POLSKIE TOWARZYSTWO GEOGRAFICZNE Teledetekcja Środowiska ODDZIAŁ TELEDETEKCJI I GEOINFORMATYKI Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 http://www.ptg.pan.pl/?Teledetekcja_%A6rodowiska

Ranga i zakres tematyczny współczesnych zasobów NASA dostępnych na wirtualnych nośnikach YouTube*

Rank and thematic scope of NASA’s resources available on YouTube vid- eosharing website

Monika KOSMELA Uniwersytet Mikołaja Kopernika Wydziału Nauk o Ziemi Katedra Geomatyki i Kartografii

Abstract

The article presents the author study, the aim of which is to define the thematic scope of resources employed in research of NASA scientists and give them the appropriate rank. The value ranks were determined by the func- tions performed by various divisions, highlighting their importance from the point of view of the Internet user. As a result, this article presents the partition of a set of resources due to the leading topic of animation and describes the significance of the collection to the public in of scientific, economic, cultural and social context. The object of analysis were visualizations available on the official YouTube channel: NASA Goddard. The research was carried out on the basis of a subscription channel organization in the server, the articles posted on the website of NASA and the scientific publications of the team members. The first stage of this work was to see the English-language films, to make their translation and to identify the thematic groups, called the work levels. Elements forming interpreted resource were classified employing the deductive method, where the levels of higher (general) order were divided into lower order levels with a certain degree of detail.

Key words: NASA, NASA Goddard, NASA GSFC, YouTube, educational rank, information rank, prognostic rank Słowa kluczowe: NASA, NASA Goddard, NASA GSFC, YouTube, ranga edukacyjna, ranga informacyjna, ranga prognostyczna

Wstęp zdobywać informacje, które podlegają analizom w aspek- cie naukowym, społecznym i gospodarczym. NASA Człowiek od zawsze interesował się otaczającą go (The National Aeronautics and Space Administration) przestrzenią. W dobie dynamicznego postępu techno- jest jedną z najważniejszych organizacji zajmujących logii ludzkość ma możliwość obserwacji nie tylko ota- się eksploracją Ziemi i Kosmosu. Dzięki dostępnym czającego środowiska, ale również Słońca, planet czy środkom przekazu, zespół naukowców udostępnia1 odległych galaktyk. Innowacyjne wynalazki pozwalają efekty swoich badań do użytku publicznego w postaci

* Na podstawie pracy magisterskiej wykonanej pod kierunkiem Prof. Zenona Kozieła w Katedrze Geomatyki i Kartografii Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Opracowanie merytoryczne i redakcyjne – Z. Kozieł. On the basic of the thesis done under the direction of Prof. Zenon Kozieł in the Department of Geomatics and Cartography De- partment of Earth Sciences at the University of Nicolaus Copernicus in Toruń. Developing substantive and editorial – Z. Kozieł.

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 88 Monika Kosmela raportów, broszur oraz wideo animacji na witrynach Jednym z pierwszych ważnych osiągnięć było przepro- YouTube. wadzenie misji Merkury w celu ustalenia czy astronauta Artykuł jest autorskim opracowaniem, którego celem może przetrwać w przestrzeni kosmicznej. Powodzenie jest określenie zakresu tematycznego zasobów wchodzą- tej misji oraz nowe informacje na temat warunków życia cych w skład badań naukowców NASA oraz nadanie w Kosmosie wywołały zainicjowanie programu Gemmi- im odpowiedniej rangi. Wartość rang określono przez ni, który spowodował nowe spojrzenie na technologię pełnione funkcje poszczególnych wydzieleń, podkre- statków kosmicznych oraz wykorzystywania ich jako ślających ich znaczenie z punktu widzenia odbiorcy, środka transportu kosmicznego. Początki funkcjonowa- tu: internauty. W rezultacie artykuł ten przedstawia nia NASA oraz misje prowadzone w tym czasie są o tyle podział zbioru ze względu na wiodący temat animacji ważne, że determinowały one prace w kolejnych latach. oraz określa znaczenie całego zbioru dla społeczeństwa Wiedza oraz doświadczenie uzyskane w trakcie pierw- w kontekście naukowym, gospodarczym, kulturalnym szych lotów kosmicznych, awarii czy sukcesów, wpłynę- oraz społecznościowym. ły na postrzeganie potrzeb związanych z rozwijaniem Analizie poddane zostały wizualizacje udostępnione sieci inżynieryjnych, instytucji naukowych oraz kadry na oficjalnym kanale YouTube NASA Goddard. Opraco- naukowców. Pionierskie osiągnięcia NASA w zakresie wanie w większości wykonano na podstawie subskrypcji technologii, poza agencją, wykorzystywane są w sektorze kanału organizacji na w/w serwerze, artykułów zamiesz- prywatnym. Publicznie udostępniane dane poszerzają czonych na stronie internetowej NASA oraz publikacji zakres wiedzy oraz nauki w wielu zakresach. naukowych członków zespołu. Pracę rozpoczęto od od- Struktura organizacyjna NASA wpływa na efek- słuchania anglojęzycznych filmów i ich tłumaczenia oraz tywność prowadzonych prac oraz na jakość informacji wyznaczenia głównych grup tematycznych, zwanych da- zdobytej i przekazywanej społeczeństwu. Kooperacyjne lej poziomami. Elementy tworzące interpretowany za- działania prowadzone między oddziałami zapewniają sób, sklasyfikowano metodą dedukcyjną, gdzie poziomy maksymalizację efektywności prowadzonych badań, wyższego rzędu (ogólne) zostały podzielone na poziomy misji oraz programów edukacyjnych, socjalnych i me- niższych rzędów o określonym stopniu szczegółowości. dialnych.

Zagadnienia ogólne NASA Goddard Studio Flight Center (GSFC)

Kluczem do zrozumienia przeprowadzonej analizy NASA’s GSFC (Centrum Lotów Kosmicznych im. badawczej jest znajomość podstawowych, często ogól- Roberta Hutchings’a Goddarda) jest oddziałem wcho- nych informacji na temat głównych elementów składo- dzącym w struktury NASA, z siedzibą mieszczącą się wych pracy, tj.: Organizacji NASA Goddard oraz porta- w Greenbelt. Instytucja ta została założona w roku 1958, lu społecznościowego YouTube. Poniżej przedstawiono i nosi ona imię pioniera astronautyki Roberta Goddar- podstawowe informacje nt. struktury organizacyjnej da. Obecnie jest największą, międzynarodową instytucją NASA, działalności oddziału NASA Goddard, jak rów- składającą się z interdyscyplinarnego zespołu eksper- nież historię funkcjonowania portalu społecznościowego tów, inżynierów oraz techników zajmujących się tworze- YouTube. (NASA, 2015)1 niem nowoczesnych technologii, służących pozyskiwaniu oraz analizowaniu danych o przestrzeni kosmicznej, po- wierzchni Ziemi oraz korelacji zachodzących w układach NASA Ziemia – Kosmos, Słońce – Ziemia, Ziemia – planety. Zaangażowanie naukowców z całego świata, z różnych Pierwsze działania mające na celu eksplorację Ko- dziedzin nauki stwarza możliwość postrzegania jedne- smosu były podejmowane w USA przez działający od 1915 go zjawiska na różnych płaszczyznach, co umożliwia r. Narodowy Komitet Doradczy do spraw Aeronautyki – tworzenie prognoz oraz określanie trendów o szerokim NACA (National Advisory Committee for Aeronautics). spektrum oddziaływania. W dobie dynamicznego roz- Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicz- woju technologicznego zasada współpracy międzynaro- nej została powołana w roku 1958 jako kontynuator dowej (główna filozofia NASA) jest szczególnie ważna NACA w celu nadzorowania narodowego programu zarówno ze względu na aspekt globalny jak i regionalny. lotów kosmicznych Stanów Zjednoczonych. Od chwili Wspólne badania pozwalają na opracowanie optymal- ustanowienia NASA, kontynuuje prace nad najnowocze- nych analiz, pozwalających wypracować strategie zwią- śniejszymi badaniami dotyczącymi aerodynamiki lotnic- zane z ochroną środowiska, zrównoważonymi relacjami twa, inżynierii kosmicznej, bezpieczeństwa astronautów, między środowiskiem antropologicznym a naturalnym, jak i danymi pozyskiwanymi w czasie trwania misji. czy też wniosków na temat syntezy rozpatrywanych W ramach działania Agencji zostało skonstruowanych zjawisk. W XXI wieku oczekiwania naukowców stają wiele zaawansowanych technologicznie instrumentów, się coraz większe, wykraczają poza powierzchnię Ziemi, wykorzystywanych do zgłębiania wiedzy o Kosmosie. orbity ziemskiej oraz Układu Słonecznego. Pozyskiwa- ne dane w wysokiej rozdzielczości, precyzja prowadzo- 1 Na podstawie raportu rocznego wydanego przez NASA nych badań i publikowanie końcowych analiz stwarzają

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 Ranga i zakres tematyczny współczesnych zasobów NASA … 89 społeczeństwu realną możliwość zrozumienia mechani- łączącej technologie, ludzi oraz badania. Zadaniem OE zmów funkcjonowania świata, bez koniecznego opusz- jest zarządzanie, promowanie, publikowanie efektów czania swojego domu. Od początku istnienia, NASA działań edukacyjnych agencji oraz współpraca z orga- Goddard, jest liderem pod względem szerzenia wiedzy, nizacjami partnerskimi, zajmującymi się upowszechnia- nauki oraz nowoczesnych technologii. W skład pracow- niem wiedzy i informacji wśród społeczeństwa. ników oddziału NASA GSFC (poza naukowcami) wcho- NASA prowadzi działania w aspekcie oświaty i edu- dzą również technicy, inżynierowie oraz konstruktorzy kacji w oparciu o cztery główne inicjatywy, którymi są: odpowiedzialni za wszystkie instrumenty i narzędzia ●● program STEM (Science, Technology, Engineering wykorzystywane w trakcie badań (sondy, kamery, statki and Mathematics); kosmiczne, etc.). Zakres prac wyznaczają: wizja, misja ●● rozwój nauczycieli; oraz strategia NASA GSFC. ●● wsparcie instytucji naukowych; Wizja NASA GSFC obejmuje: a) wzniesienie się na ●● tworzenie stypendiów, miejsc stażu czy praktyk. nowe wyżyny; b) zdobycie tego co pozostało niezdobyte; c) Cele wspólne programów obejmują: udzielenie odpowiedzi na nieopisane dotychczas pytania. ●● zwiększenie udziału podstawowej i specjalistycznej Misja NASA GSFC dotyczy: a) rozwijania oraz upo- edukacji w oparciu o wiedzę wynikającą z prowa- wszechniania wiedzy skutkującej postępem w dziedzinie dzonych badań oraz misji kosmicznych; nauki, aeronautyki, przestrzeni kosmicznej oraz tech- ●● podniesienie poziomu szkolnictwa wyższego w na- nologii; b) poszukiwania, zdobywania i badania w celu ukach ścisłych; poszerzania wiedzy i wykształcenia. ●● zapewnienie rozwoju grupie młodzieży narażonej na Strategia NASA GSFC to: a) poszerzanie granic formy rasizmu ze względu przynależności etnicznej, wiedzy, potencjału i możliwości wynikających z podboju dyskryminacji kobiet w dziedzinach nauki i osób nie- przestrzeni kosmicznej; b) pogłębienie wiedzy na temat pełnosprawnych; Kosmosu, Układu Słonecznego, Ziemi oraz technologii; c) ●● rozpowszechnienie nauki w formie e-edukacji; bieżący przekaz informacji mediom na temat realizacji ●● poszerzanie udziału NASA w edukacji nieformalnej. przebiegu misji, przeprowadzonych analiz oraz wyników Obecnie można wymienić zdecydowanie mniej pro- badań. wadzonych misji o charakterze oświatowo-społecznościo- wym w stosunku do sytuacji sprzed roku 2013. Związa- ne jest to z kryzysem gospodarczo-finansowym Stanów Działania NASA na rzecz edukacji Zjednoczonych, ograniczeniem budżetu oraz restrykcja- mi dotyczącymi wydatków rządowych. Wprowadzony Praca zespołu badawczego NASA GSFC nie polega sekwestr budżetowy, obejmuje także agencję NASA, cze- tylko na eksploracji przestrzeni kosmicznej. Celem dzia- go wynikiem jest obserwowany spadek aktywności eks- łań naukowców, często stawianym na równi z misjami ploracyjnej, inżynieryjnej, a także edukacyjnej agencji2. kosmicznymi, jest promowanie nauki poprzez udostęp- nianie uzyskanej wiedzy w trakcie lotów kosmicznych jak i późniejszych analiz, które są wynikiem tych lotów. YouTube Organizacja poza prowadzeniem badań naukowych prowadzi szereg działań edukacyjnych dla społeczeń- W roku 2005 na rynku amerykańskim dominowały stwa, w tym: dzieci, uczniów szkół, studentów oraz na- 3 dobrze rokujące programy medialne: stacja telewi- uczycieli. Edukacja jest bowiem podstawowym elemen- zyjna Current TV, witryny Google oraz serwis inter- tem wizji NASA „aby dotrzeć na nowe wyżyny i ujawnić netowy YouTube. W ciągu kolejnego roku na pierwsze nieznane, tak aby nasze działania i uzyskana wiedza miejsce pod względem popularności, użyteczności oraz stanowiły korzyść dla całej ludzkości”. Programy edu- liczby udostępnień wysunął się portal YouTube. Obecnie kacyjne angażują społeczeństwo w bieżące wydarzenia „serwis ten stanowi (…) część mediów głównego nurtu związane z misjami prowadzonymi przez agencję, pro- i siłę, z którą w kulturze popularnej należy się bardzo mując zainteresowanie nauką, technologią oraz inżynie- poważnie liczyć” (Burges J., 2011). Zatem nie dziwi fakt rią. Poprzez organizację staży, udostępnianie wyników „kultury uczestnictwa” w rozwoju serwisu organizacji badań i dodatkowych szkoleń wspomaga ona instytucje rządowych, charytatywnych jak i prywatnych przedsię- oświatowe począwszy od szkół podstawowych poprzez biorstw. Instytucje wysokiego szczebla podnoszą renomę uczelnie wyższe na instytucjach naukowych kończąc. portalu, zaś popularność serwisu gwarantuje organi- NASA Education oferuje rozwój zawodowy i osobisty zacjom szerokie grono potencjalnych odbiorców. Kam- kadrze naukowej wspomnianych jednostek edukacyj- panie promujące zalety serwisu, dodatkowo umacniają nych, profesorom uniwersyteckim jak i nieformalnym pozycję interaktywnego giganta w czołówce produktów wychowawcom w klubach pozaszkolnych. internetowych. Głównym organem odpowiedzialnym za misje edu- kacyjne jest Biuro ds. Edukacji (Office of Education 2 Proposed FY14 Budget Lays Foundation for New Disco- – OE). Zasadniczą rolę tworzenia programu, odgrywa veries, Lineberry D.,NASA Langley Research Center, online: współpraca biur, departamentów oraz oddziałów NASA. http://www.nasa.gov/centers/langley/news/researchernews/ Gwarantuje to zachowanie idei upowszechniania wiedzy rn_FY14Rollout.html

