ulusal ligler ve uzantıları 1968-1969 – 1977-1978 erdinç sivritepe turkish-soccer.com 1 ikinci on yıl Önce Milli Ligin, ardından İkinci Lig ve Üçüncü Ligin kurulıuşları nedeni ile futbol Türkiye’nin her bölgesine ulaştı. İller dışında ilçelerde de profesyonel kulüpler kurularak federe oldular. Sürekli takım sayısı artışı nedeni ile lig yapılaşmalarında belli bir amaç saptanamadı. 16 takımla başlayıp 20 takıma dek çıkan 1. Lig nerede ise hemen her yıl değişik sayıda takımla oynanırken, ikinci on yılda takım sayısı 16 da tutularak bir standard yaratılmaya çalışıldı. Daha sonra İkinci Lig ve Üçüncü Lig de de 16 takımlı gruplar yaratılmaya çalışıldı ve sonunda 1976-1977 yılında ligler ve gruplar hep 16 takımla oynandı. Ama ertesi yıl bu yapı üçüncü ligde bozulmaya başladı. beraberlik bozma sistem değişikliği 1971-1972 sezonu başladığında liglerde yeni bir beraberlik bozma sistemi başlıyordu. Eşit puanlı takımlar sıralamalarda averaj diye adlandırılan atılan gol sayısının yenilen gol sayısına bölünerek elde edilen ortalama bir değere göre sıralandırılırdı. Bu sonuç istatistik biliminde averaj olarak adlandırıldığı için biz de de averaj terimi kullanılıyordu. Yeni sistem de bölme işlemi yerine daha kolay olan çıkarma işlemi kullanılıyor ve atılan gol sayısından yenilen gol sayısı çıkarılıyordu. Bazı durumlarda beraberlikler bu gol farkı ile de bozulamazsa atılan gol sayısı beraberliği bozacak ikinci bir kriter olarak kullanılıyordu. Yeni sistem dünyada Gol Farkı olarak adlandırılırken, bizde Gol Farkı’na averaj olarak adlandırıldı. TDK de averaj kelimesi anlamı olarak ortalama yanına (sporda) sayı farkı’nı ekledi. ankara, istanbul, izmir profesyonel ligleri Futbol Türkiyede yayıldıkça yeni profesyonel kulüpler kuruluyor ve hemen liglere alınıyorlardı. Ama zaten yıllar önce profesyonelliğe geçmiş üç büyük kentin takımları birer, ikişer azaltmak amaçlandı, ancak bu liglere düşen takımlar bu amacı devamlı baltalıyordu. Sonunda 1969-1970 sezonunda bu liglerdeki kulüplerin tümü 3. Lige alınarak sorun çözümlendi. uluslararası maçlarımızda neler yaptık Bu on yıllık dönemde milli takım olarak genelde vasat altında bir durum gösterdik. İç sahada Kuzey İrlanda ve Batı Almanya’ya 3-0, Batı Almanya’ya 5-0 lık yenilgilerimiz ile dış sahada Kuzey İrlanda’ya 4-1, Polonya’ya 5-1, İsviçre’ye 4-0, Bulgaristan’a 5-1, İrlanda ve Rıomanya’ya 4-0 lık yenilgilerimiz bu dönemde. Artı yönde 2-0 ve 2-1 lik iki İsviçre ve 1-0 lık Sovyetler Birliği galibiyetleri sayılabilir. Kulüpler bazında daha başarılıydık. 