31 ZESZYTY SWARZEDZKIE. ROK 2011 NR 3 . ZESZYTY SWARZEDZKIE 201ZESZYTY SWARZEDZKIE NR URZĄD MIASTA I GMINY W SWARZĘDZU ROCZNIK REGIONALNY ROK 2011 NR 3 SWARZĘDZ 2011 „Zeszyty Swarzędzkie. Rocznik regionalny” redaguje Kolegium redakcyjne w składzie: Piotr Choryński, Antoni Kobza, Agata Kubacka, Arkadiusz Małyszka (redaktor naczelny). Aurelia Szafran-Bartoszek, Danuta Wereszczyńska-Choryńska (sekretarz) Korekta Aurelia Szafran-Bartoszek Wydawca: Urząd Miasta i Gminy Swarzędz Rynek 1, 62-020 Swarzędz e-mail: [email protected] Fotografie na okładce: pałacyk w Skansenie – obecnie „Hotel pod Lipami” (fot. Henryk Błachnio); droga nr 92 w Swarzędzu nocą (fot. Maciej Sobczyk); odremontowana po pożarze kamienica na rogu ulic Wrzesińskiej i Kórnickiej (fot. Agnieszka Małyszka); ścieżka rekreacyjna nad Jeziorem Swarzędzkim (fot. Marek Kaczmarczyk). Redakcja nie zwraca nadesłanych materiałów oraz zastrzega sobie prawo do zmian. ISSN 2081-4119 Skład, łamanie, druk, oprawa: Drukarnia Swarzędzka Stanisław i Marcin Witecki Sp. J. ul. Pogodna 24A, 62-020 Swarzędz tel. 61-817-27-64, e-mail: [email protected] Rocznik regionalny Ze s Z y t y sw a r Z ę d Z k i e strona 3 SPIS TReśCI ARTyKUły JeRZy J. PARySeK, Władze Swarzędza i mieszkańcy budują strategię rozwoju społeczno-gospodarczego gminy na lata 2011-2020. 5 ZBIGNIeW ZASTROŻNy, Związek Międzygminny „Puszcza Zielonka” – skuteczna współpraca na rzecz ochrony środowiska i promocji turystyki . 27 DANUTA WeReSZCZyŃSKA-CHORyŃSKA, PIOTR CHORyŃSKI, „Natura 2000” w Dolinie Cybiny. 37 ANTONI KOBZA, AGNIESZKA KRANZ, Pochodzenie nazw miejscowości w gminie Swarzędz. ����������������������������������������������������������������������53 WITOLD GARBACZeWSKI, Hakata w Swarzędzu ����������������������������������������������73 AUReLIA BARTOSZeK, Ksiądz Tomasz Nejczyk (1865-1918) - proboszcz swarzędzki . 88 ANNA ZIÓłKOWSKA, Obóz Zbiorczy Niemieckiego Frontu Pracy nr 24 w Swarzędzu . 104 VARIA ANTONI KOBZA, Znaleziska archeologiczne na placu Niezłomnych . 118 eWA J. i WłODZIMIeRZ BUCZyŃSCy, O Cieszkowskich i Wierzenicy błędne zapisy ��������������������������������������������������122 HANNA JAłOCHA, Początki Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Swarzędzu . 134 eWA TOMASZeWSKA, Krzyże wpisane w historię Kobylnicy i jej parafii . 139 JeRZy KAMPROWSKI, Skansen i Muzeum Pszczelarstwa. Niezwykłe miejsce na mapie Swarzędza . 149 Wspomnienie Tadeusza Stajkowskiego ze stanu wojennego, oprac. Arkadiusz Małyszka ������������������������������������������������������������������������������155 KRONIKA Rada Miejska VI kadencji 2010-2014, oprac. Arkadiusz Małyszka . 163 Sołtysi i członkowie rad sołeckich gminy Swarzędz 2010-2014, oprac. Arkadiusz Małyszka . 167 JOANNA WOJTySIAK, Jubileusz 20-lecia współpracy miast partnerskich . 172 DANUTA WeReSZCZyŃSKA-CHORyŃSKA, 20 lat Biblioteki Pedagogicznej w Swarzędzu . 