Nr 1 styczeń 2018 NASZA GMINA BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY GMINY JÓZEFÓW NAD WISŁĄ Dwumiesięcznik W numerze: Od miasta do miasta Złote Gody Lider edukacji Instalacje solarne w Gminie Józefów nad Wisłą 2 NASZA GMINA ŻYCZENIA NOWOROCZNE Szanowni Państwo! Wchodzimy w Rok 2018, pełen niewiadomych, ale też pełen nadziei na to co przyniesie los. Co prawda, nie sam los decyduje o tym co nas czeka. Wiele zależy od zdrowia, determinacji i przede wszystkim silnej woli, a także ludzi nas otaczających i szczęścia, którego każdy z nas oczekuje. Nowy Rok to także dobra okazja do postanowień i zmian. Niech realizacja wszelkich planów i zamierzeń upływa Państwu w radości, z pozytywnym nastawieniem do jutra, które potrafi nas niekiedy mocno zaskakiwać. Mieszkańcom Gminy Józefów nad Wisłą życzymy ponadto satysfakcji z przywrócenia praw miejskich miejscowości Józefów nad Wisłą z dniem 1 stycznia 2018 roku. Niech ten historyczny fakt będzie powodem do dumy, a zarazem motywacją dla Wszystkich do działań na rzecz rozwoju samego Józefowa jak i całej Gminy. http://legislacja.rcl.gov.pl/docs/3/12300854/12449010/dokument300854.pdf Z noworocznym pozdrowieniem Przewodniczący Rady Gminy Burmistrz Józefowa nad Wisłą Adam Rędzia Grzegorz Kapica NASZA GMINA 3 OD MIASTA DO MIASTA W tej chwili dzieje się historia. Jó- i warzenia piwa. Miasto zostało obwa- zefów nad Wisłą odzyskał po 150 la- rowane murami i posiadało trzy bramy tach prawa miejskie, po tym jak car je miejski: Lubelską, Chruślińską i Zamoj- brutalnie zabrał dekretem carskim. ską. Andrzej Potocki umiera w 1692r. Prawa odebrano po zaangażowaniu miasto dziedziczy jego syn Józef Poto- mieszkańców i zakonników z józefow- cki- wojewoda kijowski. skiego klasztoru w powstanie stycznio- 11 grudnia 1729 roku Józefów trawi we. Powstanie zakończyło się fi askiem, kolejny pożar. Zniszczony został koś- a rosyjski zaborca postanowił ukarać ciół z klasztorem i synagogą żydowską. miasto. Dokonano kasaty klasztoru, Zostały one odbudowane, ale już mu- liczebnie i ekonomicznie. Z tego okresu a miastu odebrano prawa miejskie. rowane. W 1743 roku kardynał krakow- pochodzą wzmianki o żydowskiej szko- ski Jan Aleksander Lipski konsekrował le. Formalną szkołę elementarną datu- Wróćmy do naszych początków… uroczyście nową świątynię pod wezwa- je się na luty 1835 rok. W 1845 umiera Dnia 25 marca 1687 r. Andrzej Po- niem Bożego Ciała. hrabia Ksawery Niesiołowski, Józefów tocki, wydał przywilej lokacyjny ,a król dziedziczy Idalia z Niesiołowskich i jej Jan III Sobieski zatwierdził go 31 maja W 1751 roku umiera Józef Potocki. mąż Emilian Doliński. W tym czasie 1690r. Na części gruntów należących Józefów przechodzi na własność jego w mieście było 132 domy , w tym 105 do wsi Kolczyn powstało nowe miasto. syna- Stanisława Potockiego. Stanisław murowanych. Przewaga budownictwa W przywileju czytamy: Wszem i Wobec najprawdopodobniej sprzedał miasto murowanego wyróżniała Józefów spo- i każdemu z osobna komu to teraźniejsze- wdowie po Janie Tarle-Zofi i lub jej kolej- śród innych miasteczek. Burmistrzem mu wieku i potomnego wiedzieć będzie na- nemu mężowi Antoniemu Lubomirskie- miasta nadal pozostawał Piotr Sącho- leżało. Wiadomo