MAASDRIEL Inhoudsopgave
Inleiding 3
Jaarverslag 2018 5 1. Bestuur 7 2. Dienstverlening 13 3. Openbare orde en veiligheid 17 4. Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving 23 5. Onderwijs en kinderopvang 31 6. Sport, recreatie en cultuur 37 7. Sociaal domein 43 8. Ruimte, volkshuisvesting en economie 51 Algemene dekkingsmiddelen 59 Overhead 63 Vennootschapsbelasting 66 Onvoorzien 67 De paragrafen 68 Lokale heffingen 69 Weerstandsvermogen en risicobeheersing 74 Onderhoud kapitaalgoederen 80 Financiering 87 Bedrijfsvoering 90 Verbonden partijen 94 Grondbeleid 109
Jaarrekening 2018 117 Balans 118 Toelichting op de balans 120 Waarderingsgrondslagen 128 Overzicht van baten en lasten 131 Toelichting op de baten en lasten 132 Investeringskredieten 134 Begrotingsrechtmatigheid 136 WNT-verantwoording 138 Incidentele baten en lasten 140 Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves 143
Bijlage 144 Bijlage 1 Specificatie reserves 144 Bijlage 2 Specificatie voorzieningen 148 Bijlage 3 Overzicht dotaties 2018 reserve Projectbudgetten 151 Bijlage 4 Specifieke uitkeringen (SiSa bijlage) 152 Bijlage 5 Gerealiseerde baten en lasten per taakveld 158 Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie n doeleinden d.d: 04-07-2019 ~
2 - Jaarstukken 2018 Inleiding
Voor u ligt de jaarrekening van 2018. Hiermee leggen wij, het college van B&W, verantwoording af over het gevoerde beleid van de gemeente in 2018. Het jaar van de gemeenteraadsverkiezingen, een nieuw college en een nieuw bestuursakkoord. Dit jaar sluit de gemeente Maasdriel het financiële boekjaar af met een positief resultaat.
Incidentele meevallers en tegenvallers de Zandmeren, Fort St. Andries, Kasteel Ammersoyen In 2018 hebben we op enkele meevallers kunnen en de Maas. De gebiedsontwikkeling rond Fort St. rekenen. De ontvangen leges liggen ver boven de Andries heeft in 2018 tot een concept-gebiedsvisie in de begroting opgenomen raming. In 2018 is ook geleid, die de betrokken partijen verder willen een uitbetaling gedaan van de schadeclaim die vertalen naar een uitvoeringsopdracht voor wij als gemeente hadden ingediend nadat in de een kwartiermaker. Ook is geïnvesteerd in de Bommelerwaard een Defensie-helikopter tijdens opwaardering van "de Soepkom" in Hedel. een oefening tegen een hoogspanningsleiding aanvloog. En in 2018 heeft de gemeente van de In 2018 is veel tijd besteed aan enkele provincie een subsidie ontvangen ten behoeve van aandachtdossiers van de gemeente Maasdriel, zoals verhaalde planschade. geiten, handhaving Camping Maaszicht en inhoud geven aan het beleid.arbeidsmigranten. Zoals bij veel gemeenten in Nederland nemen bij de gemeente Maasdriel de kosten in het Sociaal Ook in het sociale domein is de uitvoering Domein toe. Voornamelijk op het gebied van Wmo doorontwikkeld. Gemeenten en woningcorporaties in en Jeugd. Deze tekorten zijn dit jaar opgevangen de Bommelerwaard hebben als gevolg van concrete door de reserve Sociaal Domein en de regionale samenwerkingsafspraken over de vroegtijdige aanpak solidariteitsuitkering 2017. Vanaf 2018 vervalt van schuldenproblematiek mooie resultaten geboekt. de solidariteitsuitkering en hierdoor is dit het In 2018 zijn 32 huishoudens uit Maasdriel aangemeld laatste jaar dat de gemeente Maasdriel een bij Vroeg Eropaf, van de bereikte huishoudens solidariteitsuitkering heeft ontvangen. Daarnaast was 75% nog niet bekend bij het gebiedsteam. laten de grondexploitaties een meer negatief beeld Bij ongeveer de helft van de inwoners was sprake van zien. Het is goed om op beide terreinen vinger aan de aanpassingsschulden. Dit zijn met name schulden pols te houden. die ontstaan zijn door life-events (scheiding, ziekte en werkloosheid). Realisatie in 2018 In 2018 zijn veel plannen gerealiseerd en tot Na afronding van het positieve boekjaar 2018 blijft uitvoering gebracht. Na vaststelling van het nieuwe dit college alert op wat op haar af komt. Financieel meerjarige Wegbeheerplan 2018-2021 is er in 2018 wordt gemonitord en bezien waar bijgestuurd moet naast onderhoud geïnvesteerd in de vervanging en kan worden. van wegen, waar mogelijk in combinatie met verbeteringen en verkeersveiligheidsmaatregelen. Namens het college,
Op het gebied van toerisme en recreatie leggen we de Jan-Hein de Vreede, focus op de volgende kansrijke ontwikkelgebieden: Wethouder Financiën
