nederlands archief jazz jazz bulletin JUNI 2019 NUMMER 111 www.jazzarchief.nl | www.jazzhelden.nl Eric Ineke NIEUWE NJA-CD RUUD BOS Op tournee met THE SECRET ALL STAR BAND Doug en Jimmy Raney INTERVIEW DE DOCENTEN HISTORIE OPINIE Pianist Portret van Jaap van de Klomp Ben van den Dungen Sebastiaan van Bavel Erik van Lier over Persepolis contra het cultuurbeleid jazz bu ll e t i n INHOUD nr 111 juni 2019 Jazz Bulletin wordt vier maal per jaar 14 4 Edisons voor JOC, Sanne Rambags toegezonden aan de Vrienden van en Rob Franken het Nederlands Jazz Archief. U steunt het nja door Vriend en meer jazznieuws te worden. Meer informatie op pagina 72 10 Interview met pianist REDACTIE Sebastiaan van Bavel Coen de Jonge, hoofdredacteur door Boris Lemereis Bert Vuijsje, eindredacteur Ton Ouwehand, Ditmer Weertman 13 Estafettecolumn 21 VORMGEVING door Fleurine Katja Vercouteren MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER 14 Herinneringen aan vader Erik van den Berg, Pieter Boersma, en zoon Raney Lodewijk Bouwens, Marc Duivenvoorden, Ben van den Dungen, door Eric Ineke Hans van Eeden, Fleurine, Eric Ineke, Wim Janssen, Bob Kaper, Jaap van 22 Jazzfoto: Elvin Jones de Klomp, Kees Koedam, Boris door Frits van Swoll Lemereis, Peter Smids, Frits van Swoll, Jeroen de Valk, Anko C. Wieringa door Kees Koedam 24 De Docenten 2: Erik van Lier UITGEVER door Jeroen de Valk 24 30 JazzLit: avonturierster Fanny Schoonheyt Piet Heinkade 5, 1019 br Amsterdam door Erik van den Berg telefoon 020 - 519 18 16 30 e-mail [email protected] www.jazzarchief.nl 32 Voorpublicatie: www.jazzhelden.nl 32 De jaren van Persepolis DRUK door Jaap van de Klomp Groen Offset Hoofddorp bv 36 The Instant Composers Pool And © 2019 Stichting Nederlands Jazz Archief Niets uit deze uitgave mag worden opgeslagen, Improvisation Beyond Jazz verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming boekbespreking door Coen de Jonge van de uitgever. Mocht u als rechthebbende van beeldmateriaal niet 37 Vanaf de Zijlijn: vooraf zijn benaderd, dan is dit niet te wijten aan acteur Gijs Scholten van Aschat moedwillig verzuim, maar aan de onmogelijkheid u op te sporen. U kunt zich alsnog melden. door Ton Ouwehand issn 1871-9201 2 INHOUD nr 111 juni 2019 INTRO 44 38 My Back Pages northodox. Onverschrokken. Schou- door Bert Vuijsje derophalend om correctheid, of die O nu politiek, sociaal of muzikaal is. Je 40 Portret: Max Lim, levenslang jazzamateur komt die mensen niet meer bij bosjes tegen, ook door Ton Ouwehand niet in de jazz helaas. Interviews zijn vaak heel berekenend geworden, vol gecontroleerde infor- 49 Peter Arts van der Zanden & matie die nuttig is voor aanzien en carrière. Met Fred van Duijnhoven: Birds’ Song antwoorden die je vooraf had kunnen noteren. Maar nu en dan steekt er een stem op die en meer nieuwe cd’s en lp’s zich van niemand iets aantrekt. Zoals saxo- fonist Branford Marsalis in het meinummer 52 Cd-Extra: Our Man In Havana van van het Amerikaanse blad DownBeat. Die spot Jasper van ‘t Hof bijvoorbeeld met het beeld dat jazzmusici altijd 40 door Coen de Jonge heel laat opstaan, omdat ze tot diep in de nacht moeten werken. Vindt Marsalis onzin. Die was 56 Uit de Schatkamer van het