyjne ........................................................ 162 6.2.1. Media w kampanii informacyjnej ........................................ 162 6.2.2. Okresowe kampanie informacyjne ...................................... 163 6.3.Realizacja edukacji ekologicznej w gminie........................................... 165 VII. Możliwość finansowania inwestycji ............................................................ 167 7.1.Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ......... 168 7.2.Fundusze Unii Europejskiej .................................................................