Charakterystyka Nadleśnictwa Nowogard

28.09.2012r. Nadleśnictwo Nowogard powstało 1 października 1972 roku z połączenia Nadleśnictwa Nowogard i Nadleśnictwa Czermnica.

2 RDLP Szczecin Położenie Nadleśnictwa Nowogard

Nadleśnictwo położone jest w północnej części Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinie. Od północy graniczy z Nadleśnictwem Rokita i Nadleśnictwem Resko, od wschodu z Nadleśnictwem Łobez, od południa z Nadleśnictwem Dobrzany i Nadleśnictwem Kliniska, a od zachodu z Nadleśnictwem Goleniów.

3 Siedziba Nadleśnictwa Nowogard: ul.Radosława 11, 72-200 Nowogard

Powierzchnia: 19 217,40 ha

2 obręby: Nowogard – 10 352,63 ha, Czermnica – 8 864,77 ha

12 leśnictw i szkółka leśna

4 Podział admninistracyjny: 12 leśnictw i szkółka leśna

Leśnictwo Wojeszyn - 1 342,59 ha

Leśnictwo Radosław - 1 452,91 ha

Leśnictwo Dobra - 1 263,15 ha

Leśnictwo Ostrzyca - 1 317,87 ha

Leśnictwo Olchowo - 1 490,12 ha

Leśnictwo Maciejewo - 1 788,87 ha

Leśnictwo Maszewo - 1 697,12 ha

Leśnictwo Trzechel - 1 799,96 ha

Leśnictwo Olszyca - 1 874,19 ha

Leśnictwo Czermnica - 1 713,77 ha

Leśnictwo Węgorza - 1 720,97 ha

Leśnictwo Redostowo - 1 755,88 ha

5 Powierzchnia gruntów wg gmin pod zarządem Nadleśnictwa Nowogard

Goleniów Maszewo Nowogard Osina Przybiernów Dobra Radowo Małe Resko 1% 6% 0% 3% 16% 16%

39%

19%

6 Rejonizacja przyrodniczo – leśna (wg ,,Rejonizacji przyrodniczo-leśnej na podstawach ekologicznych” T. Teamplera)

• Dzielnica Nizin Szczecińskich (I.2) • Mezoregion Puszczy Wkrzańskiej i Goleniowskiej (2a) Kraina • Równin Bałtycka Szczecińskich (2b) • Dzielnica Pobrzeża (I) Słowińskiego (I.4) • Mezoregion Równiny Słupskiej (4a)

7 Klimat Zasięg terytorialny Nadleśnictwa Nowogard jest pod wpływem • Średnia temperatura roczna +7,7 C, klimatu polarno-morskiego, co wpływa na łagodne temperatury, • Długość okresu wegetacyjnego 216-220 dni, wilgotne powietrze oraz • Roczny opad 709 mm, stosunkowo duże roczne sumy • Długość zimy 26 dni, opadów. • Średnia liczba dni z pokrywą śniegu 26 dni. Okres zimowy jest często bezśnieżny, z opadami deszczu, a lato jest późne i chłodne. Niepokojącym zjawiskiem jest spadek liczby dni z pokrywą śnieżną oraz liczne anomalie pogodowe, powodujące wzrost liczby wiatrów huraganowych wyrządzających znaczne szkody w drzewostanach i przymrozki późne powodujące szkody w uprawach.

8 Przykładowy rozmiar opadów mierzony przy budynku Nadleśnictwa Nowogard (mm/m2)

180

160

140

120

100

80 Tytuł osi Tytuł

60

40

20

0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 1996-2005 35 59 53 82 51 52 44 2009 85 32 65 39 89 81 114 20 52 114 62 40 2010 40 37 56 17 87 27 67 157 67 45 142 107 2011 66 29 26 10 55 61 159 74 51 36 10 94

9 Typy siedliskowe lasu 6000

5000

4000

3000

2000

1000

0

Lł

Ol

Bb

Lw

Bw

OlJ

Lśw

Bśw

LMb

BMb

LMw

BMw

LMśw BMśw

10 11 12 Gatunki panujące (ha)

13 Udział gatunków iglastych i liściastych

14 Na terenie Nadleśnictwa występuje 329 osobno wydzielonych bagien. Tereny bagienne zajmują powierzchnię 344,82 ha, co stanowi 1,8 % ogólnej pow. Nadleśnictwa. Siedliska wilgotne i bagienne mają 26% udziału powierzchniowego typów siedliskowych.

15 Struktura typów gleb (%)

16 Zadania gospodarcze

17 Plan urządzenia lasu Podstawę prowadzenia racjonalnej gospodarki leśnej z uwzględnieniem różnych funkcji lasu w nadleśnictwie, stanowi plan urządzenia lasu.

