Οικομουσείο Πετριτή και Νότιας Κέρκυρας Petritis and South Corfu Ecomuseum Το Οικομουσείο είναι ένας νέος θεσμός συνάντη- The Ecomuseum is a new point of convergence σης με έναν τόπο και τους ανθρώπους του. Επιχειρεί between place and people which endeavours to create μια σύνθεση, όπως σύνθετη είναι και η λέξη που τον an integrated whole made up of parts, much like the προσδιορίζει (Οίκος: βιωμένος χώρος σχέσεων γης word that describes it (Eco: a place of engagement και ανθρώπων + Μουσείο). Δεν περιορίζεται μέσα σε Παραμόνας between land and people + Museum). It is not contained τοίχους, όπως τα συνήθη μουσεία, ούτε σε παράθεση Paramonas within four walls, like conventional museums, nor is ακίνητων εκθεμάτων, αλλά υποδεικνύει διαδρομές it manifested through static exhibits, but highlights Άγιος Ματθαίος πάνω στις οποίες ο επισκέπτης θα συναντήσει τη ζωή Agios Mattheos routes along which visitors can learn more about the life και τις αφηγήσεις του τόπου που έρχεται να γνωρίσει. Μωραΐτικα and the features of the place they have come to see. Το Οικομουσείο Πετριτή και Νότιας Κέρκυρας επι- Moraitika The Petritis and South Corfu Ecomuseum aims to Μεσογγή κεντρώνεται στην ανάδειξη της θαλάσσιας και παρά- Messogi highlight the marine and coastal heritage of South Corfu κτιας κληρονομιάς της Νότιας Κέρκυρας, εστιάζοντας by focusing on three main visitor areas: the fishing σε τρεις πόλους επίσκεψης: το ψαροχώρι του Πετριτή, Βραγκανιώτικα Πετριτής / Petritis village of Petritis, Korission Lagoon and the Lefkimmi τη λιμνοθάλασσα Κορισσίων και τις αλυκές Λευκίμ- Vraganiotika salt flats. These areas are rich in cultural heritage, both μης. Οι περιοχές αυτές χαρακτηρίζονται από πλούσια Χλωμός Μπούκαρης tangible and intangible, which testify to the strong πολιτιστική κληρονομιά, υλική και άυλη, η οποία μαρ- Chlomos Boukaris interaction of local communities with the marine and τυρά την αλληλεπίδραση των τοπικών κοινοτήτων με Πετριτής Αλυκές coastal environment through the centuries. το θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον στο πέρασμα Petritis Salt flats Λίνια Through a Network of Cultural Routes, you will get a των αιώνων. Μώλος closer look at the fishing communities and historic Linia Άγιος Νικόλαος Molos Το Δίκτυο Πολιτιστικών Διαδρομών που προτείνει το Agios Nikolaos villages of the hinterland and the sensitive coastal Οικομουσείο θα σας φέρει σε επαφή με τις αλιευτι- Αργυράδες ecosystems that are part of the Corfu landscape. Argyrades κές κοινότητες και τα ιστορικά χωριά της ενδοχώρας, Λευκίμμη Μαραθιάς αλλά και με τα ευαίσθητα παράκτια οικοσυστήματα Περιβόλι Lefkimmi Marathias Route 1 The Fishermen’s road connects the fishing και το κερκυραϊκό τοπίο. Perivoli village of Petritis with the old settlement of Korakades Βιταλάδες and the historic villages of the hinterland. Η διαδρομή 1 Η στράτα των ψαράδων συνδέει το ψα- Vitalades ροχώρι του Πετριτή με τον παλαιό οικισμό των Κο- Route 2 Loop of Korission Lagoon follows the ρακάδων καθώς και με τα ιστορικά χωριά της ενδο- perimeter of Korission Lagoon, highlighting its unique ecosystem and the fishing and agricultural activities χώρας. Γαρδένος Κρητικά Νεοχώρι Gardenos Kritika taking place around it. Η διαδρομή 2 Ο γύρος της Λιμνοθάλασσας Κορισ- Neochori σίων εξελίσσεται περιμετρικά της λιμνοθάλασσας Route 3 The navigable river and Lefkimmi salt lake εξερευνώντας το ιδιαίτερο οικοσύστημά της και τις Δραγωτινά Κάβος offers a special tour that combines the settlement of αλιευτικές και γεωργικές δραστηριότητες γύρω από Dragotina Kavos Lefkimmi and its more natural elements, such as the Σπαρτερά navigable river and salt flats. αυτήν. Κορισσίων / Korission © Φωτογραφίας: Δ.