Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Sławno na lata 2016-2025 ECD Europejskie Centrum Doradcze, Dariusz Klityński Oddział Poznań Oddział Szczecin ul. Stefana Batorego 82a/4 ul. Bohaterów Warszawy 34/35 60-687 Poznań 70-340 Szczecin tel./fax: (61) 82 17 402 tel./fax: (91) 48 44 000, 501017281 www.ecd.az.pl Szanowni Państwo Od 26 lat samorząd terytorialny w Polsce znów może cieszyć się pełną autonomią, samodzielnością, samorządnością i ochroną konstytucyjną własnych praw. Jednocześnie polskie władze nieustannie nakładają na gminy nowe obowiązki i zadania. Jest prawdą, iż gmina jest najbliżej mieszkańca, jego problemów i marzeń. Barierą w realizacji wielu gminnych planów i realizacji zadań są bez wątpienia pieniądze. Dokładnie nieustanny ich deficyt. Tak jest prawie wszędzie. Włodarze bogatych gmin i miast też narzekają. Wydaje się, iż najważniejszym w rozwoju każdej, także i Naszej Gminy są marzenia i wizja rozwoju wsi i całej wspólnoty. Ważne są marzenia poszczególnych mieszkańców, sołectw, stowarzyszeń, wspólnot parafialnych. Wydaje się, iż najważniejsze w tym procesie są plany rozwoju i wizja gminy jej włodarzy – radnych gminy, wójta, sołtysów, dyrektorów szkół. Gmina Sławno należy do najuboższych gmin w woj. zachodniopomorskim. To nie zwalnia władz gminy z określania wizji rozwoju i ich realizacji. Dziś każda gmina ma wiele instrumentów pomocy finansowej, merytorycznej. Dostępne są środki krajowe oraz w szczególności fundusze Unii Europejskiej. W wytycznych wielu programów wymaga się, aby gmina opracowała i zatwierdziła dokument strategiczny opisujący jej stan społeczno – gospodarczy oraz określający kierunki rozwoju społeczności. Takim dokumentem jest niniejsza Strategia Rozwoju Społeczno - Gospodarczego Gminy Sławno na lata 2016-2025. Jest to dokument dogłębnie analizujący ostatnie lata rozwoju gminy, jej stan społeczno-gospodarczy oraz zakładane tendencje zmian. Najważniejszym jest wizja gminy w perspektywie 10-lat (docelowo dłuższym okresie) określona w sposób następujący: Gmina Sławno czysta ekologicznie, atrakcyjna turystycznie, zasobna ekonomicznie dzięki: atrakcyjnemu położeniu, zmodernizowanej infrastrukturze, bogatym walorom przyrodniczym i turystycznym oraz aktywnym mieszkańcom. Przyjazna dla mieszkańców, inwestorów i gości. Otwarta na nowe technologie proekologiczne oraz wszechstronny i zrównoważony rozwój. Wizja bardzo ambitna i złożona. Dotyczy wielu dziedzin życia wspólnoty gminnej. Wskazuje nowoczesną i doinwestowaną gminę z licznymi nowymi usługami społecznymi. Czy jesteśmy w stanie ją zrealizować? Odpowiedź musi być twierdząca. Marzenia są po to by je realizować, nie po to by nas hamowały i zniechęcały do działania. Ważną część strategii poświęcono szczegółowym planom inwestycyjnym w naszych miejscowościach. Szacowana wartość inwestycji to prawie 130 mln zł. Tak duża ilość przedsięwzięć jest wynikiem ujęcia większości propozycji mieszkańców uzgodnionych wspólnie z sołtysami i radnymi. Założyliśmy margines ok. 20-30% zadań, które z różnych przyczyn mogą nie zostać zrealizowane. Będziemy jednak starali się przygotować dokumentację tych inwestycji tak, aby można było realizować je w kolejnych latach. Bardzo wiele zależy od sytuacji gospodarczej kraju, rozwoju Unii Europejskiej, otoczenia prawnego, poziomu dochodów własnych. Duże nadzieje wiążemy z rozwojem kilku inwestycji w elektrownie wiatrowe, które przez ostatnie lata zostały w sposób przemyślany przygotowane do realizacji. Niestety w obecnym stanie prawnym i biznesowym wstrzymano ich budowę na nieokreślony czas. Wpływy z tytułu podatków znacząco ułatwiłby realizację planów tej strategii. Zakładamy rozpoczęcie funkcjonowania i pojawienie się pracodawców w Sławieńskiej Strefie Gospodarczej w Bobrowiczkach. - 2 - Do najważniejszych założeń rozwoju należą inwestycje w infrastrukturę oświatową: rozbudowa w systemie budownictwa energooszczędnego Szkoły Podstawowej w Żukowie o kompleks dydaktyczny i salę sportową, budowa sal sportowych w Sławsku i Warszkowie, kompleksowa termomodernizacja wraz z niezbędnymi remontami budynków szkolnych w Warszkowie, Wrześnicy i Sławsku, budowa boiska w Bobrowicach i zespołu boisk w Żukowie. Planujemy wyposażenie szkół w nowoczesne kompleksowe rozwiązania informatyczne poprzez budowę sieci komputerowych przewodowych i bezprzewodowych opartych na serwerach oraz dostępie do gminnej – istniejącej sieci Internetu szerokopasmowego. Ważnym zadaniem jest realizacja pakietu przedsięwzięć polegających na budowie świetlic wiejskich i remoncie istniejących budynków, które będą oazą życia kulturalno-społecznego, integracji społecznej. Gmina posiada wszystkie niezbędne dokumenty, pozwolenia administracyjne na realizację większości zaplanowanych inwestycji w tym zakresie. Wszystkie remonty i budowy połączone będą z