Obecnie w Nadleśnictwie Nowogard zadania gospodarcze prowadzone są w oparciu o Plan Urządzenia Lasu sporządzony na lata od 2010-2019.

18 Pozyskanie drewna

• Wykonanie planu pozyskania w 2011r. • ogółem: 118 606 m3.

• Plan pozyskania na 2012r.: • rębne: iglaste 31 129 m3, liściaste 22 651 m3 • przedrębne: iglaste 35840 m3, liściaste 20 380 m3.

• Masa grubizny planowana do pozyskania w 2012r. ogółem -110 0000 m3, drobnica 6 701 m3.

19 Hodowla lasu

Odnowienia i zalesienia na powierzchniach otwartych: plan na 2012r. - 64,45 ha.

Odnowienia pod osłoną drzewostanów na rębniach częściowych i gniazdowych (Rb II,III) zaprojektowano w 2012r. na łącznej powierzchni 102 ha.

Poprawki i uzupełnienia w 2012r. zaplanowano na łącznej powierzchni 7 ha.

Pielęgnowanie lasu: plan na 2012r. to 609 ha. Pielęgnowanie upraw (czyszczenia wczesne CW) łączna planowana na 2012r. powierzchnia 143 ha.

Pielęgnowanie młodników (czyszczenia późne CP) plan na 2012 to 332 ha.

Melioracje agrotechniczne w 2012r. zaprojektowano na łącznej powierzchni 251 ha.

20 Szkółkarstwo Zlokalizowana jest w Obr. Nowogard, oddz. 394ghj, 395c, 399d, pow. manipulacyjna wynosi 14.85 ha. Średniorocznie szkółka produkuje 2,5 mln szt. sadzonek w tym kilkanaście leśnych gatunków drzew i krzewów. Wyposażenie szkółki stanowią: namioty, gdzie rosną gatunki liściaste (Ol, Bk, Lp, Gb, Js) oraz przechowywane są szczepy, deszczownia z agregatami elektrycznymi, chłodnia murowana z 3 komorami chłodniczymi do przechowywania nasion i zrazów (jedna z komór wykorzystywana jest do przechowywania buka w obniżonej wilgotności polską metodą prof. Suszki), matecznik składający się z roślin wyhodowanych z nasion sprowadzanych z ogrodów dendrologicznych całej Europy w latach 1979-81, magazyn do suchego, przesiewnego przechowywania nasion. W 2003 roku zostało wydzielone za budynkiem socjalnym i przygotowane miejsce na ognisko wraz z wiatą, stołami i ławami. Na szkółce przechowuje i przygotowuje nasiona zbierane na własne potrzeby, produkuje kompost w rozmiarze 1000m3 rocznie. Podstawowe maszyny i urządzenia szkółkarskie są firmy ,,Egedal" oraz urządzenie do przerabiania kompostu firmy ,,Pezolotto". W 2007r. szkółka została wyposażona w deszczownię stałą, która w pełni rozwiązuje problem zaopatrzenia w wodę niezbędną do deszczowania i ochrony sadzonek przed przymrozkami. Szkółka w minionym okresie niejednokrotnie była stałym punktem wycieczek dydaktycznych i poznawczych, w szczególności studentów wydziałów leśnych i leśników z kraju i zagranicy, uczniów szkół podstawowych i nauczycieli.

21 Selekcja i nasiennictwo

Gospodarka nasienna Nadleśnictwa Nowogard realizowana jest na podstawie Zarządzenia Nr 17 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z 7 kwietnia 1988 roku w sprawie selekcji drzew dla potrzeb nasiennictwa leśnego oraz Programu zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew leśnych na lata 1991-2010 zatwierdzonego przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych Zarządzeniem Nr 8 z dnia 25 stycznia 1993 roku.

• Wyłaczone drzewostany nasienne dla Św - 11 ha, dla So - 14 ha, • Gospodarcze drzewostany nasienne dla BK - 40 ha, dla So - 400 ha, dla Db.sz - 11 , dla Św - 20 ha, dla Ol cz - 10 ha, • Gospodarcze drzewostany nasienne innych gatunków drzew leśnych - 4 ha, • Drzewa mateczne So - 22 szt., Św - 12 szt.,Dg - 2 szt., • Uprawy pochodne w blokach dla So - 100 ha, dla Bk - 20 ha, dla Św - 30 ha, dla Dbb - 20 ha. • Plantacja nasienna So - 15 ha, Św - 6 ha, Bk - 5 ha, Dbb - 5 ha. • Plantacyjna uprawa nasienna So - 15 ha. • Posiadana baza nasienna w pełni zabezpiecza potrzeby Nadleśnictwa na materiał siewny. Region nasienny 101

22 Ochrona lasu

Na stan zdrowotny i sanitarny drzewostanów Nadleśnictwa Nowogard miały wpływ następujące czynniki:

• gradacja brudnicy mniszki w latach 1981-1983;

