YENİ TIP TARİHİ ARAŞTIRMALARI THE NEW HISTORY OF MEDICINE STUDIES Editör GÜLTEN DİNÇ 21 2015 Kapak resmi / Cover illustration Doç. Dr. İnci HOT (1970-2015) “Dergimizin bu sayısı HİLMİ BARLAS EĞİTİM VAKFI’nın katkıları ile yayımlanmıştır.” ISSN 1300 - 669X Özgün adı : Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları Düzenleme : Nobel Tıp Kitabevleri Sayfa düzeni : Nobel Tıp Kitabevleri Matbaa / Cilt : No-bel Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. Sertifika No: 12565 İstanbul, 2016 YENİ TIP TARİHİ ARAŞTIRMALARI THE NEW HISTORY OF MEDICINE STUDIES Yıl: 2015 Sayı: 21 Editör / Editor Gülten Dinç Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü: Türk Tıp Tarihi Kurumu adına Başkan, Prof. Dr. Nuran Yıldırım Yayın Kurulu / Editorial Board: Nuran Yıldırım, Emre Dölen, Gülten Dinç, Burhan Akgün, Ayten Arıkan İngilizce Editörleri: Murat Civaner, Hakan Ertin Kısaltma: Y Tıp Tarihi Arştr Abbreviation: N History Med Stud Yazışma Adresi: Gülten Dinç İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı, 34098, Fatih-İstanbul Telf.: +90 212 529 03 64, +90 212 414 30 00 “22680” e-posta: [email protected], [email protected] YENİ TIP TARİHİ ARAŞTIRMALARI The New History of Medicine Studies, 2015;21 HAKEM KURULU Referees Committee Ahmet ACIDUMAN, Ankara Ayten ALTINTAŞ, İstanbul Ayten ARIKAN, İstanbul Fatih ARTVİNLİ, İstanbul Adnan ATAÇ, Ankara Elif ATICI, Bursa Murat CİVANER, Bursa Oya DAĞLAR MACAR, İstanbul Hanzade DOĞAN, İstanbul Emre DÖLEN, İstanbul Ömür ELÇİOĞLU, Eskişehir Şahap ERKOÇ, İstanbul Nermin ERSOY, Kocaeli Hakan ERTİN, İstanbul Nilüfer GÖKÇE, Edirne Şefik GÖRKEY, İstanbul Feza GÜNERGUN, İstanbul H. Hüsrev HATEMİ, İstanbul Yeşim IŞIL ÜLMAN, İstanbul Funda Gülay KADIOĞLU, Adana Selim KADIOĞLU, Adana Aykut KAZANCIGİL, İstanbul Sait NADERİ, İstanbul Gülbin ÖZÇELİKAY, Ankara Abdullah ÖZEN, Elazığ Feryal SAYGILIGİL, İstanbul Sevgi ŞAR, Ankara Mine ŞEHİRALTI, Kocaeli İlter UZEL, Adana İsmail YAKIT, Antalya Nuran YILDIRIM, İstanbul M. Bedizel ZÜLFİKAR AYDIN, Sakarya “YENİ TIP TARİHİ ARAŞTIRMALARI” DERGİSİ YAZARLARININ UYMASI GEREKEN YAZIM KURALLARI 1. 1995 yılından itibaren yıllık olarak yayımlanan hakemli dergimizde Türk ve Dünya tıp tarihi konularındaki araştırma makalelerinin yanı sıra yine bu konulardaki derleme, biyografi, kitap ve bilimsel toplantı tanıtım yazıları ile çeviri yazılar yer alabilir. Derginin dili Türkçe ve İngi- lizcedir. Makaleler hakemlerin onayı ile ve dergiye geliş tarihleri dikkate alınarak yayınlanır. Yazıların sorumluluğu yazarlara aittir. 2. Dergiye gönderilecek makaleler Microsoft Word dosyası formatında, 12 punto, çift aralıklı olarak kaydedilmeli ve elektronik olarak [email protected] adresine gön¬derilmelidir. 3. Yazılar hakemlere yazarların adları belirtilmeden gönderilerek değerlendirilecektir. Bu nedenle ayrı bir sayfaya; makale adı, yazar / yazarların adları, akade¬mik unvanları, görev yerleri, yazış- ma ve e-mail adresleri ile telefon numaraları yazılmalıdır. Makalenin başlangıç sayfasında ise sadece makale adı, makalenin İngilizce ve Türkçe özetleri ile anahtar kelimeler bulunmalı ve ardından makale metni yer almalıdır. 4. Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları’nda yayınlanmak üzere gönderilen yazılar daha önce başka bir dergide yayınlanmamış olmalı, herhangi bir kongrede sunulmuş ise dipnot olarak belirtilmeli- dir. 5. Her yazı için en az üç anahtar kelime belirtilmelidir. 6. Metin içindeki kısaltmalar ilk geçtiği yerlerde açıklanmalıdır. 7. JPEG formatında ve en az 300 dpi çözünürlükte kaydedilen resim, tablo, şekil ve grafikler ayrı dosya halinde gönderilmeli, metinde resimlerin yerleri belirtilmeli ve resimler metin içinde geçiş sırasına göre numaralanmalıdır. Resim altyazıları metnin sonunda listelenmelidir. 8. Metinde geçen Hicrî ve Rumî tarihler bugünkü takvime de çevrilerek parantez içinde gösteril- melidir. 10. “Yararlanılan kaynaklar” listesi, yalnız metinde kullanılan kaynakları içermeli, metinde geçtiği yerde parantez içinde belirtilmeli örn. (1, 2, 5-8), metinde geçtiği sıraya göre numaralandırıl- malı ve makalenin sonunda listelenmelidir. Sayfa altlarında açıklama dipnotları dışında dipnot kullanmamaya özen gösterilmelidir 12. Eğer yararlanılan kaynakta üçten fazla yazar varsa yayını kaynakçada gösterirken ilk üç yazarın dışındaki yazarlar “ve ark.” olarak belirtilmelidir. 13. Yararlanılan kaynaklar listesi aşağıdaki örneklere uygun olarak hazırlanmalıdır: a. Kitap: Miller TS. The birth of the hospital in the Byzantine Empire. London, The John Hop- kins University Press, 1997. s./p.155-162 b. Dergi: Naderi S. First Turkish neurosurgical journal (1936-1947): Modern Cerrahi ve Nö- roşirürji Mecmuası. Neurosurgery 2003; 52: 420-423. c. Kitap bölümü ya da bildiriler kitabı: Aykan TB. Patoloji. Dünyada ve Türkiye’de 1850 yı- lından sonra tıp dallarındaki ilerlemelerin tarihi. İçinde, Ed. Unat EK. İstanbul, CTF Vakfı Yay.; 1988. s. 344-354 d. Elektronik kaynaklar: http://www.tttk.org.tr/ (Erişim/Accessed: 22.04.2013) e. Arşiv belgesi: B.O.A. DH. MKT 539/26, 4 R 1320 [11 Temmuz 1902] 7 YENİ TIP TARİHİ ARAŞTIRMALARI The New History of Medicine Studies, 2015;21 İÇİNDEKİLER / CONTENTS Deycke Paşa ve Lübeck Faciası Deycke Pasha and The Lübeck Disaster Burhan Akgün, İnci Hot ......................................................................................................... 