DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Bydgoszcz, dnia 11 kwietnia 2016 r. Poz. 1316 UCHWAŁA Nr XXV/220/16 RADY MIEJSKIEJ w KORONOWIE z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie przyjęcia „Gminnego programu opieki nad zabytkami Miasta i Gminy Koronowo na lata 2016-2019” Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tj. Dz.U. z 2015 r. poz. 1515 z późn. zm.1)) w związku z art. 87 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tj. Dz.U z 2014 r., poz. 1446 z późn. zm.2)) uchwala się co następuje: § 1. Przyjmuje się „Gminny program opieki nad zabytkami dla Miasta i Gminy Koronowo na lata 2016- 2019”, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Koronowa. § 3. Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Kujawsko-Pomorskiego i na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w Koronowie. § 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia Przewodniczący Rady Miejskiej Włodzimierz Domek 1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2015 r. poz. 1045, 1890; 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2015 r. poz. 397, 774, 1505; Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 2 – Poz. 1316 załącznik do uchwały nr XXV/220/16 Rady Miejskiej w Koronowie z dnia 30 marca 2016 r. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI NA LATA 2016-2019 MIASTO I GMINA KORONOWO Urząd Miejski w Koronowie ul. Plac Zwycięstwa 1 86-010 Koronowo Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 3 – Poz. 1316 Spis treści. 1. Wstęp 2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami (z uwzględnieniem zapisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r.). 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce. 3.1. Obowiązek sporządzania gminnych programów opieki nad zabytkami. 3.2. Definicje. 3.3. Sposoby opieki nad zabytkami w świetle zapisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. 3.4. Opieka nad zabytkami jako zadanie własne gminy. 3.5. Organy ochrony nad zabytkami 4. Uwarunkowania zewnętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego. 4.1. Strategiczne cele polityki państwa w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. 4.2. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie województwa i powiatu. 4.2.1. Założenia wynikające ze strategii województwa kujawsko – pomorskiego. 4.2.2. Założenia wynikające ze strategii powiatu bydgoskiego. 4.2.3. Założenia wynikające z planu zagospodarowania przestrzennego województwa kujawsko- pomorskiego. 5. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego. 5.1. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie gminy wyznaczającymi kierunki polityki miasta i gminy Koronowo. Analiza dokumentów programowych miasta i gminy. 5.2. Charakterystyka zasobów i analiza stanu dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy. 5.2.1. Zarys historii obszaru gminy. 5.2.2.Charakterystyka zasobów i analiza stanu dziedzictwa kulturowego gminy 5.2.2. Zabytki nieruchome. 5.2.3. Zabytki ruchome. 5.2.4. Zabytki archeologiczne. 5.2.5. Dziedzictwo niematerialne. 5.3. Zabytki objęte prawnymi formami ochrony – wykaz obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. 5.4. Zabytki objęte prawnymi formami ochrony – wykaz obiektów nieruchomych niewpisanych do rejestru zabytków 5.5. Zabytki o najwyższym znaczeniu dla gminy. 6. Ocena stanu dziedzictwa kulturowego gminy. 6.1. Analiza szans i zagrożeń. Słabe i mocne strony gminy. 7. Założenia programowe. Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 4 – Poz. 1316 7.1. Priorytety programu opieki. 7.2. Kierunki działań I zadania w zakresie opieki nad zabytkami. 8. Instrumentarium realizacji programu opieki nad zabytkami. 9. Zasady oceny realizacji programu opieki nad zabytkami. 10. Źródła finansowania programu opieki nad zabytkami. 11. Realizacja i finansowanie przez gminę zadań z zakresu ochrony zabytków. 12. Monitoring gminnego programu opieki. 13. Zakończenie. 14. Załączniki Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 5 – Poz. 1316 1. WSTĘP Przedmiotem opracowania jest dziedzictwo kulturowe w granicach administracyjnych gminy Koronowo, a jego głównym celem jest określenie zasadniczych kierunków działań i zadań na rzecz ochrony i opieki nad zabytkami. Dziedzictwo kulturowe to dorobek materialny i duchowy poprzednich pokoleń utożsamiany z archeologią, architekturą i sztuką. Z niego czerpać można informacje o życiu i działalności naszych przodków. Zachowywanie tego dorobku dla przyszłych pokoleń powinno być naszym obowiązkiem i celem. Zasoby kulturowe, położenie geograficzne oraz zabytki są wartością, która ma duży wpływ na rozwój miasta jak i całego regionu. Stąd potrzeba opieki i profilaktyki nad stanem i historycznym, właściwym