Ε. Μελιτειέων Spartera H διαδρομή 3 Ο πλωτός ποταμός και οι αλυκές Λευ- Route 4 Path through the forest and shepherd’s trail κίμμης συνδέει τον οικισμό της Λευκίμμης με ορ- takes you through the mixed forest of Agios Mattheos γανικά του στοιχεία, όπως ο πλωτός ποταμός και οι (St. Matthew) and then, it descents through the mixed αλυκές. forest of Agios Mattheos towards Chalikounas with a magnificent view towards Korission Lagoon. Η διαδρομή 4 Το μονοπάτι του δάσους και το μονο- πάτι των βοσκών αποτελεί μία περιήγηση στο μεικτό Route 5 Around Agios Mattheos Mountain offers a tour δάσος του Αγίου Ματθαίου και στη συνέχεια συνεχί- that can be taken by car or by bicycle around Agios ζει την κατάβαση προς τον Χαλικούνα. Mattheos (St Matthew) mountain. H διαδρομή 5 μπορεί να γίνει είτε με το αυτοκίνητο είτε με το ποδήλατο γύρω από το βουνό του Αγίου Ματθαίου. Αλυκές / Salt flats Χλωμός / Chlomoς © Φωτογραφίας: ΚΠΕ Κέρκυρας © Φωτογραφίας: Δ.Ε. Μελιτειέων Αλιευτικά σκάφη στο λιμάνι του Πετριτή Fishing vessels at Petritis harbour Η τυπολογία των παραδοσιακών σκαφών είναι μεγάλη και δια- σήμερα. Ακολούθησαν τα σκάφη τύπου Λίμπερτι και το Τρεχα- There are many types of traditional vessels and they vary according found. They were succeeded by the Liberty clipper-type boats and φέρει ανάλογα με την ταξινόμηση της γάστρας (το υποθαλάσ- ντήρι, καθώς και άλλες κατασκευές, όπως ο Βαρκαλάς και το to the classification of their hull (the part of the boat under the the trehantiri, and others such as the varkalas and karavoskaro. σιο τμήμα του σκάφους) ή της ιστιοφορίας. Παλαιότερα επικρα- Καραβόσκαρο. Στο λιμάνι του Πετριτή επικρατούν τα τρεχαντή- waterline) or sail configuration. The hull types once popular in Corfu The trehantiri boats are the predominant type seen at Petritis τούσαν στην Κέρκυρα τα σκαριά τύπου Γαΐτας και ακολούθως ρια. Συναντώνται επίσης σκάφη τύπου Λίμπερτι και λίγα καΐκια were wooden, sail-powered boats such as thegaita , followed by the Harbour. Liberty clippers and a few caiques of the varkalas and τα σκάφη τύπου Γατζάο και Μαούνας, που δεν συναντώνται πια τύπου Βαρκαλά και τύπου Καραβόσκαρο. larger gatzao and the flat-bottomed maouna, which are no longer karavoskaro design are also seen. Τρεχαντήρι: από τους πλέον συνηθισμένους τύπους γά- 1 2 3 Trehantiri: one of the most common hull types (similar στρας και από τους λιγοστούς που κατασκευάζονται μέχρι to the trabaccolo design) and one of the few still being τις μέρες μας. Τα περισσότερα τρεχαντήρια σήμερα είναι made. Most trehantiri boats these days are 8-15 metres μεταξύ 8-15μ. με χωρητικότητα 4-50 τόνων. Απαντάται long with a tonnage of 4-50 tons. They were already ήδη από τον 17ο αιώνα και χρησιμοποιούνταν είτε για τη in use in the 17th century, and were used to transport μεταφορά ανθρώπων και προϊόντων είτε για ψάρεμα. Συ- passengers and cargo, or for fishing. The trehantiri is γκαταλέγεται στα οξύπρυμνα σκάφη. Τα τρεχαντήρια του classified as a cruiser-stern boat. Trehantiri boats in Πετριτή εξασκούν