Polskaw Czasach Pierwszych Piastów

Polskaw Czasach Pierwszych Piastów

EGZEMPLARZ DEMONSTRACYJNY. NIE DO DRUKU! EGZEMPLARZ DEMONSTRACYJNY. NIE DO DRUKU! ROZDZIAŁ POLSka W CZASACH VI PIERWSZYCH PIASTÓW 1 Najstarsi mieszkańcy ziem polskich f Do jakiej grupy języków należy język polski? f Jakie inne języki europejskie należą do tej samej grupy? PIERWSI LUDZIE NA ZIEMIACH POLSKICH Pierwsi ludzie na naszych ziemiach zajmowali się zbieractwem i łowiec- twem. Około połowy III tysiąclecia p.n.e. na obszar obecnej Polski przybyła ludność pochodząca z południa Europy i szybko wymieszała się z tutejszymi mieszkańcami. Dzięki niej rozpowszechniła się umiejętność prymitywnej 1 Ekspansja ������ ������������������������������� � � � � � � � � Słowian od VI ��������������� �������� � � � � � do IX w. ������������� � � �������������� �������� � � � � �������������� ��������������������������� � ���������� ������������� � � ����������� � ����� ������������������� � � ���������� � � � ������ � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ����� � � � � � � � ���� � � �� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �� � � � � � � � � � �� �� � � � � ������� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ������ � � ����� � � � ��� � � � � � � � � �� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ��� ��������� �������� ��� � � � � � � � � � � � � � � � � �������� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ������� � � � � � � � � � � � � � � � � � � ���� � � � � � � � � � �������������� � � �������� � � � ������ � � � � � � ������� � � � � � � � � � � 95 � � � � � � � � EGZEMPLARZ DEMONSTRACYJNY.A NIE DO DRUKU! uprawy ziemi. W tym samym czasie rozpo- częto również hodowlę zwierząt. Narzędzia zaczęły odgrywać coraz więk- szą rolę w życiu naszych praprzodków. Dla- tego ciągle je doskonalono. Dzięki opanowa- niu techniki obróbki kamienia wykonywano coraz lepsze toporki, noże oraz siekiery. B Epokę tę nazywamy epoką kamienia. Trwa- ła ona na naszych ziemiach do połowy II ty- siąclecia p.n.e. Później na ziemiach polskich zaczęto używać narzędzi z brązu, a jeszcze później z żelaza. OSADA W BISKUPINIE 2 ������kons���k�ja osad� w �isk�pi� W 1933 roku odkryta została osada warow- ni�: (A) b�ama w�jś�iowa, na w Biskupinie. Powstała ona w VII wieku (�) b�d�n�k w�wną��z osad� p.n.e. Nie wiemy, jak nazywali osadę miesz- kający w niej ludzie. Nazwę Biskupin nada- no dopiero po jej odkryciu. Mieszkańcy Biskupina zajmowali się rol- nictwem i hodowlą. Do uprawy ziemi wyko- rzystywali motykę, a do transportu – wozy zaprzężone w woły. Wypalając lasy w pobli- na�z�ni� cerami�zn� żu osady, uzyskiwali nowe tereny pod upra- wy. Siali mak, bób, groch. Hodowali bydło, świnie, owce, konie. Polowali na zwierzy- os��z� si�kiery nę leśną, i łowili ryby. W osadzie mieszka- li liczni rzemieślnicy, którzy zajmowali się stolarstwem, garncarstwem oraz tkactwem. Osada leżała na wyspie, pośrodku je- g�o� osz�z�p� ziora. Otoczona była wałem wykonanym z drewna i ziemi. Można było się do niej dostać jedynie długim pomostem, łączącym �opó� wyspę z brzegiem. Tak mieszkańcy osady zabezpieczali się przed niespodziewanymi napaściami. mi��z 3 ��Prz�dmio��ty k������ultury ma���teria�n������j odk����ryte w w�����kopa� �iska�h arch�o�ogi�znych na zi�mia�h po�ski�h, po�ho� dzące z okres� p�z�d pows�ani�m pańs�wa po�ski�go zapinka do nasz�jnika 96 HISTORIA 5 EGZEMPLARZ DEMONSTRACYJNY. NIE DO DRUKU! EGZEMPLARZ DEMONSTRACYJNY. NIE DO DRUKU! W osadzie znajdowało się sto drewnianych domów. Były one ustawione rzędami. Między nimi znajdowało się 11 ulic. Osadę zamieszkiwało około tysiąc osób. W V wieku p.n.e. mieszkańcy opuścili Biskupin. Przyczyną było podniesienie się poziomu wody w jeziorze. Dzisiaj na miejscu osady znajduje się skansen, czyli muzeum na wolnym powietrzu. 