NJA: om zes uur ‘s morgens al uit zijn bed - is hij zo Lou van Rees en The Collegians gewend. Komt door de geboorte van zijn zoon 58 door Ditmer Weertman in 1985, je moet wel. En hij wil niet voldoen aan de stereotypen over jazzmusici. Op muzikaal gebied demonstreert hij dezelf- 58 Nieuwe NJA-cd: The Secret All Star Band de onvoorspelbaarheid. Bijvoorbeeld de opvat- van Ruud Bos ting dat de blues altijd zo’n treurige boel moet door Peter Smids zijn. Welnee. ‘The sound of the blues is happy. Louis Armstrong sits on the flatted third and 62 Postuum: Fred van Doorn en Frits Kaatee it makes you want to jump up in church and door Bert Vuijsje en Bob Kaper scream from the mountain.’ Het gaat Branford Marsalis om de integriteit 64 Opinie: Drie systeemfouten in van sound. En dan geeft hij voorbeelden die de cultuurpolitiek hem beroeren. Je zou zo’n lijstje vlijtig kunnen door Ben van den Dungen bedenken, maar hij noemt heel andere items. Zeker, ook A Love Supreme. Maar dan Lady In Satin van Billie Holiday. Only The Lonely van 68 Reacties en aanvullingen Sinatra. De negende symfonie van Mahler. Glenn Gould met een Brahms-vertolking. De 70 NJA-donaties bijna stervende Lorraine Hunt Lieberson met Neruda Songs. 72 Jazzarchiefwinkel Je nergens iets van aantrekken. Geen zorg en NJA-informatie over een klein publiek voor jazz – vindt Marsalis niet erg. ‘Jazz bestaat nog steeds. Wij zijn er. Er zal altijd anderhalf procent van de bevolking Omslag: Doug en Jimmy Raney in De Tor, Enschede, 1981 zijn die het mooi vindt.’ 64 Foto: Foto-archief jazzpodium De Tor Heel leerzaam. Ook voor ons. CdJ 3 RECENSIE Orkest Ruud Bos: The Secret All Star Band TEKST PETER SMIDS Onverwacht hoog niveau Als zevende cd in de serie Treasures of Dutch Jazz presenteert het Nederlands Jazz Archief opnamen uit 1964-’69 van het Orkest Ruud Bos, een vrijwel vergeten formatie die in verschillende bezettingen de fne feur van de toenmalige Nederlandse jazz omvatte: onder anderen Piet Noordijk, Herman Schoonderwalt, Harry Verbeke, Ruud Brink, Toon van Vliet, Cees Smal, Ado Broodboom, Eddie Engels, Rudy Bosch, Frans Elsen, Cees Slinger, Misha Mengelberg, Jacques Schols, Rob Langereis, John Engels en Cees See. rank Jochemsen (36) is een bezig speeld bij de albums Hank Mobley In Hol- nist bij het Leidseplein Cabaret van Jaap baasje: als speurder, producer, land en The Winner van Herman Schoon- van de Merwe, om daarna te belanden bij redacteur en presentator zet hij derwalt. het revue-gezelschap van Jan Blaaser en zich in voor het boekstaven van In zijn strijd om Nederlandse tekstdich- Joop Doderer. Hij gaat vervolgens een sei- de geschiedenis van de vader- ters, componisten en jazzmusici voor ver- zoen met Rudi Carrell op tournee en na Flandse kleinkunst (Ramses Shaffy, Robert getelheid te behoeden onderwierp Frank een kort dienstverband bij Lurelei (met Long, Wim Sonneveld), maar hij is ook Jochemsen ook het oeuvre van Ruud Bos een prille Jasperina de Jong) verdwijnt hij voortdurend op zoek naar geluidsbanden aan een onderzoek en daarbij stuitte hij eind 1963 voorlopig van het toneel. met Nederlandse jazz, in de Hilversumse op een enorme verrassing. Tussen 1964 en 1969 verdient Ruud Bos archieven