czynię i za pomocą Bożą mu. Lubomirscy posiadali w tym czasie cki. Tuż przed powstaniem stycznio- założywszy na groncie moim dziedzicznym już dobra opolskie. Kiedy właścicielem wym Józefów posiadał 142 domy, w tym Kolczyńskim Miasto pod Tytułem Józefa S. dóbr został Aleksander Lubomirski 113 murowanych. Patrona nazwiskiem Józefowa. w Józefowie dzieje się wiele dobrego. Duże zasługi dla ojczyzny w czasie Lubomirski zniósł pańszczyznę. Miesz- powstań położyli bernardyni józefow- czanie płacili już tylko czynsz i praco- scy. W powstaniu listopadowym brali wali jeden dzień w okresie żniw. W tych pośredni udział. Tu bowiem znajdo- czasach działa apteka i przytułek dla wał się ośrodek organizacji patriotycz- biednych, zwany szpitalem. W latach nej. I tu właśnie gwardianin Poncjan 1796-1803 Józefów pozostawał siedzi- Brzeziński poświęcił sztandar ochot- bą cyrkułu ( powiatu) w ramach au- ników grupy powstańczej, wygłasza- striackiej Galicji Zachodniej. Był to duży jąc jednocześnie kazanie zachęcające awans dla miasta. uczestników do patriotycznych czynów. W 1823 roku Józefów znów padł ofi a- Za swoją działalność został aresztowa- rą pożaru. W 1825 dobra józefowskie ny w czasie transportu do Warszawy zostały wyłączone z większych dóbr na dalsze przesłuchania, uciekł, prze- opolskich i sprzedane hrabiemu Ksa- dostał się do Londynu, tam prowadził weremu Niesiołowskiemu.W 1827 roku duszpasterstwo polskiej emigracji. miasto liczyło 130 domów i 1115 miesz- W powstaniu styczniowym aktywnie kańców. Żydzi dominowali w mieście uczestniczyli gwardian Walerian Barań- Przywilej określał prawa i obowiąz- ski i ojciec Filip Banasiński. Śledczy car- ki mieszczan. Wolno było osiedlać się scy uznali tych braci za buntowników ludziom różnej religii. Dla przyszłych rewolucyjnych i zarządzili kasatę zako- mieszkańców przeznaczono wymie- nu Bernardynów. Zakon ten związany rzone place przy rynku i bocznych ulicz- był z Józefowem od jego początków. kach oraz pewne grunty pod uprawę Zakonnicy prowadzili szkółkę elemen- ziemi- na przód miejsca na Browary ,Sło- tarną, bibliotekę i przytułek. Wytwarzali downie, Winice, Folwarki budować pozwa- sukno. Cztery lata po kasacie zakonu, lam.Właściciel miasta zobowiązał się do czyli w 1868 roku Józefów stracił pra- budowy ratusza i kramów wokół niego. wa miejskie. W 1691 r. kasztelan Potocki wybudował W 1882 roku w Józefowie znajdowa- drewniany kościół wraz z klasztorem ło się: 5 młynów wodnych, 2 tartaki, 2 i sprowadził zakon Bernardynów. Usta- gorzelni, cegielnia, browar i 55 kramów lono dwa targi tygodniowo (niedziela żydowskich . Józefów nadal pełnił rolę i czwartek) i pięć jarmarków: pierwszy miejską, jako centrum handlowo- usłu- na Nowe Lato, drugi na św. Józefa, trze- gowe. W owym czasie (1877r.)osada li- ci na św. Jana, czwarty na Narodzenie czyła 2249 mieszkańców. W 1880 roku Najświętszej Panny Maryi, piąty na św. w wyniku licytacji ogłoszonej przez To- Mikołaja.Targi czwartkowe pozostały warzystwo Kredytowe Ziemskie dobra do czasów współczesnych. Mieszczanie Józefowa nabył hrabia Tadeusz Plater- uzyskali prawo do propinacji alkoholu Zyberk, od którego w roku 1897 odku- 4 NASZA GMINA W 1923 zawiązało się Koło teatral- ne, które było