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 90 Monika Kosmela

Idea powstania serwisu zrodziła się w styczniu marką produktu. Marka, jaką obecnie posiada serwis 2005 r. Chad Hurley, Steven Chen i Jawed Krima, podnosi wartość promowanego produktu niezależnie w trakcie jednego z tak zwanych „garażowych spo- czy jest to wydarzenie, oferta sprzedaży, czy też spot tkań”, opracowali strukturę strony o charakterze mul- muzyczny. Korzystając z popularności, jaką cieszą się timedialnym. Powstała witryna utworzyła możliwość obecnie portale społecznościowe, zespół NASA Goddard dodawania plików, ich współdzielenia i pobierania przez tworzy wizytówki działalności poprzez prowadzenie pro- wszystkich członków sieci. Platforma YouTube została filu agencji na kilku witrynach jednocześnie. Posiadanie otwarta 14.02.2005 r. Po trzech miesiącach testowych kont na wielu portalach publicznych o charakterze spo- udostępniono ją za pośrednictwem serwerów publicz- łecznościowym umożliwia zespołowi naukowemu szybkie nych. W dniu 06.10.2006 r. domena została nabyta przez przekazywanie kluczowych informacji na szeroką skalę. Google i włączona do panelu serwera. W roku 2008 włą- Kanał „NASA Goddard” w witrynie YouTube, został czono funkcję obrazu HD, zaś rok później – możliwość utworzony 20 września 2006 r., na bazie licencji standar- oglądania filmów 3D. Obecnie z serwisu korzysta po- dowej3. Funkcjonalność strony umożliwia użytkownikowi nad miliard użytkowników i z każdym rokiem liczba pobranie odnośników w formie linku do odtwarzanego fil- użytkowników witryny wzrasta dwukrotnie względem mu (zarówno całego nagrania, jak i jego fragmentu od okre- roku poprzedniego. Osoby odwiedzające stronę YouTube ślonej klatki), wyszukiwania oraz sortowania wyników. korzystają zarówno z urządzeń mobilnych jak i sta- W sekcji „informacje” kanału, widnieje adnotacja do- cjonarnych, w proporcjach 1:1. Przychód pochodzący tycząca zakresu badań NASA Goddard, patrona agencji z wyświetleń na modelach mobilnych wzrósł o 100% oraz roku jej powstania. Dodatkowo załączone są odno- w stosunku do roku 2014. Średnio 300 godzin filmów śniki do profilu NASA na różnych portalach społeczno- jest wgrywanych na serwer YouTube w odstępach 1-mi- ściowych. nutowych. Strona umożliwia wykorzystanie platform Pierwsza udostępniona przez NASA Goddard ani- reklamowych, a blisko 85% z nich można pominąć. macja „THEMIS Mission”, opublikowana 12.01.2007 r., była wyświetlana 38 834 razy.4 Posiadając konto Google, użytkownik serwisu YouTube ma możliwość tworze- Społecznościowe oraz naukowe aspekty witryny nia, udostępniania oraz dodawania playlist. Na kanale YouTube Goddard jest utworzonych łącznie 35 list tematycznych. Pierwszą z nich była „The Lunar Reconnaissance Orbi- Jak już powyżej wspomniano, funkcjonowanie ser- ter” (łącząca 41 filmów). Największy zbiór animacji na wisu opiera się na aktywnym udziale odbiorców stron kanale tworzy „Heliophysics” posiadająca w sumie 102 witryny. Użytkownicy w formie udostępniania, pobiera- multimediów. Dzięki możliwości wyświetlania statystyk nia, oceniania oraz dodawania materiałów przyczynia- poszczególnych profili możliwe jest śledzenie popularno- ją się do rozbudowy serwisu, gromadzenia danych, jak ści kanału. Od momentu utworzenia konta w serwisie i wzrostu przydatności strony internetowej. Fenomen YouTube, layout NASA został wyświetlony 84 335 107 popularności oraz zainteresowanie jakim cieszy się ser- razy, z czego w trakcie wizyty na profilu dokonano 259 wis jest efektem popularyzacji kultury partycypacyjnej, 779 subskrypcji kanału. Najczęściej wyświetlana ani- obserwowanej w ostatnich latach (Burges J., 2011). macja od momentu opublikowania (05.09.2012 r.), była Serwis o charakterze publicznym, wykorzystywany oglądana 4 241 091 razy, co przy uwzględnieniu czasu jest w wielu sferach życia społecznego, politycznego trwania prezentacji (00:02:11), daje imponujący wynik czy też naukowego. Relacje medialne nt. witryny w po- projekcji filmu nieprzerwanie przez 9 lat! czątkowych latach jej działania miały charakter „paniki medialnej” (ibidem). Nowe możliwości promowania oraz szerzenia informacji, jakie umożliwiał YouTube, odebra- Metodyka badań ne zostały jako próba zajęcia miejsca należnego mediom. Negatywne recenzje ze strony mediów głównego nurtu W celu wyznaczenia grup tematycznych zasobów w stosunku do nowych form przekazu informacji nie oparto się na zasadach metodyki dedukcyjnej, zgod- są zjawiskiem nowym. Serwisy typu YouTube zagraża- nie z założeniem zawężania liczby podmiotów podle- ją hegemonii telewizji. Szerokie grono użytkowników, gających analizie, przechodząc przez ogół zbioru po a zarazem twórców serwisu sprzyja szerzeniu idei na- jego elementarne składowe. Współpraca naukowców uki czy też wierzeń oraz łączeniu grup o podobnych różnych dziedzin, podnosząca wartość merytoryczną zainteresowaniach, w tym poglądach politycznych. Fil- filmów, stanowiła zagrożenie dla spójności wydzieleń my, skecze, gagi i animacje zamieszczane na stronie w odniesieniu do całości zbioru. Wątpliwości w zakresie wyznaczają współczesne trendy w dziedzinach mody, przynależności animacji do jednego poziomu rozwiąza- kultury i rozrywki. Fakt ten wykorzystują koncerny no w końcowym etapie prac, znając już ogólny zarys przemysłowe, instytucje naukowe, a także osoby pu- rozkładu tematycznego. W pracy nie występują relacje bliczne jak i prywatne w celu promowania produktów swoich marek, nauki, czy też własnej kariery zawodowej. 3 On-line: https://www.youtube.com/user/NASAexplorer Obecnie YouTube nie jest tylko serwisem internetowym, [dostęp: 25.05.2015 r.] a popularność jaką się cieszy, uczyniły portal pożądaną 4 Stan w dniu: 29.05.2015 r.

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 Ranga i zakres tematyczny współczesnych zasobów NASA … 91 poziomów zaburzających spójność wydzieleń. Filmy dla bazy danych, filmów oraz informacji dotyczących za- których nie ustalono jednoznacznie przynależności do gadnień związanych z zainteresowaniami użytkownika. poziomu zostały wykluczone ze zbioru danych objętych Zasób jak i zakres danych są systematycznie uzupełnia- analizą. Wszelkie prace dotyczące klasyfikacji, opraco- ne o aktualne analizy specjalistów. wanie poziomów o ustalonej hierarchii, wyznaczenie W celu przeprowadzenia analizy pod względem treści cech determinujących przynależność do danej grupy oraz przydatności poszczególnych animacji, przyjęto za- oraz przydzielenie im odpowiedniej rangi zbioru jest sadę grupowania w elementy o zbliżonych cechach. Wy- pracą w pełni autorską o subiektywnym charakterze dzielone poziomy tematyczne nie są zbiorem zamknię- interpretacji. tym. Bogaty zasób filmów umożliwia dalszą, bardziej W wyznaczaniu poziomów o określonej hierarchii szczegółową klasyfikację. przyjęto następujące zasady: a) animacja może zostać przydzielona tylko do jednej grupy tematycznej poziomu; b) animacje muszą przedstawiać określone cechy cha- Rangi związane z funkcjonalnością rakteryzujące przydzielony poziom; c) poziom niższego rzędu musi precyzyjniej określać cechy charakteryzujące Pojęcie rangi w artykule związane jest z funkcjo- wyższy poziom; d) poziom wyższego rzędu determinu- nalnością hierarchizowanych animacji, zaś wyznaczo- je cechy charakterystyczne poziomu rzędu niższego; e) na funkcja zbioru jest ściśle powiązana z programem animacja wielowątkowa musi zostać przydzielona do misji NASA. W trakcie prowadzonej analizy zasobów poziomu o cechach zbliżonych do głównej problematy- NASA wydzielono 3 rangi: edukacyjną, informacyjną ki filmu (wyjątek stanowi przypadek, gdy drugorzędne oraz prognostyczną. cechy animacji determinują jej rangę). Za najważniejszą z rang publikowanych animacji Poziom 1: kategoryzację rozpoczęto od wyznaczenia uznano filmy o charakterze edukacyjnym. Działania sfery przestrzennej, będącej przewodnią cechą zbioru prowadzone na rzecz podniesienia wiedzy oraz rozwoju animacji. Po wcześniejszym zbadaniu profilu agencji nauki sklasyfikowane zostały za cel nadrzędny pracy Goddard oraz zapoznaniu się z prowadzonymi przez nią zespołu Goddard jak i publikowanych przezeń filmów. badaniami, zostały wyznaczone trzy główne zakresy te- Charakterystyczną cechą filmów edukacyjnych jest matyczne: Kosmos, Ziemia oraz Technologia, oznaczane ich skierowanie do wszystkich grup wiekowych oraz dalej jako Poziom 1. Relacja grup Kosmos↔Ziemia od- zawodowych. Wydzielone przez NASA Goddard serie powiada wydzieleniu ogólnego obszaru przestrzennego, animacji (np. Little SDO), umożliwiają włączenie ich zaś relacje Kosmos↔Technologia, Technologia↔Ziemia do programów zajęć dydaktycznych oraz zajęć dodatko- określają zbiór instrumentów wykorzystywanych w ba- wych. Animacje te są najczęściej wzbogacone w liczne danych obszarach przestrzennych. Każdy z wydzielo- schematy, modele oraz wykresy omawiające dane zja- nych zbiorów posiada poziomy niższych rzędów, tworząc wisko. Zespół naukowców, nauczycieli oraz uczestnicy spójny, a zarazem logiczny obraz zakresu tematycznego szkoleń NASA, występujący w roli narratorów animacji poziomu głównego. wyjaśniają specyfikę omawianego tematu w sposób na- Poziom 2 i Poziom 3: zgodnie z zasadami zachowania ukowy, a zarazem prosty w zrozumieniu. spójności, niższe rzędy zostały wyznaczone w oparciu Grupa animacji, których celem jest przekaz infor- o cechy wyższego poziomu, coraz dokładniej określając macji zdobytych przez zespół NASA w trakcie prowa- zakres tematyczny animacji. Animacje poziomu 3 po- dzonych misji, określona została rangą informacyjną. siadają cechy poziomu głównego (P1) oraz poziomu Grupa ma charakter bardziej ogólny od zbioru przed- nadrzędnego (tu: P2), do którego bezpośrednio należą. stawiającego rangę edukacyjną. Filmy najczęściej ograniczają się do zasygnalizowania wystąpienia da- nego zjawiska bez wyjaśniania specyfiki jego działania. Zakres tematyczny W tej grupie hierarchicznej znajdują się również filmy, które zapowiadają nadchodzące wydarzenia związane Publikowane multimedia jako całość obejmują szero- z programami badania przestrzeni kosmicznej oraz ki zakres tematyczny. Na kanale NASA Goddard znaj- w ramach prowadzonych eventów społecznościowych. dują się filmy z dziedzin techniki (specyfika funkcjo- Filmy o charakterze prognostycznym, jak nazwa nowania instrumentów naukowo-badawczych), kultury sugeruje, przedstawiają mechanizm zdobywania, prze- (m.in. artystyczne kampanie programów kosmicznych, twarzania oraz analiz danych w celu przewidywania czy organizowane konkursy) oraz nauki (wszystkich trendów zmian zjawisk, skutków wynikających z kolizji specjalności). Animacje poruszają aktualne problemy obiektów kosmicznych oraz prognozowania i wytyczania związane ze zmianami klimatycznymi, oddziaływaniem miejsc potencjalnego zagrożenia. promieniowania słonecznego na Układ Planetarny, czy też konieczność renowacji instrumentów badawczych. Równie często pojawiają się zagadnienia związane Zasoby NASA dostępne na witrynach YouTube z genezą omawianych zjawisk, tj. dotyczących zdarzeń z przeszłości. Różnorodność treści oferowana przez ze- KOSMOS stanowi Poziom 1 – główny z wydzielo- spół Goddard umożliwia opracowanie kompleksowej nymi poziomami niższych rzędów. Składa się łącznie

