Waterschap Brabantse Delta Projectplan Waterwet EVZ Boomkikker Gilze en Rijen Waterschap Brabantse Delta Projectplan Waterwet EVZ Boomkikker Gilze en Rijen Projectnummer: WBD023-0001 Rapportnummer: 1 Status: Definitief Datum: 12 september 2018 Opsteller: Ben de Louw Verificatie: Marcel van Gendt Validatie: Bart Coppelmans Op Waterschap^ Brabantse Delta Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Deel I Waterhuishoudkundige ingrepen voor de aanleg en inrichting 3 1.1 Aanleiding en doel 3 1.2 Ligging en begrenzing plangebied 5 1.2.1 Fase Ia deelgebied Molenschotse heide 5 1.2.2 Fase Ib deelgebied De Heiningen 6 1.2.3 Fase Ic Deelgebied Toxandria 6 1.3 Werkzaamheden fase I 7 1.3.1 Fase Ia deelgebied Molenschotse heide, bestaande poel boomkikker 1 8 1.3.2 Fase Ia deelgebied Molenschotse heide, bestaande poel boomkikker 2 8 1.3.3 Fase Ia deelgebied Molenschotse heide, bestaande poel boomkikker 3 8 1.3.4 Fase Ia deelgebied Molenschotse heide, bestaande retentiebuffer boomkikker 4 9 1.3.5 Fase Ic deelgebied Molenschotse heide, nieuw te graven poel boomkikker 5 9 1.3.6 Fase Ic deelgebied Toxandria, nieuw te graven poel boomkikker 6 10 1.4 Wijze waarop het werk zal worden uitgevoerd 12 1.4.1 Archeologie 12 1.4.2 Explosieven 12 1.4.3 Bodem 13 1.4.4 Flora en Fauna 13 1.4.5 Kabels en leidingen 13 1.4.6 Werkzaamheden 13 1.5 Effecten van het plan 14 1.5.1 Grondwaterregime 14 1.5.2 Waterwingebied Gilze-Rijen 16 1.5.3 Voortplantingswateren en migratie boomkikker 16 1.6 Te treffen voorzieningen, gericht op het ongedaan maken of beperken van nadelige gevolgen 16 1.7 Beheer en onderhoud 16 1.7.1 Molenschotse heide 16 1.7.2 Onderhoudsmaatregelen per element 17 1.7.3 De Heiningen 17 1.7.4 Beheerelementen en areaal 17 1.7.5 Onderhoudsmaatregelen per element 17 1.7.6 Toxandria 18 1.7.7 Beheerelementen en areaal 18 1.7.8 Onderhoudsmaatregelen per element 18 1.8 Legger en leggerwijzigingen 18 1.9 Planning 18 1.11 Eigendomssituatie 19 2 Deel II Verantwoording 21 2.1 Verantwoording op basis van wet- en regelgeving 21 2.2 Verantwoording op basis van beleid 21 2.4 Benodigde vergunningen 23 3 Deel III Rechtsbescherming 25 3.1 Zienswijze 25 3.2 Beroep en hoger beroep 25 krajļţen Inhoudsopgave Waterschap Brabantse Delta 3.3 Crisis­ en herstelwet 25 3.4 Verzoek om voorlopige voorziening 25 Bijlagen Bijlage 1 Ontwerp EVZ Boomkikker Kenmerken onderliggende onderzoeken Bijlage 1 projectplan aanvraag subsidie 18IN013000 Bijlage 3 Archeologie 18IN013001 Bijlage 4 Explosievenonderzoek 18IN013004 Bijlage 6 Flora en Fauna 18IN012999 ü krajļţekrajîļţenn Waterschap Brabantse Delta Deel I Waterhuishoudkundige ingrepen voor de aanleg en inrichting 1 Deel I Waterhuishoudkundige ingrepen voor de aanleg en inrichting 1.1 Aanleiding en doel Voor de te realiseren EVZ boomkikker is de ontwikkeling van een robuuste ecologische structuur van circa 10 kilometer tussen de boomkikkerleefgebieden Molenschotse heide (Gilze en Rijen) en de Chaamse bossen (Alphen­Chaam) in beeld gebracht. Deze robuuste ecologische structuur is van betekenis voor het opheffen van de geïsoleerde ligging van vier actuele leefgebieden van de boomkikker. Het betreft de gebieden Molenschotse heide, het Broek, het Beekdal