176 Vademecum Gminy Swarzędz, oprac. Arkadiusz Małyszka ��������������������������������178 Kalendarium Gminy Swarzędz IX 2010-VIII 2011, oprac. Aurelia Bartoszek, Halina Staniewska ������������������������������������������������184 Wspomnienia: H. Pokorska o ks. Henryku Mikołajczyku; B. świder, J. Kąkolewski o Tadeuszu Kąkolewskim ��������������������������������������200 INHALTSVZeszyty SwarzędzkieaaaeRZeICHNIS: ARTIKEL JeRZy J. PARySeK, Die Stadtverwaltung und die einwohner von Swarzędz bauen die Strategie sozial-wirtschaftlicher entwicklung der Gemeinde für die Jahre 2011-2020 ��������������������������������������������������������������� 5 ZBIGNIeW ZASTROŻNy, Der Gemeindeverband „Urwald Zielonka” – effektive Zusammenarbeit für Umweltschutz und Touristikförderung . 27 DANUTA WeReSZCZyŃSKA-CHORyŃSKA, PIOTR CHORyŃSKI, „Natura 2000” im Cybinatal . 37 ANTONI KOBZA, Agnieszka KRANZ, Herkunft der Ortsnamen in der Gemeinde Swarzędz . 53 WITOLD GARBACZeWSKI, Der Deutsche Ostmarkenverein in Swarzędz [von den Polen HaKaTa genannt] ����������������������������������������������������������������������73 AUReLIA BARTOSZeK, Der Geistliche Tomasz Nejczyk (1865-1918) – Swarzędzer Pfarrer . 88 ANNA ZIÓłKOWSKA, Gemeinschaftslager der DAF Nr. 24 in Swarzędz [1941-1943] . 104 VARIA ANTONI KOBZA, Archäologische Funde auf Pl. Niezłomnych ����������������������������118 eWA J. i WłODZIMIeRZ BUCZyŃSCy, Über die Familie Cieszkowski und Wierzenica Fehlaufzeichnungen . 122 HANNA JAłOCHA, Anfänge der Gymnastikgesellschaft „Sokół” in Swarzędz ����134 eWA TOMASZeWSKA, In die Geschichte von Kobylnica und seine Pfarrgemeinde eingeschriebene Kreuze . 139 JeRZy KAMPROWSKI, Freilicht- und Bienenzuchtmuseum. ein ungewöhnlicher Ort auf Swarzędzer Stadtkarte ��������������������������������������149 erinnerung von Tadeusz Stajkowski an den Kriegszustand [13.12.1981], bearbeitet von Arkadiusz Małyszka . 155 CHRONIK Stadtrat VI. Kadenz 2010-2014, bearbeitet von A. Małyszka . 163 Schultheißen und Mitglieder der Dorfräte der Gemeinde Swarzędz 2010-2014, bearbeitet von A. Małyszka ������������������������������������������������������������������������������167 JOANNA WOJTySIAK, 20-jähriges Jubiläum der Zusammenarbeit der Partnerstädte [Ronnenberg u. Swarzędz] ��������������������������������������������������������172 DANUTA WeReSZCZyŃSKA-CHORyŃSKA, 20 Jahre der Pädagogischen Bibliothek in Swarzędz ������������������������������������������������������������������������������������176 Vademecum der Gemeinde Swarzędz, bearbeitet von A. Małyszka . 178 Kalendarium der Gemeinde Swarzędz IX 2010-VIII 2011, bearbeitet von A. Bartoszek, H. Staniewska ��������������������������������������������������������������������������������184 erinnerungen: H. Pokorska über den Geistlichen Henryk Mikołajczyk; B. świder, J. Kąkolewski über Tadeusz Kąkolewski . 200 Tł u m .m.Ho f f m a n n Rocznik regionalny Ze s Z y t y sw a r Z ę d Z k i e strona 5 ARTyKUły Je r z y J.Pa r y s e k Władze Swarzędza i mieszkańcy budują strategię rozwoju społeczno-gospodarczego gminy na lata 2011-2020 1. WPRO W ADZENIE W 2000 r. Rada Miasta i Gminy Swarzędz przyjęła opracowaną wspólnym wysiłkiem mieszkańców oraz wybranych w demokratycz- nych wyborach przedstawicieli społeczności lokalnej strategię rozwo- ju społeczno-gospodarczego gminy Swarzędz „Swarzędz 2010”. Dokument ten był wyrazem woli mieszkańców i władz gminy wspólnego budowania lepszego i bardziej funkcjonalnego lokalnego środowiska życia poprzez rozwiązywanie najbardziej palących