ZARZ ĄD POWIATU w PŁOCKU PROMOTOR EKOLOGII Zrównowa Ŝony rozwój powiatu płockiego w świetle realizacji w latach 2003 - 2004 „Programu ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami w powiecie płockim do 2010 r.” Płock, pa ździernik 2005 r. 1 Opracowano w Starostwie Powiatowym w Płocku pod kierownictwem: Michała Boszko – Starosty Płockiego Jana Ciastka – Wicestarosty Janiny Kawałczewskiej - Dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska. Redakcja: Janina Kawałczewska Zespół autorów: Janina Kawałczewska, Jadwiga Zonenberg, Andrzej Hasa, Jolanta Filipiak, Ada Kutyło – Bromka, Edyta Korzeniewska, Mirosław Kwiatkowski, Joanna Lisicka, Renata Markiewicz, Władysław Świecki, Grzegorz Ziemba. Konsultacja: Michał Boszko – Starosta Płocki Jan Ciastek – Wicestarosta Tomasz K ępczy ński – Sekretarz Powiatu Maria Jakubowska – Skarbnik Powiatu śaneta Puczek – Dyrektor Wydziału Organizacji i Nadzoru Starostwa Powiatowego w Płocku El Ŝbieta Subotowicz - Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego i Promocji, Małgorzata Struzik – Dyrektor Wydziału Edukacji i Kultury, Paweł Ró Ŝański – Dyrektor Wydziału Geodezji i Gospodarki Nieruchomo ściami, Teresa Szpakowicz – Dyrektor Wydziału Rozwoju Wsi i Komunikacji, Marek Kołodziejak – Dyrektor Wydziału Zarz ądzania Kryzysowego. Eksperci: dr Witold Lenart – Uniwersytet Warszawski prof. dr hab. in Ŝ. Andrzej Bukowski – Politechnika Warszawska Skład komputerowy: Renata Markiewicz, Małgorzata Piotrowska. W publikacji wykorzystano: materiały, ankiety : Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, Mazowieckiego Urz ędu Wojewódzkiego, Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska Delegatura w Płocku, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Biuro Terenowe w Płocku, burmistrzów miast i gmin, wójtów gmin powiatu płockiego, dyrektorów Wydziałów Starosta Powiatowego w Płocku i jednostek organizacyjnych powiatu. 2 1. Wprowadzenie Rada Powiatu w Płocku w czerwcu 2001 roku uchwaliła „Strategi ę rozwoju powiatu płockiego do 2015 roku”, w której poprawa stanu środowiska przyrodniczego oraz ochrona jego zasobów jest jednym z czterech celów strategicznych zmierzaj ących do realizacji celu nadrz ędnego, jakim jest „Lepsza jako ść Ŝycia mieszka ńców poprzez wielostronny, bezpieczny i społecznie akceptowany rozwój”. Rozwini ęcie tego celu zostało zapisane w postaci konkretnych działa ń do realizacji w uchwalonym przez Rad ę Powiatu w czerwcu 2000r. „Programie zrównowa Ŝonego rozwoju oraz ochrony środowiska w powiecie płockim na lata 1999 – 2002”.W 2003r. Rada Powiatu dokonała oceny realizacji w/w dokumentu, a wypracowane wnioski posłu Ŝyły do opracowania „Programu ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami w pow. płockim do 2010 roku”, który uchwalono w grudniu 2003r. zgodnie z ustaw ą Prawo ochrony środowiska. Przyj ęty przez Rad ę Powiatu Program został wydrukowany i rozpowszechniony w śród Parlamentarzystów, Radnych Powiatu, samorz ądów: województwa mazowieckiego, gmin, powiatu płockiego, administracji rz ądowej, pozarz ądowych organizacji ekologicznych, realizatorów zadań, przedstawiony społeczno ściom lokalnym we wszystkich 15 gminach powiatu. Do zapisów Programu wracano podczas konsultacji w gminach projektów gminnych programów ochrony środowiska oraz gminnych planów gospodarki odpadami. Cele szczegółowe i operacyjne okre ślone w Programie, to: 1. Ograniczenia emisji substancji i energii: osi ągni ęcie lepszej jako ści wód w zakresie badanych parametrów, osi ągni ęcie lepszej jako ści powietrza, zwłaszcza w zakresie pyłów i odorów, ograniczenie hałasu i promieniowania elektromagnetycznego do obowi ązuj ących norm, minimalizacja składowania oraz wytwarzania odpadów oraz osi ągni ęcie maksymalnych poziomów odzysku odpadów, zapobieganie skutkom awarii przemysłowych. 2. Ochrona zasobów środowiska przyrodniczego i krajobrazu: ochrona przyrody i krajobrazu z uwzgl ędnieniem wymogów UE, zwi ększenie lesisto ści do 22%, ochrona gleb i terenów zdegradowanych, ochrona zasobów kopalin i wód podziemnych. 3. Racjonalne gospodarowanie środowiskiem: ograniczenie materiałochłonności, wodochłonno ści, energochłonno ści i odpadowo ści gospodarki, zatrzymanie wody w środowisku, wykorzystanie energii odnawialnej do 7,5% ogółu energii zu Ŝywanej, usprawnienie zarz ądzania środowiskiem. 