Rynek Mieszkaniowy W Sanoku

POLECAMY: Ile będziemy płacić za wywóz śmieci – str. 6

1 LIPCA 2016 | NR 26 (1278) | CENA: 2,50 zł, w tym 5% VAT | nr indeksu 338907 | ISSN 1232-6534 | PKWiU 58.14.11.0 | Nakład 3000 egz. | /TYGODNIK.SANOCKI Kupić czy sprzedać? Rynek mieszkaniowy w Sanoku Własne mieszkanie ciągle pozostaje w sferze marzeń dla wielu ludzi, zwłaszcza młodych,którzy zdecydowali się założyć rodzinę, pozostać w kraju. Niekiedy postanawiają osiedlić się w małych miastach, jak nasz Sanok, z dala od wielkomiejskiego hałasu i pędu życia. MDM („Mieszkanie dla młodych”) to rzą- dowy program wsparcia młodych ludzi, którzy chcą zakupić pierwsze mieszkanie lub dom jednorodzinny. Środki przeznaczone na do�nansowanie pochodzą z Fun- duszu Dopłat. Zainteresowanie jest ogromne, do tego stopnia, że już w marcu tego roku Bank Gospodarstwa Krajowego poin- formował o wstrzymaniu do�nansowania z powodu wyczerpania środków. Na ten rok przewidzianych było 730 mln zł, na pozo- stałe lata przeznaczone są kolejno: 746 mln zł (2017 r.) i 762 mln zł (2018 r.). Ale jeżeli w tym roku z puli przyszłorocznej zostanie wykorzystana połowa środków, tj. 373 mln, przyjmowanie wniosków o dopłaty zostanie wstrzymane i ruszy dopiero od stycznia. Z MDM skorzystał pan Marek, sanoczanin, który wraz z małżonką wniosek zło- żył na początku tego roku. Czekali dwa tygodnie, w końcu dostali pozytywną odpo- wiedź. – Udało się. Tym bardziej się cieszę, bo w tym roku kończymy z żoną 35 lat, więc na program do�nansowania już byśmy się nie zakwali�kowali – mówi pan Marek. 21 Sesja absolutoryjna w mieście Budżet coraz bardziej na „tak” Pozostanie w pamięci Siedemnaście głosów „za”, trzy (radni Teresa Lisowska, Piotr Ostatni żołnierz 2 Pułku Lewandowski i Adrian Herbut) wstrzymujące się i jeden, Ryszarda Bętkowskiego, przeciwny – taki był �nał wtorkowej sesji absolutoryjnej. Zanim doszło do głosowania, o realizacji budżetu za rok 2015 mówili burmistrz Tadeusz Pióro i skarbnik Bogdan Florek. Radni dyskutowali; nie obyło się bez ostrej wymiany zdań i argumentów ad personam. Jaskółcze jajo – Miałem wpływ wyłącznie na zaspokojenia potrzeb jego realizację budżetu, nie byłem mieszkańców. To się udało: jego twórcą – zaczął swoje wy- dochody z majątku gminy stąpienie burmistrz Tadeusz wzrosły z 7 mln 480 tys. do Pióro. – W rok 2015 wchodzili- 9 mln 990 tys. Zwiększyły śmy z nadzieją na polepszenie się nakłady na inwestycje. stanu gospodarki miasta i stanu

4 W nocy z 25 na 26 czerwca w sanockim szpitalu, w wieku niemal stu lat, zmarł Marian Salamak. Był ostatnim żyjącym żołnierzem 2 Pułku Strzelców Podhalańskich, Będziemy liderem TU CZY-TAM – pierwsza edycja festiwalu za nami weteranem kampanii wrześniowej i walk z UPA. Jego śmierć symbolicznie zamyka pewien rozdział chlubnej polskiego rynku historii jednostki, która stacjonowała w okresie międzywojennym w Sanoku. autobusów! Marian Salamak pochodził z Brzozowa. Tu urodził się 16 lipca 1916 r. i pracował jako pomocnik aptekarza. W mar- Autosan szykuje nowy autobus na cu 1939 r., gdy coraz wyraźniej czuć było zbliżający się wybuch wojny, 23-letni wówczas chłopak powołany został gaz sprężony na targi TRANSEXPO do wojska. Służbę przyszło mu pełnić w owianym sławą w Kielcach. Trwają też prace nad z okresu walk polsko-ukraińskich i wojny z bolszewikami 2 Pułku Strzelców Podhalańskich, którego niemal cała autobusem elektrycznym. 5 13 historia związana była z ziemią sanocką. 16 2 Z TYGODNIA NA TYDZIEŃ 1 lipca 2016 r. Dziś w numerze Ludzie czekają na dwa miliony złotych W tym tygodniu sporo analiz. Chcąc dowiedzieć się, czy miasto żyje, rozwija się, roku- Pracownicy Autosanu pozwali syndyka je rozwój, spróbowaliśmy zdiagnozować rynek mieszka- Pracownicy Autosanu, nie mogąc doczekać się wypłat niowy i porównać, jak to samo zaległych poborów – z okresu, kiedy zakład był w sta- robi się za miedzą. nie upadłości – złożyli w sądzie pracy pozew przeciwko Kolejna analiza dotyczy syndykowi Ludwikowi Noworolskiemu. miejskiego handlu. Galeria Sanok funkcjonuje ponad rok, Syndyk zalega załodze z wy- 600 tys. zł ne�o – zauważa na zaopatrzenie i lokalizację płatami za pierwszy kwartał nasza rozmówczyni. Podczas nikt z klientów nie narzeka, 2016 r. Pieniędzy nie otrzy- jednej z rozmów syndyk miał ale jak, od czasu jej powstania, mały także osoby, które nie stwierdzić, że zapłaci tylko kształtuje się samopoczucie pracują już w fabryce, za- 30 proc. zaległych wynagro- ościennych handlowców? Ile trudnione ponownie po dzeń. my, klienci, naprawdę płacimy ogłoszeniu upadłości. Nie Ludzie w końcu stracili za luksus kupowania w wy- otrzymały one wynagrodzeń cierpliwość i 130 osób – pra- godnych pawilonach, dzierża- za listopad i grudzień 2013 r. cujących i niepracujących –

wionych przez popularne sie- koniecznie przeczytać. W mie- oraz za styczeń 2014 r. Prze- zdecydowało się na złożenie ARCHIWUM TS ciówki? Naprawdę, czyli ście objawił się radny z tempe- wodnicząca zakładowej „So- pozwów do sądu pracy. Część z uwzględnieniem wszelkich ramentem Herostratesa: jest lidarności” Ewa Latusek zrobiła to we własnym zakre- starań w celu uregulowania czył się pozytywnie – nie odprowadzanych lub nie do przeciwny wszystkiemu, pra- twierdzi, że syndyk winien sie, a część przez kancelarię zadłużenia wobec strony szczędzi twardych słów prze- kasy miejskiej podatków. wie jak legendarny kandydat jest pracownikom około adwokacką z Żor. Pozwy tra�- pracowniczej – strony, dzię- wodnicząca Ewa Latusek. Zaglądamy w oczy nowej na burmistrza Białegostoku. 2 mln zł. ły do sądu w czerwcu. ki której proces ten zakoń- (jz) dyrekcji Autosanu, a syndy- „Wybrali mnie, więc jestem” – Związek wielokrotnie – Dla całości obrazu nale- kowi uważnie patrzymy na wypsnęło się komuś w powie- upominał się o wypłatę zale- ży przypomnieć, że syndyk POZOSTANĄ W PAMIĘCI ręce. Cieszymy się, że fabryka cie… Czytajcie o tym, kocha- głości. Bez skutku. – W na- nadzorował proces upadłości pomału wraca do formy, za- ni, czytajcie. szej ocenie pan syndyk pro- likwidacyjnej od końca 2013 czyna produkcję, daje zatrud- Audytor ma ciekawą pro- wadził nie do końca jasną roku. W czerwcu ubiegłego nienie i może wkrótce stać się pozycję: obniżenie opłat za politykę zaspokajania rosz- roku, a więc po blisko dwóch Odszedł Żołnierz Niepodległej, Bohater perspektywą dla młodszego wywóz śmieci. Burmistrz czeń wierzycieli. Jednym wy- latach bezskutecznych prób czasu wojny, ostatni sanocki podhalańczyk pokolenia sanoczan. Edward Olejko nie widzi prze- płacał wszystko, a innym nie sprzedaży majątku �rmy, za- PWSZ zamierza kształcić szkód, ale uprzedza, ze trzeba wypłacał. A przecież należ- powiedział zwolnienie 190 Kondolencje dla bliskich Zmarłego w takich kierunkach, na jakie z tym zaczekać do czasu, gdy nościom pracowniczym osób, co należy uznać za przy- będzie zapotrzebowanie odbędzie się przetarg na usłu- przysługuje pierwszeństwo znanie się do porażki. Dopie- w miejskim przemyśle. Dotąd gi śmieciowe. Poczekamy. w ich zaspokajaniu, przed ro wówczas Komisja Zakłado- wiele się na ten temat mówiło, Przepraszam burmistrzów należnościami innych kon- wa NSZZ „Solidarność” pod- śp. Mariana Salamaka, może wreszcie zacznie się Pióro i Chęcia, przewodniczą- trahentów upadłej �rmy – jęła samodzielne działania konkretna robota. cego Daszyka, radnych Baszaka zauważa szefowa „S”. w celu wyłonienia nabywcy. Gimnazjaliści wrócili i Radożyckiego za to, że nie po- Jak twierdzi nasza roz- Dodajmy, działania, które żołnierza 2 Pułku Strzelców Podhalańskich z Brukseli, gdzie wysłał ich tra�ę odtworzyć z uszkodzone- mówczyni, na koncie syndy- były dezawuowane i torpe- i ojca chrzestnego sztandaru burmistrz Pióro, a gościł euro- go dyktafonu ich typów na �nał ka leży 20 mln zł. – Nie jest dowane przez Ludwika No- poseł Tomasz Poręba. W na- Mistrzostw Europy. Wiem tyl- więc tak, że nie ma pieniędzy worolskiego. Zatem wyłonie- 21 Batalionu Logistycznego Strzelców Podhalańskich szej redakcji były maluchy ko, że Roman Babiak wieszczył – mówi. Załoga ma żal, bo nie spółek Skarbu Państwa z Rzeszowa (przepraszam – młodzież) (przed czwartkiem) zwycię- przecież w marcu udało się jako ostatecznych nabywców z półkolonii, organizowanej stwo Polaków w �nale uzyskać pieniądze ze sprze- należy uznać, w kontekście składa w MDK. Było fajnie. z Włochami 1:0, co oby i w mo- daży autobusów do Warsza- działań syndyka, za podwój- W powiecie i mieście od- mencie ukazania się gazety wy, ponad 2,5 mln zł. – Na ny sukces naszego związku. bywały się sesje absolutoryj- (piątek) było wciąż aktualne. miesięczne pobory wszyst- Tym bardziej dziwi i zastana- Burmistrz Tadeusz Pióro ne. Gdzie krwiściej? Trzeba msw kich pracowników potrzeba wia fakt, że nie podejmuje on

KRONIKA POLICYJNA Sanok „pod wpływem”. Mężczyzna Pożegnanie ostatniego Podhalańczyka jadący peugeotem w wydy- *23 czerwca na Rynku doszło chanym powietrzu miał 0,34 28 czerwca odbyły się jest natomiast początkiem ski, wicestarosta Wacław szowie – jednostki, której oj- do kradzieży. Mieszkaniec mg/l, zaś kierowca audi 0,21 uroczystości pogrzebowe nowego, lepszego życia. Krawczyk, samorządowcy cem chrzestnym sztandaru powiatu sanockiego zawia- mg/l. żołnierza 2 psp Mariana Żołnierza, najstarszego z gminy Zagórz, żołnierze 21 był zmarły Marian Salamak. domił, że złodziej wykorzy- *26 czerwca w Zagórzu na ul. Salamaka, do niedawna naj- para�anina żegnały tłumy lu- Batalionu Logistycznego im. Żegnała go rodzina, przyja- stał nieuwagę jego 14-letniej Kruczej podczas nieobecno- starszego podhalańczyka na dzi, wśród których byli także: gen. bryg. Jerzego Kazimie- ciele, sąsiedzi. córki i z jej plecaka wyjął ta- ści właścicieli ktoś podrzucił Podkarpaciu, który 16 lip- poseł na Sejm RP Piotr Uru- rza Dobrodzickiego w Rze- TM blet marki Samsung Galaxy. do psiego kojca biało-brunat- ca obchodziłby swoje setne Wartość strat oszacowano na ną substancję. Środek zabez- urodziny. 569 zł. pieczono do dalszych badań. *25 czerwca w jednym z lo- Psu nic się nie stało, ponieważ Uroczystości rozpoczęły się kali na ul. Mickiewicza 17- w tym czasie był zamknięty Mszą św. w �lialnym kościele -latce skradziono telefon ko- w domu. Nie był to jednora- para�i Matki Bożej Królowej mórkowy. zowy incydent. Podobna sy- Polski w Zahutyniu, koncele- *25 czerwca na ul. M. Ko- tuacja miała miejsce już dwu- browaną przez proboszcza, nopnickiej funkcjonariusze krotnie. Substancja zostanie o. Adama Jaworskiego i ks. zatrzymali motorowerzystę przebadana kryminalistycz- prałata Feliksa Kwaśnego, „pod wpływem”, który w wy- nie. który wygłosił kazanie. Cele- dychanym powietrzu miał brant odwołał się do postaci 0,51 mg/l. W trakcie kontroli Gmina Sanok św. Alojzego Gonzagi, przy- okazało się też, że nie posiada wołał również fragment Psal- prawa jazdy, ponieważ upraw- *25 czerwca w Pakoszówce mu 33: „Sprawiedliwi, wołaj- nienia zostały mu cofnięte. doszło do kradzieży. Złodziej cie radośnie na cześć Pana”, *25 czerwca właścicielka sa- wykorzystał chwilową nie- dając do zrozumienia, że mochodu zawiadomiła, że na obecność właścicieli i przez

śmierć nie oznacza końca, TOMEK MAJDOSZ ul. Mickiewicza ktoś poryso- otwartą szybę z samochodu wał jej pojazd. Uszkodzone wyjął telefon komórkowy Wydawca: Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku Biuro Reklam i Ogłoszeń: zostały nadkola i lewe drzwi. marki HTC. Wartość strat Adres redakcji: 38-500 Sanok, ul. Rynek 10, tel. 13 464 27 00 tel. 13-464-02-21, fax: 13-463-16-34 Wartość strat oszacowano na oszacowano na 800 zł. Redaktor naczelny: Małgorzata Sienkiewicz-Woskowicz Druk: 900 zł. Redaguje zespół: Polska Press Sp. z o.o. Bartosz Błażewicz – [email protected] Gmina Tyrawa Wołoska www.tygodniksanocki.pl Oddział Poligra�a Gmina Zagórz Aneta Skóbel – [email protected] ul. Domaniewska 45 [email protected] Jolanta Ziobro – [email protected] 02-672 Warszawa *22 czerwca na trasie Rako- Joanna Kozimor – [email protected] Drukarnia w Tarnobrzegu *22 czerwca w Zahutyniu powa–Tyrawa Wołoska miesz- /TYGODNIK.SANOCKI Tomasz Majdosz – [email protected] ul. Mechaniczna 12 licjanci zatrzymali nietrzeź- kaniec powiatu zgubił tele- Redakcja techniczna: Andrzej Borowski 39-400 Tarnobrzeg wego kierowcę. Mężczyzna fon komórkowy marki Sam- Korekta: Agnieszka Szczepańska w organizmie miał 0.24 mg/l sung Galaxy, który następnie Materiałów niezamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzegamy sobie prawo skracania i poprawiania tekstów, własnych tytułów i śródtytułów. W sprawie reklam i ogłoszeń zapraszamy do biura ogłoszeń od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.00. Za treść ogłoszeń, reklam i listów redakcja nie odpowiada. Zastrzegamy sobie prawo do odmowy przyjęcia alkoholu. Tego samego dnia, ktoś sobie przywłaszczył. ogłoszenia. Objętość listów nie powinna przekraczać trzech czwartych strony maszynopisu. Teksty opracowane na komputerze przyjmujemy jedynie na nośnikach cyfrowych lub pocz- również w Zahutyniu, zatrzy- Wartość telefonu oszacowa- tą elektroniczną. Numery archiwalne do nabycia w redakcji. Prenumerata – tel. 13 464 02 21 lub oddziały „Ruch” SA. mano też innych kierowców no na 1100 zł. 1 lipca 2016 r. Z MIASTA I POWIATU 3 Potrzebna pomoc dla pogorzelców Pięcioosobowa rodzina została bez dachu nad głową W ubiegłym tygodniu rodzina z Wujskiego w wyniku po- Ogień z budynku gospodar- żaru straciła dom. To, na co pracowali przez całe życie, czego rozprzestrzenił się na w jednej chwili przestało istnieć. Spłonął budynek miesz- garaż i dom. Spłonął też sa- kalny, garaż, zabudowanie gospodarcze, samochód i wypo- mochód. Zniszczenia są sażenie. Stracili wszystko. Rodzinie nic się nie stało, jednak ogromne. Pierwsze piętro teraz nie mają gdzie mieszkać. Czasowo przebywają u krew- budynku spłonęło, natomiast nych. Potrzebują pomocy ludzi dobrej woli, którzy wesprą parter został zalany wodą. ich w odbudowie domu. Tylko kilka rzeczy udało się uratować. Do tragedii doszło 22 czerw- udział zastępy Państwowej – Najważniejsze, że nam się ca. Około godziny 17 straża- Straży Pożarnej i OSP z Ol- nic nie stało – mówi Anna. – cy odebrali zgłoszenie o po- chowiec, Wujskiego, Tyrawy Gdyby pożar wybuchł żarze. Mimo że akcja zo- Wołoskiej, Kostarowiec, Na- w nocy, nie wiadomo co mo- stała przeprowadzona szybko dolan i Niebieszczan, żywio- głoby się stać – dodaje. i sprawnie, a w gaszeniu brały łu nie udało się powstrzymać. Wsparcia pogorzelcom niemal natychmiast udzieliły władze gminy. Na miejscu zdarzenia w dniu pożaru zja- wiła się Anna Hałas, wójt gminy Sanok, razem z sekre-

tarzem gminy Pawłem Wdo- ANETA SKÓBEL (2) wiakiem. Obecny był też psy- cholog, który rozmawiał – Okazane wsparcie i możli- – Wspólnymi siłami starali- prosił też pobliskie para�e. z poszkodowanymi. Gmina wość rozmowy z psycholo- śmy się remontować dom, ale Proboszcz z Wujskiego po- udzieliła rodzinie również giem były bardzo ważne dla budynek postawili rodzice. stanowił zorganizować zbiór- pomocy �nansowej – przeka- całej rodziny. Dzięki temu Teraz wszystko przepadło kę dla pogorzelców. zała 12 tys. zł. Zaangażowali zrozumieli, że nie zostaną i musimy zaczynać prawie od – W kościołach w Wujskiem się również krewni, sąsiedzi z tym sami. Wiedzą, że mogą początku– mówi Anna. i Załużu już zgromadzono i strażacy, którzy pomogli liczyć na pomoc zarówno Aby odbudowa była możli- pieniądze, natomiast w kolej- uporządkować teren i zabez- gminy, jak i lokalnej społecz- wa, konieczne jest wsparcie nych zbiórki mają być prowa- pieczyć pozostałości budyn- ności – mówi Edyta Dziadosz osób dobrej woli. Potrzebne dzone niebawem – mówi ku. Na miejsce tragedii z Gminnego Ośrodka Pomo- są zarówno pieniądze, jak Tomasz Gankiewicz. przybył również Andrzej cy Społecznej. Okazuje się, i materiały budowlane: styro- Wszystkie osoby, które chcą Chrząszcz z Wujskiego, któ- że budynek nadaje się do re- pian, blacha na pokrycie da- wesprzeć rodzinę z Wujskie- rego kilka lat temu spotkała montu i odbudowy. Osoby, chu, drewno do wykonania go, mogą też wpłacać pienią- podobna tragedia. Wówczas które straciły dach nad głową, konstrukcji itp. dze na specjalnie utworzone dzięki wsparciu i pomocy lu- są zdeterminowane, aby od- W pomoc włączył się już To- przez Stowarzyszenie Miesz- dzi z różnych zakątków Pol- budować dom. Mieszkała masz Gankiewicz, sołtys są- kańców i Sympatyków Zału- ski jego dom został odbudo- w nim trzypokoleniowa ro- siedniego Załuża. Zaapelo- ża subkonto nr: wany. Teraz on stara się po- dzina, w sumie pięć osób: wał o wsparcie dla rodziny 29 2030 0045 1110 0000 móc innym, znajdującym się pani Anna z mężem i córecz- w czasie ostatniej sesji powia- 0428 3200. w potrzebie osobom. ką oraz jej rodzice. towej. O zaangażowanie po- aes 4 Z MIASTA 1 lipca 2016 r. Sesja absolutoryjna w mieście Budżet coraz bardziej na „tak” Siedemnaście głosów „za”, trzy (radni Teresa Lisowska, Piotr w imieniu Klubu Radnych wskazać działania, które, na- Lewandowski i Adrian Herbut) wstrzymujące się i jeden, Prawa i Sprawiedliwości, po- wet realizowane w zgodzie Ryszarda Bętkowskiego, przeciwny – taki był �nałwtorkowej zytywnie opiniując wniosek lub na granicy prawa, źle służą sesji absolutoryjnej. Zanim doszło do głosowania, o realiza- o udzielenie absolutorium. Ja- interesom miasta i mieszkań- cji budżetu za rok 2015 mówili burmistrz Tadeusz Pióro kub Osika w imieniu Klubu ców. Projekt „Wykluczenie i skarbnik Bogdan Florek. Radni dyskutowali; nie obyło się Niezależni Razem wyraził na- cyfrowe” uważam za wielką bez ostrej wymiany zdań i argumentów ad personam. dzieję, że nadwyżki budżeto- niegodziwość – zakończył we będą przeznaczane na in- swoją wypowiedź Janusz Ba- Jaskółcze jajo poprzez ograniczenie wydat- westycje. – Wierzymy, że osią- szak. – Miałem wpływ wyłącznie ków bieżących i sprzedaż ma- gnęliśmy punkt zwrotny. Te- Argumenty radnego Ba- na realizację budżetu, nie by- jątku. Uzyskanie możliwości raz będzie tylko lepiej. Nie szaka nie przekonały Teresy łem jego twórcą – zaczął swo- kredytowania zaplanowanych chcemy stać i patrzeć do tyłu, Lisowskiej, czemu dała wyraz je wystąpienie burmistrz Ta- inwestycji jest możliwe. wolimy postawić na rozwój w krótkiej wypowiedzi. deusz Pióro. – W rok 2015 Sprawozdanie Bogdana i spoglądać w przyszłość – wchodziliśmy z nadzieją na Florka, który stanowisko deklarował Jakub Osika. Tadeusz Pióro ma głos polepszenie stanu gospodarki skarbnika miasta objął na po- – Nie chcę się cofać, chcę my- miasta i stanu zaspokojenia czątku roku 2016 r., miało Prawie jak Donald Tusk śleć o przyszłości. Mamy potrzeb jego mieszkańców. charakter „statystyczny i zo- Janusz Baszak odniósł się do świadomość, że konieczny To się udało: dochody z ma- stało wygłoszone bez zabar- wystąpienia Teresy Lisow- jest reżim �nansowy, ale rów- jątku gminy wzrosły z 7 mln wienia emocjonalnego” – jak skiej: – Nie interesują mnie nocześnie nie chcemy zanie- 480 tys. do 9 mln 990 tys. określił sprawozdawca. Skarb- interesy partyjne, skupiam chać inwestycji i nie zaniecha- Zwiększyły się nakłady na in- nik przypomniał uchwały uwagę na problemach miesz- my ich; niektóre rozpocznie- westycje. Została wypracowa- rady miasta, które wniosły kańców Sanoka – mówił rad- my w roku 2016, inne w 2017. na nadwyżka operacyjna. istotne zmiany do realizacji ny. – Dziś zastanawiamy się Nie chcę patrzeć za siebie, ale

Zmniejszyły się wydatki bie- budżetu w roku 2015 – było MSW nad absolutorium dla burmi- nigdy nie zgodzę się zapłacić żące – składał sprawozdanie ich pięć; przedstawił struktu- strza za wykonanie budżetu, 3 mln zł bez decyzji za projekt burmistrz. rę dochodów i obrazował źró- darczo-Finansowej Janusz wości, rzetelności i oszczęd- a radna Lisowska wyjeżdża „Wykluczenie cyfrowe”. Mam Miasto jest zadłużone dła wpływów do budżetu. Po- Baszak, który pozytywnie za- ności ponownie zostały przy- tutaj z wielką polityką, przy- na ten temat swoje zdanie, i długi, zaciągane w poprzed- równywał dochody własne za opiniował realizację budżetu, wołane. Rozpoczęła się dys- wołuje Brexit... Pani Tereso – przeglądałem dokumentację, nich latach, trzeba spłacać. ostatnie dwa lata i beznamięt- zwracając uwagę na wzrost kusja. apelował Janusz Baszak – jako wiem, kto namawiał do przy- Koszty obsługi długu pod konie wykazywał przewagi roku dochodów w stosunku do Terasa Lisowska zabrała członkini Komisji Finanso- stąpienia do tego projektu niec roku 2015 zmniejszyły 2015. – Aby uzyskać zdolność roku 2014 o 9,4 proc., co jest głos w imieniu Klubu Rad- wo-Gospodarczej powinna i kto tym potem zarządzał. się znacząco. Jest szansa, ba – kredytową, miasto powinno bardzo dobrym wynikiem. nych Komitetu Wyborczego pani doskonale wiedzieć, że Nie wiem, czy „na górze”, jak pewność nawet – że zaplano- mieć coraz wyższe wpływy do Podkreślił, że wśród wydat- Wojciecha Blecharczyka. Iro- budżet na rok 2015 był skon- sugeruje pani radna, jest jakaś wane inwestycje uda się prze- budżetu z dochodów wła- ków znacząco wzrosły zwłasz- nizowała, że „najgorszy bu- struowany fatalnie. I gdyby rozgrywka. Powtarzam: nigdy prowadzić, zapewniając wkład snych i znaczną ich część prze- cza te przeznaczone na dżet okazał się nie taki zły”, nie korekty, to nigdy nie byłby bez decyzji nie wpłacę 3 mln własny na ich realizację. Kom- znaczać na inwestycje – mó- remonty dróg; nie oszczędza- mówiła m.in. o tym, że nad- wykonany. Ograniczono wy- za ten projekt, będę o te pie- pleks basenów, modernizacja wił w końcowej fazie swojego no w ubiegłym roku na oświa- wyżki w budżecie wzięły się datki, o czym pani powinna niądze walczył do końca – Wierchów, remont dróg, ter- wystąpienia. cie, utrzymano dotacje dla ze sprzedaży udziałów w Ga- doskonale wiedzieć. Mnie nie mówił burmistrz. momodernizacja budynków Regionalna Izba Obra- miejskich placówek kultural- lerii Sanok, kwestionowała le- interesuje, kto był w przeszło- miejskich i użyteczności pu- chunkowa w Rzeszowie wyra- nych. – Jako bardzo pozytyw- galność procedur, jakie towa- ści burmistrzem Sanoka, tyl- Liczby rzeczywiste i wy- blicznej – wszystkie projekty ziła pozytywną opinię na te- ny fakt Komisja Finansowo- rzyszyły sprzedaży. – Nie ko jak działał. Przez tę działal- mierne przeszły pozytywnie ocenę mat przedłożonego przez bur- -Gospodarcza uważa uwzględ- chcecie mówić o zasługach ność niewiele brakowało, żeby Burmistrz Pióro porównał formalną, są oceniane mery- mistrza sprawozdania z reali- nienie sugestii komisji doty- poprzedników, prowadzicie budżet przyszłoroczny, pani dwie liczby: 2,5 mln zł – tyle torycznie. Niektóre inwesty- zacji uchwały budżetowej za czących korekt budżetowych politykę oskarżeń. Powołano Tereso, zamiast pani uchwala- wynosiły zobowiązania wy- cje ruszą w drugiej połowie rok 2015. Przewodnicząca z dnia 8 stycznia 2015 roku – audytora, który prowadzi kru- ła rada RIO. Jestem zdumiony magalne na koniec roku 2014. 2016 r., inne na początku Komisji Rewizyjnej Grażyna przypomniał Janusz Baszak. cjatę przeciwko byłemu bur- pani wypowiedzią. Osobiście Rok później do zapłaty było 2017. Planowane nakłady sza- Rogowska-Chęć podsumo- Sprawozdanie burmistrza mistrzowi – mówiła radna. bardzo się cieszę, że miasto 1 600 zł. – Z nadzieją patrzę cowane są na ok. 40 mln zł, wała swoje wystąpienie: – Ko- rada miasta przyjęła osiemna- Problemy wokół projektu odzyskało zdolność kredyto- na następne lata. Cieszę się wkład własny miasta nato- misja Rewizyjna stwierdza, że stoma głosami „za”, dwoma „Przeciwdziałanie wyklucze- wą i płynność �nansową – budżetem, który będzie zamiast – na poziomie ok. 20 burmistrz, realizując budżet wstrzymującymi się i jednym niu cyfrowemu” uzasadniała podsumował przewodniczący planowany na 2017 rok. Wie- mln zł. w roku 2015, kierował się za- głosem sprzeciwu. rozgrywkami „na górze”, za Komisji Finansowo-Gospo- rzę, że niebawem rozpocznie sadami celowości i zasadności którego skutki płacą samorzą- darczej, na koniec odnosząc się wiele inwestycji w mieście, Tylko konkrety w gospodarowaniu środkami Absolutorium dy. Na koniec odniosła się do się do jeszcze jednej sprawy że Sanok będzie się rozwijał. – Założyłem odstąpienie od publicznymi. Wniosek o udzielenie burmi- wypowiedzi medialnej, obar- podniesionej przez radną Li- – oświadczył. tak zwanych projektów „mięk- strzowi absolutorium zgłosiła czającej Donalda Tuska od- sowską: – Jeśli wszystko w po- Przystąpiono do głosowa- kich”, jak przeciwdziałanie Dyskusja nad sprawozda- przewodnicząca Komisji Re- powiedzialnością za decyzję przedniej kadencji odbywało nia. Sekretarz policzył głosy, wykluczeniu cyfrowemu – niem burmistrza wizyjnej. Wiceprzewodniczą- Wielkiej Brytanii o opuszcze- się zgodnie z prawem, to nie rozległy się brawa. Burmistrz oświadczył Tadeusz Pióro. Jako pierwszy – i jedyny w tej cy rady Roman Babiak odczy- niu Unii Europejskiej. ma powodu wszczynać larum. podziękował radnym za Miasto przygotowuje się do dyskusji – zabrał głos prze- tał pozytywną opinię RIO Potem radny Łukasz Ra- Chcę tylko powiedzieć, że udzielenie absolutorium. nowej perspektywy unijnej wodniczący Komisji Gospo- w tej sprawie – zasady celo- dożycki wypowiadał się wszyscy znamy, potra�my msw

Gruntowne porządki dzielnicy, poprzez dodanie lamp w najbardziej newral- gicznych miejscach – informuje wiceburmistrz Olejko. Nasze drogie oświetlenie Planowana jest również wspól- na inwestycja z Sanocką Spół- Cud nad Sanem: na Posadzie zabrali się za czyszczenie i ma- 178 tys. zł rocznie. Na pyta- dzielnią Mieszkaniową, dzięki lowanie lamp oświetleniowych. Rozeszło się po okolicy, że to nie, jak przez ostatnie lata wy- czemu 11 nowych słupów na skutek interwencji energicznych pań z Rady Dzielnicy glądała konserwacja lamp oświetleniowych pojawi się na Posada. Okazuje się jednak, że nie – choć, fakt, posadzankom przez energetyków, zapada osiedlu Błonie i przy ulicy energii i skuteczności nie brakuje – bo wcześniej ekipy kon- kłopotliwe milczenie. Bo w ja- Dembowskiego. Dodajmy, że serwatorskie pojawiły się na Wójtostwie. kim są stanie – każdy widzi. umieszczenie jednej lampy to W styczniu 2016 r. miasto wydatek rzędu 5–8 tys. zł. Wbrew pozorom oświetlenie 2,7 tys. lamp, a miasta 655. Ale podpisało nową umowę Wysokie są również same uliczne jest tematem trudnym to nie wszystko, bo część słu- z PGE, dotyczącą konserwa- JOLANTA ZIOBRO opłaty za energię elektryczną. i zawikłanym. Wynika to nie pów należących do Energetyki cji oświetlenia ulicznego i ja- Gospodarki Mieszkaniowej. – W budżecie mamy 150 tys. zł W budżecie na rok 2016 zapi- tylko z faktu, że w mieście (1062 sztuki) została wydzier- kiś czas temu energetycy za- Nie jest to jednak proste. Póki na przebudowę oświetlenia sano na ten cel ponad 700 tys. mamy 3054 lampy, ale też żawiona przez urząd w związ- brali się za czyszczenie i malo- co, �rma nie ma pracowników przy ulicy Traugu�a. Zadanie zł. To mniej niż w poprzed- z obowiązującego prawa, ku z realizacją programu ener- wanie lamp na Wójtostwie z odpowiednimi kwali�kacja- nie będzie jednak realizowane nich latach. Oszczędności po- układów właścicielskich, gooszczędnego oświetlenia i Posadzie (może nie bez zna- mi i uprawnieniami. w tym roku, gdyż chcemy po- jawiły się dzięki grupowym umów, itd. ulicznego „Sowa”. czenia był telefon wspomnia- Mieszkańcy uważają, że łączyć inwestycję z przebudo- zakupom energii, którego Jak dowiedzieliśmy się Miasto płaci za słupy nych pań z Posady?...). Poja- lamp w mieście jest i tak za wą linii zasilającej, we współ- Sanok dokonał razem z Kro- w Wydziale Inwestycji i Re- oświetleniowe dość pokaźne wił się też pomysł, aby kon- mało. Świadczą o tym postu- pracy z PGE Dystrybucja S.A. snem – cena za 1 kWh obni- montów Kapitalnych Urzędu kwoty. Po pierwsze: za ich serwacją kilkuset słupów na- laty ze wszystkich rad dziel- Dlatego zarezerwowane pie- żyła się z 0,36 gr na 0,23 gr – Miasta, własnością spółki PGE dzierżawę – 62 tys. zł rocznie. leżących do gminy zajęło się nic. Dlatego w tym roku pla- niądze przeznaczymy na roz- oraz programowi „Sowa”. Dystrybucja S.A. jest ponad Po drugie: za konserwację – Sanockie Przedsiębiorstwo nowane są kolejne inwestycje. budowę oświetlenia w każdej Jolanta Ziobro 1 lipca 2016 r. Z MIASTA 5 Autosan szykuje nowy autobus na gaz sprężony na targi TRANSEXPO w Kielcach. Trwają też prace nad autobusem elektrycznym Będziemy jednym z liderów polskiego rynku autobusów! Z Tadeuszem Makowskim, członkiem zarządu Autosanu i Wojciechem Wolańskim, dyrektorem Biura Badań i Rozwoju rozmawia Jolanta Ziobro Przyjechał pan w marcu do Sanoka, nia. To oni określają wyroby, które rozejrzał się wokół i pomyślał „Co ja będą potrzebne naszej armii. Obec- tu robię”? nie kierunek rządowy jest taki, by T. Makowski: Tak dramatycznie nie dostawcą produktów dla armii były było, bo jestem człowiekiem do zadań �rmy polskie, co jest czymś dobrym specjalnych (śmiech). Ale poważnie – i pożądanym. rzeczywiście zastałem „krajobraz po Autosan ma potencjał, by urucho- bitwie”. Pusto, cicho; na halach mon- mić tego typu produkcję? tażowych nic się nie działo. Tendencja światowa jest taka, że Zasiadł pan za prezesowskim biur- producent produktu �nalnego jest kiem i... dziś montażystą. Dlatego kupowali- Zacząłem od rozmów z kadrą kie- byśmy podstawowe zespoły – jak np. rowniczą i oceny potencjału produk- silniki, mosty napędowe, które cyjnego zakładu. cechują się odpowiednimi parame- Miał pan już do czynienia z bankru- trami technicznymi i niezawodno- tami. ścią – i montowali w przygotowa- Może nie z bankrutami, ale �rmami nym tu, na miejscu, kadłubie. Nasza stojącymi krok od bankructwa, któ- byłaby obudowa, zabudowa i różne re powinien przejmować nie prezes, rozwiązana techniczne. ale likwidator lub syndyk. Tak było W przemyśle zaczyna brakować fa- w moim ostatnim miejscu pracy, chowców: technologów, inżynie- PKS Stalowa Wola. W ciągu czte- rów, konstruktorów. To naprawdę rech lat udało mi się pomóc spółce poważny problem dla pracodaw- na tyle, że groźba upadłości została ców. Domyślam się, że dotyczy on zniwelowana. JOLANTA ZIOBRO (2) szczególnie boleśnie Autosanu. Naprawił pan �rmęizostawiłją,aby Tadeusz Makowski – absolwent Politechniki Święto- Wojciech Wolański – ukończył Politechnikę Lubel- Jeśli chodzi o tzw. służby strategiczne, przyjść do Sanoka? krzyskiej, związany zawodowo z PKP, Hutą Stalowa Wola ską. W latach 1981–2007 związany z Autosanem, a więc ludzi z odpowiednim doświad- Skończyłem swoją misję i uznałem, (był m.in. prezesem Zakładu Transportu), Solbusem, PKS a następnie z Solbusem. Od niedawna z powrotem czeniem i zasobem wiedzy, mamy – że moje miejsce powinien zająć ktoś Stalowa Wola. Członek zarządu Autosanu od marca 2016 r. w Sanoku niestety – spalone pole. Chodzi z innym spojrzeniem na przedsię- szczególnie o działy, które decydują biorstwo. -�DWAR, zapewnił nam na start sowanie z ich strony? W niedawnej Dodam jeszcze, że już wcześniej o losie �rmy, a więc konstrukcyjny, Kto zaproponował panu objęcie pewne środki, które pozwalają na przeszłości Rzeszów testował przez w Autosanie trwały prace nad auto- technologiczny i handlowy, gdzie zo- sterów w Autosanie? uruchomienie produkcji. miesiąc Sancity z ekologicznym sil- busem na gaz, tak więc nie startowa- stały szczątki tych służb. Zarząd pod- Szefostwo Huty Stalowa Wola, gdzie Czyli jeden z największych – nikiem euro 6. Mówiło się wtedy, że liśmy od zera. jął intensywne działania, aby pozy- wcześniej byłem prezesem Zakładu i w pewnym sensie najprostszych – w ramach nowej perspektywy unij- Czyli nie zastaliście w fabryce cał- skać do �rmy osoby, które znają się Transportu. problemów został rozwiązany. Dru- nej 2014–2020 tamtejsze MPK pla- kiem pustych szaf? na rzemiośle, mają doświadczenie, Branżę transportową zna więc pan gi, o wiele trudniejszy, to ponowne nuje zakup 100–120 sztuk nowych Dokumentacja była dość zaawanso- a co najważniejsze – wniosą inne, no- od podszewki. To chyba cenny atut. odnalezienie się na rynku. Nie jest autobusów. wana, ale zaprzestano projektowa- we spojrzenie na �rmę. Rzekłbym: bezcenny. to łatwe w przypadku �rmy, która Odzew ze strony ludzi jest pozytyw- nia ze względu na brak pieniędzy Z jakim efektem? Czyli jest pan – bez obrazy – klasycz- przez trzy lata znajdowała się w sta- ny, wszyscy są zainteresowani współ- i sytuację w zakładzie. Mamy na- Udało się pozyskać kilku konstruk- nym spadochroniarzem w przeci- nie upadłości. pracą z nami. Oczywiście, musi się dzieję, że zaprezentujemy nasz nowy torów; wkrótce będziemy mieli rów- wieństwie do dyrektora Wolańskie- Prawda, Autosan startuje z bardzo trud- to przełożyć na zakupy. Obecnie na wyrób na Międzynarodowych Tar- nież handlowców. go, który zna Autosan jak własną nej pozycji. Trzeba wszystko odbudo- Podkarpaciu nie są ogłaszane żadne gach Transportu Zbiorowego Jak wygląda sprawa pracowników kieszeń. wywać, łącznie z kadrą inżynierską. przetargi. Mam nadzieję, że w mo- T�NS-EXPO w Kielcach, które produkcyjnych? Będzie komu robić W. Wolański: – Do Autosanu przy- Jak jesteście odbierani? Wszyscy mencie, kiedy się rozpoczną, będzie- odbywają się w październiku. te autobusy i pojazdy dla wojska? szedłem w 1981 roku. Pracowałem trzymali kciuki, aby Autosan, ikona my mogli w nich startować i wygry- A autobusy elektryczne? Niedawno Fabryka zatrudnia 300 osób i na dziś najpierw w dziale technicznym polskiej motoryzacji i zakład szczy- wać. wicepremier Morawiecki dzielił się jest to liczba wystarczająca. Oczywi- w Zasławiu, następnie w Biurze cący się ponad 180-letnią tradycją, Pod warunkiem, że będziecie mieli wręcz elektryzującą wizją, iż za dzie- ście, jeśli produkcja będzie się roz- Głównego Konstruktora i Dziale został uratowany. Na podpisanie produkt, który spełni oczekiwania sięć lat po polskich drogach będzie wijała, będą potrzebni nowi ludzie. Badań. Odszedłem w 2007 roku, po- umowy kupna fabryki przyjechała klienta. Jak to na dziś wygląda? Da jeździło milion aut z tego typu napę- Trzeba też myśleć więc o młodych dejmując pracę w �rmie z tej samej premier Beata Szydło. Czy te wszyst- się nadrobić stracony czas? dem. pracownikach. Rząd szykuje wielką branży, ale bardziej innowacyjnej. kie gesty sympatii i solidarności Mamy w ofercie autobusy komuni- Już wystartowaliśmy z projektowa- – i chyba pozytywną – rewolucję, je- Pracował w niej również obecny przekładają się jakoś na rzeczywi- kacji miejskiej 9-, 10- i 12-metrowe, niem. W Polsce autobus elektryczny śli chodzi o kształcenie zawodowe, prezes Autosanu... stość rynkową? ale – niestety – tylko z silnikiem die- robi Solaris, Solbus i ostatnio Ursus. na które większy wpływ mają mieć T. Makowski: Owszem, tam przecię- Nie jest łatwo odbudować pozycję na sla. Tymczasem w przypadku do�- My bylibyśmy czwartym producen- pracodawcy. Jesteście tym zaintere- ły się nasze drogi. Zaprosiłem teraz rynku. Owszem, marka ma duże zna- nansowań unijnych preferowane są tem. Zakładamy, że będziemy �nali- sowani? do Sanoka Wojciecha Wolańskiego, czenie, ale dla kontrahentów istotne silniki z napędem ekologicznym. zować prace w pierwszym kwartale Oczywiście! Ostatnio, wespół z pre- gdyż jest znakomitym specjalistą. Po- jest także to, co działo się Czyli Autosan musi mieć nowy pro- 2017 roku. zesem PASS-POL, uczestniczyliśmy siada bardzo bogate doświadczenie w ostatnich latach. Powinniśmy wszy- dukt w swojej ofercie. Rozumiem, Będzie to własny, autorski projekt w spotkaniu z dyrektorami szkół we wprowadzaniu rozwiązań, które scy, kierownictwo i cała załoga, pra- że prace projektowe już ruszyły. Autosanu? technicznych. Szkoły zawodowe po- nas interesują, m.in. wdrażaniu do cować, aby zmieniło się spojrzenie na Pracujemy bardzo intensywnie nad W. Wolański: – Tak, ale we współ- winny przygotowywać pracowni- produkcji autobusów zasilanych sil- Autosan. Ja osobiście odbieram, że rozszerzeniem naszej oferty produk- pracy ze specjalistycznymi biurami, ków przede wszystkim dla miejsco- nikami gazowymi: LNG i CNG, czyli rynek reaguje pozytywnie na reakty- towej, jeśli chodzi o różne napędy. gdyż nie jesteśmy w stanie zrobić wych zakładów pracy. gazem ziemnym skroplonym i sprę- wację �rmy. Nasi handlowcy, jak i za- W. Wolański: – Musimy opracować tego samodzielnie w założonym ter- Kto was wspiera w historycznym za- żonym, autobusu hybrydowego, czyli rząd, podejmują intensywne działa- wyrób, uzyskać homologację itd. minie. daniu reaktywacji Autosanu? gazowo-elektrycznego, oraz autobu- nia, aby docierać do klientów, rozma- Zakupując dany silnik musimy Co z produkcją wojskową? Rząd za- Przede wszystkim właściciele, czyli su z napędem wodorowym, którego wiać z nimi, przekonywać. otrzymać zgodę producenta na kon- powiada budowę silnej armii pol- Huta Stalowa Wola i PIT-�DWAR. projekt został opracowany we współ- Na ile atrakcyjna jest wasza oferta? kretną zabudowę. Producent wyko- skiej i wykorzystanie potencjału Zarządy tych �rm tworzą radę nad- pracy z Holendrami. Nie czarujmy się: Autosan, o�ara nuje najpierw szereg badań; jeśli polskich �rm. zorczą Autosanu. Szczególnie ser- Czyli podkupił pan specjalistę z naj- dzikiej prywatyzacji z początku lat wyjdą pozytywnie, dopiero wtedy Uczestniczymy obecnie w różnych decznie interesuje się nami prezes wyższej półki. 90. XX wieku, dryfował przez ostat- możemy zamawiać silniki seryjnie. rozmowach i negocjacjach dotyczą- huty Antoni Rusinek i prezes PIT- W. Wolański: W mojej poprzedniej nie ćwierć wieku niczym łódka po- Równolegle przeprowadzamy ho- cych uruchomienia montażu lekkich �DWAR Ryszard Kardasz, a także �rmie pracowali inżynierowie z całej zbawiona kapitana i steru. W tym mologację, czyli cały cykl badań pojazdów dla wojska, tzw. 4 x 4, czy- posłowie z naszego regionu. Polski. Wiadomo, w ciągu ostatnich czasie wyrosła silna konkurencja, urzędowych, które narzucają przepi- li z napędem na cztery koła. Ale to Czujecie ciężar dziejowej misji? dekad w branży motoryzacyjnej rozwinęła się myśl techniczna, we- sy unijne. wszystko jeszcze przed nami. Obec- Oj, czujemy (śmiech). upadło i powstało wiele �rm. szły innowacje. Rozumiem, że trwa wyścig z cza- nie odwiedzają nas różni partnerzy, I na koniec: w jakim miejscu będzie T. Makowski: Bez wysokiej klasy Naszym podstawowym klientem sem. Zdążycie, zanim ruszą unijne również zagraniczni... Autosan za pięć lat? specjalistów nie ma nawet co marzyć jest komunikacja miejska. To klient, programy? ...słyszałam, że byli nawet Australij- Trudne pytanie, zważywszy, że na o rozwoju Autosanu. który kupuje autobusy nowe, naj- Założenia są ambitne, ale realistycz- czycy. dziś produkuje zaledwie 50 autobu- Co dziś dzieje się w fabryce, oprócz częściej do�nansowywane z fundu- ne. Mamy za sobą wiele lat doświad- Na razie nie chciałbym wchodzić sów rocznie, a np. Solaris 1400. Zro- tego, że robicie 15 krótkich autobu- szy unijnych. Bardziej skompliko- czeń w branży i... człowieka, który w szczegóły. Odwiedzają nas różni bimy wszystko, by fabryka wyszła na sów dla MPK w Krakowie. Wróble wana jest sytuacja w komunikacji siedzi tutaj, po mojej prawej stronie. kontrahenci zewnętrzni, aby zorien- prostą. Będziemy produkować ćwierkają, że kupujecie dużo mate- międzymiastowej, ponieważ prze- Pracujemy w tej chwili intensywnie tować się, jakie mamy możliwości. różne typy autobusów: gazowe, riału i puste magazyny zaczynają się woźnicy z tej branży nie mają takich nad montażem autobusu z silnikiem W Ministerstwie Obrony Narodo- elektryczne, hybrydowe; pojazdy zapełniać. Czyli są pieniądze i jest do�nansowań. gazowym na sprężony gaz ziemny, wej pamiętają o Autosanie? dostawcze dla armii; wejdziemy na z czego produkować. Czyli potencjalnym klientem Auto- tzw. CNG. Tego typu pojazdów moż- Wiadomo, że w sprawach wojsko- rynki zagraniczne. Wierzę, że stanie- Właściciel, czyli konsorcjum dwóch sanu są wszystkie podkarpackie na spotkać najwięcej w bazach trans- wych wszystko zaczyna się od mini- my się jednym z liderów na polskim spółek: Huty Stalowa Wola i PIT- gminy i miasta. Czy widać zaintere- portowych komunikacji miejskiej. sterstwa, od inspektoratu uzbroje- rynku autobusów. 6 Z MIASTA 1 lipca 2016 r. Zdaniem audytora Prawnik radzi Dwa lata temu odziedziczyłam niezabudowaną działkę. Mniej zapłacimy za wywóz śmieci? Przez cały czas dojazd do niej odbywał się prowizoryczną drogą przez działkę sąsiednią. Poprzedni sąsiad nie miał nic Od 1 lipca 2013 r. zmienił się radykalnie system organizacji wie 150 tys. zł, a tylko w czte- przeciwko temu, ale formalnie nie mieliśmy w tej kwestii gospodarki odpadami komunalnymi przez gminy, które rech miesiącach bieżącego żadnej umowy. Teraz nowy właściciel tej działki ogrodził ją, mocą ustawy zostały obowiązane do zorganizowania roku uzyskano nadwyżkę uniemożliwiając mi przejazd. Jest to najkrótszy dojazd do odbioru odpadów komunalnych na swoim terenie. Po zor- w kwocie 573 tys. zł. Potwier- drogi gminnej. Co mogę zrobić? ganizowanym przez burmistrza miasta przetargu na odbie- dza to konieczność obniżenia Barbara S. ranie odpadów komunalnych wyłoniono wykonawcę, dotychczas obowiązujących, a koszty wykonywania tych usług ponosi gmina. Roczne za wysokich stawek. W Pani przypadku najlep- wydatki związane z organizacją gospodarki odpadami W porównaniu z sąsied- szym rozwiązaniem będzie w Sanoku to 5,7 mln zł. nimi gminami opłaty w Sano- ustanowienie służebności ku są na najwyższym pozio- drogi koniecznej. Zgodnie Wszystkie wydatki związane c) obsługi administracyj- mie. Dla przykładu: za od- z art. 145 Kodeksu cywilne- z odbiorem odpadów pokry- nej tego systemu; biór odpadów zmieszanych go, jeżeli nieruchomość nie wane są z dochodów gminy, d) edukacji ekologicznej w 2016 r. w Sanoku obowią- ma odpowiedniego dostępu pozyskiwanych z wnoszonych w zakresie prawidłowego po- zuje stawka 16 zł/osobę mie- do drogi publicznej lub do przez mieszkańców opłat. stępowania z odpadami ko- sięcznie, a w Zagórzu – 8 zł, należących do tej nierucho- W zamian za pobraną opłatę munalnymi; w gminie wiejskiej Sanok – mości budynków gospodar- gmina zapewnia właścicielom e) wyposażenia nieru- 12 zł, w Lesku – 12 zł, a w Ja- skich, właściciel może żądać nieruchomości pozbywanie chomości w pojemniki lub śle – 10 zł. Porównując wyka- od właścicieli gruntów są- się wszystkich rodzajów odpa- worki do zbierania odpadów zane stawki warto też zwrócić siednich ustanowienia za wy- dów komunalnych, w tym od- komunalnych oraz koszty uwagę na to, że zagęszczenie nagrodzeniem potrzebnej bieranie odpadów z terenu nie- utrzymywania pojemników budynków na terenie wiej- służebności drogowej (droga ruchomości. Uzyskiwane w odpowiednim stanie sani- skim, np. w sąsiedniej gminie konieczna). Jak wskazuje się przez Gminę Miasta Sanoka tarnym, porządkowym i tech- wiejskiej Sanok, jest kilka- w nauce prawa, chodzi tu za- roczne dochody wynoszą 6,6 nicznym; Jan Fuks – audytor krotnie mniejsze niż w mie- równo o sytuację, gdy nieru- mln zł. f) koszty usunięcia odpa- Gminy Miasta Sanoka ście Sanoku, w ślad za tym chomość nie ma w ogóle do- Porad prawnych udziela Środki pochodzące z opła- dów z miejsc nieprzeznaczo- koszty wywozu odpadów są stępu do drogi publicznej, jak radca prawny Marta Witowska ty na gospodarowanie odpa- nych do ich składowania. nieporównywalnie większe, i o sytuację, w której dostęp z Kancelarii Radcy Prawnego dami komunalnymi muszą Środki pochodzące z opłat mat ani słowa wyjaśnienia nie a pomimo to opłaty tam mają istnieje, ale jest nieodpo- Marta Witowska być wykorzystane wyłącznie za gospodarowanie odpadami znajdziemy w sprawozda- niższe. wiedni, bo nie zapewnia wła- ul. Kazimierza Wielkiego na cele związane z pokrywa- komunalnymi, które nie zo- niach z wykonania budżetów. Zawyżone opłaty, ustalo- ściwej łączności umożliwia- 3/21 niem kosztów funkcjonowa- stały wykorzystane w po- Problem ten wymaga wyja- ne dla mieszkańców Sanoka, jącej normalne korzystanie tel. 13-46-45-113, nia systemu gospodarowania przednim roku budżetowym, śnienia przy udziale byłego uszczuplają budżety rodzin- z nieruchomości. www.witowska.com odpadami komunalnymi (art. mogą być wykorzystane burmistrza miasta, a wycią- ne i są jednym z powodów Służebność drogi koniecz- Pytania prawne prosimy 6r. pkt 1aa ustawy o utrzyma- w roku następnym. gnięte z systemu gospodarki unikania obowiązku deklaro- nej może być ustanowiona na kierować na adres: niu czystości i porządku Z danych urzędu miasta odpadami środki pieniężne wania tej daniny. Aktualnie mocy umowy stron w formie [email protected] w gminach). wynika, że nadwyżki docho- powinny do niego powrócić. aż 25 procent zameldowa- aktu notarialnego lub na sku- Z pobranych opłat na go- dów nad wydatkami: za 2013 Działanie miasta wraca nych mieszkańców – prawie tek orzeczenia sądu, wydane- powinien być także interes spodarowanie odpadami ko- r. w kwocie 901 tys. zł oraz za do normalności po zmianach 10 tys. osób – nie uiszcza go po przeprowadzeniu sto- społeczno-gospodarczy. munalnymi gmina może 2014 r. – 1.171 tys. zł, nie zo- dokonanych w wyniku ostat- opłat za odbiór odpadów ko- sownego postępowania. Kwestią tą zajmował się także pokrywać jedynie te koszty stały przeznaczone na koszty nich wyborów samorządo- munalnych. Ustanowienie takiej słu- Sąd Najwyższy, który w po- funkcjonowania systemu, funkcjonowania systemu go- wych. Nadwyżka za 2015 r. Poprzednia władza lokal- żebności powinno nastąpić stanowieniu z dnia 2 grudnia które zostały wymienione spodarowania odpadami, co w kwocie 725.977,35 zł jest na w Sanoku, korzystając z uwzględnieniem potrzeb 2009 r. (sygn. I CSK 144/09) w art. 6 ustawy, takie jak: jest naruszeniem zapisów zaplanowana do wykorzystania z narzędzia, jakim jest możli- nieruchomości niemającej stwierdził, że warunkowi jak a) odbierania, transportu, wartych w ustawie. w roku bieżącym tylko i wy- wość ustalania wysokości dostępu do drogi (nierucho- najmniejszego obciążania zbierania, odzysku i uniesz- Pod rządami poprzedniej łącznie na s�nansowanie opłat za odbiór odpadów, mości władnącej), ale jed- gruntów odpowiada ustano- kodliwiania odpadów komu- władzy, z naruszeniem dys- wydatków uwzględnionych uczyniła sobie z tego źródło nocześnie z najmniejszym wienie drogi koniecznej nalnych; cypliny �nansowej, w Gmi- w obowiązującej ustawie. czerpania nieuzasadnionych obciążeniem gruntów, przez w pasie gruntu od lat już wy- b) tworzenia i utrzymania nie Miasta Sanoka wydano Średnio, w każdym mie- dochodów budżetowych. które droga będzie przebie- łącznie wykorzystywanym punktów selektywnego zbiera- 2.072.727,82 zł i nie wiado- siącu, nadwyżka dochodów Stawki opłat w przyszłym gać. Ponadto uwzględniony jako droga. nia odpadów komunalnych; mo, na jakie cele. Na ten te- nad wydatkami wynosi pra- roku należy obniżyć. Podstawa prawna: Nasza interwencja Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 380 ze zm.) Ład i porządek – niezbędne minimum Mieszkańcy ulic: Płowieckiej, Polnej, Śniegowej mają dość dbać o zainstalowanie przy- w roku, są – zdaniem naszych życia w bałaganie i „dziadostwie”, jak to określił jeden najmniej kilku koszy. – Mam rozmówców – nieporozu- z mieszkańców. W okolicy jest bardzo dużo śmieci, niewyko- nadzieję, że gospodarze mia- mieniem. W efekcie mamy szona trawa w pasie przydrożnym; na dziurawej nawierzchni sta uwzględnią nasz postulat w mieście mnóstwo miejsc tworzą się głębokie kałuże, a wychylone od pionu lampy i podejmą rozmowy z przed- zarośniętych i zapuszczo- sprawiają wrażenie, jakby się miały przewrócić. stawicielami sieci – dodaje. nych. – Trzeba kosić tak czę- Pilnie należy wykosić tra- sto, jak trzeba – stwierdzają – Wygląda to makabrycznie, niem McDonald’s, którego wę w pasie drogowym wzdłuż zgodnie. szczególnie wiosną i jesienią, klienci najbardziej zaśmieca- potoku Płowieckiego. Od- Dowodem „dziadostwa” kiedy nie ma zieleni. Wzdłuż ją otoczenie, powinien, w po- górne ustalenia, że trawa ma jest też naprawiane niedaw- torów leżą puszki, butelki, rozumieniu z miastem, za- być koszona dwa czy trzy razy no skrzyżowanie Płowiecka- worki ze śmieciami – opo- -Polna, gdzie studzienka ka- Okręgowa Stacja Kontroli Pojazdów wiada jedna z mieszkanek, nalizacyjna wystaje kilka pokazując zdjęcia. centymetrów nad powierzch- AUTOSAN sp. z o.o. w Sanoku „Śmieciowy szlak” zaczy- nię jezdni, a dziury załatano ul. M. Kluski (budynek serwisu AUTOSAN) na się w McDonald’s i ciągnie resztkami pokruszonego as- tel. 13 465 07 00, 13 465 05 10 wzdłuż ulicy Słowackiego, faltu, który wylatuje spod kół Szanowni Klienci, Polnej, Śniegowej, Płowiec- jadących aut. – Jak już repe- z przyjemnością informujemy, że po remoncie i zmianach właścicielskich kiej. Nawet w wysokiej trawie rują nawierzchnię, niech wznowiła działalność: widać �rmowe kubki i opa- to zrobią porządnie – mówi Okręgowa Stacja Kontroli Pojazdów AUTOSAN kowania. – Osoby prywatne mieszkaniec pobliskiego zbierają te śmieci, ale ileż domu, wskazując po drodze (nowy numer stacji to RSA/023) można? Miasto też ma jakieś na lampy odchylone po kil- Stacja wykonuje wszystkie rodzaje badań technicznych (we wszystkich obowiązki – denerwuje się kadziesiąt centymetrów od rodzajach pojazdów): mieszkaniec ulicy Polnej. pionu. – Ład i porządek to – okresowe, – dodatkowe – pojazdu skierowanego przez Policję, Mężczyzna zastanawia się, minimum, które władza po- – dodatkowe – po wykonaniu zmian konstrukcyjnych (ciężarowy osobowy), dlaczego w okolicy nie ma winna zapewnić obywate- – dodatkowe – dla celów odliczania VAT itp. w ogóle koszy na śmieci. – lom. Brak pieniędzy nie jest Zapraszamy do korzystania z naszych usług w godzinach: Pojawiają się dopiero przy żadnym tłumaczeniem – – 800–1800 w dni powszednie, stacji Sanok Miasto i w pobli- stwierdza stanowczo sano- – 800–1400 w soboty. żu bloków przy ulicy Słowac- czanin. Dla Klientów wykonujących okresowe badania techniczne przygotowaliśmy kiego – stwierdza. Jego zda- Ludzie, odrobinę kultury! (z) praktyczne upominki. 1 lipca 2016 r. Z POWIATU 7 11 głosów za – jest absolutorium dla zarządu Ludzie mnie wybierają, więc jestem W czasie ostatniej sesji powiatowej radni debatowali nad udzieleniem absolutorium zarządowi. Opinie były nak nie jestem pewien, czy jest to Skutkiem tego był kredyt konsoli- różne. Niektóre obecne na Sali Herbowej osoby nie ukrywały, że mają wątpliwości, jak powinny zagłosować. dobre rozwiązanie. Być może po- dacyjny, o którym wspomniał rad- Inni radni podkreślali, że są na nie. Jednak większość opowiedziała się „za”. W efekcie Zarządowi Powiatu dejmujemy słuszne decyzje, jednak ny Andrzej Chrobak. Pieniądze te Sanockiego udzielono absolutorium za wykonanie budżetu w roku 2015. „być może” to nie „zdecydowanie”, przeznaczono na spłatę zadłużenia a powinniśmy być pewni rozwią- – powiedział przewodniczący. zań, po które sięgamy. Brakuje mi Odniósł się też do zarzutu, iż za- ANETA SKÓBEL rozmowy, debaty, wymiany myśli – rząd nie ma opracowanej strategii [email protected] i co powtórzę po raz kolejny – stra- rozwoju oświaty. tegii rozwoju oświaty. Czy nie błą- – Rzadkością jest to, że samo- Jako pierwszy głos zabrał Sebastian dzimy? Nie działamy od przypadku rządy posiadają plan rozwoju każdej Niżnik. Przedstawił argumenty, by do przypadku? – pytał radny. dziedziny. Jest jedna strategia doty- nie głosować za przyjęciem uchwały. cząca rozwoju powiatu. Trudno też – Dlaczego nie zagłosuję za Problem SOSW trzeba trzymać się wcześniejszych ustaleń, udzieleniem zarządowi absoluto- rozwiązać już teraz jeśli docierają do nas sygnały, że rium? Przede wszystkim ze względu Do dyskusji włączył się Andrzej w całym kraju będzie przeprowa- na podwyższenie kryteriów udzie- Chrobak. dzana reforma oświaty. Każdą stra- lenia wsparcia młodzieży uczącej – Analizując sytuację powiatu tegię trzeba dostosowywać do zmie- się w szkołach średnich. Przypo- chciałbym przytoczyć kilka liczb, niających się warunków i możliwo- mnę, że w ubiegłym roku ograni- a właściwie sum. W roku 2012 za- ści, jakie się posiada. Zależy nam na czyliśmy przyznawanie stypendium ciągnięto blisko 8 mln kredytu. Ko- tym, by wszyscy radni włączyli się dla młodzieży zdolnej. Uważam to lejny kredyt konsolidacyjny wyno- do dyskusji na temat szkolnictwa, za dużą pomyłkę i żadne argumenty sił ponad 6 mln zł, a następne 9 mln ale proszę sobie przypomnieć, że oszczędnościowe nie przekonują i blisko 12 mln. Jeżeli sytuacja �- komisja oświaty, ze względu na brak mnie, że jest inaczej. Głównie dlate- nansowa powiatu była tak dobra, chętnych, powstała dopiero w poło- go, że w grę nie wchodziła duża jak twierdzą niektóre obecne na sali wie ubiegłego roku – dodał. kwota. Niestety, nikt z koalicji za- osoby, to po co były te konsolidacje rządu nie dostrzega korzyści płyną- kredytów? – zastanawiał się radny. Koalicja ponad podziałami? cych z tej formy wsparcia dla – Drugą ważną sprawą jest oświata. Jan Jaślar, zabierając głos, skupił się uczniów. Brzozów odpowiedział na Przypominam radnym z poprzed- na tym, w jaki sposób powinny być nasze działania, tworząc stypendia ANETA SKÓBEL (2) niej kadencji, że problemy ze szkol- podejmowane najważniejsze decy- dla osób spoza powiatu. Przyznał Wicestarosta Wacław Krawczyk odnosząc się do zarzutów przedstawionych nictwem nie pojawiły się dzisiaj. zje. 100 zł dla każdego ucznia. W poprzez radnego Sebastiana Niżnika. Stwierdził, że przyczyną aktualnej sytuacji Jednak dopiero w tej kadencji pod- – Biorąc pod uwagę plusy i mi- przedniej kadencji, gdy była podej- �nansowej powiatu jest kosztowna inwestycja przy ILO jęte zostały pewne działania, mające nusy działalności, wstrzymam się mowana uchwała, zupełnie inne na celu poprawę sytuacji oświaty. dziś od głosu. Zarząd podejmuje były jej założenia. Obecne są dla dla szpitala. Panujący chaos, brak z tego, co stało się ze szkołami nr 4 Jeśli chodzi o przeniesienie SOSW wiele istotnych działań, jednak nie mnie po prostu niezrozumiałe. wizji, strategii działania i wiele in- i 5. Póki co, nie dostrzegam pozy- do budynku po ZS5, jestem pewny, spełniają one w pełni oczekiwań na- Komu ma to służyć? Nie wierzę, że nych spraw. Dlatego jestem na nie tywnego efektu. Mam nadzieję, że że jest to dobre rozwiązanie. Oczy- szych wyborców. Mam wrażenie, że motywem są oszczędności – stwier- – podsumował Sebastian Niżnik. zmieni się to za jakiś czas. Niepokoi wiście, szkoła nie będzie się tam głos płynący od części radnych nie dził radny. – W 2011 roku, gdy mnie również przeniesienie Ośrod- mogła rozwijać. Jednak nie stać nas zawsze jest brany pod uwagę, a prze- przejmowaliśmy rządy, było wiele O solarach i hali przy ILO ka Szkolno-Wychowawczego do na to, by w tym momencie wybudo- cież całe nasze dwudziestojedno- więcej problemów, z którymi mu- Do słów radnego odniósł się budynku po ZS5. Wszyscy mamy wać nowy obiekt, a problem trzeba osobowe gremium ma szeroki po- sieliśmy się zmierzyć. Jednak nie Wacław Krawczyk. świadomość, że za wszelką cenę na- rozwiązać teraz. Trudno odnosić się gląd na potrzeby całego powiatu. narzekaliśmy. Nie zwalaliśmy winy – Czy ja zagłosuję na tak? Oczy- leży poprawić warunki, jakie panują do tego, jaki wpływ na nabór miało Apeluję o to, byśmy usiedli do kon- na poprzedników, ponieważ wiele wiście, wcale nie dlatego, że – jak w placówce. W chwili obecnej są zmniejszenie oddziałów w liceach. kretnych rozmów i spróbowali z tych osób zdążyło się już w radzie wspomniał pan Niżnik – od kilku one fatalne. Po przeniesieniu szkoły Będziemy mogli to sprawdzić do- utworzyć koalicję ponad podziała- powiatu zadomowić. Zmieniają się kadencji jestem członkiem zarządu. na ul. Jagiellońską zdecydowanie piero za jakiś czas – zauważył. mi – podsumował radny. tylko nazwy koalicji. W 2006 i 2010 Ludzie mnie wybierają, więc je- polepszą się warunki lokalowe, jed- Zgodził się z nim Waldemar W efekcie za przyjęciem uchwa- roku był to PiS, SLD i Towarzystwo stem, nie jest to pana Niżnika zmar- nak po raz kolejny będzie się ona Och. ły zagłosowało 11 radnych. 5 wstrzy- Przyjaciół. Przypomnę, że wówczas twienie. Panu Niżnikowi solary mieścić w budynku, w którym nie – W połowie poprzedniej ka- mało się od głosu, a 4 było przeciw. musieliśmy stawić czoła aferze z so- będą się jeszcze w trumnie śniły – będzie mogła się rozwijać. Kolejną dencji, w 2012 roku, nastąpiło po- – W imieniu całego zarządu larami, MDK i ze zwrotem 700 tys. mówił wicestarosta. – Te solary się kwestią jest ograniczenie naboru do ważne załamanie �nansów powiatu. dziękuję za zaufanie – powiedział zł za niewykonanie inwestycji na jeszcze nie paliły, a pańska inwesty- liceów. Rozumiem problemy zwią- Rok ten został zamknięty z dwu- po zakończeniu głosowania wice- osuwisku w Niebieszczanach czy cja przy ILO już tak! – dodał. zane z niżem demogra�cznym. Jed- dziestomilionowym de�cytem. starosta. z rozpoczętymi kontrolami za źle Zdaniem Wacława Krawczyka, naliczoną subwencję oświatową. skutkiem tej inwestycji jest aktual- Problemów było bardzo dużo, jedna sytuacja powiatu. nak budżet na 2015 rok, przygoto- – Co nas położyło? Sala przy wany przez tzw. poprzedników, miał ILO! Wytyka nam pan brak inwe- prawie 400 tys. nadwyżki – dodał stycji, a to przez halę przy ILO Sebastian Niżnik. mamy kłopoty �nansowe. Na ten Nie były to jedyne argumenty, cel miało być blisko 80 procent do- które, jego zdaniem, przemawiały �nansowania, a w efekcie z wła- za tym, by nie udzielić zarządowi snych środków wyłożyliśmy prawie absolutorium. 70 procent, tylko 30 zaś stanowiły – Źle oceniam też decyzję o li- środki zewnętrzne. Właśnie dlatego kwidacji bursy szkolnej. Uważam to dziś nie mamy praktycznie na nic za ogromną pomyłkę, której fatalne pieniędzy – ripostował Wacław skutki już zaczynają być odczuwal- Krawczyk. ne. Jednak dopiero kolejne lata po- każą, jak zła była to decyzja – argu- „Być może” to nie mentował. – Przy przeniesieniu „zdecydowanie” Zespołu Szkół nr 5 do „budowlan- Głos zabrał też Kazimierz Wo- ki” słyszeliśmy o oszczędnościach. lański. W swojej wypowiedzi skupił Jakich? Nikt nie był w stanie tego się głównie na trudnej sytuacji ocenić. Ostatecznie połączenie pla- szkolnictwa. cówek miało przynieść efekty. Nie – Mam wątpliwości, jak zagło- widać ich. Kolejne złe decyzje: sować. Dlaczego? Nie byłem rad- ograniczenie naboru do liceów. To- nym w poprzednich kadencjach. talny brak aktywności przy pozyski- Pełnię tę funkcję od niespełna roku, waniu środków zewnętrznych. Ne- ale mam swoje obserwacje. Na pew- gatywnie oceniam: zaniechanie zło- no powiat jest w trudnej sytuacji. żenia w ubiegłym roku wniosku do Naszym zadaniem jest podejmowa- rezerwy premiera o przeniesienie nie takich decyzji, które wpłyną na laryngologii, utworzenie centrum poprawę aktualnego stanu rzeczy. usług wspólnych. Oszczędzanie po- Czy robimy wszystko, by tak się sta- przez zwolnienia to kolejna kata- ło? Mam wątpliwości. Od początku strofa. Przegrywamy procesy z by- pracy w radzie najbardziej męczy Sporo czasu radni poświęcili na dyskusję o sytuacji oświaty. Przewodniczący Waldemar Och (drugi od prawej) powie- łymi pracownikami, co generuje mnie sytuacja w oświacie. Zastana- dział, że ważne jest to, by wszyscy radni włączyli się w romozwy na temat szkolnictwa. Jednocześnie przypomniał, że dodatkowe koszty. Brak wsparcia wiam się, jakie korzyści mamy w ubiegłym roku nie było chętnych do komisji oświaty, dlatego powstała ona dopiero w połowie 2015 r. 8 KULTURA 1 lipca 2016 r. Garaż 2016 – zespół P.PIG Moja płyta