proble- mów dnia codziennego oraz wykorzystanie lokalnych i zewnętrznych czynników oraz uwarunkowań rozwoju społeczno-gospodarczego. Niestety, strategia ta z końcem 2010 r. straciła swoją aktualność, co oznaczało konieczność podjęcia prac nad nowym tego rodzaju do- kumentem na kolejne lata, tj. do 2020 r. Decyzja taka została podjęta przez władze gminy na początku 2010 r. Jednak sytuacja ułożyła się tak, że dopiero w 2011 r. przystąpiono do prac, których wynikiem jest uchwalenie, w dniu 29 listopada br., nowej strategii „Swarzędz 2020”. Strategia „Swarzędz 2010” była ambitnym i społecznie akcepto- wanym programem rozwoju gminy, osadzonym w realiach sytuacji społeczno-gospodarczej kraju, regionu i gminy przełomu XX i XXI w. Była programem, który odzwierciedlał odczucia, pragnienia i dąże- nia społeczności lokalnej i który, jak się okazało po 10 latach, został pomyślnie zrealizowany. W treści tej strategii zostały uwzględnione opinie mieszkańców gminy, zwłaszcza tych osób, którym nie była obca troska o rozwój własnej jednostki terytorialnej i poprawę jako- ści lokalnego środowiska życia oraz wiedza i doświadczenie lokal- nych władz samorządowych. Ten model postępowania przyjęto także w pracy nad strategią „Swarzędz 2020”. strona 6 Ze s Z y t y sw a r Z ę d Z k i e Rocznik regionalny 2. Re a l i a s y t u a c j i s p o ł e c z n o – g o s p o d a R c z e j c z a s u b u d o w y n o w e j s t R a t e g i i Podczas realizacji strategii „Swarzędz 2010” zakończył się w za- sadzie proces transformacji społeczno-gospodarczej kraju. Polska została pełnoprawnym członkiem Unii europejskiej, a unijne fun- dusze strukturalne stały się finansowym wsparciem wielu re- alizowanych inwestycji i procesów rozwojowych, także w gminie Swarzędz. Ten rodzący nadzieję na poprawę warunków bytowych ludności rozwój gospodarczy kraju i jego regionów został jednak w końcu 2008 r. zakłócony światowym kryzysem finansowym. Kryzysem, który trwa i daje się we znaki każdemu z mieszkań- ców kraju, także i gminy Swarzędz, bowiem sytuacja kryzysowa wywiera wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy każdej lokalnej jednostki terytorialnej. Kryzys stawia zatem przed władzami gmi- ny nowe wyzwania w sytuacji, której natury jeszcze do dziś nie poznano, a której konsekwencje, zwłaszcza długofalowe, trudne są do przewidzenia. Nie wiemy bowiem, a właściwie nikt na świecie dziś tak naprawdę nie wie: jak długo potrwa kryzys, jaka będzie jego głębokość i zasięg, w jakim stopniu dotknie państwa Ue i Polskę (także gminę Swarzędz), ile czasu zabierze wyjście z sytuacji kry- zysowej, jakie będą drogi wyjścia z kryzysu, jakie będą społeczne koszty przezwyciężenia kryzysu, czy wypracowany zostanie nowy model ustroju ekonomicznego świata, Ue i Polski oraz kto zyska, a kto straci, zarówno w efekcie kryzysu, jak i podczas wychodzenia z sytuacji kryzysowej. To tylko zasadnicze, jak się wydaje, pytania w tej sprawie. Nowa strategia „Swarzędz 2020” budowana była zatem przy uwzględnieniu nowej sytuacji społeczno–gospodarczej i prze- strzennej oraz nowych uwarunkowań rozwoju, sytuacji, w której procesom globalizacji, integracji i współpracy towarzyszy rozchwia- nie stabilności politycznej, ekonomicznej