Adölesan İdiopatik Skolyoz 1. BASKI Editörler: Prof. Dr. Ömer AKÇALI Editör Yardımcıları: Prof. Dr. İ. Teoman BENLİ Prof. Dr. Can KOŞAY Prof. Dr. Deniz KONYA Türk Omurga Derneği Yayınları-10 2017 Türk Omurga Derneği adına sahibi: Prof. Dr. İ. Teoman BENLİ Türk Omurga Derneği Yönetim Kurulu: BAŞKAN İ. Teoman Benli • [email protected] 2. BAŞKAN Sait Naderi • [email protected] SEKRETER Mehmet Aydoğan • [email protected] SAYMAN Hakan Sabuncuoğlu • [email protected] ÜYELER Ender Ofluoğlu • [email protected] Yetkin Söyüncü • [email protected] Uygur Er • [email protected] Metin Özalay • [email protected] Deniz Konya • drdkonya[at]hotmail.com Fatih Dikici • [email protected] ISBN: 978-975-6813-98-0 Türk Omurga Derneği’nden izinsiz bu kitabtan kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz ve izinsiz yeni baskısı yapılamaz. Tüm telif hakları Türk Omurga Derneği adına Prof. Dr. İ. Teoman Benli’ye aittir. Rekmay Yayıncılık www.rekmay.com.tr Ankara, 2017 II KATKIDA BULUNANLAR (ALFABETİK SOYADI SIRASI İLE) • Prof. Dr. Emre ACAROĞLU ARTES Omurga Merkezi, Ankara. • Prof. Dr. Ömer AKÇALI 9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, İzmir. • Prof. Dr. Ahmet ALANAY Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, İstanbul. • Prof. Dr. Başar ATALAY Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroşirurji Anabilim Dalı, İstanbul • Prof. Dr. Özkan ATEŞ İstanbul Esenyurt Üniversitesi/ Esencan Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Kliniği, İstanbul. • Yrd. Doç. Dr. Yunus ATICI Okan Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, İstanbul. • Prof. Dr. Ufuk AYDINLI Verom Omurga Sağlığı ve Tümör Cerrahisi Merkezi, Bursa. • Doç. Dr. Mehmet AYDOĞAN Bosphorus Spinal Center, İstanbul. • Doç. Dr. Meltem BAYDAR Özel Clinic A Tıp Merkezi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, Samsun • Prof. Dr. İ. Teoman BENLİ Okan Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, İstanbul. • Prof. Dr. Haluk BERK 9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, İzmir. • Doç. Dr. Halil BURÇ Özel Hisar Intercontinental Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü, İstanbul. • Dr. Âdem ÇATAK Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Denizli. • Doç. Dr. Sedat DALBAYRAK Nörospinal Akademi, İstanbul. III • Prof. Dr. Özlem EL 9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İzmir. • Uzm. Dr. Hale Aksu ERDOST 9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Dalı, İzmir. • Doç. Dr. Serkan ERKAN Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Manisa. • Prof. Dr. Selmin GÜLBAHAR 9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İzmir. • Yrd. Doç. Dr. Ümit Özgür GÜLER Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Üreyir Hastanesi, Adana. • Uzm. Dr. Nihan ERDİNÇ GÜNDÜZ Tepecik Eğitim Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İzmir. • Op. Dr. Kürşat KARA Liv Hastanesi, İstanbul. • Yrd. Doç. Dr. Doğaç KARAGÜVEN Okan Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, İstanbul. • Op. Dr. Neşe KESER İstanbul Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Kliniği, İstanbul. • Prof. Dr. Esat KITER Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Denizli. • Prof. Dr. Can KOŞAY 9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, İzmir. • Prof. Dr. Sait NADERİ S.B.Ü. Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroşirurji Anabilim Dalı, İstanbul • Doç. Dr. Ender OFLUOĞLU SB Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları EAH, Nöroşirurji Kliniği, İstanbul. • Prof. Dr. Çimen Gülben OLGUNER 9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Dalı, İzmir. IV • Op. Dr. İsmail OLTULU Bosphorus Spinal Center, İstanbul. • Dr. Ahmet ÖĞRENCİ Nörospinal Akademi, İstanbul. • Prof. Dr. Metin ÖZALAY Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Üreyir Hastanesi, Adana. • Yrd. Doç. Dr. İsmail Safa SATOĞLU 9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, İzmir. • Prof. Dr. Yetkin SÖYÜNCÜ Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Antalya. • Prof. Dr. Alpaslan ŞENKÖYLÜ Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Ankara. • Prof. Dr. Mehmet TEZER Özel Hisar Intercontinental Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü, İstanbul. • Op. Dr. Cumhur Kaan YALTIRIK Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroşirurji Anabilim Dalı, İstanbul • Doç. Dr. Onur YAMAN Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroşirurji Anabilim Dalı, İstanbul • Yrd. Doç. Dr. Çağlar YILGÖR Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, İstanbul. • Yves Cotrel Vakfı Metabolik Çalışma Grubu Fransa • Doç. Dr. Murat