αλιεία με δίχτυα και παραγάδια, με βι- Petritis practise net and long-line fishing, with bottom ντζότρατα και γρι-γρι [1-3]. trawls (“vintzotrata”) and purse seines (“gri-gri”) [1-3]. Λίμπερτι: το σκάφος αυτό μπορεί να έχει μήκος από 8 μέ- Liberty: this boat may range from 8 to 30 metres [5-6]. χρι και 30μ. [5-6]. Το ποδόσταμα της πλώρης (το δομικό The bow stem (the most forward part of the ship’s bow) στοιχείο στο οποίο καταλήγει το σκάφος στην άκρη) είναι is usually slightly concave (clipper bow) and the hull is συνήθως ελαφρώς κοίλο και η γάστρα στενή. Το ποδό- 4 5 6 narrow. The sternpost protrudes slightly from the hull σταμα της πρύμνης προεξέχει ελάχιστα από τη γάστρα και and is clearly visible over its entire length. In the past, it είναι ευδιάκριτο εξωτερικά σε όλο του το μήκος. Παλαιό- was rigged with sails. τερα έφερε ιστία. The caique-type varkalas was used as companion boat Τα καΐκια τύπου βαρκαλά χρησιμοποιούνταν ως βοηθη- to fishing vessels employing purse seines. There are very τικά στα αλιευτικά σκάφη που εξασκούσαν αλιεία με το few in Petritis nowadays [6]. αλιευτικό εργαλείο “γρι-γρι”. Σήμερα παραμένουν λιγο- στά στον Πετριτή [6]. Trata (trawler): a typical fishing hull type about 10- 12 metres in length still active today. The narrow and Τράτα: χαρακτηριστικό ψαράδικο σκαρί με μήκος 10-12 shallow-draft hull made it easier to row and fish in μέτρων. Η στενή και ρηχή της γάστρα εξυπηρετούσε την shallow waters, while the bowsprit assisted the process εύκολη κωπηλασία και την αλιεία στα ρηχά νερά, ενώ το of deploying and retrieving nets. έμβολο της πλώρης διευκόλυνε την τεχνική διαδικασία του απλώματος και του μαζέματος των διχτυών. Sail- or engine-driven trawlers are fishing boats 7 8 9 using trawls or seines with strong materials. The trawl is Η ανεμότρατα ή μηχανότρατα είναι το αλιευτικό πλοιά- attached to the stern of the vessel and fishes in open sea ριο που χρησιμοποιεί τράτα, δηλαδή δίχτυ με σάκο που at great depths [7]. The bottom trawler is one variation σύρονται από το σκάφος. Δένεται στην πρύμνη του σκά- [8]. φους και αλιεύει στο πέλαγος σε μεγάλη βάθη [7]. Πα- ραλλαγή της η Βιντζότρατα [8]. Karavoskaro: a type of boat requiring older, empirical methods for designing the hull. They could be as long as Καραβόσκαρο: τύπος σκάφους που απαιτούσε παλαιό- 40-50 metres with a tonnage of more than 400 tons. The τερους εμπειρικούς τρόπους σχεδιασμού του σκαριού. Το main characteristic was its elliptical stern, though there μήκος του μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 40-50μ. και η were many variations depending on its intended use χωρητικότητά του να ξεπεράσει τους 400 τόνους. Το κύ- (cargo or fishing) [9]. ριο χαρακτηριστικό του ήταν η ελλειψοειδής μορφή της πρύμνης, ενώ υπήρχαν διαφοροποιήσεις ανάλογα με τη χρήση του ως εμπορικού ή αλιευτικού σκάφους [9]. 1. Τρεχαντήρια στο λιμάνι του Πετριτή 6. Μικρό σκάφος τύπου βαρκαλά συνοδεύει 1. Trehantiri boats at Petritis Harbour 6. A small varkalas-type boat 2. Τρεχαντηράκι ρίχνει δίχτυα αλιευτικό σκάφος τύπου λίμπερτι 2. A small trehantiri casting nets accompanies the Liberty-type fishing boat 3. Το σκάφος ‘Φανερωμένη’ τύπου τρεχαντήρι 7. Η μηχανότρατα ‘Άγιος Ιωάννης’ στο λιμάνι 3. The ‘Faneromeni’ trehantiri in Petritis 7. Trawler ‘Agios Ioannis’ at Petritis στο λιμάνι του Πετριτή του Πετριτή Harbour Harbour 4.