Program Ochrony Środowiska dla gminy Rybczewice na lata 2010 – 2013 Rybczewice, 2010 Program Ochrony Środowiska dla gminy Rybczewice na lata 2010 – 2013 Program Ochrony Środowiska dla gminy Rybczewice na lata 2010 – 2013 został opracowany na zlecenie Wójta Gminy Rybczewice Mirosława Kwiatosza przez Eko Usługi K.B. ul. Chmielna 2a/7, 20 - 079 Lublin tel. 081 534 26 62 www.eumaak.pl, [email protected] Autorzy opracowania składają podziękowania za współpracę wszystkim, którzy pomogli w uzyskaniu informacji niezbędnych do wykonania niniejszego dokumentu. 1 Program Ochrony Środowiska dla gminy Rybczewice na lata 2010 – 2013 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie ............................................................................... 6 1.1. Wykorzystane materiały ...................................................................... 8 2. Zakres opracowania....................................................................... 9 3. Podstawa prawna Programu Ochrony Środowiska ........................ 10 3.1. Akty prawne....................................................................................... 11 4. Charakterystyka gminy............................................................... 12 4.1. PołoŜenie ............................................................................................12 4.2. Demografia .........................................................................................13 4.3. Struktura uŜytkowania terenu ........................................................... 15 4.4. Gospodarka........................................................................................ 15 4.4.1. Rolnictwo........................................................................ 17 4.4.2. Turystyka ....................................................................... 18 4.4.3. Surowce mineralne ......................................................... 26 4.5. Infrastruktura..................................................................................... 26 4.5.1. Elektroenergetyka........................................................... 26 4.5.2. Telekomunikacja ............................................................ 27 4.5.3. Zaopatrzenie w wodę....................................................... 28 4.5.4. Sieć kanalizacyjna .......................................................... 28 4.5.5. Sieć gazowa i energetyczna ............................................. 29 4.5.6. Sieć drogowa .................................................................. 30 4.5.7. Gospodarka odpadami .................................................... 31 4.6. Krajobraz i rzeźba terenu ................................................................... 32 4.7. Przyroda .............................................................................................33 4.7.1. Flora… ........................................................................... 33 4.7.2. Fauna............................................................................. 35 4.8. Formy ochrony przyrody na terenie gminy......................................... 38 4.8.1. Krzczonowski Park Krajobrazowy .................................... 38 4.8.2. Formy ochrony planistycznej .......................................... 39 4.9. Wody powierzchniowe........................................................................ 45 4.9.1. Stan jakości wód powierzchniowych................................ 47 4.10. Wody podziemne ................................................................................ 50 2 Program Ochrony Środowiska dla gminy Rybczewice na lata 2010 – 2013 4.10.1. Stan jakości wód podziemnych........................................ 53 4.11. Klimat ................................................................................................. 54 4.12. Charakterystyka glebowa.................................................................. 54 4.12.1. Stan jakości gleb............................................................. 59 4.13. Stan jakości powietrza ....................................................................... 59 4.14. Stan środowiska akustycznego.......................................................... 61 5. Analiza SWOT ............................................................................. 64 5.1. Czynniki wewnętrzne......................................................................... 64 5.1.1. Mocne strony.................................................................. 64 5.1.2. Słabe strony ................................................................... 65 5.2. Czynniki zewnętrzne .......................................................................... 66 5.2.1. Szanse............................................................................ 