Program ochrony środowiska powiatu monieckiego POWIAT MONIECKI PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU MONIECKIEGO NA LATA 2004 - 2011 Grudzień 2003 r. Wykonawca: Instytut Zrównoważonego Rozwoju Sp. z o.o. Biuro: Białystok, ul. E. Orzeszkowej 32 lok. 417 Nr telefonu: (085) 732 17 61 e-mail: [email protected] 1 Program ochrony środowiska powiatu monieckiego SPIS TREŚCI WP ROWADZENIE ......................................................................................................................... 1. CHARAKTERYSTYKA POWIATU MONIECKIEGO ......................................................... 2. DIAGNOZA ŚRODOWISKA POWIATU MONIECKIEGO ................................................ 2 .1. Zasoby i walory środowiska .............................................................. 2.1.1. Powierzchnia i użytkowanie terenu ................................................................................ 2.1.2. Klimat .............................................................................................................................. 2.1.3. Zasoby geologiczne ......................................................................................................... 2.1.4. Zasoby glebowe ............................................................................................................... 2.1.5. Zasoby wodne .................................................................................................................. 2.1.6. Zasoby leśne .................................................................................................................... 2.1.7. Obszary chronione .......................................................................................................... 2 .2. Stan i zagrożenia środowiska ........................................................... 2.2.1. Jakość powietrza ............................................................................................................. 2.2.2. Zagrożenia jakości powietrza ......................................................................................... 2.2.3. Jakość wód powierzchniowych ....................................................................................... 2.2.4. Jakość wód podziemnych ................................................................................................ 2.2.5. Jakość wody pitnej .......................................................................................................... 2.2.6. Zagrożenie wód ............................................................................................................... 2.2.7. Zanieczyszczenia powierzchni ziemi .............................................................................. 2.2.8. Hałas ............................................................................................................................... 2.2.9. Promieniowanie .............................................................................................................. 2.2.10. Poważne awarie ............................................................................................................ 3. TECHNICZNA INFRASTRUKTURA OCHRONY ŚRODOWISKA ........................................ 3 .1. Urządzenia ochrony powietrza .......................................................... 3 .2. Urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne .......................................... 3 .3. Składowiska odpadów stałych i unieszkodliwianie odpadów .............. 4. ANALIZA SWOT ......................................................................................................................... 4 .1. Uwarunkowania wewnętrzne ............................................................. 4 .2. Uwarunkowania zewnętrzne ............................................................. 5. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA POWIATU MONIECKIEGO .................................. 5 .1. Misja ................................................................................................ 5 .2. Cele programu ochrony środowiska do 2011 roku ............................. 5.3. Zadania programu ochrony środowiska dla powiatu monieckiego do r oku 2007 i 2011 ............................................................................ 6. ZARZĄDZANIE PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA ................................................ 6 .1. Instrumenty polityki ochrony środowiska ........................................ 6 .2. Finansowanie zadań ......................................................................... 