BELLONAnr 1/2014 (676) M Nie wystarczy INISTERSTWO zdobywać mądrości, ISSN 1897-7065 trzeba jeszcze z niej korzystać. CYCERON O BRONY N ARODOWEJ 1 12 listopada 2013 roku z okazji 95-lecia „Kwartalnika Bellona” Pierścieniem Pamiątkowym Kwartalnika Bellona zostali wyróżnieni: poseł Jadwiga Zakrzewska prof. dr hab. Bogdan Szulc gen. broni rez. dr Lech Konopka Marek Sarjusz-Wolski gen. broni w st. spocz. dr Józef Flis płk prof. dr hab. Mariusz Wiatr gen. dyw. dr Anatol Wojtan prof. dr hab. Kazimierz Doktór gen. bryg. prof. dr hab. Zygmunt Mierczyk prof. dr hab. Marian Kozub kontradm. dr inż. Czesław Dyrcz płk nawig. prof. dr hab. Marek Grzegorzewski gen. bryg. pil. dr Jan Rajchel płk prof. dr hab. Jarosław Wołejszo prof. dr hab. Bolesław Balcerowicz płk prof. dr hab. Marek Wrzosek gen. dyw. w st. spocz. dr Franciszek Puchała płk rez. prof. dr hab. Ryszard Szczepanik gen. dyw. prof. dr hab. Bogusław Pacek kmdr rez. prof. dr hab. Krzysztof Kubiak prof. dr hab. inż. Radosław Trębiński płk rez. dr Zbigniew Moszumański gen. dyw. rez. dr hab. Krzysztof Załęski płk w st. spocz. Zygmunt Czarnotta prof. dr hab. inż. Krzysztof Ficoń płk rez. dr Józef Zieliński prof. dr hab. Janusz Sztumski dr Beata Czuba prof. dr hab. Janusz Symonides dr hab. Anna Antczak-Barzan prof. dr hab. Czesław Grzelak dr Szymon Niedziela prof. dr hab. Lech Wyszczelski płk w st. spocz. prof. dr hab. Jerzy Telep prof. dr hab. Jerzy Machura płk w st. spocz. dr Ryszard Sachaj prof. dr hab. Eugeniusz Zabłocki płk w st. spocz. Roman Orłowski prof. dr hab. Wojciech Michalak płk rez. Zdzisław Tęcza prof. dr hab. Zbigniew Ścibiorek Anna Kłosiewicz prof. dr hab. Jacek Pawłowski Renata Gromska prof. dr hab. Andrzej Makowski Maria Janowska prof. dr hab. Jan Maciejewski Barbara Szymańska prof. dr hab. Józef Półturzycki Teresa Wieszczeczyńska BELLONA Pismo naukowe wydawane przez Ministerstwo Obrony Narodowej RADA NAUKOWA „KWARTALNIKA BELLONA” gen. dyw. dr Anatol Wojtan (przewodniczący), prof. dr hab. inż. Radosław Trębiński (zastępca przewodniczącego), płk rez. dr Józef Zieliński (sekretarz), prof. dr hab. Andrzej Makowski, prof. dr hab. Józef Półturzycki, prof. dr hab. Bogdan Szulc, płk prof. dr hab. Mariusz Wiatr, prof. dr hab. Kazimierz Doktór, prof. dr hab. Jan Maciejewski, prof. nadzw. dr hab. Marian Kozub, płk nawig. prof. nadzw. dr hab. Marek Grzegorzewski, płk prof. dr hab. Jarosław Wołejszo, płk prof. nadzw. dr hab. Marek Wrzosek, gen. dyw. prof. nadzw. dr hab. Bogusław Pacek, kmdr por. rez. prof. nadzw. dr hab. Krzysztof Kubiak, płk rez. prof. nadzw. dr hab. Ryszard Szczepanik, gen. dyw. rez. dr hab. Krzysztof Załęski 1918–1950 Bellona 1950–2007 Myśl Wojskowa BELLONA Pismo naukowe wydawane przez Ministerstwo Obrony Narodowej Rocznik XCVI (VIII) Nr 1/2014 (676) Warszawa Wojskowy Instytut Wydawniczy Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa 60, www.polska-zbrojna.pl tel.: +48 22 684 53 65, faks: +48 22 684 55 03 e-mail: [email protected] Redaktor naczelny: Wojciech Kiss-Orski tel.: +48 22 684 02 22 Redaktor prowadzący: płk rez. dr Józef Zieliński tel.: 664 053 037 e-mail: [email protected] [email protected] Opracowanie redakcyjne: Teresa Wieszczeczyńska tel.: 725 880 231 Projekt okładki: Adam Roik/Combat Camera DORSz Opracowanie graficzne: Małgorzata Mielcarz Fotoedytor: Andrzej Witkowski Tłumaczenie na jęz. ang.: Anita Kwaterowska Egzemplarze czasopisma są dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym oraz w prenumeracie. Wersja papierowa czasopisma jest wersją pierwotną. Czasopismo jest indeksowane w bazie Index Copernicus. Na liście czasopism punktowanych MNiSW „Kwartalnikowi Bellona”przyznano 6 punktów. Artykuły zamieszczone w ,,Kwartalniku Bellona” są recenzowane. ISSN 1897-7065 Oddano do druku w lutym 2014 r. Nakład 1200 egz. Kolportaż i reklamacje: TOPLOGISTIC tel. : +48 22 389 65 87 faks: +48 22 301 86 61 email: [email protected] Druk: Drukarnia ArtDruk ul. Napoleona 4, 05-230 Kobyłka www.artdruk.com Elektroniczna wersja czasopisma na stronie www.polska-zbrojna.pl Spis treści Bezpieczeństwo gen. broni Mieczysław Gocuł Współczesne uwarunkowania funkcjonowania i rozwoju Sił Zbrojnych RP ................................... 11 dr hab. Anna Antczak-Barzan Mentorstwo jako wyznacznik ról międzynarodowych w polityce wschodniej Unii Europejskiej ...... 27 prof. dr hab. Leonard Łukaszuk Znaczenie Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza dla utrzymania pokoju i bezpieczeństwa ................................................................................................................................ 39 płk dypl. w st. spocz. Zygmunt Czarnotta, płk w st. spocz. dr Zbigniew Moszumański Perspektywa wojen o podział dóbr .................................................................................................... 