ΔΘΝΗΚΟ ΜΔΣ΢ΟΒΗΟ ΠΟΛΤΣΔΥΝΔΗΟ ΓΗΑΣΜΖΜΑΣΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΩΝ ΢ΠΟΤΓΩΝ “ΓΔΩΠΛΖΡΟΦΟΡΗΚΖ” ΜΔΣΑΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑ΢ΙΑ: ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΔΝΟ΢ ΢ΥΔΓΗΑ΢ΣΖ ΣΑΞΗΓΗΩΝ ΜΔ ΜΜΜ ΓΗΑ ΣΟΤ΢ ΔΠΗ΢ΚΔΠΣΔ΢ ΣΖ΢ ΑΘΖΝΑ΢ ΔΠΗΒΛΔΠΩΝ: ΣΗΜΟΛΔΩΝ ΢ΔΛΛΖ΢ – ΚΑΘΖΓΖΣΖ΢ Δ.Μ.Π. ΜΗΥΑΖΛ ΣΕΗΩΣΖ΢ ΓΔΚΔΜΒΡΙΟ΢ 2010 v MT2.1.1el /20110310 National Technical University of Athens Postgraduate Studies Programme on “Geoinformatics” THESIS: DEVELOPMENT OF AN INTERMODAL JOURNEY PLANNER FOR THE VISITORS OF ATHENS SUPERVISOR: TIMOLEON SELLIS – PROF. N.T.U.A. MICHAIL TZIOTIS DECEMBER 2010 Διπλωματικι Εργαςία Δθμιουργία Ενόσ Σχεδιαςτι Ταξιδιϊν Με ΜΜΜ Για Τουσ Επιςκζπτεσ Τθσ Ακινασ. i Διπλωματικι Εργαςία Δθμιουργία Ενόσ Σχεδιαςτι Ταξιδιϊν Με ΜΜΜ Για Τουσ Επιςκζπτεσ Τθσ Ακινασ. ΜΗΝ ΕΚΤΥΠΩΝΕΤΕ ‘Η ΦΩΤΟΤΥΠΕΙΤΕ ΑΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ii Διπλωματικι Εργαςία Δθμιουργία Ενόσ Σχεδιαςτι Ταξιδιϊν Με ΜΜΜ Για Τουσ Επιςκζπτεσ Τθσ Ακινασ. iii Διπλωματικι Εργαςία Δθμιουργία Ενόσ Σχεδιαςτι Ταξιδιϊν Με ΜΜΜ Για Τουσ Επιςκζπτεσ Τθσ Ακινασ. ΢ύνοψη Η Εργασία που αναλύεται στο παρόν τεύχος αποτελεί την Διπλωματική Εργασία για το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα ΢πουδών ―Γεωπληροφορική‖ τού Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Αντικείμενο της Εργασίας ήταν η δημιουργία ενός ΢χεδιαστή Σαξιδιών Με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (Intermodal Journey Planner), που να απευθύνεται κατά κύριο λόγο στους επισκέπτες της πόλης. Για τον λόγο αυτό η σχετική εφαρμογή σχεδιάστηκε ώστε να είναι αρκετά απλή στην χρήση και να μπορεί να δίνει με λίγα βήματα και γρήγορα μια πολύ καλή καθοδήγηση, ενώ ως γλώσσα του περιβάλλοντος χρήσης επιλέχθηκε η Αγγλική. Η εφαρμογή παρέχεται μέσω ενός web interface και στηρίζεται σε open source λογισμικά. Η δημιουργία της στάθηκε ως πλαίσιο για την απόκτηση γνώσης σχετικά με την γλώσσα προγραμματισμού Java, την δημιουργία web sites και εφαρμογών, την πλοήγηση με χρήση γράφων, όπως επίσης και με την λογική της ανάπτυξης λογισμικού ανοικτού κώδικα και των μεθοδολογιών λειτουργίας μιας κοινότητας ανάπτυξης τέτοιου λογισμικού. Λέξεις Κλειδιά: ΢χεδιαστής Σαξίδι Διαδρομή Αθήνα Επισκέπτης Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ΜΜΜ Γράφος Διπλωματική Γεωπληροφορική Open Trip Planner Tsoop Flex iv Διπλωματικι Εργαςία Δθμιουργία Ενόσ Σχεδιαςτι Ταξιδιϊν Με ΜΜΜ Για Τουσ Επιςκζπτεσ Τθσ Ακινασ. v Διπλωματικι Εργαςία Δθμιουργία Ενόσ Σχεδιαςτι Ταξιδιϊν Με ΜΜΜ Για Τουσ Επιςκζπτεσ Τθσ Ακινασ. Abstract The Project that is being described in this volume is a Thesis for the ―Geoinformatics‖ Postgraduate Studies Programme of the National Technical University of Athens. Goal of the Project was the implementation of an Intermodal Journey Planner for Athens‘ region, targeting its foreign visitors. Thus, the service was designed to be easy in use and capable to provide a good routing solution with only a few steps. Additionally, the language of the user interface is English. The service is provided by a web interface and is based mainly on open source software. Its development was the frame for the acquisition of knowledge regarding Java, Web Sites‘ Creation, Rich Internet Applications, Routing, Data Manipulation, as also regarding open source software development and team collaboration. Keywords: Intermodal Journey Planner Route Athens Visitor Mass Transit Graph Thesis Post Graduate Geoinformatics OpenTripPlanner Tsoop Flex vi Διπλωματικι Εργαςία Δθμιουργία Ενόσ Σχεδιαςτι Ταξιδιϊν Με ΜΜΜ Για Τουσ Επιςκζπτεσ Τθσ Ακινασ. vii Διπλωματικι Εργαςία Δθμιουργία Ενόσ Σχεδιαςτι Ταξιδιϊν Με ΜΜΜ Για Τουσ Επιςκζπτεσ Τθσ Ακινασ. 