Geweam,erkt voor identificatie ·~ doeleinden d.d: 04- 07-2018 Jaarstukken 2018 - 3 (tb~-~~~ Gewaarm -07-2019 doeleinden d.d: 04 6 _ Jaarstu kk e n 2018 (&ba~~~~ Gewaarme d d· 04-07-2019 doe le!nden . - 1. Bestuur Onderdelen: raad, griffie, rekenkamercommissie, college, bestuursondersteuning, planning & control, juridisch control en risicomanagement, kabinet, rechtsbescherming, klachtenbehandeling, verkiezingen en voorlichting/communicatie. 1.1 Wat wilden we bereiken? Gemeenschappelijke regelingen beter geregeld Een sterke gemeente in een sterke regio Samenwerking binnen de regio Rivierenland en Inwoners en ondernemers centraal stelten met andere verbonden partijen is van groot belang. Ruimte voor initiatieven We hebben een nieuw proces ingevoerd voor het Recht en regelgeving waarborgen indienen van zienswijzen op de jaarrekening en de begroting van verbonden partijen. Deze bevoegdheid 1.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? was eerder ten onrechte gemandateerd aan het Een sterke gemeente in een sterke regio college, maar wordt nu weer door de gemeenteraad zelf uitgeoefend. We hebben de samenwerking gezocht met onze partners in de regio Rivierenland. Dit is steeds gebeurd in goede Er is een onderzoek gestart naar de procedure afstemming met de omliggende gemeenten. Om een van advisering op de agenda van de verschillende nóg sterkere stem vanuit de Bommelerwaard te laten algemene besturen. Deze procedure is aangescherpt. horen, combineren we de krachten van Zaltbommel en Aansluitend is besloten om een ruimer onderzoek Maasdriel. We trekken zoveel mogelijk gezamenlijk op te doen naar de verbetering van onze sturing op binnen de kaders die de raden hebben aangegeven. verbonden partijen. De resultaten daarvan worden in 2019 gepresenteerd. Samenwerking met Zaltbommel gerealiseerd: BVEB In 2017 is de Bedrijfsvoeringseenheid Inwoners en ondernemers centraal stellen Bommelerwaard (BVEB) tot stand gekomen. De meerwaarde van deze intensieve samenwerking Verbindende rol versterkt met Zaltbommel heeft zich inmiddels bewezen. In 2018 We vinden het belangrijk dat we in verbinding staan hebben we gewerkt aan optimalisering van deze met onze inwoners. Samen zorgen we immers voor samenwerking. Gegeven het veranderde perspectief een prettige en veilige woon-, werk- en leefomgeving. na de raadsverkiezingen van 2018 was voor de BVEB Het college is hiervoor het gesprek aangegaan met herijking van de doelen nodig. de inwoners en de ondernemers. Hiervoor hebben bedrijfsbezoeken, bezoeken aan dorpsraden, Andere samenwerkingsvormen opgezet ondernemersavonden en individuele bezoeken Naast de BVEB zijn andere samenwerkingsvormen plaatsgevonden. Op deze manier hebben we onze tussen de twee gemeenten verder opgezet, onder meer inwoners en ondernemers actief opgezocht, ook buiten op het gebied van de nieuwe Omgevingswet, het de openingstijden van het gemeentehuis. arbeidsmigrantenbeleid, streekmarketing en het Sociaal Domein. De colleges spreken elkaar maandelijks Om deze verbindende rol nog verder te versterken, over thema's die beide gemeenten aangaan. hebben we een dorpscontactfunctionaris aangesteld We stimuleren medewerkers om hun ambtelijke en een contactpersoon voor verenigingen aangewezen. collega in Zaltbommel te leren kennen en expertise uit te wisselen. In november zijn we gestart met een Ruimte voor initiatieven gezamenlijk overleg voor alle managers (van Maasdriel, Zaltbommel en de BVEB). 8 · Jaarstukken 2018 Ruimte geboden vanuit Krachtige Kernen We hebben een zeer succesvolle 'toptakenwebsite'. Het programma Krachtige Kernen is een middel om Deze maakt het voor bezoekers eenvoudig om de het zelforganiserende vermogen van de Maasdrielse juiste informatie te vinden. Mede hierdoor is het samenleving te bevorderen. Hiervoor hebben we in mogelijk geworden om nog meer zaken digitaal te 2017 een subsidieregeling geïntroduceerd ('Goed idee, regelen. De website heeft in 2018 de hoogste score van doe er iets mee') en een dorpentour gehouden. Gelderland behaald in een onderzoek waarbij gekeken werd naar (onder andere) digitale ontwikkeling In 2018 hebben we het accent gelegd op het en veiligheid. verstevigen en structureren van de gewenste aanpak. Het doel hiervan was om in ons 'gewone' werk mee te We zijn actief op de social media, met name op bewegen met de samenleving en de leefbaarheid en Facebook, Twitter en Linked In. Op Facebook sociale cohesie in de dorpen en wijken te bevorderen. hadden we in 2018 als gemeente ruim 4.000 Dit hebben we vastgelegd in het lmplementatieplan volgers. Dat is belangrijk omdat social media Fase Il van het programma Krachtige Kernen, steeds meer een plek zijn waar inwoners met elkaar vastgesteld door de raad. en met ons het gesprek voeren; hier vangen we signalen op over wat er speelt en leeft. We willen Inwoners en ondernemers optimaal van verder onderzoeken hoe social media ons kunnen informatie voorzien helpen als dienstverleningsinstrument en Een Ondernemersloket is geen fysiek loket waarvan volwaardig communicatiekanaal. het luikje open gaat. Het is een gedachtegang en werkwijze die binnen de gemeentelijke organisatie Recht en regelgeving waarborgen kan worden ingebed. In 2018 hebben we het Ondernemersloket vormgegeven. Hiervoor