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 92 Monika Kosmela

badań. Dominują tutaj filmy związane z próbą wyja- śnienia historycznych zmian zachodzących w obrębie planety i jej atmosfery. Poziom III: Jowisz złożony z pięciu animacji, których charakterystyczną cechą jest zakres obserwacji. Głów- nym tematem wybranych filmów są zjawiska pogodowe zachodzące w obrębie planety oraz jej księżyce. Poziom III: Saturn złożony z pięciu animacji, których cechą charakterystyczną jest zakres badań związany z budową planety oraz jej księżycem. Poziom II: KOMETY I ASTEROIDY, składa się z 11 animacji poświęconych zagadnieniom związanym z ciałami niebieskimi, takimi jak: komety oraz asteroidy Ryc. 1. Zakres tematyczny Poziomu I: KOSMOS wg wydzie- [Tabela. 4.]. Dominującym tematem filmów są Komety lonych kategorii. Opracowanie własne. Muskające Słońce oraz ich wędrówka po orbicie około- Fig. 1. Thematic scope of Level I: Cosmos by category. Develop słonecznej. your own. Poziom I: Ziemia, tak jak Kosmos został utworzony bazując na rozgraniczeniu przestrzeni kosmicznej od z 91 animacji związanych z zagadnieniami dotyczącymi ziemskiej. Poziom Ziemia zawiera animacje dotyczą- przestrzeni kosmicznej. Grupa podzielona została na ce obszarów, zjawisk i procesów zachodzących na po- cztery poziomy drugiego rzędu: Księżyc, Słońce, Planety, wierzchni Ziemi. Wydzielono tu dwa poziomy drugiego Komety i Asteroidy. Poziom Planety podzielono jesz- rzędu: wody powierzchniowe oraz powierzchnie lądowe, cze na jednostki niższego rzędu: Mars, Jowisz, Saturn z których wydzielono poziomy niższych rzędów, uściśla- [Ryc. 1]. jąc zakres tematyczny animacji [Ryc. 2.]. Cechą charakterystyczną Poziomu: KOSMOS jest obszar objęty badaniami, tj. ciała niebieskie wchodzące w skład Układu Słonecznego za wyjątkiem Ziemi. Misje skierowane na orbity planetarne oraz orbitę heliocen- tryczną mają charakter eksploracyjny, a pozyskane dane służą zrozumieniu zmian zachodzących w Kosmosie. W grupie dominują animacje o charakterze edukacyj- nym, tj. nadrzędnym. Zagadnienia dotyczące przestrzeni kosmicznej w większości przeanalizowanych filmów gru- py zostały wyjaśnione przez naukowców, występujących w roli narratorów. Ryc. 2. Zakres tematyczny Poziomu I: ZIEMIA wg wydzielo- W skład poziomu II: KSIĘŻYC wchodzi 20 animacji nych kategorii. Opracowanie własne. przedstawiających wyniki misji skierowanych na orbitę Fig. 2. Thematic scope of Level I: Earth by category. Develop Księżyca [Tabela. 1.]. Cechą charakterystyczną zbioru your own. wizualizacji jest Księżyc oraz zjawiska i procesy z nim związane. Niektóre z wyszczególnionych filmów zawie- Główną cechą poziomu drugiego rzędu jest forma rają informację dotyczącą instrumentów wykorzysty- omawianej powierzchni. W ich skład wchodzą dwa po- wanych w trakcie misji. Ich przesłaniem jest jednak ziomy: Wody powierzchniowe oraz Powierzchnie lądowe. wskazanie kierunków w jakich są prowadzone badania Dla poziomu – Wody powierzchniowe zostały wydzielone (np. poszukiwania cząsteczek wody na jego powierzchni, trzy kolejne poziomy niższego rzędu: Morze arktyczne, obrazowanie obszarów stale zacienionych, czy aktywno- Zasolenie mórz i oceanów oraz Rzeki [Tabela 5.] ści geologicznej satelity). Na poziomie tym znalazły się animacje, których treść Poziom II: Słońce tworzy łącznie 30 animacji zwią- dotyczy dokładnie sprecyzowanego zjawiska, jakim jest zanych ze zjawiskami zachodzącymi na powierzchni zasolenie mórz i oceanów. Dodatkową cechą rozpoznaw- Słońca, oddziaływaniem aktywności słonecznej na po- czą jest zasięg obszaru, jakim objęte są treści filmów. zostałe ciała w Układzie Słonecznym oraz wynikającymi Wizualizacje w tej grupy tematycznej zostały skatego- skutkami tych interakcji [Tabela. 2.]. ryzowane dla danych dotyczących obszarów morskich Poziom II: PLANETY złożony jest z trzech poziomów i oceanicznych. niższego rzędu: Mars, Jowisz, Saturn. Zbiór łączy dwa- Trzecią z wydzielonych grup dla poziomu: Wody dzieścia pięć animacji, których cechą charakterystyczną powierzchniowe tworzy poziom – Rzeki, w ktorym są obiekty objęte prowadzonymi badaniami, tj. planety animacje dotyczą rzek, naturalnych oraz sztucz- Układu Słonecznego [Tabela. 3.]. nych przekształceń w obrębie ich koryta. Podobnie Poziom III: Mars składa się z dziesięciu animacji jak w omawianych wcześniej grupach tematycznych, związanych z eksploracją Czerwonej Planety. Cechą główną cechą charakteryzującą wydzielenia jest charakterystyczną poziomu jest obiekt prowadzonych obszar badań.

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 Ranga i zakres tematyczny współczesnych zasobów NASA … 93

Tabela 1. Grupy tematyczne wydzielone dla Poziomu: Księżyc. Table 1. Thematic groups dedicated to Level: Moon.

TYTUŁ

Title SŁOWA DODATKOWE INFORMACJE KLUCZOWE

Rank Additional Information TŁUMACZE- Keywords DATA RANGA ORYGINAŁ Reference Data access DOSTĘPU NIE Time movie ODNOŚNIK

Original CZAS FILMU Translate

ang. Perigee – Wizualizacja za pomocą obrazu; Perygeum; brak dźwięku czy narracji. Supermoon „Super-Księżyc” E ang. Supermoon Visualization using an image; 0:06 “Super-Księżyc” no sound and narration 03.11.2014 r. iFuWpq4YLDc https://youtu.be/

Wizualizacja za pomocą obrazu Zmiany Evolution of stereoskopowego 3d. powierzchni E LRO the Moon Visualization using a stereoscopic 2:41 Księżyca be/UIKm - image. SQqp8wY 23.05.2014 r. https://youtu.

ARTEMIS; Animacja z narracją Swarupa ARTEMIS – FGM; Nune; wspierana przez naukowca ARTEMIS Sonda do badań SST – Telescope/ NASA Davida G. Sibeck’a. Orbits Ma- E 3:06

pola magnetycz- teleskop; Visualization using Swarupa’s nar- dhT0 gnetic Moon nego Księżyca Punkt Lagrange’a ration assisted by a NASA scientist 13.7.2014 r. Lagrange point – David G. Sibeck. https://youtu. be/rcKRk3W -

Powierzchnia Księżyca. Zmiany Wizualizacja za pomocą obrazu, ukształtowania Tour of the Wycieczka po wspomagana narracją lektora. E terenu. Moon Księżycu Visualization using an image and 4:39 The surface of the narration 23.05.2014 r.

Moon. Changes of https://youtu.

landform features. be/2iSZMv64wuU

Wizualizacja za pomocą obrazu LRO; oraz rekonstrukcji działania sate- LROC; lity LROC; wspomagana narracją New Craters Nowe kratery E Kratery Księży- specjalisty – M. Robinsona. on the Moon na Księżycu 4:37 cowe. Visualization using an image, 17.03.2015 r.

Lunar craters. reconstruction activities LROC and https://youtu.

Robinson’s narration. be/2iSZMv64wuU

Animacja z narracją Chrisa Smi- - th’a, wspomagana przez naukowca Uniwersytetu Brown: Jamesa W. LRO; Head’a III. Wizualizacja za pomocą Charaktery- Counting LOLA; obrazu oraz rekonstrukcji działa- styka ilościowa Craters on E Kratery księży- nia Satelity LOLA. kraterów księ- 0:52 the Moon cowe. Visualization using Smith’s narra- 6wyQ życowych

Lunar craters. tion assisted by a Brown University 13.12.2014 r. scientist – James W. Head III. Visualization using an image, reconstruction LOLA activities https://youtu.be/hhSkRIj

Animacja z narracją naukowca ang. Lunar NASA: Johna Kellera. Eclipses – Wizualizacja wspomagana sche- Understan- Zrozumieć Zaćmienie matem powstawania zaćmienia ding Lunar zaćmienia E Księżyca; Księżyca. 1:58 Eclipses Księżyca Umbra – strefa Visualization using Keller’s narra- lNi5UFpales 13.12.2014 r.

cienia. tion and a schema creation of lunar https://youtu.be/ eclipse.

