UNIVERZITET SINGIDUNUM Departman za poslediplomske studije i međunarodnu saradnju Studijski program: Poslovni sistemi u turizmu i hotelijerstvu MASTER RAD ULOGA GEOGRAFSKIH INFORMACIONIH SISTEMA U KORIŠĆENJU TURISTIČKIH RESURSA I MARKETINGU DONJEG PODUNAVLJA Mentor: Student: Prof. dr Verka Jovanović Marija Drpa M9422/08 Beograd, 2012. godine SADRŽAJ UVOD I METODOLOGIJA RADA ..................................................................................................... 4 I PROSTORNA I TRŽIŠNA ANALIZA TURISTIČKOG PODRUČJA DONJE PODUNAVLJE7 1. POLOŽAJ I OSNOVNE DRUŠTVENO-EKONOMSKE KARAKTERISTIKE TURISTIČKOG PODRUČJA DONJE PODUNAVLJE ........................................................................................................................................ 7 2. PROSTORNA I TRŽIŠNA ANALIZA OPŠTINE NEGOTIN .......................................................................... 8 2.1. Prostorni i društveno-ekonomski položaj opštine Negotin ...................................................... 8 2.2. Pregled turističkih resursa opštine Negotin ........................................................................... 13 2.3. Tržišna analiza opštine Negotin ............................................................................................. 18 3. PROSTORNA I TRŽIŠNA ANALIZA OPŠTINE VELIKO GRADIŠTE ......................................................... 22 3.1. Prostorni i društveno-ekonomski položaj opštine Veliko Gradište ........................................ 22 3.2. Pregled turističkih resursa opštine Veliko Gradište .............................................................. 24 3.3. Tržišna analiza opštine Veliko Gradište ................................................................................ 25 4. PROSTORNA I TRŽIŠNA ANALIZA OPŠTINE GOLUBAC ...................................................................... 28 4.1. Prostorni i društveno-ekonomski položaj opštine Golubac.................................................... 28 4.2. Pregled turističkih resursa opštine Golubac .......................................................................... 30 4.3. Tržišna analiza opštine Golubac ............................................................................................ 31 5. PROSTORNA I TRŽIŠNA ANALIZA OPŠTINE MAJDANPEK .................................................................. 34 5.1. Prostorni i društveno-ekonomski položaj opštine Majdanpek ............................................... 34 5.2. Pregled turističkih resursa opštine Majdanpek ..................................................................... 36 5.3. Tržišna analiza opštine Majdanpek ....................................................................................... 38 6. PROSTORNA I TRŽIŠNA ANALIZA OPŠTINE KLADOVO ...................................................................... 41 6.1. Prostorni i društveno-ekonomski položaj opštine Kladovo .................................................... 41 6.2. Pregled turističkih resursa opštine Kladovo .......................................................................... 43 6.3. Tržišna analiza opštine Kladovo ............................................................................................ 44 7. NACIONALNI PARK ''ĐERDAP'' KAO RESURS OD POSEBNOG ZNAČAJA .............................................. 47 II KARAKTERISTIKE MARKETING AKTIVNOSTI I PRIORITETI I MERE ZA STRATEŠKO TRŽIŠNO POZICIONIRANJE DESTINACIJE DONJE PODUNAVLJE ........... 50 1. ANALIZA INTERNIH RESURSA KAO PODRŠKA MARKETING AKTIVNOSTIMA ..................................... 50 1.1. Elementi turističke destinacije ............................................................................................... 50 1.2. SWOT analiza turističke destinacije Donje Podunavlje ......................................................... 51 2. KONCEPT MARKETING MIKSA NA NIVOU TURISTIČKE DESTINACIJE DONJE PODUNAVLJE ............... 53 2.1. Turistički proizvod Donjeg Podunavlja ................................................................................. 54 2.2. Cene usluga ............................................................................................................................ 57 2.3. Promotivne aktivnosti ............................................................................................................ 58 2.4. Distributivne aktivnosti turističkog proizvoda ....................................................................... 60 3. MISIJA, CILJEVI I SMERNICE ZA RAZVOJ TURISTIČKE DESTINACIJE DONJE PODUNAVLJE ................. 62 3.1. Misija ..................................................................................................................................... 