hebben Afhandeling bezwaren en klachten beter geregeld we twee accountmanagers aangesteld, die samen Met de samenwerking binnen de BVEB is ook het Ondernemersloket vormen en het eerste het bezwaarproces geharmoniseerd en verder aanspreekpunt zijn voor ondernemers. Op onze geprofessionaliseerd. We hebben nu één website staat het ondernemersloket vermeld en onafhankelijke bezwaarschriftencommissie voor bedrijven weten de accountmanagers inmiddels de Bommelerwaard. Daarnaast is Maasdriel - net steeds beter te vinden. Ze helpen hen met vragen als Zaltbommel en de BVEB - per 1 januari 2019 over onder andere vestigen, vergunningen, aangesloten bij de Nationale ombudsman. personeel, uitbreiden en financieringen. Daarnaast faciliteren ze dat ondernemers elkaar leren kennen Overige resultaten en met elkaar samenwerken. De accountmanagers vertegenwoordigen de belangen van de ondernemers Gemeenteraadsverkiezingen naar binnen de gemeentelijke organisatie. Ze hebben tevredenheid verlopen structurele contacten opgebouwd en onderhouden Op 21 maart 2018 hebben de verkiezingen voor de met onder andere ondernemersverenigingen, gemeenteraad plaatsgevonden. Deze verkiezingen zijn brancheverenigingen en andere vertegenwoordigers naar ieders tevredenheid verlopen. van het bedrijfsleven. Om onze economische belangen met meer gewicht te kunnen behartigen in de regio en Inwerkprogramma raadsleden gerealiseerd om onze dienstverlening aan bedrijven te versterken, We hebben een inwerkprogramma voor de nieuwe hebben we een ambtelijke samenwerking op het raadsleden van zowel Maasdriel als Zaltbommel gebied van EZ en bedrijvencontact voorbereid op het gerealiseerd. Kartrekker in dit programma is primair de niveau van de Bommelerwaard. Deze wordt in 2019 griffier. Waar mogelijk hebben we activiteiten samen verder uitgewerkt en gerealiseerd. met Zaltbommel en/of de regio opgepakt. Ct bakertilly Gewearmerld voor centlûcetle \·,0 doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ Jaarstukken 2018 - 9 1. Bestuur Wat heeft het gekost? 1.3 Wat heeft het gekost? Programma 1 Bestuur en burgerzaken ....I f · 11··• ··.I I Lasten Bestuur 1.026.857 111902.163 11140.300 1.042.463 1.034.457 -8.006 1.148.069 Baten Bestuur 330.268 0 Bestuursondersteuning 0 0 Saldo van baten en lasten Toevoegingen aan reserves 0 0 0 0 0 0 Onttrekkingen aan reserves 0 0 19.000 19.000 19.000 0 Saldo reservemutaties 0 0 19.000 19.000 19.000 0 Resultaat programma 1 -1.374.516 -1.658.474 -442.612 -2.101.086 -2.1:11.336 -10.250 1.4 Toelichting verschillen De wachtgelden van voormalige wethouders zijn geactualiseerd en hierdoor valt een deel van de voorziening vrij ten 61.000 gunste van de exploitatie. Overige kleine verschillen 9.234 Totaal De kosten juridische advisering voor met name aandachtsdossiers zijn hoger dan bij de bestuursrapportage 2018 --25.000 geraamd. - Door verschillende aanbestedingstrajecten is het inkoopbureau Rivierenland meer ingeschakeld dan de uren die -19.000 overeen zijn gekomen in het contract. Op basis van de bestuursrapportage van Regio Rivierenland, heeft een bijstelling van de bijdrage aan de GR -26.000 plaatsgevonden. Overige kleine verschillen -10.484 Totaal Totale verschil programma 1 - 10 - Jaarstukken 2018 1.5 Relevante nota's 1.6 Betrokken verbonden partijen Geen Regionaal Archief Rivierenland (RAR) Regio Rivierenland 1.7 Indicatoren Op het programma zijn onderstaande indicatoren van toepassing. Indicator Omschrijving Formatie 4,39 Eigen gegevens inwoners '-Be-ze-ttin..c-.g -----,.-20-18 --,.-4,0-2 ---,..-Eig"-en-"- ge-"-ge-ven-s .. , Het werkelijk aantal werkzame Fte per 1000 inwoners Apparaatskosten 2018 535,76 Eigen gegevens De apparaatskosten zijn alle personele en materiële kosten die verbonden zijn aan het functioneren van de organisatie i>erinwoner Externe inhuur 2018 0% Eigen gegevens De kosten van de externe inhuur exclusief inhuur vanuit vacatureruimte als% van de totale loonsom inclusief inhuur. Overhead 2018 14% Eigen gegevens Alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces als percentage van de totale lasten als % van de totale lasten ~.~:nd~~~~fi~! il doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ Jaarstukken 2018 - 11 12 - Jaarstukken 2018 <9 ba.~~:~.~~ Ge waarme . 