STAROSTWO POWIATOWE W LIPSKU STRATEGIA ROZWOJU POWIATU LIPSKIEGO NA LATA 2008-2020 Lipsko, kwiecie ń 2008 Strategia Rozwoju Powiatu Lipskiego na lata 2008-2020 2 Strategia Rozwoju Powiatu Lipskiego na lata 2008-2020 Zespó ł ds. realizacji Strategii Rozwoju Powiatu Lipskiego na lata 2008- 2020 w nast ępuj ącym sk ładzie: 1. Pawe ł J ędraszek – Wicestarosta Powiatu Lipskiego – Przewodnicz ący Zespo łu, Koordynator ze strony Starostwa Powiatowego; 2. Teresa Gontarczyk – Cz łonek Zarz ądu Powiatu – Z-ca Przewodnicz ącego Zespo łu; 3. Ma łgorzata Górz – Sekretarz Powiatu – Sekretarz Zespo łu; 4. Gra żyna Maryniak – Skarbnik Powiatu; 5. Zofia Gora – Naczelnik Wydzia łu Geodezji, Kartografii, Katastru i Nieruchomo ści; 6. Joanna Wawrzak – Naczelnik Wydzia łu Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki; 7. Pawe ł Lizner- Naczelnik Wydzia łu Komunikacji i Transportu; 8. Witold Stachurski – Z-ca Naczelnika Wydzia łu Infrastruktury, Ochrony Środowiska, Gospodarki Wodnej i Rolnictwa; 9. Iwona Rychter – Inspektor Wydzia łu Infrastruktury, Ochrony Środowiska, Gospodarki Wodnej i Rolnictwa; 10. Marian Wodnicki – Inspektor ds. Obywatelskich Obrony Cywilnej i Zarz ądzania Kryzysowego; 11. Janina Sikora – Inspektor ds. Zdrowia i Opieki Spo łecznej; 12. Wies ław Cie ślak – Inspektor Wydzia łu Administracyjno-Gospodarczego; 13. Krzysztof Furmanek – Referent Wydzia łu Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki; 14. Janusz Szylar – Komendant Powiatowy Pa ństwowej Stra ży Po żarnej w Lipsku; 15. Janusz Koziarski – Komendant Powiatowy Policji w Lipsku; 16. Tadeusz Durak – Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Lipsku; 17. Leokadia D ąbrowska – Dyrektor Samodzielnego Zespo łu Zak ładów Opieki Zdrowotnej w Lipsku; 18. Krzysztof Molenda – Dyrektor Domu Pomocy Spo łecznej w Lipsku; 19. Ma łgorzata Szymaniak – Dyrektor Domu Dziecka w Solcu nad Wis łą ; 20. Ryszard Penka ła – Dyrektor Powiatowego Urz ędu Pracy w Lipsku; 21. Mieczys ław Mejzner – Dyrektor Zespo łu Szkó ł Ponadgimnazjalnych w Lipsku; 22. Janusz Ma łkowski -Dyrektor Zespo łu Szkó ł Ponadgimnazjalnych w Solcu nad Wis łą ; 23. Wojciech Kaczorowski – Dyrektor Zespo łu Szkó ł Ponadgimnazjalnych w Siennie; 24. Anita Madej – Dyrektor Centrum Kszta łcenia Ustawicznego w Solcu nad Wis łą ; 25. Wanda Faber – Dyrektor Specjalnego O środka Szkolno-Wychowawczego w Hucie; 26. Izabela Kosior – Dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Lipsku; 27. Alicja So łtys – Dyrektor Ogniska Muzycznego w Siennie; 28. Henryka Kosanowska – Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Lipsku; 29. Beata Laskowska – Kierownik Powiatowego Środowiskowego Domu Samopomocy „S łoneczny Dom” w Lipsku; 30. Pawe ł Kozak- p.o. Kierownika Powiatowego Środowiskowego Domu Samopomocy „Dworek Uroczysko” w Łaziskach; 31. Andrzej Zeme ła – Kierownik Powiatowego Zarz ądu Dróg Publicznych w Lipsku. 32. Jolanta R ękas – Szylar – Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Lipsku Opracowano w Agencji Zarz ądu Nieruchomo ści i Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. w Radomiu, przez Zespó ł w sk ładzie: Edyta Górska – Kierownik Dzia łu Rozwoju Regionalnego, Koordynator ze strony AZNiRR Aneta Kruk Anna Kaszewska Dokument przyj ęty Uchwa łą Nr XX/123/2008 Rady Powiatu w Lipsku z dnia 30 kwietnia 2008 roku 3 Strategia Rozwoju Powiatu Lipskiego na lata 2008-2020 Niniejszy dokument konsultowali i zatwierdzili Radni III Kadencji Rady Powiatu w Lipsku (2006- 2010) w sk ładzie: 1. Józef Sosnowski – Przewodnicz ący Rady Powiatu, 2. Lucyna Gaik – Wiceprzewodnicz ąca Rady Powiatu, 3. Jacek Witold Witkowski – Wiceprzewodnicz ący Rady Powiatu, 4. Roman Antoni Ochy ński – Starosta, 5. Pawe ł J ędraszek – Wicestarosta, 6. Teresa Gontarczyk – Urz ęduj ący Cz łonek Zarz ądu Powiatu, 7. Barbara Janina Wieczorek–Szmajda – Cz łonek Zarz ądu Powiatu, 8. Stanis ław Wajs – Cz łonek Zarz ądu Powiatu, 9. Romuald Kowaleczko – Radny Rady Powiatu, 10. Andrzej Niebrzydowski - Radny Rady Powiatu, 11. Zbigniew Ostrach - Radny Rady Powiatu, 12. Witold Owczarek - Radny Rady Powiatu, 13. Wies ława Teresa P łaza - Radna Rady Powiatu, 14. Łukasz Potrz ąsaj - Radny Rady Powiatu, 15. Kazimierz Stanis ław Zaj ąc - Radny Rady Powiatu. Wydanie I, Nak ład 70 sztuk Druk i oprawa: Zak ład drukarski: „KOLOR –Graf”; ul. Rynek 3A, 27 – 300 Lipsko 4 Strategia Rozwoju Powiatu Lipskiego na lata 2008-2020 Szanowni Pa ństwo ! Strategiczne planowanie rozwoju jest w naszym kraju dziedzin ą stosunkowo now ą, lecz coraz powszechniej docenian ą, jako dziedzina s łużą ca podejmowaniu decyzji w sprawach dotycz ących długoterminowego, racjonalnego planowania rozwojem. Proces wspierania zrównowa żonego rozwoju naszego kraju obejmuje wszystkie szczeble w ładzy i administracji publicznej. Istotnym jego elementem jest konieczno ść koordynacji zada ń realizowanych przez administracj ę rz ądow ą i samorz ądow