11 İlacın Doğuşu ve Geliştirilmesinde İlk Adımlar The Nascency of Drug and First Steps of Its Development Esat E. Eşkazan ......................................................................................................................... 39 Türkiye’nin İlk Kadın Doktorları: Amália Frisch (1882-1941) First Women Doctors From Turkey: Amalia Frisch (1882-1941) Şeref Etker, Szabolcs Dobson, László András Magyar ..................................................... 59 Kimyager Dr. Ali Rıza Bey (1867 - 1904) Chemist Dr. Ali Rıza Bey (1867–1904) Emre Dölen ............................................................................................................................... 69 Dr. Menahem Hodara’nın (1869-1926) Vefatının Ardından The Obituaries Appeared In The Turkish Press After Dr. Menahem Hodara’s (1869-1926) Passing Halil Tekiner ............................................................................................................................. 91 Arkeolojik Bulgular Işığında, Anadolu ve Mezopotamya Coğrafyasında Sağlık Bağlamında Kurban Kültü The Belief of Sacrifice as a Votive Offering In The Context of Health at the Geography of Anatolia and Mesopotamia in the Light of Archeological Finds Tuğba Gencer .......................................................................................................................... 115 8 Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları / N History Med Stud, 2015;21 Osmanlı Savaş Cerrahları Ottoman War Surgeons Gönül Güreşsever Cantay ..................................................................................................... 133 Dr. Ratip Kazancıgil’in Anılarından: 1920-1940 Yılları Arasında Malatya’da Sağlık ve Sosyal Yaşama Dair Anılar Memories of Dr. Ratip Kazancıgil: Health and Social Life in Malatya Between 1920-1940 Nilifer Gökçe ........................................................................................................................... 143 Tarihi Bir Arşiv Resmi ve Tıbbi Bir Olgu A Historical Archieve Picture and A Medical Case Çağatay Üstün, Nuray Demirci Güngördü, Zihni Açar Yazıcı, Mustafa Durmuş ................................................................................... 155 Cumhuriyet’in İlk Dönemlerinde Dr. Besim Ömer Paşa’nın Ülkemiz Nüfus Siyaseti Hakkındaki Görüşleri Prof. Besim Omer Pasha’s Views on Population Policies During the Early Years of the Turkish Republic İnci Hot, Zuhal Özaydın ....................................................................................................... 159 Doç. Dr. İnci Hot’un Vefatına Tarihtir Prof. Dr. İsmail YAKIT ......................................................................................................... 169 Sevgili Meslektaşımız Doç. Dr. İnci Hot’u Kaybettik (11.03.1970-14.12.2015) Gülten Dinç ............................................................................................................................. 171 Sevgili İnci’yi kaybettik Coşkun Yorulmaz ................................................................................................................... 185 İnci Hot’un Ardından Ayten Altıntaş ......................................................................................................................... 189 Hekimin Sorunlarına Etik Yaklaşım Ayten Altıntaş ......................................................................................................................... 190 İnci Hot (11 Mart 1970-14 Aralık 2015) Hatırlıyorum Sevgili İnci Zuhal Özaydın ........................................................................................................................ 195 Doç. Dr. İnci Hot’u Anarken H. Hanzade Doğan ................................................................................................................. 197 İçindekiler 9 İnci’mizi Kaybettik… Yeşim Işıl Ülman .................................................................................................................... 201 İnci’nin Ardından... Burhan Akgün ........................................................................................................................ 203 Yalnızca Hastalıklar mı Bulaşıcıdır? Onur Çeçen ............................................................................................................................. 205 Düzeltme .................................................................................................................................