Nizaar Makdoembaks Ruim veertig jaar sloot men de Surinaamse vrijheidsstrijder Louis Doedel op in de Nizaar Makdoembaks psychiatrische instelling Wolffenbuttel. Na Doedels overlijden hield men nog eens ruim veertig jaar zijn medisch dossier verborgen voor het oog van de wereld. De aankondiging in de media van het verschijnen van dit boek bracht daar eindelijk verandering in: het vuistdikke medisch dossier werd deze maand (februari 2021) teruggevonden - dankzij deze publicatie. En dat is van cruciaal belang voor de geschiedschrijving. Journalist Louis Doedel De overheid arresteert op 29 mei 1937 in Paramaribo journalist Louis Doedel, vakbondsman en pleitbezorger van onafhankelijkheid van Suriname, en sluit hem op in de psychiatrische instelling Wolffenbuttel, waar hij pas in 1980 weer uit mag. Doedel stierf kort na zijn vrijlating. In 1987 Titel: kaltgestellt'Journalist' Louis Doedel kaltgestelltin Wolffenbuttel in Wolffenbuttel schreef onderzoeker Ben Scholtens: ‘De omstandigheden van deze opsluiting zijn tot op de dag van vandaag niet opgehelderd.’ Politieke psychiatrie in de kolonie Suriname Dat geldt vandaag de dag nog steeds. Al komt Makdoembaks in deze reconstructie van leven Ondertitel: Politieke psychiatrie in de kolonie Suriname en achtergrond van Doedel heel ver. Trefzeker legt hij de vinger op de communistenangst van het koloniale én het Nederlands bewind. Hij schetst de pogingen een ‘muilkorfwet’ in het leven te kaltgestellt in Wolffenbuttel roepen om de pers monddood te maken. Bovenal gaat hij in op het journalistieke werk van deze vergeten vrijheidsstrijder. Makdoembaks citeert ruimhartig daaruit en uit nooit eerder verschenen Journalist Louis Doedel persoonlijke brieven van Doedel die hij in de archieven ontdekte. Ook zonder het medisch dossier levert Makdoembaks verbluffend veel bewijs dat Doedels opsluiting in een psychiatrische kliniek onrechtmatig was. Nu, met het medisch dossier binnen handbereik, is het tijd voor Nederland om excuses te maken en aan te dringen op eerherstel voor Louis Alfred Gerardus Doedel. Over de auteur Nizaar Makdoembaks is voormalig huisarts, onderzoeker en publicist. Hij schreef o.a. De Aprilmoorden – Berichten vanaf het Kerkhof van de Schande (2012), Hoogste babysterfte van Nederland – Leven aan de onderkant in Amsterdam Zuidoost (2012), Wegwerpvrouwen - Het verhulde slavernijverleden van het Nederlandse koloniale leger, 1620-1920 (2017), De Goslar-affaire - Ontmaskering van een geheime militaire missie (2017), Foute dokters en de tabaksindustrie van Sumatra (2019) en Homovervolging in tijden van slavernij (2020). omslag-doedel.indd 1 3/18/21 4:40 PM Nizaar Makdoembaks Ruim veertig jaar sloot men de Surinaamse vrijheidsstrijder Louis Doedel op in de Nizaar Makdoembaks psychiatrische instelling Wolffenbuttel. Na Doedels overlijden hield men nog eens ruim veertig jaar zijn medisch dossier verborgen voor het oog van de wereld. De aankondiging in de media van het verschijnen van dit boek bracht daar eindelijk verandering in: het vuistdikke medisch dossier werd deze maand (februari 2021) teruggevonden - dankzij deze publicatie. En dat is van cruciaal belang voor de