van het Merkske en Kaaistoep en één potentieel leefgebied in de boswachterij Dorst. De boomkikker fungeert als ambassadeur voor deze EVZ, maar tevens zal een scala aan flora­ en faunasoorten van deze EVZ mee profiteren. Verder is de migratie voor de boomkikker alleen, over circa 10 kilometer, niet realistisch. Daarom is gekozen voor de benadering als een 'parelsnoer van kleine natuurgebiedjes', 'natuurstapstenen' genoemd. Hierdoor ontstaat een ecologische structuur die betekenis heeft als permanent leefgebied én als EVZ voor een groot aantal prioritaire plant­ en diersoorten in Noord¬ Brabant. Waterschap Brabantse Delta fungeerde als formele aanvrager van de 'Subsidieregeling biodiversiteit en leefgebieden bedreigde soorten van de Provincie Noord­Brabant voor de realisatie van een robuuste ecologische verbindingszone voor flora en fauna tussen de Molenschotse heide op de Vliegbasis Gilze en Rijen en de Chaamse bossen (afbeelding 1). De aanvraag is in 2017 gehonoreerd. Deze aanvraag is gedaan in samenwerking met: ­ De gemeente Gilze en Rijen ­ De gemeente Breda ­ De gemeente Alphen­Chaam ­ Staatsbosbeheer ­ Ministerie van defensie ­ Golfclub Toxandria Alle genoemde partijen hebben bestuurlijk ingestemd met het realiseren van de bovengenoemde ecologische verbindingszone (EVZ). Daartoe is een samenwerkings¬ overeenkomst aangegaan. Het waterschap Brabantse Delta en de gemeente Breda dragen de verantwoordelijkheid voor de daadwerkelijke uitvoering. De EVZ komt tot ontwikkeling in drie fasen en in verschillende deelgebieden (afbeelding 1). Het voorliggende projectplan is nu afgestemd op realisatie van fase Ia, Ib en Ic in 2018­2019. krajļţen 3 Deel I Waterhuishoudkundige ingrepen voor de aanleg en Waterschap Brabantse Delta inrichting Afbeelding 1: Ligging van het plangebied -SslļļļLEGENDA B|^^^^^^^^^*^^ ^ Actueel robuust leefgebied boomkikker ] Potentieel robuust leefgebied ^^^fļfyţŞļjffjĮįŞŞţ^^ boomkikker TV m evz Molenschotse Heide - C ha am se bossen j Te realiseren EVZ in et kader van de ie projectaanvraag H HH Reeds gerealiseerd ; '"ļ^H^^H ^^H^H Vervolg EVZ, geen van deie projectaanvraag I ţ Dispersie boomkikkers 2013-2015 FÄ5E1 la ^9K^B^f^B[^| I (Molen- PWflP'V^H schotse heide) - Ib Heiningen - k Toxandria ­ ^^^B FASE II : Tox3ndria - Gemeente Breda (vol- CSjflH FASE III: lila Gemeente Breda (Bavel) - 1Mb Gemeente Alphen-Chaam 4 krajļţen r Waterschap Brabantse Delta Deel I Waterhuishoudkundige ingrepen voor de aanleg en inrichting 1.2 Ligging en begrenzing plangebied De te realiseren robuuste ecologische structuur tussen de Molenschotse heide en de Chaamse bossen is gelegen in de gemeenten Gilze en Rijen, Breda en Alphen-Chaam. Dit projectplan Waterwet behandelt alleen fase I, zoals weergegeven in afbeelding 1. Fase I is ingedeeld in drie deelgebieden, namelijk: - Fase Ia Deelgebied Molenschotse Heide op het terrein van vliegbasis Gilze-Rijen - Fase Ib Deelgebied de Heiningen op het terrein van Staatsbosbeheer - Fase Ic Deelgebied Toxandria Een overzicht van bovenstaande deelgebieden zijn weergegeven in afbeelding 2. Afbeelding 2: Overzicht deelgebieden fase I — BĚ^fefc. .