zarejestrowane w Opo- lu Lubelskim. Założycielami byli: Sta- nisław Okulus- nauczyciel, Julian Teresiński, Helena Mazur, Marianna Kozioł, Marian Kowalczyk. Przy kole działała biblioteka, która liczyła 500 książek. W 1927 powstaje Kasa Stefczy- ka, rachmistrzem był Kazimierz Pró- szyński, a 1936 powstaje Spółdzielnia Społem „Promień”. Prezesem zarządu był Gnaś Antoni, sekretarzem Julian Teresiński, skarbnikiem i księgowym Sobka Szczepan. Zapis z Księgi Adre- sowej Polski z 1929 roku świadczy, że w Józefowie działało całkiem sporo różnego rodzaju przedsiębiorstw. Działania II wojny światowej spu- stoszyły Józefów. W trakcie walk uległ zniszczeniu kościół, bożnica żydowska i dom modlitw. W czasie okupacji znaj- dowały się tu trzy obozy prace, dwa żydowskie i jeden polski. Więźniowie pracowali przy budowie wałów wiśla- nych i regulacji rzeki Wyżnicy. W ostat- nich miesiącach wojny Józefów po- niósł największe straty, osada znalazła się bowiem w nadwiślańskim pasie działań wojennych. piła je Eleonora Przewłocka. Konstanty jedyną w kraju i produkowała wyborny Na terenie Józefowa przeprowa- Przewłocki w 1902 roku zakłada sad susz śliwkowy, który rozprowadzany dzono szereg akcji przeciwko oku- owocowy, liczący 360 morg. był na terenie całej Polski. Gospodar- pantowi. Między innymi w maju 1944 I wojna światowa przyniosła kolejne stwo Sadowe prowadziło eksport owija- oddziały BCh urządziły zasadzkę przy straty miejscowości. W czasie sierp- nych w bibułki jabłek do Anglii i Stanów drodze Józefów-Opole na Niemców niowych walk 1914 roku kolejny pożar Zjednoczonych. ”Głos Lubelski” z dnia 9 ewakuujących się z majątku Mazanów. niemal niszczy całkowicie Józefów. Wy- VII 1928 podawał : Sady i szkółki hr. Ro- Wpadło w nią 100 żołnierzy Wermach- paleniu uległo wnętrze kościoła, w tym mana Rostworowskiego zyskały sobie już tu. 12 Niemców zabito, wielu odniosło słynący łaskami obraz św. Antoniego sławę nie tylko na terenie Lubelszczyzny, rany. Do ważkich akcji ruchu oporu - głównego patrona. Oprócz domów ale i w całej Polsce. Prowadzone są rze- należy zaliczyć także dwukrotnie roz- mieszkalnych i kościoła zniszczeniu czywiście z nadzwyczajną umiejętnością bicie urzędu gminnego i zniszczenie uległy także pałac, ratusz i żydowski i starannością. Na każdym kroku uderza znajdującej się tam dokumentacji dom modlitw. czystość drzew i gleby, materiał doborowy przez oddziały GL Aleksandra Ligęzy W roku 1915 Rosjanie stacjonujący i najszlachetniejszy. Rostworowski był i Edward Gronczewskiego. w Józefowie wybudowali drewniany członkiem Polskiego Związku Wytwór- W 1946 r. Józefów liczył 820 miesz- most przez Wisłę. Ciekawostkę jest, ców Drzew i Krzewów oraz członkiem kańców, zaś w 1961 816.W 1972 licz- że budowali go trzy miesiące od listopa- Polskiego Związku Posiadaczy Sadów. ba mieszkańców wynosiła 720.Po- da do stycznia. Niestety działania I woj- W jego gospodarstwie dokształcała siadali oni 148 domów murowanych ny nie oszczędziły go. Rosjanie wycofu- się młodzież ucząca się ogrodnictwa. i 25 drewnianych. jąc się most spalili.1915 roku powstaje Potwierdza to oświadczenie Średniej Józefów powoli dźwigał się ze znisz- Ochotnicza Straż Pożarna. Szkoły Ogrodniczej w Lublinie z dnia