50 Sztuka wojenna ppłk dr Andrzej Wszendyrówny Działania specjalne na Śląsku Zaolziańskim i Rusi Zakarpackiej w 1938 roku (akcja „Łom”). Cz. II ......................................................................................................................... 67 płk w st. spocz. prof. dr hab. Lech Wyszczelski Sztuka wojenna w I wojnie światowej. Cz. I. Lata 1914–1916 .........................................................95 Doświadczenia ppłk dr Krzysztof Danielewicz DOMEX – ważne źródło informacji rozpoznawczych ................................................................... 116 płk dr Tadeusz Zieliński Strefy zakazu lotów narzędziem rozwiązywania sytuacji kryzysowych? ...................................... 133 dr Kamila Trochowska Uniwersalne kompetencje międzykulturowe w kształceniu polskich sił zbrojnych ....................... 148 ppłk dr Mariusz Wojciszko Kompendium krajowych rozwiązań prawnych dotyczących zagrożeń terroryzmem .................... 165 ppłk mgr Dariusz Szkołuda Prowadzenie cordon and search na przykładzie działań PKW w Afganistanie ............................ 181 Edukacja płk rez. dr Beata Czuba Kompetencje społeczne generałów/admirałów Wojska Polskiego ................................................. 191 Kwartalnik Bellona 1/2014 55 Spis treści Technika i logistyka ppłk dr Wiesław Kuchta Robotyzacja działań inżynieryjnych. Aspekt psychofizyczny ........................................................ 208 Czytelnicy piszą kmdr por. rez. dr hab. Krzysztof Kubiak Załogom bombowców ..................................................................................................................... 218 dr Małgorzata Stochmal, mgr Daria Hofman Sprawozdanie z międzynarodowego seminarium pt. Metodologia systemów społecznych ........... 221 płk rez. dr Józef Zieliński To już minęło 95 lat! ........................................................................................................................ 225 Recenzje i omówienia prof. dr hab. Janusz Płaczek Obszary badawcze bezpieczeństwa. Recenzja książki Interdyscyplinarność nauk o bezpieczeństwie. Paradygmat. Wiedza. Demarkacja. K. Raczkowski, K. Żukrowska, M. Żuber (red.). Wydawnictwo Difin, Warszawa 2013 ................................................................................................ 228 dr hab. Andrzej Ciupiński Zmierzch amerykańskiej potęgi? Recenzja książki Zbigniewa Brzezińskiego Strategiczna wizja. Ameryka a kryzys globalnej potęgi. Przekł. K. Skonieczny. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013 ............................................................................................ 231 * * * Streszczenia w języku angielskim ................................................................................................... 236 Warunki zamieszczania artykułów ................................................................................................. 240 6 Kwartalnik Bellona 1/2014 Table of Contents Security and Defense LtGen Mieczysław Gocuł Contemporary Conditions for the Polish Armed Forces Development ............................................ 11 Anna Antczak-Barzan, PhD Mentorship as Model for International Political Role-Playing towards the East .................................. 27 Leonard Łukaszuk, Prof. Significance of the Convention of the United Nations on the Law of the Sea for Maintaining Peace and Security .............................................................................................................................. 39 Col (Ret) Zygmunt Czarnotta, Col (Ret) Zbigniew Moszumański, PhD Sharing Resources vs. Perspectives for Wars ..................................................................................... 50 Art of War LtCol Andrzej Wszendyrówny, PhD Special Operations in the Zaolzie Silesia and Carpathian Ruthenia Regions in 1938 (Operation Łom). Part Two ................................................................................................................ 67 Col (Ret) Lech Wyszczelski, Prof. Art of War in World War I. Part One. 1914–1916 ............................................................................. 95 Experience LtCol Krzysztof Danielewicz, PhD DOMEX – Important Source of Intelligence Data .......................................................................... 116 Col Tadeusz Zieliński, PhD No-Flight Zones as a Tool for Solving Crisis Situations? ............................................................... 133 Kamila Trochowska, PhD Universal Cultural Competences in the Polish Armed Forces Education ....................................... 148 LtCol Mariusz Wojciszko, PhD Polish Legal Solutions for Terrorist Threats .................................................................................... 165 LtCol Dariusz Szkołuda, MA Cordon and Search in Operations