MINISTERSTWO ŚRODOWISKA Zleceniodawca PAŃSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY Generalny Wykonawca Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000 Przedsiębiorstwo Geologiczne w Kielcach ul. Żołnierzy Radzieckich 21, 25-214 Kielce OBJAŚNIENIA DO MAPY HYDROGEOLOGICZNEJ POLSKI w skali 1: 50 000 Arkusz PIOTRKÓW TRYBUNALSKI (701) Opracowała: DYREKTOR NACZELNY Państwowego Instytutu Geologicznego ................................ inż. Antonina Gad upr. geol. Nr IV - 0336 Redaktor arkusza: ................................ dr Zbigniew Nowicki upr. geol. Nr V - 1282 Państwowy Instytut Geologiczny Sfinansowano ze środków NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKAI GOSPODARKI WODNEJ Praca wykonana na zamówienie Ministra Środowiska Copyright by PIG & MŚ, Warszawa 2002 Spis treści I. Wprowadzenie ........................................................................................................................ 4 I. 1. Charakterystyka terenu .................................................................................................... 6 I. 2. Zagospodarowanie terenu ................................................................................................ 8 I. 3. Wykorzystanie wód podziemnych ................................................................................... 9 II. Klimat, wody powierzchniowe ............................................................................................ 11 III. Budowa geologiczna ........................................................................................................... 12 IV. Wody podziemne ................................................................................................................ 14 IV.1. Użytkowe piętra wodonośne ........................................................................................ 15 IV. 2. Regionalizacja hydrogeologiczna ............................................................................... 16 V. Jakość wód podziemnych .................................................................................................... 22 VI. Zagrożenie i ochrona wód podziemnych ............................................................................ 28 VII. Literatura i wykorzystane materiały archiwalne ............................................................... 31 Spis rycin w tekście Ryc.1. Położenie arkusza Piotrków Trybunalski na tle jednostek fizycznogeograficznych Ryc.2. Położenie arkusza Piotrków Trybunalski na tle GZWP Ryc.3. Zestawienie statystyczne wybranych składników chemicznych wód podziemnych poziomu czwartorzędowego Ryc.4. Histogramy rozkładu częstości Ryc.5. Zestawienie statystyczne wybranych składników chemicznych wód podziemnych poziomu górnokredowego Ryc.6. Histogramy rozkładu częstości Ryc. 7. Zestawienie wyników badań izotopowych Spis załączników umieszczonych w tekście Zał.1. Mapa dokumentacyjna Zał.2.1. Przekrój hydrogeologiczny I - I Zał.2.2. Przekrój hydrogeologiczny II - II Zał.2.3. Przekrój hydrogeologiczny III - III Zał.3. Mapa głębokości występowania głównego poziomu wodonośnego Zał.4. Mapa miąższości i przewodności głównego poziomu wodonośnego 3 Zał.5. Wybrane warstwy informacyjne: a - wodonośność b - jakość wód podziemnych c - stopień zagrożenia d - jednostki hydrogeologiczne Zał.6. Mapa lokalizacyjna studni kopanych pominiętych na planszy głównej - mapa w skali 1:100 000 Zał.7. Zestawienie studni kopanych pominiętych na planszy głównej Zał.8. Badania składu izotopowego (materiał archiwalny w PIG) Spis tabel dołączonych do części tekstowej Tabela 1a. Reprezentatywne otwory studzienne Tabela 1b. Reprezentatywne studnie kopane Tabela 1d. Inne reprezentatywne punkty dokumentacyjne umieszczone na planszy głównej Tabela 2. Główne parametry jednostek hydrogeologicznych Tabela 3a. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne otwory studzienne Tabela 3b. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne studnie kopane Tabela 4. Obiekty uciążliwe dla wód podziemnych Tabela A. Otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tabela B. Inne punkty dokumentacyjne pominięte na planszy głównej Tabela C1. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych - materiały archiwalne - reprezentatywne otwory studzienne Tabela C4. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych-materiały archiwalne – inne reprezentatywne punkty dokumentacyjne Tabela C5. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych - materiały archiwalne - otwory studzienne pominięte na planszy głównej Wersja cyfrowa mapy w GIS. Mapa hydrogeologiczna Polski 1:50 000 arkusz Piotrków Trybunalski (plik eksportowy MGE-mhp0701. mpd) z podziałem na grupy warstw informacyjnych z dołączoną bazą danych 3 I. Wprowadzenie Arkusz Piotrków Trybunalski Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000 opracowany został na zlecenie Państwowego Instytutu Geologicznego, w okresie lipiec- marzec 2000-2002 r. Państwowy Instytut Geologiczny jest Generalnym Wykonawcą Mapy Hydrogeologicznej Polski, realizowanej na zlecenie Ministerstwa Środowiska ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Mapa została wykonana w Przedsiębiorstwie Geologicznym w Kielcach zgodnie z wymogami „Instrukcji opracowania MhP w skali 1:50 000” wydanej przez PIG w 1999 r (21). W 2000 r. w Przedsiębiorstwie Geologicznym w Kielcach opracowano Program prac geologicznych dla wykonania arkuszy MhP: Piotrków Trybunalski (701), Sulejów (702), Sławno (703) (8). Zakres projektowanych i zrealizowanych prac, w ramach tego projektu przedstawiono w poniższej tabeli. L.p. Zakres projektowanych prac Zrealizowane prace 1. Pobranie 10 próbek wody do badań Zrealizowano w projektowanym zakresie fizyczno-chemicznych Zestawiono w tab.3a, 3b. 2. Pobranie 6 próbek wody do badań Zrealizowano w projektowanym zakresie izotopowych Wyniki poz. lit. 33. 3. Dodatkowe prace terenowe - 260 Prace terenowe wykonano w zakresie : godzin : - inwentaryzacja istniejących i poten- - rozpoznano stan ekologiczny terenu objętego cjalnych ognisk zanieczyszczeń arkuszem mapy – zestawiono w tab. 4 - terenowa weryfikacja lokalizacji ujęć - dokonano szczegółowej lokalizacji studni i aktualnych użytkowników w terenie, zaktualizowano stan prawny ujęć i ich obecnych użytkowników – mapa dokumentacyjna, tab. 1a, A - zbieranie informacji o wielkości - określono aktualny stan wykorzystania wód poboru wody podziemnych – rozdział I. 3., tab. 1a, A - pomiary zwierciadła wody w stu- - pomierzono położenie zwierciadła wody – tab. dniach wierconych 1a, A - pomiary 60 studni kopanych i wyty- - pomierzono 72 studnie kopane i wytypowano powanie studni reprezentatywnych 23 studnie reprezentatywne – zestawiono w tab. 1b, zał. 6 i 7 Wykonanie dodatkowych badań chemicznych pozwoliło na przeprowadzenie dokładnej analizy jakości wód podziemnych w dostosowaniu do obowiązującego Rozporządzenia Ministra Zdrowia (24), natomiast oznaczenie wieku wód pozwoliło ocenić stopień zagrożenia poziomów wodonośnych oraz obszarów zasilania. Dodatkowe prace 4 terenowe, przy dużych zmianach jakie zaszły w ostatnich latach w gospodarce i stosunkach własnościowych, pozwoliły przedstawić aktualny stan zagospodarowania terenu oraz ocenić stopień zagospodarowania wód. Mapa ta jest efektem wyżej wymienionych prac oraz interpretacji wyników opracowań publikowanych i archiwalnych. Przy sporządzaniu mapy wykorzystano następujące materiały: - dane dotyczące otworów wiertniczych, ujęć wody, studni kopanych, - dokumentacje hydrogeologiczne, w tym opracowania regionalne, - dane dotyczące istniejących i potencjalnych ognisk zanieczyszczeń, - opracowania kartograficzne – mapy i atlasy - badania geofizyczne wykonane dla Szczegółowej mapy geologicznej Polski, ark. Piotrków Trybunalski Wymienione materiały uzyskano w : - Centralnym Banku Danych „HYDRO”, - Centralnym Archiwum Geologicznym przy P I G w Warszawie - Wojewódzkim Archiwum Geologicznym przy zamiejscowym Wydziale Ochrony Środowiska w Piotrkowie Trybunalskim - Urzędach Gmin - Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Łodzi, delegatura w Piotrkowie Trybunalskim - Archiwum Przedsiębiorstwa Geologicznego w Kielcach Wykorzystane materiały archiwalne oraz publikowane przedstawiono w rozdziale VIII. W wyniku przeprowadzonej analizy dokonano interpretacji hydrogeologicznej dotyczącej: - występujących poziomów wodonośnych, - parametrów hydrogeologicznych poziomu głównego w zakresie miąższości utworów wodonośnych, przepuszczalności , wodoprzewodności, wydajności otworów, - wydzielenia jednostek hydrogeologicznych, - określenia stopnia izolacji głównego użytkowego poziomu wodonośnego (z wierceń, map, przekrojów, badań izotopowych), - jakości wody podziemnej oraz stopnia zagrożenia wód podziemnych Zakres prac terenowych objął: - przegląd otworów hydrogeologicznych i ujęć wód podziemnych polegający na zweryfikowaniu i uzupełnieniu lokalizacji studni wierconych, ich stanu własności i pobo- ru, pomiary kontrolne, ewidencja istniejących i potencjalnych ognisk zanieczyszczeń, 5 - pomiary głębokości zwierciadła wody w wytypowanych studniach kopanych, - pobranie próbek wody do badań chemicznych i izotopowych W ramach przeglądu terenu zapoznano się z warunkami hydrogeologicznymi, uzupełniono dane dotyczące ujęć i potencjalnych ognisk zanieczyszczeń. Badania właściwości chemicznych wody wykonało Centralne Laboratorium Chemiczne PIG w Warszawie, zaś badania izotopowe Towarzystwo Badania Przemian Środowiska „GEOSFERA” w Krakowie (33). Styki arkusza MhP Piotrków Trybunalski uzgodniono z autorami map aktualnie opracowywanymi, tj. Sulejów, Tuszyn, Gorzkowice. Analizę statystyczną wyników badań