Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Warszawie Agroturystyka wschodniego Mazowsza PRZYKŁADY INNOWACYJNYCH ROZWIĄZAŃ ”Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie” ”Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 - 2020 — Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi” Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej ”Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 Publikacja opracowana przez Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Warszawie © Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Warszawie ul. Czereśniowa 98, 02-456 Warszawa tel. 22 571 61 00, fax 22 571 61 01 e-mail: [email protected] Oddział Siedlce ereny wschodniego Mazowsza nizowane latem spływy tratwą, kajakiem ul. Kazimierzowska 21, 08-110 Siedlce obejmują obszar dwóch odmien- a nawet przejażdżki statkiem po rzece, tel. 25 640 09 11, fax 25 640 09 12 nych krain: nadbużańskiego Pod- które na długo zapadają w pamięć. Tereny e-mail: [email protected] Tlasia i nadwiślańskiego Mazow- te obfitują w liczne trasy turystyki pieszej, sza. Ten zjawiskowy w swej różnorodno- rowerowej i motorowej. ści a do końca nieodkryty region, spięty Wschodnie Mazowsze to skarbnica Opracowanie: Maria Sudnik, Anna Matyszczak klamrą dwóch najpiękniejszych rzek Pol- pamiątek przeszłości - miejsca bitew, ski, słynie z zadziwiającego bogactwa przy- mogiły, pomniki powstańcze oraz liczne Korekta: Monika Mikołajczuk rody i czystego środowiska, nieskażonego pałace, dwory i świątynie. Warto je poznać, wielkim przemysłem i wyziewami współ- by w pełni docenić walory tego regionu. Zdjęcia: Maria Sudnik czesnej cywilizacji. Nic dziwnego, że z roku Zachowały się tutaj także różne dzie- Opracowanie graficzne, na rok cieszy się coraz większą popularno- dziny tradycyjnej twórczości ludowej przygotowanie do druku i druk: ścią wśród turystów, uciekających z mia- – rzeźbiarstwo, wikliniarstwo, tkactwo, sta do kraju tego „gdzie kruszynę chleba hafciarstwo i muzyka ludowa, która dopeł- podnoszą z ziemi przez uszanowanie dla nia obrazu kolorowej mozaiki tych ziem. darów nieba” – jak pisał C.K.Norwid. To kraina lasów pełnych grzybów, jagód 08-110 Siedlce, Ujrzanów 289 Szczególną atrakcją wschodniego i zwierzyny, bujnych łąk, odurzających www.iwonex.com.pl Mazowsza jest rzeka Bug – ostatnia dzika zapachem ziół, ukwieconych ogrodów rzeka w Polsce, która zachowała wiele i otwartych ludzi, którzy dzielą się tym, co przybrzeżnych mielizn, zakoli, wysokich najlepsze – dobrym słowem i gościnnością. Nakład: 3000 egz. stromych brzegów, tajemniczych głębin Turysta, który trafi pod ich dach, znajdzie i wysp, zasiedlonych przez liczne gatunki upragniony spokój, odkryje zapomniane ptaków. Dla turystów to prawdziwy raj smaki dzieciństwa i szybko zatęskni, by – mogą liczyć na obfity połów ryb i orga- powrócić tutaj za rok. 3 turystycznych pojawiły się liczne, innowa- Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolni- WPROWADZENIE cyjne możliwości atrakcyjnego spędzania czego z siedzibą w Warszawie Oddział wolnego czasu i oferowane są różnorodne w Siedlcach. Kryteriami oceny w konkur- gry oraz zabawy rekreacyjne. sie były: innowacyjność przedsięwzięcia, a terenie wschodniego Mazow- stwach organizowane są warsztaty kuli- W niniejszej publikacji zaprezen- standard świadczonych usług agrotury- sza od wielu lat funkcjonują narne, między innymi wyrobu tradycyj- towane zostały przykłady działalności stycznych, wykorzystanie dobrego pomy- liczne gospodarstwa agrotury- nych produktów czy wykorzystania ziół agroturystycznej, prowadzone przez lau- słu do poszerzenia oferty gospodarstwa, Nstyczne. Odwiedzający je tury- i dziko rosnących, jadalnych roślin do reatów konkursu „Innowacje w agrotu- atrakcyjność oferty agroturystycznej oraz ści cenią sobie przede wszystkim ciszę sporządzania potraw. Część gospodarstw rystyce”, zrealizowanego w 2020 r. przez promocja działalności. i spokój, kontakt z przyrodą i gościnność poszerzyło swoją ofertę o działalność gospodarzy; przebywając pod ich dachem edukacyjną, prowadząc tzw. zagrodę edu- mogą poznać tradycje i niepowtarzalne kacyjną. Realizowane w nich programy smaki regionalnej kuchni. pobytu dotyczą wielu dziedzin, wśród Agroturystyka jest atrakcyjną formą których są: produkcja roślinna, zwie- spędzania wolnego czasu. Dzięki niej rzęca, przetwórstwo płodów rolnych czy mieszkańcy obszarów wiejskich mają edukacja w zakresie dziedzictwa kultury możliwość zwiększania liczby oraz materialnej wsi, tradycyjnych zawodów, zróżnicowania miejsc pracy, wykształ- rękodzieła i twórczości ludowej, jak rów- cenia umiejętności gospodarczych oraz nież edukacja w zakresie świadomości wdrożenia nowych pomysłów. Istotnym konsumenckiej i ekologicznej. czynnikiem, wpływającym