Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2020–2021 35 570 XV Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2021 Nr. 81 VERSLAG VAN EEN WETGEVINGSOVERLEG Vastgesteld 4 december 2020 De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft op 12 november 2020 overleg gevoerd met de heer Koolmees, Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, over: – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 17 december 2018 inzake informatie over een drietal fouten die aan het licht zijn gekomen in de uitvoering van het huidige inburgeringsstelsel en over de beheersmaatregelen die zijn of worden getroffen (Kamerstuk 32 824, nr. 243); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 17 december 2018 inzake fraude inburgering (Kamerstuk 32 824, nr. 244); – het wetsvoorstel Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2021 (Kamerstuk 35 570 XV); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 20 februari 2020 inzake aanpak ongewenste buiten- landse financiering (Kamerstuk 29 614, nr. 150); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 10 maart 2020 inzake mogelijkheden inburgerings- plicht Turkse asielstatushouders op korte termijn invoeren (Kamerstuk 32 824, nr. 291); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 10 maart 2020 inzake inzet vanaf dag één voor asielzoekers en statushouders (Kamerstuk 32 144, nr. 28); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 27 maart 2020 inzake effecten corona op inburgering (Kamerstuk 32 824, nr. 292); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 24 april 2020 inzake antwoorden op vragen commis- sie over versoepeling voorwaarden afstandsonderwijs inburge- ring (Kamerstuk 32 824, nr. 295) (Kamerstuk 32 824, nr. 296); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 10 april 2020 inzake versoepeling voorwaarden afstandsonderwijs inburgering (Kamerstuk 32 824, nr. 295); kst-35570-XV-81 ISSN 0921 - 7371 ’s-Gravenhage 2020 Tweede Kamer, vergaderjaar 2020–2021, 35 570 XV, nr. 81 1 – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 22 mei 2020 inzake heropening examenlocaties inburgeringsexamen en Staatsexamen Nederlands als tweede taal (Kamerstuk 32 824, nr. 298); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 5 juni 2020 inzake Migrantenmonitor 2018 (Kamer- stuk 29 407, nr. 213); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 8 juni 2020 inzake update naar aanleiding van een diplomatieke nota van de ambassade van Koeweit (Kamerstuk 29 614, nr. 152); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 10 juni 2020 inzake aanpak ten aanzien van onge- wenste vormen van diasporapolitiek van de Turkse overheid (Kamerstuk 30 821, nr. 114); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 19 juni 2020 inzake verkenning informele scholing (Kamerstuk 29 614, nr. 153); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 29 juni 2020 inzake reactie op het verzoek van het lid Paternotte, gedaan tijdens de regeling van werkzaamheden van 24 september 2019, over Nederlandse Marokkanen die afstand willen doen van hun verplichte nationaliteit (Kamer- stuk 35 475, nr. 3); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 6 juli 2020 inzake derde verlenging inburgeringster- mijn en leentermijn vrijwillige inburgeraars (Kamerstuk 32 824, nr. 301); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 15 juli 2020 inzake monitor Sociale Inclusie: meting 4. Derde vervolgmeting naar de woon- en leefomstandigheden Roma en Sinti in Nederland (Kamerstuk 32 824, nr. 302); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 15 juli 2020 inzake uitvoeringsbrief Inburgering 2020 (Kamerstuk 32 824, nr. 303); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 8 september 2020 inzake verlenging inburgeringster- mijn en wijziging inburgeringsregelgeving (Kamerstuk 32 824, nr. 304); – de brief van de Minister van Justitie en Veiligheid d.d. 30 sep- tember 2020 inzake uitvoering van de motie van het lid Wiersma over inzichtelijk maken aan welke doelmatigheidscri- teria de versterkingsgelden worden getoetst (Kamerstuk 32 824, nr. 274) (Kamerstuk 29 754, nr. 559); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 26 oktober 2020 inzake kabinetsreactie onderzoek duurzame integratie statushouders door Toezicht Sociaal Domein (TSD) (Kamerstuk 32 824, nr. 305); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 11 november 2020 inzake kabinetsreactie op de Franse aanpak van «ongewenste beïnvloeding en islamitische radicalisering» (Kamerstuk 29 754, nr. 584); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 11 november 2020 inzake stand van zaken voorberei- ding Wet inburgering 20.. (Kamerstuk 35 483, nr. 63); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 9 november 2020 inzake