6 .3. Monitoring wdrażania programu ....................................................... ZAŁĄCZNIK 1. CELE „PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA P ODLASKIEGO NA LATA 2003-2006” ......................................................................................... S PIS TABEL ..................................................................................................................................... S PIS SCHEMATÓW ........................................................................................................................ L ITERATURA .................................................................................................................................. 2 Program ochrony środowiska powiatu monieckiego WPROWADZENIE 1. Podstawa prawna opracowania Konieczność opracowania Programu Ochrony Środowiska Powiatu Monieckiego wynika z obowiązku nałożonego na samorząd powiatowy zapisem Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dz.U. z 2001r. nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami. 2. Założenia Niniejszy „Program Ochrony Środowiska Powiatu Monieckiego” wykonano przyjmując następujące założenia wyjściowe: 1. Program musi zostać opracowany w zgodzie z zasadami trwałego i zrównoważonego rozwoju, tzn. określone w nim działania na rzecz ochrony środowiska i przyrody oraz racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych nie mogą być jedynie celem samym w sobie, ale muszą uwzględniać wymagania i potrzeby społeczne i gospodarcze. 2. Program musi uwzględniać zasady polityki ekologicznej państwa1, a w szczególności (obok zasady zrównoważonego rozwoju): • zasadę przezorności przewidującą, że rozwiązywanie pojawiających się problemów powinno następować po "bezpiecznej stronie", tj. że odpowiednie działania powinny być podejmowane już wtedy, gdy pojawia się uzasadnione prawdopodobieństwo, że problem wymaga rozwiązania, • zasadę wysokiego poziomu ochrony środowiska zakładającą, że stosowanie zasad prewencji i przezorności powinno być ukierunkowane na wysoki i bezpieczny dla zdrowia ludzkiego poziom ochrony środowiska, • zasadę integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi, oznaczającą uwzględnienie w politykach sektorowych celów ekologicznych na równi z celami gospodarczymi i społecznymi, • zasadę prewencji, która zakłada, że przeciwdziałanie negatywnym skutkom dla środowiska powinno być podejmowane na etapie planowania i realizacji przedsięwzięć. • zasadę skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej. 3. Struktura Programu powinna nawiązywać do ustaleń art. 14 i 17 ustawy Prawo ochrony 1 Pełna lista zasad znajduje się w załączniku 1. 3 Program ochrony środowiska powiatu monieckiego środowiska oraz struktury „Polityki ekologicznej państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010”, a więc powinien on określać: • cele ekologiczne, priorytety ekologiczne oraz rodzaj i harmonogram działań proekologicznych w zakresie: − poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego (ochrona wód powierzchniowych i podziemnych, ochrona powietrza, gospodarowanie odpadami, ochrona powierzchni ziemi, ochrona przed hałasem, wibracjami i promieniowaniem, bezpieczeństwo chemiczne i biologiczne, zapobieganie poważnym awariom), − ochrony dziedzictwa przyrodniczego (m.in.: ochrona przyrody i bioróżnorodności ochrona krajobrazu, ochrona lasów), − racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych (zmniejszanie materiałochłonności, energochłonności i wodochłonności gospodarki, racjonalna eksploatacja lasów, ochrona zasobów kopalin); − zadań o charakterze systemowym (przyszłościowy rozwój społeczno-gospodarczy w kontekście ochrony środowiska, w tym systemy zarządzania środowiskowego i włączanie aspektów ekologicznych do polityk sektorowych, edukacja ekologiczna i udział społeczeństwa w sprawach ochrony środowiska, współpraca ponadlokalna). • narzędzia i instrumenty realizacji programu (wzmocnienie instytucjonalne, ramy prawa – w zakresie prawa lokalnego i decyzji organów samorządowych, planowanie przestrzenne, powiązania formalne i merytoryczne z analogicznym programem niższego i wyższego szczebla administracyjnego w celu zapewnienia regionalnej spójności programów, mechanizmy finansowania ochrony środowiska, dostęp do informacji i udział społeczeństwa); • nakłady na realizację programu (wielkość nakładów i źródła finansowania) i jednostki odpowiedzialne za wykonanie zadań; • sposoby kontroli realizacji programu (procedury kontroli, mierniki realizacji programu, procedury weryfikacji programu). 4. Określone w Programie cele muszą być kompatybilne z celami ochrony środowiska na szczeblu krajowym i regionalnym oraz zaleceniami Unii Europejskiej. 5. Powiatowe programy ochrony środowiska muszą spełniać warunki pozyskania po akcesji wsparcia finansowego z Unii Europejskiej tj. z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, które w głównej mierze udzielane będzie jednostkom samorządu terytorialnego na 4 Program ochrony środowiska powiatu monieckiego realizację inwestycji ekologicznych. Z tego też względu programy te muszą być zgodne z dokumentami programowymi,