ZİNNUROĞLU Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Ankara. V VI TÜRK OMURGA DERNEĞİ BAŞKANINDAN Saygıdeğer meslektaşlarım, Mayıs 2015’de Türk Omurga Derneği Yönetim Kurulu Başkanı olarak göreve geldikten sonra, benim ve Yönetim Kurulu’nun 4 temel hedefimiz vardı. Bunlar, Eurospine Diploma ve TOD Müfredat kursları ve bölgesel toplantılar yapmak, böylelikle hem meslektaşlarımızın eğitimine katkıda bulunmak, hem de Türkiye’nin her yerinde meslektaşlarımızla kaynaşarak, omurga cerrahisini sevdirmek, gerekli alt yapıyı hazırlayıp genç meslektaşlarımıza yurt dışı burs olanakları sağlayarak onların eğitimine destek olmak, Ortopedi ve Nöroşirurji ailelerini yakınlaştırarak, ortak eğitim etkinlikleri yapmak, eşgüdüm komisyonu yardımıyla TTB-HUV ve SGK-SUT listelerini eşleştirmek ve son olarak bence en önemlisi gelecek nesillere bırakacağımız gerçek kalıcı eserler olan kitaplar çıkartmaktır. İkisi yeni baskı olmak üzere bu dönemde 10 kitap çıkartılması planlanmaktadır. Öncelikle mennuniyetle ifade etmeliyim ki, ilk üç hedefimize neredeyse tamamı ile ulaşmış durumdayız. TTB-HUV listeleri gücellenerek eşleştirilmiştir. SRS ve Eurospine Kongrelerine 4 katılım bursu yanısıra, Amerika Birleşik Devletlerinde 3 önemli klinikte 2’şer aylık, Hollanda’da 2’şer aylık klinik çalışma bursları ve İngiliz Omurga Cerrahisi ile yaptığımız anlaşma ile 1 adet “travelling fellowship” bursu sağlanmıştır. Daha önceki yönetimce sağlanan yine 1’er aylık İtalya ve Macaristan’daki “Omurga Tümörleri” bursuna da devam edilmiştir. Bölgesel toplantıların ilki Adana’da yapılmış, çevre illerden büyük bir katılımla, mükemmel birr toplantı yapılmıştır. İkincisi Ankara’da yapılacaktır. Eurospine modüllerinin 1-3 ve 2-4 yapılmıştır. Son olarak ve bence en önemli hedefimize gelince, şüphesiz bu hedef zor ve yorucu bir çalışma gerektiren kitaplar hazırlanmasıdır. Önceki yönetimce hazırlanan “Omurga ve Spinal Kord Tümörlerinde Tanı ve Tedavi” kitabı Türk Omurga Yayınları-3 olarak basılmış ve tüm üyelere ücretsiz yollanmıştır. 2006 yılında basılan editörlüğünü benim yaptığım, “Omurga Enfeksiyonları” kitabı güncellenerek yeni baskısı yapılmış ve bu kitap da ve tüm üyelere ücretsiz yollanmıştır. Şimdi TOD yayınlarının 9. kitabı olan “ADÖLESAN İDİOPATİK SKOLYOZ” kitabını yayınlıyoruz. Bu kitabın omurgaya gönül vermiş tüm meslektaşlarımıza yararlı olacağına inancım tamdır. Titiz bir çalışmanın ürünüdür. Başta Kitap Editörü Dr. Ömer AKÇALI ’ya, editör yardımcıları, Dr. Can KOŞAY’a, Dr. Deniz KONYA’ya, Dr. Ender OFLUOĞLU’na, Dr. Mehmet AYDOĞAN’a ve tüm TOD Yönetim Kurulu üyelerine, tüm bölüm yazarı meslektaşlarıma, Rekmay Yayınevinden Sayın Ahmet Hagur’a, Özlem Türkmen’e ve çalışanlarına ve adını zikredemediğim emeği geçen herkese sonsuz teşekkürü borç bilirim. Saygılarımla Prof. Dr. İ. Teoman BENLİ Türk Omurga Derneği Başkanı VII ÖNSÖZ Sevgili Meslektaşlarım, Omurga deformiteleri Hipokrat döneminden beri ilgi çekiciliğini ve karmaşıklığını korumaktadır. Bu deformiteler içinde özellikle Adölesan İdiopatik Skolyoz kendine has özellikleriyle gizemli bir deformitedir. Bir zamanlar nedeni kesinlikle bilinemediğinden idiopatik ön eki alan bu patolojide son yıllarda hem genetik hem de metabolik alt yapısıyla ilgili çalışmalar yoğunluk kazanmıştır. Kısa bir gelecekte idiopatik kelimesi tarihsel değer kazanacak ve hastalığın nedeni de bulunacaktır. Adölesan idiopatik skolyoz, uzun yıllar boyunca ortopedistler tarafından tedavi edilmiştir. Bunun ana nedeni, patolojinin bir deformite olması ve deformite düzeltme temel ilkelerinin ortopedi uzmanlık eğitimi içinde yer almasıdır. Ancak teknolojinin gelişimine paralel olarak hem tanımlamalarda hem de tedavi yöntemlerinde büyük gelişmeler yaşanmıştır. Omurga cerrahisi kavramının gelişmesi ile birlikte beyin cerrahisi ve ortopedi temel alanlarında verilen omurga eğitimlerinin birleşme gerekliliği ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak da, Adölesan İdiopatik Skolyozun tedavisinde multidisipliner yaklaşımın önemi anlaşılmıştır. Günümüzde Adölesan İdiopatik Skolyozun tedavisi bir takım işi olarak görülmektedir. Bu takımın doğal üyeleri ortopedistler ve beyin cerrahlarından oluşan omurga cerrahları, anestezi uzmanları ve fizik tedavi rehabilitasyon uzmanlarıdır. Bu deformite kitabı, özellikle bu uzmanlık dallarından hekimleri bir araya getirmesi açısından anlamlıdır. Umarım genç meslektaşlarımıza teorik bilgi aktarımı yanında multidisipliner mesleksel değerler açısından da yol gösterici olabiliriz. Bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen bölüm yazarlarımıza, yazıların toplanıp değerlendirilmesi ve düzeltilmesi sürecinde yardımcı olan başta Teoman BENLİ olmak