• występowanie gruntów porolnych zagrożonych chorobami grzybowymi;

• powtarzające się cyklicznie wiatry huraganowe; • susze powodujące szkody w uprawach i zagrożenie od szkodników wtórnych – w 2003r. objęły 139 ha upraw; • przymrozki spóźnione w okresie maj-czerwiec, 2004r.uszkodzenia zaobserwowano na powierzchni 401 ha upraw i młodników; • wahania poziomu wód gruntowych – wzrost zagrożeń w uprawach, zwłaszcza w okresie suszy oraz osłabienie d-stanów – wzrost wydzielanego posuszu;

23 Ochrona lasu

Działania podejmowane dla ograniczania zagrożeń ze strony owadów mających znaczenie gospodarcze:

• kornik drukarz – wykładanie pułapek feromonowych – średniorocznie 190 szt.; • przypłaszczek granatek i smoliki – usuwanie drzew zasiedlonych; • szeliniak sosnowiec – zwalczany metodami tradycyjnymi - dołki chwytne i wałki sosnowe oraz bezpośredni zbiór z sadzonek; • szkodniki glebowe rokrocznie występują i są zwalczane w gospodarstwie szkółkarskim; • brudnica mniszka – kontrola lotu oraz odłowy samców do 30 szt. pułapek feromonowych; • szkodniki pierwotne – jesienne poszukiwania (81 partii kontrolnych jesiennych poszukiwań).

24 Ochrona lasu Ochrona przed chorobami grzybowymi: Drzewostany na gruntach porolnych zajmują ok. 4312,42 ha (Obręb Nowogard - 3228,21 ha, Obręb Czermnica - 1084,21 ha),co stanowi 24,5% powierzchni zalesionej. W 2011r. choroby grzybowe wystąpiły na 992 ha - huba korzeni - 919 ha, opieńkowa zgnilizna korzeni - 73 ha. Co roku Nadleśnictwo rejestruje występowanie następujących chorób powodowanych przez grzyby (przykładowo 2011r.): mączniak dębu - 390 ha, osutki sosny - 76 ha oraz zamieranie drzewostanów liściastych - bukowych: 74 ha, dębowych: 50 ha, jesionowych: 89 ha.

Ochrona przed szkodami od zwierzyny: Dominującymi sprawcami są sarna i jeleń, a głównymi szkodami są zgryzanie i spałowanie gatunków iglastych i liściastych w uprawach i młodnikach. W 2011 szkody obejmowały ogólną powierzchnię 55,54 ha, w tym 31,34 ha to szkody w uprawach, a 24,20 ha w młodnikach. Do głównych działań ochronnych należy grodzenie upraw – gniazd z dębem i bukiem. Wg stanu na 31.12.2011r. ogólna powierzchnia grodzeń to 1147,52 ha, długość 497 218 m. Plan grodzeń na 2012r. 107 ha, 56 km.

25 Łowiectwo Gospodarka łowiecka w Nadleśnictwie prowadzona jest na zasadach określonych w ustawie i w oparciu o roczne plany łowieckie i wieloletni Plan Gospodarki Łowieckiej na lata 2007-2017. Grunty Nadleśnictwa podzielone są na 4 obwody łowieckie dzierżawione przez 4 koła łowieckie. Nadleśnictwo nie posiada OHZ.

Nr Nazwa koła Pow. ogólna/leśna (ha) obwodu 84 Koło Łowieckie ,,Lis” 18 012/6 068 110 Koło Łowieckie ,,Ryś” 22 752/4 482 111 Nadodrzańskie Koło Łowieckie 12 649/6 579 158 Koło Łowieckie ,,Knieja” 9 514/2 185

Plan odstrzału na Gat. zwierzyny Jm. Stan zwierzyny na 10 marca 2012r. 2012/2013 Jeleń szt. 780 227 Sarna szt. 2 970 624 Dzik szt. 940 940

26 Turystyka

Wykorzystaniu potencjału zasobów terenu Nadleśnictwa służą obiekty turystyczne:

- miejsce biwakowania - miejsce odpoczynku - 13 miejsc postoju pojazdów - ścieżka rowerowa

27 Edukacja

Obiekty edukacyjne w Nadleśnictwie Nowogard: • Izba edukacji leśnej „Zielona Kuźnia w Płotkowie” • „Ogród botaniczny” – przy Zielonej Kuźni • Izba edukacji leśnej „Świetlica” • Zielona klasa „Dziupla” • Szkółka leśna „Danowo” • Ścieżka przyrodniczo – historyczna „Szlakiem Olbrzymów” • Strzelnica myśliwska • Plantacja nasienna

28 Dziękuję za uwagę

Nadleśnictwo Nowogard ul. Radosława 11 72 – 200 Nowogard tel. +48 91 392 06 40, fax +48 91 392 09 82

29