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ............................................................................................................................. 1 1.1 ΣΧΕΔΙΑΣΤΕΣ ΤΑΞΙΔΙΩΝ. ........................................................................................................... 1 1.2 Η ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΤΩΝ ΤΑΞΙΔΙΩΝ. .................................................. 3 1.3 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ Ε΢ΓΑΣΙΑΣ. .................................................................................................. 4 1.4 Ο΢ΓΑΝΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ. .......................................................................................................... 5 2 ΥΡΑ΢ΧΟΥΣΕΣ ΑΝΑΛΟΓΕΣ ΕΦΑ΢ΜΟΓΕΣ, ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ. .................................... 7 2.1 ΛΙΓΗ ΙΣΤΟ΢ΙΑ. ....................................................................................................................... 7 2.2 ΡΑ΢ΟΥΣΙΑΣΗ ΥΡΑ΢ΧΟΥΣΩΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΝ ΕΦΑ΢ΜΟΓΩΝ. ........................................................... 10 2.2.1 TRANSPORT FOR LONDON (EFA APPLICATION) ..................................................................... 10 2.2.2 EFA (ELEKTRONISCHE FAHRPLANAUSKUNFT). ....................................................................... 12 2.2.3 GOOGLE TRANSIT (ΣΕ ΔΙΑΦΟ΢ΕΣ ΡΕ΢ΙΟΧΕΣ ΑΝΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ). ................................................ 14 2.2.4 RATP (ÎLE-DE-FRANCE). ................................................................................................... 17 2.2.5 ΑΔΑΜΑΣ (ΑΘΗΝΑ) ......................................................................................................... 22 2.2.6 ΡΥΛΗ Δ΢ΟΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΡΕ΢ΙΦΕ΢ΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ .......................................................... 25 2.2.7 YOUDRIVE (ΑΘΗΝΑ). ....................................................................................................... 28 2.3 ΓΕΝΙΚΕΣ ΡΑ΢ΑΤΗ΢ΗΣΕΙΣ – ΔΙΑΦΟ΢ΟΡΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΡΑ΢ΟΥΣΑΣ ΥΡΗ΢ΕΣΙΑΣ. ...................................... 31 3 ΘΕΩ΢ΗΤΙΚΟ ΥΡΟΒΑΘ΢Ο. – ΒΑΣΙΚΕΣ ΡΛΗ΢ΟΦΟ΢ΙΕΣ. ....................................................... 35 3.1 Γ΢ΑΦΟΙ. ............................................................................................................................ 35 3.1.1 ΟΙ ΕΡΤΑ ΓΕΦΥ΢ΕΣ ΤΟΥ KÖNIGSBERG. ................................................................................... 37 3.1.2 ΤΟ Ρ΢ΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔ΢ΟΜΗΣ ΜΕ ΤΟ ΜΙΚ΢ΟΤΕ΢Ο ΚΟΣΤΟΣ. ............................................... 39 3.2 ΑΛΓΟ΢ΙΘΜΟΙ ΕΡΙΛΥΣΗΣ. ....................................................................................................... 40 3.2.1 ΓΕΝΙΚΑ ΡΕ΢Ι ΑΛΓΟ΢ΙΘΜΩΝ................................................................................................ 40 3.2.2 ΕΥ΢ΕΤΙΚΕΣ (HEURISTICS). ................................................................................................... 40 3.3 ΑΛΓΟ΢ΙΘΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥ΢ΕΣΗ ΤΗΣ ΒΕΛΤΙΣΤΗΣ ΔΙΑΔ΢ΟΜΗΣ ΑΡΟ ΚΟΜΒΟ ΣΕ ΚΟΜΒΟ. .................... 41 3.3.1 ΓΕΝΙΚΑ. .......................................................................................................................... 41 3.3.2 Ο ΑΛΓΟ΢ΙΘΜΟΣ ΤΟΥ DIJKSTRA. .......................................................................................... 42 3.3.3 Ο ΑΛΓΟ΢ΙΘΜΟΣ Α* (A-STAR). ........................................................................................... 44 3.3.4 Ο ΑΛΓΟ΢ΙΘΜΟΣ/ΤΕΧΝΙΚΗ ‘CONTRACTION HIERARCHIES’ (‘ΣΥΝΑΙ΢ΕΤΙΚΕΣ ΙΕ΢Α΢ΧΙΕΣ’). ................. 48 3.4 ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΜΜΜ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ. .......................................................................................... 54 viii Διπλωματικι Εργαςία Δθμιουργία Ενόσ Σχεδιαςτι Ταξιδιϊν Με ΜΜΜ Για Τουσ Επιςκζπτεσ Τθσ Ακινασ. 4 ΑΡΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΥΡΗ΢ΕΣΙΑΣ. ....................................................................... 57 4.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΣΕ ΡΟΙΟΥΣ ΑΡΕΥΘΥΝΕΤΑΙ Η ΥΡΗ΢ΕΣΙΑ. ................................................................. 57 4.2 ΒΑΣΙΚΕΣ Α΢ΧΕΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ. ......................................................................................... 58 4.3 Τ΢ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΡΑ΢ΟΧΗΣ ΤΗΣ ΥΡΗ΢ΕΣΙΑΣ. .......................................................................... 60 4.4 Τ΢ΟΡΟΙ ΚΑΙ Ε΢ΓΑΛΕΙΑ ΥΛΟΡΟΙΗΣΗΣ. ...................................................................................... 61 4.5 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ. ....................................................................................................... 61 4.6 ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΡΗ΢ΕΣΙΑΣ. ................................................................................................. 62 4.7 ΡΕ΢ΙΓ΢ΑΦΗ ΤΗΣ ΥΡΗ΢ΕΣΙΑΣ ΠΣΟΝ ΑΦΟ΢Α ΤΟΝ Χ΢ΗΣΤΗ. .......................................................... 62 4.7.1 ΓΕΝΙΚΑ. .......................................................................................................................... 63 4.7.2 Ο ΧΑ΢ΤΗΣ. ...................................................................................................................... 64 4.7.3 ΕΡΙΛΟΓΕΣ ΤΑΞΙΔΙΟΥ. ......................................................................................................... 64 4.7.4 ΑΡΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ. ............................................................................................................. 66 4.8 ΡΕ΢ΙΓ΢ΑΦΗ ΤΗΣ ΥΡΗ΢ΕΣΙΑΣ ΠΣΟΝ ΑΦΟ΢Α ΤΗΝ ΑΝΑΡΤΥΞΗ. ..................................................... 67 5 ΔΕΔΟΜΕΝΑ. ...................................................................................................................... 69 5.1 ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΜΜ. ............................................................................................... 69 5.1.1 Ρ΢ΩΤΟΓΕΝΗ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΜΜΜ. ....................................................................................... 72 5.1.2 GENERAL TRANSIT FEED SPECIFICATION (GTFS) ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥ΢ΓΙΑ ΤΟΥ FEED. ............................. 77 5.2 ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ. ............................................................................................. 107 5.2.1 ΓΕΝΙΚΑ. ........................................................................................................................ 107 5.2.2 OPEN STREET MAP (OSM). ............................................................................................ 107 5.2.3 ΡΑ΢ΑΤΗ΢ΗΣΕΙΣ.