geschiedschrijving. Journalist Louis Doedel De overheid arresteert op 29 mei 1937 in Paramaribo journalist Louis Doedel, vakbondsman en pleitbezorger van onafhankelijkheid van Suriname, en sluit hem op in de psychiatrische instelling Wolffenbuttel, waar hij pas in 1980 weer uit mag. Doedel stierf kort na zijn vrijlating. In 1987 Titel: kaltgestellt'Journalist' Louis Doedel kaltgestelltin Wolffenbuttel in Wolffenbuttel schreef onderzoeker Ben Scholtens: ‘De omstandigheden van deze opsluiting zijn tot op de dag van vandaag niet opgehelderd.’ Politieke psychiatrie in de kolonie Suriname Dat geldt vandaag de dag nog steeds. Al komt Makdoembaks in deze reconstructie van leven Ondertitel: Politieke psychiatrie in de kolonie Suriname en achtergrond van Doedel heel ver. Trefzeker legt hij de vinger op de communistenangst van het koloniale én het Nederlands bewind. Hij schetst de pogingen een ‘muilkorfwet’ in het leven te kaltgestellt in Wolffenbuttel roepen om de pers monddood te maken. Bovenal gaat hij in op het journalistieke werk van deze vergeten vrijheidsstrijder. Makdoembaks citeert ruimhartig daaruit en uit nooit eerder verschenen Journalist Louis Doedel persoonlijke brieven van Doedel die hij in de archieven ontdekte. Ook zonder het medisch dossier levert Makdoembaks verbluffend veel bewijs dat Doedels opsluiting in een psychiatrische kliniek onrechtmatig was. Nu, met het medisch dossier binnen handbereik, is het tijd voor Nederland om excuses te maken en aan te dringen op eerherstel voor Louis Alfred Gerardus Doedel. Over de auteur Nizaar Makdoembaks is voormalig huisarts, onderzoeker en publicist. Hij schreef o.a. De Aprilmoorden – Berichten vanaf het Kerkhof van de Schande (2012), Hoogste babysterfte van Nederland – Leven aan de onderkant in Amsterdam Zuidoost (2012), Wegwerpvrouwen - Het verhulde slavernijverleden van het Nederlandse koloniale leger, 1620-1920 (2017), De Goslar-affaire - Ontmaskering van een geheime militaire missie (2017), Foute dokters en de tabaksindustrie van Sumatra (2019) en Homovervolging in tijden van slavernij (2020). omslag-doedel.indd 1 3/18/21 4:40 PM Journalist Louis Doedel kaltgestellt in Wolffenbuttel Politieke psychiatrie in de kolonie Suriname Nizaar Makdoembaks Colofon Research en redactie 6575 Tekstbureau [www.6575.nl] Tekstadviezen Frans Meulenberg Eindredactie Kabos-Van der Vliet Redactiebureau [www.kabosvandervliet.nl] Illustraties Michiel Tan Vormgeving www.jouwboekdrukkerij.nl Uitgeverij de Woordenwinkel www.woordenwinkel.nl © 2021 Nizaar Makdoembaks Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens- bestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, filmopnamen of andere manieren, zonder voorafgaande toestemming van de auteur en uitgever. ISBN 978-90-76286-30-3 NUR 697 Inhoud Lijst van afkortingen 7 Persoonsregister 8 Actueel 10 Voorwoord 11 Inleiding 15 Hoofdstuk 1 Louis Doedel helder en ondernemend in Wolffenbuttel, 1938 21 Hoofdstuk 2 Doedels ondernemende jeugdjaren, 1905-1928 29 2.1 De achtergrond van Louis Doedel 29 2.1.1 Oma Josephina Mellina Bottse en haar kinderen 32 2.1.2 Opa Gerardus Doedel 37 2.1.3 De ouders van Louis Doedel 45 2.2 Doedels jeugdbrieven: ‘Landbouwvereeniging Lelydorp’ en audiënties, 1924 51 2.2.1 De oprichting van Landbouwvereniging Lelydorp 52 2.2.2 Minderjarige Doedel zoekt audiëntie en benadert a.i. gouverneur Rietberg 56 2.2.3 Het ‘plan Doedel’ 61 2.2.4 Meningsverschillen over regeling voor Doedel zelf 77 2.3 Doedel wil op audiëntie bij de gouvernementssecretaris, 1926 79 2.4 Louis Doedel: landbouwer en handelaar 85 2.5 Van sociale landbouw naar eerste sociaal activisme: de zaak P.A. May 90 2.5.1 De zaak-May in het kort 91 2.5.2 Ongekende gratieverzoeken P.A. May 94 2.6 Nieuwe brief Doedel met audiëntieverzoek 101 Hoofdstuk 3 Doedels strijd op Curaçao, 1928-1931 109 3.1 Doedel op Curaçao: van ambtenaar tot ongewenst journalist 109 3.1.1 Het Koningin Wilhelminabrug-incident 112 3.1.2 Doedels eerste kritische publicatie: Waarheen? 115 3.1.3 Militaire politie Curaçao adviseerde Doedel uit te wijzen 116 3.2 Louis Doedel op Curaçao kaltgestellt door uitzetting 123 3.2.1 Doedel ontslagen alvorens uitgezet 123 3.2.2 Louis Doedel teruggestuurd naar Suriname 128 3.2.3 Doedel door gouverneur Slobbe van ‘vaagheid’ beschuldigd 132 3.3 Doedels vruchteloze protest tegen uitzetting bij Tweede Kamer 134 3.3.1 De behandeling van Doedels rekest in de Tweede Kamer 136 | JOURNALIST LOUIS DOEDEL KAltGESTEllt IN WOLFFENBUTTEL | 3 Hoofdstuk 4 Doedel terug in Suriname onverminderd activistisch, 1931-1933 143 4.1 Doedel en het Surinaams Werklozen Comité (SWC) 144 4.1.1 Surinames eerste grote werklozendemonstratie 145 4.1.2 Doedel et al. op audiëntie voor noden Surinaamse werklozen 147 4.1.3 Vlugschrift SWC-voorzitter Doedel tegen redacteur Morpurgo en De Surinamer 149 4.1.4 SWC hief zichzelf op, Doedel vrijwel direct in Surinaamse Volksbond 152 4.2 Vlugschrift SVB-voorzitter Doedel en het hongeroproer 153 4.2.1 Het hongeroproer van 1931 156 4.2.2 Beleid Suriname en Curaçao rond uit Curaçao teruggekeerde Surinamers 158 4.2.3 Doedel schrijft in Sranang in De Volksbode, uitgave van de Volksbond 161 4.3 Wolffenbuttel en het uitschakelen van ‘lastige elementen’ 163 4.3.1 Van Vliet pas na kamervragen uit psychiatrische instelling 163 4.3.2 Grace Ruth Schneiders-Howard ‘Gouvernementeel’ gemaakt in 1911-’12 165 4.3.3 Straatprediker Rijts: godsdienstwaanzin of te lastig? 174 4.3.4 Mevrouw Vettewinkel: Wolffenbuttel geen plek voor Europeanen, 1935 179 4.4 Doedel naast SVB-voorzitter ook SAWO-secretaris 184 4.4.1 Het SAWO-arbeiderscongres van mei 1932 186 4.4.2 SAWO binnen half jaar weer afgeschaft door gouverneur 187 4.5 Inzet Doedel rond het huldigingscomité voor Statenlid May 188 4.5.1 Eind 1932 nieuwe organisaties opgericht 191 4.6 Toenemende vrees voor opkomend communisme 192 4.6.1 Angst Rutgers voor driemanschap Doedel, Van Eer en De Sanders 193 Hoofdstuk 5 Communistenjacht en muilkorfwetgeving, 1933-1935 197 5.1 Geheime politie Gouvernementsplein stopte Anton de Koms audiëntie 197 5.1.1 1934: Gouvernementsplein nu standaard in de gaten gehouden? 200 5.2 De muilkorfregelingen van 1933 202 5.2.1 Nieuwe wapen nog niet direct ingezet tegen Doedel en Jong Suriname 206 5.2.2 Doedel smaadaanklacht wegens aan de kaak stellen audiëntie-politie 210 5.3 Dallah Skotoes en andere