66 5.2.2. ZagroŜenia...................................................................... 67 6. Cele wyznaczone do realizacji przez gminę ................................. 67 6.1. Edukacja i udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska......................................................................................... 67 6.2. Ochrona zieleni................................................................................... 69 6.3. Ochrona jakości wód powierzchniowych i podziemnych ................... 69 6.4. Ochrona ziemi..................................................................................... 71 6.5. Ochrona powietrza ............................................................................. 72 6.6. Ochrona przed hałasem ..................................................................... 74 6.7. Gospodarka odpadami....................................................................... 75 6.8. Turystyka ...........................................................................................76 7. Realizacja celów poprzez zaplanowane przedsięwzięcia ............... 77 7.1. Przedsięwzięcia planowane do realizacji w latach 2010-2013.......... 77 7.2. Zaplanowane przedsięwzięcia w latach 2014-2017.......................... 80 8. System zarządzania Programem Ochrony Środowiska ................. 83 8.1. Instrumenty prawne........................................................................... 83 8.2. Instrumenty finansowe ...................................................................... 85 8.2.1. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej .........................................................................86 8.2.2. EFRR – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego ........ 88 8.2.3. PROW – Program Rozwoju Obszarów Wiejskich ............... 89 3 Program Ochrony Środowiska dla gminy Rybczewice na lata 2010 – 2013 8.2.4. BOŚ S.A. - Bank Ochrony Środowiska ............................ 90 8.3. Instrumenty społeczne ....................................................................... 91 8.4. Instrumenty strukturalne ................................................................... 91 9. Monitoring Programu Ochrony Środowiska.................................. 92 10. Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska................................ 93 SPIS RYSUNKÓW Rysunek 1 PołoŜenie gminy na tle powiatu świdnickiego i województwa lubelskiego………………………………………………………………………….…………. 13 Rysunek 2 Bilans uŜytkowania terenów w gminie Rybczewice, stan na koniec 2008 r…………………………………………………………………………………………… 15 Rysunek 3 Lokalizacja waŜniejszych zabytków gminy Rybczewice (źródło: mapa administracyjno-turystyczna województwa lubelskiego)………………….………… 25 Rysunek 4 Kierunki polityki przestrzennej energetyki (źródło: www.plan.lubelskie.pl)..................................................................................... 27 Rysunek 5 Rozmieszczenie waŜniejszych stanowisk flory i fauny w gminie Rybczewice (źródło: www.rybczewice.pl, www.starostwo.swidnik.pl)................................... 37 Rysunek 6 PołoŜenie gminy na tle Krzczonowskiego Parku Krajobrazowego (źródło: Zagadnienia ochrony środowiska w gminie Rybczewice)………………………….... 39 Rysunek 7 Rodzaje lasów ochronnych w poszczególnych miejscowościach w gminie Rybczewice…………………………………………………………………………………….. 45 Rysunek 8 Lokalizacja obszarów wodnych w gminie Rybczewice (źródło: Zagadnienia ochrony środowiska w gminie Rybczewice)…………………………………….……… 46 Rysunek 9 Ocena stanu/potencjału ekologicznego wód powierzchniowych w punktach kontrolno-pomiarowych województwa lubelskiego w 2008 roku (źródło: www.wios.lublin.pl)......................................................................................... 49 Rysunek 10 PołoŜenie gminy Rybczewice na tle obszarów ochronnych wód podziemnych (źródło: www.wios.lublin.pl)............................................................................ 51 Rysunek 11 Udział rodzajów gleb w pokryciu uŜytków rolnych w gminie Rybczewice (źródło: Zagadnienia ochrony środowiska w gminie Rybczewice)……………………………………………………………………………………. 56 4 Program Ochrony Środowiska dla gminy Rybczewice na lata 2010 – 2013 SPIS TABEL Tabela 1 Zmiany liczby mieszkańców w latach 2006-2009 w gminie Rybczewice (źródło: dane z 2009 r. z UG Rybczewice) .................................................................... 13 Tabela 2 Liczba zatrudnionych i bezrobotnych zarejestrowanych w gminie Rybczewice (źródło: GUS, dane z 2008 r.) ......................................................................... 14 Tabela 3 Ilość i rodzaj świadczonych usług w poszczególnych miejscowościach w gminie Rybczewice (źródło: dane z Urzędu Gminy Rybczewice) ................................... 16 Tabela 4 Wykaz zabytków wpisanych do rejestru zabytków województwa lubelskiego ......... 22