1968-1969 AŞK de Fenerbahçe Manchester Citytakımını eledi. Ayni yıl Fuar Kupasında Göztepe sırası ile Fransız Olympique Marseille, Romen Argeşul Piteşti, Yugoslav OFK beograd takımlarını eleyip çeyerk finale kaldı. O turdaki rakibi Alman Hamburg SV Alman liginde küme düşmeme savaşı veriyordu ve kupadan çekildi ve Göztepe Avrupa Kupalarında son dört takım arasına - Yarı Finallere kalan ilk Türk takımı oldu. 1969-1970 AŞK de Galatasaray, Fuar Kupasında Göztepe son sekize – çeyrek Finallere kaldılar. 1970-1971 Fuar Kupasında Eskişehir İspanya’nın Sevilla takımını eledi. 1974-1975 AKG de Bursaspor son sekize kaldı. Daha sonra takımlarımız genelde ilk turlarda elenerek başarılarını yineleyemediler. 2 , 1968-1969 Liglerin Yapılaşması 1. Lig – 16 takım 2. Lig – 2 grupta 36 takım 3. Lig – 2 grupta 28 takım 3. Lige Çıkma – 5 Ankara + 7 İstanbul – 4 İzmir takımı 1968-1969 - 1. LİG Son 2 takım küme düşecek P O G B M A Y 1 Galatasaray – 3 46 30 19 8 3 49 14 2 Eskişehir 43 30 17 9 4 39 18 3 Beşiktaş – 3 38 30 14 10 6 30 20 4 Fenerbahçe - 5 L,K 35 30 13 9 8 34 25 5 Bursaspor 32 30 12 8 10 32 28 6 Mersin İdman Yurdu 31 30 11 9 10 35 29 7 Göztepe 30 30 9 12 9 30 26 8 İstanbulspor Ç 29 30 9 11 10 27 30 9 PTT 28 30 9 10 11 28 37 10 Gençlerbirliği 27 30 8 11 11 28 26 11 Altay 26 30 7 12 11 20 23 0.87 12 Ankara Demirspor 26 30 8 10 12 29 35 0.83 13 Vefa 24 30 8 8 14 27 37 0.73 14 Altınordu 24 30 6 12 12 20 40 0.50 15 Şeker 21 30 6 9 15 24 44 16 İzmirspor Ç 20 30 4 12 14 19 39 Eskişehir üç büyükleri kıran ilk Anadolu takımı Beşiktaş’tan 5, Fenerbahçe’den 8 puan fazla topladı 1968-1969 Türkiye Kupası Göztepe – Galatasaray 1-0 1-1 1969-1970 Avrupa Kupaları Avrupa Şampiyon Kulüpler (Lig şampiyonu) – Galatasaray Avrupa Kupa Galipleri (Türkiye Kupası şampiyonu) – Göztepe Fuar Kupası (En iyi İzmir takımı) – Altay Balkan Kupası (Ligde en iyi diğer takım) – Eskişehir 3 1968-1969 - 1. LİG Gol Krallığı Gol Maç Oyuncu 17 29 Fevzi Zemzem - Göztepe 30 Metin Oktay - Galatasaray 14 23 Fethi Heper - Eskişehir 30 Osman Arpacıoğlu - Mersin İdman Yurdu 12 25 Zeki Temizer - Vefa Şampiyonlar Tomislav Kaloperović (SRB) Maç Gol Oyuncu 30 3 Mehmet Oğuz 30 17 Metin Oktay 30 4 Turan Doğangün 29 Ergün Acuner 29 1 Uğur Köken 28 7 Ayhan Elmastaşoğlu 28 Muzaffer Sipahi 28 Nihat Akbay 26 9 Gökmen Özdenak 24 Talat Özkarslı 19 Akın Aksaçlı 16 2 Mazlum Fırtına 13 Ali Elveren 11 Muhlis Gülen 6 3 Ahmed Ćelović - YUG 5 Ergin Gürses 4 Varol Ürkmez 3 1 Atılay Özgür 2 Bekir Türkgeldi 2 Tuncer İnceler 4 1968-1969 - 2. LİG Gruplarda birinciler 1. Lige çıkacak ve şampiyonluk maçı yapacaklar, son üç takım küme düşecek Kırmızı Grup P O G B M A Y 1 Ankaragücü D 51 34 19 13 2 46 9 2 Denizlispor 42 34 12 18 4 24 14 3 Orduspor 41 34 14 13 7 31 20 4 Trabzonspor 39 34 16 7 11 42 28 5 Antalyaspor 37 34 13 11 10 31 27 6 