SJÖWALL, Maj & Per WAHLÖÖ

Onderscheidingen: Sherlock award van het Zweedse dagblad Expressen , 1968; Mystery Writers of America Edgar Allan Poe award, 1971; Gran Giallo Citta de Cattolica, 1973; Riverton Internationale Ereprijs, 2007 De serie

Maj SJÖWALL Geboren: , Zweden, 25 september 1935 Opleiding: scholen voor journalistiek en grafische scholen in Stockholm. Carrière: werkte voor verschillende Zweedse dagbladen en magazines; full-time schrijfster sedert 1961. Familie: getrouwd met Per Wahlöö, 1962 (overleden 1975); 2 kinderen

Pe(te)r WAHLÖÖ Geboren: Lund, Zweden, 5 augustus 1926. Overleden: Lund, 23 juni 1975. Opleiding: Universiteit van Lund, 1946. Carrière: werkte voor verscheidene Zweedse dagbladen en magazines; full-time schrijver sedert 1961. Onderscheidingen: Mystery Writers of America Edgar Allan Poe award, 1971; Gran Giallo Citta di Cattolica, 1973. Familie: getrouwd met Maj Sjöwall, 1962; 2 kinderen (foto: Bruna 1982) Detective: hoofdinspecteur , Rijks Moord Brigade, Stockholm, Zweden sidekicks: de inspecteurs Lennart Kollberg, Fredrik Melander, Gunvald Larsson, Einar Rönn en Benny Sckacke Martin Beck is aan het begin van zijn carrìère een lakonieke, competente detective met maagklachten, een mislukt huwelijk en een rustig professionalisme. Hij is hoofd van het team rechercheurs van de Rijks Moord Brigade, waar hij met een vijftal vaste mede- werkers aan moordzaken werkt: zijn vriend en ex-paratrooper Lennart Kollberg, die geweld haat en een bredere, politieke, literaire en menselijker kijk op het leven heeft dan zijn vriend Beck en die zozeer genoeg heeft van geweld dat hij zijn dienstpistool heeft ingeleverd en voortaan ongewapend zijn dienst verricht; de reusachtige, openhartige en onstuimige Gunvald Larsson, een grote blonde kerel van 1.92 meter lang, 105 kilo zwaar, met porseleinblauwe ogen. Larsson is vroeger zee-officier geweest, vrijgezel met een grote mond, feitelijk een dropout van de high society, die van mooie kleding houdt, maar eigenlijk een van de intelligentste van het hele stel is; de kleine en zorgvuldige Einar Rönn, geboren in en eeuwig verlangend terug te keren naar Lapland in het verre noorden van Zweden; Fredrik Melander, een stille rechercheur, die zijn eigen weg gaat, maar het formidabele vermogen heeft de moeilijkste kwesties in enkele regels helder en duidelijk te maken; de jongste inspecteur Benny Sckacke; de twee patrouilleagenten, Kristiansson en Kvant, twee regelmatig terugkerende komische karakters, met weinig hersens en een hoop bravour, die voortdurend hun zaakjes in het honderd laten lopen. Beck werd geboren in 1923. Als zoon van een vrachtwagenchauffeur begon hij zijn carrière als patrouilleagent in 1944, studeerde recherche-technieken op de politieacademie en kwam in 1951 bij de CID in Stockholm. In dat zelfde jaar ontmoette en trouwde hij met Inga. Ze kregen twee kinderen, maar maar hun huwelijk ging in de loop der jaren bergafwaarts en eindigde in een scheiding. Beck ontmoet tenslotte een nieuwe vrouw (in iedere betekenis van het woord), Rhea Nielson en is voor zijn gevoel bij haar pas echt gelukkig. Hoewel loyaal en strikt professioneel, is hij zich in toenemende mate bewust van de verslechterende spirit binnen de politieorganisatie en op een keerpunt in zijn carrière, waarbij hij bijna het leven erbij inschiet, doet hij een Christus- achtige poging zich op te offeren voor de zonden van zijn collega's. Aan het einde van zijn carrière is Beck, evenals de auteurs, van mening dat de uiteindelijke schurk de onderdrukkende organisatie van de ineenstortende welvaartsstaat is.