zapewnieniem wysokich walorów energooszczędności budynków oraz instalacją odnawialnych źródeł energii (OZE) w postaci gruntowych pomp ciepła (szkoły), kotłów na biomasę (świetlice) oraz instalacji fotowoltaicznych (wszystkie obiekty). W październiku 2016 roku wniosek Gminy Sławno o dofinansowanie zadań w zakresie budowy OZE został zakwalifikowany do dofinansowania z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego (dalej RPO WZ) kwotą 2,5 mln zł. Wszystkim planom inwestycyjnym przyświeca idea budowy budynków wysoce energooszczędnych z własnymi źródłami ciepła (wysokowydajne gruntowe pompy ciepła) i własnym źródłem energii elektrycznej (OZE). W RPO WZ są przeznaczone środki finansowe na zadania związane z termomodernizacją i budową OZE. Wszystkie te zabiegi mają jeden cel – BUDOWA TANICH W EKSPLOATACJI OBIEKTÓW BUDOWLANYCH. Bardzo ważnym zadaniem do rozwiązania jest budowa i przebudowa dróg gminnych. W ostatnich 6 latach wykonano wiele inwestycji drogowych. Dostępnych jest wiele źródeł współfinansowania tych inwestycji. Strategia zakłada systematyczne realizowanie kolejnych zadań drogowych, w tym budowy chodników i oświetlenia ulicznego. Naszą gminę cechuje duże niedoinwestowanie gospodarki wodno ściekowej. Uporządkowanie tej dziedziny wymaga nakładów szacowanych na kwotę ponad 25 mln zł. Dotyczy to głównie budowy zbiorczych sieci kanalizacyjnych z doprowadzeniem do oczyszczalni miejskiej w Sławnie lub inwestycji w lokalne oczyszczalnie. W wielu miejscach gminy planowana jest budowa przydomowych oczyszczalni ścieków. Znaczących nakładów wymagają ujęcia i stacje uzdatniania wody. Koniecznym jest budowa nowego obiektu przedszkolnego dla Warszkowa, Tychowa i Warszkówka. W Warszkowie funkcjonuje punkt przedszkolny w przedwojennym budynku, nieodpowiadającym obecnym standardom. Nie ma możliwości stworzenia w tym budynku przedszkola. Marzeniem wielu mieszkańców, ale też i moim jest stworzenie warunków do uruchomienia nowych usług społecznych na terenie gminy. Dotyczy to budowy kompleksu, w którym mieściłyby się żłobek, przedszkole i dzienny ośrodek opieki nad osobami starszymi i niesamodzielnymi. Diagnoza demograficzna jednoznacznie wskazuje, iż coraz większą część naszej społeczności stanowić będą osoby starsze. Z drugiej strony coraz mniej rodzi się dzieci, coraz więcej młodych rodzin wyjeżdża - 3 - z naszych wsi do dużych miast i za granicę. Zapewnienie warunków dla rozwoju rodzin z dziećmi to fundament rozwoju gminy. Dbanie o osoby starsze niesamodzielne, często opuszczone przez rodzinę to nasz moralny i ustawowy obowiązek. Realizacja działań inwestycyjnych musi być poprzedzona przygotowaniem dokumentacji planistycznej, budowlanej i finansowej. Dobiega końca opracowanie Gminnego planu rewitalizacji, który pozwoli ubiegać się o znaczące środki finansowe z RPO WZ na odnowienie społeczne i infrastrukturalne naszych najbardziej zaniedbanych wsi. W trakcie opracowywania jest kompleksowa zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy, które będzie podstawą zmian planów miejscowych. W 2016 r. weszły w życie nowe plany miejscowe dla Bobrowiczek i Sławska. Opracowywane są nowe plany dla wielu ważnych obszarów. Władze i pracownicy urzędu gminy uczestniczą w szkoleniach, seminariach, konferencjach w celu przygotowania się do realizacji tych ambitnych zadań. Wszystkim mieszkańcom naszej gminy życzę pełnej realizacji postanowień tej Strategii. Wszystkim, którzy będą ją wprowadzać w życie wytrwałości w realizacji naszych marzeń zapisanych w dokumencie oraz dalszych wizji rozwoju naszej gminnej wspólnoty. Ryszard Stachowiak Wójt Gminy Sławno - 4 - SPIS TREŚCI 1. Wstęp ...................................................................................................................................................... 8 2. Diagnoza dotycząca Gminy Sławno ........................................................................................................ 11 2.1. Położenie i sytuacja społeczna ............................................................................................................. 11 2.1.1. Stan zagospodarowania .............................................................................................................. 11 2.1.2. Zasoby naturalne ........................................................................................................................ 12 2.1.3. Procesy demograficzne ............................................................................................................... 14 2.2. Infrastruktura społeczna ...................................................................................................................... 21 2.2.1. Edukacja i oświata ......................................................................................................................