maar ook in een krakkemikkig Tot goed begrip van het belang van die de kost in Hilversum en werkt hij zich schuurtje in de tuin van Jasper van ‘t Hof vondst eerst een paar alinea’s over de man voor tal van regisseurs en andere op- of op de zolder van de dochter van Rita die in de loop van vijftig jaar een gigan- drachtgevers een slag in de rondte. Met Hovink (1944-1979). Hij draait mee in het tisch oeuvre bij elkaar heeft gepend. Ruud name de exuberante, innovatieve regis- producersteam van de NJA-cd’s, en in die Bos (1936) doet in 1959 zijn eerste podium- seur Bob Rooyens - de Fellini onder de tv- functie heeft hij een belangrijke rol ge- ervaring op als pianist en liedjescompo- regisseurs - doet vaak een beroep op hem, 58 JUNI 2019 jazz bulletin Onverwacht hoog niveau COLLECTIE BEELD EN GELUID Orkest Ruud Bos met Toon van Vliet, Piet Noordijk, Herman Schoonderwalt, Cees Smal, Marcel Thielemans en Ruud Bos zelf in Een paar apart. AVRO-televisie, 2 Januari 1965 en ook Han Reiziger maakt graag gebruik hond, Kinderen voor kinderen. Een paar dus in een tijdsbestek dat wordt gemar- van de diensten van de flexibele en stipte speelfilms die hij van muziek heeft voor- keerd door zijn afscheid van Lurelei en alleskunner. zien: De inbreker, Naakt over de schutting, zijn start bij Wim Sonneveld. Dit waren In de zomer van 1968 doet Bos een on- Rooie Sien, Het verboden bacchanaal. ook de jaren dat in Hilversum een onver- gebruikelijke stap: hij meldt zich bij Wim zadigbare honger ontstond naar op loca- Sonneveld en wijst de grootmeester erop Onversneden jazz tie uitgevoerde showmuziek, achter- dat diens fantastische liedjes recht heb- Bij zijn speurtochten door de krochten grondmuziek en entr’acte muziek, omdat ben op arrangementen die gelijkwaardig van Hilversum ontdekte Frank Jochem- er met de komst van Hilversum 3 (oktober zijn aan de kwaliteit van de liedjes. Son- sen een collectie opnamebanden door het 1965) veel zendtijd bij was gekomen. neveld valt makkelijk te overtuigen en tot Orkest Ruud Bos, zoals op de begeleiden- Maar Ruud Bos vond ook nog ruimte in zijn voortijdige dood in 1974 hebben zij de opnamebonnen stond vermeld. Tot zijn overvolle agenda voor een wat presti- intensief samengewerkt. zijn verbazing bleken die banden geen re- gieuzer project: ‘Ik heb een orkest bij el- Daarnaast schrijft Ruud Bos muziek vue- of showmuziek te bevatten maar on- kaar gekregen waar ik bijzonder blij mee voor tientallen tv-series. Een paar titels: versneden jazz. Het Orkest Ruud Bos is ben. Elf man, die zo harmoniëren in De Fabeltjeskrant, Dagboek van een herders- actief geweest tussen 1964 en medio 1969, klankkleur, dat ik wil proberen ze bij el- jazz bulletin JUNI 2019 59 Orkest Ruud Bos kaar te houden en er meer mee te gaan De arrangementen van Ruud Bos zijn in- werken. In elk geval staat het vast, dat de telligent geconstrueerd; ze stralen power, VPRO programma’s met ons gaat maken.’ urgentie en soms grootstedelijke dreiging (Algemeen Handelsblad, 18 januari 1964). uit. Door de incidentele inzet van tuba, Er zijn een kleine vijftig banden opge- piccolo, dwarsfluit of gitaar krijgen de ar- doken, maar het Orkest Ruud Bos heeft rangementen nog wat extra kleur.