ą ró żnych szczebli. Strategiczne planowanie zada ń powiatu jest bardzo wa żną cz ęś ci ą racjonalnego procesu podejmowania decyzji, ale równie ż istotnym elementem procesu planowania lokalnego, umo żliwiaj ącym ubieganie si ę o wsparcie dla lokalnych programów rozwojowych ze źróde ł zewn ętrznych krajowych i zagranicznych, w tym w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007 -2013. Maj ąc na uwadze przysz łość powiatu lipskiego i jego mieszka ńców zosta ła opracowana „ Strategia Rozwoju Powiatu Lipskiego na lata 2008 -2020” , jako spójna koncepcja rozwoju naszego powiatu w długookresowej perspektywie, która zosta ła uchwalona przez Rad ę Powiatu w Lipsku w dniu 30 kwietnia 2008 roku, uchwa łą Nr XX/123/2008. Dokument, którego tre ść przedk ładam na Pa ństwa r ęce precyzuje prorozwojowe plany powiatu oraz wyznacza kierunek dzia łań na najbli ższe 13 lat. Ustalenia w nim zawarte stan ą si ę wyk ładni ą dla podejmowanych w praktyce decyzji i przedsi ęwzi ęć realizowanych przez w ładze powiatu. Przemy ślane i systemowe dzia łania realizacji przyj ętej w strategii misji rozwoju powiatu b ędą sprzyja ły poprawie jako ści życia mieszka ńców powiatu. Strategia powiatu powinna stanowi ć równie ż wytyczne dla samorz ądów gminnych, firm, przedsi ębiorców i organizacji pozarz ądowych wspó łdzia łaj ących z samorz ądem powiatowym. Niniejsze opracowanie mo żecie Pa ństwo odszuka ć na stronie internetowej starostwa powiatowego www.powiat - lipsko.pl Strategia rozwoju powiatu powsta ła dzi ęki zaanga żowaniu wielu osób i instytucji. Pragn ę bardzo serdecznie podzi ękowa ć wszystkim, którzy przyczynili si ę w jakikolwiek sposób do powstania tego dokumentu. 5 Strategia Rozwoju Powiatu Lipskiego na lata 2008-2020 6 Strategia Rozwoju Powiatu Lipskiego na lata 2008-2020 Spis tre ści WPROWADZENIE................................................................................... 9 CZ ĘŚĆ I. DIAGNOZA POWIATU LIPSKIEGO ............................................ 12 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE ................................................. 12 1.1. Rys historyczny ........................................................................ 12 1.2. Po łożenie, podzia ł administracyjny, ludno ść ................................... 14 1.3. Charakterystyka gmin powiatu .................................................... 16 2. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE .................................................... 19 2.1. Uwarunkowania ochrony środowiska przyrodniczego ........................ 19 2.2. Dziedzictwo kulturowe ............................................................... 24 2.3. Turystyka i rekreacja ................................................................. 32 3. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE ............................................................... 38 3.1. Rze źba terenu .......................................................................... 38 3.2. Surowce mineralne ................................................................... 38 3.3. Użytki ekologiczne .................................................................... 39 3.4. Zasoby wodne.......................................................................... 39 3.5. Klimat .................................................................................... 41 3.6. Lasy....................................................................................... 41 3.7. Gleby ..................................................................................... 42 4. INFRASTRUKTURA DROGOWA I TECHNICZNA ............................................ 43 4.1. Komunikacja............................................................................ 43 4.2. Gospodarka wodno- ściekowa ...................................................... 48 4.3. Gospodarka odpadami ............................................................... 50 4.4. Ciep łownictwo .......................................................................... 51 4.5. Elektroenergetyka..................................................................... 51 4.6. Telekomunikacja ...................................................................... 52 4.7. Infrastruktura kolejowa.............................................................. 52 4.8. Sie ć gazowa ............................................................................ 52 5. GOSPODARKA ..................................................................................... 53 5.1. Gospodarka pozarolnicza ............................................................ 53 5.2. Rolnictwo ................................................................................ 57 6. SFERA SPO ŁECZNA .............................................................................. 62 6.1. Sytuacja demograficzna ............................................................