na rozwój Rolnicy prowadzący gospodarstwa gospodarstw agroturystycznych oraz agroturystyczne wykorzystują w swojej dostosowanie ich do wciąż wzrastających działalności innowacyjne technologie LAUREACI KONKURSU wymagań rynku, są innowacje. Obecna przyjazne środowisku naturalnemu. Coraz sytuacja wymusza na rolnikach organizo- częściej mają systemy solarne i pożytkują ”INNOWACJE W AGROTURYSTYCE” wanie bezpiecznego wypoczynku. Tury- pozyskaną w ten sposób energię cieplną, sta poszukuje samodzielnych jednostek pojawiają się przydomowe oczyszczalnie I miejsce mieszkalnych z oddzielnym wejściem, ścieków oraz pompy ciepła, wykorzy- Anna i Grzegorz Bobińscy czyli nie tylko dobrze wyposażonych stywane do wspomagania systemu cen- Klepaczew, gmina Sarnaki, powiat łosicki pokoi, ale również towarzyszących im tralnego ogrzewania lub do ogrzewania aneksów kuchennych i łazienek. Część wody. W wielu gospodarstwach przygo- II miejsce gospodarzy modernizuje budynki miesz- towane są „mini skanseny”, w których Anna Michalik kalne i przystosowuje swoją bazę nocle- rolnicy zgromadzili unikatowe ekspo- Wólka Dłużewska, gmina Siennica, powiat miński gową w tym zakresie. naty i sprzęty używane dawniej na wsi. Innowacyjność oferowanych usług Dużą popularnością w gospodarstwach III miejsce dotyczy również wyżywienia turystów. cieszą się również „mini zoo” , w których Ewa Czajka Tradycyjna kuchnia, oparta na produktach turyści (szczególnie dzieci) mogą poznać Borzychy, gmina Liw, powiat węgrowski z gospodarstwa, jest ważnym elementem różnorodne zwierzęta gospodarskie, agroturystyki. Rolnicy promują swoją domowe i nawet dzikie. W ostatnim cza- WYRÓŻNIENIA działalność poprzez różnorodne produkty sie preferencje w turystyce zmieniły się; Katarzyna i Bartłomiej Latos wytwarzane w gospodarstwach, a w szcze- goście przebywający w gospodarstwie Henrysin, gmina Kosów Lacki, powiat sokołowski gólności te, które wpisane zostały na Listę chcą korzystać z aktywnego wypoczynku. Sławomir Sobiepanek Produktów Tradycyjnych. W gospodar- W związku z tym w gospodarstwach agro- Głęboczyca, gmina Dobre, powiat miński 4 5 Właściciele gospodarstwa agroturystycz- kuchnię. Podwórko posiada zabezpiecze- nego „Wypoczynek nad Bugiem” prowa- nia, aby najmłodsi Goście mogli bezpiecz- Wypoczynek dzą działalność w Klepaczewie. Jest to nie się bawić. W gospodarstwie są zwie- wieś położona wśród przepięknych lasów rzęta (króliki, drób). Dla najmłodszych nad Bugiem Parku Krajobrazowego „Podlaski Prze- jest przygotowane miejsce zabaw (tram- łom Bugu”. Wystarczy niedługi spacer polina, piaskownica, huśtawka). Gospo- polną drogą, aby dotrzeć nad malowni- darstwo słynie z pysznej, tradycyjnej Anna i Grzegorz Bobińscy czą, leniwie płynącą rzekę Bug. W drew- kuchni, specjalnością są m. in. racuchy, nianym domu dla gości przygotowano słonina wędzona, pierogi, zupa kurkowa 4 pokoje (10 miejsc noclegowych), i parowańce. ospodarze starają się wyjść innych zajęć survivalowych). Na terenie 2 łazienki, jadalnię i w pełni wyposażoną naprzeciw oczekiwaniom tury- gospodarstwa znajduje się 12-metrowa stów i wzbogacają swoją ofertę wieża widokowo-rekreacyjna, z któ- Go ciekawe, innowacyjne pomy- rej można podziwiać okolicę, a także sły. Organizują rejsy statkiem i katama- zjechać z niej na „tyrolce” o długości ranem po Bugu, spływy kajakami (do około 200 m. Bezpośrednio nad rzeką dyspozycji 20 kajaków), gry i zabawy Bug, która graniczy z gospodarstwem, rekreacyjne (team building, strzelanie znajduje się duża altana, grill, miejsce z łuku i wiatrówki, wspinaczka i wiele na ognisko, gdzie można zorganizować spotkanie czy biesiadę. Gospodarze chętnie podpowiedzą, co i gdzie warto zobaczyć. Udostęp- niają rowery, lecz gdy jest potrzebna większa ilość, to korzystają z okolicznej wypożyczalni. Współpracują również ze szkółką jeździecką, gdzie latem pomogą w zorganizowaniu przejażdżki bryczką, WYPOCZYNEK NAD BUGIEM Anna i Grzegorz Bobińscy a zimą saniami, bądź jazdę w siodle. Klepaczew 34, 08-220 Sarnaki Na życzenie gości zorganizują przyjęcie tel.: 531 166 215, 531 646 394 | [email protected] okolicznościowe w domowym zaciszu, www.wypoczyneknadbugiem.pl plenerze, a także na statku. 6 7 okolicznościowych, konferencji i szko- „Dolina Bobrów” to gospodarstwo poło- leń, mogą się tu odbywać zielone i białe żone wśród lasów i łąk w pasie Nadwi- szkoły. Gospodarze chętnie przygotują ślańskiego Obszaru Chronionego Kra- Dolina przejazd bryczką, a w okresie zimowym jobrazu, w oddaleniu od wsi, nieopodal kulig, wędrówki z wykrywaczem metali, przepływa malownicza rzeka Świder. Bobrów tzw. poszukiwanie skarbów, wycieczki Od Warszawy Wólkę Dłużewską dzieli piesze i rowerowe. zaledwie 45 km. W niewielkiej odległości Właściciele