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 94 Monika Kosmela

LROC; NAC; Wizualizacja wspomagana diagra- Instytut Smith- mami blokowymi; sona (muzeum narracją specjalisty – T. Wattersa; Geologiczna eksponatów stat- Recent Geolo- Mapą hipsometryczną powierzchni aktywność na ków kosmicznych). gical Activity E terenu Księżyca. powierzchni Smithsonian Insti- 2:09 on the Moon Visualization using a block Księżyca tution (museum

diagrams; Watter’s narration 25.05.2014 r. of exhibit items of and hypsometric map of surface of spaceships); the moon. ang. graben –

rów tektoniczny. https://youtu.be/h6_4bXkGAas Wizualizacja wspomagana narra- LRO; cją specjalisty Tim McClanahan LEND; Water on the Woda na Księ- oraz diagramami blokowymi. E Pinpoint – A5I Moon życu Visualization using a block 1:54 określić dokładne diagrams and McClanahan’s 2.06.2014 r.

położenie. https://youtu. narration. be/qYW4rTrA - ang. Moon Phase Moon Phase Fazy i ruchy – Fazy Księżyca; Wizualizacja wykorzystuje ciąg & Libration oscylacyjne Obraz powierzchni obrazów powierzchni Księżyca. E 5:15 2013: Moon Księżyca Księżyca. Image of Visualization using a sequence of -gzE Only w roku 2013 the surface of the images of the lunar surface. 24.05.2014 r. https://youtu. Moon. be/qGwRp38 - ang. Moon Phase Wizualizacja wykorzystuje ciągl – Fazy Księżyca; Moon Phase obrazów powierzchni Księżyca, Fazy i ruchy Obraz powierzchni & Libration: wspomagana wykresami oraz oscylacyjne Księżyca; Wykresy Moon With E parametrami zmiennych. Księżyca – opi- zmian. 5:13 Additional Visualization using a sequence of sane wykresami Image of the sur-

Graphics images of the lunar surface, graphs 24.05.2014 r. I1g2gCAc3BQ

face of the Moon. https://youtu.be/ and parameters. Graphs of changes. Wizualizacja w formie humory- stycznej prezentacji o charakte- BEST – zespół rze edukacyjnym, wspomagana naukowców NASA ilustracjami, plikami, gifami oraz tworzący cykle schematami, z narracją lektora edukacyjne dla Chrisa Smith’a oraz podkładem BEST: Living Żyjąc na Księ- E uczniów. muzycznym. Film wspierany przez on the Moon życu 2:42 The Beginning En- naukowca Richarda Vondraka.

gineering, Science, A humorous presentation of an 14.03.2014 r. and Technology educational using an image, sound, (BEST) gif, schema and Smith’s narration assisted by a scientist Richard Vondrak. https://youtu.be/TNrhADcTNBk ang. Lunar Animacja wspomagana narracją, Eclipses – za- podkładem muzycznym; Zaćmienie Księ- ćmienie Księżyca; Lunar Eclipse Wzbogacona w schematy, wykresy życa – elementy E Penumbra – Essentials oraz ilustracje. 1:47 zasadnicze półcień; Visualization using a narration,

Umbra – cień 28.03.2014 r. wuhNZejHeBg

sound, schema, graphs and image. https://youtu.be/ całkowity. Animacja z narracją Dan Gal- lagher, wzbogacona podkładem The Moon’s Obszary zawsze LRO; muzycznym oraz schematami Permanently zacienione na E LRO’s DIVINER; i wykresami. Shadowed powierzchni 1:57 LRO’s LEND. Visualization using a Gallagher’s Regions Księżyca 5.04.2014 r.

narration, sound, schema and E4mI-AFfSl8 graphs. https://youtu.be/ Film przedstawia zdjęcia finałowe w konkursie na najlepszy obraz do The Moon As Księżyc jako ang. anniversa- galerii “Księżyc jest sztuką”. I 2:03

Art Contest dzieło sztuki ry – rocznica. The film shows finals in the com- F5rY petition for the best picture to the 28.07.2014 r. https://youtu. gallery “The Moon As Art Contest”. be/vGn2TuM -

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 Ranga i zakres tematyczny współczesnych zasobów NASA … 95

Mona Lisa on Mona Lisa na LOLA; I – 1:40

the Moon Księżyc NGSLR. Pr1Ic https:// youtu.be/ FXeENw - 28.07.2014 r. Animacja zawiera prezentację kampanii „Księżyc jest sztuką”, Artystyczna podkład muzyczny, brak narracji. Moon as Art kampania I LRO Presentation of the campaign Campaign 0:40 Księżyca “Moon as Art Campaing” using

a sound and no narration. 28.07.2014 r. PBWcvzzJOv8 https://youtu.be/

Animacja zawiera obrazy sateli- tarne, nagrania z podróży kosmicz- nych, blokdiagramy, wykresy oraz Making the Tworząc moż- cytaty. Impossible liwe I – Podkład muzyczny, brak narracji. Possible z niemożliwego Visualization using a satellite 1:11

images, recordings of space travel, 1.08.2014 r. zZP8vm5nuxg block diagrams, charts, quotes, https://youtu.be/ sound and no narration.

LOLA; Moon Phase Fazy i oscyla- LROC; and Libration cje e Księżyca: E LRO; North Up 5:13 2014 ang. libration – be/PKRt - 2014 Z89AMts 27.12.2014 r.

libracja. https://youtu.

Animacja z narracją Chrisa Smi- LOLA ; - December 10, tha, wspomagana przez naukowca Zaćmienie LROC; 2011 Lunar NASA Richarda Vondraka. Księżyca: E LRO; Eclipse Es- Visualization using a Smith’s nar- 1:46 10.12.2011 r. Umbra – strefa vzmkY sentials ration assisted by a NASA scientist be/B5J3hy 27.12.2014 r.

cienia. https://youtu. – Richard Vondrak’a.

Tabela 2. Grupy tematyczne wydzielone dla Poziomu: Słońce. Table 2. Thematic groups dedicated to Level: Sun.

TYTUŁ Title SŁOWA DODATKOWE INFORMACJE TŁUMA­ KLUCZOWE

ORYGINAŁ Rank Additional Information Keywords DATA CZENIE RANGA Oryginal Reference Time movie Data access DOSTĘPU

Translate ODNOŚNIK CZAS FILMU

Wizualizacja wykorzystuje sekwen- SDO: Three Trzy lata obra- cję obrazów powierzchni Słońca, Years of Sun zowania Słońca, E SDO Visualization using a sequence in Three ukazane w trzy 5:03 of images of the Sun surface and minutes minuty

Yang’s narration. 28.05.2014 r. QaCG0wAjJSY https://youtu.be/

Wizualizacja wykorzystuje sekwen- Holiday Wakacyjne cję obrazów powierzchni Słońca, Lights On the światło na E SDO Visualization using a sequence 1:07 Sun Słońcu of images of the Sun surface. 28.12.2014 r. BvyA6JwddPQ https://youtu.be/

ang. solar flare Wizualizacja wykorzystuje sekwen- Twisting So- Wybuch i roz- – rozbłysk cję obrazów powierzchni Słońca, lar Eruption E błysk słoneczny słoneczny; Visualization using a sequence 1:12 and Flare SDO. of images of the Sun surface. 26.10.2014 r. C1Kact6QHG0 https://youtu.be/

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 96 Monika Kosmela

Wizualizacja wykorzystuje sekwen- cję obrazów powierzchni Słońca, - SDO; Dodatkowo wykorzystana symula- STP; cja rozkładu kolorów dla poszcze- IRIS; gólnych zakresów fal. Naukowcy STEREO; NASA wspierający merytorycznie ESA; Jewel Box Słońce – pudeł- animację to: Alex Young, Barbara E SOHO; Sun ko klejnotów Thompson oraz William D. Pesnell. 2:17 Angstrom – Visualization using a sequence of

jednostka układu 13.12.2014 r. images of the Sun surface, simu- SI. Individual of lation color distribution for each ch?v=kS57VH3QN1 the international wavebands and assisted by Alex system of units.

Yang, Barbara Thompson and https://www.youtube. com/wat William D. Pesnell.

Alex Young Wizualizacja za pomocą obrazu, Dr. A. Young ang. magnetic Interview wspomagana narracją lektora wyjaśnia specy- fields – pola About Our E w formie reportażu. fikę rozbłysków magnetyczne; 3:06 Sun’s Magne- Visualization as a reportage using Słońca CME.

tic Flip an image and narration. 13.11.2014 r. https://youtu.be /8e7E7BnwRgE

ang. magenta lines – The Sun Wizualizacja za pomocą obrazu Odwrócone pole Magentowe linie; Reverses its w formie symulacji, bez dźwięku. magnetyczne E ang. magnetic Magnetic Visualization as a simulation 0:26 Słońca variation – Poles using an image and no sound.

deklinacja 17.10.2014 r. B4UtVo7-yJA magnetyczna. https://youtu.be/

ang. time-lapse Wizualizacja za pomocą obrazu, 5 Year Time- video – film wy- 5 lat obserwacji wykorzystana symulacja. -lapse of the E konany z pojedyn- Słońca Visualization using an image 2:55 Sun czych ujęć/klatek mUG0 and simulation. be/w-41gAP - 14.02.2015 r.

obrazu. https://youtu.

Wizualizacja za pomocą obrazu, Canyon of Kanion Ognia wykorzystana symulacja. Fire on the E SDO na Słońcu Visualization using an image 2:15 Sun

and simulation. watBZ-2E 23.10.2014 r. http://youtu.be/

Wizualizacja za pomocą obrazu, - wspomagana narracją naukow- ców oraz wypowiedziami uczniów Szkoły Parkland Magnet. Zawiera Słońce – dla fragmenty nagrań z prowadzonych Sun for Kids E SOHO Dzieci lekcji oraz kursów. 6:36

Visualization using an image, 7kWb6Ro Parkland Magnet School scientist’s 28.12.2014 r. narration and records of course and lessons. https://youtu.be/uK4a

Zachwycający SDO; Wizualizacja za pomocą obrazu, Magnificent wybuch na STEREO; wykorzystana symulacja. eruption in E powierzchni SOHO; Visualization using an image and 2:10 full HD Słońca Aurora – zorza. simulation. GrnGi-6iWc 13.12..2014 r. https://youtu.be/ Animacja wspomaga narracją doktora Dean’a Pesnella. Zawie- ra liczne grafiki, wykresy oraz SDO: Explo- Eksploracja SDO; schematy wyjaśniające specyfikę ring the Słońca w wy- E SOHO; omawianych zjawisk. Sun in High sokiej rozdziel- 3:06 STEREO. Visualization using a Pesnell’s Definition czości DupBQXpQ

narration, graphics, charts and 13.12.2014 r. diagrams explaining the specifics of these occurrence. https://youtu.be/Bth -

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 Ranga i zakres tematyczny współczesnych zasobów NASA … 97

SDO’s Instru- Narzędzia i in- Animacja wspomaga narracją ments: AIA strumenty SDO SDO; doktora Dean’a Pesnella. (Atmospheric – AIA (Atmo- E SOHO; Visualization using a Pesnell’s 1:50 Imaging spheric Imaging AIA. narration. 12.12.2014 r.

Assembly); Assembly); https://youtu. be/_SYtIQC836s

Animacja wspomaga narracją Narzędzia SDO’s Instru- SDO; doktora Dean’a Pesnella. i instrumenty E ments: EVE EVE. Visualization using a Pesnell’s 1:47 SDO – EVA narration. 12.12.2014 r. lkQDqG61qtQ https://youtu.be/

SDO’s Helio- Animacja wspomaga narracją Narzędzia i in- seismic and SDO; doktora Dean’a Pesnella. strumenty SDO E Magnetic SOHO. Visualization using a Pesnell’s 2:08

– HMI -O5IqY

Imager (HMI) narration. be/vSSs7 - 12.12.2014 r. https://youtu.

Animacja zawiera szereg obrazów zarejestrowanych przez sondę NASA w ujęciu kilkusekundowych Obrazy uzyska- SDO Year SDO; klatek; dodatkowo jest wzbogacona ne w ciągu 1 E One CME. w podkład muzyczny. 2:20 roku pracy SDO Visualization using a series images MKL_fjDLo shot by NAS’s spacecraft in terms 15.08.2014 r.

of seconds-frames and sound. https://youtu.be/U_ Animacja zawiera szereg obrazów zarejestrowanych przez sondę Obrazy uzyska- SDO; NASA w ujęciu kilkusekundowych SDO: Year 2 ne w ciągu 2 E CME; klatek. roku pracy SDO AIA. Visualization using a series images 2:21 15.08.2014 r.

shot by NASA’s spacecraft in terms G3TejSf5B7k of seconds-frames. https://youtu.be/ Animacja zawiera szereg obrazów New Eye on zarejestrowanych przez sondę the Sun Deli- NASA w ujęciu kilkusekundowych Nowe spojrzenie vers Stun- E SDO klatek. na Słońce. 4:01 ning First Visualization using a series images

Images shot by NASA’s spacecraft in terms 15.08.2014 r. QrmUUcr4HXg of seconds-frames. https://youtu.be/

Animacja wspomaga narracją spe- - cjalisty Philla Camberiela, zawiera Potężny szereg obrazów zarejestrowanych Massive Solar Wybuch na przez sondę NASA w ujęciu kilku- Eruption powierzchni E SDO sekundowych klatek. Close-up Słońca widziany Visualization using a Cambriel’s 2:23 C4xMg4Z4 z bliska narration and series images shot 2.04.2014 r. by NASA’s spacecraft in terms of seconds-frames. https://youtu.be/Hlo

Animacja z podkładem muzycznym Massive Solar Rozbłysk Sło- SDO; bez narracji. Flare gets neczny widzia- E ang. solar flare – Visualization using a sound and no 1:19 HD Close Up ny z bliska rozbłysk słoneczny. BEP0 narration. 15.12.2014 r. https://youtu. be/4xKRBkB -

