Eigentijds klassiek CONCERTSEIZOEN 2019–2020 1 GEACHT PUBLIEK Het Ciconia Consort gaat zijn zevende seizoen in. Blij zijn wij met de lovende internationale recensies over onze debuut-CD French Music for String Orchestra. Dat smaakt naar meer! In het komende seizoen gaat Ciconia Consort wederom een CD opnemen. Nieuw is dat boezemvrienden van het Ciconia Consort bij een opnamesessie aanwezig kunnen zijn. In seizoen 2019-2020 maakt is de titel van een film die het gezicht het orkest met een concert in Antwerpen werd van jaren ’20 en ’30. Het waren ook buiten de landsgrenzen zijn jaren van grote crisis in Duitsland en opwachting. Frankrijk maar ook de jaren van experi- mentele- en amusementsmuziek. Tijdens Maar het belangrijkste voor u is natuur- dit concert komen de luchtige en serieu- lijk welke concerten wij in het nieuwe ze kant van het uitgaansleven in Parijs seizoen presenteren. Zoals altijd probe- en Berlijn aan bod. In American Pioneers ren wij van ieder concert, zowel muzikaal besteden we aandacht aan het feit dat als qua presentatie, een feestelijke aan- het in 2020 vierhonderd jaar geleden gelegenheid te maken. Want uitgaan is is dat de Pilgrim Fathers van Leiden geen alledaagse gebeurtenis maar een via Rotterdam naar Amerika trokken. feestje of klein ‘vakantiereisje’. Informeel Verheugend is dat wij bij dit Amerikaan- en chique tegelijkertijd, dat maakt het se programma twee oude bekenden Ciconia Consort modern, eigenwijs en begroeten: historicus Maarten van eigentijds klassiek. Rossem en de bas Marc Pantus. In 2018 werd tweemaal de Nederlandse Reist u met ons mee naar Scheveningen, Muziekprijs uitgereikt, de hoogste onder- Engeland, Berlijn, Parijs en Amerika? scheiding in de Nederlandse klassieke Wij hopen weer van harte op uw trouwe muziekwereld. Bijzonder is dat beide belangstelling bij onze concerten. Want prijswinnaars in het nieuwe seizoen bij u staat als bezoeker bij het Ciconia het Ciconia Consort soleren. De jonge Consort centraal. violiste Maria Milstein in Groeten uit Scheveningen met de Tzigane van Ravel Namens bestuur, medewerkers en musici en het Vioolconcert in d van Mendelssohn van het Ciconia Consort, tot ziens, en in het programma Engelse kerst laat tenor Peter Gijsbertsen zijn prachtige Dick van Gasteren sonore timbre horen. Der blaue Engel dirigent en artistiek leider 1 INHOUD 1 Voorwoord 4 GROETEN UIT SCHEVENINGEN Roemrijk concertleven aan zee 8 ENGELSE KERST Concert in Victoriaanse stijl 12 DER BLAUE ENGEL Berlijn & Parijs in het interbellum 19 AMERICAN PIONEERS 400 jaar Pilgrim Fathers 22 AMERICAN PIONEERS CD opname 23 Dick van Gasteren 24 Ciconia Consort, eigentijds klassiek 26 De Nieuwe Kerk en bestelinformatie 27 Muzikaal educatieve kinderopvang 28 Word vriend, donateur of sponsor 29 Subsidiënten, fondsen en sponsors 30 Concertoverzicht 32 Colofon 2 3 RICHARD STRAUSS (1864-1949) – Intermezzo, sextet uit opera Capriccio GROETEN UIT FELIX MENDELSSOHN (1809-1847) – Concert voor viool en strijkorkest in d GUSTAV MAHLER (1860-1911) – Adagietto uit vijfde symfonie MAURICE RAVEL (1875-1935) – Tzigane voor viool en strijkorkest SCHEVENINGEN IGOR STRAVINSKY (1862-1971) – Concerto en Re Roemrijk concertleven aan zee Maria Milstein – viool Vrijdag 11 oktober 2019 – 20.00 uur | Theater Hanzehof, Zutphen Zondag 13 oktober 2019 – 15.00 uur | De Nieuwe Kerk, Den Haag Donderdag 17 oktober 2019 | Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen Vrijdag 18 oktober 2019 – 20.15 uur | Het Concertgebouw, Amsterdam Zaterdag 19 oktober 2019 – 20.00 uur | AMUZ, Antwerpen In augustus 1836 verblijft de ietwat over- muzikaal centrum van allure. Zo vindt in werkte Felix Mendelssohn op dokters- de Kurzaal de Nederlandse première van advies drie weken in Scheveningen om Mahlers vijfde symfonie plaats door de te kuren. We weten dat hij dagelijks de Berliner Philharmoniker en gaat in 1947, zee inging met één van de badkoetsjes met een optreden van dirigent Leonard op het strand. Al meer dan 200 jaar Bernstein, het 1e Holland Festival offici- gaan toeristen uit binnen- en buitenland eel van start. De grote Kurzaal biedt naar Den Haag en dat is mede te danken dagelijks concerten met befaamde aan Scheveningen. De geschiedenis van orkesten en musici. Een indrukwekkende Scheveningen als badplaats begint in lijst aan internationale beroemdheden 1818, wanneer een ondernemende inwo- betreedt het podium; van Vladimir ner besluit een badhuis te stichten. Het Horowitz, Richard Tauber, Herbert von Badhuis wordt een succes en in 1885 Karajan, Duke Ellington, Béla Bartók, vervangen door een groots opgezet Edith Piaf, Maria Callas, Pablo Casals, Kurhaus, dat onder meer bestaat uit een Marlène Dietrich tot en met de Rolling concertzaal (de Kurzaal), 120 kamers en Stones. Maar ook Luciano Pavarotti, Igor 2 restaurants. In 1886 brandt het Kurhaus Stravinsky, Maurice Ravel en Richard tot de grond af. Binnen een jaar wordt Strauss zijn te gast in het Kuhrhaus. In het herbouwd met toevoeging van een de 60-er jaren, toen toeristen zonnigere winkelgalerij, een pier, de Kurhaus Bar, oorden verkozen, wordt het Kurhaus twee hotels en het Circustheater. oude stijl gesloten. Ondanks het feit dat de Kurzaal nu geen concertzaal meer is Eén van de grootste attracties van de maar een restaurant, speelt er iedere badplaats zijn de concerten in de Kurzaal. avond een pianist en op vrijdag- en En tot de jaren ‘60 van de vorige eeuw zaterdagavond zijn er diners dansants. is Scheveningen een internationaal 5 foto orkest Maria Milstein De internationaal gelauwerde Russische violiste Maria Milstein mocht in januari 2018 de Nederlandse Muziekprijs in ont- vangst nemen. Maria werd in Moskou geboren in een muzikale familie. Zij studeerde in Amsterdam bij Ilya Grubert, in Londen bij David Takeno en bij de Muziekkapel Koningin Elisabeth in Waterloo bij Augustin Dumay. Tijdens Groeten aan Scheveningen speelt Maria de Tzigane van Ravel en het Vioolcon- cert in d van Mendelssohn. Maria heeft veel grote concoursen en prijzen op haar naam staan, zoals de Città di Brescia en Premio Rodolfo De CD kreeg de Edison Klassiek Prijs Lipizer in Italië, het ARD-concours in 2015 in de categorie Beste kamermuziek- München, de Lyon Kamermuziekcom pe- album. In oktober 2017 verscheen haar titie en de Kersjesprijs. Maria soleerde tweede album La Sonate de Vinteuil, met o.a. het Radio Filharmonisch Orkest, opgenomen met haar zus, de pianiste Nationaal Orkest van België, Residentie Nathalia Milstein, die door de Neder- Orkest, Brussels Philharmonic en Amster- landse pers werd verkozen tot Beste dam Sinfonietta en werkte samen met CD van 2017. Maria speelt op een viool dirigenten als Vasily Petrenko, Jean- van Michel Angelo Bergonzi (Cremona, Jacques Kantorow en Reinbert de Leeuw. ca. 1750), in bruikleen gesteld door het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds. Met pianist Hannes