hoofdinspecteur Martin Beck: 1. Roseanna: roman om ett brott 1965 De vrouw in het Götakanaal 1969/89 ZB 1289/GLB 845 2. Mannen som gick upp i rök 1966 De man die in rook opging 1972/90 ZB 1440/GLB 969 3. Mannen på balkongen 1967 De man op het balkon 1969 ZB 1288 ook opgenomen in: Nachtduik 2005 Signatuur 4. Den skrattande polisen 1968 De lachende politieman 1972/92 ZB 1439/GLB 1122 5. Brandbilen som försvann 1969 De brandweerauto die verdween 1972/97 ZB 1512/GLB 1637 6. Polis, polis, potatismos! 1970 De man die even wilde afrekenen 1973 ZB 1511 7. Den vedervärdige mannen fran Säffle 1971 De verschrikkelijke man uit Säffle 1974/84 ZB 1578/GLB 8. Det slutna rummet 1972 De gesloten kamer 1974/93 ZB 1577/Iris 180 9. Polis mördaren 1974 De politiemoordenaar 1976/96 ZB 1648/Iris 322 10. Terroristerna 1975 De terroristen 1976/97 ZB 1693/XL 223 andere crimetitels: Kvinnan som liknade Greta Garbo # 1990 De vrouw die op Greta Garbo leek 1990/91 Spectrum/RD BB 150

# door Maj Sjöwall en Tomas Ross beeldverhalen: De lachende politieman 2011 Casterman

In 2010-2012 werd de serie opnieuw, nu genummerd, uitgegeven in de serie Zwarte Beertjes, nu voorzien van een voorwoord door: 1. De vrouw in het Götakanaal 2010 Henning Mankell 2. De man die in rook opging 2010 Val McDermid 3. De man op het balkon 2010 Jo Nesbø 4. De lachende politieman 2010 Jonathan Franzén 5. De brandweerauto die verdween 2011 Colin Dexter 6. De man die even wilde afrekenen 2011 Tomas Ross 7. De verschrikkelijke man uit Säffle 2011 Jens Lapidus 8. De gesloten kamer 2011 Michael Connelly 9. De politiemoordenaar 2012 Liza Marklund 10. De terroristen 2012 Anne Holt VN Sterren  Martin Beck: De vrouw in het Götakanaal ** 1980 *** 1991 **** 2010 De man die in rook opging * 1980 ** 1991 **** 2010 De man op het balkon **** 1980 *** 1983 ***** 2009 uitg. Signatuur De lachende politieman *** 1980 **** 1991 De brandweerauto die verdween *** 1980 De man die even wilde afrekenen ***** 1980 De verschrikkelijke man uit Säffle ***** 1980 **** 1991 ***** 2010 De gesloten kamer *** 1980 **** 2004 De politiemoordenaar *** 1980 ***** 2004 De terroristen ** 1980 *** 1983 ** 1991 **** 2004 overige titels: De vrouw die op Greta Garbo leek *** 1991 Maj Sjöwall met Tomas Ross

statistiek berekend t/m jaar : 2010 titels met 5 sterren : 4 totaal aantal titels : 11 titels met 4 sterren : 5 totaal aantal sterren : 46 titels met 3 sterren : 2 gemiddelde : 4.181 titels met 2 sterren : 0 titels met 1 ster : 0 titels zonder sterren : 0

Per Wahlöö: Himmelsgeten 1959 Hövdingen 1959 Het opperhoofd 1979 ZB 1816 Vinden och regnet 1961 Noodweer 1989 ZB 2327 Lastbilen 1962 De vrachtwagen 1977 ZB 1750 Uppdraget 1963 De opdracht 1967/77 AP/ZB 1749 Mord på 31: a våningen 1964 De moord op de eenendertigste verdieping 1975 ZB 1650 Generalerna 1965 De generaals 1978 ZB 1798 Stalsprånget 1968 Springveer 1975 ZB 1649 niet-crimetitels: Det växer inga rosor på Odenplan 1964 De obsessie die verliefdheid heet 1989/92 Bruna/Iris 98 (verhalen over schepen en scheepvaart) VN Sterren  Het opperhoofd ** 1981 De vrachtwagen * 1981 De opdracht * 1981 Moord op de 31ste verdieping ** 1981 De generaals - 1981 Springveer * 1981

