LOKALNA STRATEGIA ROZWOJU opracowana dla gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Kuźnica, Sidra działających w ramach Lokalnej Grupy Działania SZLAK TATARSKI Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Opracowane w ramach Osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Białystok, 2008 Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pięciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Kuźnica LOKALNA STRATEGIA ROZWOJU opracowana dla Lokalnej Grupy Działania SZLAK TATARSKI ZAMAWIAJĄCY WYKONAWCA Stowarzyszenie LGD Szlak Tatarski EKOTON Sp. z o.o. ul. Św. Rocha 5 lok. 210 ul. Piłsudskiego 2 16-100 Sokółka 15 -879 Białystok AUTORZY OPRACOWANIA: dr Grzegorz Chocian mgr inż. Beata Gładkowska-Chocian mgr Karina Magdalena Zalewska mgr Anna Kotowska mgr Joanna Sokólska SOKÓŁKA 2013 2 Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pięciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Kuźnica SPIS TREŚCI WSTĘP.............................................................................................................. 6 CZĘŚĆ I Charakterystyka Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski jako jednostki odpowiedzialnej za realizację Lokalnej Strategii Rozwoju ................. 9 I. 1. Nazwa LGD .............................................................................................. 10 I. 2. Status prawny LGD................................................................................... 10 I. 3. Proces budowania partnerstwa ................................................................ 10 I.4. Charakterystyka partnerów, sposób rozszerzania i zmiany składu LGD . 14 I.5. Zasady i procedury funkcjonowania LGD.................................................. 17 I.5.1. Rozdział funkcji pomiędzy poszczególne organy LGD...................... 17 I.5.2. Regulamin funkcjonowania LGD zapewniający przejrzystość i jawność podejmowanych decyzji................................................................ 18 I.5.3. Procedura rekrutacji pracowników..................................................... 18 I.5.4. Procedura postępowania w sytuacji wystąpienia trudności w zatrudnieniu pracowników o określonych wymaganiach............................ 32 I.5.5. Zasada funkcjonowania biura, warunki techniczne i lokalowe .......... 32 I.6. Struktura organu decyzyjnego – Rady ...................................................... 33 I.6.1. Skład Organu Decyzyjnego ............................................................... 33 I.6.2. Rola i zadania Organu Decyzyjnego ................................................. 35 I.6.3. Sposób powołania i zmiany składu Organu Decyzyjnego................. 35 I.7. Kwalifikacje i doświadczenie osób wchodzących w skład Rady................ 35 I.8. Doświadczenie LGD i partnerów w realizacji operacji............................... 46 CZĘŚĆ II Diagnoza obszaru objętego LSR wraz z uzasadnieniem jego wewnętrznej spójności..................................................................................... 53 II. 1. Charakterystyka obszaru......................................................................... 54 II. 1.1. Uwarunkowania przestrzenne ........................................................ 54 II. 1.2. Uwarunkowania geograficzne i przyrodnicze .................................. 55 II. 1.3. Uwarunkowania historyczne............................................................ 56 II. 1.4. Uwarunkowania kulturowe............................................................... 59 II. 2. Potencjał demograficzny i gospodarczy .................................................. 60 II.2.1. Charakterystyka ludności zamieszkującej obszar objęty LSR.......... 60 II.2.2. Potencjał gospodarczy obszaru........................................................ 62 II.2.3. Infrastruktura społeczna ................................................................... 65 II.2.4. Infrastruktura techniczna .................................................................. 67 II. 3. Specyfika obszaru objętego LSR ............................................................ 69 II.3.3. „Szlak Tatarski” na obszarze LGD Szlak Tatarski ............................ 72 II. 4. Uzasadnienie wewnętrznej spójności obszaru........................................ 75 SOKÓŁKA 2013 3 Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pięciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Kuźnica CZĘŚĆ III Strategia działania LGD Szlak Tatarski.......................................... 76 III. 1. Analiza SWOT dla obszaru objętego LSR i wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy .............................................................................. 77 III.2. Określenie wizji, misji oraz celów rozwoju LGD ...................................... 