Bandırmaspor 35 34 10 15 9 38 33 7 Düzce Ç 34 34 12 10 12 30 26 1.15 8 Sakaryaspor 34 34 9 16 9 21 19 1.11 9 Kayserispor 34 34 10 14 10 32 41 0.78 10 Adanaspor 33 34 10 13 11 24 23 1.04 11 Beykoz 33 34 11 11 12 38 37 1.03 12 Güneşspor 32 34 11 10 13 32 35 0.91 13 Manisaspor 32 34 8 16 10 27 35 0.77 14 Karşıyaka 31 34 12 7 15 41 40 15 Afyonspor 30 34 11 8 15 37 40 16 Sarıyer 29 34 8 13 13 28 36 17 Edirnespor 28 34 9 10 15 31 44 18 Karagümrük 17 34 3 11 20 16 62 Beyaz Grup P O G B M A Y 1 Samsunspor 49 34 21 7 6 51 15 2 Boluspor 43 34 18 7 9 49 32 3 Kütahyaspor 39 34 16 7 11 42 29 1.45 4 Feriköy D 39 34 15 9 10 35 27 1.30 5 Zonguldakspor 38 34 15 8 11 45 28 6 Giresunspor 37 34 14 9 11 44 34 1.29 7 Kocaelispor 37 34 14 9 11 37 30 1.23 8 Balıkesirspor 36 34 15 6 13 32 27 9 Aydınspor 35 34 12 11 11 28 32 0.88 10 Hacettepe D 35 34 10 15 9 24 35 0.69 11 Toprakspor 32 34 11 10 13 40 37 1.08 12 Adana Demirspor 32 34 11 10 13 28 31 0.90 13 Sivasspor 32 34 12 8 14 31 40 0.78 14 Ülküspor 31 34 10 11 13 37 42 0.88 15 Galata 31 34 8 15 11 23 33 0.70 16 Konyaspor 30 34 11 8 15 33 39 17 Beylerbeyi 18 34 5 8 21 19 53 0.36 18 Kastamonuspor 18 34 5 8 21 17 51 0.33 Şampiyonluk Ankaragücü – Samsunspor 1-0 5 1968-1969 - 3. LİG Gruplarda birinciler 2. Lige çıkacak, sonuncular küme düşecek Kırmızı Grup P C O G B M A Y 1 Tarsus İdman Yurdu 37 26 14 9 3 42 18 2 Kırıkkalespor 36 26 16 4 6 29 17 3 Rize Y 35 -2 26 15 7 4 38 16 4 Malatyaspor D 34 26 14 6 6 38 17 5 İskenderunspor 33 26 14 5 7 38 18 6 Hatayspor 29 26 10 9 7 28 26 7 Çorumspor 27 26 11 5 10 31 28 8 Amasyaspor Y 26 26 9 8 9 33 29 1.14 9 Diyarbakırspor Y 24 26 8 8 10 24 27 0.89 10 Elazığspor 24 26 11 2 13 32 39 11 Petrol Ofisi D 22 26 6 10 10 19 32 12 Sanayi Barbaros Ç 15 26 5 5 16 21 45 13 Ceyhanspor 13 26 4 5 17 23 45 14 Altındağ D 7 26 1 5 20 9 48 Ligin bitmesine dört hafta kala oynanan Elazığspor – Rize maçında çıkan olaylar nedeni ile Rize 3-0 hükmen yenik sayıldı. Liglerin tarihinde ilk puan silme cezası olarak Rize’nin 2 puanı silindi. Beyaz Grup P C O G B M A Y 1 Nazillispor 41 26 17 7 2 35 7 2 Uşakspor D 39 26 18 3 5 36 10 3 Ispartaspor Y 33 26 14 5 7 31 21 4 Tekirdağspor 29 26 10 9 7 25 17 5 Eskişehir Demirspor 28 26 8 12 6 19 16 6 Kasımpaşa D 27 26 9 9 8 20 16 1.25 7 Taksim D 27 26 8 11 7 26 25 1.04 8 Lüleburgazspor 27 26 8 11 7 21 24 0.88 9 Konya İdman Yurdu 22 26 7 8 11 20 22 10 Muğlaspor 21 26 9 3 14 16 27 11 Çanakkalespor 20 26 6 8 12 15 23 12 Beyoğluspor 18 26 5 8 13 17 29 13 Davutpaşa 17 26 3 11 12 9 22 14 Burdurspor Y 15 26 4 7 15 10 41 Burdurspor Küme düşmüştü ama Davutpaşa gelecek yıl lige katılmayacaklarını bildirince küme düşmekten kurtuldular 6 1968-1968 - 3.