obrazem zabytków. Opracowane wcześniej programy rewitalizacji czy konserwacji umożliwiają ich skuteczną rewitalizację. Wyjątkowe zabytki Koronowa i okolic stanowią nieocenione dziedzictwo kulturowe regionu. Dostarcza ono niezwykle bogaty materiał badawczy historykom, historykom sztuki i archeologom. Do dziś, z uwagi na walory przyrodnicze i krajobrazowe oraz bliskość Zalewu Koronowskiego, jest to jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc turystycznych województwa kujawsko – pomorskiego. Równie atrakcyjne przyrodniczo są liczne jeziora tego regionu, w tym pasmo jezior byszewskich. Stworzenie podstaw zmierzających do inicjowania, wspierania i koordynowania prac z dziedziny ochrony zabytków i krajobrazu oraz upowszechnianie i promowanie dziedzictwa kulturowego będzie niezwykle pomocne przy realizacji stawianych przez Gminę celów. Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta i Gminy Koronowo na lata 2016 – 2019 jest dokumentem, który nakreśla kierunki współpracy samorządu gminnego, właścicieli obiektów zabytkowych i Kujawsko – Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Tworzy ponadto politykę administracyjną w zakresie działań na rzecz zachowania, rewitalizacji i promocji zachowania zabytków i dziedzictwa kulturowego. Celem programu jest także podniesienie świadomości znaczenia zabytków w lokalnej tożsamości kulturowej. Jego rolą jest przyczynianie się także do istotnej poprawy stanu zasobów dziedzictwa kulturowego poprzez określenie koniecznych działań organizacyjnych, finansowych i realizacyjnych. Przy tworzeniu tego dokumentu przeanalizowano opracowania strategiczne i planistyczne sporządzone dla województwa kujawsko – pomorskiego, Powiatu Bydgoskiego oraz Miasta i Gminy Koronowo. Uwzględniono także zapisy strategii rozwoju społeczno-gospodarczego miasta i wynikające z nich uwarunkowania wewnętrzne ochrony zasobów dziedzictwa i niezwykle ważnym elementem składowym opracowania okazały się zapisy wynikające ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy. Czynności związane z opieką nad zabytkami oraz wykorzystaniem zasobów środowiska kulturowego są zatem jednym z najważniejszych elementów polityki prorozwojowej miasta Koronowa i okolic. Miasto i gmina Koronowo w granicach powiatu bydgoskiego jest bowiem jednym z większych obszarów o tak dużym zróżnicowaniu kulturowym i krajobrazowym stanowiącym niezwykle cenny potencjał do dalszych działań na rzecz rozwoju regionu. Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 6 – Poz. 1316 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI. Konstytucyjnym obowiązkiem Państwa (art. 5 i 6 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej) jest ochrona dziedzictwa narodowego, stworzenie warunków upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamości narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. Wykonywanie zadań w zakresie kultury i ochrony zabytków jest ustawowym zadaniem samorządów. W art. 7, ust. 1, pkt 9 Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 594) określone zostały zadania własne gminy, które obejmują sprawy m.in. ładu przestrzennego, kultury, oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Podstawą prawną sporządzenia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami dla Miasta i Gminy Koronowo są przepisy wynikające z ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2003 r., Nr 162, poz. 1568 z późniejszymi zmianami), z przywołaniem celów opracowania programu określonych w art. 87 ustęp 2 cytowanej ustawy. Ustawa ta wprowadziła obowiązek sporządzania przez gminy gminnych programów opieki nad zabytkami. Zgodnie z art. 87 wymienionej ustawy, prezydent, burmistrz lub wójt sporządza na okres 4 lat gminny program opieki nad zabytkami. Gminny Program Opieki nad zabytkami jest uchwalany przez Radę Miasta, po uzyskaniu opinii Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Program ogłaszany jest w Dzienniku Urzędowym Województwa. Przyjęty przez Radę Miejską w formie uchwały Gminny program opieki nad zabytkami jest elementem polityki samorządowej. Powinien służyć podejmowaniu planowych działań dotyczących inicjowania, wspierania, koordynowania badań i prac z dziedziny ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego oraz upowszechniania i promowania dziedzictwa kulturowego. Niniejszy Program przygotowany został zgodnie z metodologią przyjętą w Poradniku metodycznym opracowanym przez Narodowy Instytut Dziedzictwa (opublikowanym w Kurierze Konserwatorskim Nr 3, 2009, s. 14-36 oraz na stronie internetowej www.nid.pl). Gminny program opieki nad zabytkami Miasta i Gminy Koronowo 2016-2019 zgodny jest w swych założeniach z rządowymi dokumentami o charakterze strategicznym sporządzonymi na poziomie