Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018 2 Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018 3 Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018 4 Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018 5 Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018 6 Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018 Zleceniodawca: Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Juliusza Ligonia 46, 40-037 Katowice Wykonawca: ATMOTERM S.A. ul. Łangowskiego 4, 45-031 Opole Instytut Zrównoważonego Rozwoju Sp. z o.o. ul. Św. Rocha 5 lok. 202, 15-879 Białystok Zespół autorski: mgr inż. Ksenia Jechna - kierownik projektu mgr inż. Katarzyna Oszaoca - zastępca kierownika projektu dr Karolina Królikowska dr Wojciech Rogala mgr inż. Anna Gallus mgr inż. Agnieszka Kasperowicz mgr Katarzyna Kędzierska mgr inż. Aneta Łotko mgr inż. Krzysztof Okrasioski mgr inż. Monika Patoła mgr inż. Barbara Wacław mgr inż. Wojciech Wahlig mgr Małgorzata Więckowicz mgr Danuta Wunschik mgr inż. Karolina Zysk Współpraca i opracowanie techniczne materiałów: mgr inż. Jerzy Kuczer mgr inż. Rafał Idziak Weryfikacja merytoryczna: mgr inż. Joanna Wilczyoska mgr inż. Agnieszka Rosicka Prace nad przygotowaniem „Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018” prowadzone były przy ścisłej współpracy z Wydziałem Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego w Katowicach. Zespół autorski dziękuje pracownikom Urzędu Marszałkowskiego za udostępnienie niezbędnych materiałów oraz poświęcony czas w przygotowaniu niniejszego opracowania. 7 Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018 SPIS TREŚCI Część I – OPISOWA ....................................................................................................................................... 10 1 WSTĘP .......................................................................................................................................................... 10 1.1 Wykaz pojęd i skrótów używanych w opracowaniu ............................................................................ 10 1.2 Rodowód dokumentu .......................................................................................................................... 12 1.3 Cel przygotowania Programu ochrony środowiska ............................................................................. 14 1.4 Metodyka sporządzania Programu ochrony środowiska ..................................................................... 14 1.5 Zakres opracowania ............................................................................................................................. 21 2 STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ........................................................................................ 25 Część II – DANE WEJŚCIOWE DO PROGRAMU ................................................................................... 29 3 PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA PROGRAMU ..................................................................................................... 29 3.1 Informacja o regionie oraz uwarunkowania środowiskowe ................................................................ 29 3.2 Wpływ poszczególnych dziedzin gospodarki narodowej na stan środowiska w województwie ......... 30 3.3 Dokumenty strategiczne kraju i województwa.................................................................................... 36 3.4 Obowiązujące i planowane zmiany przepisów prawa polskiego i wspólnotowego ........................... 45 4 STAN ŚRODOWISKA ...................................................................................................................................... 53 4.1 Powietrze atmosferyczne (P) ............................................................................................................... 53 4.2 Zasoby wodne (W) ............................................................................................................................... 66 4.3 Gospodarka odpadami (GO) ................................................................................................................ 89 4.4 Ochrona przyrody (OP) ........................................................................................................................ 98 4.5 Tereny poprzemysłowe (TP) .............................................................................................................. 106 4.6 Hałas (H) ............................................................................................................................................ 109 4.7 Pola elektromagnetyczne (PEM) ....................................................................................................... 120 4.8 Zapobieganie powstawaniu poważnych awarii przemysłowych (PPAP) ........................................... 124 4.9 Zasoby Naturalne (ZN) ....................................................................................................................... 132 4.10 Gleby użytkowane rolniczo (GL) ........................................................................................................ 137 5 OCENA REALIZACJI CELÓW POPRZEDNIEGO PROGRAMU .......................................................................... 149 Część III – ANALIZA .................................................................................................................................... 155 6 ANALIZA SWOT WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO – ASPEKT ŚRODOWISKOWY ............................................... 155 7 GŁÓWNE ZAGROŻENIA ŚRODOWISKOWE W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM ................................................. 157 7.1 Główne zagrożenia środowiskowe .................................................................................................... 157 7.2 Interakcje w środowisku .................................................................................................................... 161 8 KLASYFIKACJA PROBLEMÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ....................................................................... 165 8.1 Problemy środowiskowe ................................................................................................................... 165 8.2 Hierarchia problemów środowiskowych do rozwiązania w Programie ............................................. 169 8.3 Problemy systemowe ........................................................................................................................ 170 Część IV STRATEGIA OCHRONY ŚRODOWISKA DO ROKU 2018 ............................................... 173 9 CEL NADRZĘDNY I PRIORYTETY EKOLOGICZNE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO............................................ 173 10 Cele i kierunki ochrony środowiska do 2018 r. ...................................................................................... 174 10.1 Powietrze atmosferyczne (P) ............................................................................................................. 174 10.2 Zasoby wodne (W) ............................................................................................................................. 174 10.3 Gospodarka odpadami (GO) .............................................................................................................. 176 10.4 Ochrona Przyrody (OP) ...................................................................................................................... 177 10.5 Tereny poprzemysłowe (TP) .............................................................................................................. 177 10.6 Hałas (H) ............................................................................................................................................ 178 10.7 Pola elektromagnetyczne (PEM) ....................................................................................................... 178 10.8 Zapobieganie powstawaniu poważnych awarii przemysłowych (PPAP) ........................................... 178 10.9 Zasoby Naturalne (ZN) ....................................................................................................................... 179 10.10 Gleby użytkowane rolniczo (GL) .................................................................................................... 179 11 PLAN OPERACYJNY NA LATA 2010 – 2013 ............................................................................................. 181 8 Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018 Część V - ZAGADNIENIA SYSTEMOWE ................................................................................................ 200 12 ZARZĄDZANIE I MONITORING ŚRODOWISKA ........................................................................................ 200 12.1 Ocena efektywności dostępnych narzędzi do zarządzania środowiskiem......................................... 200 12.2 Monitoring środowiska ...................................................................................................................... 204 13 ZARZĄDZANIE I MONITORING REALIZACJI PROGRAMU ........................................................................ 206 13.1 Uczestnicy wdrażania