Animacja zawiera szereg obrazów zarejestrowanych przez sondę NASA w ujęciu kilkusekundowych A Big Blast Wielki Wybuch E SDO klatek. Visualization using a series images 0:34

shot by NASA’s spacecraft in terms 15.12.2014 r. W7brf0OG6P0 of seconds-frames. https://youtu.be/

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 98 Monika Kosmela

Animacja zawiera szereg obrazów zarejestrowanych przez sondę NASA w ujęciu kilkusekundowych From the Ze Słońca pro- E SDO klatek. Sun, to You. sto do Ciebie 0:54 Visualization using a series images

shot by NASA’s spacecraft in terms 2.04.2014 r. mq3mLDAfiHM of seconds-frames. https://youtu.be/ SDO; Sungrazing – SDO Sees Co- Spotkanie Komety Muskają- met Lovejoy Komety Lovejoy ce Słońce. Survive Close ze Słońcem – E Kometa Lovejoy. 0:44 Encounter zarejestrowane Comets stroking with Sun przez SDO 2.04.2014 r. fFC2IUO8M0

the Sun. Lovejoy https://youtu.be/ comet. Symulacja pracy bajkowej sondy, wzbogacona w podkład muzycz- ny oraz narrację lektora Chrisa Little SDO: Przesyłanie E SDO Smitha. Tons of Data Danych SDO 1:14 Simulation of a fairy-tale space-

craft using a sound and Smith’s 3.04.2014 r. UoOppimoi70 narration. https://youtu.be/

Wizualizacja obrazu, wykorzystana SDO; Biggest Solar Największa symulacja wzbogacona w progno- CME; Storm Since burza słoneczna E styczne modele. Burza słoneczna. 0:29 2003 od 2003r. Visualization using a simulation PON4 Solar storm. 15.04.2014 r.

and prognostic models https://youtu. be/GHGg6pE -

Wizualizacja obrazu, wykorzystana Active region Regiony aktyw- symulacja wzbogacona w progno- on the Sun CME; ne w rozbłyski E styczne modele. emits another SDO. 0:31 Słońca Visualization using a simulation be/N3id -

flare SmR0ZYk 13.04.2014 r.

and prognostic models https://youtu.

Animacja o charakterze porównaw- ang. gradient czym, przedstawia obrazy niefiltro- filter – filtr, gra- wane oraz obrazy z zastosowanym Gradients dient; filtrem gradient. Wzbogacona Gradient Słońca E Sun ang. coronal w podkład muzyczny. 2:33 loops – pętle Visualization of a comparative 15.05.2014 r. aUL4JY15jSg

koronalne. shows the unfiltered and gradient https://youtu.be/ filter images using a sound.

Animacja zawiera szereg obrazów Van Gogh Słońca Van SDO; zarejestrowanych przez sondę. E Sun Gogha SOHO. Visualization using a series images 2:06 shot by NASA’s spacecraft. Qj0XrL14i-E 13.06.2014 r. https://youtu.be/ Animacja zawiera szereg obrazów - zarejestrowanych przez sondę NASA w ujęciu kilkusekundowych Big sunspot Wielki rozbłysk SDO; klatek, wspomagana schematem 1520 releases słoneczny klasy E AIA; przebiegu zjawiska. x1. 4 class 0:59 X1. 4 CME. Visualization using a series images

flare j12YofoYQ

shot by NASA’s spacecraft in terms 13.06.2014 r. of seconds-frames and schema of https://youtu.be/rO phenomenon.

Animacja w formie dialogu między naukowcem a animowaną sondą Little SDO: Spojrzeć prosto SDO; kosmiczną. Looking Insi- E w Słońce Little SDO; The form of a visualization is 0:58 de the Sun a dialogue between the scientist 25.04.2014 r. YwLcqio-kCs

and the animated spacecraft. https://youtu.be/

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 Ranga i zakres tematyczny współczesnych zasobów NASA … 99

Animacja zawiera szereg obrazów zarejestrowanych przez sondę CME; NASA w ujęciu kilkusekundowych Massive Solar Potężny roz- SDO; E klatek. Flare błysk słoneczny SOHO; 1:19 Visualization using a series images EIT.

shot by NASA’s spacecraft in terms 14.08.2014 r. https://youtu.be of seconds-frames. /4xKRBkBBEP0 Animacja zawiera szereg obrazów zarejestrowanych przez sondę Active region Region Aktyw- NASA w ujęciu kilkusekundowych on the Sun SDO; ny – 3 potężne E klatek. spits out CME. 0:33 rozbłyski Visualization using a series images three flares shot by NASA’s spacecraft in terms 3.08.2014 r. edRuLAlAysE of seconds-frames. https://youtu.be/ Animacja w formie spotu promu- jącego badania prowadzone przez Welcome to Witamy na E SDO zespół naukowo-badawczy NASA. 0:39

the Sun Słońcu sV1A Visualization as a spot promoting 3.08.2014 r. be/V_osCxE -

NASA’s research. https://youtu. Animacja zawiera szereg obrazów SDO; zarejestrowanych przez sondę AIA; Obserwacje NASA w ujęciu kilkusekundowych koronalny wyrzut SDO: 4years SDO: 4 lata E klatek. masy. 3:43 pracy Visualization using a series images Coronal mass

shot by NASA’s spacecraft in terms 15.12.2014 r. NAg4qXsk99c

ejection. https://youtu.be/ of seconds-frames. Animacja obrazów zarejestro- wanych przez obserwatorium w dwóch długościach fal słonecz- SDO; nych. Wzbogacona podkładem Graceful Wspaniały wy- ang. solar flare I muzycznym, bez narracji. Eruption buch słoneczny – flara, rozbłysk 1:10 Visualization using an images słoneczny. PQEE2Dnk

recorded by the NASA’s observatory 23.09.2014 r. in two wavelengths of light, sound and no narration. https://youtu.be/_8y - Animacja obrazów zarejestrowa- nych przez spektrograf. Wzboga- IRIS Spots Rozbłysk sło- cona w podkład muzyczny, bez IRIS; Its Largest neczny okiem I narracji. SDO. 0:58 Solar Flare IRIS Visualization using an images

recorded by the spectrograph, 21.09.2014 r. sorBqmpaTgU sound and no narration https://youtu.be/ SDO Lunar Tranzyt Księ- Transit, życa, wyrzut SDO; Rozbłysk słoneczny klasy M; Prominence promieniowania ang. flare lo- Tranzyt księżyca. I Eruption, oraz flara klasy oping – rozbłysk M-Class Flare; 0:43 0FA and M-Class M zarejestrowa- słoneczny. The Lunar Transit. 21.09.2014 r. https://youtu. Flare na przez SDO be/a8_w3POh - Animacja obrazów oraz danych

uzyskanych przez SDO oraz - SDO; RHESSI, tworzących czasowy, AIA; trójwymiarowy model zjawiska X marks the Rekoneksja RHESSI; rekoneksji magnetycznej. Wspoma- Spot: SDO magnetyczna E Rekoneksja gana narracją Aries Knecka. sees recon- 1:41 wg. SDO magnetyczna. Visualization using an image and

nection SQjSzLv0

Magnetic date recorded by SDO and RHES- 3.08.20014 r. Reconnection SI making a threedimensional

model of reconnection. In additio- https://youtu.be/MNs nal using a Knec’s narration. Animacja obrazów oraz danych First X-class Pierwsze roz- LRO; uzyskanych przez SDO, SOHO Solar Flares błyski słoneczne E SOHO; oraz ESA. Dodatkowo wspomagana 3:31

of 2013 klasy X z 2013r. ESA. boksami tekstowymi oraz podkła- zmvrw be/ywfewb - 21.09.2014 r.

dem muzycznym. https://youtu.

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 100 Monika Kosmela

Visualization using an image and date recorded by SDO, SOHO and ESA. In additional using a text box and sound.

Fiery Looping ang. fiery lo- Animacja wspomagana podkładem Ognisty deszcz Rain on the E oping – rozbłysk muzycznym. na Słońcu 4:16 Sun słoneczny. Visualization using a sound. TLQQx8 be/HFT7A - 27.09.2014 r. https://youtu.

Animacja z podkładem muzyczny, - Canyon of LRO; bez narracji, składa się z serii Fire on the Kanion Ognia E ang. filament – obrazów powierzchni Słońca. 2:15 Sun żarnik. Visualization using a sound, no -O2E be/Qurh_BZ 23.05.2014 r.

narration and series images of Sun https://youtu.

Tabela 3. Grupy tematyczne wydzielone dla Poziomu: Planety. Table 3. Thematic groups dedicated to Level: Planets.

TYTUŁ Title SŁOWA DODATKOWE INFORMACJE ORYGINAL- TŁUMACZE- KLUCZOWE

Rank Additional Information Keywords DATA

NY NIE RANGA Reference Time movie Data access DOSTĘPU

Oryginal Translate ODNOŚNIK CZAS FILMU

Wykorzystane badania specjalistów - NASA takich jak: Michael Mumma oraz naukowca z Katolickiego Uni- wersytetu Ameryki w Waszyngto- Mars Ancient Dawny ocean na nie – Geronimo Villanueva. E MAVEN Ocean Marsie Using a research of NASA’s specia- 1:12 lists: Michael Mumma and Geroni- Muusg 3.05.2015 r. mo Villanueva from The Catholic University of America In Washington. https://youtu.be/s_SsA Animacja w formie dialogu bądź wymiany informacji między specjalistami z dziedzin nauk o planetach. Wykorzystane bada- nia specjalistów NASA takich jak: Michael Mumma oraz naukowca z Katolickiego Uniwersytetu Ame- Measuring ryki w Waszyngtonie – Geronimo Mierząc dawny Mars Ancient E MAVEN Villanueva. ocean na Marsie 3:56 Ocean Visualization as a dialogue or

exchange of information between 3.05.2015 r. experts from the fields of science planets. Using a research of NA- SA’s specialists: Michael Mumma

and Geronimo Villanueva from The https://youtu.be/WH8kHncLZwM Catholic University of America In Washington.

Symulacja przedstawiająca ewolu- - cję powierzchni Marsa. Wzbogaco- Mars Evolu- na w podkład muzyczny. Ewolucja Marsa E MAVEN tion The simulation showing the evo- 1:52 0Ycno lution of the Mars surface using be/sKPrwY 15.01.2015 r. a sound. https://youtu. - Animacja wspomagana narracją. Targeting Wędrówka na Wzbogacona w podkład muzyczny. I MAVEN Mars Marsa Vizualization using a narration 2:19 and sound. -L62y4 be/1Hm8b 12.01.2015 r. https://youtu.

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 Ranga i zakres tematyczny współczesnych zasobów NASA … 101

ang. solar storm – burza słoneczna; MAVEN: ang. riverbeds – Wspomagana narracją specjalisty MAVEN: NASA’s Next koryta rzek; Burce’a Jarosky’ego. Następna misja E Mission to ang. thermal Vizualization using a Jarosky’s 7:42 NASA na Marsa Mars vacuum – próż- narration. 13.01.2015 r. iZwChY9wrZs

nia termiczna; https://youtu.be/ MAVEN. Animacja z narracją wspomagana Zmniejszenie Mars At- schematami oraz grafikami wyja- warstwy atmos- mospheric śniającymi specyfikę zjawiska. fery na Mar- E MAVEN Loss: Plasma Vizualization using a schemes and 1:39 sie: zjawiska Processes graphics explaining the specifics of 12.01.2015 r. słoneczne ogcaSmofPo4

the phenomenon. https://youtu.be/

Animacja z narracją wspomagana Zmniejsze- Mars At- schematami oraz grafikami wyja- nie warstwy mosphere śniającymi specyfikę zjawiska. atmosfery na I MAVEN Loss: Neutral Vizualization using a schemes and 1:37 Marsie: procesy Processes graphics explaining the specifics of 12.01.2015 r.

neutralne https://youtu.

the phenomenon. be/0_iz5Nt0Qc8 Zmniejszenie Animacja z narracją wspomagana warstwy atmos- schematami oraz grafikami wyja- Mars Atmo- fery na Marsie: śniającymi specyfikę zjawiska. sphere Loss: E MAVEN 2:08

Osadzanie Vizualization using a schemes and gRo8 Sputtering powłoki z fazy graphics explaining the specifics of be/EoUy4ls - 13.01.2015 r. gazowej the phenomenon. https://youtu. Animacja z narracją specjalistów: David’a Mitchell oraz prezentera MAVEN; George Diller’a ang. ignition – Film zawiera fragmenty spotów re- zapłon; Zespół God- klamowych oraz reportażu ze star- Goddard goes ang. magneto- dard – misja na E tu statku kosmicznego MAVEN. iaA to Mars meter – 2:32 Marsa Vizualization using a Mitchell’s magnetometr; and Diller’s narration. Animation ang. liftoff – 11.01.20015 r. using fragments of an advertising start rakiety. spots and reportage from the start

MAVEN spacecraft. https://youtu.be/RYHJi0gY -

Need To Curiosity/ Animacja z narracją specjalisty Know: Sam- Ciekawostka; zespołu NASA GSFC Daniel’a Gla- Musisz to wie- ple Analysis E MAVEN; vin’a. dzieć: SAM 3:36 at Mars SAM; Vizualization using a Glavin’s

Findings MSL. narration. 10.01.2015 r. UN0Zj4SIz1A https://youtu.be/

Animacja z narracją David’a Choi, wspomagana przez animatora ang. vortices – Jupiter’s hot Gorące plamy NASA Goddard Grega Shirah. E wiry owietrzne; spot Jowisza Vizualization using a Choi’s narra- 2:09 Galileo. tion assisted by NASA’s animator 10.01.2015 r. B5V-srBj1Vk

– Grega Shirah. https://youtu.be/

Animacja z narracją Amy Simon- Rattling Jet Pogoda na Sonda Cassini; -Miller oraz David’a Choi. Stream on E Jowiszu Cassini probe Vizualization using a Miller’s and 1:55 Jupiter D4ACf7U Choi’s narration. be/YHAP - 8.01.2015 r. https://youtu. Animacja z podkładem muzycz- nym, opatrzona grafikami, sche- LARGEST: matami oraz kartonami zawiera- Check Your Największy: jącymi dodatkowo informacje np. E Galileo Local Sphere Jowisz zjawiska. 0:52 for Listings Vizualization using a sound, 13.03.2015 r. rPinA6rTDs0

graphics, schemes and boxes with https://youtu.be/ additional information.

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 102 Monika Kosmela

Animacja powstała w wyniku Jupiter’s kompilacji danych zgromadzonych Ganimedes – Moon Gany- E Galileo przez sondę Galileo. Księżyc Jowisza 0:37 mede Visualization using an image and

date recorded by Galileo spacecraft. 13.01.2015 r. xl4KIDPAFas https://youtu.be/ Jowisz; Animacja z podkładem muzycz- Symulacja Powstanie nym, powstała na bazie symulacji Creation gas komputerowa. Olbrzyma Gazo- E superkomputera. giant Jupiter; 0:38

wego Visualization using a supercompu- KOmZ8

Computer be/U-qbjt - 10.01.2015 r.

ter simulation and sound. https://youtu. simulations.

Taking on - Wywiad z Car- Animacja z narracją Carrie Titan: An rie Anderson pt. Anderson. Interview E CIRS 2:54

“Porozmawiaj- Visualization using an Anderson’s fUIA

with Carrie https:// youtu.be/ my o Tytanie” narration. q7BT2La Anderson 9.01.2015 r.

Animacja z narracją Conor Nixon. Propylene on Propylen na E Voyager Visualization using a Nixon’s Titan Tytanie 3:57 narration. OGIA 9.01.2015 r. be/IN0SbMe - https://youtu. ESA; Cassini; Saturn’s Re- Burze na Sa- Teleskop Hub- cord-Setting E - xjyo turnie ble’a. 2:20 Storm Cassini; 9.01.2015 r. https://youtu. Hubble Telescope. be/O7O8Hsu -

Sonda Cassi- Cassini Sa- ni na orbicie E CIRS - turn Arrival 1:08 https:// Saturna kXb8M s8sNsm - youtu.be/ 9.01.2015 r.

ESA; - Cassini; Dance of Taniec pierście- Teleskop Saturn’s E - ni Saturna Hubble’a. 1:24 Auroras BXuk Cassini; be/p32xzRS 12.12.2014 r. Hubble Telescope https://youtu.

Tabela 4. Grupy tematyczne wydzielone dla Poziomu: Komety i Asteroidy. Table 4. Thematic groups dedicated to Level: Comets and Asteroids.

TYTUŁ Title SŁOWA DODATKOWE INFORMACJE KLUCZOWE

Rank Additional Information Keywords TŁUMACZE- RANGA Reference Data access

ORYGINAŁ Time movie NIE ODNOŚNIK Oryginal CZAS FILMU Translate DATA DOSTĘPU ang. Sungra- zing comets are a special class of comets that come very close to the Animacja z narracją specjalisty What is a Czym jest „Ko- sun. ASI: Karen Fox. Sungrazing meta Muskająca E Sungrazing – Visualization using an ASI’s spe- 3:05 Comet? Słońce”? Szczególna klasa cjalist: Karen Fox narration. DuC88M komet, które przy- 12.12.2014 r. chodzących bardzo bisko Słońca. https://youtu.be/A1yH_ SOHO;

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 Ranga i zakres tematyczny współczesnych zasobów NASA … 103

ang. Kreutz Path – route, with which the majority of stro- king Comets is moving. Ścieżka Kreutz’a – trasa, którą poruszają się Komety Mu- skające, których peryhelium orbity znajduje się tuż przy fotosferze Słońca.

Komety Muskają- ce Słońce/ Comets Comet ISON Kometa ISON E stroking the Sun - Fizzles 0:48 SOHO SDO;

ESA. 12.12.2014 r. /6j6nkLnHyG0 https://youtu.be SOHO; Why are SDO; Dlaczego ob- Animacja z narracją naukowca We Seeing STEREO; serwujemy tak Williama Pesnell’a. So Many E Komety Muskają- wiele Komet Visualization using a Pesnell’s 2:36 Sungrazing ce Słońce – Muskających? narration. 12.12.2014 r.

Comets? Comets stroking https://youtu.

the Sun. be/2u73bIzg5CU Kometa – Comet Comet Kometa ISON ISON; ISON’s Full przekroczyła SOHO; SDO; E - Perihelion punkt peryhe- STEREO; 1:36 Pass liom ang. Oort Cloud 15.12.2014 r. kcROVqmF9SY

– obłok Oorta. https://youtu.be/

Kometa / Comet ISON; Chasing Co- Pogoń za Kome- E SDO; - met ISON tą ISON 1:28 SOHO;

STEREO. 15.12.2014 r. m3Ko8knZ7N0 https://youtu.be/

Animacja z opisem stworzonym Colliding Kometa / Comet przez naukowca GSFC William’a Comets Hint Levloya; D. Pesnell’a, z narracją Scotta

E gY at Unseen SDO; Wiessinger’a. 2:50 Exoplanet USRA. Visualization using a GSFC specia- 28.10.2014 r. https://youtu.

list’s transcript. be/Xi_Pv2S8G -

Solar Hurri- Animacja z narracją naukowca Oderwanie pla- cane Tears STEREO; NASA: Donalda Wegel’a, zmowego ogona E Off Tail of CME. Visualization using a NASA’s 1:40 od komety GH9ds Comet Encke scientist D. Wegel narration. be/cuFmgT - 17.10.2014 r. https://youtu.

Stradust – misja Developing Harpun – narzę- bezzałogowa / Animacja z narracją naukowca a Comet dzie do pobie- unmanned mis- NASA: Donalda Wegel’a. Harpoon E rania materiały sion Visualization using a NASA’s 3:43 for Sample Mizkw

kosmicznego Kometa / Comet scientist D. Wegel narration. be/tfOF4I - 15.11.2014 r.

Return https://youtu. Wild 2.

Wizualizacja z narracją Chrisa Me- - ang. sublima- aney’a, wspierana merytorycznie How to Cook Jak ugotować tion – sublimacja; przez naukowca z Laboratorium E 2:02

a Comet Kometę Kometa / Comet Naval – Karla Battamsa. Animacja VaXc ISON. wzbogacona o symulację procesu be/0IxM_9A 15.11.2014 r. sublimacji. https://youtu.

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 104 Monika Kosmela

Visualization using a Meaney’s narration assisted by scientist from Naval laboratory – Karl Battams. Animation using a simulation of the sublimation process.

Asteroid Asteroida Bennu / Wędrówka Aste- Bennu’s E Bennu asteroid; – roidy Bennu 6:00 Journey OSIRIS-Rex. 18.11.2014 r. gtUgarROs08 https://youtu.be/

Wizualizacja z narracją, Dante Lauretta, naukowa z Uniwersytetu Arizona. Animacja jest zapowiedzią konkursu na nazwę dla planetoidy [więcej informacji nt. konkursu można znaleźć pod adresem: www. Name that planetary.org/name] Nazwij asteroidę I OSIRIS-Rex. asteroid Visualization using a specialist’s 0:59 Lauretts from the University of Arizona narration. Animation is 28.12.2014 r. an announcement of the contest for name of the asteroid [more details

about competition can be found at: https://youtu.be/Em7eJJV-0ag www.planetary.org/name]

Tabela 5. Grupy tematyczne wydzielone dla Poziomu: Wody powierzchniowe. Table 5. Thematic groups dedicated to Level: Surface waters.

TYTUŁ Title SŁOWA DODATKOWE INFORMACJE KLUCZOWE

Rank Additional Information Keywords TŁUMACZE- RANGA Reference Data access ORYGINAŁ Time movie NIE ODNOŚNIK Oryginal CZAS FILMU Translate DATA DOSTĘPU

Recesja lodowców; Animacja z narracją Joy Ng, Ocieplenie kli- wspierana merytorycznie przez Arctic Sea Krytyczne mini- matu; naukowców NASA: Walta Meiera Ice Reaches mum grubości Morze arktyczne. P oraz Nathana Kurtza. 2014 Mini- lodu arktyczne- Recession of gla- 1:33 Visualization using a Ng’s narra-

mum Extent go: 2014 ciers; 9XFNBe8

tion assisted by NASA’s scienti- 13.12.2014 r. Global warming; st:vW. Meier and N. Kurtz. Arctic sea. https://youtu.be/ueBI -

Animacja wsparta narracją, Sea Ice Max wzbogacona o wykresy, schematy 2013: An Maksimum oraz modele przedstawiające tempo Morze Arktyczne Interesting pokrywy lodowej P zmiany pokrywy lodowej. Arctic sea 2:24 Year for Arc- w roku 2013 Visualization using a narration,

tic Sea Ice graphs, diagrams and models of 13.12.2014 r. https://youtu.be/ the rate of change of the ice cap. G4BPOEmugtM

Recesja lodowców; Animacja wsparta merytorycznie Topnienie lodow- przez dr Toma Wagnera. Wspoma- ców; gana schematami oraz modelami Arctic Sea Pokrywa lodowa Morze Arktyczne. objaśniającymi omawiane zjawiska Ice Live Shot Morza Arktycz- P Recession of gla- i procesy. 3:03 2014 nego – 2014 r.

ciers; Visualization assisted by PhD yCz6Jkx9 Tom Wagner using a models of the 29.09.2014 r. Global warming; https://youtu.be/ Arctic sea. phenomenon.

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 Ranga i zakres tematyczny współczesnych zasobów NASA … 105

Topnienie lodow- Animacja wpierana merytorycznie ców; przez dr Toma Wagnera. Proces Długoterminowy topnienia lodowców oraz tempo trend spadkowy; Pokrywa lodowa zachodzących zmian zostały przed- Ocieplanie Kli- Arctic Sea Morza Arktycz- stawione za pomocą wykresów, matu. Ice Update, nego, stan na P modeli oraz schematów. Melting of gla- 5:34

Aug. 2013 sierpień 2013 Visualization assisted by PhD Tom 9dRMc ciers;

roku Wagner. The process of melting 29.08.2014 r. Long-term decre- glaciers and the pace of change asing trend; has been presented using a charts, Warming the https://youtu.be/04bmGa - models and diagrams. Climate. Topnienie lodow- ców; Animacja powstała w wyniku Zmiany klima- Dzienne zmiany kompilacji obrazów rejestrowanych Daily Arctic tyczne; pokrywy lodowej w odstępach dobowych. Sea Ice 2005- P Obrazowanie sate- w ciągu roku Animation is the result of the com- 2:00 2006 litarne. Melting of

(2005-2006) pilation of images recorded at daily 5cqdV1kM

glaciers; 22.08.2014 r. frames. Climate change; Satellite imaging. https://youtu.be/EIo - Animacja oparta na stworzonym Aquarius Zasolenie zbior- Zasolenie morz modelu zasolenia zbiorników Observations ników morskich i oceanów; P morskich. of Sea Surfa- – dane Aqu- Salinity of seas 0:30

Animation based on a model cre- ZUUYc ce Salinity ariusa and of oceans be/RJVnZn - 13.07.2014 r.

ated salinity marine tanks. https://youtu. Animacja przedstawia serię obra- Zasolenie Aquarius: zów pozyskanych przez sondę ko- powierzchni oce- Aquarius; One Year smiczną w ciągu rocznej pracy, bez anu obserwowa- Zmiany klima- Observing P podkładu muzycznego czy narracji. ne w ciągu roku tyczne. 3:17 the Salty The animation shows a series of przez sondę Climate change. Seas images acquired by the spacecraft 13. 07. 2014 r. https://youtu.be