^^^K^k. ^t^tĝ Wandslpjd Dtmtnŵq ťiiqt itroct bos liïliniet s 9Â^åĨ2 ^SSìfä* J^kJK \ WAT ? "J Deelgebied ř jfl 1.2.1 Fase Ia deelgebied Molenschotse heide Deelgebied Molenschotse heide is een natuurterrein tussen de vliegbasis Gilze-Rijen en de plaats Molenschot. Het natuurterrein is een onderdeel van de vliegbasis Gilze-Rijen en bestaat hoofdzakelijk uit bos, schraalgrasland en heide. Aan de noord westzijde grenst het natuurterrein aan de Heideweg, dat tevens de toegangsweg is voor recreatieve centra zoals 'Kids Wonderland' en 'Camping Centrum Heidelust'. Het zuidelijk deel van het plangebied is het leefgebied van de boomkikker. Hier bevinden zich twee poelen die het regenwater redelijk kunnen 'vasthouden'. Het noordelijk deel van het plangebied bevat een drietal in het voorjaar droogvallende poelen (Boomkikker poel 1, 2 en 3). Verder ligt er een retentiebekken (Boomkikker poel 4) dat het oppervlaktewater van de startbanen opvangt in combinatie met opslag. Deelgebied De Molenschotse heide betreft een EVZ-traject van circa 900 meter. In afbeelding 3 is deelgebied Molenschotse heide weergegeven. Afbeelding 3: Deelgebied Molenschotse heide, fase Ia 5 Deel I Waterhuishoudkundige ingrepen voor de aanleg en Waterschap Brabantse Delta inrichting ^^fc\ ^fifl t^^^ ÿjÿeleren poel Boon*lkkei t^^k ļ Molenschotse Heide ^^Él^l^i^^^r~\ /^^Í^H 1.2.2 Fase Ib deelgebied De Heiningen Deelgebied de Heiningen is een boscomplex dat is gelegen tussen Recreatiecentrum Linberg en de doorgaande provinciale weg de N282. Het boscomplex is in eigendom van Staatsbosbeheer en is droog tot zeer droog met overwegend schaduw. In het zuidelijk deel van het bosgebied komt lokaal veel braam voor, langs een oost-west lopend wandelpad. Lokaal is het terrein hier flink geaccidenteerd, met soms grote open plekken. In het boscomplex komt de boomkikker niet voor, echter een herinrichting kan een belangrijke verbinding vormen tussen deelgebied de Molenschotse heide en golfclub Toxandria. Deelgebied De Heiningen betreft een EVZ-traject van circa 900 meter. In afbeelding 4 is deelgebied De Heiningen weergegeven. Afbeelding 4: Deelgebied De Heiningen, fase Ib ,* .1^, Deelgebied Heiningen ^f^^^^*^vi \ 5?^*^ \«V Hfl^SK wandelaad ŪmvryTning nuiūtge strook bos witlusief 1 lìl^Hk ļ^H ' I^^^^^^^I^B aanplanten t.b.». ontworteling habitat Bfcjifc^ľ^^žiSa^ " ^ iaA\W Htt vPm^l^L. ^^Hl Boomkikter 3^? •lUU^ 1.2.3 Fase Ic Deelgebied Toxandria Deelgebied Toxandria bestaat hoofdzakelijk uit grote en kleine bosschages en sluit aan op deelgebied de Heiningen. Het maakt deels onderdeel uit van golfclub Toxandria. Tussen de Veenstraat en de golfclub (Goorbergseweg) liggen percelen met een agrarische bestemming. Door dit deelgebied is via een zandweg het zogenaamde 'Boomkikkerpad' aangelegd, waardoor al eerder aansluiting is gevonden met fase II. 6 krajļţen r Waterschap Brabantse Delta Deel I Waterhuishoudkundige ingrepen voor de aanleg en inrichting In dit deelgebied ontbreekt onder de huidige omstandigheden een geschikt (water- of land) habitat voor de boomkikker. Op de golfclub bevindt zich wel een kleine natuurlijke poel die mede ontwikkeld kan worden tot voortplantingswater. In combinatie met een tweede en derde waterpoel (Boomkikker poelen 5 en 6) in de richting van de Bovenlei wordt de