MEDIA bewerkingen Film: screenplay director Martin Beck Roseanna (zw) 1967 Hans Abramson Hans Abramson The Laughing Policeman 1973 Thomas Rickman Stuart Rosenberg Walter Matthau in engeland uitgezonden odt: (als Lt. Jake Martin SFPD) An Investigation of Murder (1973) Den skarattande polisen Mannen på taket 1976 Bo Widerberg Bo Widerberg Carl-Gustaf Lindstedt ook uitgebracht odt: Den vedervärdige mannen fran Säffle (1976) (Gunvald Larsson: Thomas Hellberg) Der Mann, der sich in Luft auflöste (du/hon/zw)1980 Wolfgang Mühlbauer Péter Bacsó Derek Jacobi ook uitgebracht odts: The Man Who Went Up in Smoke (1980) Mannen som gick upp i rök (zw) (1980) A svéd, akinek nyoma veszett (hon) (1980) Beck - De gesloten kamer (ned/belg) 1993 Jacob Bijl Jacob Bijl Jan Decleir (uit de reeks Filmfactory “Made in Holland”) MEDIA bewerkingen TV: " MARTIN BECK” Cast: Commissaris Martin Beck: Gösta Ekman Inspecteur Lennart Kollberg: ; Inspecteur Gunvald Larsson: Rolf Lassgård; Inspecteur Einar Rönn: Bernt Ström; Inspecteur Benny Skacke: Niklas Hjulström; Brigadier Åsa Thorell: Lena Nilsson; Inspecteur Per Månsson (Malmö): Ingvar Andersson; Commissaris Stig Åke Malm: Jonas Falk ; Bertil Svensson: Tommy Johnson; Putte Beck: Tova Magnusson-Norling; Inga Beck: Anita Eckström; Erik Beck: Victor Ginner Filmmaatschappij: Victoria Film. (Zweeds-Duitse productie) Muziek: Stefan Nilsson; Producer van afleveringen 1-6: Hans Lönnerheden In Nederland uitgezonden door : KRO-Detectives Ned I odt: Martin Beck;“Martin Beck, The Story of a Crime” (bij de herhaling van de serie) screenplay director gebaseerd op/ned. dvd-titel 1. Brandbilen som försvann 1993 Rainer Berg Hajo Gies Brandbilen som försvann ook uitgezonden odts: & Beate Langmaack De brandweerauto die verdween Alarm in Sköldgatan (du) (1993) The Fire Engine That Disappeared (1993) 2. Roseanna 1993 Rainer Berg Daniel Alfredson Roseanna ook uitgezonden odts: & Jonas Cornell De vrouw in het Götakanaal Die Tote im Göta-Kanal (du) (1993) 3. Polis polis potatismos 1993 Rainer Berg Per Berglund Polis, polis, potatismos! ook uitgezonden odts: & Per Berglund De man die even wilde afrekenen Murder at the Savoy (am) (1993) Und die Großen läßt man (du) (1993) 4. Mannen på balkongen 1993 Rainer Berg Daniel Alfredson Mannen på balkongen ook uitgezonden odts: & Daniel Alfredson De man op het balkon The Man on the Balcony (1993) Der Man auf dem Balkon (du) (1993) 5. Polismördaren 1994 Rainer Berg Peter Keglevic Polismördaren ook uitgezonden odts: & Beate Langmaack De politiemoordenaar The Police Murderer (am) (1994) Der Polizistenmörder (du) (1994) 6. Stockholm Marathon 1994 Rainer Berg Peter Keglevic Terroristerna ook uitgezonden odts: & Beate Langmaack De terroristen De marathon van Stockholm (ned) Kommissar Beck: Verschlossen und versiegelt (1994) Der Tod läuft mit (du) (1994) Media bewerkingen TV: BECK ™ Het team van Beck bestaat nu uit de vaste leden: Commissaris Martin Beck: Peter Haber; Gunvald Larsson: Mikael Persbrandt en Lena Klingström: Stina Rautelin Incidenteel: Benny Schacke: Figge Norling; commissaris Joakim Wersén: Per Morberg; dochter Inger Beck: Rebecka Hemse; Alice Levander: Malin Birgerson; Margareta Oberg: Marie Göranzon; Josef Hillman: Hanns Zischler Gebaseerd op karakters van Sjöwall & Wahlöö. Zweedse tv-serie; filmmaatschappij: Victoria Films; muziek: Ulf Dageby; Lengte afleveringen: 85 minuten In Nederland de eerste 8 delen uitgezonden door KRO Detectives, juni-augustus 2003, Ned 1, odt: “KRO detectives: Martin Beck” In Duitsland uitgezonden odt: “Kommissar Beck”, ZDF 2003; odt “Kommissar Beck – Die neuen Fälle” (ep 1-8) episode episode jaar screenplay director 1 Beck, Sverige: Lockpojken 1997 Rolf Börjlind (st&scr) Pelle Seth ook uitgezonden odts: Beck 1 The Boys on the Net (den) (1997) Beck, drengene på nettet (tv, den) (1997) Beck: Decoy Boy (1997) Kommissar Beck – Der Lokvogel (du) (1997) 2 Beck 2 - Spår i mörker 1997 Rolf Börjlind Morten Arnfred ook uitgezonden odts: Beck 2 Night Vision (1997) Spor i mørket (1997) Subway Kids (1997) Sporen in het duister (ned) (2003) Kommissar Beck – Todesengel (du) (2005) 3 Beck - Mannen med ikonerna 1997 Rolf Börjlind Pelle Seth ook uitgezonden odts: Beck: The Man with the Icons (am) (1997) Kommissar Beck – Russisches Roulette (du) (1997) 4 Beck - Vita nätter 1997 Rolf Börjlind Kjell Sundvall ook uitgezonden odts: White Nigts (am) (1998) Kommissar Beck- Heiβer Schnee (du) (2004) 5 Beck - Öga för öga 1997 Rolf Börjlind Kjell Sundvall in amerika uitgezonden odts: Beck: An Eye for an Eye (am) (1998) Beck: Serial Killer (am) (1998) Kommissar Beck- Auge um Auge (du) (2004) 6 Beck - Pensionat Pärlan 1997 Rolf Börjlind Kjell Sundvall ook uitgezonden odts: Beck: The Pearl Hotel (am) (1998) Pension Pärlan (ned) (2003) Kommissar Beck- Kuriere des Todes (du) (2004) 7 Beck – Monstret 1998 Rolf Börjlind Harald Hamrell ook uitgezonden odts: Beck: The Monster (am) (1998) Kommissar Beck - Das Monster (du) (2004) Het monster (ned) (2003) 8 Beck – The Moneyman 1997 Rolf Börjlind Harald Hamrell ook uitgezonden odt: Kommissar Beck – Die Todesfalle (du) (2005) 9 Beck – Hämndens pris 2001 Cecilia Börjlind Kjell Sundvall ook uitgezonden odts: & Rolf Börjlind Beck 9 (originele zw scripttitel) (2001) Kommissar Beck: Preis der Rache (du) (2003) 10 Beck – Mannen utan ansikte 2001 Cecilia Börjlind Harald Hamrell ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Beck: The Man with No Face (am) (2001) Kommissar Beck - Der Mann ohne Gesicht (2003) 11 Beck – Kartellen 2001 Cecilia Börjlind Kjell Sundvall ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Kommissar Beck - Das Kartell (du) (2003) 12 Beck – Enslingen 2002 Cecilia Börjlind Kjell Sundvall ook uitgezonden odts: & Rolf Börjlind Beck: The Recluse (am) (2002) Kommissar Beck – Der Einsiedler (du) (2003) 13 Beck – Okänd avsändare 2002 Cecilia Börjlind Harald Hamrell ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Kommissar Beck - Absender unbekannt (du) (2003) 14 Beck – Annonsmannen 2002 Cecilia Börjlind Daniel Lind Lagerlöf ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Kommissar Beck – Tod per Inserat (du) (2003) 15 Beck – Pojken i glaskulan 2002 Cecilia Börjlind Daniel Lind Lagerlöf ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Der Junge in der Glaskugel (du) (2003) 16 Beck – Sista vittnet 2002 Cecilia Börjlind Harald Hamrell ook uitgezonden odts: & Rolf Börjlind Beck 16 (zweedse werktitel) (2001) Beck viimeinen todistaja (fin) (2002) Beck: The Last Witness (am) (2002) Kommissar Beck – Die letzte Zeugin (du) (2003) 17 Skarpt läge 2006 Cecilia Börjlind Harald Hamrell ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Zerschlagene Träume (du) (2008) 18 Flickan i jordkällaren 2006 Cecilia Börjlind Harald Hamrell ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Kommissar Beck - Das tote Mädchen (du) (2009) 19 Gamen 2006 Cecilia Börjlind Kjell Sundval ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Das Spiel des Todes (du) (2010) 20 Advokaten 2006 Cecilia Börjlind Kjell Sundvall ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Kommissar Beck – Der Advokat (du) (2006) 21 Den japanska shungamålningen 2007 Cecilia Börjlind Kjell Sundvall ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Tödliche Kunst (du) (2007) 22 Den svaga länken 2007 Cecilia Börjling Harald Hamrell ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Tödliche Bande (du) (2007) 23 Det tysta skriket 2007 Cecilia Börjlind Harald Hamrell ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Der stille Schrei (du) (2007) 24 I Guds namn 2007 Celia Börjlind Kjell Sundvall ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Mord an Margareta Oberg (du) (2007) 25 I stormens öga 2008 Celia Börjlind Harald Hamrell ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Die Schatten der Vergangenheit (du) (2009) 26 Levande begravd 2008 Celia Börjlind Harald Hamrell ook uitgezonden odt: & Rolf Börjlind Lebendig begraben (du) (2009) MEDIA bewerkingen Film overige titels: Mördaren – En helt vanlig person 1967 Arne Mattsson Arne Mattsson MEDIA bewerkingen Film Per Wahlöö: screenplay director gebaseerd op/cast Kamikaze (du) 1982 Wolf Gremm rechercheur: Reiner Werner Fassbinder