3 4. Zwi ększenie aktywno ści obywatelskiej i wy Ŝszy stan świadomo ści ekologicznej społecze ństwa: wi ększa aktywno ść społecze ństwa na rzecz środowiska, wy Ŝsza świadomo ść ekologiczna społecze ństwa. W minionym czasie nast ąpiły zasadnicze zmiany uwarunkowa ń rozwoju – zarówno kraju, województwa mazowieckiego, jak i powiatu płockiego, wynikaj ące głównie z przyst ąpienia Polski do Unii Europejskiej. Fakt członkostwa Polski w Unii Europejskiej implikuje zmian ę obowi ązuj ących w Polsce przepisów prawnych, zasad polityki regionalnej, pobudza do poszukiwania nowych rozwi ąza ń ukierunkowanych na wykorzystanie środków funduszy Unii Europejskiej w kreowaniu rozwoju zrównowa Ŝonego, z uwzgl ędnieniem zasad planowania wynikaj ących z VI Programu działa ń Wspólnoty w dziedzinie Ochrony Środowiska Unii Europejskiej, programowania regionalnego Unii Europejskiej obejmuj ącego lata 2007-2013, priorytetów ekologicznych okre ślonych w Strategii Lizbo ńskiej, realizacji zada ń nało Ŝonych na Polsk ę w ramach tzw. okresów przej ściowych, w ramach których musimy pilnie rozwi ąza ć problemy, które we Wspólnocie w du Ŝej mierze zostały rozwi ązane, a dotycz ące wdra Ŝania dyrektyw UE, poprawy jako ści wód, powietrza, w tym ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, usprawnienia procesów dotycz ących gospodarowania odpadami, ograniczenia uci ąŜ liwo ści akustycznych, maksymalnej ochrony i zachowania zasobów przyrody. Wa Ŝnymi s ą powstaj ące na szczeblu rz ądowym nowe dokumenty, tj. Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego oraz Narodowy Plan Rozwoju o horyzoncie 2007 – 2013. Wymienione czynniki s ą przesłank ą do oceny realizacji w latach 2003 – 2004 „Programu ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami w powiecie płockim do 2010 r.” i ewentualnej weryfikacji tego dokumentu. Zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska z wykonania Programu Zarz ąd Powiatu sporz ądza co dwa lata raporty, które przedstawia Radzie Powiatu. Pierwszy raport winien by ć przedstawiony do 31 grudnia 2005 roku. Poniewa Ŝ władze powiatu płockiego postawiły na trwały rozwój Ziemi Płockiej, niniejszej informacji b ędącej raportem z realizacji w latach 2003 – 2004 Programu ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami w powiecie płockim nadaje si ę tytuł „Zrównowa Ŝony rozwój powiatu płockiego w świetle realizacji w latach 2003 – 2004 Programu ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami w powiecie płockim do 2010r.”. Przedstawiony dokument nie zawiera sprawozdania z realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami z racji nowych regulacji prawnych, wprowadzonych ustaw ą z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw, która w art. 9 ust. 2 okre śla, i Ŝ pierwsze sprawozdanie z realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami obejmuje okres od uchwalenia pierwszego planu gospodarki odpadami do dnia 31 grudnia 2006 r. i przedstawione winno by ć Radzie Powiatu oraz Zarz ądowi Województwa do 30 czerwca 2007 r. 4 Specyfik ą opracowania Programu było to, Ŝe wraz z prac ą nad jego zapisami, okre śleniem działa ń i konkretnych zada ń, trwała tak Ŝe jego realizacja. Ponadto wszyscy pracuj ący nad tworzeniem Programu zadeklarowali, Ŝe b ędą odpowiedzialni za jego wdra Ŝanie. W czerwcu 2005 roku spotkali śmy si ę z realizatorami Programu (przedstawicielami przedsi ębiorstw, gmin pozarz ądowych organizacji ekologicznych, administracji wojewódzkiej), aby zastanowi ć si ę nad tym, jak oceni ć realizacj ę Programu w latach 2003 – 2004, co zmieni ć w zapisach dokumentu. Specjalnie opracowane ankiety dotycz ące informacji o realizacji Programu i uzyskanych efektach przekazano wszystkim wdra Ŝaj ącym Program w celu ich wypełnienia. Poni Ŝszy raport opracowany został na podstawie odpowiedzi na ankiety, rozmów z wdra Ŝaj ącymi Program, danych Starostwa Powiatowego w Płocku. 2. Informacja o realizacji celów Programu 2.1. Ograniczenie emisji substancji i energii 2.1.1. Osi ągni ęcie lepszej jako ści wód w zakresie badanych parametrów Diagnoza stanu środowiska w powiecie płockim sporz ądzona w 2002 roku pozwoliła ustali ć najwa Ŝniejsze problemy zwi ązane z zasobami i jako ści ą wód powiatu płockiego. Były to: – zła jako ść wód powierzchniowych, – niedostateczna jako ść wody do picia i brak dost ępu wielu mieszka ńców do dobrej jako ści wody do picia. Zdefiniowanie zasadniczych problemów pozwoliło ustali ć przyczyny ich wyst ępowania, tj.: – niewystarczaj ący system zwodoci ągowania, – niewystarczaj ąca wydajno ść sieci wodoci ągowych i przestarzałe technologie uzdatniania wody stosowane na stacjach uzdatniania wody (woda kierowana dla zbiorowego zaopatrzenia społecze ństwa w wod ę do sieci wodociągowej winna spełnia ć warunki rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie wymaga ń dotycz ących jako ści wody przeznaczonej do spo Ŝycia przez ludzi Dz. U. Nr 203, poz.1718), – dysproporcja pomi ędzy skanalizowaniem i zwodoci ągowaniem, – zły stan techniczny niektórych oczyszczalni ścieków ( ścieki odprowadzane do wód i do ziemi winny spełnia ć warunki rozporz ądzenia Ministra Środowiska w sprawie warunków, jakie nale Ŝy spełni ć przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego),