© IDG Nederland. Niets uit de hier aangeboden publicaties mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van WORKSHOP: CDEX de uitgever. Het verlenen van toestemming tot publicatie strekt zich tevens uit tot het in enige vorm elektronisch beschikbaar stellen. Deze pdf is uitsluitend voor particulier gebruik. Voor commercieel gebruik neem contact op met de uitgever. Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door door Volkert Deen eventuele fouten en/of onvolkomenheden in de hier aangeboden tekst. illustratie: SevensHeaven Al uw muziek op TIP: LIEVER KLEINER? In dit artikel speelt bestandsgrootte weliswaar enige rol, maar het accent ligt op geluidskwaliteit. Toch kan het voor sommige toepassingen handig zijn voor harde schijf een hogere compressie te kiezen, en wat Slim rippen met CDex toe te geven op de kwaliteit. Als u bijvoor- beeld geen dure geluidsinstallatie hebt, of Hebt u nog steeds rijen vol cd’s in de woonkamer? Zou u niet liever al die stoffige doosjes op zolder gewoon niet zo’n muggenzifter bent, maar zetten en uw muziek voortaan rechtstreeks van uw harde schijf trekken? Dan moet u de muziek wel vooral muziek luistert vanaf een mp3-spe- eerst overzetten naar uw pc. Maar ook als u die nog niet op uw hifi-installatie hebt aangesloten, is ler met beperkte opslagcapaciteit, kunt u het wellicht verstandig alvast te beginnen. Het rippen van een hele cd kost al snel 10 minuten. Bij besluiten een lagere bitrate te kiezen. Om 500 cd’s bent u dus minstens 80 uur bezig. Denk vooruit, en volg onze workshop CDex. u een idee te geven van de ruimtewinst die u daarmee kunt behalen, kunt u dit simpele rekensommetje aanhouden: oor u besluit uw collectie om te zetten FORMAAT Bestandsgrootte (kilobytes) = Bitrate V naar uw pc, staan u een paar keuzes te Om te beginnen is er de keuze van het juiste for- (kbit/s) x Tracklengte (sec) / 8 (bits per wachten. En omdat u er na vele uren rip- maat. Er is mp3, wav, wma, ogg, aac en tal van an- byte) pen niet achter wilt komen dat u het niet handig dere formaten, maar welke kunt u nu, met het oog Dus: een liedje van 5 minuten, geript op hebt aangepakt, help ik u graag de juiste keuzes op de toekomst, het beste nemen? 160 kbit/s, wordt (160 x 300 / 8) zo’n 6 MB te maken. Gebaseerd op eigen ervaring, na zo’n Puristen gaan voor wav. Dat is uw audio recht van groot (half zo groot als bij 320 kbit/s). Daar 900 cd’s. Let wel: volkomen legaal, uit eigen col- de cd, zonder enige compressie of bewerking. Maar moeten dan nog wat bits bij voor tags en lectie, voor eigen gebruik. dan is 1 cd al snel 600 MB groot, en bij 500 cd’s moet headers, maar dat stelt weinig voor. u dan denken aan zo’n 300 GB opslagruimte. COMPUTER!TOTAAL 92 FEBRUARI 2007 REAGEER OP DIT ARTIKEL VIA FORUM.COMPUTERTOTAAL.NL © IDG Nederland. Niets uit de hier aangeboden publicaties mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Het verlenen van toestemming tot publicatie strekt zich tevens uit tot het in enige vorm elektronisch beschikbaar stellen. Deze pdf is uitsluitend voor particulier gebruik. Voor commercieel gebruik neem contact op met de uitgever. WORKSHOP: CDEX Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in de hier aangeboden tekst. Een slimmer alternatief is een lossless formaat BITRATE TIP: GEEN INDELING als fl ac (zie de Workshop Lossless muziek, Als u met een lossy bestandsformaat gaat wer- Computer!Totaal 12/2006). Lossless wil zeggen ken, maar toch goede muziekkwaliteit wilt, is het Met behulp van de functie Deel van CD dat de muziek wel gecomprimeerd wordt, maar heel belangrijk goed na te denken over de bitrate rippen naar WAV of gecodeerde bestanden dat er geen data verloren gaan. Ideaal, maar er die u bij het rippen wilt gebruiken. Kort gezegd (derde knop in het rechtermenu) kunt u zelf kleeft vooralsnog één nadeel aan. De muziek die is het met bitrates simpel: hoe hoger, hoe beter. bepalen waar uw rip begint of eindigt. Dit u opslaat, wilt u ook weer kunnen afspelen – en Een hogere bitrate wil zeggen dat de datastroom komt bijvoorbeeld van pas bij live-opna- wellicht niet alleen op uw pc, maar ook in uw auto meer bits per seconde bevat of, heel simpel ge- men: veel mp3-spelers zijn niet in staat op- of op een andere mediaspeler dan uw pc. Als die zegd: dat er na compressie meer gegevens over- eenvolgende nummers naadloos in elkaar spelers niet overweg kunnen met het formaat blijven. Meer bits betekent minder compressie en over te laten vloeien, en dat kan dodelijk dat u nu kiest, moet u later die muziek opnieuw minder dataverlies: de bestanden worden minder zijn voor uw geluidservaring. Selecteer de omzetten. Flac is een prachtig formaat, dat helaas klein, maar zijn van hogere kwaliteit. nummers die u als één nummer wilt rippen nog niet breed wordt ondersteund, en daarom is Een mp3-encoder verlaagt de bitrate door ‘over- en druk op deze knop. Controleer de instel- het niet mijn keuze. Hetzelfde argument geldt in bodige’ gegevens te verwijderen. Daarbij begint het lingen en klik op OK. U kunt desgewenst mindere mate voor een prachtig (zij het lossy) for- met de echt overbodige data, zoals geluid buiten ook delen van nummers rippen, maar dat maat als Ogg Vorbis. ons gehoorbereik, maar naarmate de gewenste is wel wat minder gebruiksvriendelijk: u Mijn keuze is mp3. Net als ogg is ook mp3 datastroom kleiner wordt, raakt ook het hoorbare zult dan zelf moeten aangeven in welke ‘lossy’, zoals jpeg dat is voor foto’s. Lossy-forma- geluid aangetast – net zoals u bij sterk gecompri- seconde van welk nummer de opname ten bereiken hogere compressie door ‘overbo- meerde jpeg-foto’s rare vlekken begint te zien. stopt en eindigt. Maar het kan een handige dige’ data te verwijderen. Dat klinkt eng, maar net Hoewel 128 kbit/s (kilobits per seconde) jaren- functie zijn, bijvoorbeeld bij cd’s waarbij de als bij jpeg kunt u de mate waarin gegevens ver- lang de standaard bitrate is geweest voor muziek artiest ervoor heeft gekozen een ‘bonus- loren gaan instellen, tot een niveau waarop u zelfs die u op internet vond, is 128 kbit/s echt te laag nummer’ na 15 minuten stilte achter het op een goede stereo-installatie het verschil met voor acceptabel gebruik via een normale mu- laatste nummer te plaatsen. het origineel niet hoort (laat u niets wijsmaken ziekinstallatie. 160 kbit/s is al beter, bij 192 kbit/s door audiofreaks – tests die we in het verleden horen de meeste mensen al vrijwel geen verschil hebben gedaan, lieten alle kenners glorieus door meer, 256 kbit/s is ruim voldoende voor elektro- maar voor deze workshop gaan we uit van de de mand vallen). Bovendien is mp3 de de facto nische muziek en bij 320 kbit/s zult u zelfs op een meegeleverde Lame-encoder, die inmiddels al standaard voor muziekcompressie: iedere speler goede installatie en bij gevoelige live-opnames jaren de standaard is. Desgewenst kunt u die- ondersteunt het en elk programma kan ermee van klassieke muziek geen verschil meer horen. zelfde encoder ook gebruiken voor opnamen via overweg, dus de kans dat u straks met een on- Sterker: in onze test werd de stream van 320 kbit/s een analoge poort (handig als u uw platencol- bruikbare collectie zit, is bijzonder klein. door experts vaker aangewezen als het origineel lectie wilt digitaliseren). Ten slotte is er nog een dan het origineel zelf – waarschijnlijk doordat de laatste functie waarmee CDex zich onderscheidt compressie wat ruis ‘wegsnijdt’, waardoor het ge- van veel andere rippers: u kunt als u dat wilt een luid net wat zuiverder overkomt. album rippen zonder rekening te houden met de 1 Als u uw muziekcollectie op harde schijf wilt zet- indeling die op de cd is vastgelegd (zie kader “Tip: ten, raad ik u dus aan te werken met mp3, op de Geen indeling”). maximale bitrate van 320 kbit/s. 1 1. Rippen naar wav-bestanden 2. Rippen naar gecodeerde DOWNLOADEN EN INSTALLEREN bestanden (in deze workshop: naar mp3) PROGRAMMA CDex downloadt u via http://cdexos.sourceforge. 3. Deel van de cd rippen naar De volgende keuze die gemaakt moet worden net. In de Download-sectie kiest u het bestand wav- of mp3-bestanden is het programma waarmee u gaat rippen. Er cdex_170b2_enu.exe. Let op: dit is een bètaver- 2 4. Wav-bestanden omzetten naar mp3 zijn er nogal wat, en voor veel programma’s is sie, die bij ons vlekkeloos draait. Mocht het pro- 5. Mp3-bestanden omzetten wat te zeggen, maar voor dit project kies ik het gramma bij u niet naar behoren werken, probeer naar wav 6. Albuminformatie van Remote open source-project CDex. CDex is gratis te down- dan de laatste voltooide release 1.51, die in essen- 3 CDDB lezen (alleen nodig als u loaden van http://cdexos.sourceforge.net. Als tie hetzelfde werkt. op het tabblad Remote CDDB u eenmaal de juiste instellingen hebt gevonden, De installatie wijst zichzelf. U kunt voor Automa- niet hebt aangevinkt dat dit al- tijd automatisch moet gebeuren) herkent dit programma automatisch de cd’s die u tic Confi guration kiezen, maar de meeste instellin- 7. Confi gureren (hier vindt u de invoert en haalt de titels op van internet. U hoeft gen passen we hieronder toch weer aan.