Aquarius /5xQP_B18vMw during the annual researches. Aquarius; Animacja z narracją Erici Drezek; Zasolenie oce- wsparcia merytorycznego udzielili: Aquarius Cyrkulacja oce- anów; Gene Feldman, David Levine z Ocean Circu- aniczna okiem P Prognozy klima- NASA oraz Yi Chao. lation Aquariusa tyczne. Visualization using a Drezek’s nar- 1:58

Salting oceans; ration asissted by G. Feldman and 13.07.2014 r. vP4QTyVQTUo Climatic forecasts. D. Levine from NASA. https://youtu.be/ Aquarius; Animacja z narracją Erici Drezek; Zasolenie oce- wsparcia merytorycznego udzielili: Cyrkulacja wody anów; Gene Feldman, David Levine z Aquarius okiem Aquariu- P Zmiany klima- NASA oraz Yi Chao. Water Cycle 2:30 sa tyczne. Visualization using a Drezek’s

Salting oceans; narration asissted by G. Feldman, 13.07.2014 r. KsV7kvyxGQU Climatic forecasts. D. Levine and Y. Chao from NASA. https://youtu.be/ Eksperyment Minute 319; Animacja wspierana merytorycznie From the Prosto z rzeki do U. S. przez dr Pamele Nagler. River to the P morza Minute 319 expe- Visualization assistedy by PhD 2:07

Sea https:// riment; P. Nagler. youtu.be/K - 12.01.2015 r. U. S. -BC59MQuq0 Animacja wspomagana schemata- mi oraz wykresami wyjaśniającymi omawiane procesy i zjawiska, wspierana merytorycznie przez Straty wody Freshwater naukowców: Katalyn Voss i Jay powierzchnio- Losses in the P GRACE Famiglietti. Be8 wej na Bliskim 0:40 Middle East Visualization using a schemes and Wschodzie

graphs explaining processes and 12.01.2015 r. phenomena. Animation is assisted by NASA’s specialist’s: K. Voss and

J. Famiglietti. https://youtu.be/ueBI9XFN -

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 106 Monika Kosmela

Animacja z narracją Joy Ng, wspie- rana merytorycznie przez naukow- Mississippi Powódź na rzece ców: Douga C. Mortona oraz Bruce Flooding Mississippi z P Cooka. 2011 2011 r. Visualization using a Ng’s nar- 2:54

ration assisted by specialists 22.10.2014 r. st=PLD240B - BC85537B9BE https://youtu.be D. C. Morton and B. Cook. /5ju1boh5bq8?li -

Tabela 6. Grupy tematyczne wydzielone dla Poziomu: Powierzchnie lądowe. Table 6. Thematic groups dedicated to Level: The surfaces of land.

TYTUŁ Title SŁOWA KLU- DODATKOWE INFORMACJE CZOWE

Rank Additional Information Keywords TŁUMACZE- RANGA Reference Time movie ORYGINAŁ Data access NIE ODNOŚNIK Oryginał CZAS FILMU

Translate DATA DOSTĘPU

Animacja z narracją, przedstawia- jąca proces kartowania powierzch- Mapping Kartowanie ni terenu. Alaska’s I Landsat lasów na Alasce Animation using a narration sho- 4:21 Forests wing the process of application to 22.09.2014 r. st=PLD240B - BC85537B9BE

map land detail. https://youtu.be /5i1ajG0PR8M?li - Animacja z narracją Joy Ng, wspierana merytorycznie przez Landsat Obserwacja naukowców: Douga C. Mortona Senses a Di- zmian w lasach I Landsat oraz Bruce Cooka. sturbance in 0:53 – Landsat Visualization using a Ng’s the Forest

narration assistedy by scientists: 22.10.2014 r. ApQehZ5l3hg D. C. Morton and B. Cook. https://youtu.be/ Forest Odbudowa Animacja z narracją, przedstawia- Recovering ekosystemu le- jąca skutki wybuchu wulkanu. From Mt śnego po erupcji I Landsat Animation using a narration 3:44

St. Helens wulkanu Mount showing the effects of a volcanic https:// youtu.be/6e - h4EqVCXLk Eruption St. Helens eruption. 28.01.2015 r.

Kartowanie Mapping The przyszłości na Animacja zawiera zdjęcia Landsat. Future With podstawie da- I Landsat Animation using a Landstat’s 8jQ Landsat nych z satelity image. 0:50 28.01.2015 r.

Landsat https://youtu. be/KqRAnpJu -

When Trees Animacja z narracją przedstawia- Fall, Land- Wylesianie jąca przebieg konferencji. I Landsat 3:44 sat Maps okiem Landsata Animation with narration showing Taw https:// Them conference proceedings. youtu.be /5XFS_oCE - 21.02.2015 r. Animacja jest kompilacją obrazów FEMA – Federal z 30 lat badań NASA. Zawiera Wyznaczanie Emergency Mana- Landsat elementy reportażu oraz wywiadu miejsc poten- gement Agency; Tracks ze specjalistą NASA. cjalnego zagro- Landsat 8; Urban Chan- P Animation is a compilation of ima- żenia z zastoso- Mapy zagrożenia 3:10 ge and Flood ges from 30 years NASA’s research. waniem danych potencjalnego.

Risk Visualization using fragments of 21.02.2015 r. zRfIAKNuLbk

Landsat Maps of the poten- https://youtu.be/ reportage and interview with a tial threat. NASA’s specialist.

Urban Heat Miejskie wyspy Animacja kartograficzna. I AGU Islands ciepła Cartographic animation. 2:35 youtu. https:// 4vX82Fs be/lnBO - 21.02.2015 r.

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 Ranga i zakres tematyczny współczesnych zasobów NASA … 107

Animacja jest kompilacją zdjęć Landsat’s Globalna satelitarnych. Global Per- perspektywa P Landsat SebA

Animation is a compilation of 07:35

spective Landsat https:// youtu.be/

satellite images. GPv6y7M - 3.03.2015 r. Animacja z narracją oraz podkła- dem muzycznym. Wizualizacja jest Dalhart, Dallhart (Tek- kompilacją zdjęć z lat 1972-2011. USGS – U. S. Texas 1972- sas) w latach P Animation using a narration and Geological Survey. 0:50 2011 1972-2011 sound. Visualization is a compi- 23.02.2015 r.

lation of images from the years https://youtu. BC85537B9BE be/0lJbyKNIFe - 1972-2011. o?list=PLD240B - Wizualizacja jest kompilacją zdjęć What Do- satelitarnych z okresu esn’t Stay Co nie zostaje w 30 lat obserwacji. I Landsat in Vegas? Vegas? Visualization is a compilation of 0:38 xwx50M Sprawl satellite images from the 30 years be/xFzdy - 23.02.2015 r. of observations. https://youtu.

Tabela 7. Grupy tematyczne wydzielone dla Poziomu: Teleskopy. Table 7. Thematic groups dedicated to Level: Telescopes.

TYTUŁ Title SŁOWA DODATKOWE INFORMACJE KLUCZOWE

Rank Additional Information Keywords TŁUMACZE- RANGA Reference Data access ORYGINAŁ Time movie NIE ODNOŚNIK Oryginal CZAS FILMU Translate DATA DOSTĘPU Teleskop / Te- Animacja w formie spotu reklamo- lescope Webb; wego bądź traileru, zapowiadająca Teleskop/Telescope nowy teleskop NASA. Animacja Hubble; NGST – z podkładem muzycznym, lektorem The Webb Next Generation oraz symulatorami testów Webba. Teleskop Webba I Telescope Space Telescope Visualization as an advertising 1:38 0IqH8 – Teleskop nowej spot or trailer, announcing a new generacji; NASA’s telescope. Animation using 13.06.2014 r. Johnon Space a sound, narration and simulation Center. of Webb’s tests. https://youtu.be/0BBIKy - Animacja w formie reportażu przedstawiająca transport Telesko- Webb pu Webba do jednostki naukowej. Dostarczenie Telescope W filmie zawarte są nagrania do- spektrometru NIRSpec Teleskop/ Telesco- kumentację przyjęcia instrumentu. bliskiej pod- Instrument I pe Webb; Visualization as a reportage sho- czerwieni do 1:51 Arrives at NASA GSFC. wing transportation Webb Telesco- 0TQtA jednostki NASA

NASA God- pe to the research unit. Animation 13.06.2014 r. GSFC dard using a fragments of recordings

documentation acceptable instru- https://youtu.be/YzDTsh - ment. Webb’s Johnson Space Animacja w formie reportażu z Backplane Dostarczenie Center; przekazania modułu platform Pathfinder modułu telesko- Komora A; teleskopu do jednostki wykonującej Arrives at pu Weeba do I Testy kriogenicz- testy kriogeniczne NASA JSC badań krioge- ne. Visualization as a reportage sho- 3:58 25.02.2015 r.

for Cryote- nicznych Chamber A; wing supply telescope module to the zO-DBsW7q_I sting Cryogenic tests. unit performing tests cryogenic https://youtu.be/

Webb Animacja z narracją dr Erici Telescope Zadania tele- Drezek oraz wykorzystaniem zdjęć Teleskop/Telescope Planetary skopu Webba na I satelitarnych. Webb 6:02 Studies Web przyszłe lata Animation using a Drezek’s narra-

Feature tion and satellite images. 15.05.2014 r. WI48MH5yvLo https://youtu.be/

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 108 Monika Kosmela

Animacja w formie reportażu z Webb’s Fully Teleskop Webba; prac wykonywanych przy Telesko- Integrated JWST – James I pie Webb. Heart Lowe- Webb Space Tele- 2:00 Animation as a reportage about red scope. JszEpqqu9Xo work done at the Webb Telescope. 26.07.2014 r. https://youtu.be/ Animacja w formie reportażu, Hubble potwierdzająca udane przekazanie Odnowienie Team Reac- Teleskop / Telesco- teleskopu z promu Atlantis. misji Teleskopu I 1:22

tions at the pe Hubble Animation as a reportage con- KWY Hubble’a Telescope’s firming the successful transport https://youtu. be/eVdagtlm - telescope with the shuttle Atlantis. 13. 06. 2014 r. Animacja w formie dokumentu dotycząca teleskopu Hubble’a, z narracją takich naukowców jak Marion Rilley, Thomas Griffin. Film zawiera nagania dokumentu- Making Usprawnić dzia- Teleskop / Telesco- jące prace techniczne naukowców. Hubble More łanie Teleskopu I pe Hubble Animation as a documentary about 5:59 Powerful Hubble’a Hubble Telescope. Visualization using a narration of NASA’s spe- 12.07.2014 r. cialist: M. Rilley and T. Griffin and using a record documenting the technical work of scientists. https://youtu.be/7utHWTy5OI0

Animacja o charakterze spotu pro- Zapowiedź Hubble SM4 Teleskop / Telesco- mującego teleskop Hubble’a. nowej odsłony I Trailer pe Hubble Animation as a spot promoting the 1:05 Hubble’a bX3_c Hubble Space Telescope. be/nVwpLy - https://youtu. 23.11.2014 r. Animacja w formie wywiadu z dr Jennifer Wiseman, Marcem Kuch- Planety poza nerem oraz Aki Roberde z instytu- Hubble & NASA GSFC słonecznym I tu NASA GSFC. Exoplanets 3:13 okiem Hubble’a Animation as form of an interview

with PhD J. Wiseman, M. Kuchner 23.11.2014 r. https://youtu.be/ and A. Roberde from NASA GSFC WRwX6fY8ZCw Fomalhaut – star in the distant galaxy; gwiazda w Zombie odległej galaktyce; Animacja z wykresami oraz grafi- Fomalhaut Fomalhaut B kami ułatwiającymi zrozumienie b: Study of Fomalhaut b – planet in the vi- omawianej problematyki. Hubble Data – egzoplaneta E cinity of the star, Animation using a charts and 2:07 Revives a Konstelacji Ryb entirely shrouded graphics explaining the processes

‘Dead’ Exo- 23.11.2014 r. with dust planeta discussed. planet w pobliżu gwiaz- dy, całkowicie

osnuta kurzem. https://youtu.be/PuY0GfGLFMU

Tabela 8. Grupy tematyczne wydzielone dla Poziomu: Sondy kosmiczne. Table 8. Thematic groups dedicated to Level: The surfaces of land.

TYTUŁ Title SŁOWA DODATKOWE INFORMACJE ORYGI- TŁUMACZE- KLUCZOWE

Rank Additional Information Keywords

NALNY NIE RANGA Reference Data access Time movie

Oryginal Translate ODNOŚNIK CZAS FILMU DATA DOSTĘPU

Animacja z narracją Erica Drake- LRO Scouts ’a, wsparta merytorycznie przez for Safe Lan- Bezpieczne lądo- I LRO Johna Kellera. ding Sites wanie z LRO 2:59

Animation using Drake’s narration TH4E-g

(Narrated) be/IHQrC - 13.10.2014 r.

assisted by John Keller. https://youtu.

