Uchwała Nr VIII/44/11 Rady Gminy w Olszewie – Borkach z dnia 20 kwietnia 2011 r. zmieniająca uchwałę w sprawie uchwalenia „Planu Odnowy Miejscowości Rżaniec” na lata 2009 – 2015 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 z późn. zm.) uchwala się co następuje: § 1. W uchwale Nr XXX/217/09 Rady Gminy w Olszewie – Borkach z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie uchwalenia „Planu Odnowy Miejscowości Rżaniec” na lata 2009 – 2015 wprowadza się następujące zmiany: 1) w §1 słowa „uchwala się” zastępuje się słowami „zatwierdza się”, 2) „Plan Odnowy Miejscowości Rżaniec” stanowiący załącznik do uchwały, otrzymuje brzmienie jak w załączniku do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Olszewo-Borki. § 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Gminy Paweł Dębski Zał ącznik do Uchwały VIII/44/11 Rady Gminy w Olszewie-Borkach z dnia 20 kwietnia 2011 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI RŻANIEC Marzec, 2009 r. aktualizacja – kwiecie ń 2011 r. CHARAKTERYSTYKA GMINY OLSZEWO-BORKI 1. Położenie administracyjne, geograficzne, komunikacyjne. Gmina Olszewo-Borki położona jest w zachodniej części powiatu ostrołęckiego, zajmując obszar około 196 km², z czego 43% stanowią lasy. Od wschodu gmina graniczy z miastem powiatowym Ostrołęka, od południowego wschodu, przez rzekę Narew z gminą Rzekuń, od północnego – wschodu z gminą Lelis, od północy z gminą Baranowo, od zachodu z gminą Krasnosielc i Sypniewo, od południa z gminą Młynarze. Ponadto gmina położona jest w odległości ok. 100 km na północ od Warszawy, w bezpośrednim zasięgu oddziaływania miasta Ostrołęka. Sąsiednie miasta powiatowe oddalone są od ośrodka gminnego Olszewo-Borki o: ok. 45 km w kierunku zachodnim w przypadku Przasnysza, ok. 42 km w kierunku południowo-zachodnim w przypadku Makowa Mazowieckiego i ok. 45 km w kierunku południowo- wschodnim w przypadku Ostrowi Mazowieckiej. Gmina Olszewo-Borki usytuowana jest na terenie równinnym, między zlewiskami rzek Narew i Omulew. Stwarza to dodatkowe zagrożenie powodziowe dla 12 miejscowości położonych wzdłuż obu rzek. Obszar zalewowy obejmuje 540 ha gruntów zlokalizowanych na terenie sołectw: Kruki, Drężewo, Zabrodzie, Kordowo, Grabowo, Olszewo-Borki, Białobrzeg Bliższy, Białobrzeg Dalszy, Nożewo, Dobrołęka, Żerań Mały, Żerań Duży. Zewnętrzne powiązania komunikacyjne zapewniają dwie drogi krajowe: Nr 61 relacji Warszawa – Jabłonna – Legionowo – Serock – Różan – Ostrołęka – Łomża – Grajewo – Augustów przebiegająca we wschodniej części gminy wzdłuż rzeki Narwi i Nr 53 relacji Olsztyn – Szczytno – Rozogi – Myszyniec – Ostrołęka, przebiegająca w północno-wschodniej części gminy. Pierwsza z dróg krajowych jest jednym z kilku tranzytowych szlaków łączących wschód i zachód Europy, druga zaś prowadzi w kierunku państw nadbałtyckich. Komunikację z terenami sąsiednich gmin oraz powiązania wewnętrzne uzupełniają dwie drogi wojewódzkie, sieć jedenastu dróg powiatowych i kilkudziesięciu dróg gminnych. Przez obszar gminy przebiega szlak kolejowy relacji Olsztyn – Szczytno – Wielbark – Ostrołęka – Śniadowo – Łapy, ze stacjami w miejscowościach: Olszewo-Borki, Nowa Wieś i Zabiele Wielkie. Szlak stracił