Przyjaźnią się i lubią grać W muzyce potęga! BAND AID 20 – „Do �eyKnowIt’sChristmas”(1984) Marcin Pomorski – wokal, Kamil Fila – gitara, Piotr Potempa – bas, Jakub Bandura – perkusja: zespół P.PIG jest kolejnym USA FOR AFRICA – „We Are the Word” (1985) uczestnikiem Garażu 2016, prezentowanym na naszych łamach. Z Marcinem Pomorskim rozmawia Małgorzata Sienkie- wicz-Woskowicz. Wszyscy pochodzicie z Rze- Mamy w planach zagranie kilku szowa czy tam znaleźliście koncertów w lipcu i sierpniu. przystań? Zobaczymy, co będzie potem. W zasadzie nikt z nas nie po- Wszystko jest raczej sponta- chodzi bezpośrednio z Rze- niczne niż zaplanowane, nie szowa. Z Kamilem znamy się mamy zbędnego „ciśnienia”. Te- od liceum, zakładaliśmy ze- raz postanowiliśmy trochę po- społy w rodzinnym mieście. grać, a po sezonie letnim chce- Potem graliśmy razem już my powolutku, na spokojnie Rzeszowie w Mr.TNT. Piotr- wejść do studia z materiałem, ka poznaliśmy jeszcze na stu- który powstaje na bieżąco. diach, a Kuba doszedł rok temu dopiero przy formowa- Jakieś marzenia? Muzyka była, jest i będzie dla JANUSZ BASZAK, niu grupy P.PiG. Zespół Marzenie? Hm... Raczej nie mnie ważna. Moja kolekcja płyt radny miejski, Mr.TNT istniał jakieś pięć mamy. Chyba tylko, żeby winylowych, ciągle uzupełnia- dyrektor oddziału PKO BPO lat, graliśmy sporo koncer- grać przed ludźmi, budzić ich na o nowości, rośnie od ponad tów, potem była przerwa, emocje i widzieć, jak się 40 lat. Przy muzyce z gramofo- ków wzięły udział dziesiątki mój lubaczowski projekt bawią. A gdzie to będzie, to nu odpoczywam najlepiej. Ma muzyków, z których wielu stało NINED, Niagara Kamila, już nieistotne. ona w sobie szczególny klimat, się później światowymi gwiaz- i dopiero od czerwca ubiegłe- jak koncerty na żywo. dami. Niestety, niektórzy z nich Trudno mi wybrać jedną już odeszli… Stworzyli ponad- go roku postanowiliśmy zro- ARCHIWUM PRYWATNE Gdybyście mogli zaprosić płytę, dlatego opiszę historię czasową muzykę, historię. Były bić coś innego, w podobnych do udziału w koncercie wiel- dwóch winyli, wydanych w po- klimatach, ale dużo ciężej. już inna bajka. Podobnie Pio- co lubimy, realizujemy jakieś ką gwiazdę – kto by to był? to dwa pierwsze wydawnictwa, łowie lat 80. Właśnie wtedy tra- dzięki sprzedaży których Tak właśnie powstał P.PiG. trek, który w kontakcie ze sce- swoje pasje, a przy tym do- Pewnie ktoś z środowiska, któ- �ły w moje ręce single: „Do ną i instrumentem miał kilka brze się bawimy. Powiedzmy re gra podobną muzykę, cho- i poprzez towarzyszące im kon- �ey Know It’s Christmas” ze- certy zgromadzono setki milio- Wzięliście udział w przeglą- lat przerwy. Dodatkowo mu- szczerze, nikt z nas nie marzy ciaż, jak wcześniej wspominali- społu Band Aid 20 i „We Are nów dolarów dla ludności Afry- dzie Garaż 2016, bo lubicie zyka rapcorowa jest w Polsce o karierze czy sławie, bo to śmy, ze sceną rapcorową raczej the Word” artystów ukrywają- ki. To taki megaprotoplasta rywalizację? dosyć słabo promowana i gra- w dzisiejszych czasach mrzon- średnio w kraju, ale chyba naj- cych się pod nazwą USA for Wielkiej Orkiestry Świątecznej Szczerze? Przyjechaliśmy wy- na, wiec odbiór może być róż- ki. Wszystkiego jest pełno, bliżej to Flapjack albo Luxtor- Africa. Pierwszy utwór skom- Pomocy. łącznie po to, żeby sprawdzić ny. Jednak po ostatnim kon- niby są narzędzia do pokaza- peda. Dlaczego? Bo chyba ponowali Bob Geldof i Midge Te dwa wydarzenia w istot- się na jakiejś scenie po długiej cercie w Rzeszowie w klubie nia się, ale przesyt nie pozwala w tym składzie najbardziej by- Ure, a drugi Michael Jackson ny sposób zmieniły moje spoj- przerwie w graniu i występo- Route 66 możemy stwierdzić, przebić się na powierzchnię. śmy się komponowali i wpaso- i Lionel Richie. Z wypiekami rzenie na muzykę i życie. To waniu. Chcieliśmy trochę się że ludzie kumają bazę i potra- Kochamy grać i robimy to dla wali. Może jeszcze Bak�ip albo na twarzy odtworzyłem pod- perełki; pokazały jak wiele rozruszać i ograć na nowych �ą zrobić dobry młyn do ludzi, którzy chcą tego słu- Illusion. U nas jest większa czas mojego wieczoru płytowe- można zdziałać „zwykłymi”, pozycjach. Wcześniej grałem takiej muzy. chać, ale też przede wszystkim tendencja do grania rocka, go w studenckim radiu Merku- choć „niezwykłymi” piosenka- przez dziewięć lat na gitarze dla siebie. Ogólnie uważam, hard rocka i metalu. Mało kto ry AE w Krakowie. Kolega wy- mi. Wysłuchajcie ich jeszcze basowej, obecnie dzierżę mi- Wspólne granie to sposób na że taka forma aktywności jest stara się eksperymentować dawca pstryknął mi wówczas raz, a jeśli nie znacie tych kawał- krofon, więc jest to zupełnie spędzenie wolnego czasu? lepsza niż siedzenie z butelką (więc też na większości prze- zdjęcie, które do dziś przypo- ków, warto poznać brzmienie inne doświadczenie. Z woka- Oczywiście, że tak. Głównie piwa przed TV. glądów odstajemy stylem od mina mi te chwile… tej niezwykłej historii. lem miałem dużo do czynie- też o to chodzi. Wszyscy je- innych). Tak czy inaczej: trze- Płytki te zostały nagrane, by W następnych latach – nia, ale głównie w studio przy steśmy dobrymi przyjaciół- Koncertujecie? Można was ba robić swoje, czerpać z tego zebrać środki �nansowe, odpo- 1989, 2004, 2010 i 2014 – po- wiednio dla głodującej Etiopii wstawały kolejne wersje tych projektach rapowych i rapco- mi, nie ma u nas żadnych posłuchać na żywo czy wcze- radość. Nikt nie powiedział, że i Afryki. W nagraniu obu krąż- rowych, natomiast na żywo to spinów. Po prostu robimy to, śniej nagracie płytę? będzie łatwo. utworów. Takie to były hity!

Wariacje ﬁlmowe zaznaczona na ulicy, jest nie- malże śladem krwi Baranka, tyle że krwi dalekiej od sym- bolu niewinności. Paradoksal- nie jednak ta krew odkupia, Anty-Chrystus wyzwala nędzarzy od bez- względnego egzekutora, uwal- TOMEK MAJDOSZ „Wyspa” (2000), �lmu po- nia ludzi przynajmniej od [email protected] wstałego wcześniej niż po- takiej formy tyranii. Jezus etyckie „Wiosna, lato, jesień, Chrystus był charyzmatycz- Są takie piękne i mądre przy- zima... i wiosna” czy „Łuk”. nym i emocjonalnym nauczy- słowia: „Czym skorupka za Wspomniana „Wyspa” może cielem, przyjacielem odrzu- młodu nasiąknie, tym na sta- w większym stopniu wywo- conych, Gang-Do nihilistycz- rość trąci” lub „Czego Jaś się łać odruchy wymiotne i pewnym egzekutorem, którego nie nauczy, tego Jan nie bę- nego rodzaju aberrację niż aleksytymia jest odwrotno- dzie umiał”. I wcale nie cho- późniejsza „Pieta”. Tutaj do- ścią Chrystusowej empatii.

dzi o głównego bohatera jed- chodzimy do wniosku, że re- HTTP://COLLIDER.COM/PIETA-IMAGES-TRAILER-POSTER/ Pomysł Ki-Duk Kima na nego z obrazów Ki-duk Kima, żyser przez lata nic się nie �lm jest dobry, tworzy bo- ale o samego reżysera. zmienił. Jedynie nabrał do- Ki-duk stworzył �lm na wzór uboższym, wiarę na lepszy nym poczęciem Chrystusa, wiem wizję Anty-Chrystusa, W przypadku autora „Łuku” świadczenia, może teraz wydania, w którym wymieszał świat; niósł pocieszenie, ni- sposób ten jawi się jako nie- który jest widomym znakiem nie da się oddzielić grubą raża swój sprzeciw wobec przyprawy (symbolikę) eu- welował strach. Uzdrawiał czysty. Matka Chrystusa schyłku cywilizacji, jakiej re- kreską życia od twórczości, rzeczywistości, niemniej jego ropejskie i azjatyckie do tego chorych, trędowatym przy- mimo ubóstwa ucieka z dziec- żyser nie przyjmuje. Odrzuca dalekie echa proweniencji obrazowość nadal pozostaje stopnia, że rozmył jego per- wracał zdrowie, wskrzesił Ła- kiem przed zemstą Heroda, jej hipokryzję, okrucieństwo Waltera Benjamina. Burzliwa ascetyczna, trochę poszarpa- cepcję. Europejczyk wycho- zarza, podniósł Marię Mag- pozostaje z nim, matka Gang- i zatracenie, cywilizacji, której przeszłość Ki-duk Kima, epi- na, na pewno pełna okru- wany w kulturze śródziem- dalenę z upadku moralnego, -Do (o ile była ona jego mat- barbarzyństwa doświadczył zody: w klasztorze, wojsku, cieństw, z niewielką domiesz- nomorskiej postać Gang-Do Gang-Do nikogo nie uzdra- ką!) opuszcza go zaraz po uro- (sam przecież widział nędzę harówka w fabryce od świtu ką dialogów. Obrazowość odbierze jako Chrystusa. wia, ale okalecza, niesie dzeniu, przypuszczalnie ciąża i wyzysk kapitalistyczny do zmierzchu, późny debiut operująca symbolami, mita- Tylko Chrystusa z przenico- śmierć i spustoszenie. Chry- była wynikiem gwałtu. Do- w Korei). Wykonanie to już reżyserski, której to profesji mi, archetypami. Ki-duk na- wanym charakterem. Słowem stus pocieszał płaczące matki, pełnieniem obrazu Anty- kwestia gustów, wrażliwości sam się uczył, wreszcie zała- siąkł brutalnością, nauczył Anty-Chrystusa, nie mylić Gang-Do zabiera im synów. -Chrystusa jest końcowa sce- i zrozumienia; całość nieco manie nerwowe i zupełne się tego na samym dnie spo- z Antychrystem. Gang-Do A wszystko to ma miejsce na na i pieśń „Agnus Dei” („Ba- zaburza uciążliwa próba prze- odcięcie od świata (stąd ob- łeczeństwa koreańskiego. ma trzydzieści może i trzy- dnie upodlenia i nędzy ludz- ranek Boży”). Według trady- brnięcia przez gąszcz symboli raz „Arirang”) niewątpliwe „Pieta” powstała po psy- dzieści trzy lata, jest egzeku- kiej, które widział i Chrystus, cji chrześcijańskiej Chrystus z dwu różnych światów kultu- wpływają na styl i warsztat, choterapii, autoterapii czy, torem, bezwzględnym w tym m.in. na przedmieściach Je- został zesłany na ziemię, by ry Zachodu i Wschodu. a przede wszystkim na po- jak kto woli, wewnętrznym co robi i w jaki sposób ściąga rozolimy, i Gang-Do w swo- odkupić winy grzesznych. Jest „Pieta”(„Pi-e-ta”), reż. Ki- strzeganie świata. Tym, któ- pogodzeniu się z samym długi. On niesie zniszczenie, im mieście. Gang-Do poczę- więc Barankiem, którego nie- -duk Kim, Korea Południowa rych przeraziła i przeraża sobą, jednakże jest to naj- strach i odbiera nadzieję. ty został w sposób – powie- winna krew zmazuje grzechy; 2012, Satelita w 2012 r. za naj- „Pieta”, odsyłam do mało mniej zrozumiały �lm Kore- Chrystus pojawił się, by dać dzielibyśmy – naturalny, ale straszna to o�ara. Natomiast lepszy �lm zagraniczny. znanego obrazu Ki-duk Kima ańczyka – w mojej ocenie. ludziom, zwłaszcza tym naj- konfrontując to z niepokala- krew Gang-Do, wyraźnie 1 lipca 2016 r. KULTURA I EDUKACJA 9 Niezwykłe opowieści o jego stworzeniu i zaangażo- Co ludzie gadają waniu się weń Alberta Słu- gockiego opowiadał jego Człowiek legenda przyjaciel Józef Kołodziej. Naprawdę, są to historie, któ- … i jeszcze raz… Są takie biogra�e, które ogromem doświadczenia, niewyobrażalnych przeżyć przytłaczają re mogą przyprawić o dreszcz i każą na chwilę zastanowić się nad swoim życiem. Są biogra�e tak bogate, ob�te w wydarze- największych twardzieli. Mó- nia, że nie sposób ich w pełni opowiedzieć ani książką, ani �lmem. Są wreszcie takie biogra- wił o trudnych warunkach TOMASZ CHOMISZCZAK �e, które z powodzeniem można by nazwać nie biogra�ą pojedynczego człowieka, a pokole- życia plemienia Yagua – Słu- nia… gocki przez radę plemienną Ponoć do trzech razy sztuka. wioski Yanyacu ogłoszony Zatem dziś po raz trzeci po- W minioną sobotę w Sali Go- został jej mieszkańcem wracam do tego samego te- belinowej odbyło się nieco- i członkiem plemienia Yagua. matu – niezbędnych chyba dzienne spotkanie z udziałem O leczeniu mieszkańców z najbliższej przyszłości roz- Józefa Kołodzieja, przyjaciela wiosek Amazonii, przemyt- strzygnięć w regułach języka Alberta Sługockiego z USA, nikach, korupcji, morder- polskiego. i Ludmiły Patli – prawej ręki stwach skrywanych w lasach Dwa tygodnie temu poda- Sługockiego w Polsce. Prezen- tropikalnych. O odwadze lu- wałem przykłady niekonse- towane były również dwie dzi poświęcających się pro- kwentnych zasad pisania słów książki weterana: „Moje życie, jektowi i wielkiej przyjaźni z wielkiej lub małej litery. Otóż moje wojny. Z polski do US m.in. z dr. Devonem Graha- rzecz dotyczy nazw nie tylko Special Forces i Amazonii” mem, ekspertem biologii tro- mieszkańców, ale i na przykład oraz „Requiem dla amerykań- pikalnej, który został prze- zrywów niepodległościowych. właśnie tak – z majuskułami. skiego żołnierza”. I w tym mo- szło dwadzieścia lat temu Wbrew wcześniejszym zwy- Dlaczego? Przyczyna jest mencie należałoby sobie zadać zaproszony do Amazonii czajom i naszym nawykom, bardzo prosta: przyjęliśmy tu podstawowe dwa pytania: kim przez Sługockiego. Nie za- określenia typu „powstanie bezwiednie ortogra�ę fran- jest Albert Sługocki i dlaczego brakło, rzecz jasna, fotogra�i, listopadowe” lub „powstanie cuską, bo lud znad Sekwany wspominamy go w Sanoku? zabrakło natomiast głównego warszawskie” poprawnie zapi- podkreślił znaczenie owego – Kilka lat temu do moje- bohatera, który ze względu sujemy tak, jak to tu zrobiłem, wydarzenia w ten ortogra- go gabinetu przyszedł przy- na stan zdrowia nie mógł czyli od minuskuły. Pewien �czny sposób. A przecież stojny, postawny, bardzo ener- przybyć do Sanoka z dalekiej złośliwiec stwierdził, że to dla- i my możemy sobie podaro- giczny mężczyzna wraz z mał- Florydy. tego, iż na ogół nasze narodo- wać podobny luksus! żonką. Mówił po polsku z wy- –1945, gorący zwolennik wal- Los zetknął weterana Niezwykła biogra�a i po- we rewolty kończyły się klę- Oczywiście to dążenie do raźnym akcentem amerykań- ki z komunizmem, były sze- Alberta Sługockiego, jak stać Alberta Sługockiego po- skami... No nie: przecież aku- upraszczania pisowni musi skim. Zaczynamy rozmawiać. ryf, uczestnik wojen w Korei, wspomniałem, także z naszym kazują, ile człowiek potra� rat nie to ma wpływ na reguły jednak zachować jakieś granice Okazuje się, że jest to pan Laosie, Wietnamie. Na osobi- regionem. Otóż w pierwszych wytrzymać, stykając się ze gramatyczne! logicznej konstrukcji. W in- Albert Sługocki – mówi stą prośbę Jacqueline Kenne- dniach wojny przeżył wraz śmiercią przez większość swo- Zatem owszem, wielka li- nym przypadku doprowadzi- o spotkaniu z weteranem dy- dy, wdowy po 35 prezydencie z rodziną bombardowanie jego życia, a także na ile jest tera bywa w takich nazwach my do pomieszania, w którym rektor Wiesław Banach. Emi- USA Johnie Fitzgeraldzie Warszawy, cudem uszli z ży- w stanie zachować w sobie stosowana: gdy autor tekstu przestaniemy odróżniać wyra- grant zachwycony był Sano- Kennedym, jako zasłużony ciem po tym, jak w ich kamie- elementy humanizmu, tak by chce pokazać swój emocjo- żenie „nie na żarty” od przy- kiem, zamkiem i znajdujący- amerykański żołnierz pełnił nicę uderzyła bomba, niszcząc nie oszaleć. Jeden człowiek, nalny stosunek do konkret- miotnika „nienażarty”, czy też mi się w nim zbiorami do tego wartę przy trumnie zamordo- sporą część budynku. Schro- którego życiem śmiało można nego wydarzenia czy zjawi- przysłówek „nasamprzód” od stopnia, że postanowił o�aro- wanego prezydenta. Od 1970 nienie znaleźli u przyjaciela obdarzyć życiorysy kilkudzie- ska. Podobnie jest na przy- frazy „na sam przód”. Tyle że… wać muzeum cenny zbiór 27 r. w stanie spoczynku, w stop- ojca, hrabiego Michała Zału- sięciu ludzi. Spotkanie w sa- kład z „ziemią sanocką” – po- tak już się zaczyna dziać! Za- krucy�ksów XVII-, XVIII- niu Sergeant Major. Od po- skiego w Iwoniczu-Zdroju, nockim zamku z przyjaciółmi prawnie małymi literami, uważyłem narastające niepo- -wiecznych z różnych regio- nad dwudziestu lat mocno gdzie przebywali do 1944 r. Sługockiego to tylko pretekst a jednak przez patriotów lo- rozumienie kontekstowe, gdy nów Europy, a nawet z Afryki. zaangażowany w „Project Po latach, przywołując obrazy do głębszego zapoznania się kalnych pisaną i tak: „Ziemia czym innym jest powszechnie W przyszłości do muzeum sa- Amazonas” w Peru, pomaga- z pamięci, z sentymentu i tę- z biogramem polskiego emi- Sanocka”. Czy jednak o�cjal- znane słówko „także” – syno- nockiego ma tra�ć również jący Indianom Yagua i przyro- sknoty, Albert Sługocki nabył granta, m.in. poprzez jego ne pisma powinny demon- nim „również” – a czym innym kolekcja sztuki Dalekiego dzie lasów Amazonii. Jego lo- budynek dawnej parochii dwie publikacje, ale także do strować jakiekolwiek emocje taka konstrukcja: „nie mamy Wschodu. Losy Sługockiego, sem zainteresował się doku- cztery kilometry od Iwonicza- prześledzenia historii pokole- pojedynczych urzędników? pieniędzy, tak że musimy zaci- Polaka, urodzonego 29 paź- mentalista Michał Fajbusie- -Zdroju. Tu często powracał nia uwikłanego w wojny i to- Albo może o�cjalnie uznać snąć pasa”. Otóż w tym drugim dziernika 1931 r. w Warsza- wicz. Powstał �lm, który ze swoją małżonką i w ten talitaryzmy minionego stule- pisownię z wielkiej litery za przypadku coraz częściej spo- wie, już raz w dalekiej prze- niestety nie może doczekać sposób tra�ł, zwiedzając oko- cia. Całkowity dochód ze jedyną obowiązującą? Zwróć- tykam pisownię łączną, co pro- szłości skrzyżowały się z Pod- się rozpowszechniania, bo licę, do naszego miasta. O tym sprzedaży książek przezna- my uwagę, że jeśli chodzi wadzi przecież do absurdu! karpaciem. Albert Sługocki, jak stwierdzają ludzie z telewi- wszystkim opowiadała na czony jest na wsparcie funda- o rebelie, to w zasadzie po Z powyższego wynika, że polski emigrant, potomek zji publicznej: „Sługocki był spotkaniu Ludmiła Patla. cji „Project Amazonas”. polsku tylko „Wielką Rewo- nawet słuszne zmiany powin- szlachty, dziecko wojny 1939– mordercą komunistów” (sic!). Z kolei o „Project Amazonas”, TM lucję Francuską” piszemy ny się dokonywać z głową.

Historia i turystyka nienia polskie budowane Wschodnich Karpat była i patriotycznej Legionów były w dolinach i na przełę- pod jurysdykcją różnych kra- Polskich. Oprócz omówienia czach, zaś w wyższych par- jów (wspomniana chociażby i ciekawych fotogra�i, Dariusz tiach i szczytach punkty Rzeczpospolita Rafajłow- Dyląg zaprezentował również Gorgany na nowo odkryte strzeleckie należały do żoł- ska), co pokazuje, w jak new- krótki �lm, na którym widać nierzy węgierskich, którzy ralgicznym i strategicznym tzw. marsze zimowe hucul- O górach, ich pięknie i nierozłącznej historii z ludźmi, któ- swoje okopy budowali rów- punkcie leżą te góry. Dość skich rajdów narciarskich szla- rzy je zdobywają, szukają w nich schronienia lub po prostu nież z betonu, niespotykane wspomnieć okres przynależ- kiem II Brygady Legionów, mieszkają, można mówić tylko z miłością. w polskich umocnieniach. ności do Polski w latach organizowane w latach 1934– Zresztą błędnie o pochodze- 1402–1772, potem m.in. do –1939. Prelegent pokazał Do ludzi, którzy właśnie w ten Dariusz Dyląg schodził niu wyłącznie legionowym Królestwa Galicji i Lodome- też fotogra�e z tego samego sposób opowiadają o swojej pasmo Gorganów wzdłuż gorgańskich umocnień pisał rii, Cesarstwa Austrii i Au- okresu, przedstawiające kur- przygodzie z górami, należy i wszerz, poświęcił im swój Henryk Gąsiorowski (1878– stro-Węgier, nieformalnej sy strzeleckie organizowane bez wątpienia dr Dariusz czas prywatny i większą część –1947), wybitny znawca pro- Republiki Huculskiej, tzw. w Gorganach, podczas któ- Dyląg, członek Polskiego To- dorobku naukowego. Z hi- blematyki wschodniokarpac- pierwszej Czechosłowacji rych wykorzystywano okopy warzystwa Historycznego od- storii turystyki i krajoznaw- kiej, autor dwutomowego czy okupacji węgierskiej pod z czasów Wielkiej Wojny. dział w Myślenicach, przewod- stwa Gorganów na przestrze- „Przewodnika po Beskidach administracją Generalnego Jedynym niefortunnym nik karpacki, taternik i pirene- ni lat 1841–1945 obronił Wschodnich”, który drobia- Gubernatorstwa. elementem spotkania w pod- ista, instruktor przewodnictwa cztery lata temu doktorat. zgowo opisał pasmo Gorga- Wykład Dariusza Dyląga ziemiach sanockiego zamku i krajoznawstwa P�K, który I właśnie na piątkowym spo- nów. Ponadto Dariusz Dyląg, stanowił naprawdę namiast- była frekwencja. Owszem, 24 czerwca gościł w Sanoku. tkaniu w niezwykły sposób posiłkując się tym przewod- kę informacji na temat nie można zrzucić to na karb Jego wystąpienie w Sali Gobe- prelegent przedstawił swoją nikiem, wskazywał miejsca tylko krwawych kart historii i godziny, i miesiąca – linowej było jednocześnie pro- pasję związaną z tą częścią TOMEK MAJDOSZ w tekście, które jego zdaniem rozgrywanych w Gorganach, w obecnym czasie wzmożo- mocją drugiego, rozszerzone- Beskidu Wschodniego. Oczy- Dariusz Dyląg rozmijają się z faktami histo- nie tylko działań militarnych, na jest aktywność przewod- go wydania przewodnika po wiście, posiłkując się prywat- rycznymi, na przykład szereg ale także geologii i piękna ników. Poza tym w miniony Gorganach (pierwsze wydanie nymi i archiwalnymi fotogra- Żelazną, a część przez wojska ruin schronów w okolicach „kamienistej góry” – jak zwie piątek było zakończenie roku z 2008 r.) i przedstawieniem �ami, przewodnik m.in. węgierskie, których działania szczytu Sywuli (środkowa się także to pasmo. Było za- szkolnego. Niemniej szkoda, referatu „Węgierskie linie wspomniał o fenomenie zry- wojenne swój teatr miały cześć Gorganów, 1816 m) tem coś i dla historyków, i dla ponieważ informacji zapre- obronne w Gorganach i ich wu i wysiłku zbrojnego, jakim właśnie w Gorganach w okre- nie uwzględnionych przez turystów. Przy okazji wystą- zentowanych przez Dariusza rzekomo legionowa prowe- była Rzeczpospolita Rafaj- sie wojny 1939–1945. Da- Gąsiorowskiego, a zaznaczo- pienia referent bardzo często Dyląga, jego miłości do gór, niencja”. Spotkanie zorganizo- łowska na przełomie 1914/ riusz Dyląg zaznaczył podsta- nych na Mapie Taktycznej wspominał Roberta Bańko- do Gorganów, nie da się ani wane zostało przez Urząd Mia- 1915 r. Dlatego część umoc- wowe różnice pomiędzy Polski WIG. sza, który nie mógł przybyć opisać, ani streścić. Takie sta Sanoka, Muzeum Histo- nień w Gorganach zbudowa- lokalizacją polskich i węgier- Należy też nadmienić, że na spotkanie, a który jako hi- spotkania trzeba po prostu ryczne w Sanoku i Stowarzy- na została przez żołnierzy skich okopów, co często obecnie Gorgany leżą na te- storyk zajmuje się m.in. upo- przeżyć. szenie Przewodników Tury- II Brygady Legionów Pol- przypisywane jest tylko pro- renie Ukrainy, ale w historii wszechnianiem wiedzy na TM stycznych „Karpaty”. skich, zwanej Karpacką bądź weniencji legionowej. Umoc- ta część granicznej strony temat działalności wojskowej 10 EDUKACJA 1 lipca 2016 r. Budują bazę i pozycję PWSZ: ponad 3,1 mln zł dla pielęgniarstwa Z doc. dr Elżbietą Ciporą, rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej – rozmawia Jolanta Ziobro

Czego jak czego, ale umie- Na co zostaną przeznaczo- cy, ale też w Rzeszowie, Wro- gospodarki rolnej i leśnej, pra- jętności pozyskiwania pie- ne pieniądze? cławiu, Katowicach. cy socjalnej, pedagogiki, eko- niędzy nie można PWSZ nomii, edukacji artystycznej odmówić. Proszę o krótkie Między innymi na stypendia. Od ubiegłego roku rozpo- w zakresie sztuki muzycznej, podsumowanie: kiedy, ile Otrzymać je może nawet 50 częła się współpraca PWSZ ratownictwa medycznego, no- i na co. procent najlepszych studen- z sanockim pracodawcami. wych mediów, reklamy, kultu- Łączna kwota zadań inwesty- tów na roku, począwszy od W pewnym sensie wyprze- ry współczesnej. Przygotowa- cyjnych, zrealizowanych przez trzeciego semestru. Miesięcz- dziliście rząd, który zapo- liśmy cztery projekty, które uczelnię w latach 2003–2015, na kwota to 660 zł, a maksy- wiada głębokie zmiany złożyliśmy w Ministerstwie wyniosła prawie 33 mln zł, malny czas pobierania stypen- w procesie przygotowania Nauki i Szkolnictwa Wyższe- z czego 8 mln zł to wkład wła- dium wynosi cztery semestry. zawodowego, uwzględnia- go oraz w Narodowym Cen- sny, a około 24 mln zł, czyli jące potrzeby przemysłu trum Badań i Rozwoju. Mamy 75 procent kosztów, to do�- Znajoma studentka na Uni- i rynku pracy. już informację, że dwa z nich nansowanie pozyskane ze wersytecie Jagiellońskim Bardzo zależy nam na wy- zostały ocenione pozytywnie źródeł zewnętrznych, czyli dostaje stypendium nauko- kształceniu inżynierów me- i możemy liczyć na wsparcie Ministerstwa Nauki i Szkol- we w kwocie 550 zł mie- chaniki i budowy maszyn, z funduszy unijnych. Oprócz nictwa Wyższego oraz fun- sięcznie... którzy będą dobrze przygo- wynagrodzenia za praktyki, duszy unijnych. Generalnie To nie wszystko. W ramach towani i podejmą zatrudnie- studenci będą mogli otrzy- środki przeznaczyliśmy na projektu przewidzieliśmy nie w sanockich i okolicznych mać również refundację unowocześnienie i rozbudo- także wynagrodzenie dla stu- zakładach pracy. Nasza kosztów dojazdu, zakwatero- wę naszej bazy dydaktyczno- dentów odbywających obo- współpraca polega m.in. na wania i ubezpieczenia.

-naukowej oraz projekty edu- wiązkowe praktyki w łącznej ARCHIWUM TS wspólnym przygotowaniu kacyjne. kwocie 2640 zł. Nie jest to programu kształcenia dla stu- W planach macie kolejną może suma zawrotna, ale za- sowaliście się na czwartym standardowy program kształ- dentów, którzy rozpoczną wielką inwestycję z fundu- Najświeższy sukces to zdo- wsze coś. Ponadto mamy miejscu w ministerialnym cenia, m.in. opieka nad pa- naukę w roku akademickim szy unijnych, która jeszcze bycie 3,1 mln zł na „Pro- jeszcze możliwość s�nanso- rankingu, tuż za takimi po- cjentem objętym komplek- 2016/2017. Istotne jest też bardziej wzbogaci waszą gram rozwojowy na rzecz wania ponadprogramowych, tęgami, jak Pomorski Uni- sowym leczeniem onkolo- praktyczne przygotowanie bazę. Proszę zdradzić szcze- poprawy jakości kształce- płatnych praktyk zawodo- wersytet Medyczny w Szcze- gicznym, edukacja w zakresie młodych ludzi, czemu służą góły. nia studentów na kierunku wych dla 65 studentów, z wy- cinie czy Uniwersytet Me- pro�laktyki raka piersi. praktyki w zakładach pracy, Kupiliśmy po sąsiedzku, pielęgniarstwo w PWSZ nagrodzeniem 704 zł dla każ- dyczny w Łodzi. trwające minimum trzy mie- od powiatu, działkę o po- im. Jana Grodka w Sanoku”. dej osoby. Studenci będą Tak, jesteśmy z tego dumni. Jak jest z pracą dla absol- siące, oraz płatne staże zawo- wierzchni 45 arów. Planuje- Co konkretnie chcecie mieli zapewnione także ubez- Pielęgniarstwo jest obecnie wentów pielęgniarstwa? dowe. my wybudowanie Centrum osiągnąć? pieczenie, zwrot kosztów do- jednym z najbardziej oblega- Nie ma problemu! Wszyscy Szkoleniowo-Dydaktyczne- Większe zainteresowanie stu- jazdu i zakwaterowania. Co nych kierunków w naszej nasi absolwenci mają pracę. A propos płatnych praktyk. go, gdzie powstaną pracow- diami na kierunku pielęgniar- więcej, korzystanie z tego uczelni. Kończąc jeszcze wą- Pracodawcy często zwracają Uczelnia czyni starania, by nie niezbędne do urucho- stwo, wzrost o 25 proc. liczby stypendium nie wyklucza ko- tek programu unijnego – bo się do nas z prośbą o polece- wynagrodzenie otrzymy- mienia nowego kierunku absolwentów w latach 2019– rzystania ze stypendium rek- do�nansowanie pochodzi nie licencjatów pielęgniar- wali również studenci in- „Gastronomia z dietetyką” –2021 i poprawę jakości tora za wysoką średnią ocen z UE, za pośrednictwem Mi- stwa, gotowych do podjęcia nych specjalności. oraz Centrum Symulacji Me- kształcenia. Program obej- oraz stypendium socjalnego. nisterstwa Zdrowia – w ra- pracy w wyuczonym zawo- Chcemy wspierać i pozytyw- dycznych. Wartość projektu mie studentów, którzy roz- mach projektu zostaną prze- dzie. Nasi absolwenci znaj- nie motywować studentów opiewa na około 20 mln zł. poczną kształcenie już po Warto dodać, że ubiegając prowadzone także dodatko- dują zatrudnienie nie tylko z kierunków, którzy odbywa- Jeśli uda się pozyskać środki, tegorocznych wakacjach. się o do�nansowanie, upla- we zajęcia wykraczające poza w Sanoku i najbliższej okoli- ją praktyki zawodowe, czyli wystartujemy w 2017 roku.

Projekt AIESEC w G2 „Dwójka” aktywnie wita wakacje a także sprawdzić się w praktycznej znajomości języka angielskiego. Gospodarze zadbali również XV PIKNIK SPORTOWO-REKREACYJNY Z Hongkongu do Sanoka o to, aby dziewczęta wyjechały z Sa- noka bogatsze w wiedzę o kulturze 21 czerwca w SP2 odbył się XV Piknik Sportowo-Rekreacyjny. Główny- „Granice mojego języka są granicami mojego świata” – te słowa Ludwi- i historii naszego miasta. Zorganizo- mi organizatorami byli: Uczniowski Klub Sportowy „Dwójka”, dyrekcja ga Wi�gensteina, austriackiego �lozofa zajmującego się przede wszyst- wali wspólne zwiedzanie Muzeum szkoły oraz Rada Rodziców. kim kwestiami języka i logiki, są mo�em dyrekcji, grona pedagogiczne- Historycznego, Galerii Malarstwa go i uczniów Gimnazjum nr 2. Nieustannie poszerzają oni granice swo- Zdzisława Beksińskiego i Muzeum Impreza, już po raz trzeci w swojej zwykle – prysznic z węża strażackie- jego świata, angażując się w przedsięwzięcia mające na celu naukę języ- Budownictwa Ludowego. Nie moż- historii, rozpoczęła się od Biegu go. ków obcych. Przez pięć dni gościli w murach swojej szkoły wolontariuszy na zapomnieć o młodzieży, która Ulicznego im. Aleksandra Wileczka Na zakończenie pikniku dyrektor z Hongkongu i Mongolii uczestniczących w projekcie „Let me grow”. świetnie spisała się w roli tłumacza. – śp. nauczyciela szkoły i pomysło- Maria Harajda wręczyła dyplomy W czasie wizyty gości z Hong- dawcy pikniku. Nad bezpieczeń- uczestnikom klasowych rozgrywek Sanockie gimnazjum znalazło się angielskiego. Przez tydzień swojego kongu i Mongolii był także czas na stwem uczestników czuwała policja, sportowych. w gronie 24 szkół z terenu Podkar- pobytu w G2 trzyosobowa grupa wspólną zabawę – uczestnicy pro- straż miejska i służby medyczne. Imprezę zamknął mecz siatkówki: pacia, które w kończącym się roku wolontariuszek prowadziła z mło- jektu bawili się z gimnazjalistami na Gościem specjalnym imprezy uczniowie kontra nauczyciele SP2, szkolnym nawiązały współpracę dzieżą zajęcia w języku angielskim, pożegnalnej dyskotece uczniów klas byli „Spartanie” z Zahutynia, którzy zakończony wynikiem 1:2. z AIESEC – organizacją studencką dzięki czemu gimnazjaliści mogli trzecich. Dla wszystkich biorących wraz z trenerem Mirosławem Kaź- Piknik poprowadził Bartłomiej działającą w 125 krajach i rejonach rozwijać swoje zainteresowania, udział w projekcie wspólnie spędzo- mierczakiem zaprezentowali swoje Mandzelowski. Atrakcje zapewniła na całym świecie. Głównym celem lepiej poznawać świat, problemy ny czas okazał się ciekawym umiejętności akrobatyczne, wzbudza- i koordynowała Joanna Piecuch, roz- projektu jest uczenie tolerancji wo- społeczne oraz życie codzienne doświadczeniem, które przyniesie jąc ogólny podziw i aplauz. grywki sportowe przygotowali i prze- bec innych kultur i religii oraz za- mieszkańców obydwu krajów oj- korzyści całej społeczności szkolnej. Uczniowie klas I–III zmagali się prowadzili: Wojciech Mermer chęcanie uczniów do nauki języka czystych Joey, Jenny i Tuvshee, aes w wyścigach rzędów, natomiast klasy i K. Roszniowska, która zajęła się też IV–VI rywalizowały w dwa ognie. oprawą artystyczną; obsługą informa- Wszystkim konkurencjom towarzy- tyczną i techniczną zaś – Marzena Śli- szyły ogromne emocje. W przerwach wińska. Nad sprawnym przebiegiem zebrani podziwiali popisy artystyczne całości czuwał Bartłomiej Żyłka. uczennic. UKS „Dwójka” składa serdeczne Organizatorzy zapewnili liczne podziękowania rodzicom i nauczy- atrakcje: dmuchane zjeżdżalnie, tram- cielom, a przede wszystkim sponso- poliny, gokarty, rower odwrotny, rom imprezy: PGNiG, Krzysztofowi „pijaną” drabinę, potrójne narty Zmarzowi, Katarzynie Jasińskiej, i inne. Dużym powodzeniem cieszyła Joannie Wielgosz. się piknikowa gastronomia: zapiekan- Dochód z Pikniku zostanie prze- ki, popcorn, lody, napoje chłodzące. znaczony na zakup sprzętu sportowo W oczekiwaniu na pokaz sprzętu -rekreacyjnego, w tym pomocy strażackiego absolwenci i reprezenta- wykorzystywanych podczas zajęć cja SP2 rozegrali mecz w dwa ognie. wychowania �zycznego, a także na Chętni odtańczyli zumbę prowadzo- s�nansowanie nagród dla zwycięz- ną przez Katarzynę Roszniowską, ców w konkursie na najlepszego spor- a także belgijkę. W sprzyjającej aurze towca oraz atrakcji przewidzianych

ARCHIWUM G2 perełką wśród atrakcji okazał się – jak w kolejnej edycji pikniku. FZ 1 lipca 2016 r. EDUKACJA 11 Sanoccy gimnazjaliści w Unii Europejskiej Europejska przygoda w nagrodę Pięć dni, od 19 do 23 czerwca, grupa gimnazjalistów z Sanoka – laureatów konkursu ogłoszonego przez burmistrza Tadeusza Pióro „Sanok w Unii Europejskiej” – bawiła na wycieczce Brukseli. Organizatorem wyjazdu było Biuro Posła do Parlamentu Europejskiego Tomasza Poręby. Sanoc- ka grupa liczyła siedemnaście osób, ale w wyjeździe wzięli udział uczniowie i nauczyciele z całego Podkarpacia – lau- reaci i �naliści różnorodnych konkursów. Mówią zgodnie: – Ten wyjazd to wspaniała nagroda! Było fantastycznie! Zakwaterowano nas przy Ave- wojskowego. Oglądali armaty, nue des Franciscains w Dziel- czołgi, samoloty prezentowa- nicy Europejskiej. Na miejscu ne z rozmachem, w skali 1:1, przywitali nas asystenci euro- w specjalnych pawilonach. posła Tomasza Poręby, pani W Muzeum Motoryzacji zgro- Danuta Tabor i pan Piotr Kor- madzono wszystkie możliwe dula, bardzo sympatyczni, po- modele samochodów, wy- mocni, rewelacyjnie opieko- produkowane na przestrzeni wali się nami podczas całego całej historii światowej moto- pobytu, zapewniając ciekawy ryzacji. Nawet deszcz nie był program, bezpieczne noclegi, w stanie zepsuć gimnazjali- pyszne posiłki, no i jeszcze stom humoru podczas dnia możliwość oglądania meczów pełnego tak atrakcyjnych na EURO! – mówi Małgorza- punktów programu.

ta Jezior, nauczycielka z G3, Następnym etapem wy- ARCHIWUM PRYWATNE która pojechała do Brukseli cieczki było Atomium, archi- jako opiekun młodzieży. tektoniczny symbol Brukseli. Brukseli. Zwiedzanie zaczęło ulubione miejsce spotkań że istnieje jeszcze jedna nie- mawiano m.in. na temat tego, Na miejsce dotarli zmę- Przypomnijmy: jest to po- się od katedry św. Michała turystów i brukselczyków. frasobliwa dziecięca rzeźba jak zatrzymać młodych ludzi czeni, ale radośni. Podróż większony 150 miliardów razy i św. Guduli z XIII–XVI w., Na placu króluje wspaniały w Brukseli – Jeanneke Pis, w kraju, co jest im potrzeb- z Sanoka trwała 24 godziny. model kryształu żelaza o wy- znajdującej się na wzgórzu gotycki ratusz, otoczony czyli „sikająca dziewczynka”, ne, aby mogli się rozwijać, Najwięksi twardziele, pomi- sokości całkowitej przekracza- Treurenberg, słynącej z pięk- XVII-wiecznymi domami która mieści się po drugiej jakie działania na rzecz Pol- mo deszczowej aury, natych- jącej 100 m. Atomium zostało nych witraży, zbudowanej cechów kupieckich. Szcze- stronie rynku. Poszliśmy tam ski i Podkarpacia podejmuje miast po przyjeździe wybrali zbudowane z okazji światowej w stylu gotyku brabanckiego gólnym obiektem jest Dom również, ale niestety, �gurka europoseł, jakie kwali�kacje się na spacer po okolicy; wszy- wystawy Expo w 1958 r.; skła- – chyba największej atrakcji Króla. W tym XVI-wiecznym była zasłonięta, a na zasło- trzeba mieć, aby pracować scy bez wyjątku na podbój da się z dziewięciu sfer, każda Brukseli. Tutaj odbywają się pałacu znajduje się obecnie nie dowcipny napis infor- w strukturach unijnych, miasta byli gotowi rankiem o średnicy 18 m, połączonych najważniejsze uroczystości Muzeum Miejskie, którego mował, że dziewczynka jest jakie konsekwencje dla Polski następnego dnia. – Dzięki dwudziestoma korytarzami kościelne, również te zwią- dumą jest imponująca kolek- hospitalizowana z powodu może mieć Brexit – było na- organizatorom udało nam się (długości 40 m). zane z dworem królewskim cja ceramiki i wyrobów ze sre- zapalenia pęcherza. Wieczo- prawdę ciekawie. zobaczyć naprawdę dużo – re- – Po drodze podziwia- Belgii. Katedra – tak twier- bra, będących chlubą Brukse- rem w strugach deszczu, ale Parlament i centrum unij- lacjonuje Małgorzata Jezior. liśmy nowoczesny stadion dzą gimnazjaliści – sprawia li. Wieczorami nad pałacem zadowoleni, opuszczaliśmy ne wywarły na gimnazjalistach Gimnazjaliści zaczęli imienia króla Leopolda, niesamowite wrażenie, może odbywają się fantastyczne Starówkę – uśmiecha się Mał- ogromne wrażenie. Na zakoń- zwiedzanie od Łuku Trium- dawniej Heysel, gdzie przed nawet większe niż Notre- pokazy świetlne. gorzata Jezior i kontynuuje czenie zrobili jeszcze kilka pa- falnego w Cinquantenaire, laty podczas rozgrywek Ligi -Dame w Paryżu. Później – Byliśmy też osobiście zo- opowieść: – Następny dzień miątkowych zdjęć i wyruszyli który powstał z rozkazu króla Mistrzów zginęło tragicznie uczestnicy wycieczki przeszli baczyć niepozorny i niewielki był przeznaczony na wizytę w podróż powrotną, a Bruk- Leopolda II z okazji 50-lecia wielu kibiców; zwiedziliśmy pięknymi wąskimi uliczkami symbol Brukseli: Manneken w Parlamencie Europejskim. sela wyjątkowo pożegnała ich królestwa Belgii. Do dawnych planetarium oraz Muzeum Starówki wśród straganów, Pis, czyli pochodzącą z 1619 Zostaliśmy tam bardzo miło słońcem. Chcieliby tam jesz- neoklasycznych hal wystawo- Dalekiego Wschodu, gdzie kawiarenek, sklepików z pa- r. fontannę przedstawiającą przyjęci. Przed zwiedzaniem cze wrócić. – Piękne miasto! wych pod kolumnami wpro- widzieliśmy wieżę japońską, miątkami – dominowały prze- �gurkę siusiającego chłopca. Parlamentu Europejskiego Nie wszystko udało nam się wadziły się: Królewskie Mu- chińską pagodę i pawilon pyszne belgijskie czekolady Wprawdzie oryginalny, wy- odbyliśmy spotkanie z euro- zobaczyć... – mówią zgodnym zeum Sił Zbrojnych i Historii chiński. Wszystko to w ślicz- i czekoladki, �gurki Man- konany z kamienia chłopiec posłem Tomaszem Porębą, chórem. Militarnej, Muzeum Sztuki nym Parku Heysel. Bruksela neken Pis i wszechobecne z XV w. został skradziony, jed- który rzetelnie przedstawił Mają po kilkanaście lat, i Historii oraz Muzeum Mo- tonie w zieleni – opowiada w Brukseli komiksy. W sa- nak wkrótce potem zastąpio- nam, o co będzie zabiegał wyjazd rozbudził ich marze- toryzacji. Niesamowitą atrak- Małgorzata Jezior. mym sercu Brukseli znajduje no go odlewem z brązu (1619 dla Polski i Podkarpacia. Po nia. Wszystko przed nimi. cją, jak twierdzą uczniowie, Następnie przyszła ko- się Grand Place, jeden z naj- r.), który można oglądać do spotkaniu odbyła się krótka FZ były okazy broni i sprzętu lej na Starówkę, czyli serce ładniejszych rynków Europy, dzisiaj. Mało kto wie jednak, debata, podczas której roz-

Z 500 plus skorzystały dzieci wiejskie? niem cieszą się wyloty z Rze- szowa do Grecji i Bułgarii. Nadal popularna jest Hiszpa- nia, z wylotem z Katowic lub Tanie wakacje – w cenie Warszawy. Jak mówi Aneta Tabor, ceny są zróżnicowa- W ogólnopolskiej prasie można znaleźć informacje, że Opłata za wypoczynek jest ne, choć wiadomo – im bliżej dzięki pieniądzom z rządowego programu 500 plus więcej naprawdę symboliczna: 100 wakacji, tym drożej. Mniej dzieci skorzysta z letniego wypoczynku, a touroperatorzy zł za dwa tygodnie. – Rodzi- jest też okazji last minute. liczą nawet na 15-procentowy wzrost obrotów. W Sanoku ce jeszcze zapisują swoje po- W czerwcu można było tra�ć takich tendencji nie widać. Jedynie organizatorzy najtań- ciechy i myślę, że będziemy na wyjazdy do Bułgarii nawet szych form odpoczynku, np. ZHP czy TPD, zauważają, że mieli około 50 osób – mówi za 1 tys. zł od osoby. W biu- wśród uczestników pojawiły się dzieci z okolicznych miej- Halina Połojko, prezes sa- rze Jacka Pelca „Wakacje.pl” scowości. nockiego kola TPD. Uczest- bardzo dobrze sprzedawał się nicy mają zapewnioną opiekę np. wyjazd do Bułgarii (sa- – Mogę powiedzieć jedno: 10 dni, sprzedaje się znacznie przez 8 godzin, jeden posiłek molotem z Rzeszowa) za 1,6 chętnych jest tyle, że musie- wolniej. Komendantka nie i mnóstwo atrakcji. tys. zł od osoby, w ofercie all liśmy tworzyć listy rezerwo- widzi na razie związku między Boomu nie odnotowują inclusive. Były też 7-dniowe we. Na niektóre wyjazdy, jak wprowadzeniem programu też właściciele biur turystycz- wyjazdy do Grecji za 1,8 tys. np. obóz w Szklanej Hucie 500 plus a liczbą wypoczywa- nych. Jeśli chodzi o obozy zł od osoby. i kolonię zuchową w Mycz- jących dzieci. Ale, fakt, po raz i kolonie, w biurze „Avanti” Ze względu na zagrożenie kowcach, nie udało się zabrać pierwszy wśród chętnych są największym zainteresowa- terroryzmem słabo sprzeda- wszystkich zainteresowanych dzieci nie tylko z Sanoka, lecz niem cieszyła się Bułgaria ją się Tunezja i Egipt. Prze- – mówi hm. Krystyna Chowa- też z okolicznych miejscowo- i polskie morze. Za 12-dnio- ciętnie sytuowane rodziny niec. Największym wzięciem ści, np. Bukowska, Prusieka, wy wypoczynek nad Morzem na razie jednak się tym nie cieszą się najtańsze formy Zahutynia. Czarnym klienci płacili 1399 martwią. Ale, jak słusznie za- wypoczynku, np. wspomnia- Również na półkolo- zł. Jeśli ktoś chciał wysłać głego roku – stwierdza Aneta oferty za 3,5 tys. zł dla czterech uważa Jacek Pelc, dzięki 500 na kolonia w Myczkowcach, niach TPD, organizowanych dziecko nad Bałtyk, musiał Tabor, szefowa biura. osób. Generalnie jednak pol- plus już można zacząć składać w cenie 550 zł za 8 dni. Ale w SP4, pojawiły się dzie- wyłożyć więcej, bo 1479 zł za Wyjazd rodzinny to wyda- skie morze jest drogie. na następne wakacje, nawet już sierpniowy obóz astrono- ci z podsanockich wiosek, 10 dni. – Generalnie sprzedaż tek rzędu kilku tysięcy, choć Z wyjazdów zagranicz- zagraniczne. miczny, kosztujący 1 tys. zł za np. Kostarowiec, Sanoczka. i ceny są na poziomie ubie- w czerwcu można było znaleźć nych dużym zainteresowa- (jz) 12 EDUKACJA 1 lipca 2016 r. Firma chce finansować studia swoim pracownikom Pass-Pol postawił na współpracę z sanocką uczelnią

Philipp Pass, właściciel PASS-POL – jednego z największych zakładów na Podkarpaciu – chciałby stworzyć w Sanoku cen- nieniu lektoratów z języka an- jak najwięcej. Wyznaczymy trum rozwojowe, w którym będą powstawały prototypy nowych wyrobów, wdrażanych do produkcji we wszystkich fabry- gielskiego. My ze swojej stro- opiekunów i koordynatorów, kach należących do koncernu. Warunkiem powodzenia pomysłu jest wykształcenie i przygotowanie kadry inżyniersko- ny przekazaliśmy nasze pro- którzy o to zadbają. Praktyki -technicznej, we współpracy z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową. Zważywszy na bliskie sąsiedztwo, mariaż PASS-POL pozycje dotyczące poszerze- ruszą już od nowego roku i PWSZ – przemysłu i miejscowej uczelni – jawi się jako rozwiązanie najbardziej racjonalne i perspektywiczne. nia wykładów z zakresu mate- akademickiego – zapowiada riałoznawstwa o wyroby szef PASS-POL. Niemiecki PASS, producent i produkcję gumową. Wiado- Ale to nie wszystko. Fir- części dla przemysłu motory- mo, że Sanok od dawna „gumą ma jest gotowa s�nansować zacyjnego oraz sprzętu stoi” i ma tradycje w tej dzie- studia techniczne w PWSZ gospodarstwa domowego, dzinie. Największe zakłady swoim pracownikom, którzy szczyci się tradycją sięgającą w mieście i okolicy, jak PASS- chcą lub powinni poszerzyć 1920 r. Rodzina Pass zarzą- -POL, Stomil czy TRI Poland, wiedzę i podnieść kwali�ka- dza �rmą od czterech poko- opierają się w głównej mierze cje. – Jest to oferta dla osób leń. Philipp o�cjalnie objął na tego typu produkcji – rela- chcących uzupełnić wy- stery latem ubiegłego roku. cjonuje prezes Wilusz. kształcenie lub absolwentów Jego ojciec ogłosił to podczas Goście po rozmowach studiów humanistycznych, imprezy integracyjnej dla w rektoracie zwiedzili Insty- którzy odnaleźli się w prze- pracowników sanockiego od- tut Techniczny, po którym myśle, bo i takich w zakładzie działu. oprowadzał ich dyrektor dr mamy – zauważa nasz roz- Do wymiany pokolenio- Jan Ziobro. Instytut, sale mówca. Zwiększenie liczby wej doszło także w Sanoku. i wyposażenie, szczególnie studentów leży też w intere- Prezesem PASS-POL został pracownie: materiałoznaw- sie uczelni, która na kierunki Jaromir Wilusz, a członkiem stwa, informatyki, automaty- techniczne mogłaby przyjąć zarządu dr Alicja Jaruga. No- ki, pneumatyki i CNC, zrobi- nawet kilkaset osób. wemu zarządowi udało się ły na przedsiębiorcy z Nie- Właściciel PASS-POL przekonać właścicieli do ko- miec duże wrażenie. – Gene- jest też gotowy s�nansować lejnych inwestycji w naszym ralnie całość wpisuje się doposażenie pracowni Insty- mieście i rozbudowy zakładu, w potrzeby i oczekiwania tej tutu Technicznego, np. zakup �nałem czego był zakup JOLANTA ZIOBRO gałęzi przemysłu, którą re- urządzenia do badania wła- dwóch hal należących nie- Współpraca między PWSZ i PASS-POL została przypieczętowana wspólnym zdjęciem prezentujemy – podkreśla Ja- ściwości gumy. Wygląda gdyś do Autosanu. romir Wilusz. więc, że mariaż przemysłu Jednocześnie, jeszcze w ubie- nockiej uczelni. Potencjałem tygodniu, z udziałem władz Wilusz i Philip Pass. – Pani Przedstawiciele PASS- z nauką stał się w Sanoku fak- głym roku, Jaromir Wilusz Instytutu Technicznego PWSZ uczelni, właściciela i prezesa rektor po raz kolejny zadekla- -POL przedstawili też swoją tem. Prezes Jaromir Wilusz podjął rozmowy z doc. dr Elż- udało się też zainteresować Phi- PASS-POL. Uczestniczyli rowała gotowość do współ- ofertę, m.in. możliwość od- podkreśla, że od początku we bietą Ciporą, rektorem PWSZ, lippa Passa. w nim: Elżbieta Cipora, pro- pracy i poinformowała bywania praktyk studenc- wszystkie te działania mocno zachęcając do współpracy Owocem tych wszystkich rektor ds. dydaktyki dr Mag- o działaniach już podjętych kich. – Zależy nam, aby był to zaangażowany jest poseł z przemysłem, co idealnie wpi- zabiegów było spotkanie, dalena Konieczny, kanclerz przez uczelnię, m.in. mody�- dobrze wykorzystany czas Piotr Uruski. sało się w wizję rozwojową sa- które odbyło się w ubiegłym Lesław Siedlecki, Jaromir kacjach w programie i wzmoc- i młodzi ludzie nauczyli się Jolanta Ziobro

Gwarno jak w ulu Dzieci w redakcji tygodnika Zatelefonował Jakub Osika z pytaniem, czy do redakcji mogą Komputer komputerem, na chwilę przyjść dzieci z MDK-u. Kto by odmówił? Nie ale dziennikarz bez notesu minęła godzina i mieliśmy w „TS” gości: około trzydziestu i tradycyjnych przyborów do aktywnych i dociekliwych dziennikarzy śledczych w wieku pisania nie może się obejść, od 6 do 12 lat wzięło nas, starszych kolegów, w obroty. bo gdzie i czym miałby noto- wać naprędce zdobyte infor- Najpierw przełamanie lodów, w swoich domach. Odpowie- macje czy numery telefonu? nieśmiałe pytania z naszej dzi ponownie zaskakują, po- Dokąd nasi gości chodzą strony, na przykład – co nieważ nie ma nikogo, kto by na spacer, gdy nie grają w gry dziennikarzowi jest potrzeb- komputera potrzebował na komputerowe? Gdzie wybra- ne do pracy. Odpowiedź za- dłużej niż godzinę. Nie zaska- liby się z kuzynem bądź ciot- skakująca: długopis, osta- kuje, do czego ten komputer ką, którzy po raz pierwszy tecznie ołówek. Czyli że jest dzieciom potrzebny – przyjechali do Sanoka? Co gdzieś w naszej zbiorowej oczywiście do gier. Owszem, zwiedzili? Oczywiście zamek świadomości mamy ugrunto- słyszeli o grach edukacyjnych, i – o dziwo! – nie galerię Bek- wane starodawne wzorce, co ale nie potra�ą wymienić żad- sińskiego, lecz ikony. Poszli- cieszy. Uświadamiamy sobie nej z nich. Formułujemy wiec by do parku, bo stamtąd ład-

jednak po chwili, że kompu- pierwszy wniosek, jeśli ktoś nie widać miasto. Ktoś po- TOMEK MAJDOSZ (2) ter z dobrą klawiaturą, podłą- z rodziców zajrzy na tę stronę: szedłby do kościoła, bo w sa- czony do Internetu, jest miejmy baczenie, w co klikają nockich kościołach dawniej i owo mieliśmy więc szansę ją się, że są łamy i szpalty, że zbierania materiałów, żeby w dzisiejszych czasach nie- pociechy, spędzając czas – działy się różne fajne rzeczy wyjaśnić. Koniecznie – że nie słowa „poskładać” i „złamać” po powrocie do MDK-u po- zbędny. Stąd pytanie, ile cza- skoro już stało się to normą i nawet król Jagiełło brał wolno nagrywać, jeśli ktoś, w redakcji znaczą coś innego pracować nad wspólnym spra- su nasi goście są łaskawi spę- w naszych domach – przy w jednym z nich ślub. Jeśli nasz rozmówca, nie wyrazi niż „posprzątać” i „uszko- wozdaniem z wycieczki do dzać przed komputerem komputerze. nie chce się chodzić „gdzieś” na to zgody. dzić”. redakcji. Nie wątpimy, że takie i zwiedzać, zawsze można za- Jakie cechy charakteru Pytamy naszych gości sprawozdanie powstało brać ciotkę na spacer po Ryn- powinien mieć dziennikarz? o zainteresowania. Oczywi- i mamy nadzieję, że nie przy- ku, bo tam jest po prostu faj- Chwila namysłu, spojrzenia ście sport. Uprawiając sport, padły nam, pracownikom „TS”, nie. krążą po wszystkich kątach trzeba uważać – mówi młody role czarnych charakterów. Nie udało się nam odwró- redakcji, natra�ają na sylwet- człowiek, pokazując zagipso- Spotkania z bardzo mło- cić całkowicie uwagi naszych kę Andrzeja Borowskiego, waną rękę na temblaku; faj- dymi ludźmi tylko na począt- gości, role się zmieniły i to naszego technicznego, przynie jest jeździć na rowerze, ku wyglądają groźnie. Potem, my musieliśmy odpowiadać tulonego do klawiatury w ką- ale można spaść. Kiedy się w miarę kruszenia lodu, moż- na pytania. Dlaczego macie cie pod oknem, i słychać: spada, koniecznie trzeba na się paroma doświadcze- takie stare fotele w redakcji? cierpliwość i opanowanie. mieć na głowie kask. Do dziś niami wymienić. Niby bła- Dlaczego oparcia są postrzę- Spokój. Kto by pomyślał? jesteśmy w redakcji pod hostka: wizyta dzieciaków pione? No i odpowiedz tu Aneta Skóbel udziela lek- ogromnym wrażeniem tak w redakcji. Ale jak miło prze- wprost na tak postawioną cji praktycznej: zgarnęła odpowiedzialnej postawy konać się, że za nami w krok kwestię! młodszych kolegów, oglądają „młodszej młodzieży”, bo „idzie młode”, które przy oka- Do czego służy dyktafon? stare numery „Tygodnika”, przy bliższym poznaniu nie zji już na starcie legitymuje O to zapytał otoczony pier- komentują zdjęcia. Potem wypadało naszych rozmów- się rozsądkiem i nieograni- ścieniem i przyparty do biur- patrzą, jak na komputerze ców tytułować dziećmi. czoną przestrzenią dla nieza- ka kolega Tomasz Majdosz. powstaje tekst, widzą różnice Opiekunki grupy, zado- spokojonej byle czym cieka- Do podsłuchiwania – padła pomiędzy nim a tym umiesz- wolone z aktywności pod- wości. pierwsza odpowiedź. To czonym w gazecie. Dowiadu- opiecznych, zachęcały do FZ 1 lipca 2016 r. KULTURA 13 TU CZY-TAM – pierwsza edycja festiwalu za nami Z innej ładniejszej bajki

Najpierw dotarł do nas tekst – zapowiedź festiwalu z książką w roli głów- nej. Potem obserwowaliśmy z okien redakcji, jak na latarniach w Rynku i przylegających doń ulicach są zawieszane, baśniowe w kształcie i formie, lampiony. Dowiedzieliśmy się, że osobą, która wszystko rozkręciła, wy- myśliła, ukształtowała, jest Ola Rózga. Ola z kolei wskazuje na dyrektora Leszka Puchałę, koleżanki i kolegów z Miejskiej Biblioteki Publicznej, Manufakturę Sanok. Oczywiście, że ważne, kto za czymś wiarni „u Mnicha”, tuż obok kościo- stoi. Ważniejsze jednak, żeby ani- ła oo. franciszkanów. Wraz ze zmro- mator nie przesłonił sobą tego kiem robi się tam bajecznie, nie wszystkiego, co istotne dla sprawy. trzeba wiele aranżować, wystarczą W Sanoku zdarza się, że na pierw- odpowiednio ustawione światła, szym planie błyszczy zaimek osobo- kilka krzeseł, stolików, wokół któ- wy „kto”, a cała zawartość przed- rych gromadzą się czytelnicy. Do- miotowa rozmywa się w tle. W przy- brze, że wreszcie dano szansę wybić padku festiwalu TU CZY-TAM pro- się słowu i znaleziono dla niego fan- porcje wymierzono idealnie. Nie tastyczną scenerię. było wątpliwości, kto, ponieważ O�cjalnego otwarcia festiwalu cała brygada organizatorów parado- dokonano drugiego dnia, w piątek, wała w gustownie oznaczonych kona placu św. Jana; zrobili to Ola Ró- lorowych T-shirtach. Mniej zaanga- zga, burmistrz Tadeusz Pióro i dy- żowani dostali w klapę charaktery- rektor MBP Leszek Puchała. Wcze- styczne znaczki. Może to i głupstwo, śniej w bibliotece prezentowano drobiazg, ale od razu rodzi się słuchowiska dla dorosłych i dzieci. wspólnotowy duch, szast-prast, cza- A potem, po otwarciu, szaleństwo: ry-mary i – jak w baśni – wszyscy spektakl Wędrownego Teatru Lalek wkraczamy w nowy wymiar jako Małe MI, zatytułowany „Tuwim Ju-

domownicy. lek. PA� buch F�ZY w ruch”. ANNA STRZELECKA Wspaniała atmosfera to był znak Spektakl był przeznaczony dla dzie- rozpoznawczy zabawy w TU CZY- ci, ale rodzice też z uwagą śledzili młodsi czytelnicy mogli się spotkać Bluegrass Band o kilka chwil ich Szkoda, że rodzice nie pokazali -TAM. poczynania aktorów, dwóch pań z Magdaleną Skrzeczkowską, wziąć niezwykłej, skleconej z dźwięków, dzieciom, chlapiącym się w wodzie, Drobne potknięcia zdarzyły się, ubranych w pomysłowe kostiumy, udział w warsztatach, zajęciach pla- opowieści. I tak koncert posłużył za alternatywy. Może druga okazja, tak jak to na starcie, ale że na starcie, biegających wokół ogromnej loko- stycznych. O tej porze roku dosko- klamrę, zamykającą głośne czytanie ekskluzywna, nie zdarzy się pręd- więc może lepiej, bo korekta motywy, która równie dobrze mo- nale zdała egzamin Zielona Czytel- humorystycznych wierszyków Sta- ko? Świetna aktorka, piosenkarz uwzględni to zapewne w następ- gła się stać dowolnym rekwizytem, nia MBP. W Galerii „20” Bogdan nisława Barańczaka, profesora sla- kabaretowy poza sceną nie byli nych edycjach. Otóż podczas pierw- na jaki tylko wyobraźnia dziecięca Pilipuszko prezentował eksponaty wisty, który przez całe życie udo- atrakcją dla sanoczan. Może gdyby szego wieczoru, Schulzowskiego, mogłaby sobie pozwolić. Brawuro- z dziedziny sztuki introligatorskiej. wadniał, że słowa można ze sobą łą- sprzedawano na ich występ bilety, nagle zebranym zaproponowano wy ruch, dobrze podany tekst – wy- Przygotowano blok zajęć dla mło- czyć z chirurgiczną precyzją. Wie- frekwencja byłaby większa? Może inną, skrajnie odmienną lekturę. starczyło, by przez dłuższy czas sku- dzieży: warsztaty wycinanek z Da- czór był mieszanką – zdrową – me- niepewność – co się stanie, gdy po- I nie był to dobry pomysł, bo nie- pić uwagę młodego, najbardziej ka- rią Aljoszkiną, tworzenie artbo- lancholii i lingwistycznego humo- dejdę bliżej? Nieśmiałość? Brak spodzianki sprawdzają się pod cho- pryśnego widza. oków z Tarasem Kebem. Na Rynku ru. obycia z taką formą popularyzowa- inką, w prezentacjach zapowiada- Wieczorem, po 21. akcja prze- wyrosła herbaciana jurta LAJA, nych na a�szach – niekoniecznie. nosi się do restauracyjnego ogród- tam, poza ciekawymi zajęciami, Pierwszy Schulzowski wieczór ka, do Karczmy; czytanie i rozmo- można było podyskutować o czytanie tylko przypomniał o istnieniu wy o książkach, Rafał Potocki roz- niu baśni, o potrzebie czytania fantastycznej prozy, ale wyznaczył mawiał z Michałem Rusinkiem. w ogóle, i napić się aromatycznej niezwykle ważny punkt festiwalo- W sobotę Rynek pulsował ży- mocnej, tradycyjnie parzonej her- wej przestrzeni: zagospodarowana ciem od 10. rano – występowali baty. Pycha. została przestrzeń na zapleczu ka- uczniowie szkoły muzycznej. Naj- Punkt programu „Dzienne czytanie w kawiarniach” krył nie lada atrakcje; Mistrzowie Mowy Polskiej rozpoczęli czytanie baśni „Momo, czyli osobliwa historia o złodziejach czasu i o dziecku, które oddało ludziom stracony czas”. Tytuł był mantrą festiwalu. Powtarzano go wielokrotnie, przy różnych oka- zjach, także jako przykład doskonale napisanej literatury dziecięcej, o którą trudno, wszyscy to wiedzą. Powiastka �lozo�czna, z możliwo-

ścią odczytywania na wielu pozio- ANNA STRZELECKA mach, do ustawienia na bibliotecz- nej półce w nieodległym sąsiedz- Niedziela rozpoczęła się spo- nia sztuki? Niejedno jest jeszcze do twie „Małego Księcia” – została od- tkaniem z autorka „Wokabularza” zrobienia w mieście, predestynują- czytana, we fragmentach, przez Magdaleną Skrzeczkowską, znów cym do kulturalnej stolicy Bieszcza- Annę Seniuk, Artura Andrusa w Zielonej Czytelni, pod niebem, dów, ba, całego Podkarpacia. i Edwarda Marszałka. które mogło sprowokować gwał- Wieczorem koncert Adama Po dobrą herbatę i kawę trady- towną zmianę pogody. Na szczę- Struga, Leśmian śpiewany na sce- cyjnie chodzi się do „Mnicha”. ście zapowiadane burze ominęły nie, ustawionej na dziedzińcu W sobotę tam zaplanowano dwa ar- festiwalowy Sanok, usuwając się na sanockiego zamku. Publiczność za- cyciekawe punkty programu: naj- bok. Jonasz Marcinkiewicz prze- chwycona. Na koniec dnia, na poże- pierw koncert Lemko Bluegrass czytał dzieciom „Wierszyki łamią- gnanie festiwalu nocne czytanie Band z Ukrainy na egzotycznych in- ce języki” Małgorzaty Strzałkow- w baśniowym ogródku przy kawiar- strumentach, wyciszający, zerujący skiej. Dla młodzieży po raz kolejny ni „u Mnicha”. Potem spacer, pod emocje. Zaraz potem czytanie wy- warsztaty wycinanek i artbooków lampionami, jedną z piękniejszych danych niedawno w Wydawnictwie – młodzież gościła się w herbacia- ozdób, jakie w ciągu ostatniej deka- a5 facecji Barańczaka – „Zwierzęca nej jurcie LAJA. dy ktoś dla miasta wymyślił. I te zajadłość”. Czytali Ola Rózga, Kuba Przed wieczorem w Karczmie lampiony wpasowały się w prze- Osika, Leszek Puchała, Mistrz Anna Seniuk, Artur Andrus strzeń, obiecując dalszy ciąg baśni. Mowy Polskiej Edward Marszałek, i Edward Marszałek czytali Może za rok... Oby za rok. ale poza konkurencją była Anna Se- „Momo...”. Na środku Ryku zain- niuk. Po pracowicie spędzonym stalowano wodną kurtynę, dla msw

ANDRZEJ BOROWSKI wieczorze aktorka poprosiła Lemko ochłody przed letnim skwarem. 14 ROZMAITOŚCI 1 lipca 2016 r. AUTORSKA RECENZJA Uprzejmie ostrzegamy Polecają panie z księgarni Autorska Koniec z wyścigami morem, żywymi dialogami nimami z młodości – morder- kiem łóżek na swoich oddzia- i wyraźnie zarysowanymi ca wie, jak je odnaleźć, policja łach, a także z urzędnikami, po Rynku charakterami postaci. nie i nie może ich ostrzec. Co którzy nie mają bladego poję- Polecam wszystkim, któ- kieruje tak rządnym krwi mor- cia o leczeniu, ale od ich de- Wjazdu na Rynek i deptak osobom nieuprawnionym bronią rzy chcieliby zostać zasko- dercą? Jak obmyśla okrutne cyzji tak wiele zależy. Jak so- znaki B-1, sygnalizujące zakaz poruszania się w obu kierun- czeni. metody zabijania? Czy współ- bie radzą? Co jest dla nich kach ruchu. Za złamanie zakazu Straż Miejska może ukarać Anita czesna policja skorzysta z po- prawdziwym obciążeniem? kierowcę mandatem i punktami karnymi. mocy medium i czy medium Czego unikają w relacjach będzie bezpieczne po ujęciu z pacjentami? Jakich granic Ostatnio tra�a do nas wiele sprawę, że wielu kurierów, do- „Egzekutor” Chris Carter mordercy? Chris Carter nie mogą przekroczyć? Czy zgłoszeń, dotyczących jazdy stawców, właścicieli gastrono- w swojej książce szokuje po- łatwiej leczyć osoby dorosłe, samochodami po Rynku i dep- mii i sklepów usytuowanych Los Angeles wstrząsa seria be- mysłami na zadawanie bólu, czy dzieci? taku. Przyglądamy się temu w stre�e wyłączonej z ruchu stialskich morderstw, ciało najgorsze jest jednak to, że bacznie i informujemy, że musi od czasu do czasu tam księdza z psią głową i kobieta ostatecznie jesteśmy w stanie w najbliższym czasie wzmoże- zwyczajnie – podjechać. Byle upieczona żywcem to dopiero zrozumieć mordercę i niemal- my kontrole i będziemy karać nie przesadzali i dali ludziom „Kiedy odszedłeś” Jojo początek. Na pierwszy rzut że mu wybaczyć. Książka trzy- kierowców, łamiących przepi- spokojnie pospacerować. Moyes oka nie mają ze sobą nic wspól- ma w napięciu do ostatniej sy – ostrzega Marek Przystasz, Wiemy też, że niektórzy nego, jednak policja ma powo- strony, wzbogacona o drugi komendant sanockiej Straży kierowcy w mieście po prostu Do wyboru tej książki skłonił dy, by łączyć te zbrodnie. „morderczy” wątek w tle. Miejskiej. lubią skróty i jeżdżą tam, którę- mnie zwiastun �lmu, który I oczekiwać następnych. O�a- Agata Skargi odbiera burmistrz dy nie powinni, być może z po- niedawno ukazał się w ki- ry są znane tylko pod pseudo- Tadeusz Pióro, poirytowani wodu wrodzonego sknerstwa. nach. Niesamowita historia spacerowicze dzwonią do re- Albo wrodzonej pychy. Dlate- dwójki dorosłych ludzi, któ- „Onkolodzy” Tomasz Ma- dakcji „TS”. Istotnie, zwiększy- go w tej sprawie będziemy ki- rzy spotykają się i wydają się rzec, Joanna Kryńska ła się częstotliwość przejazdów bicować strażnikom miejskim: być dla siebie stworzeni, po Rynku, możemy to z redak- łapcie, panowie, i punkty odej- a później następuje Koniec. Książka o ludziach, którzy cyjnych okien zaobserwować. mujcie. Druga część historii Lo- każdego dnia toczą walkę, Nie wnikamy, czy jeżdżący Kogo stać na dobry samo- uise jest przepełniona na- dosłownie, na śmierć i życie. mają pozwolenie na porusza- chód, tego powinno być też dzieją. Nadzieją na nowe ju- Entuzjaści, zapaleńcy, bardzo nie się pojazdem w obrębie stać na jazdę zgodnie z przepi- tro, na zmianę, na pogodze- skromni, ale i odważni, odda- Zachęcam do tej niełatwej, Rynku, czy nie. Zdajemy sobie sami, a nie na skróty. FZ nie się ze stratą. Czytając tę ni swojej pracy bez reszty. To ale dającej dużo do myślenia książkę miałam wrażenie, że lekarze, którzy pomagają pa- lektury, która uświadamia znam Lou i jej rodzinę już od cjentom wyjść z podstępnej, nam, jak ważne są: pro�lak- dawna. W końcu wszędzie nieprzewidywalnej choroby. tyka, zapobieganie nowo- znajdzie się ktoś, kto zmienia Walczą nie tylko z rakiem, ale tworom i ich wczesne wy- swoje życie na lepsze. „Kiedy i z chorym systemem, z bezli- krywanie. odszedłeś” wyróżnia się hu- tosnymi procedurami, z bra- Marzena

Trasa Rzeszów–Łupków–Rzeszów! Ruszają weekendowe pociągi turystyczne ANDRZEJ BOROWSKI W najbliższą sobotę 2 lipca ze stacji Rzeszów Główny o godz. pewniającego m.in. dostęp A oto godziny odjazdów 6.30 rusza pierwszy z dziewiętnastu weekendowych pocią- do Wi-Fi, biletomatu z obsłu- z większych stacji. W kierun- gów turystycznych relacji Rzeszów–Łupków–Rzeszów. gą kart płatniczych oraz ku Łupkowa: Rzeszów – Nasza interwencja Nowe połączenie jest sobotnio-niedzielną kontynuacją uchwyty do przewozu rowe- 06.30, Jasło – 07.55, Krosno „Bieszczadzkiego Żaczka”, dedykowanego uczniom i stu- rów. Biegnąca w Bieszcza- – 08.26, Sanok – 09.23, Ko- dentom, który w okresie od 13 grudnia 2015 r. do 26 czerw- dach oraz na pograniczu Be- mańcza – 10.30, Łupków – Ani pieniędzy, ani woli ca 2016 r. zyskał sobie grono wiernych pasażerów. skidu Niskiego linia kolejowa 10.52. W kierunku Rzeszowa: nr 107 to jeden z najbardziej Łupków – 17.32, Komańcza Redakcję odwiedził Czytelnik z ul. Orzeszkowej, żaląc się, że Na końcowej stacji w Łupko- ków–Rzeszów dostępne są malowniczo położonych szla- – 17.54, Sanok – 18.54, Kro- jest wyjątkowo zaniedbana pod każdym względem. Symbo- wie anonsowany tu pociąg na witrynie internetowej ków kolejowych w Polsce, sno – 19.55, Jasło – 20.27, lem jest zdewastowany i połamany chodnik, który – jak ma planowo meldować się www.bieszczadzkizaczek.pl znajdujący się w pobliżu ta- Rzeszów – 21.46. Uwaga! Na twierdził pan Tadeusz – nie był remontowany od trzydziestu o godz. 10.52, aby po 6,5-go- oraz facebook’owym pro�lu kich atrakcji turystycznych odcinku Rzeszów–Jasło–Rze- lat. Wszystko: nawierzchnia, wspomniany chodnik, oświe- dzinnym postoju wyruszać h�ps://www.facebook. jak klasztor Sióstr Nazareta- szów pociąg jest przyspieszo- tlenie, parking, parkomat są byle jakie, wybrakowane i nie- w drogę powrotną do Rze- com/kochamkolejpl/. nek w Komańczy (miejsce ny (zatrzymuje się tylko 4 razy działające tak jak powinny. szowa. Analogicznie, jak mia- Weekendowe przewozy internowania ks. prymasa na pośrednich stacjach, tj. Bo- ło to miejsce w ubiegłym koleją będą realizowane z wy- Stefana Wyszyńskiego) czy guchwała, Czudec, Strzyżów Starszy pan przyniósł pismo Z przekazanych mi informa- roku, w promocję wakacyj- korzystaniem nowoczesnego ruiny klasztoru Karmelitów i Frysztak). jeszcze z 2014 r., wystosowane cji wynikało, że ma to być za- nych kursów włącza się grupa klimatyzowanego taboru, za- Bosych w Zagórzu. aes do ówczesnego burmistrza łatwione – relacjonuje. I od- kolejowych pasjonatów dzia- przed Światowym Zjazdem syła do Jacka Gomułki, na- łających w ramach kampanii Sanoczan. Ludzie opisywali czelnika Wydziału Gospo- społecznej KochamKolej.pl, wszystkie niedogodności i bo- darki Komunalnej i Lokalo- której patronuje marszałek lączki, prosząc o pomoc. Bez- wej. – Naczelnik przekazy- województwa podkarpackie- skutecznie. Podobnych pism wał, że miasto przygotowuje go Władysław Ortyl. na przestrzeni lat było wiele. się do termomodernizacji Kolejowe wycieczki W obecnej kadencji nic budynku komunalnego przy w Bieszczady i Beskid Niski właściwie się nie zmieniło. ul. Orzeszkowej, która będzie (Łupków) warto zaplanować, Wiceburmistrz Edward Olej- miała szerszy zakres i pozwoli korzystając z systemu pro- ko, z którym rozmawialiśmy na wykonanie dodatkowych mocyjnego oferowanego kilka tygodni temu, stwier- prac – wyjaśnia. przez partnerów kampanii dził, że stan infrastruktury Naczelnik Gomułka po- KochamKolej.pl, w którym drogowej jest fatalny w całym twierdza, że, owszem, planu- ważny bilet kolejowy jest mieście i ulica Orzeszkowej je się docieplenie budynku m.in. kuponem rabatowym, nie jest wyjątkiem. 2 i 2a, i – być może – uda się uprawniającym do korzysta- Jan Wydrzyński, przez przy okazji wyasfaltować plac nia z upustów oferowanych wiele lat radny Rady Dzielni- przy bloku, ale o chodnikach przez lokalnych gestorów cy Śródmieście, a obecnie na razie nie ma mowy. To bazy turystycznej oraz orga- przewodniczący Komisji In- prawda, były robione koszto- nizatorów wydarzeń kultu- frastruktury Miejskiej, rysy – potrzeba około 54 tys. ralnych. Na bieżąco aktuali- stwierdza, że temat dobrze zł, aby temat załatwić – ale zowane zestawienie ofert zna i od dawna próbuje „wy- naprawa musiałaby być w tym zakresie, jak również musić” jakiekolwiek działa- uwzględniona w budżecie kompletny rozkład jazdy nia. – Ostatnio pojawił się jako zadanie inwestycyjne. i inne szczegółowe informa- jeszcze dodatkowy problem: Na razie jednak nie ma ani cje na temat wakacyjnego JERZY ZUBA sterczące z betonu druty, któ- pieniędzy, ani woli. połączenia Rzeszów–Łup- Pociąg „Bieszczadzki Żaczek” na stacji w Łupkowie re stanowią zagrożenie. (z) 1 lipca 2016 r. ROZMAITOŚCI 15 Legenda cz.1 Z bloga kulinarnego Moniki Lemko Palec z pierścieniem (Solina) Legendy, baśnie, mity powstawały pośród prostego ludu najczęściej jako opowieści o minio- – Tu mi się nie podoba, bo Moniki nych wydarzeniach, ubarwionych nieco, o postaciach ważnych dla lokalnej społeczności, zbyt skromnie. które obdarzano często nadludzkimi mocami, częstokroć ich biogra�ę wzbogacając o szcze- Zajrzała za drugie drzwi gólnie atrakcyjne przygody innych bohaterów, o których zasłyszano tu i ówdzie. Przykładem i pomyślała: – Ten też mi się tego zjawiska są legendy o zbójnikach, które ukazują się na łamach „TS” od jakiegoś czasu. nie podoba, bo zbyt bogaty; Smakołyki Ową powiastkę gminną starano się zapisywać już w wiekach średnich, a im lepszy był autor, otworzyła trzecie: – A ten po- Ciasto na pizzę zrobiłam tym większe na kanwie klechd powstawało dzieło. kój jest zbyt ciemny. Otwo- z mąki chlebowej, dzięki rzyła drzwi czwarte: – Ten za temu nieco zmieniłam tra- jasny. Zajrzała do piątego: – ROBERT BAŃKOSZ dycyjny wypiek. Rozwałko- [email protected] Tu zbyt duży bałagan, za dużo wałam je na duży krążek, gratów; w szóstym: – Zbyt a na obrzeżach poukładałam mało mebli. Przejrzała wszyst- ser camembert. Dla uzyska- Wiek XIX i XX to czas naj- kie i otwierając siedemdzie- większego zainteresowania nia innego kształtu pizzy cia- siąty dziewiąty pokój rzekła: sto pozaginałam w prze- dawnymi podaniami, spisy- – No tak, ten może być. To wania ich i tworzenia nowych rwach. Środek posmarowa- będzie mój przyszły pokój. łam ketchupem zmieszanym dzieł na ich kanwie. Literaci Ale zainteresował ją jesz- jednak, w przeciwieństwie z sosem chili, dodałam oliwki i pomidorki cherry. Pizzę upiecze ostatni pokój. – Ciekawe, kłam na grillu. Po dodaniu szynki dojrzewającej, cebulki ze do etnografów, starali się do- jak on wygląda – pomyślała stosować dawną opowieść do szczypiorkiem i bazylii smakowała genialnie! Myślę, że jeśli i otworzyła drzwi. Spojrzała upieczecie ją w piekarniku, również się w niej rozsmakujecie. wrażliwości współczesnego do środka, a tu szragi stoją, słuchacza, z różnym wszela- kobyła, na jakiej się drzewo ko skutkiem. Gdy powróci- rżnie, ale cała we krwi. A obok my wszelako do źródeł ich pieniek, a na nim topór i pa- Pizza z grilla z camembertem powstania, czasów, gdy woj- łasz, też krwią ludzką zbroczo- ny trwały niemal bez prze- ne. A dalej jama wielka do rwy, a głód, choroby i epide- której zbóje wrzucali ludzkie i szynką dojrzewającą mie zbierały śmiertelne żni- trupy po zadanych im mę- wo zwłaszcza pośród małych kach. Składniki: dzieci, gdy co piąta matka Przeraziła się księżniczka umierała podczas połogu, nie na żarty. Zrozumiała, że to ciasto: a średnia życia rzadko przenie książę, a okrutny herszt – 400 g mąki pszennej typ 1100, kraczała magiczną czter- zbójców, o którym wiele nia- – 250 ml ciepłej wody, dziestkę, cierpienie i umiera- nia jej opowiadała. Chciała jak – 40 g świeżych drożdży, nie nie były czymś tak odle- FOTO: WIKIMEDIA/DOMENA PUBLICZNA najszybciej uciec, ale usłyszała – ½ łyżeczki cukru, głym, jak to wydaje się być Gustave Doré, ilustracja do „Sinobrodego” hałas jakiś na dziedzińcu, – 1 płaska łyżeczka soli, dzisiaj. Śmierć była niczym a ktoś drzwi do zamku otwie- pozostałe składniki: sąsiadka, która zawsze jest niebezpieczeństwa, przestra- dziców do twojej wizyty rał. Domyśliła się, że to zbóje – 250 g sera camembert okrągłego, gdzieś w pobliżu i pewnego szyć go konsekwencjami przygotować. wracają i przerażona skryła się – ok. 12 całych zielonych oliwek, dnia zajrzy do naszej chaty, złych lub nieroztropnych – Niech tak będzie. Przy- w jamie między trupami. – 100 g szynki dojrzewającej, by zabrać kogoś bliskiego. czynów i wskazać właściwą jadę w czwartek – dziewczy- A zbóje do korytarza weszli – kilka sztuk pomidorków cherry, Starano się więc ją oswoić, drogę postepowania. Posłu- na rzekła. – Ale nie znam dro- i jakąś pannę przywiedli z są- – 1 łyżka sosu chili, zaczarować, czasem oszukać, chajmy zatem lokalnej baśni, gi do ciebie, powiedz mi jak siedniej krainy, którą również – 4–6 łyżek ketchupu, a już na pewno nie wywołać. opartej na zapiskach zebra- mam do twojego pałacu do- herszt uwiódł i umówił na – 15 g startego sera Grana Padano, Na karpackiej wsi nie wyma- nych przez Kolberga, a oży- jechać. środę. Księżniczka ta, niczego – młode cebulki ze szczypiorkiem, wiano jej imienia, ale mówio- wionej przez piszącego te – Daj mi miarkę grochu nieświadoma i głupiutka, – pieprz czarny mielony do smaku, no „ona”, by przypadkiem nie słowa, i przenieśmy się – powiedział zbój – będę ten śpiewała sobie wesoło, idąc – świeża bazylia. pomyślała, że ktoś ją woła w mroczne, karpackie knieje. groch sypać po drodze, żebyś korytarzem ze zbójnikami. i nie przybyła na wezwanie. wiedziała, którędy jechać. A herszt jej powiedział: W czasach, gdy wszelkie, na- Palec z pierścieniem (Solina) Odjechał panicz, żegna- – Nie śpiewaj! wet najdrobniejsze kary były Żył raz król, który chciał wy- jąc się czule, a księżniczka za- Ona mu na to: wykonywane publicznie, za- dać swoją córkę. Ale ona mó- pewniła, że za cztery dni – Jak to, nie wolno mi śpie- zwyczaj na środku rynku, na wiła ciągle: w jego dworze stanie. Przy- wać? szczycie pobliskie góry „szu- – Nie będę wychodzić za szła środa, księżniczka zdecy- A herszt, już nie jak czaru- bienicznej” lub na rozstaju mąż, póki nie spotkam pani- dowała, że pojedzie dzień jący amant, a jak groźny zbój dróg, mało które brutalne cza z zielonymi wąsami. wcześniej i zawołała na stan- rzekł: wydarzenie mogło człowieka Dowiedzieli się o tym greta, żeby zaprzągł najlepsze – A nie wolno! Jeśli bę- naprawdę poruszyć. Dlatego zbójnicy, donieśli hersztowi, konie do najwspanialszej ka- dziesz spała ze mną i z całą oryginale opowieści minio- a ten rzekł: rety. Siadła do karety, a stan- moją kompanią, to będziesz nych lat bywają z naszego – Kupię sobie farby, gret spytał, którędy jechać do mogła śpiewać. punktu widzenia bardzo i ufarbuję wąsy na zielono. owego pałacu. Księżniczka – Nie będę grzeszyć okrutne, ale opisują wyłącz- Jak pomyślał tak zrobił. powiedziała, żeby po drodze z wami wszystkimi – odpo- nie to, co naprawdę się wokół Ufarbował wąsy, dosiadł ko- grochu wypatrywał i jego śla- wiedziała księżniczka. działo, trochę ubarwione nia i pojechał do zamku. dem konie prowadził. Jechali – No, jak nie będziesz, to i podkoloryzowane przez A było to w niedzielę. Król, pół dnia, aż dojechali pod ci poobcinamy ręce – zagrozi-

opowiadacza, by jednak jakiś któremu przedstawiono aman- zbójnicki zamek. li zbóje. ARCHIWUM PRYWATNE (2) efekt na słuchaczach wy- ta, zapytał się córki: Wysiadła księżniczka z ka- Zdała sobie sprawę dziew- wrzeć. Tak naprawdę takie są – Chcesz tego panicza? rety, podeszła pod wrota, ko- czyna, gdzie się znalazła. Za- Przygotowanie: bajki braci Grimm, Hansa – Chcę – odpowiedziała. łatała, stukała i nic, cisza. częła krzyczeć i bronić się. Christiana Andersena czy – Wyjdziesz za niego? Zbójnicy nie spodziewali się Nadaremnie. Zawiedli ją do Ciasto: do miski wkładamy drożdże, sól, cukier, 50 g mąki i do- Charlesa Perraulta. Właśnie – Wyjdę. gości w środę i poszli na wy- ostatniego pokoju, położyli lewamy wodę. Mieszamy, przykrywamy ściereczką i odstawia- jego baśń o „Sinobrodym” Zaprosił król zbójnika na prawę na gościńce. Obeszła na kobyłce i odcięli jej rękę ze my na ok. 10 min w ciepłe miejsce. Do wyrośniętego zaczynu przypomina bieszczadzką ucztę i ugościł jak księcia. wokół mury, zobaczyła szcze- złotym pierścieniem. Zamę- drożdżowego dodajemy pozostałą część mąki i wyrabiamy cia- opowieść „Palec z pierście- Królewna myśląc, że to linę i wspięła się na nie. We- czyli dziewczynę, a potem sto na jednolitą, gładką masę (w zależności od potrzeby dodaje- niem”, zapisaną w XIX w. prawdziwy panicz, zapytała szła na dziedziniec – wszędzie ścięli. Patrzy pierwsza księż- my wody lub mąki). Ciasto rozwałkowujemy na krążek o śred- przez Oskara Kolberga w So- gościa, czy ma szczere zamia- pusto. Podeszła do drzwi, na niczka, a ręka z pierścieniem nicy ok. 40 cm, przekładamy na kamień do pieczenia (powinno linie. Nie dziwi to jednak, ry i czy weźmie ją za żonę. klamkę nacisnęła – zamknię- potoczyła się koło niej. Wzięła wystawać poza krawędzie), podsypujemy niewielka ilością gdyż wiele podobnych moty- Zbój przytaknął usłużnie te. Rozejrzała się wokół i spo- ją, zdjęła z martwego palca mąki. Ser camembert kroimy na ok. 16 trójkącików, które ukła- wów znajdujemy w całej Eu- i rzekł: strzegła na ścieżce klucz srebr- złoty pierścień i schowała. damy w równych odstępach na obrzeżach ciasta. Ciasto pomię- ropie, a nawet na świecie, co – Moja złota panno, po- ny. Musieli go zbójnicy zgubić Skończyli zbójowie katu- dzy serem zaginamy do środka i dociskamy. Odstawiamy do świadczy o ich prastarym jedź ze mną, będziesz panią przez nieuwagę. Schyliła się, sze i powiedział jeden do wyrośnięcia na ok. 30 min. Ketchup mieszamy z sosem chili. pochodzeniu. Wspaniałą ope- w moich pałacach! podniosła klucz, włożyła do drugiego: Smarujemy nim środek ciasta, następnie posypujemy startym rę „Zamek Sinobrodego” na- Księżniczka powiedziała: zamka, przekręciła, drzwi się – Idź tam, do jamy, i po- żółtym serem, dodajemy oliwki pokrojone w plasterki i pomi- pisał w XX w. słynny, węgier- – Dobrze, oddam ci rękę, otwarły i ujrzała przed sobą szukaj tej ręki z pierścieniem, dorki w ćwiartki. Pizzę pieczemy na grillu pod pokrywą, ok. 20 ski kompozytor Béla Bartók. ale muszę cię odwiedzić, twój ogromny, długi korytarz oraz bo szkoda go. min w temp 220°C. Kilka min (ok. 2–5) przed końcem dodaje- Baśnie i legendy miały zamek i rodziców poznać. osiemdziesiąt drzwi do pokoi. Przeraziła się księżniczka my pokrojoną na mniejsze kawałki szynkę. Przed podaniem jednakże również, a może – Nie mogę cię zabrać za- Włożyła klucz do pierwszych na te słowa, ale drugi zbój pizzy dokładamy listki świeżej bazylii i pokrojoną w plasterki przede wszystkim, charakter raz, bo mam kilka ważnych drzwi, otworzyła, weszła do rzekł: cebulkę ze szczypiorkiem, doprawiamy pieprzem. dydaktyczny. Miały uczulić spraw do załatwienia po dro- środka i rozejrzawszy się po – Nie pójdę, bo ciemno. Rada: szynkę dojrzewającą można dodać po upieczeniu piz- słuchacza na grożące mu dze, ale przyjedź do mnie pomieszczeniu rzekła do Jutro się go znajdzie. zy; nie trzeba jej zapiekać – i tak zrobi się ciepła, a jej smak w życiu realne lub mityczne w czwartek, zdążę zamek i ro- siebie: cdn pozostanie. 16 HISTORIA 1 lipca 2016 r.

Szymona Jakubowskiego gawêdy o przesz³oœci Ostatni ¿o³nierz 2 Pu³ku

W nocy z 25 na 26 czerwca w sanockim szpitalu, w wieku niemal stu lat, zmarł Marian Salamak. Był ostatnim żyjącym kownika Stanisława Palle, uczestniczyła m.in. w krwawych żołnierzem 2 Pułku Strzelców Podhalańskich, weteranem kampanii wrześniowej i walk z UPA. Jego śmierć symbolicznie walkach pod Kamionką Strumiłowską. Była też jedną zamyka pewien rozdział chlubnej historii jednostki, która stacjonowała w okresie międzywojennym w Sanoku. z pierwszych polskich jednostek, którym jeszcze w czerwcu 1919 r. przyszło się zetknąć z nieznanym dotąd, a jak się Marian Salamak pochodził z Brzozowa. Tu urodził się później okazało, bardzo groźnym wrogiem – Armią Czer- 16 lipca 1916 r. i pracował jako pomocnik aptekarza. woną, coraz śmielej posuwającą się w kierunku zachod- W marcu 1939 r., gdy coraz wyraźniej czuć było zbliżający nim. się wybuch wojny, 23-letni wówczas chłopak powołany W międzyczasie powstawały kolejne oddziały 2 Pułku został do wojska. Służbę przyszło mu pełnić w owianym Strzelców Podhalańskich. W połowie grudnia 1918 r. sławą z okresu walk polsko-ukraińskich i wojny z bolszewi- w Bochni sformowano II batalion, zaś wiosną 1919 r. kami 2 Pułku Strzelców Podhalańskich, którego niemal w Nowym Targu III batalion 2 psp. W grudniu tegoż roku, cała historia związana była z ziemią sanocką. po wycofaniu z okolic Chyrowa, jednostka została rozlo- kowana w Sanoku, który przez najbliższe dwie dekady miał stać się miejscem jej stacjonowania. Część żołnierzy W walkach o Niepodległą 2 psp przez krótki czas przebywała także na Śląsku Cie- Początki 2 Pułku Strzelców Podhalańskich to 31 paździer- szyńskim, gdzie trwały starcia z oddziałami czeskimi. nika 1918 r. Monarchia habsburska, której częścią ziemia Praktycznie wszystkie oddziały 2 psp połączyły się 25 sanocka była od 1772 r., znajdowała się w agonii. W róż- kwietnia 1920 r. pod Sławecznem i jako część I Brygady nych częściach zaboru austriackiego tworzyły się zręby Górskiej wzięły udział w słynnej wyprawie kijowskiej, któ- odradzającej się polskiej państwowości, do otwartego wyra zaowocowała krótkotrwałym zajęciem stolicy Ukrainy. stąpienia szykowali się członkowie mniej lub bardziej jaw- Przez miesiąc formacja utrzymywała północne rubieże Ki- nych organizacji, przystępujący do rozbrajania zaborczych jowa, które opuściła po rozpoczęciu kontrofensywy bol- żołnierzy. Tego dnia do otwartego wystąpienia doszło szewickiej i wydaniu rozkazu do generalnego odwrotu m.in. w koszarach 32 austro-węgierskiego pułku obrony wojsk polskich. 2 psp dał się wówczas poznać jako bitna, krajowej w Bochni, którego kadrę o�cerską mniej więcej zdyscyplinowana jednostka, wycofująca się w sposób zor- w połowie stanowili Polacy. Zwierzchnictwo nad przejętą ganizowany i planowy. jednostką objął major Kazimierz Dobrodzicki, organizując Gdy w sierpniu 1920 r. pod Warszawą udało się po- tu polskie dowództwo, batalion zapasowy i kompanie wstrzymać bolszewickie zagrożenie, pułk ruszył w pościg strzeleckie. Był to – jak się okazało – zaczątek przyszłego za wrogiem. Jednostka wzięła udział m.in. w mającej 2 Pułku Strzelców Podhalańskich. ogromne znaczenie kontrofensywie znad Wieprza i bitwie Organizacja pierwszych jednostek odrodzonego woj- nad Niemnem. Podhalańczycy w krwawych walkach zaj- ska zbiegła się z walką o wykucie granic nowego państwa. mowali po kolei m.in. Kock, Siedlce, przedpola Białego- Jednym z pierwszych frontów, na którym trzeba było wal- stoku, Grodno. Wsławili się w ciężkich walkach 23 wrze- czyć w obronie raczkującego państwa, był front ukraiński, śnia pod Kuźnicą. Na pamiątkę tej bitwy ustanowiono przebiegający m.in. przez tereny ziemi sanockiej. Na tych później pułkowe święto. Po zaprzestaniu walk na froncie obszarach regularne walki Polaków z Ukraińcami, również bolszewickim, niemal w rocznicę pierwszego pojawienia marzącymi o niepodległym państwie, wybuchły w pierw- się w mieście, 6 grudnia 1920 r. 2 psp z powrotem zawitał

szych dniach listopada 1918 r. W tym też miesiącu zaczęto ARCHIWUM MH (2) do Sanoka. Tym razem na dłużej. Już wtedy owiany był za- o�cjalnie używać nazwy „2 Pułk Strzelców Podhalań- Strz. Marian Salamak w mundurze galowym 2 psp służoną sławą. Z o�cjalnych danych wynika, że na polu skich”. chwały zginęło 10 o�cerów i 131 żołnierzy 2 Pułku Strzel- Chrztem bojowym nowej formacji stały się walki nów maszynowych z Nowego Sącza. Faktyczne sformowa- ców Podhalańskich (nie licząc zaginionych i pochowanych o strategiczny Chyrów, w rejonie którego w pierwszym ty- nie jednostki, która przyjęła nazwę I batalionu 2 psp, nastą- w bezimiennych grobach). 36 podhalańczyków (w tym godniu grudnia rozpoczęła się ukraińska ofensywa. Na piło 9 grudnia w Nowym Sączu. 11 grudnia podhalańczycy 6 pośmiertnie) zostało udekorowanych Krzyżem Srebr- front ruszył kombinowany batalion, sklecony naprędce znaleźli się już w Sanoku, będącym wówczas przyfrontowym nym Virtuti Militari, zaś prawie 400 Krzyżem Walecz- z kompanii z Bochni i Nowego Targu oraz plutonu karabi- miastem. Formacja, wchodząca w skład grupy bojowej puł- nych. Czas pokoju Zakończenie walk na froncie wschodnim dało upragnione wytchnienie 2 psp, którego miastem garnizonowym został Sanok. Jednostka stała się jego nieodłączną częścią. Na pa- miątkę bitwy pod Kuźnicą 23 września corocznie obcho- dzono pułkowe święto. Wielkim wydarzeniem w historii jednostki i miasta było wręczenie sztandaru przez generała Lucjana Żeligowskiego. Jak donosiła ówczesna prasa, „sztandar ten ufundowany został ze składek złożonych przez ludność powiatów sanockiego, krośniańskiego, li- sieckiego, jasielskiego i strzyżowskiego”. W uroczysto- ściach brał udział sam premier Wincenty Witos. Kilka lat później, w październiku 1929 r., ówczesny minister spraw wojskowych marszałek Józef Piłsudski zatwierdził charak- terystyczną odznakę 2 Pułku Strzelców Podhalańskich. Miała kształt… swastyki z granatową obwódką. Stan osobowy pułku w czasie pokoju oscylował wokół 1,5 tys. żołnierzy. Na samym początku jego istnienia III batalion stacjonował w Dębicy, w późniejszym okresie cała jednostka znalazła się w Sanoku. Dowództwo miało siedzi- bę na ulicy Mickiewicza, poszczególne bataliony były sko- szarowane na Sobieskiego, Mickiewicza i na Olchowcach. 2 psp zajmował się także szkoleniem żołnierzy Korpu- su Ochrony Pogranicza, jak również działaniami o charakterze porządkowo-policyjnym. Podhalańczycy byli wyko- rzystywani m.in. do tłumienia słynnego Marszu Głodnych w Sanoku 6 marca 1930 r. oraz pacy�kacji „powstania le- skiego” na przełomie czerwca i lipca 1932 r. Pułk aktywnie uczestniczył w życiu kulturalnym i sportowym miasta. Posiadał swój stadion, kino, zespoły sportowe i kluby zainteresowań, Dom Żołnierza i Spół- dzielnię Spożywczą. W 1936 r. 2 Pułk Strzelców Podhalańskich był współorganizatorem słynnego Uroczystość ślubowania żołnierzy 2 Pułku Strzelców Podhalańskich w Starej Wsi, 29 maja 1938 r. Zjazdu Ziem Górskich. 1 lipca 2016 r. HISTORIA 17

Wojna Wiosną 1939 r. nad krajem zaczęły zbierać się chmury. Z kalendarium Żądania Hitlera dotyczące ustępstw terytorialnych sta- podkarpackiej historii wały się coraz bardziej stanowcze i natarczywe. Polska powoli szykowała się do wojny, którą – jak się okazało – po- 1–7 lipca czątkowo musiała toczyć samotnie. Wtedy właśnie w 2 psp zjawił się, powołany do służby wojskowej, strzelec Marian Sa- lamak, przydzielony do II batalionu, który stacjonował przy Urodzili się ulicy Mickiewicza. Żołnierze intensywnie przygotowywali się do nieunik- 2.07.1891 w Trześniowie urodził się Bronisław Prugar-Ke- nionej wojny, ćwicząc strzelanie, atak na bagnety, walkę tling, uczeń Gimnazjum im. Królowej Zo�i, w czasie I wojny wręcz, budując umocnienia na południowej granicy w okoli- światowej żołnierz Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera, w cza- cach Jaślisk. Na łamach „Tygodnika Sanockiego” pisaliśmy sie kampanii wrześniowej w stopniu generała brygady do- już o niezwykłych pomysłach na wykorzystanie jednostki wódca 2 Dywizji Strzelców Pieszych. Uczestnik walk we i ochotników z ziemi sanockiej w nadchodzącej wojnie. Przy- Francji w 1940 r., po kapitulacji internowany w Szwajcarii. pomnijmy tylko, że niedługo przed wybuchem kon�iktu po- 5.07.1850 urodził się Grzegorz Milan, wójt Beska, poseł na jawiła się idea stworzenia formacji polskich „żywych torped”. Sejm Galicyjski, wybrany w wyborach w 1897 i 1901 r. Wśród zgłaszających się ochotników byli także sanoczanie. Wstępnie wybrano 300 z kilku tysięcy zgłaszających się z ca- łego kraju, z których ostatecznie 87 zaproszono na szkolenia Zmarli na prototypach łodzi. Na przeszkodzie formowaniu polskich „żywych torped” stanął wybuch wojny. Data szkolenia – 12 1.07.1893 w Zasławiu zmarł Maksymilian Łepkowski, poseł października 1939 r. – z oczywistych powodów stała się nie- do Rady Państwa w Wiedniu, prezes i marszałek rady powia- aktualna. tu sanockiego, właściciel dóbr, działacz społeczny. Na bazie 2 Pułku Strzelców Podhalańskich formowano 3.07.2014 zmarł Tadeusz Garb, „Garbuś”, w latach 60. i 70.

też tzw. batalion śmierci. Miała to być elitarna jednostka stra- ANDRZEJ ROMANIAK XX w. hokeista Stali Sanok, współautor historycznego ceńców, wykorzystywanych do walki dywersyjnej na terenie Marian Salamak, listopad 2011 r. (w 1976 r.) awansu drużyny do I ligi. Po zakończeniu kariery wroga. Niewiele wiemy o tej formacji i jej losach. Prawdopo- trener hokejowy w Sanoku oraz nauczyciel wychowania dobnie liczyła ok. stu żołnierzy. Jest ślad, że brała udział �zycznego. w jakiejś akcji sabotażowej na Zaolziu, gdzie ponoć więk- Wojenne losy strzelca Salamaka 4.07.1892 urodził się Julian Krzyżanowski, absolwent szość sanockich „kamikadze” zginęła. Ci, którzy przeżyli, Wśród żołnierzy, którzy cofali się pod naporem przeważają- sanockiego gimnazjum, wydawca, autor licznych podręczni- mieli się później angażować – jako świetnie przeszkoleni żoł- cych sił wroga, znajdował się strzelec Salamak, obsługujący ków z zakresu literatury polskiej, członek Polskiej Akademii nierze – w konspirację antyhitlerowską. z powodzeniem karabin przeciwpancerny. Na swoim koncie Nauk. Zasadnicze siły 2 Pułku Pułków Strzelców były o�cjalnie miał m.in. tra�ony pojazd pancerny i gniazdo karabinu ma- 4.07.1947 w sowieckim obozie w Skopinie pod Riazaniem i uroczyście żegnane w Sanoku 30 sierpnia, w kolejnych szynowego. Kolejne dni kampanii wrześniowej oznaczały dla zginał pułkownik (pośmiertnie gen. brygady) Kazimierz dwóch dniach transportowane zaś w kierunku granicy za- niego nieustanny marsz, utratę łączności z macierzystą jed- Tumidajski, przez 10 lat mieszkaniec Sanoka, dowódca sta- chodniej. Tam pułk obsadzał rejony Rabsztyna i Bogucic, nostką, przebijanie się przez lasy janowskie, Lublin i Frampol cjonującego tu II batalionu 2 Pułku Strzelców Podhalańskich. skąd dwa dni później rozpoczął wycofywanie za rzekę Nidę. do Biłgoraja. W tych okolicach natknął się na wkraczające Jego śmierć w obozie, gdzie tra�ł za swoją działalność w AK Jako tylna straż 22 Dywizji Piechoty Górskiej osłaniał jej od- jednostki radzieckie. Korzystając z nieuwagi strażników, po (był dowódcą Lubelskiego Okręgu Armii Krajowej), nastąpi- wrót, ponosząc duże straty. 10 września jednostka faktycznie trzech dniach uciekł z niewoli, by niedługo wpaść znów ła, gdy był przymusowo karmiony w czasie strajku głodowe- przestała istnieć, jej resztki operowały w okolicach Bełżca w ręce Niemców. Potem nastąpiła kolejna ucieczka i powrót. go. i wzdłuż Tanwii, by 22 września skapitulować przed niemiec- Okupację przetrwał w rodzinnym Brzozowie, by tuż po wy- 6.07.1937 zmarł Ihor Bohdan Antonycz, absolwent sanoc- kimi oddziałami. Był to faktyczny koniec 2 Pułku Strzelców cofaniu się Niemców rozpocząć pracę w Służbie Ochrony kiego gimnazjum, jeden z najwybitniejszych poetów ukraiń- Podhalańskich. Ciekawa jest historia pułkowego sztandaru, Kolei w Zagórzu. Służba nie była wcale lżejsza od frontowej skich, piewca tradycji i piękna Łemkowszczyzny. który udało się ocalić przed zniszczeniem lub przejęciem – tym razem pod znakiem walk z oddziałami UPA, czego przez wroga. W czasie pobytu w gajówce „Grzybowska” omal nie przypłacił życiem. w Mokrej żołnierze 2 psp przekazali go na przechowanie 2 Pułk Strzelców Podhalańskich jest już historią. Po woj- Wydarzyło się leśniczemu Józefowi Jedynakowi. Przetrwał wojnę w różnych nie nie został reaktywowany. Jego tradycje kontynuuje 21 miejscach. Depozytariusz sztandaru zdecydował się na ujaw- Batalion Logistyczny 21 Brygady Strzelców Podhalańskich. 1.07.1872 do użytku oddany został ponad 19-kilometrowy nienie go dopiero po latach. W 1963 r. został on uroczyście Ojcem chrzestnym sztandaru tej jednostki był właśnie zmar- odcinek linii kolejowej Chyrów–Krościenko, część budowy przekazany do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. ły ostatnio Marian Salamak – ostatni żołnierz 2 psp. trasy Przemyśl–Łupków. 1.07.1949 w wyniku zmian w administracji sądowej zniesio- ny został Sąd Grodzki w Rymanowie, który włączono w skład okręgu Sądu Grodzkiego w Sanoku. 1.07.1969 powołana została para�a pw. Podwyższenia Krzy- ża Świętego w Sanoku. Jej pierwszym proboszczem został o. Alan Chrząstek. 1.07.1972 utworzone zostało Nadleśnictwo w Komańczy z dwoma obszarami leśnymi: Komańcza i Łupków. 1.07.2007 arcybiskup przemyski Józef Michalik dokonał aktu koronacji obrazu Matki Boskiej Zagórskiej – Matki Nowego Życia. 2.07.1879 Rada Miejska w Sanoku na swoim posiedzeniu podjęła decyzję o rozpoczęciu działań zmierzających do utworzenia w mieście sądu okręgowego. Starania o powstanie takiej instytucji w Sanoku uwieńczone zostały ostatecznie sukcesem w 1887 r. 3.07.2002 podpisana została umowa o partnerstwie między Sanokiem a Kamieńcem Podolskim na Ukrainie. 3.07.2011 wybitny historyk mediewista Feliks Kiryk otrzy- mał honorowe obywatelstwo rodzinnej gminy Bukowsko. 4.07.1893 na Starym Cmentarzu w Zagórzu pochowany został Maksymilian Łepkowski, poseł do austriackiej Rady Państwa, marszałek rady powiatu sanockiego, właściciel ziemski. 5.07.1940 na górze Gruszka nieopodal Tarnawy Dolnej hitlerowcy dokonali egzekucji 113 Polaków przywiezionych tu z więzienia sanockiego, schwytanych w czasie próby prze- dostania się na Węgry. 6.07.1768 ogłoszono akt konfederacji ziemi sanockiej, będą- cy formą przystąpienia do konfederacji barskiej. Marszałkiem został wybrany Jakub Ignacy Bronicki, dziedzic Nowotańca. 7.07.1945 w Szczawnem, w powiecie sanockim, członkowie Ukraińskiej Powstańczej Armii zamordowali trzech Polaków,

ARCHIWUM MH w tym naczelnika stacji kolejowej i miejscowego milicjanta. Kondukt pogrzebowy. 28 czerwca 2016 r. (sj)

Autor jest wydawcą i redaktorem naczelnym dwumiesięcznika „Podkarpacka Historia”, periodyku „Z tamtego Rzeszowa” oraz portalu www.podkarpackahistoria.pl. Kontakt: [email protected] 18 OGŁOSZENIA 1 lipca 2016 r.

LOKALE Usługi Zguby Posiadam do wynaję- Różne NIERUCHOMOŚCI cia Podejmę się koszenia Zgubiono legitymację Sprzedam łąk i nieużytków, tel. 504- studencką wydaną przez Sprzedam Ekskluzywne, 2-po- -372-404 Śląski Uniwersytet Me- Drewno opałowe, tel. Podziel się z drugim kojowe mieszkanie w Cyklinowanie, układa- dyczny w Katowicach, Mieszkanie, 3-pokojowe, 504-372-404 centrum Sanoka, tel. nie parkietów, paneli, la- o nr 56115. Znalazcę 62,5 m2, Sanok, ul. Rze- Drewno opałowe, po- Oddam za darmo sło- 501-223-404, mail: kierowanie, renowacja proszę o kontakt, 725- mieślnicza, tel. 783-361- cięte, połupane, tel. 605- mę w miejscowości Za- [email protected] schodów, tel. 506-717- -152-995 -312 -205-640 górz, tel. 605-207-770 Mieszkanie, 2-pokojo- -530 Mieszkanie 2 pokoje + Krowę 8-letnią, po wy- Oddam dachówkę ce- we, os. Czyżyny, Kra- kuchnia, 39 m2, III piętro, cieleniu. Tarnawa Gór- ramiczną w dobrym sta- ków, tel. 609-563-999 przy ul. Cegielnianej, tel. na, tel. 505-309-565 nie, tel. 605-207-770 Dwa lokale, parter i I 795-962-298 Yorki – szczenięta piętro, tel. 605-445-103 DYŻURY TYGODNIK SANOCKI Mieszkanie – Sanok, z książeczką zdrowia, W RADZIE MIASTA Lokal 140 m2, tel. 698- Zatrudnimy Przedstawicieli Handlowych 2 numer jeden do sprzedaży usług. Zarobki już od 2 500 ul. Sadowa, 36 m , tel. tel. 664-957-074 4 lipca 2016 r. (poniedziałek) pokój nr 67 -733-334 zł, umowa o pracę po okresie próbnym, za- 691-720-755 Pinczer miniaturowy, dyżur pełni przewodniczący od 25 lat! pewniamy narzędzia do pracy. Zbigniew Daszyk Kontakt: 668 025 977. CV na adres: Dom drewniany do re- tel. 600-297-210 w godz. 16–17 Wakacyjne rabaty, [email protected] montu, na działce 8 a. Tanio cyrkularkę, tel. 7 lipca 2016 r. (czwartek) pokój nr 8 promocje na reklamy Długie koło Sanoka, tel. 698-733-334 dyżur pełni radny Adam Ryniak i ogłoszenia 663-839-401 w godz. 17–18 tel. 13-46-402-21 Kupię LOMBARD PROFIL Bezpyłowe cyklinowanie i lakierowanie podłóg SKUP ZŁOTA ogrodzenia, bramy, balustrady Kawalerkę lub jakieś po- Renowacja schodów Pożyczki! Super oferta! P.W. „Pro�l”, ul. Okulickiego 8 mieszczenie na mieszka- Sanok, ul. Piłsudskiego 8 tel. 13-463-20-09 Potrzebujesz gotówki – dzwoń! tel. 730-083-117 2 (Hala Targowa – I piętro, nie około 30 m – do re- Pożyczki dla każdego, proste zasady, montu, tel. 737-920-891 obok AGD) minimum formalności, dzwoń! tel. 13-464-30-61 Potrzebujesz IWONICZ ZDRÓJ ! tel. 666-393-804, 17-871-30-74 DOM PIĘKNIE POŁOŻONY, WYPOSAŻONY pieniędzy, wejdź: I UMEBLOWANY. BEZPOŚREDNIO www.daiglob.pl SPRZEDAM Z POWODU WYJAZDU. (zakładka daiglob a-count) tel. 664-657-930

Cyklinowanie – bezpyłowe, Żaluzje układanie podłóg, lakierowanie, rolety, folie okienne, moskitiery T. Czerwiński renowacje, w ofercie parkiet tel. 518 016 221, tel. 22 228 71 00 kom. 604-575-918 tel. 506-356-210

!Bez BIK! SM MLEKOVITA !Bez BIK! PRACA Oddział w Sanoku, ul. Przemyska 22, wynajmie od zaraz: Agencja Pośrednictwa Pracy „POGLESZ” 1. Pokoje biurowe w całości lub pojedynczo (5 biur o pow.: 12 Pożyczka na dowód! 2 2 z siedzibą w Sanoku poszukuje osób chętnych m , łącznie 60 m ). Nasz standard: wyposażenie, parking, sprzą- Również z zajęciami komorniczymi! tanie, ochrona, telefon, internet. Minimum formalności! do podjęcia pracy w charakterze 2. Hale magazynowe, biura i zaplecze socjalne (pow.: 152 m2, pracownika ﬁzycznego. w tym 95 m2 powierzchni chłodzonej). Standard: własny par- SANOK, ul. Jagiellońska 25, tel. 13-463-18-24 OSOBY ZAINTERESOWANE PODJĘCIEM PRACY PROSZĘ O KONTAKT TELEFONICZNY king, plac składowy, ochrona, telefon, internet. Więcej informacji w Oddziale w Sanoku przy ul. Przemyskiej !Bez BIK! SPRAWDŹ NAS! 512 302 642 13 46 54 134 22 lub pod telefonami: 606 467 056, 698 315 991. „SZWAGIER - MEBLE” poleca meble na zamówienie klienta, Chcesz wyrazić swoją wdzięczność? pomiary i doradztwo gratis, FACHOWY MONTAŻ Złóż życzenia lub podziękowania! Zapraszamy: Nowosielce 313 kom. 602 465 102 LETNIE PROMOCJE DO WYNAJĘCIA I RABATY POWIERZCHNIA POWIERZCHNIA Zapraszamy do redakcji MAGAZYNOWA BIUROWA 2 2 „Tygodnika Sanockiego” 300 m 150 m Rynek 10, Sanok, Dąbrówka, ul. II Armii WP 40 tel. 13-463-50-44 tel. 13-46-402-21 1 lipca 2016 r. TURYSTYKA 19 Wakacyjne wycieczki z PTTK