eindrapport arbeidspartici- patie hoogopgeleide statushouders door Regioplan (Kamerstuk 32 824, nr. 306); Tweede Kamer, vergaderjaar 2020–2021, 35 570 XV, nr. 81 2 – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 11 november 2020 inzake invulling van de motie van de leden Gijs van Dijk en Van den Hul over beleid ontwikkelen om discriminatie van moslims tegen te gaan (Kamerstuk 30 950, nr. 170) (Kamerstuk 30 950, nr. 214); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 9 november 2020 inzake voortgang programma Verdere Integratie op de Arbeidsmarkt (VIA) 2020 (Kamerstuk 29 544, nr. 1029); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 9 november 2020 inzake reactie op de motie van het lid Segers c.s. over borgen van goed inburgeringsonderwijs bij de roc’s (Kamerstuk 35 483, nr. 64). Van dit overleg brengt de commissie bijgaand geredigeerd woordelijk verslag uit. De voorzitter van de commissie, Rog De griffier van de commissie, Esmeijer Tweede Kamer, vergaderjaar 2020–2021, 35 570 XV, nr. 81 3 Voorzitter: Rog Griffier: Sjerp Aanwezig zijn tien leden der Kamer, te weten: Becker, Van den Berge, Gijs van Dijk, Jasper van Dijk, De Graaf, Kuzu, Paternotte, Peters, Rog en Stoffer, en de heer Koolmees, Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Aanvang 9.33 uur. De voorzitter: Aan de orde is een wetgevingsoverleg over integratie en maatschappe- lijke samenhang. Ik wil een paar huishoudelijke mededelingen met u doornemen. Gisteren zijn er nog twee brieven door u ontvangen. Vandaag vindt er ook een plenair debat over de terreurdaad in Frankrijk plaats. Dat zal deels overlappen met de materie die wij bespreken. Volgende week is de plenaire begrotingsbehandeling van SZW. Stemmingen over de moties die straks in de tweede termijn kunnen worden ingediend – het hoeft niet, maar het kan – vinden volgende week dinsdag plaats. Ik wil de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en zijn directeur- generaal van harte welkom heten in ons midden. We hebben zes minuten spreektijd afgesproken. Ik weet dat er bij sommigen behoefte aan is om dat een klein beetje op te rekken. Mijn idee is altijd om wel met elkaar het debat te voeren, vooral in de eerste termijn – dat is goed – maar met het oog op de tijd wil ik u vragen om de interrupties enigszins puntig te plegen. Mijn voorstel is dat we daarvoor vier losse vragen hanteren. Dat kan twee keer in tweeën, maar het kan dus ook vier keer een losse vraag zijn. Dan hebben we wat meer speelruimte en hebben we hopelijk een goed debat met elkaar. Ik geef het woord aan mevrouw Becker. Zij spreekt namens de VVD. Mevrouw Becker (VVD): Dank u wel, voorzitter. Ik wil graag positief beginnen vandaag. We hebben het over maatschappelijke samenhang, integratie, meedoen. Ik denk dat Nederland in deze ongekende coronacrisis veel samenhang heeft laten zien: meedoen, omkijken naar elkaar en verschillen overbruggen. Op het terrein van integratie is er ook positief nieuws. We zien genoeg positieve voorbeelden om ons heen en ook het CBS constateerde gisteren dat bepaalde verschillen slinken. Kinderen met een migratieachtergrond krijgen bijvoorbeeld vaker een hoger schooladvies en de participatie van migranten is toegenomen. Dat is mooi. Maar eerlijk is eerlijk, we zijn er nog lang niet. Ook het rapport laat dat zien. Want mensen met een niet-westerse migratieachtergrond doen het nog steeds minder goed op de arbeidsmarkt en zijn oververtegen- woordigd in de uitkeringen. Met name statushouders baren ons nog steeds veel zorgen. Slechts een kwart tot een derde van de Syriërs en Eritreeërs heeft werk. Deelt de Minister ons beeld, op basis van dit rapport, dat het op de arbeidsmarkt niet beter is gegaan met de niet-westerse immigrant en dat daar echt meer aan moet worden gedaan? Zo ja, wanneer kunnen zijn VIA-pilots, de pilots voor Verdere Integratie op de Arbeidsmarkt, dan omgezet worden in concrete maatregelen? Mensen met een migratieachtergrond zijn helaas oververtegenwoordigd in de criminaliteitscijfers. Ook heel problematisch: te veel vooral jonge mensen voelen zich gediscrimineerd. Ook qua maatschappelijke samenhang worden lontjes korter en tegenstellingen soms groter. Sommige mensen voelen zich onzeker en zien dan in de ander een schuldige voor hun eigen problemen. Andere mensen voelen zich naast de samenleving staan en krijgen een houding van «schijt aan de overheid» of zelfs «schijt aan Nederland». In de Schilderswijk en in Tweede Kamer, vergaderjaar 2020–2021, 35 570 XV, nr. 81 4 Kanaleneiland ging het deze zomer goed verkeerd. Demonstraties worden grimmiger. Complottheorieën krijgen voet aan de grond. Een cancel- cultuur, waarbij je niet meer naar de ander wilt luisteren, maar de ander monddood wilt maken, dreigt ons land in te sluipen.