04-07-2019 doe leinden d.d. 2. Dienstverlening Onderdelen: uittreksels en verklaringen, gemeentelijke basisadministratie, identificatie en reisdocumenten, naturalisatie, rijbewijzen, huwelijksvoltrekkingen, burgerlijke stand, APV, drank-, horeca- en incidentele vergunningen, weekmarkt, begraven, monumenten en omgevingsvergunningen 2.1 Wat wilden we bereiken? Toegankelijkheid Klant Contact Systeem verbeterd Een snelle, efficiënte, toegankelijke, betaalbare We hebben de kennisbank van het Klant Contact en gebruiksvriendelijke dienstverlening bieden Systeem (KCS) via intranet ontsloten en toegankelijk De privacy van onze klanten waarborgen, gemaakt voor de medewerkers van het Klant Contact bijvoorbeeld door de aanvraagveiligheid van Centrum (KCC). Met de komst van het nieuwe producten via onze website met DigiD te zaaksysteem breiden we het KCS in 2019 verder uit. waarborgen, waardoor persoonsgegevens niet voor derden toegankelijk zijn Een veilige woon- en werkomgeving creëren Een veilige woon- en werkomgeving creëren, met ruimte voor het organiseren van activiteiten Van input- naar outputfinanciering en ondernemerschap 2018 was een pilotjaar voor de transitie van input• naar outputfinanciering. De Omgevingsdienst 2.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Rivierenland (ODR) heeft alleen de afgenomen uren Een goede dienstverlening bieden in rekening gebracht. Bij gelijkblijvende productie De privacy van onze klanten waarborgen waren er geen nadelige financiële consequenties voor de gemeente Maasdriel. Het algemeen bestuur Digitale dienstverlening doorontwikkeld heeft in zijn vergadering van 17 december besloten In 2018 hebben we een gedegen aanbesteding de afrekening op basis van gerealiseerde uren door doorlopen voor een nieuw zaaksysteem. te zetten. Daarbij hebben we extra aandacht besteed aan het onderdeel digitale dienstverlening, in combinatie met Nieuwe taken en taken vanuit de hogere overheid klantgerichtheid en gebruiksvriendelijkheid. naar gemeente De OOR heeft in 2018 extra taken uitgevoerd op het In 2019 wordt het nieuwe zaaksysteem gebied van energie, indirecte lozingen en milieu. geïmplementeerd. Hierdoor komt er onder meer een De kosten hiervoor zijn vooraf meegenomen in het webpagina waar inwoners een aanvraag kunnen werkprogramma dat de OOR in 2018 heeft uitgevoerd doen, de status van een verzoek kunnen volgen en voor Maasdriel. extra documenten kunnen uploaden. Via de monitor doelgerichte digitalisering houden we bij waar we Privatisering bouwtoezicht voorlopig uitgesteld nog stappen kunnen zetten. De privatisering van bouwtoezicht is wederom uitgesteld. Het kabinet heeft hierover nog geen standpunt ingenomen. Daardoor hebben we de financiële consequentie voor de OOR nog niet kunnen bepalen. 14 · Jaarstukken 2018 2. Dienstverlening Wat heeft het gekost? 2.3 Wat heeft het gekost? .. ,,t ,I -·.. ,,,I t lasten Gemeenteproducten 788.173 11832.488 -56.663 889.151 885.404 -3.747 -,,,----- Monumenten 36.711 18.705 2.849 21.551' 19.054 -2.500 Vergunningen 890.279 900.529 10.052 910.581 1.013.877 103.296 Totaal lasten MM?ii¥1Mi4iiii-lllll!DMH¥H/5Mlii=ffii..-zm Baten Gemeenteproducten 618.510 571.631 -33.022 538.609 548.668 10.059 Monumenten -6.629 -4.668 -0 -4.668 -5.611 -943 Vergunningen 831.850 598.446 -2.571 595.875 1.106.876 511.001 Totaal baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen aan reserves 0 0 0 0 0 0 Onttrekkingen aan reserves 330.000 0 0 0 0 0 Saldo reservemutaties 330.000 0 0 0 0 0 Resultaat pn,gramma 2 71.826 -576.977 -105.157 -682.134 -257.180 424.954 2.4 Toelichting verschillen Monumenten Overige kleine verschillen 3.443 Totaal - Vergunningen In 2018 zijn exceptioneel meer vergunningen afgegeven dan vooraf ingeschat. l:let lijkt om een piekjaar te gaan. De -479.000 stijging van de legesinkomsten is vooral te danken aan een groot aantal woningbouwprojecten waarvoor in 2018 een - omgevingsvergunning is afgegeven In 2018 zijn meer kosten gemaakt voor de behandeling van aanvragen Omgevingsvergunning dan vooraf begroot. Dit -92.000 staat in verhouding met de stijging van het aantal ingediende aanvragen en enkele grote woningbouwprojecten. Dit resulteert in een hogere bijdrage aan gemeenschappelijke regeling ODR Overige kleine verschillen 20.705 Totaal Totale verschil programma 2 - -Ct bak ertilly Gewaarmerkt voor identificatie r()_ doeleinden d.d: 04--07-2019 ~ Jaarstukken 2018 • 15 2.5 Relevante nota's 2.7 Indicatoren Digitale agenda 2020 Op dit programma zijn geen beleidsindicatoren Operatie BRP (programma BZK) van toepassing. 2.6 Betrokken verbonden partijen Omgevingsdienst Rivierenland i" bakertilly Gewaannerkl voor ldenttflcatlef 0 doelelnden d.d: 04--07-2019 ~ 16 • Jaarstukken 2018 3. Openbare orde en veiligheid Onderdelen: integraal veiligheidsbeleid/ politie, Veiligheidsregio 3.1 Wat wilden we bereiken? Buurtbemiddeling opgestart Een toenemend veiligheidsgevoel In 2018 hebben we de buurtbemiddeling opgestart. Een veilige leefomgeving In samenwerking met ElkWelzijn uit Culemborg hebben we vier vrijwilligers geworven en opgeleid 3.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? die hier invulling aan gaan geven. Ze voeren Een toenemend veiligheidsgevoel bijvoorbeeld gesprekken met buurtbewoners bij beginnende irritaties en burenruzies (zoals geluids• Voortzetten project ter voorkoming van inbraken of huisdierenoverlast). Coördinatoren van ElkWelzijn In het eerste en tweede kwartaal van 2018 hebben ondersteunen en faciliteren de vrijwilligers. we na elke woninginbraak (of poging daartoe) een 'besmettingsbrief' naar bewoners en omwonenden Uitvoeren wet Veiligheidsregio door implementeren verstuurd. Daarin hebben we ze geïnformeerd over regionaal crisisplan de inbraak (of de poging daartoe) en hebben we In 2018 hebben we de focus gelegd op het tips gegeven over maatregelen die ze zelf kunnen (opnieuw) werven, trainen en oefenen van regionale treffen ter voorkoming van inbraak. In het derde sleutelfunctionarissen. De oefeningen hebben op en vierde kwartaal van 2018 hebben we geen diverse niveaus plaatsgevonden (COPI, Stafsectie en besmettingsbrieven meer verstuurd omdat de politie RBT), zowel 'op straat' als virtueel. de inbraakgegevens niet meer op adresniveau mag verstrekken door veranderende wetgeving. Veiligheidsregio Gelderland-Zuid Op basisteamniveau De Waarden bekijken we hoe Zowel financieel als organisatorisch was 2018 we hier toch invulling aan kunnen geven binnen de een roerig jaar voor de brandweer Gelderland• geldende wetgeving. Zuid. Daarbij is er bijzonder veel aandacht besteed aan de positie van vrijwilligers binnen de Doorontwikkelingen Buurt Preventie Groepen brandweer. Zo hebben we gesprekken gevoerd met Het aantal Buurt Preventie Groepen is in 2018 (een vertegenwoordiging van) vrijwilligers over verder toegenomen. Momenteel is er in bijna elke de veranderingen binnen de brandweer. Uit de kern minimaal één Buurt Preventie Groep actief. gesprekken is gebleken dat de betrokkenheid van We hebben alle beheerders van deze Buurt Preventie de vrijwilligers groot is. De communicatie tussen Groepen een handleiding toegestuurd. Daarin leggen de organisatie (VRGZ) en de vrijwilligers zal echter we uit hoe ze een dergelijke WhatsApp-groep op beter moeten. kunnen zetten en beheren. Daarnaast hebben we op verzoek van de beheerders van de Buurt Preventie Een veilige leefomgeving Groepen meerdere borden geplaatst waarop staat dat er buurtpreventie in de wijk is. 18 · Jaarstukken 2018 Jaarthema 2018: continuïteit Drugsafval In 2018 hebben er meerdere multidisciplinaire Sinds 2014 zijn we meerdere keren geconfronteerd bijeenkomsten plaatsgevonden met politie, met dumpingen van drugsgerelateerd afval. Vaak was brandweer, GHOR en gemeenten. Daarbij ging het het afval van synthetische drugs, zoals xtc. Het aantal steeds over de continuïteit van vitale voorzieningen dumpingen verschilt per jaar en de hoeveelheid (zoals stroom, gas en water). We hebben de van het gedumpte materiaal verschilt per dumping. uitkomsten van deze bijeenkomsten gebruikt In 2018 hebben er zich twee drugsafvaldumpingen om de (regionale) planvorming aan te passen en voorgedaan op gemeentegrond en binnen de te verbeteren. Daarnaast hebben alle regionale gemeentegrenzen van Maasdriel. oefeningen een scenario gehad waarbij een van de nutsvoorzieningen langdurig uitviel. Samenwerking met de gemeente Zaltbommel In 2018 hebben we nadrukkelijk de samenwerking Politie gezocht met de gemeente Zaltbommel. Die hebben In de zomer van 2018 is de gemeente Maasdriel we bijvoorbeeld gevonden als het gaat over de opgeschrikt door een omvangrijke zedenzaak. Gezien advisering van regionale gremia, zoals het basisteam de omvang van deze casus hebben we een Sociaal De Waarden van de politie en het algemeen Calamiteiten Team (SOCA) ingericht met daarin bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling vertegenwoordigers van politie, Openbaar Ministerie, Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Door eenduidige GGD en de gemeente. Het SOCA wil maatschappelijke advisering hebben we geprobeerd om de invloed op onrust zoveel mogelijk voorkómen en anders regionale besluitvorming vanuit de Bommelerwaard zoveel mogelijk reguleren. De zedenzaak heeft in te beïnvloeden. 2018 enorm veel inzet gevraagd van de politie, het Openbaar Ministerie, de GGD en van de gemeente Daarnaast hebben we in 2018 het gezamenlijk piket (Bestuur, Gebiedsteam, Communicatie, Openbare Officier van Dienst Bevolkingszorg Bommelerwaard Orde en Veiligheid). met de gemeente Zaltbommel gecontinueerd. In 2018 zijn twee nieuwe piketmedewerkers opgeleid en Integraal Gemeentelijk Projectteam (IGP) geëxamineerd (één vanuit de gemeente Zaltbommel Sinds 2016 werken we samen in een integraal en één vanuit de gemeente Maasdriel). In de tweede projectteam op de gebieden Openbare Orde en helft van het jaar hebben zij ook daadwerkelijk Veiligheid. In dit team bespreken we integrale geparticipeerd in het piket. veiligheidskwesties over (mogelijke) georganiseerde criminaliteit en pakken we dit probleem aan. In 2018 Verder zijn we in 2018 samen met de gemeente is deze samenwerking