jednak na znaczeniu w okresie restrukturyzacji Polskich Kolei Państwowych, w którym początkowo zawieszono, a następnie zlikwidowano przewozy pasażerskie. Wiodącym działem gospodarki mikroregionu jest rolnictwo rozwinięte na bazie indywidualnych gospodarstw rolnych. Obniżająca się stopniowo efektywność drobnej produkcji rolnej wynikająca nie tylko z jej rozdrobnienia ale i słabych jakościowo gleb oraz duża atrakcyjność przyrodniczo-krajobrazowa gminy, bezpośrednie sąsiedztwo miasta powiatowego, a następnie bliskość i dostępność aglomeracji warszawskiej są czynnikami korzystnymi do rozwoju funkcji mieszkalno – rekreacyjno – wypoczynkowej tego regionu. Gminę zamieszkuje 9 751 osób (stan na dzień 31.12.2008 r.) tj. ok. 11% ogólnej liczby ludności powiatu i ok. 0,2% ludności województwa. Pod względem wielkości zaludnienia wśród 10 gmin wiejskich powiatu ostrołęckiego gmina zajmuje 3 pozycję (po gminach: Kadzidło i Myszyniec). W granicach gminy znajduje się 38 miejscowości. Największą pod względem zaludnienia miejscowością jest ośrodek gminny Olszewo-Borki liczący 1921 mieszkańców, następnie Nowa Wieś zamieszkała przez 790 osób. W dalszej kolejności należy wymienić dwie miejscowości położone przy trasie nr 53: Zabrodzie – 648 mieszkańców i Antonie – 671 mieszkańców. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI RŻANIEC 1. Położenie administracyjne, geograficzne, komunikacyjne. Miejscowo ść R żaniec le ży na terenie gminy Olszewo-Borki w odległo ści 1 km od trasy komunikacyjnej nr 544 Ostroł ęka – Przasnysz, w otoczeniu lasów Nadle śnictwa Ostroł ęka. Jest jedn ą z 38 sołeckich miejscowo ści nale żą cych administracyjnie do Gminy Olszewo-Borki powiatu ostroł ęckiego. Miejscowo ść R żaniec zajmuje powierzchni ę 2 288 ha. Zamieszkuje j ą 372 osoby. Miejscowo ść s ąsiaduje : - od północy z wsi ą Dłutówka, - od południa z wsi ą Zabiele Wielkie, - od zachodu z wsi ą Ruzieck, - od wschodu z wsi ą Grabówek. Obszar miejscowości Rżaniec pod względem fizyczno – geograficznym przynależy do sołectwa Rżaniec, Gmina Olszewo-Borki, powiat ostrołęcki, województwo mazowieckie. Układ komunikacyjny stanowi sieć dróg gminnych, powiatowych oraz droga wojewódzka 544. Komunikację zbiorową zapewnia PKS Ostrołęka i PKS Przasnysz. 2. Przestrzenna struktura miejscowości Miejscowo ść R żaniec charakteryzuje zabudowa zagrodowa typowa dla polskiej wsi, zło żona głównie z jednokondygnacyjnych domów mieszkalnych. Centrum wsi poło żone jest przy drodze powiatowej R żaniec – Grabówek, na obszarze którego znajduje si ę szkoła podstawowa, remiza stra żacka, przystanek autobusowy. Życie społeczno – kulturalne wsi skupia si ę na placu przy remizie stra żackiej, jest ona miejscem organizowanych wydarze ń sportowych i kulturalnych np. zawody stra żackie, świ ęcenie pokarmów. Ponadto miejscem spotka ń i życia kulturalnego wsi jest szkoła podstawowa prowadzona przez Stowarzyszenie Inicjatyw Gospodarczych i Ekonomicznych w Ostroł ęce oraz Filia Gminnej Biblioteki Publicznej. W R żańcu działaj ą dwa sklepy spo żywczo-przemysłowe, tartak, ferma drobiu. Źródło: www.geoportal.gov.pl Funkcjonuje jednostka Ochotniczej Stra ży Po żarnej która wznowiła działalno ść po II wojnie