4 Zrekons���owana s�a�osłowiańska wioska. Skans�n w T�z�inicy koło Jasła SłOWIANIE W II i III wieku n.e. na terenach dzisiejszej Polski przejściowo zagościli Celtowie, a następnie plemiona germańskie. Po skóry, futra czy miód przy- bywali również na te tereny kupcy rzymscy. Najcenniejszym towarem był dla nich bursztyn, zbierany na wybrzeżu Bałtyku. Istniał wówczas stały szlak bursztynowy, którym transportowano ten poszukiwany surowiec na południe Europy. W VI–VII wieku n.e. na terenie dzisiejszej Polski pojawiła się ludność słowiańska. Pierwotne siedziby Słowian znajdowały się na wschodzie w Azji. Przy- bywając ze Wschodu, Słowianie zajęli tereny od Dniepru po Łabę. Na tak dużym obszarze wyodrębniły się póżniejszym okresie Słowianie Południo- wi, Słowianie Wschodni i Słowianie Zachodni (Czesi, Słowacy, Polacy). Swoją organizację społeczną i polityczną Słowianie opierali na powią- zaniach rodzinnych i sąsiedzkich. Aby zapewnić sobie bezpieczeństwo lud- ność łączyła się we wspólnoty terytorialne, tzw. opola. W centrum opola znajdował się gród warowny, gdzie ludność chroniła się w razie niebezpie- czeństwa. Część zajętego przez wspólnotę obszaru: lasy, łąki, wody – użyt- kowano wspólnie. Z czasem mała grupa skupiła część bogactw i uzyskała znaczny wpływ na resztę ludności. Byli to możni którzy wchodzący w skład starszyzny opola. Później starszyzna zaczęła wybierać księcia oraz zarządzających opolem. 97 EGZEMPLARZ DEMONSTRACYJNY. NIE DO DRUKU! WIERZENIA SłOWIAN Plemiona słowiańskie oddawały cześć różnym pogań- skim bogom. Największą czcią darzono Peruna, bóga błyskawic. Innym ważnym bóstwem był Świętowit – bóg wiatrui urodzaju, czczony na Pomorzu Zachodnim, gdzie wzmoszono świątynie, w których oddawano mu cześć. Podobnie jak u innych Słowian czczono Swaroży- ca. Był to władca Słońca i ognia. 6 Świę�owi� – bóg 5 Świątynia słowiańska w A�koni� na Rugii (rekons���k�ja) o �zterech �wa�za�h, rekons���k�ja TO JEST WAżNE • Około połowy III tysiąclecia p.n.e. na ziemie obecnej Polski przybyła ludność z południa Europy. Dzięki temu rozpoczęto uprawę ziemi i hodowlę zwierząt. Zaczęto także stosować coraz lepsze narzędzia, początkowo z kamienia później z brązu i żelaza. • Dzięki odkryciu w 1933 roku osady w Biskupinie, wiemy, czym zajmowali się ludzie w VII w. p.n.e. • Ludność słowiańska przybyła ze wschodu w Azji, a na ziemiach polskich osiedliła się w VI–VII w. SPraWDź sIę odpowiedz( ustnie lub przepisz polecenie do zeszytu i tam je wykonaj) 1. Wskaż na mapie siedziby Słowian z uwzględnieniem trzech grup językowych. 2. Wyjaśnij, w jaki sposób powstawały opola. 3. Porównaj wierzenia Słowian z innymi poznanymi religiami politeistycznymi. Wskaż podobieństwa i różnice. 98 HISTORIA 5 EGZEMPLARZ DEMONSTRACYJNY. NIE DO DRUKU! EGZEMPLARZ DEMONSTRACYJNY. NIE DO DRUKU! 