W niedzielę za miasto Plan tegorocznych wycieczek 3 lipca „W krainie inżyniera bobra” (Pogórze Przemyskie) – Zaczęły się wakacje, a wraz z nimi jedenasta edycja cyklu wy- „Rowerem po Pogórzu Dynowskim” wycieczka piesza. Prowadzący: Jan Adamczyk. cieczek pod nazwą „W niedzielę za miasto z przewodnikiem „Przez Pasmo Grabówki do doliny Sanu” (Pogórze Dynow- P�K”.Organizatorem letniej akcji od wielu lat jest Oddział W programie: przejazd na trasie: Sanok – Trepcza – Falejówka skie) – wycieczka rowerowa. Prowadzący: Wiesław Sternik. P�K „Ziemia Sanocka” w Sanoku oraz działające przy nim – Raczkowa – Końskie – Mrzygłód – Dębna – Trepcza – „Wiosłem wokół Jeziora Sieniawskiego” (Jezioro Sieniaw- Koło Przewodników. W każdą niedzielę lipca i sierpnia prze- Sanok. Długość trasy ok. 45 km. skie) – wycieczka kajakowa. Prowadzący: Mirosław Sworst. wodnicy spod znaku P�K zapraszają mieszkańców naszego Wpisowe: 5 zł. Każdy uczestnik wycieczki powinien za- miasta i jego gości na wspólne wędrowanie po bliższych i dal- chowywać ostrożność na drodze, przestrzegać przepisów 10 lipca szych okolicach Sanoka. ruchu drogowego, posiadać sprawny rower i kask ochronny. „Z Bukowicy w dolinę Wisłoka” (Beskid Niski) – wycieczka Wyżywienie i picie we własnym zakresie. Istnieje możliwość piesza. Prowadzący: Mirosław Sworst. W ofercie P�K każdy powinien znaleźć coś dla siebie. Można wynajęcia rowerów w barze „Tawerna” na Białej Górze. Zbiór- wziąć udział w wycieczkach pieszych, rowerowych i kajako- ka uczestników na parkingu pod Kau�andem (ul. Królowej 17 lipca wych. Trasa każdej z nich jest zaplanowana tak, aby umożliwić Bony 10) w Sanoku o godz. 8.45. Wyjazd o godz. 9. Powrót do „Trasa prosta i dość bliska do klasztoru i schroniska” (Komań- uczestnictwo zarówno dzieciom, jak i starszym. Wszystkie wy- Sanoka i zakończenie wycieczki ok. godz. 15. cza i okolice) – wycieczka piesza. Prowadzący: Andrzej Organ. cieczki zostały przygotowane według autorskich programów Przewodnikiem wycieczki będzie Wiesław Sternik. przewodników i będą przez nich prowadzone całkowicie spo- 24 lipca łecznie. Jedyne koszty uczestnictwa to wydatki związane z wy- – Celem kolejnej wyciecz- „Wędruj z nami lasami, polami” (Dwernik Kamień) – najęciem autokaru, ubezpieczeniem uczestników, itp. Wszel- ki rowerowej po Pogórzu Dy- wycieczka piesza. Prowadzący: Monika i Artur Kowalczyk. kie informacje na temat organizowanych wycieczek, ich zapo- nowskim będzie pogłębienie wiedzi będą zamieszczane w „Tygodniku Sanockim”, który wiedzy na temat historii naj- 31 lipca objął akcję patronatem. Biuro Oddziału P�K w Sanoku bliższych okolic Sanoka. „W widłach Osławy i Kalniczki” (Przedgórze Bieszczadzkie) zaprasza również na weekendowe wycieczki turystyczno-kra- Na trasie w czasie przerw na – wycieczka piesza. Prowadzący: Janusz Kusiak. joznawcze po najciekawszych miastach Polski i sąsiednich kra- zregenerowanie sił zwiedzimy jów (w tym zwiedzanie Lwowa i kąpiele termalne na neogotycki kościół w Falejów- 7 sierpnia Węgrzech) oraz wycieczki górskie w Karpaty polskie, ukraiń- ce, XV-wieczny kościół w Mrzy- „Tajemnice Twierdzy Przemyśl” (okolice Przemyśla) – skie i rumuńskie. głodzie oraz dawne cerkwie wycieczka piesza. Prowadzący: Jerzy Szlachcic. w Końskiem i Trepczy. Po dro- „Wokół wstęgi błękitnego Sanu” (Dolina Sanu) – wycieczka W najbliższą niedzielę, 3 lipca, zapraszamy na: dze towarzyszyć nam będą rowerowa. Prowadzący: Edward Szychowski. piękne widoki na dolinę rzeki „Wiosłem wokół Jeziora Sieniawskiego” San oraz szczyty Pogórza Dy- 14 sierpnia nowskiego, Przemyskiego i Gór „Tajemnica doliny Caryńskiego” (Bieszczady) – wycieczka W programie: Przejazd do Sieniawy i ok. trzygodzinny spływ Sanocko-Turczańskich – mówi piesza. Prowadzący: Jan Adamczyk. kajakami po Jeziorze Sieniawskim. Wpisowe: 35 zł – dzieci Wiesław Sternik. i członkowie P�K, 40 zł – pozostali. Wyżywienie i picie we 21 sierpnia własnym zakresie. Każdy uczestnik powinien umieć pływać Obowiązkowe zapisy na wszystkie trzy wycieczki w biurze „W krainie węża Eskulapa” (Dolina Sanu) – wycieczka wpław i kajakiem. Należy zabrać ze sobą strój do kąpieli i prze- Oddziału P�K (ul. 3 Maja 2) w Sanoku lub pod nr tel. 13 46 piesza. Prowadzący: Zbigniew Maj. strzegać regulaminu spływu. Osoby niepełnoletnie biorą 32171 do 1 lipca (piątek). Liczba miejsc ograniczona – decy- udział w spływie tylko pod opieką dorosłych. duje kolejność zapisów. 28 sierpnia Zbiórka uczestników na parkingu pod Kau�andem (ul. „Z wizytą w dawnym miasteczku” (Jaćmierz i okolice) – Królowej Bony 10) w Sanoku o godz. 8.45. Wyjazd o godz. Uwaga: wycieczka piesza. Prowadzący: Wojciech Węgrzyn. 9. Powrót i zakończenie wycieczki ok. godz. 16. W przypadku niesprzyjających warunków atmosferycznych Przewodnikiem wycieczki będzie Mirosław Sworst. lub innych przyczyn niezależnych organizatorzy zastrzegają 4 września sobie prawo do zmiany każdej z tras, jej skrócenia lub całkowi- „W krainie mieszkańców Karpackiej Puszczy” (Przedgórze – Serdecznie zapraszam tego odwołania. Bieszczadzkie) – wycieczka piesza. Prowadzący: Stanisław na wycieczkę kajakową po Podczas spotkania wszystkich trzech grup o godz. 8.45 na Sieradzki. mało znanym Jeziorze Sie- parkingu pod Kau�andem w Sanoku nastąpi o�cjalne rozpo- „Dolinami Kalniczki i Hoczewki” (Przedgórze Bieszczadzkie) niawskim. Podczas spływu częcie cyklu wakacyjnych wycieczek „W niedzielę za miasto – wycieczka rowerowa. Prowadzący: Wiesław Sternik. wodami rzeki Wisłok będzie z przewodnikiem P�K”. „Spływ kajakowy po Bieszczadzkim Morzu” (Jezioro Solińskie) okazja do wysłuchania histo- – wycieczka kajakowa. Prowadzący: Sabina Pelc-Szuryn. rii okolicznych miejscowości oraz powstania tego zbiorni- ka, a wszystko to w malowni- czej scenerii Wzgórz Ryma- nowskich oraz pasma Buko- Śladami Józefa Pawłusiewicza wicy – zachęca Mirosław Sworst. 25 czerwca odbył się kolejny – piąty – Rajd Śladami Józefa Pawłusiewicza, organizowany przez Koło Przewodników P�K w Sanoku. Rajd prowadził Artur Kowalczyk, prezes Koła. „W krainie inżyniera bobra” Uczestnicy przejechali auto- słońce, przemoczone ubrania W programie: przejazd do Lipy i spacer ścieżką przyrodni- karem z Sanoka do Radziejo- i peleryny wyschły, a w grupie czo-dydaktyczną „Bobrowa Dolina”. Czas przejścia ok. wej – nieistniejącej już wsi, powrócił dobry nastrój. Na- 3 godz. (do zdobycia 4 pkt GOT). Następnie przejazd do usytuowanej między Baligro- stępny w programie szczyt Rezerwatu Przyrody „Krępak” i ok. godzinna wędrówka dem a Wołkowyją, po której Woronikówka (836 m n.p.m.), ścieżką dydaktyczno-przyrodniczą (do zdobycia 3 pkt pozostało jedynie cerkwisko położony w paśmie Łopienni- GOT). Na zakończenie wspólne ognisko. z kilkoma nagrobkami, ma- ka i Durnej – który przez sze- Wpisowe: 25 zł – dzieci i członkowie P�K, 30 zł – pozo- lowniczo umiejscowione na reg lat nosił nazwę „Walter”, stali. stoku wzgórza i oczyszczone na cześć poległego w pobli- Każdy uczestnik powinien posiadać odpowiedni do wę- obecnie z chwastów i zarośli. skich Jabłonkach gen. Karola drówki i panujących warunków atmosferycznych strój, wyży- Wieś i cerkiew pw. św. Miko- Świerczewskiego – został wienie i picie. łaja Cudotwórcy zostały spa- ominięty, gdyż po niedawnej Zbiórka uczestników na parkingu pod Kau�andem lone, a mieszkańcy wysiedleni burzy próba wspinaczki na (ul. Królowej Bony 10) w Sanoku o godz. 8.45. Wyjazd o godz. w latach 1946-47. jego bardzo strome stoki 9. Powrót do Sanoka i zakończenie wycieczki około godz. 17. Następnie uczestnicy raj- skończyłaby się zjazdem Przewodnikiem wycieczki będzie Jan Adamczyk.

du rozpoczęli wędrówkę le- w błocie. MONIKA KOWALSKA – Serdecznie zapraszam śnymi ścieżkami na szczyt Pierwotny program wy- na inaugurację letniej akcji Durna (979 m n.p.m.), poło- cieczki został nieco zmody�- Kibica. W przestronnym ogarnęła wszystkich. Tańcom, „W niedziele za miasto z prze- żony na terenie Ciśniańsko- kowany w związku z tym, że ogrodzie przy kawiarni „Pod toastom i wiwatom nie było wodnikiem P�K”. Udamy -Wetlińskiego Parku Narodo- tego dnia w ramach Mi- Żubrem” chętni mogli sobie końca. Dla czwórki najmłod- się na spacer po Bobrowej wego. W pobliżu szczytu na- strzostw Europy w Piłce Noż- upiec kiełbaski na ognisku, szych turystów była to także Dolinie. Zaglądniemy w miej- rastające od pewnego czasu nej Polska rozgrywała mecz pohuśtać się na drewnianej swoista lekcja radosnego pa- sca, gdzie bobry bytują, bu- grzmoty i ciemniejące chmu- ze Szwajcarią. Grupa skiero- huśtawce ogrodowej, posie- triotyzmu. Uczestnicy rajdu, dują tamy i ścinają drzewa. ry przeszły w regularną burzę wała się zatem do Nowosiółek dzieć i porozmawiać. W koń- ubłoceni po kolana, ale też Posłuchamy leśnych ptaków, z piorunami i ścianą deszczu. między Hoczwią a Baligro- cu emocje związane ze wspól- pomalowani w zwycięskie a może spotkamy zwierzęta. Mniej doświadczeni rajdowcy dem, gdzie w zaprzyjaźnio- nym kibicowaniem polskiej barwy biało-czerwone na Na zakończenie zapalimy odbyli zatem przy okazji bły- nym Muzeum Przyrodniczo- drużynie wciągnęły nawet wszystkich odkrytych czę- ognisko, na którym upiecze- skawiczny kurs zachowania w -Łowieckim „Knieja” gościnni tych, którzy zazwyczaj nie in- ściach ciała, wrócili do Sano- my kiełbaski – zachęca Jan górach w takiej sytuacji. Na gospodarze, państwo Wała- teresują się piłką nożną. Ra- ka wyśmienitych humorach. Adamczyk. szczęście w końcu wyszło chowscy, zorganizowali Strefę dość ze zwycięstwa Polaków Agnieszka Szczepańska 20 MIASTA I POWIATU 1 lipca 2016 r. Jak pojawienie się Galerii Sanok wpłynęło na lokalny handel Osiedlowe sklepiki kontra supermarkety Lokalni przedsiębiorcy w całej Polsce muszą się zmagać z silną konkurencją, jaką są sieciówki i supermarkety. Coraz częściej z nimi przegrywają. Przede wszystkim dlatego, że nie są w stanie zaproponować cen tak atrakcyjnych, jak te oferowane przez markety. Jaka więc przyszłość czeka wła- ścicieli małych �rm? Są skazani na porażkę? Wystarczy przejść ulicami Dla ludzi jest to wygodne. Sanoka, by dostrzec zmianę. Mimo że dokładamy starań, Małych sklepów jest coraz by oferowany przez nas towar mniej. Mnóstwo miejsc, któ- był najwyższej jakości i w ni- re kiedyś tętniły życiem, dziś czym nie jest on gorszy od świeci pustkami. Natomiast tego w sklepach zlokalizowa- z roku na rok przybywa sie- nych w galerii, nasze obroty ciówek. Są takie supermarke- spadają. Po prostu mieszkań- ty jak: Biedronka, Lidl, Kau- cy coraz rzadziej korzystają �and,Carrefour,Intermarché z mniejszych sklepów zloka- i wiele innych. lizowanych na mieście, a my Z danych Głównego Urzę- nie możemy temu zaradzić – du Statystycznego w Rzeszo- zauważa jeden z właścicieli wie wynika, że w naszym sklepów. województwie w roku 2005 było 135 supermarketów Co wolą mieszkańcy? i 10 hipermarketów, nato- Preferencje mieszkańców co

miast w roku 2014 hipermar- do wyboru sklepu są zróżni- ARCHIWUM TS ketów było już 22, a super- cowane. marketów 305! Sklepy wiel- – Zazwyczaj zakupy robię nie wszystkim handlowcom majątkiem w wysokości mi- – Ludzie wolą kupować wpływa mniej pieniędzy. kopowierzchniowe proponu- w supermarketach. Tak jest sanockim udało się zdobyć liardów dolarów – dziś już za pomocą Internetu. W ten Okazuje się, że to nieprawda. ją mieszkańcom atrakcyjne oszczędniej. Ceny w osiedlo- tam lokal. Już wtedy osoby, praktycznie nie istnieje. Pro- sposób mogą mieć dostęp do – Podatki płaci się do ceny, bogaty asortyment, cie- wych sklepikach są znacznie które nie prowadziły tam biz- dukowała papier fotogra�cz- większej ilości produktów urzędu skarbowego związa- kawe promocje, a czasem też wyższe, ponieważ sprzedaw- nesu, podkreślały, że poja- ny, klisze i aparaty. Dziś już w atrakcyjnych cenach – pod- nego z miejscem prowadze- konkursy. Ich ogromną zaletą cy naliczają sobie wysoką wienie się takiego obiektu nikt nie używa kliszy do apa- kreśla. nia działalności lub siedziby jest pora otwarcia – od wcze- marżę. Większe sklepy kuszą bardzo negatywnie wpłynęło ratu. Te produkty umarły. Internet zagroził nawet �rmy. Małe �rmy i pracowni- snych godzin rannych aż po też promocjami. Wówczas na ich interesy. Na hali targo- Tak się po prostu dzieje; przedstawicielom �rm ubez- cy od swoich dochodów od- nocne. Małym sklepikom niektóre produkty można na- wej dominowały małe sklepi- można to zaakceptować i za- pieczeniowych. prowadzają podatek PIT. trudno z nimi konkurować. być o połowę taniej. Z ma- ki, więc nie miała ona aż ta- chowywać się w sposób – Pomału �rmy tego typu Gmina ma udział w 37,53 % Jednak mają mnóstwo zalet. łych sklepików korzystam kiej skali oddziaływania, racjonalny albo się temu zaczynają wymierać. Coraz tego podatku. Oznacza to, że Z raportu „Polska 2030. Tu sporadycznie, tylko wtedy, mimo to w jakiś sposób wpły- sprzeciwiać, jednak nie da się częściej ludzie decydują się niezależnie od tego, czy �rma mieszkam, tu kupuję – spo- gdy chcę kupić jedną albo nęła na rynek. Z czasem za- tego zjawiska powstrzymać – na wykupienie ubezpieczenia jest ze Szczecina, czy z Sano- łeczności jutra” wynika, że dwie rzeczy – mówi Agniesz- częli pojawiać się więksi „gra- tłumaczy Bogusław Połdiak. za pomocą Internetu. Po co ka, i tak pieniądze wpłyną obecność handlu lokalnego ka, mieszkanka powiatu. – cze”, nie były to �rmy z Sano- Dyrektor zauważa, że mamy korzystać z usług po- do gminnej kasy. Dlatego ma duży wpływ na budowa- Bardzo duże znaczenie ma ka, a zewnętrzni przedsię- proces wymierania sklepi- średnika, skoro można to za- z punktu widzenia władz nie więzi społecznych. To dla mnie też to, że w dużych biorcy posiadający odpo- ków spożywczych wpłynął łatwić w formie elektronicz- gminy nie ma znaczenia, kto właśnie w osiedlowych skle- sklepach wszystko mogę ku- wiednie środki �nansowe, na sytuację lokalnych hur- nej? Tak jest nie tylko jest właścicielem �rmy. Jed- pach wszyscy się doskonale pić w jednym miejscu: che- którzy mogli pozwolić sobie towni, które również zaczęły wygodniej, ale też taniej – za- nak, co istotne, to do jakiej znają, tam też można zrobić mię, produkty spożywcze, na budowę sklepów wielko- upadać. uważa Bogusław Połdiak. gminy wpłynie podatek. Jest zakupy na tak zwany zeszyt. a nawet przybory kuchenne, powierzchniowych. Sanoccy – Wielkopowierzchniowe Co więcej, niektóre pro- to uzależnione od miejsca za- zabawki dla dzieci i rośliny – przedsiębiorcy też byli w sta- sklepy spożywcze, które za- dukty w Internecie dostępne meldowania pracownika – Przedsiębiorcy odczuli dodaje. nie to zrobić, ale nie doszli do częły się tutaj pojawiać, nie są wcześniej niż w sklepach. wyjaśnia dyrektor. – Nato- stratę Inne zdanie na ten temat porozumienia. Woleli działać korzystały z usług lokalnych Ludzie są niecierpliwi i nie- miast jeśli chodzi o podatek W ubiegłym roku w Sanoku ma natomiast Monika. na własną rękę – wyjaśnia dostawców – mówi. – Nato- przyzwyczajeni do długiego dochodowy od �rmy, jeżeli działać zaczęła galeria han- – Zakupy od kilku lat ro- Bogusław Połdiak. – Pierw- miast sklepiki narzekały na oczekiwania. Towar chcą ma ona kilka oddziałów dlowa. Wpłynęło to na spa- bię w naszym małym osie- sze większe sklepy, które po- nową sytuację, jednak w dal- mieć natychmiast. w różnych miastach, to jest dek zarobków właścicieli dlowym sklepiku. Bardzo jawiły się w naszym mieście, szym ciągu działały, obcinając – Jeśli chcemy coś kupić, zobowiązana do rozłożenia lokali znajdujących się na te- lubię tam chodzić. Znam były z branży spożywczej. koszty funkcjonowania, np. a nie ma tego w ofercie lokal- podatku w sposób propor- renie miasta. Jak twierdzi Jan sprzedawczynie, a one do- I od razu zaczęły mieć nega- właściciele wydłużyli swój nych �rm, to sięgamy po inne cjonalny do dochodów uzy- Fuks, sanocki przedsiębiorca skonale wiedzą, czego po- tywny wpływ na małe, lokal- czas pracy i zaczęli zatrudniać rozwiązania, np. kupujemy za skiwanych z poszczególnych i miejski audytor, negatywny trzebuję. Czasem specjalnie ne sklepiki, których było członków rodziny. Niestety, pomocą Internetu – krótko miejsc. Warto zaznaczyć, że wpływ galerii na lokalny han- dla mnie zamawiają jakieś wówczas bardzo dużo. Sprze- ludzie są wygodni. Wolą poje- wyjaśnia dyrektor RIG. – Na od spółek prawa handlowego del był do przewidzenia. produkty. Ogromną zaletą dawano w nich nie tylko pro- chać do supermarketu, który pewno duże �rmymająwpływ (CIT) do gminy wpływają – Przez działania po- takich miejsc jest też to, że dukty spożywcze, ale też che- jest dłużej otwarty, ma bogat- na wymieranie mniejszych mniejsze dochody niż od przednich władz galeria od mam gwarancję, iż kupuję mię gospodarczą i wszystko szy asortyment i gdzie wszyst- sklepów, jednak nie jest to je- osób �zycznych. Gmina ma początku dostała korzystniej- zdrowo. Towar zamawiany to, czego potrzebowali miesz- ko można wrzucić do wózka, dyna przyczyna takiego zjawi- udział 6,71 % w CIT. W przy- sze warunki. Była na uprzy- jest od lokalnych przedsię- kańcy – dodaje. a później podjechać nim do ska. Najczęściej składa się na padku powiatu proporcje są wilejowanej pozycji. Kilka biorstw, którym zależy na Dyrektor RIG zauważa, samochodu. Do osiedlowego to wiele czynników. Ja nie odwrotne. Podstawowym punktów handlowych zosta- tym, by ich produkty były że wypieranie małych skle- sklepu mieszkańcy idą tylko oceniam oddziaływania su- dochodem własnym gmin ło przeniesionych z lokali wysokiej jakości. Nie można pów przez duże sieci jest zja- wtedy, gdy nie mają innego permarketów na rynek ani ne- jest podatek od nieruchomo- miejskich do galerii. Część tego powiedzieć o większości wiskiem naturalnym. wyjścia lub gdy potrzebują gatywnie, ani pozytywnie. ści oraz udział w podatku do- najemców nie przetrwała tej towarów z supermarketów – – Wiele lat temu jako Re- tylko jednej lub dwóch rzeczy Uważam, że to efekt rozwoju chodowym od osób �zycz- zmiany i zlikwidowała dzia- krótko ocenia kobieta. gionalna Izba Gospodarcza – dodaje. świata. Niektóre produkty nych. Także przy podatku od łalność. Dlatego zmniejszyły wydaliśmy opinię przychylną będą musiały zaniknąć nawet nieruchomości pochodzenie się wpływy z tytułu najmu – Każdy produkt kiedyś dla sklepów wielkopo- Z Internetem nie sposób jeśli nie pojawiłyby się marke- �rmy nie ma znaczenia. Liczy mówi Jan Fuks. umiera wierzchniowych, czym wy- konkurować ty. Sklepy wielkopowierzch- się, jaka jest powierzchnia Właściciele mniejszych O to, jaki wpływ na działal- wołaliśmy oburzenie lokal- Z czasem na sanockim rynku niowe są, ponieważ tego ocze- nieruchomości wykorzysty- sklepów konkurencję galerii ność małych sklepików mają nych przedsiębiorców. Uzna- zaczęły pojawiać się również kują ludzie. Gdyby nie było wanej do prowadzenia dzia- odczuli na własnej skórze. sieciówki, sklepy wielkopo- liśmy bowiem, że naturalnym markety techniczne, np. bu- ich w Sanoku, to – nie oszu- łalności gospodarczej – do- Skierowali do burmistrza pi- wierzchniowe i galerie han- zjawiskiem jest wypieranie dowlane, które spowodowały, kujmy się – mieszkańcy jeź- daje. smo z prośbą o zmniejszenie dlowe, zapytaliśmy Bogusła- mniejszych sklepów przez że lokalne �rmy specjalizujące dziliby do większych miast, W 2014 r. środki Gminy czynszu z powodu spadku wa Połdiaka, dyrektora Re- większe. Istnieje coś takiego się w oferowaniu jednego seg- np. Rzeszowa, gdzie one funk- Miasta Sanoka w 51,13 proc. obrotów. gionalnej Izby Gospodarczej w marketingu, jak „czas życia mentu branży budowlanej cjonują. Właśnie tak było kie- pochodziły z podatków, – Od kiedy działa galeria, w Sanoku. produktu”. Każdą usługę przestały istnieć lub zmuszo- dyś – podsumowuje Bogu- opłat i udziału w podatkach znacznie spadła nam ilość – Pierwszą tzw. galerią i każdy produkt można po- ne zostały do zmody�kowa- sław Połdiak. dochodowych, zaś w 2015 r. klientów, a tym samym za- w naszym mieście była hala równać do człowieka. Po- nia oferty. Oprócz sprzedaży – w 48,84 proc. Mimo wi- robki. Większość osób wy- targowa. Nie pojawiły się one dobnie jak on rodzi się, dora- zaczęły zajmować się też usłu- Podatki i tak wpływają do docznego spadku wciąż jest biera zakupy w galerii. Tam dziś czy pięć lat temu. Proces sta i umiera. Najlepszym gami. Okazuje się jednak, że miejskiego budżetu to spora suma, stanowiąca w jednym miejscu zgroma- ten został zapoczątkowany przykładem jest amerykań- zagrożeniem dla małych skle- Może się wydawać, że poja- blisko połowę dochodów dzone są sklepy odzieżowe, już przed dwudziestu laty. ska �rma „Kodak”,która pięt- pów oferujących różne towa- wienie się sieciowych skle- miasta. obuwnicze, z zabawkami, Gdy hala targowa zaczęła naście lat temu była olbrzy- ry są przede wszystkim usługi pów np. zagranicznych spra- aes sprzętem elektronicznym itp. funkcjonować, oczywiście mim potentatem i zarządzała internetowe. wiło, że do budżetu gminy 1 lipca 2016 r. MIASTA I POWIATU 21 Kupić czy sprzedać? Rynek mieszkaniowy w Sanoku Własne mieszkanie ciągle pozostaje w sferze marzeń dla wielu ludzi, zwłaszcza młodych, którzy zdecydowali się założyć rodzinę, pozostać w kraju. Niekiedy postanawiają osiedlić się w małych miastach, jak nasz Sanok, z dala od wielkomiejskiego hałasu i pędu życia.

TOMEK MAJDOSZ przestał być konkurencyjny [email protected] dla rynku pierwotnego. W Rzeszowie powstaje naj- częściej kilka bloków z jed- Pan Grzegorz, trzydziestola- noczesną rozbudową infra- tek ze Śląska, swoją żonę po- struktury, to sprzyja ogrom- znał na studiach. Okazało się, nemu zainteresowaniu kup- że pochodzi ona z miejsco- ców – mówi specjalistka wości spod Sanoka. Oboje od rynku mieszkaniowego postanowili, że właśnie w Sa- z dwudziestopięcioletnim noku rozpoczną wspólne ży- doświadczeniem, obecnie cie. Mieli szczęście, ponieważ pracująca dla Avista-Nieru- żona posiadała przepisany chomości i Finanse w Rze- po babci grunt z małym szowie. domkiem, ponadto oboje Według opinii specjali- przez długi czas pracowali za stów od nieruchomości granicą, udało się im odłożyć z Rzeszowa, największym część zarobionych pieniędzy. wzięciem cieszą się mieszka- – Mieszkanie kupiliśmy nia o powierzchni 50 m2, no- z własnych oszczędności; tuje się tendencję spadkową owszem, myśleliśmy o pro- w sektorze mieszkań poniżej gramie MDM, ale z uwagi na 40 m2. Słabo też sprzedają się to, że żona jest już właściciel- kawalerki. Ceny na rynku de- ką jednej nieruchomości, nie weloperskim wahają się kwali�kowaliśmy się do w granicach 3500–4500 zł za tej formy do�nansowania. metr kwadratowy. Choć zda- W końcu wzięliśmy zwykły rzają się i takie sytuacje, kie- kredyt gotówkowy w wyso- dy inwestor dogaduje się kości ok. 30 tys. zł na zakup z gminą, jak miało to miejsce mieszkania w Sanoku – mówi w przypadku nowego osiedla pan Grzegorz. powstałego w Boguchwale MDM („Mieszkanie dla pod Rzeszowem. Nowe

młodych”) to rządowy pro- ARCHIWUM TS mieszkania w cenie 3000 zł gram wsparcia młodych lu- za metr poszły jak ciepłe budzi, którzy chcą zakupić W umowie MDM mają także go, utworzone jeszcze za i najważniejsze: jak na Sanok, Okazuje się, że na rynku łeczki – wspomina specjalist- pierwsze mieszkanie lub zapisane, że nie mogą sprze- poprzedniej ekipy, która ha- spora liczba parkingów. mieszkaniowym w Rzeszo- ka z Avisty. dom jednorodzinny. Środki dać mieszkania do pięciu lat, mowała rozwój rynku nieru- Panowie Grzegorz i Marek wie, gdzie notowany jest naj- przeznaczone na do�nanso- otrzymali również gwarancję chomości, ponadto strach mieszkania swoje kupili na większy wzrost kupna i sprze- *** wanie pochodzą z Funduszu zwolnienia ze spłaty kredytu urzędników przed Regional- Wójtostwie, z parkingami jest daży mieszkań dzięki dyna- Wprawdzie nie ma co porów- Dopłat. Zainteresowanie jest na okres dwunastu miesięcy ną Dyrekcją Ochrony Środo- różnie; istotne, że w pobliżu micznej rozbudowie nowych nywać rynku mieszkaniowe- ogromne, do tego stopnia, że w przypadku utraty pracy lub wiska w Rzeszowie powodu- są szkoła, przedszkole, skle- osiedli, spadła sprzedaż go w Rzeszowie z tym w Sa- już w marcu tego roku Bank hospitalizacji jednego z mał- ją wstrzymywanie wydawa- py. Poza tym również i na mieszkań z rynku wtórnego. noku, ale wiele osób decydu- Gospodarstwa Krajowego żonków. Z tym, że tylko nia decyzji – mówi ekspert tym osiedlu pojawia się dużo – O ile jeszcze 10 lat temu je się zostać w naszym mie- poinformował o wstrzyma- w okresie pierwszych czte- od nieruchomości, który mieszkań na sprzedaż. mieszkanie o powierzchni ście. Alternatywa wyboru niu do�nansowania z powo- rech lat od uruchomienia chce pozostać anonimowy. – Jest bardzo wielu ludzi, 50 m2 z rynku wtórnego mieszkań jest skromna i do- du wyczerpania środków. kredytu. Pan Grzegorz z żoną Przypomnijmy: 28 czerw- którzy przyjeżdżają z zagrani- można było sprzedać za ok. tyczy ona głównie rynku Na ten rok przewidzianych również zakupili mieszkanie ca podczas XI sesji absoluto- cy, załatwiają interesy w Sano- 250 tys. zł, o tyle dzisiaj tego wtórnego. W tym obszarze było 730 mln zł, na pozostałe o powierzchni 50 m2 i także ryjnej Rady Miasta Sanoka ku, czyszczą swoje sprawy, typu mieszkanie kosztuje ok. wyraźny jest zastój. Pomimo lata przeznaczone są kolejno: na rynku wtórnym. Ceny obu VII kadencji pod uwagę miało m.in. sprzedają mieszkania, 200 tys. zł, w przyszłości bę- to kuszą ceny, oczywiście 746 mln zł (2017 r.) i 762 mieszkań wahały się w grani- być wzięte Studium Uwarun- tak dzieje się m.in. na Wójto- dzie jeszcze taniej. Widać wy- także lokalizacja, bliskość mln zł (2018 r.). Ale jeżeli cach 150 tys. zł. Pan Marek, kowań i Kierunków Zagospo- stwie – wspomina jeden z eks- raźnie tendencję spadkową Bieszczadów, Beskidu Ni- w tym roku z puli przyszło- znając realia rynku mieszka- darowania Przestrzennego. pertów od nieruchomości. na rynku wtórnym, który skiego. Panowie Grzegorz rocznej zostanie wykorzysta- niowego w Sanoku, nie my- Przeszło tydzień temu, kiedy i Marek mają już klucze na połowa środków, tj. 373 ślał o nowym mieszkaniu, rozmawiałem z Robertem do swoich nowych/starych mln, przyjmowanie wnio- pan Grzegorz jakiś czas szu- Oleniaczem, liczył on na mieszkań, na razie jeszcze sków o dopłaty zostanie kał lokali deweloperskich; zmiany w studium, które mo- się nie wprowadzają z rodzi- wstrzymane i ruszy dopiero niestety, znikoma liczba ofert głyby udrożnić system pozy- nami, trwają drobne remon- od stycznia. szybko go zniechęciła. skiwania nowych terenów. Jak ty. Obaj nie korzystali z po- Z MDM skorzystał pan – Widełki cenowe – mówi wiadomo, wniosek o rozpa- mocy pośredników, ogłoszeń Marek, sanoczanin, który Robert Oleniacz z Biura trzenie studium w czasie sesji o sprzedaży mieszkań szukali wraz z małżonką wniosek Obrotu Nieruchomościami został przełożony. tylko na dwóch portalach: złożył na początku tego roku. w Sanoku – w naszym mie- – W Sanoku mamy paski, OLX i Sanok24.pl. Czekali dwa tygodnie, ście wahają się w granicach nie tereny. Czyli działki o sze- Zachęcamy jednocześnie w końcu dostali pozytywną 2500-3200 zł za metr kwa- rokości 6 m i długości 300 m, naszych czytelników do po- odpowiedź. dratowy w przypadku rynku często nieuzbrojone. Taka dzielenia się swoimi doświad- – Udało się. Tym bardziej wtórnego. Ceny, które wid- działka nie nadaje się na czeniami z kupnem czy się cieszę, bo w tym roku nieją na portalach, są to tzw. zagospodarowanie. Często sprzedażą mieszkania w na- kończymy z żoną 35 lat, więc ceny transakcyjne, które pod- dzwonią ludzie od nierucho- szym mieście. Do wskazania na program do�nansowania legają negocjacji. O rynku mości ze Śląska, Warszawy sugestii bądź problemów, już byśmy się nie zakwali�- deweloperskim zapomnijmy, i pytają – bo mają klientów które moglibyśmy poruszyć kowali – mówi pan Marek. jedyne nowe osiedle powsta- zainteresowanych kupnem na łamach gazety, a które do- Pan Marek z żoną to mło- łe w ostatnim czasie to Osie- nowych mieszkań w naszym tyczą rynku mieszkaniowego dzi nauczyciele z dwójką dle nad Stawami. mieście – o możliwość inwe- w Sanoku. Już teraz możemy dzieci, o wyjeździe z rodzin- Eksperci od nieruchomo- stycji i muszę odstawić ich podpowiedzieć kilka tema- nego miasta nie myślą. Kupili ści w Sanoku są zgodni: moż- z kwitkiem – mówi Robert tów, którymi warto się zain- mieszkanie o powierzchni liwości pozyskiwania nowych Oleniacz. teresować: rządowy program 50 m2 na jednym z osiedli terenów pod inwestycje, co Z informacji ekspertów „Mieszkanie Plus”, sprzedaż w Sanoku, na rynku wtór- wiąże się również z rozbudo- od nieruchomości dowiadu- mieszkania z kredytem, innym. W ramach programu, wą nowych osiedli, blokują jemy się, że największym westycje niezrealizowane na po spełnieniu wielu restryk- urzędnicy. Niejasne kryteria wzięciem cieszą się mieszka- terenie naszego miasta. cyjnych obostrzeń, oprócz zawarte w Studium Uwarun- nia z rynku wtórnego na osie- Imiona bohaterów wy- kredytu otrzymali m.in. kowań i Kierunków Zago- dlu Błonie. Szkoła, duża licz- stępujących w tekście zostały