80 III.2.1. Wizja rozwoju obszaru objętego LSR................................................ 1 III.2.2. Misja LGD........................................................................................ 80 III.2.3. Cele ogólne i szczegółowe LGD...................................................... 80 III.3. Spójny, zintegrowany i innowacyjny charakter przedsięwzięć planowanych w ramach LSR ........................................................................... 83 III.3.1. Spójność specyfiki obszaru z celami LSR....................................... 83 III.3.2. Podejście zintegrowane dla planowanych w ramach LSR przedsięwzięć ............................................................................................. 84 III.3.3. Podejście innowacyjne dla planowanych w ramach LSR przedsięwzięć ............................................................................................. 86 III.3.4. Przedsięwzięcia planowane do realizacji w ramach LSR................ 87 III.4 Procedura wyboru operacji przez LGD wraz z opisem procedury ich zmiany ............................................................................................................. 88 III.5. Budżet LGD dla każdego roku realizacji LSR........................................ 111 III.6.Opis procesu przygotowania i konsultowania LSR................................. 116 III. 7. Opis procesu wdrażania i aktualizacji LSR........................................... 121 III.7.1. Sposób aktualizacji/zmiany LSR ................................................... 121 III.7.2. Sposób wdrażania LSR ................................................................. 122 III. 8. Promocja i informowanie o LSR i LGD ................................................. 122 III. 9. Zasady i sposób dokonywania ewaluacji własnej................................. 124 III. 10. Relacje między LGD Szlak Tatarski, a obszarem jej działania........... 126 III.10.1 Powiązania LSR z innymi dokumentami planistycznymi związanymi z obszarem objętym LSR.......................................................................... 126 III.10.2. Planowane działania/przedsięwzięcia/operacje realizowane przez LGD w ramach innych programów wdrażanych na obszarze LSR .......... 133 III.10.3. Przewidywany wpływ realizacji LSR na rozwój regionu i obszarów wiejskich ................................................................................................... 134 IV. Informacja o załącznikach........................................................................ 137 SOKÓŁKA 2013 4 Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pięciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Kuźnica „…Twórzcie kulturę wsi, w której obok nowych wymiarów, jakie niosą czasy, pozostanie - jak u dobrego gospodarza – miejsce na rzeczy dawne, uświęcone tradycją, potwierdzone przez prawdę wieków…” Jan Paweł II SOKÓŁKA 2013 5 Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Szlak Tatarski obejmująca obszar pięciu gmin: Sokółka, Krynki, Szudziałowo, Sidra i Kuźnica WSTĘP Inicjatywa LEADER z fran. Liaison entre actions de développement de l'économie rurale oznacza „powiązanie działań z zakresu rozwoju obszarów wiejskich”. Innowacyjne podejście LEADER eksperymentalnie po raz pierwszy zostało zastosowane w 1991 r. jako jedna z czterech inicjatyw wspólnotowych wspierających rozwój obszarów wiejskich, uruchomiona w celu podniesienia potencjału rozwojowego terenów wiejskich poprzez wykorzystanie lokalnych inicjatyw społeczności z terenów wiejskich. Inicjatywa miała trzy generacje: LEADER I (1991- 93), LEADER II (1994-99) i LEADER+ (2000-06). W okresie programowania 2007-2013 LEADER został zintegrowany ze wszystkimi krajowymi i regionalnymi programami rozwoju wsi, stał się częścią szerszej polityki UE. Włączenie LEADERA do głównego nurtu polityki rozwoju wsi otworzyło nowe możliwości zastosowania podejścia LEADER na znacznie szerszą skalę i przy znacznie większym, niż dotychczas wachlarzu działań z zakresu rozwoju terenów wiejskich. Inicjatywa LEADER jako partnerskie podejście zachęca lokalną społeczność wiejską do działania, poszukiwania nowych sposobów na poprawę jakości życia na wsi, osiągnięcia lub utrzymania konkurencyjności, pokonywania potencjalnych zagrożeń i jak najefektywniejszego wykorzystanie posiadanych atutów. LEADER w Polsce jest realizowany w ramach osi 4 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Celem osi 4 LEADER jest przede wszystkim budowanie kapitału społecznego poprzez aktywizację mieszkańców oraz przyczynianie się do powstawania nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich, a także polepszenie zarządzania lokalnymi zasobami i ich waloryzacja, w skutek pośredniego włączenia