światowej. Remiza stra żacka zbudowana w 1936 roku została w czasie wojny spalona. Dopiero w latach 70-tych podj ęto prób ę jej odbudowy. Zgromadzono cz ęść materiałów budowlanych, np. 50 tysi ęcy sztuk cegieł, uzyskanej z rozbiórki koszar w Wojciechowicach, ale w składzie OSP nie było jedno ści. Brak porozumienia spowodował zaniechanie budowy remizy. Cegła została sprzedana, a uzyskane środki finansowe zostały przeznaczone na budow ę sklepu i szkoły. W 1964 r. skład władz OSP przedstawiał si ę w sposób nast ępuj ący: Mizerek Mieczysław – prezes, Graczyk Zygmunt – naczelnik, Oleszczak Antoni – wiceprezes, Kania Stanisław – sekretarz, Pełtak Wacław – skarbnik, Kuciej Władysław – gospodarz i Czajkowski Józef, Ceredys Franciszek, Rymek Józef – człokowie. Dopiero w 1992 r. Stanisław Szlachetka i Zygmunt Graczyk (sołtys) zjednoczyli mieszka ńców wsi i rozpocz ęli budow ę remizy ze świetlic ą, która została oddana do u żytku w 1995 roku. W remizie znajduje si ę du ży gara ż, sala widowiskowa i pomieszczenia socjalne. OSP w R żańcu liczy ponad 30 członków, dobrze wyszkolonych, wyposa żona jest w samochód Star 244, pomp ę M-800, w ęż e, topory, hełmy, ubrania bojowe i wyj ściowe. Stra ż wiele razy uczestniczyła w gaszeniu po żarów w lasach i zabudowaniach. W 1995 r. skład władzy OSP przedstawiał si ę w sposób nast ępuj ący: Graczyk Zygmunt – prezes, Szlachetka Stanisław – naczelnik, Pełtak Zdzisław – sekretarz, Pełtak Mirosław – skarbnik i Kowalczyk Roman – gospodarz . W 1995 r. na zebraniu Zarz ądu Gminnego Zwi ązku Ochotniczej Stra ży Po żarnej RP w Olszewie – Borkach podj ęto uchwał ę, że Dzie ń Stra żaka b ędzie obchodzony ka żdego roku w innej jednostce stra żackiej. Pierwszy obchód Dnia Stra żaka odbył si ę w OSP R żańcu . Poł ączony był z otwarciem remizy i przekazaniem samochodu po żarniczego. W 2001 roku OSP w R żańcu wzbogaciła si ę o sztandar, który podniósł wag ę i znaczenie tej organizacji społecznej. Źródło. www.rzaniec.bo.pl 3. Historia miejscowości Była to wie ś królewska, któr ą za pozwoleniem króla Zygmunta I Starego, organizował ks. Jan Wojsławski, kanonik płocki i warszawski, pisarz ziemski łom żyński. Wie ś miała powsta ć na 50 włókach, ale z powodu słabej ziemi wydzielono tylko 40 włók i 4 wójtowskie. Organizator wsi nazywał si ę zasad źcą, otrzymywał od wła ściciela, w tym przypadku od króla przywilej lokacyjny, zawieraj ący przepisy dotycz ące organizacji wsi. Po zorganizowaniu wsi zasad źca zostawał sołtysem lub wójtem, była to wówczas funkcja podobna. Wójt otrzymywał 1 włók ę na 10 zasiedlonych przez kmieci (chłopów). Poniewa ż R żaniec powstał na 40 włókach, to wójt tej wsi otrzymał 4 włóki. Wie ś w R żańcu była lokowana na tzw. „surowym korzeniu” w puszczy, któr ą trzeba było wypali ć, wykarczowa ć i zamieni ć na pola uprawne. Nast ępnie pobudowa ć budynki mieszkalne, zwykłe, najprostsze chaty oraz prymitywne budynki inwentarskie. To wymagało wielkiej pracy i długiego czasu. Dlatego te ż na zagospodarowanie ziemi przez sprowadzonych kmieci dawano im wolne lata (wolnizn ę), czyli zwolnienia z czynszu i wszelkich danin na ustalony okres czasu, wymieniony w przywileju lokacyjnym. Ten okres mógł trwa ć nawet do 20 lat. Po