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 Ranga i zakres tematyczny współczesnych zasobów NASA … 109

Księżycowy Sztuczny Satelita Wysokościomierz laserowy (Lola) instrument na pokładzie stateku kosmicznego LRO NASA przezna- czony do pozyskania szczegółowych danych o topografii powierzchni księżycowej. Kmentarz David LOLA: Smith – główny inżynier projektu Wysokościo- Defining LOLA. mierz laserowy I LOLA the Lunar The Lunar Orbiter Laser Altime- 3:54 LOLA Terrain ter (LOLA) instrument on board YouTube NASA’s LRO spacecraft will be 17.09.2009 r. responsible for building the highest detail topography available of the lunar terrain. In this video David Smith, LOLA’s Principal Investi- gator, explains how this technology works. NASA | LOLA: Defining the Lunar Terrain – Animacja w formie wywiadu ze specjalistą NASA Noah Petro, Noah Petro wspomagana merytorycznie przez Explains Richard’a Vondraka (NASA GSFC) Wywiad ze spe- New LRO oraz Marka Robinsona (Arizona cjalistą NASA Images of I LRO State University). Noahem Pedro: 1:28 Apollo 12, Animation as form of an interview Obrazy LRO WZ26s4ik2w 14, and 17 with NASA’s specialist N. Petro 15.04.2014 r.

Sites assisted by Richard Vondrake from https://youtu.be/_ NASA GSFC and Mark Robinson from Arizona State University.

LRO: Map- Obraz przyszło- ping Our I LRO - ści okiem LRO 5:53 Future 15.04.2014 r. https://youtu. be/7eSzqndNJts Animacja z narracją Chrisa Smitha, wspierana merytorycznie LEND: The przez naukowców NASA: Richarda LEND – detek- LEND; Lunar Neu- I Vondraka oraz Johna Kellera. tor cząsteczek LRO. 1:54 tron Counter Animation using Smith’s narra-

tion assisted by NASA’s specialist 14.04.2014 r. zzJ0jQFHrdU R. Vondrak and J. Keller. https://youtu.be/

Animacja w formie dokumentu - przedstawiającego historię prac prowadzonych przy składaniu GPM. Film zawiera oś chronolo- Historia GPM giczną, przedstawiającą upływ GPM in a opowiedziana w I GPM czasu. Minute 1:00 minutę Animation as a documentary sho- FU2M

wing the history of the work carried 27.02.2015 r. out by submitting GPM. Visuali- zation using a chronological axis, showing the passage of time. https://youtu.be/DFzRQft GPM: Engi- neering Next Obserwatorium Generation GPM; deszczu i śniegu I - Observations GMI. 3:43

nowej generacji https:// of Rain and youtu.be/ 29.12.2014 r. Snow u9LZCZn2rk4

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 110 Monika Kosmela

Poziom II:, dotyczy powierzchni lądowych Ziemi. Ocena końcowa zasobów danych NASA Dodatkowo poziom ten został podzielony na dwa niż- sze rzędy: tereny naturalne oraz przestrzeń miejską W wyniku zastosowania klasyfikacji opartej na [Tabela. 6.]. wyznaczeniu grup o określonych cechach charaktery- Poziom III: Tereny naturalne grupuje animacje stycznych uzyskano jednolite rangi dla poziomów rzędu przedstawiające zjawiska zachodzące w środowisku najwyższego: Kosmosu, Ziemi oraz Technologii. Z racji naturalnym oraz powiązane z nim prace prowadzone pełnionych funkcji, zasób w ujęciu całościowym został przez człowieka. Łącznie analizie poddano pięć filmów uznany za niezwykle wartościowy. Szerokie grono od- charakteryzujących grupę. biorców animacji, sposób prezentacji problemów, zjawisk Poziom III obejmuje również animacje, których te- oraz misji wpływają na wartość użytkową w działaniach matem przewodnim jest przestrzeń miejska. Filmy te społecznych (laboratoria, kursy czy też staże łączące dotyczą procesów oraz aktualnych problemów dotyczą- użytkowników), edukacyjnych (promowanie nauki oraz cych terenów zamieszkałych przez człowieka. Łącznie szerzenie wiedzy przekazywanej w animacjach), kultu- zanalizowano pięć animacji. ralnych (wszelkiego rodzaju konkursy oraz akcje arty- Poziom I: TECHNOLOGIE zawiera animacje, styczne) oraz medialnych (filmy o charakterze reportażu, których tematem są nowoczesne rozwiązania tech- wywiadu i sprawozdania). nologiczne umożliwiające eksplorację Kosmosu oraz W grupie animacji, których głównym obiektem badań Ziemi. W jego obrębie wydzielono dwa poziomy niż- jest przestrzeń kosmiczna, dominującą rangą jest ranga szego rzędu, dzielące się dalej na dwa poziomy rzędu edukacyjna (najwyższa). Filmy, poza bogatym słownic- III [Ryc. 3.]. Łącznie przeanalizowano dziewiętnaście twem specjalistycznym, mają wydźwięk wykładowy skie- animacji. rowany do młodych odbiorców (w wieku szkolnym), jak i pozostałych grup społecznych zainteresowanych prezen- towanymi zjawiskami. Zbiór animacji o randze informacyjnej zawiera się w grupie tematycznej, związanej z technologią wyko- rzystywaną w trakcie prowadzonych misji, badań oraz analiz danych przestrzennych. Wizualizacja przybiera tu często charakter reportażu, sprawozdania lub ko- munikatu skierowanego do społeczeństwa. Dołączone filmy dokumentujące przebieg prowadzonych prac oraz wypowiedzi specjalistów na temat planowanych misji mają charakter promujący działania NASA. Ryc. 3. Zakres tematyczny Poziomu I: TECHNOLOGIE wg wy- Wizualizacje o charakterze prognostycznym zawiera- dzielonych kategorii. Opracowanie własne ją analizy naukowców na temat przewidywanych zmian Fig. 3. Thematic scope of Level I: Tehnologies by category. środowiska naturalnego oraz antropogenicznego. Develop your own.

Poziom II: Teleskopy, składa się z 2 Poziomów III Zakończenie rzędu, każdy po 5 animacji [Tabela. 7.]. Cechą charak- terystyczną poziomu jest obiekt będący głównym tema- Ogromna różnorodność zasobów tematycznych NASA tem filmów. W przeanalizowanych publikacjach NASA sprawia, iż każda grupa społeczna, bez względu na wiek, dominują animacje w formie reportażu oraz wywiadu płeć, wyznanie religijne czy też zainteresowania, jest z naukowcami, na temat prowadzonych prac ze sprzętem potencjalnym odbiorcą przesyłanych treści. Animacje naukowo-badawczym. udostępniane przez zespół NASA Goddard są nie tylko Poziom III: Teleskop Weeba, złożony jest z pięciu pasjonującą dozą obrazów przestrzeni kosmicznej, lecz animacji, których podstawą wydzielenia był obiekt po- dodatkowo tworzą ogromny zasób materiałów dydak- dawany analizie, sprecyzowany do konkretnego modelu tycznych. Filmy mogą być wykorzystane zarówno przez teleskopu – Weeba. indywidualnych użytkowników jak i grupy zorganizo- Poziom III: Teleskop Hubblea, złożony z pięciu ani- wane zarówno formalnie jak i nieformalnie. Waga za- macji, których podstawą wydzielenia jest obiekt podda- sobów NASA jest bardzo ważna z punktu widzenia od- wany analizie, historia funkcjonowania, budowa oraz bioru przez społeczeństwo, zaś szczególną rolę odgrywa funkcjonalności Teleskopu Hubble’a funkcja edukacyjna, która otwiera nowe ścieżki nauki Poziom II wchodzący do P1: Technologii, został wy- w sposób dostępny dla każdego. Dla uczniów animacje dzielony w oparciu o przedmiot będący głównym tema- zamieszczone na kanale YouTube są idealnym sposobem tem animacji. Grupę tematyczną tworzą filmy, których na utrwalenie wiadomości, zaś dla nauczycieli – narzę- treść przedstawia sondy kosmiczne NASA. Poziom dziem dydaktycznym wzbogacającym prowadzone zajęcia tworzą dwie grupy niższego rzędu: LRO oraz Pozostałe z uczniami i studentami. Do zalet zasobów NASA należy sondy [Tabela. 8.]. Łącznie analizie poddano dziewięć niewątpliwie sposób wyświetlania poszczególnych wizu- animacji. alizacji, odpowiednio dostosowanych do dedykowanego

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111 Ranga i zakres tematyczny współczesnych zasobów NASA … 111 grona odbiorców. Jako wadę można jedynie wymienić CENTRUM PRASOWE YOUTUBE, 2015. Statystyki [on-li- brak subskrypcji zawierających tłumaczenie na inne ne] źródło: https://www.youtube.com/yt/press/pl/statistics. języki. Jednakże podstawowa znajomość języka angiel- html[dostęp:13.04.2015] GUIDANCE FOR EDUCATION AND PUBLIC OUTREACH skiego jest wystarczająca by zrozumieć przekazywane ACTIVITIES UNDER SEQUESTRATION ON-LINE. http:// zagadnienia www.NASA.gov/sites/default/files/files/Archaeology_Anth- Podsumowując, zasób gromadzonych i udostępnia- ropology_and_Interstellar_Communication_TAGGED.pdf. nych danych przez zespół NASA Goddard jest zasobem GLOBAL RESEARCH, NASA Headquarters, Washington, otwartym pod względem tematycznym i problematycz- NP-2014-03-969-HQ. nym. Użytkownikom Internetu pozostaje śledzenie no- LAUNIIJS R.D., 2015. NASA History and the Challenge of wych publikacji na kanale YouTube NASA Goddard, Keeping the Contemporary Past. s.63-65 NASA Goddard, 2015. 2014 annual raport: This is science. a niniejszy artykuł, poprzez zaproponowany system On-line, s.7, online: http://www.NASA.gov/sites/default/ porządkujący, może ułatwić ten regularny monitoring. files/atoms/files/2014_NASA_goddard_annual_report_0. pdf [dostęp: 29.05.2015 r.]. NASA Research Suggests Mars Once Had More Water Than Literatura: Earth’s Arctic Ocean. Online: http://www.NASA.gov/press/2015/march/NASA-research- ANGELO J.A., 2015. Space technology, Greenwood Press. ISBN suggests-mars-once-had-more-water-than-earth-s-arctic- 1-57356-335-8, s. 67-68. Online: https://books.google.pl/bo- ocean [dostęp: 29.05.2015 r.]. oks?id=9AYm9mG4SzsC&lpg=PP1&hl=pl&pg=PA67#v=on SZEWCZYK A., 2011. Popularność funkcji serwisów społeczno- epage&q=goddard&f=false [dostęp: 29.05.2015r.]. ściowych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, BURDGES J., GREEN J., 2011. YOUTUBE: wideo online Studia Informatica nr 28, 2011, Szczecin, s.382-394, http:// a kultura uczestnictwa. PWN, Warszawa, ISBN 978-83- www.wneiz.pl/nauka_wneiz/studia_inf/28-2011/si-28-381.pdf 01-16740-0. [dostęp: 29.05.2015 r.]. BURKE J., BERGMAN J., ASIMOV I., 2015. The impact of science on society, online: http://history.nasa.gov/sp482. pdf. [DOSTĘP: 12.05.2015 R.].

Mgr Monika KOSMELA ukończyła w roku 2013 studia wyższe I stopnia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, na Wydziale Nauk o Ziemi, na kierunku geografia. W roku 2015 po odbyciu studiów magisterskich na kierunku Geoinformacja środowiskowa uzyskała stopień magistra. Adres: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Geomatyki i Kartografii, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń, E-mail: kosmelam@ gmail.com M. Sc. Monika Kosmela graduated in 2013 higher education degree at the University of Nicolaus Copernicus University in Toruń, at the Department of Earth Sciences, majoring in geography. In 2015, after completing graduate majoring in environmental Geoinformation received a master’s degree. Address: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Geomatyki i Kartografii, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń, Poland, E-mail: [email protected]

Monika Kosmela Otrzymano; 21 maja 2016 Teledetekcja Środowiska Zaakceptowano: 1 września 2016 Polskie Towarzystwo Geograficzne Article first received: May 21. 2016 Oddział Teledetekcji i Geoinformatyki •Warszawa 2015 Accepted: September 1. 2016

Teledetekcja Środowiska, Tom 53 (2015/2) ss. 87-111