DE VERBINDENDE FACTOR Dit project levert een mooie, bete- OUDE SPOREN, NIEUWE VERBINDINGEN kenis- en waardevolle bouwsteen Verdwenen spoorwegen als inspiratie voor hernieuwde landschapsverbindingen in de Achterhoek door de geschiedenis van spoor en tram in de Achterhoek aan het landschap her te gbruiken. Op deze LEGENDA manier draagt het bij aan de lange- Huidig NS-tracé termijnborging van de landschappe- Voormalig NS-tracé Voormalig tracé Geldersch-Overijsselsche lijke kwaliteit van de Achterhoek. Lokaalspoorweg-Maatschappij (GOLS) Het plan vergroot namelijk de poli- Voormalig tracé Lokaalspoorweg Neede- tieke en economische draagkracht Hellendoorn Voormalig tracé Lokaalspoorweg Varsseveld- die daarvoor nodig is. Dinxperlo Ons idee is bovendien in lijn met Voormalig tracé Gelderse (Stoom)Tram de geschiedenis van de spoorwe- Maatschappij (GSM/GTM) gen: juist het lokale toerisme kwam Voormalig tracé tram Zutphen-Emmerich Voormalig tracé Zutphense Tram Maatschappij in het verleden voort uit de ontslui- (ZpTM) ting door trein en tram. Voormalig tracé Gorsselse Paardentramweg Maatschappij (GPM) (Zutphen) Oude sporen maken nieuwe DEVENTER Voormalig tracé Tramweg-Maatschappij ‘De verbindingen: tussen heden en Hellendoorn Graafschap’ (TMDG) (Zutphen) verleden, educatie en recreatie, Voormalig tracé Geldersch-Overijsselsche SPOREN IN HET LANDSCHAP Stoomtram Maatschappij mens en natuur. Al deze elementen Deventer De dramatische doorsnijding van de heeft Gelderland al, door ze te Lochumerberg, net buiten Lochem, verbinden wordt de regio nog is het gevolg van de beslissing om mooier. in 1924 deze heuvel te doorgraven ten behoeve van de stoomtram Borculo-Deventer. Vandaag de dag is het een fietspad. Ook het oude tracé van de stoomtram óver de GESCHIEDENIS ZICHTBAAR Lochumerberg is nog steeds een De afname van het aantal spoorwe- wandel- en fietsroute. ENSCHEDE gen in de Achterhoek was dras- LAREN tisch. Op dit moment is er nog maar één verbinding: tussen Arnhem, Winterswijk en Zutphen. Ooit bevonden zich hier echter vele LOCHEM spoor- en tramwegen van verschil- Haaksbergen lende maatschappijen. Hierdoor NEEDE TOERISTISCHE TOEPASSING APELDOORN herinneren nog heel wat relicten, Net over de grens met Overijssel is toponiemen en verhalen aan deze ZUTPHEN het traject van de GOLS reeds in voormalige verbindingen. gebruik voor toeristische doelein- Zo zijn in de meeste plaatsen die BORCULO EIBERGEN den: Museum Buurtspoorweg rijdt ooit langs het traject van de VORDEN al geruime tijd met stoomtreinen Geldersch-Overijsselsche Lokaal- RUURLO tussen Haaksbergen en Boekelo. In spoorweg Maatschappij (GOLS) en 2016 is iets verderop op het traject, de Geldersche Stoomtramweg- tussen Hengelo en Boekelo een Maatschappij (de huidige GTM) 'draisinebaan' geopend, waar men lagen nog steeds Stationsstraten, kan spoorfietsen door de natuur. Stationswegen, Spoordijken en HENGELO (G) zelfs GOLS-straten te vinden, GROENLO hoewel hier sinds de jaren '20 van de twintigste eeuw geen passa- giersvervoer meer plaats heeft gevonden, en sinds de jaren '70 DOESBURG überhaupt geen treinen meer rijden. ZELHEM Arnhem LICHTENVOORDE ANGERLO WINTERSWIJK ARNHEM WEHL DOETINCHEM PLANNEN VOOR HERGEBRUIK DIDAM VARSSEVELD WOnsESTERVOORT plan hergebruikt de historische laag in het landschap van de ZEVENAAR AALTEN verdwenen spoorwegen.DUIVEN Het kent twee nauw met elkaar verbonden componenten: een landschapsont- werpcomponent en een virtueel ZEDDAM component. ULFT De landschapsontwerpdimensie beoogt recreanten, die op nu GENDRINGEN bestaande NS-stations uitstappen, ‘S HEERENBERG Borken (D) DINXPERLO Bocholt (D) een als vanzelfsprekend ervaren toegang tot het landschap te Isselburg (D) LOBITH bieden die teruggrijpt op tracés van Bocholt (D) deze verdwenen spoorwegen. De virtuele dimensie is bedoeld om de regionale economie te stimu- GRENSOVERSCHRIJDEND leren door een overkoepelende Emmerich (D) De overschrijding van de gebieds- mobiele applicatie te ontwikkelen. grenzen illustreert de verbindende Hiermee volgen deze bezoekers de kracht van spoorwegen. Op het oude tracés en verplaatsen daar- hoogtepunt van het spoornet kende over virtueel goederen. Deze pro- LEEGSTAND AANPAKKEN de Achterhoek acht spoorverbindin- ducten zijn specifiek verbonden met Leegstaande voormalige stations gen naar de rest van Nederland, en bepaalde plekken in het landschap (zoals dit station in Aalten) kunnen maar liefst vijf internationale verbin- en worden verbonden door middel in het plan worden opgenomen dingen met Duitsland. Hiervan zijn van relicten van de oude spoorlij- door het van nieuwe functies te slechts vier binnenlandse verbindin- nen. Wij zien deze applicatie als een voorzien, bijvoorbeeld als bezoe- gen over. Alle internationale verbin- spel en stellen ons voor dat de OPNEMEN IN LANDSCHAP kerscentra of als eindstation van het dingen zijn verdwenen. Dit betekent gebruikers als beloning korting Een onderdeel van het voorgestelde spel — dit laatste geeft het direct wel dat er talloze mogelijkheden krijgen op die activiteiten cq. gele- landschapsontwerp is om wandel- een pré als goede horecalocatie! bestaan om dit initiatief te koppelen genheden die zich bij de app en fietspaden over de oude tracés aan steden in het omringende hebben ingeschreven. te leggen. Door middel van marke- gebied. ringen in het wegdek zou het oude tracé aangegeven kunnen worden, bijvoorbeeld bij spoorwegovergan- gen. Op die manier zou het erfgoed tastbaar gemaakt kunnen worden. Op de foto hieronder is te zien hoe iets soortgelijks is gedaan bij de Oosterspoorbaan in Utrecht..