2 Powstanie państwa polskiego f Do jakiej grupy Słowian należały plemiona z terenów dzisiejszej Polski? PLEMIONA POLSKIE ������ Przed powstaniem pań- ������� �������������� stwa polskiego obszar � ��������� � �������� ����� � � między Odrą a Bugiem � � � � � � � � oraz Karpatami a Bał- � �������� � � � � � ���� � tykiem zamieszkiwało � � � ����� ������� �� � � �� � ��������� � wiele różnych plemion. �� � ��������������� ����� � �������� � ������ ������� � Do najbardziej znaczą- ���� ��� � � � cych należały plemiona ������ � � � � � � � �� � � � ��� ���� ����� � � � Wiślan, których siedzi- ������ ������ � � ���� � � ������� by znajdowały się nad ��������� � � � �� �� ����� � �� ������� górną Wisłą oraz Polan �� � �� ��� �� ��� �������� ������ � � � � ����� znad Warty. Wybrzeże � � � ������������ � � ���� � � ����� � � Bałtyku między Odrą � �� ������ �������� � � �� i Wisłą zamieszkiwali �� ��� ���� �� Pomorzanie. Mazow- ������ � szanie osiedlili się nad �������� środkową Wisłą, Ślęża- ����� �������������� ������������� �������������� ��������������� �������� ���������������� ������������������������ nie – nad dolną Odrą, ������������������������������ ��� ������ a Lędzianie – nad Sa- ������� ������������������������������� nem i Wisłą. Nazwy plemion po- 1 �o�ska w �zasa�h Mi�szka I chodzą od miejsc ich zamieszkania, np. Wiślan – od rzeki Wisły, Ślężan – od rzeki Ślęzy, albo od zajęć ludności plemienia, np. nazwa Polanie wywodzi się od słowa pole, a Lędzianie – od lęda, które oznaczało dawniej ziemię uprawną; możemy stąd wyciągnąć wniosek, że plemiona te zajmowały się rolnictwem. WIślANIE Jednym z najdawniejszych państw słowiańskich było państwo Wiślan. Główne grody Wiślan to: Kraków oraz Wiślica. Państwo Wiślan było dość rozległe, obejmowało dzisiejszą Małopolskę. Pod koniec IX wieku zostało podporządkowane silniejszemu Państwu Wielkomorawskiemu. 99 EGZEMPLARZ DEMONSTRACYJNY. NIE DO DRUKU! POLANIE W czasie, gdy istniało już państwo Wiślan, obszary nad jeziorem Gopło, w dzisiejszej Wielkopolsce, zamieszkiwało plemię Polan. Grodem księcia Polan był początkowo Ostrów Lednicki, później książę przeniósł swoją siedzibę do Gniezna. Na terenie zamieszkałym przez Polan istniały też i inne grody, np. Poznań oraz Giecz. W połowie X wieku władzę w pań- stwie Polan przejął książę Mieszko I, pochodzący z rodu Piastów. Od tego momentu państwo Mieszka nazywamy Polską. KSIążę mIESZKO Na początku panowania Mieszka jego państwo zajmowało obszar Wielkopolski, Kujaw, Mazow- sza i skrawek Pomorza. Pod koniec swych rzą- dów Mieszko miał pod swoją władzą Małopol- skę, Wielkopolskę, Śląsk, Mazowsze i Pomorze. Zdobycie tych wszystkich ziem nie było ła- twe. Szczególnie dużo trudności nastręczało opa- nowanie Pomorza Zachodniego. Mieszko chciał rozszerzyć granice państwa w kierunku północ- no-zachodnim, ale jego plany były zagrożeniem dla Wieletów. Był to lud słowiański zamiesz- kujący tereny między Odrą a Łabą, który w X 2

View Full Text

Details

  • File Type
    pdf
  • Upload Time
    -
  • Content Languages
    English
  • Upload User
    Anonymous/Not logged-in
  • File Pages
    74 Page
  • File Size
    -

Download

Channel Download Status
Express Download Enable

Copyright

We respect the copyrights and intellectual property rights of all users. All uploaded documents are either original works of the uploader or authorized works of the rightful owners.

  • Not to be reproduced or distributed without explicit permission.
  • Not used for commercial purposes outside of approved use cases.
  • Not used to infringe on the rights of the original creators.
  • If you believe any content infringes your copyright, please contact us immediately.

Support

For help with questions, suggestions, or problems, please contact us