Załącznik nr 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy i Miasta Stawiszyn na lata 2017 -2023 DIAGNOZA ZJAWISK KRYZYSOWYCH Dla Gminy i Miasta Stawiszyn Stawiszyn, 2017 Niniejsze opracowanie powstaje dzięki wsparciu finansowemu Unii Europejskiej OPRACOWALI: mgr inż. Dariusz Kałużny inż. Daria Jarońska mgr Katarzyna Korzeniewska mgr Justyna Tomczak ADRES BIURA: NUVARRO Sp. z o. o. ul. Reymonta 23, Posada 62-530 Kazimierz Biskupi tel. (63) 233 00 15 e-mail: [email protected] www.nuvarro.pl Strona 2 z 86 SPIS TREŚCI Spis treści .................................................................................................................................... 3 Położenie geograficzne ....................................................................................................... 5 Sfera społeczna ................................................................................................................... 8 2.1. Demografia .................................................................................................................. 8 2.2. Bezrobocie ................................................................................................................. 17 2.3. Ubóstwo, bezdomność .............................................................................................. 21 2.4. Uzależnienia ............................................................................................................... 25 2.5. Przemoc ..................................................................................................................... 26 2.6. Bezpieczeństwo ......................................................................................................... 26 2.7. Edukacja ..................................................................................................................... 29 2.8. Aktywność obywatelska ............................................................................................ 30 2.9. Kultura i turystyka...................................................................................................... 33 2.10. PODSUMOWANIE .................................................................................................. 35 Sfera gospodarcza ............................................................................................................. 39 3.1. Rynek pracy ............................................................................................................... 39 3.2. Turystyka ................................................................................................................... 43 3.3. PODSUMOWANIE ...................................................................................................... 44 Sfera przestrzenno-funkcjonalna ...................................................................................... 46 4.1. Infrastruktura wodociągowa ..................................................................................... 46 4.2. Infrastruktura kanalizacyjna ...................................................................................... 48 4.3. System elektroenergetyczny ..................................................................................... 49 4.4. Telekomunikacja ........................................................................................................ 50 4.5. Zaopatrzenie w ciepło ............................................................................................... 51 4.6. Sieć gazowa ................................................................................................................ 51 4.7. Transport i komunikacja ............................................................................................ 51 4.8. Infrastruktura służąca ochronie zdrowia ................................................................... 55 4.9. Dostępność do usług.................................................................................................. 56 4.10. Dziedzictwo kulturowe i zabytki ............................................................................ 56 4.11. Analiza infrastruktury sportowej dostępnej w poszczególnych sołectwach oraz w mieście Stawiszyn ………………………………………………………………………………………………………………………………………57 4.12. PODSUMOWANIE .................................................................................................. 60 Strona 3 z 86 Sfera techniczna ................................................................................................................ 63 5.1. Mieszkalnictwo .......................................................................................................... 63 5.2. Budynki użyteczności publicznej ............................................................................... 65 5.3. Odnawialne źródła energii ......................................................................................... 