voortgezet. Dat heeft onder Zaltbommel gestart met de herziening van het andere geleid tot een integrale verkeerscontrole, Bibob-beleid. Daarbij willen we in 2019 tot een nieuw een integrale controle op De Geerden, De Tweede Bibob-beleid Bommelerwaard komen. Geerden, de Drielse Veldweg, camping Maaszicht en chaletpark Ammerzoden. Daarnaast hebben in het kader van het IGP 21 adresonderzoeken plaatsgevonden en zijn 31 leegstaande kassen gecontroleerd. Uit het 'Jaarverslag - Verantwoording resultaten IGP gemeente Maasdriel' blijkt dat de (maatschappelijke) opbrengsten van het IGP over 2018 (onder meer door boetes en besparingen op uitkeringen)€ 87.850 bedragen. ~-~~~~~! ~ doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaal5tukken 2018 - 19 3. Openbare orde en veiligheid Wat heeft het gekost? 3.3 Wat heeft het gekost? .. ,'I I ' 11··• ,' I ' I Lasten IV-beleid/ Politie 138.803 11144.644 111117.444 262.088 172.229 -89.859 Brandweer 1.612.846 1.682.293 56.859 1.739.152 1.719.090 -20.062 Totaal lasten MitiiatiMUJiiU-llll!IWJHiiMMUiifi, • .- Baten IV-beleid/ Politie -18.432 20.000 -20.000 0 0 0 Brandweer -25.651 -15.000 -0 -15.000 -196.095 -181.095 Totaal baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen aan reserves 0 0 0 0 74.872 74.872 Onttrekkingen aan reserves 100.000 15.000 100.000 115.000 115.000 0 Saldo reservemutaties 100.000 15.000 100.000 115.000 40.128 -74.872 Resultaat programma 3 -1.644.430 ·1.776.937 -94.303 ·1.871.240 ·1.655.096 216.144 3.4 Toelichting verschillen ' IV-beleid/ Politie Op het regulier budget van 'bestrijding misdrijven' is minder uitgegeven dan begroot. Il 16.000 Overige kleine verschillen -1.013 Totaal Brandweer Het geschil met het mmisterle van Defensie met betrekking tot de hellkoptercrash van december 2007 heeft -182.000 geresulteerd in een uitbetaling aan de gemeente van ruim€ 210.000. De kosten die de gemeente destijds heeft - gemaakt zijn hierop in mindering gebracht. Overige kleine verschillen 19.157 Totaal Totale verschil programma 3 --- 3.7 Indicatoren Op het programma zijn onderstaande indicatoren van toepassing. Indicator Omschrijving Verwijzingen Halt 2017 78 131 inwoners in de leeftijd van 12-17 jaar. Harde kern jongeren 2014 03 13 KLPD Het aantal hardekern jongeren per 1 000 ' , inwoners in de leeftijd van 12-24 jaar. Jongeren met delict 2015 0,94 1,45 Verwey Jonker Het percentage jongeren (12-21 jaar) dat met voor rechter Instituut- een delict voor de rechter is verschenen. Kinderen in Tel Winkeldiefstal per 2017 0,4 2,2 CBS Het aantal winkeldiefstallen per 1.000 I 1.000 inwoners inwoners. I Geweldsmisdrijven per 2017 4,8 5 CBS Het aantal geweldsmisdrijven, per 1.000 1.000 inwoners inwoners (bijv. seksuele misdrijven, levensdelicten lichamelijk letsel door schuld (bedreiging, mishandeling, etc.)). I Diefstal uit woning per 2017 1,7 2,9 CBS Het aantal diefstallen uit woningen, per 1.000 1.000 inwoners inwoners. Vernieling en 2017 2,9 4,8 CBS Het aantal vernielingen en beschadigingen, per beschadiging per 1.000 inwoners. 1.000 inwoners (t bakertilly r Geweermerkl voor ~entfficetie ~ doeleinden d.d: 04-0 7-2019 ' Jaarstukken 2018 - 21 (5 bakertilly ~ Ge waa rme rkt voo r Identificatie doe leinden d.d: 04-07-2019 22 _ Jaarstu kk e n 2018 <&Gewaabrmeark~t voo ~~~~ doeleinden d.d: 04-07-2019 4. Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving Onderdelen: wegen, verkeer, openbaar vervoer, water, openbaar groen, afval, riool, milieu, handhaving 4.1 Wat wilden we bereiken? Wegbeheerplan 2018-2021 vastgesteld Een schone en veilige openbare ruimte realiseren, In 2017 hebben we het nieuwe meerjarige waarin het aantrekkelijk is om te wonen, Wegbeheerplan 2018-2021 vastgesteld. te werken en te recreëren Naast het dagelijkse onderhoud hebben we in Gezamenlijk zorgdragen voor en monitoren van 2018 geïnvesteerd in de vervanging van wegen, de kwaliteit van de openbare ruimte in het kader waar mogelijk in combinatie met verbeteringen en van behoud van voorzieningen en de leefbaarheid verkeersveiligheidsmaatregelen. leder jaar stellen we van Maasdriel daarvoor een operationeel Jaarprogramma Openbare Inwoners (pro)actief betrekken en faciliteren Ruimte (JOR) op. Met die mix van onderhoudswerken, bij (burger)initiatieven voor het beheer en reconstructie- en ontwikkelprojecten borgen onderhoud van de openbare ruimte we dat we projecten integraal en in overleg met (Wettelijke) zorgtaken voor toezicht en belanghebbenden voorbereiden en realiseren. handhaving adequaat uitvoeren Met het nieuwe Wegbeheerplan hebben we een 4.