62 3.2. Ciljevi razvoja turističke destinacije Donje Podunavlje ........................................................ 62 3.3. Smernice za razvoj turističke destinacije Donje Podunavlje ................................................. 64 4. POZICIONIRANJE DESTINACIJE ........................................................................................................ 65 5. KLJUČNE INTERESNE GRUPE U RAZVOJU TURIZMA DESTINACIJE DONJE PODUNAVLJE .................... 66 III GEOGRAFSKI INFORMACIONI SISTEMI ............................................................................. 68 1. GEOGRAFSKA INFORMACIONA NAUKA ............................................................................................ 68 2. POJAM GIS-A .................................................................................................................................. 70 3. GIS KOMPONENTE .......................................................................................................................... 72 4. GIS AKTIVNOSTI ............................................................................................................................. 76 5. PRIMENA GIS-A .............................................................................................................................. 77 6. GIS U TURIZMU............................................................................................................................... 77 IV PRIMENA GIS TEHNOLOGIJE U MARKETINGU TURISTIČKE DESTINACIJE DONJE PODUNAVLJE ..................................................................................................................................... 80 1. ANALIZA POSTOJEĆIH POKUŠAJA PRIMENE GIS-A NA NIVOU TURISTIČKE DESTINACIJE DONJE PODUNAVLJE ...................................................................................................................................... 80 2 2. ARHITEKTURA NOVOG SISTEMA...................................................................................................... 81 3. KREIRANJE BAZE PODATAKA .......................................................................................................... 82 4. HIJERARHIJSKI DIZAJN WEB SAJTA .................................................................................................. 83 5. VIRTUELNI TURIZAM....................................................................................................................... 86 6. ULOGA LJUDSKOG FAKTORA U IMPLEMENTACIJI GIS-A .................................................................. 87 ZAKLJUČAK ....................................................................................................................................... 89 LITERATURA ..................................................................................................................................... 91 3 UVOD I METODOLOGIJA RADA Bogato istorijsko i kulturno nasleđe turističkog područja Donjeg Podunavlja, uključujući arheološke nalaze iz neolita, ostatke Rimske kulture, srednjevekovne manastire i utvrđenja i spomenike iz novije istorije zajedno sa netaknutom prirodom, živopisnim seoskim domaćinstvima i ljudima u njima čine ovaj prostor jednim od turistički najatraktivnijih destinacija u Srbiji. Turizam je jedan od ključnih faktora rasta i razvoja, ne samo pojedinih turističkih destinacija i zemalja, već i globalne ekonomije. Rast turističkog prometa i potrošnje uticao je da turizam postane jedna od vodećih grana privrede. Upravo zbog svojih potencijala, ''Donje Podunavlje'' bi trebalo da pronađe i iskoristi svoju šansu u turizmu i tako postane važan deo ukupne turističke ponude Srbije. Savremene informacione tehnologije danas su prisutne i primenjuju se u skoro svakom domenu naučnog i praktičnog rada. Geografski informacioni sistemi, kao deo ovih tehnologija, sve više dobijaju na značaju i postaju jedan od glavnih oslonaca u oblastima poput marketinga i prodaje, transporta i distribucije, zdravstva i sl. I turizam danas sve češće koristi nove tehnologije u upravljanju i kontroli turističkih aktivnosti, kao i u podršci procesu odlučivanja i planiranja. PREDMET I PROBLEM ISTRAŽIVANJA Predmet istraživanja ovog rada obuhvata analizu resursa turističkog područja Donjeg Podunavlja, koji predstavljaju osnovni preduslov za razvoj turizma jedne destinacije. Analizom će biti obuhvaćen i trenutno dostignuti stepen razvoja turizma kroz analizu turističkog prometa, postojećih vidova turizma i smeštajnih kapaciteta. Predmet istraživanja biće i analiza dosadašnjih naučnih saznanja o mogućnostima primene geografskih informacionih sistema. Takođe, predmet rada vezan je i za uticaj ovih sistema na turističke tokove, zbog njihovog potencijala da olakšaju razmenu informacija i povećaju njihovu dostupnost. Ovaj rad pozabaviće se i analizom postojećih marketing aktivnosti