67 5.4. PODSUMOWANIE ...................................................................................................... 71 Sfera środowiskowa .......................................................................................................... 72 6.1. Podział powierzchni geodezyjnej gminy według kierunków wykorzystania ............. 72 6.2. Środowisko przyrodnicze i warunki klimatyczne ....................................................... 73 6.3. Gospodarka odpadami .............................................................................................. 76 6.4. Emisja CO2 .................................................................................................................. 80 6.5. PODSUMOWANIE ...................................................................................................... 82 Spis rysunków ................................................................................................................... 83 Spis tabel ........................................................................................................................... 84 Spis wykresów ................................................................................................................... 86 Strona 4 z 86 POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE Gmina Stawiszyn to gmina o charakterze miejsko-wiejskim, położona w południowej części województwa wielkopolskiego, w powiecie kaliskim. Centralnym ośrodkiem gminy jest miasto Stawiszyn, najmniejsze obszarowo miasto w Polsce. Gmina oddalona jest od miasta powiatowego Kalisz o 20 km, zaś od miasta wojewódzkiego Poznań o 120 km. Gmina graniczy z 3 jednostkami samorządowymi powiatu kaliskiego i 2 jednostkami samorządowymi powiatu konińskiego. Są to: • Gmina Mycielin od wschodu, • Gmina Żelazków od północy, • Gmina Blizanów od zachodu, • Gmina Grodziec od północnego-zachodu (powiat koniński), • Gmina Rychwał od północnego-wschodu (powiat koniński). Rysunek 1. Położenie gminy Stawiszyn na tle powiatu kaliskiego Źródło: http://wybory2010.pkw.gov.pl System przestrzenny gminy swym zasięgiem obejmuje miasto Stawiszyn oraz 14 sołectw, do których należą: Petryki, Piątek Mały, Piątek Wielki, Piątek Mały-Kolonia, Strona 5 z 86 Zbiersk, Zbiersk-Cukrownia, Zbiersk-Kolonia, Długa Wieś Pierwsza, Długa Wieś Druga, Długa Wieś Trzecia, Wyrów, Werginki, Nowy Kiączyn, Pólko-Ostrówek. Powierzchnia gminy Stawiszyn jest równa 7 800 ha, co stanowi 6,72% powierzchni powiatu kaliskiego oraz 0,26% województwa wielkopolskiego. Rysunek 2. Plan gminy Stawiszyn Źródło: wikipedia.org Przez teren gminy przebiega droga krajowa nr 25 – trasa łącząca miasta Konin i Kalisz. Pod względem geograficznym Stawiszyn leży w makroregionie Niziny Południowo Wielkopolskiej i mezoregionie Wysoczyzny Kaliskiej. Gmina otoczona jest od strony północno- wschodniej, północnej i północno-zachodniej lasami. Są to głównie lasy mieszane. Na terenie gminy przeważają czarne ziemie właściwe i czerwone ziemie zdegradowane. Znaczną część zajmują gleby pseudobielicowe i murszaste. Gmina ma dobrze rozwiniętą infrastrukturę. Publikacja „Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014 – 2020. Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Programu Operacyjnego (Uszczegółowienie WRPO)” opracowana przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego zalicza gminę Strona 6 z 86 Stawiszyn do obszarów: o najniższym stopniu rozwoju i pogarszających się perspektywach rozwojowych, tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze. Strona 7 z 86 SFERA SPOŁECZNA 2.1. DEMOGRAFIA Gminę Stawiszyn pod koniec 2015 r. zamieszkiwało 7 209 mieszkańców, co stanowi 8,7% ludności powiatu kaliskiego i 0,2% ludności województwa wielkopolskiego. Gęstość zaludnienia osiągnęła wskaźnik 92 os / km2. W ostatnich kilku latach w gminie Stawiszyn odnotowywany jest spadek liczby mieszkańców. Dynamika zmian pokazuje, że liczba ta spadła o 84 osoby w ciągu 5 lat. Zjawisko depopulacji (wartość dynamiki poniżej 100%) w latach 2009- 2014 utrzymywało się na poziomie 99,3%. Sytuację tę przedstawia wykres poniżej. 7293 7288 7278 7215 7203 7209 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Liczba mieszkańców Wykres 1. Liczba mieszkańców gminy Stawiszyn na przestrzeni lat 2010-2015 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS W gminie Stawiszyn na 100 mężczyzn przypada 107 kobiet, wskaźnik ten jest taki sam jak dla średniej krajowej. Tego typu sytuacja wynika z tego, iż przeciętnie kobiety żyją dłużej aniżeli mężczyźni. Średni wiek mieszkańców wynosi 39,8 lat i jest porównywalny do średniego wieku mieszkańców województwa wielkopolskiego i mieszkańców całej Polski. 63,0% mieszkańców gminy Stawiszyn jest w wieku produkcyjnym, 18,8% w wieku przedprodukcyjnym, a 18,3% mieszkańców