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? specifiek budget beschikbaar gesteld van€ 50.000,• Naast onze reguliere beheers- en per jaar voor incidentele aanpassingen in het kader onderhoudsactiviteiten hebben we in 2018 specifieke van verkeersveiligheid. Van dit nieuwe budget aandacht besteed aan de volgende onderwerpen. hebben we in 2018 onder andere attentieverhogende maatregelen bij diverse scholen getroffen en Een schone en veilige openbare verbetering van enkele parkeersituaties aangebracht. ruimte realiseren Ook hebben we een zeer gewenste fietsstrook bij Nieuw mobiliteitsplan de Mgr. Zwijssenschool aangelegd, aanpassingen Ter vervanging van het Mobiliteitsplan uit 2009 zijn gedaan aan markeringen ten behoeve van de we in 2018 gestart met het opstellen van een nieuw verhoging van de verkeersveiligheid en aanpassingen visiedocument. Daarin staat de verbetering van de gedaan ten behoeve van mindervaliden. opgelopen achterstand van de leefomgeving en de verkeers- en vervoerssituatie van Maasdriel centraal. Doortrekken Maas-Waalweg in voorbereiding We streven daarbij naar een maatschappelijk breed Samen met de gemeente Zaltbommel bereiden gedragen plan. Naast maatschappelijk relevante we het doortrekken van de Maas-Waalweg voor. organisaties zijn onze burgers en ondernemers Op 6 juni 2018 zijn de bestemmingsplannen die in betrokken bij het opstellen van de inhoudelijke Zaltbommel en Maasdriel nodig zijn om de nieuwe visie en het bijbehorende uitvoeringsplan. weg juridisch mogelijk te maken, vastgesteld door de De projectplanning gaat ervan uit dat we het betreffende gemeenteraden. Tegen de vastgestelde Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP) in het bestemmingsplannen is beroep aangetekend bij voorjaar van 2019 ter vaststelling wordt aangeboden de Raad van State. Het college is in gesprek met aan de gemeenteraad. de grondeigenaren. 24 - Jaarstukken 2018 Extra aanpak zwerfafvalpreventie Daarnaast hebben we twee afspraken gemaakt met In 2017 heeft het college het plan Aanpak de raad. Op 19 september 2019 bieden we een plan Zwerfafvalpreventie vastgesteld. Het uitvoeren van aan voor de begraafplaats aan de Burgemeester van taken is voortgezet aan de hand van het bijbehorende Randwijckstraat in Rossum. Daarmee willen we de Actieplan 2017-2018. Zo hebben 140 leerlingen groene uitstraling behouden en de historische graven van drie Maasdrielse basisscholen in maart 2018 en opvallende grafbedekkingen in stand houden. zwerfvuil opgeruimd rondom hun school. Dat deden Op 12 december 2019 bieden we een plan aan voor de ze in het kader van de Landelijke Opschoondag. gemeentelijke begraafplaats in Hedel. Daarbij zetten In oktober 2018 zijn er daarnaast diverse Maas- en we in op een toekomstbestendig en efficiënt beheer. Waaljutters aan de slag gegaan om zwerfafval in de uiterwaarden op te ruimen. Aan alle opruimacties Bee Deals hebben we nieuwsberichten gekoppeld om de Op 6 juni 2018 heeft de raad ingestemd met de pilot inspanningen van de gemeente en vrijwilligers voor verbetering van de biodiversiteit in de bermen zichtbaar te maken. In de door Avri opgestelde van het buitengebied. Hiervoor is vanaf 2019 tot 'Regionale Visie Afval en Grondstoffen 2017-2020' is en met 2022 jaarlijks€ 10.000,- beschikbaar voor er ook aandacht besteed aan het thema zwerfafval. uitvoering en monitoring. Bee Deals betreft niet alleen het maai beheer in wegbermen; ook bij nieuwe Gezamenlijk zorgdragen voor en monitoren van ontwikkelingen in de openbare ruimte benutten we de kwaliteit van de openbare ruimte de mogelijkheden om de leefomgeving voor bijen Duurzaam gebouwenbeheer aantrekkelijker te maken. Denk daarbij aan het In 2018 hebben we alle meerjarenonderhoudsplannen inzaaien van bloemenmengsels, het aanplanten (MJOP) herzien. Daarnaast hebben we voor 16 van bloembollen en het aanplanten van bij• gemeentelijke gebouwen een energiemaatregeladvies vriendelijke bomen en struiken. (EMA) laten opstellen. De uitkomsten van deze duurzaamheidsscan hebben we verwerkt in het Inwoners (pro)actief betrekken en faciliteren (duurzame) gebouwen beheerplan dat we in 2019 ter bij (burger)initiatieven vaststelling aanbieden. Burgerparticipatie en Krachtige Kernen Burgerparticipatie is in Maasdriel een vertrouwde Begraafplaatsenbeheer en -administratie verbeterd werkwijze. Daarbij krijgen burgers, individueel of De huidige begraafplaatsenadministratie is verwerkt georganiseerd, direct of indirect, de kans om invloed in een onbeschermde versie van Excel. De opbouw uit te oefenen op de openbare ruimte en het verkeer. van deze gegevens was niet eenduidig leesbaar. Het gaat om meepraten, meedenken of meebeslissen In 2017 en 2018 hebben we die administratie bij belangrijke beslissingen over de openbare ruimte verbeterd en gereed gezet voor de conversie naar de en het gebruik daarvan. Een voorbeeld hiervan is de nieuwe en beveiligde begraafplaatsenadministratie dorpsschouwpilot in de kern Well/Wellseind in het Key2. Die gaat in 2019 draaien. najaar van 2018. Voor meer informatie over