30 tys. na tzw. wkład własny. spodarowania Przestrzenne- ba sklepów, blisko MOSiR TOMEK MAJDOSZ zmienione. 22 SPORT 1 lipca 2016 r. Pozostanie w pamięci Biegi Fedak znów zostawił Żegnaj, Trenerze! konkurencję w tyle Podczas VII Biegu Sokoła w Sokołowie Małopolskim 25 maja w wieku 95 lat zmarł jeden z najwybitniejszych tenisistów Sanoka, wielokrot- gaczewiczem opracowywali Sanok reprezentowało trzech zawodników: Grzegorz ny mistrz Polski w tenisie w kategorii super seniorów, zdobywca medali na turniejach koncepcje rozwoju tenisa Fedak, Marek Szewczyk i Marcin Kielar. Wszyscy wzię- europejskich Eugeniusz Czerepaniak. w Sanoku. li udział w biegu na 10 km. Bezkonkurencyjny okazał się Stefan Tarapacki: – Byliśmy Grzegorz Fedak, który uzyskał czas 36.55 i zajął pierwsze Karierę sportową zaczynał razem na tak wielu zawodach miejsce w kwali�kacji generalnej. od tenisa stołowego, w które- w kraju i za granicą, że chyba go zaczął grać, mając lat 15, nikt nie byłby w stanie poli- – Zawody rozgrywane były który z czasem 37.55 zajął w Gdańsku, gdzie wówczas czyć. Początkowo rywalizo- w bardzo trudnych warun- trzecie miejsce. Przez całą mieszkał. W 1946 r., po przy- waliśmy, a później graliśmy kach, temperatura powietrza trasę trzymał się za trzecim jeździe do Sanoka, organizo- w różnych grupach wieko- wynosiła 34 stopnie, do tego zawodnikiem, wyprzedził go wał tenis stołowy w klubie wych, co sprawiało, że często dochodziło palące słońce. dopiero na 500. m o 8 se- Sanoczanka; był wówczas in- wracaliśmy do Sanoka z dwo- Cztery osoby zostały zabrane kund. struktorem, kierownikiem ma złotymi medalami. Znali przez karetkę, jedna z udarem Nasz trzeci reprezentant i zawodnikiem. Wydawało go wszyscy, w różnych środo- mózgu – relacjonuje Grze- w kwali�kacji generalnej się, że ta dyscyplina pochło- wiskach – zarówno w krę- gorz Fedak. – To moja trzecia uplasował się na 51 pozycji. nie go bez reszty, jednak za- gach tenisa sanockiego, pol- ogółem i druga w tym roku Marcin Kielar uzyskał czas inspirowany przez kolegę, śp. skiego, jak i międzynarodo- wygrana. Bieg prowadziłem 46.48. W kategorii 20/29 lat, Zbigniewa Dańczyszyna, wego. Byliśmy przyjaciółmi. od początku, po 2. km zaczął w której startowało 24 za- rozpoczął naukę tenisa ziem- Jeśli nie było mnie w domu, się do mnie zbliżać drugi za- wodników, zajął 6 miejsce. nego. W 1948 r. wystąpił żona wiedziała, że jestem na wodnik i na 5. km „siedział W Biegu Sokoła w sumie w �nale I Mistrzostw Sano- pewno u Gienia. mi na ogonie”. Początkiem wzięło udział 245 osób, w tym ka. Rok później zwyciężył, Dla nas, tenisistów, Euge- 7. km zacząłem mu odskaki- 59 kobiet. Zawodnicy mogli zdobywając mistrzostwo. Był niusz Czerepaniak był i pozo- wać, nie wytrzymał warun- startować na trasach o dwóch inicjatorem budowy kortów stanie nieśmiertelny. Uczył ków, i na metę wbiegłem długościach: 5 km i 10 km. tenisowych w Sanoku, w tym nas grać, liczyć punkty w ma- z przewagą 45 sekund – do- W biegu na 5 km Sanok nie przy ul. Mickiewicza, oraz gicznym i niezrozumiałym dla daje zwycięzca. Świetnie spi- miał swoich reprezentantów. założycielem Sanockiego przeciętnych zjadaczy chleba sał się też Marek Szewczyk, aes Klubu Tenisowego. Wycho- systemie 15:0, 40:15 itp., sę- wał wiele pokoleń sanockich dziować mecze, mierzyć wy- tenisistów. Wśród nich swo- sokość siatki tenisowej, przy- jego syna Daniela oraz wnu- gotowywać korty do sezonu; ka Piotra Czerepaniaka, któ- uczył też zachowania na kor- rzy czynnie grają, kontynu- ARCHIWUM SKT SANOK cie i poza nim. Kiedy rok temu ując rodzinne tradycje. Eugeniusz Czerepaniak (1921–2016) – trener tenisa ziemnego wrócił z turnieju, zapewniał, Przekazywał prywatne i stołowego, działacz sportowy, zawodnik Sanockiego Klubu Te- że to nie są jego ostatnie za- pieniądze na szkolenie dzieci nisowego, wieloletni prezes ds. sportowych SKT wody. Niestety, w tym roku i młodzieży. Właśnie z nimi lipcowe Międzynarodowe spędzał najwięcej czasu, pro- niusz Czerepaniak i czym się żek i czasopism tenisowych. Mistrzostwa Polski w Sopocie wadząc przez wiele lat szkół- zajmuje, kojarząc go zawsze O tenisie wiedział wszystko. odbędą się bez najstarszego ki tenisowe. Prawie do końca z rakietą tenisową. Marian Nowak: – Uczyłem polskiego tenisisty z Sanoka. swoich dni czynnie uprawiał się grać w popularnego ping- Nie zobaczymy wiernego ki- sport. Przed paroma laty Tak wspominają go -ponga właśnie od niego. bica turniejów tenisowych, mocno przeżył wyburzenie sanoccy tenisiści: Podglądałem jego grę w piw- które oglądał do samego koń- budynku przy ul. Mickiewi- nicy Sanockiego Zakładu ca z balkonu swojego miesz- cza – dla niego był to drugi Edyta Dubiel-Jajko: – Miał Górnictwa, gdzie grywał ze kania przy ul. Mickiewicza. dom. Sanocki tenis widział dla mnie zawsze czas. Jeździł Stanisławem i Zbigniewiem Nie będę miał telefonu zawsze na pierwszym miej- ze mną na wiele zawodów, Lubińskimi oraz Stefanem w sprawie wyników ostatnio scu wśród miejscowych dys- m.in do Stalowej Woli, Kra- Tarapackim. Miał ogromny rozegranego turnieju, o które cyplin. Miał szacunek do in- kowa, Warszawy. Zawsze wkład w rozwój sanockiego zawsze pytał. nych sportów, lecz to tenis życzliwy, ciepły, serdeczny. tenisa stołowego, który naj- Dziękujemy za wszystko. był najważniejszy. Zawsze Często opowiadał mi o sa- większe sukcesy notował Żegnaj, Trenerze! walczył o pieniądze na jego nockim tenisie. O rywalizacji w latach dziewięćdziesiątych, W imieniu sanockich te- rozwój w Sanoku i na Pod- ze Stefanem Tarapackim, gdy drużyna tenisistów stoło- nistów karpaciu. Każdy sanoczanin o zawodach, w których star- wych grała w II lidze. To on Piotr Tarapacki, prezes wiedział, kto to jest Euge- tował. Pożyczał mi wiele ksią- razem ze śp. Bolesławem Bo- SKT Sanok

Klub Uczelniany AZS PWSZ III w badmintonie drużynowo, III w lekkiej atletyce druży- nowo kobiet, Akademickie podsumowanie sezonu sportowego III w pływaniu stylem dowol-

nym kobiet na 50 m, ARCHIWUM SOKOŁA Klub Uczelniany AZS PWSZ im. Jana Grodka w Sanoku Złota Piątka Mężczyzn: III w skoku w dal indywidual- Na najwyższym stopniu podium Grzegorz Fedak podsumował sezon sportowy 2015/2016, wręczając 1. Mindur Przemysław nie kobiet w lekkiej atletyce, 23 czerwca wyróżnienia i podziękowania. Wydarzenie to 2. Chudziak Przemysław Łącznie zawodnicy klubu było związane z o�cjalnym Podsumowaniem Współzawod- 3. Dymnicki Jakub zdobyli dwa złote medale. nictwa Sportowego Szkół Wyższych Województwa Podkar- 4. Poznański Jakub pięć srebrnych i cztery brązo- packiego edycji 2015/2016, które odbyło się 17 czerwca 5. Bieleń Michał we. Społeczność akademicka w Politechnice Rzeszowskiej. Z grupy 80 studentów w 14 uznała, że wzrost aktywności dyscyplinach sportowych wy- studentów jest spowodowany Sanocki klub reprezentowali miejsce w klasy�kacji gene- łoniono najlepszych. Do naj- otwarciem w tym roku akade- w Rzeszowie prezes Marek ralnej). ważniejszych sukcesów studen- mickim nowego Centrum Borkowski oraz instruktorzy: Na spotkaniu 23 czerwca tów można zaliczyć miejsca: Sportowo-Dydaktycznego. Barbara Hejnosz i Mateusz przekazano przywiezione I w międzynarodowym Festi- Przedstawiciele Klubu Kowalski, którzy odebrali: z Rzeszowa puchary rektor walu Sportu Akademickiego wręczyli podziękowania oso- - puchar za V miejsce doc. dr Elżbiecie Ciporze, (w unihokeju), bom, które wspierały Klub. w klasy�kacji generalnej edy- a następnie nagrodzono stu- I w pływaniu stylem motyl- Poza wyróżnieniami dla rek- cji 2015/2016, dentów, najaktywniejszych kowym indywidualnie kobiet tor doc. dr Elżbiety Cipory, - puchar za V miejsce w zawodach i turniejach mija- na 50 m, prorektor ds. dydaktyki w klasy�kacji medalowej jącego sezonu. Oto jak przed- II w unihokeju kobiet, dr Magdaleny Konieczny czy edycji 2015/2016, stawiały się Złote Piątki. II w unihokeju mężczyzn, kanclerza Lesława Siedleckie- - indywidualne wyróżnie- Złota Piątka Kobiet: II w pchnięciu kulą w lekkiej go, uhonorowano instrukto- nia instruktorskie (M. Ko- 1. Węgrzyn Małgorzata atletyce kobiet, rów Barbarę Hejnosz i Mate- walski, B. Hejnosz). 2. Wojtoń Patrycja II w kolarstwie górskim indy- usza Kowalskego za rekordo- Tegoroczne osiągnięcia 3. Bielecka Maja widualnie mężczyzn, wą liczbę osiągnięć sporto- to duży skok w porównaniu 4. Niemiec Monika II w turnieju Sportowa Wio- wych w jednym sezonie z sezonem 2014/2015 (IX 5. Niemiec Patrycja sna (turniej futsalu), w historii klubu. ab 1 lipca 2016 r. SPORT 23 UNIHOKEJ WĘDKARSTWO XVIII Muchowe Mistrzostwa Polski Juniorów Esanok.pl w ekstralidze Siódmy w kraju Wszyscy pamiętamy jak sanoccy unihokeiści Esanok.pl zapewnili sobie awans do pierwszej ligi SLU, wygrywając turniej Championat rozegrano w okręgu jeleniogórskim, na rzekach �nałowyIIligiseniorówwsezonie2015/2016.Jednakże,dziękireformierozgrywekprzeprowadzonejprzezPZU,sanoc- Bóbr i Kwisa, gdzie 7. miejsce zajął Patryk Rycyk z Koła nr 1. ka drużyna dołączy na najbardziej prestiżowej klasy rozgrywkowej w unihokeju – ekstraligi. Nasz młody muszkarz rozpo- 12. lokatę, ostatecznie koń- Początkiem maja drużyna czął świetnie, od 2. pozycji cząc start na 7. miejscu. Esanok.pl zwyciężyła w �na- sektorowej w pierwszej turze, Rycyk łowił w składzie kadry le rozgrywek II ligi mężczyzn. ale drugą „wyzerował” i na- okręgu krośnieńskiego, któ- Sanoczanie zagrali świetny dzieje na medal prysły. W �- rej drużynowo przypadła turniej, najpierw pewnie po- nałowej części zawodów zajął 4. pozycja. aes konując UKS Junior Kębło- wo (9 : 3), a później po zacię- tym meczu Floorball Team Muchowe Mistrzostwa Koła nr 3 Rumia (4:2). Tym samym zapewnili sobie awans do I ligi. Tymczasem 16 czerwca Tytuł dla Wodzyńskiego Wydział Gier i Dyscyplin PZU opublikował komunikat Wędkarze z „trójki” spotkali się na Sanie w Łączkach, gdzie dotyczący sytemu rozgrywek tytuł wywalczył Piotr Wodzyński. w sezonie 2016/2017, z któ- rego wynika, że I liga zostanie Przy wysokiej temperaturze po końcowe zwycięstwo. Po- wchłonięta przez ekstraligę. brania były dość chimerycz- zostali medaliści mieli po Dla sanockiej drużyny ozna- ne, co przełożyło się na wyni- 2 sztuki. Miejsce 2. wywal- cza to awans do najwyższej ki. Wodzyński jako jedyny czył Marek Fijałkowski (1520 kategorii rozgrywek oraz zdołał złowić 3 ryby (2140 pkt), pozycja 3. dla Krystiana możliwość nawiązania rywa- punktów), pewnie sięgając Pielecha (1320). aes lizacji z najlepszymi zespoła- mi w kraju. Nowa ekstraliga zostanie podzielona na 4 grupy: A,B,C i D. W grupach A i B znajdą się drużyny, które wcześniej- ESANOK.PL szy sezon rozegrały w ekstra- ARCH. lidze, natomiast w grupach Gracze drużyny Esanok.pl w chwili swojego triumfu. Jakub Sujkowski (w środku) zdobył tytuły C i D drużyny, które w po- króla strzelców i MVP turnieju przednim sezonie awansowa- ły do I ligi. Aby zminimalizo- ny. Sezon zostanie zakończo- C–D (po dwie najlepsze zostanie opublikowany 30 wać koszty rozgrywania me- ny rozgrywkami play-oﬀ, z każdej). Jednakże komplet- lipca – jak informuje Polski czów, poszczególne grupy w których weźmie udział 12 ny i precyzyjny dokument, Związek Unihokeja. zostaną podzielone na regio- drużyn z grup A–B i 4 z grup regulujący system rozgrywek, ab Najlepsi muszkarze z „trójki”. Od lewej: Krystian Pielech, Piotr Wodzyński i Marek Fijałkowski KAJAKARSTWO XVII Spławikowe Mistrzostwa Szkół z Powiatu Sanockiego Niemcy pod wielkim wrażeniem „Czwórka” górą Weteran Tadeusz Rek zaliczył kolejne star- ty w Niemczech. Jego zdobycz z wyścigów Tradycyjne zawody podstawówek i gimnazjów na stawach w Neuburgu to aż siedem medali, w tym Koła nr 1 w Hłomczy. Wygrała SP4, którą do zwycięstwa po- cztery złote. prowadził najlepszy indywidualnie Damian Maciuba. Regaty Bayerische Kanurennsport-Meister- scha�en to jedne z najstarszych za zachodnią granicą, rozgrywane od blisko stu lat. Rek startował w nich pierwszy raz, za to ze świet- nym skutkiem. Wygrał indywidualnie na 200, 500 i 5000 metrów, w wyścigach „dwójek” kategorii D było 1. miejsce wraz z z Egbertem Gadde na 500 m i 2. na 200 m, a w kat. C, gdzie jego partnerem był Werner Happ – 3. na 500 m. W tej ostatniej grupie wiekowej sanoczanin zajął też 2. miejsce na 200 m, wal- cząc z zawodnikami młodszymi o dekadę. Sukcesy Reka nie umknęły uwadze niemiec- kich mediów, opisały je trzy tamtejsze gazety. Zawodnik ten złowił 0,6 kilo- wicz (0,38). Obok Maciuby, Tadeusz Rek (w środku) wraz z niemieckiemi partnerami aes grama ryb, w tym największą skład zwycięskiej drużyny sztukę mistrzostw: leszcza „czwórki” tworzyli Piotr Chy- mierzącego 32 cm. Miejsce 2. biło i Dawid Fejkiel. Na pozy- TENIS STOŁOWY zajął Szymon Kluska (0,51 cji 2. sklasy�kowana została kg), a 3. był Jakub Kurkare- SP3, lokata 3. dla SP2. aes

Weteran w formie ŻEGLARSTWO 26 czerwca w Centrum Dydaktyczno-Sportowym Politech- niki Rzeszowskiej odbyła się 17. Podkarpacka Olimpiada Pietruszka już z plastiku Tenisa Stołowego. Marian Nowak, w kategorii niepełno- sprawni mogący grać na stojąco, rozegrał świetne zawody, Na Zalewie Solińskim w Polańczyku rozegrano tradycyjny zajmując ostatecznie 2. miejsce. Rejs o Pietruszkę. Najlepiej z naszych zawodników wypadł Jacek Moczarny z Na�owca. Walka w turnieju była bardzo czysławem Krakowiakiem wyrównana, a wysoka tem- (3:1). W pojedynku o 2. Reprezentanci tego klubu stanowili najliczniejszą grupę. peratura i ciężkie powietrze miejsce zmierzył się z Wiesła- Wygrał Kazimierz Nowak z Krosna, a 3. był Moczarny. Regaty nie sprzyjały. Między innymi wem Urbanikiem, po wyczer- rozgrywano na dość krótkiej trasie, bo ze startem i metą między dlatego w zaciętym �nało- pującym meczu, odniósł Zjawą a Na�owcem, zawodnicy tylko raz opływali Wyspę Zaję- wym pojedynku, w którym zwycięstwo (3:2). To kolejny czą. Wszystko przez to, że nie wiało za mocno, a wszyscy chcieli prawie każdy set kończył się sukces sanoczanina w jego zdążyć na mecz Euro 2016: Polska–Szwajcaria. Warto dodać, że walką na przewagi, pan Ma- wieloletniej karierze. tym razem najlepsi nie otrzymywali już zwykłej pietruszki, lecz... rian poległ w walce ze swoim Serdecznie gratulujemy! ARCHIWUM TS plastikową. – Żeby jako pamiątka po regatach została na dłużej – odwiecznym rywalem Mie- ab Marian Nowak żartował Wiktor Przybyła, główny organizator rejsu. aes 24 BĘDZIE SIĘ DZIAŁO 1 lipca 2016 r. SDK PWSZ

Kino Na pograniczu kultur i narodów

„Gdzie jest Dory” – bajka animo- Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Na pograniczach kultur i narodów. wana produkcji amerykańskiej. Gospodarka – społeczeństwo – kultura” zostanie zorganizowana w dniach Seanse: w wersji 3D z dubbin- 22–24 września. Spotkanie ma na celu dialog pomiędzy badaczami zagadnień giem w sobotę i niedzielę o godz. 14 gospodarczych, społecznych i kulturowych, zwłaszcza w kontekście szeroko i 16, poniedziałek i wtorek o go- rozumianych zjawisk pogranicznych. Organizatorzy zapraszają do uczestnic- dz. 17. W wersji 2D z dubbingiem twa w konfrencji badaczy i praktyków z Polski i z zagranicy, zainteresowanych w środę i czwartek o godz. 17. problemami mieszczącymi się w nakreślonym poniżej zakresie tematycznym konferencji. Są otwarci także na propozycje wykraczające poza podane ramy, „Zanim się pojawiłeś” – dramat a wiążące się z zagadnieniami z pogranicza gospodarki, socjologii i kultury. produkcji amerykańskiej. Zakres tematyczny konferencji: Seanse: w sobotę i niedzielę gospodarka: o godz. 18, w poniedziałek, wtorek, – historia i współczesność polityki i gospodarki regionów pogranicznych środę i czwartek o godz. 19. – ekonomiczny wymiar relacji transgranicznych – szanse i bariery rozwoju przedsiębiorczości na obszarach pogranicza Bilety na wszystkie seanse – produkty regionalne i lokalne jako element kultury pogranicza w cenie 14 zł, dla posiadaczy Karty – turystyka jako gałąź gospodarki regionów pogranicza Dużej Rodziny – 11 zł. społeczeństwo: – bariery w pomocy społecznej i pracy socjalnej Dla osób, które zadzwonią do re- – współpraca transgraniczna w zakresie pomocy społecznej dakcji w piątek 1 lipca o godz. – społeczeństwa pogranicza: współpraca i kon�ikty 12.00, przygotowaliśmy po jed- – praca i migracje na pograniczu nym podwójnym zaproszeniu na – mediacja społeczna i międzykulturowa �lmy. kultura: – przełamywanie barier w kulturze – sztuki, gatunki, praktyka kulturotwórcza Wieczory Artystyczne – pogranicza a twórczość kulturalna – ograniczenie czy szansa? – obraz zmian społeczno-kulturowych w kulturze i sztuce 14 lipca o godz. 19 spektakl zatytu- – kultura audiowizualna i nowe media – a pogranicza łowany „Rodzeństwo” na moty- – folklor tradycyjny i współczesny pograniczy wach sztuki �omasa Bernharda Koszt udziału w konferencji: 530 zł – noclegi, materiały konferencyjne, cate- zaprezentuje Grupa Recytatorska. ring, udział w bankiecie, zwiedzanie muzeów, recenzowana publikacja; 350 Będzie to ostatni występ w ramach zł – jak wyżej, bez noclegów. 180 zł – dla osób z Ukrainy, Białorusi i Mołda- tegorocznych Wieczorów Arty- wii. Bez opłat – dla osób reprezentujących organizatora, Komitet Naukowy stycznych. Wstęp wolny. oraz partnerów konferencji. Zgłoszenie udziału należy przysyłać na adres: [email protected] lub pocztą tradycyjną na adres: MBL MOSiR PWSZ Sanok, ul. Mickiewicza 21, 38-500 Sanok, z dopiskiem: „Pogranicza”.

Jarmark Słomiarski Otwieramy rolkowisko pożyczalnię, w której znajdują się BWA rolki w rozmiarach 36–41 oraz kaski 17 lipca (niedziela) w godz. 10–14 Od 4 lipca w godz. 18.15–19.45 ochronne. Koszt wypożyczenia ro- Kalejdoskop obdarzony w skansenie odbędzie się Między- otwarty będzie tor „Błonie” dla mi- lek – 5 zł, kasku – 4 zł. W zależności świadomością narodowy Jarmark Słomiarski. łośników jazdy na rolkach. od frekwencji, tor będzie funkcjono- wał przez cały okres wakacji. W przy- 1 lipca o godz. 18 odbędzie się Jest on częścią Międzynarodowego Aby umożliwić realizację zaintereso- padku braku zainteresowania MO- wernisaż Pawła Słoty „Kalejdo- Festiwalu Słomkarskiego „Jak Złoto”, wań i tworzyć warunki do aktywne- SiR może podjąć decyzję o rezygna- skop obdarzony świadomością”. organizowanego w dniach 15–22 go odpoczynku na rolkach, pracow- cji z tej inicjatywy. Organizatorzy lipca w Woli Sękowej przez Uniwer- nicy MOSiR zapraszają na tor mają jednak nadzieję, że – wzorem Zdaniem Anny Batko, wystawa jego sytet Ludowy Rzemiosła Artystycz- „Błonie” od poniedziałku do piątku zimowych ślizgawek – rolkowisko prac ma strukturę impresyjnego nego. Celem festiwalu jest odrodze- w godz. 18.15–19.45, zaś w soboty spotka się z dużym zainteresowa- notatnika. Jest na swój sposób per- nie, zachowanie i rozwój tradycji i niedziele w godz. 16.00–17.30. niem mieszkańców. Uwaga! W przy- wersyjnie dziewiętnastowieczna. wyplatania ze słomy oraz prezenta- Wstęp na tor kosztuje 2 zł. Dla osób, padku opadów deszczu lub mokrej Artysta maluje, jakby fotografował cja ośrodków słomkarstwa w Polsce. które nie posiadają własnego sprzę- nawierzchni toru jazda w wyznaczo- i fotografuje, jakby malował. To Wstęp na jarmark jest wolny. tu, organizatorzy przygotowali wy- nym czasie nie będzie możliwa. uliczne kolekcjonerstwo nie tyle momentów, co zatrzymanych na siatkówce oka pulsujących, polary- INNE WYDARZENIA zujących i zakrzywiających czas od- bić. Powidoków. Mitycznych obra- 76 rocznica mordu zów pod powiekami. Doświadczeń trzonego w kolejny spektakl, wido- na wzgórzu Gruszka powstałych na styku przeżytego wisko, które rozgrywa się tu i teraz. i zapętlającej się we własnych wspo- Niby specjalnie dla niego. Nawet 5 lipca uczczona zostanie 76 rocz- mnieniach pamięci. I abstrakcji, jeśli jest w to wpisana, no właśnie, nica zamordowania w nocy z 5/6 które zdradza ruch umykającego nie-nie-odwołalność. Zanurzania lipca 1940 r. 112 więźniów tramwaju, zarys instalacji świetl- się wciąż na nowo w zbiornik elek- sanockiego więzienia na górze nych, fragment chodnika albo nie- tryczności i nabokovską przejrzy- Gruszka koło Leska. ruchoma postać ich twórcy. Wpa- stość rzeczy. Organizatorami obchodów są: Staro- INNE WYDARZENIA stwo Powiatowe, Koło ŚZŻAK w Sa- noku, Klub Historyczny im. Armii Koncert na Stróżowskiej Krajowej w Sanoku, Komenda Hufca ZHP Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego i Wojsko- Rodzinne Centrum Sportu i Rekreacji „Wiki” organizuje 23 lipca na wa Komenda Uzupełnień. stadionie przy ul. Stróżowskiej kolejne koncerty. Uroczystości rozpoczną się o godz. 10 na Cmentarzu Centralnym Tym razem na scenie zaprezentują się: sanocki zespół Kretes, formacja dico w Sanoku, przy mogile zbiorowej po- polo Rompey, a także gwiazdy wieczoru Dawid Kwiatkowski i Video. Oprócz mordowanych 112 więźniów sanoc- koncertów, przez cały dzień przybyłych czekają również inne atrakcje, m.in. kiego więzienia na górze Gruszka. zabawy i konkursy dla dzieci i młodzieży. Bilety można kupić online na stronie Następnie delegacja przejedzie na www.bilety24.pl lub na stadionie przy ulicy Stróżowskiej 19. Punkt sprzedaży miejsce egzekucji. Tam o godz. 11 od- znajduje się przed budynkiem. będzie się wspólna modlitwa za pole- Uwaga! Bilety na stadionie będą sprzedawane w poniedziałki i czwartki głych, zapalone zostaną znicze i zło- w godzinach 16–19. Płatność tylko gotówką. Sprzedaż biletów również w ka- żone kwiaty. Wystąpi też prezes Koła sach w dniu koncertu. ŚZŻAK Aleksander Roman. W ob- Cena: 50 zł – bilet rodzinny (dla małżeństwa z maksymalnie dwójką dzieci, chodach wezmą udział rodziny za- trzecie i kolejne dzieci muszą mieć dodatkowy bilet uglowy), 20 zł – dorośli, mordowanych więźniów. 15 zł – młodzież do lat 18, wejście dzieci do lat 10 gratis. 120 lat OSP w Nadolanach

3 lipca przy Domu Strażaka w Nadolanach obchodzony będzie jubileusz 120-lecia OSP. O godz. 14 odprawiona zostanie msza święta w kościele Organizatorzy zapraszają wszystkich sympatyków, kibiców, działaczy Kolumnę opracowała para�alnym w Nowotańcu. Natomiast o godz. 15 rozpoczną się uroczystości i zawodników Klubu „Stal” Sanok do wspólnego świętowania. Aneta Skóbel rocznicowe.