Minnaar en cellist Maria doceert aan het Conservatorium Gideon den Herder vormt Maria het suc- van Amsterdam. cesvolle Van Baerle Trio, waarmee zij in 2014 de ECHO Rising Stars Tour langs beroemde concertzalen in Europa maak- te. Het trio bracht inmiddels twee veel- geprezen CD’s uit. De CD Sounds of War, opgenomen met pianiste Hanna Shybayeva, met sonates van Poulenc, Janáček en Prokofiev, ontving lovende kritieken in de internationale pers. 6 7 FRANK BRIDGE (1879-1941) – Sir Roger de Coverley (a Christmas dance) ENGELSE KERST EWARD ELGAR (1857-1934) – Serenade voor strijkers EDWARD ELGAR – A Christmas Greeting opus 52, arr. tenor en strijkers RALPH VAUGHAN WILLIAMS (1872-1958) – Concerto Grosso for String Orchestra Concert in Victoriaanse stijl GERALD FINZI (1901-1956) – Dies Natalis voor tenor en strijkorkest GEORG FRIEDRICH HÄNDEL (1685-1759) – Uit Messiah: Comfort Ye My People BENJAMIN BRITTEN (1913-1976) – Variations on a theme of Frank Bridge Peter Gijsbertsen – tenor Zondag 15 december 2019 – 15.00 uur | De Nieuwe Kerk, Den Haag Zaterdag 21 december 2019 – 20.15 uur | Grote Kerk, Naarden Zondag 22 december 2019 – 11.00 uur | TivoliVredenburg, Utrecht Wie aan Engelse kerstmuziek denkt, en andere liederlijkheden. Het feest is denkt misschien vooral aan koormuziek, te katholiek en zij keuren de ruige fees- maar het Ciconia Consort neemt de telijkheden af. bezoeker mee naar de wereld van com- ponisten die zich lieten inspireren door Mede onder invloed van koningin het nostalgisch Victoriaanse kerstgevoel. Victoria en prins Albert wordt kerst in de 19e eeuw een huiselijk familiefeest. In Engelse kerst, concert in Victoriaanse De Duitse prins Albert, die in 1840 stijl zingt Peter Gijsbertsen (winnaar van trouwt met koningin Victoria, neemt de Nederlandse Muziekprijs 2018) het deze huiselijke traditie uit Duitsland mee Dies Natalis van Gerald Finzi over de naar het Engelse hof. Het koninklijk paar verwondering van een pasgeboren kind. is zeer geliefd bij de bevolking en in De viering van de geboorte van Jezus 1848 verschijnt een prachtige prent van is voor onze Engelse westerburen een het jonge gezin rond de kerstboom. belangrijk familiefeest. Iedereen kent Deze plaat én de kerstboom worden Scrooge, Charles Dickens, de traditie van razend populair en het duurt niet lang of de Christmas crackers en de Christmas een groot deel van de Engelse bevolking pudding. heeft de koninklijke kerstgebruiken overgenomen. Vanaf deze tijd krijgt In Engeland wordt vanaf de 17e eeuw ook Father Christmas een braver imago de winterfiguur Father Christmas popu- zoals dat past bij een huiselijke kerst. lair, een jolige drinkende schavuit. De De moderne kerstman is geboren. puriteinen hebben een probleem met de manier waarop mensen buiten de kerk kerst vieren, namelijk op straat, met veel drank, eten, zang, dans, dronkenschap 9 FRENCH MUSIC FOR STRINGS Peter Gijsbertsen In december 2018 is bij Brilliant Classics Peter Gijsbertsen studeerde cum laude de debuut-CD uitgekomen van het af aan het Conservatorium van Utrecht. Ciconia Consort. French music for string Daarna zette hij zijn studie voort bij orchestra is een CD die de echte verza- Dennis O’Neill en Ira Siff en volgde hij melaar niet mag missen. Op de CD zijn lessen bij Cristina Deutekom en Roberta unieke Franse pareltjes uit de muziek- Alexander. Peter ontving in Glynde- geschiedenis te horen die zelden of bourne de John Christie Award.