Krachtige Kernen verwijzen wij u naar programma 6. Daarnaast zijn het uitvoeringsbesluit graven, asbezorging, gedenkplaatsen en grafbedekking in 2018 herzien en goedgekeurd door het college. Ook hebben we de Beheersverordening Begraafplaatsen 2019 en de Verordening op de heffing en invordering Lijkbezorgingsrechten 2019 voorbereid en uitgewerkt voor vaststelling in de raad op 14 februari 2019. Ct bakertilly . Gewaerme ri Jaarstukken 2018 · 25 (Wettelijke) zorgtaken voor toezicht en Asbestdaken handhaving adequaat uitvoeren De Omgevingsdienst Rivierenland heeft een Toezicht en Handhaving projectplan opgesteld om een versnelling van Voor het toezicht op het gebied van de Algemeen sanering van asbestdaken in regio Rivierenland Plaatselijke Verordening (APV) en de Drank- en te realiseren. Dit plan wordt breed gedragen door Horecawet (DHW) heeft de raad een budget van alle gemeenten. In de bestuursrapportage 2018 € 65.000 beschikbaar gesteld in 2018. Daarvoor hebben we voor de uitvoering van het projectplan hebben we Buitengewone OpsporingsAmbtenaren meerjarig financiële middelen beschikbaar gesteld. (BOA's) van Stadstoezicht 's-Hertogenbosch ingezet. De daadwerkelijke uitvoering van het projectplan zal Met de inzet van deze BOA's hebben we overlast en pas in 2019 starten. Maasdriel en Zaltbommel zijn veel kleine ergernissen opgelost en zelfs voorkómen. ambtelijk en bestuurlijk de samenwerking aangegaan De inzet van de BOA's is gericht op verandering in om inwoners en bedrijven op tijd te informeren. gewenst gedrag. In 2018 heeft de Rijksoverheid besloten om het Groene BOA wettelijk verbod op asbestdaken met één jaar uit In 2018 heeft de Provincie een conceptconvenant te stellen. Dat betekent dat alle asbestdaken vóór opgeleverd voor samenwerking voor een domein I 1 januari 2025 moeten zijn gesaneerd. Duurzame BOA (openbare ruimte). De gemeente huurt domein I oplossingen, zoals het toepassen van zonnepanelen, BOA's in via Stadstoezicht 's-Hertogenbosch. hebben daarbij de aandacht. De BOA's hebben in 2018 regelmatig controles uitgevoerd in het buitengebied en in totaal 270 uur gecontroleerd. De BOA's hebben zowel algemene controles als controles naar aanleiding van meldingen uitgevoerd. De meldingen betroffen in 2018 voornamelijk illegaal kamperen. Voor deze overtreding van de APV zijn regelmatig personen aangesproken, geverbaliseerd en weggestuurd. Daarnaast is er ter plaatse gecontroleerd op zaken als jongerenoverlast, afval, hondenoverlast en het stoken van vuur. Ct bakertilly Gewaarm erkt voo r identificatie f O . doeleinden d.d: 04- 07-2019 ~ 26 · jaarstukken 2018 4. Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving Wat heeft het gekost? 4.3 Wat heeft het gekost? I I . I I Lasten Wegen 1.683.597 2.283.150 -142.505 2.140.645 2.086.992 -53.653 011enbaar groen 1.068.050 -992.737 33.849 1.026.586 1.060.471 33.885 Riolering 2.051.344 2.162.490 -210.681 1.951.809 1.918.389 -33.420 Milieu 2.194.051 2.323.382 -6.283 2.317.099 2.265.741 -51.358 Handhaving 560.668 403.009 105.693 508.702 459.916 -48.786 Totaal lasten Miiffij,iM=ii!ifr• ¥?UiiM&tii:HiMl#iM•-llmlll Baten Wegen 51.907 43.276 126.000 169.276 193.328 24.052 Openbaar groen -0 -0 -0 -0 -718 -718 Riolering 2.717.312 2.947.754 -210.681 2.737.073 2.591.871 -145.202 Milieu 1.739.577 1.811.017 -1.984 1.809.033 1.878.613 69.580 Handhaving 7.603 0 0 0 27.825 27.825 ' Totaal baten Wiiti@i :, I MMJMO , .. Toevoegingen aan reserves 0 335.000 182.170 517.170 462.862 --54.308 Onttrekkingen aan reserves 4.500 0 178.280 178.280 141.000 --37.280 Saldo reservemutaties 4.500 -335.000 -3.890 -338.890 -321.862 17.028 Resultaat programma 4 -3.036.811 -3.697.721 129.372 -3.568.349 -3.421.016 147.333 Jaarstukken 2018 - 27 4.4 Toelichting verschillen Wegen Hogere uitgaven op straatverlichting i.v.m. landelijke prijsstijgingen. Daarnaast is uitgesteld onderhoud uitgevoerd. -23.000 Hogere koste dagelijks wegonderhoud a.g.v. extra herstelwerkzaamheden puinverharding wegbermen door toename --16.000 van landbouw- en vrachtverkeer Oil de buitenwegen. Maasdriel draagt bij aan het tekort op de exploitatie van Stichting Maasveren via subsidie. In 2018 is veel gebruik 14.000 gemaakt van de veerverbinding, hierdoor is het tekort op het exploitatieresultaat van Stichting Maasveren beperkt gebleven, waardoor minder subsidie is gevraagd en verstrekt. I.v.m. wettelijke maatregelen is chemische onkruidbestrijding verboden. Om op alternatieve manier hetzelfde resultaat te bereiken is structureel meer geld nodig dan de huidige€ 100.000. Er was een positief saldo geraamd van€ 182.000 dat gestort zou worden in de reserve Wegen. De jaarrekening kent 182.000 geen positief saldo vandaar geen storting, wat op dit onderdeel een voordeel is. Door zachte winters zijn de lasten gladheidsbestrijding voordelig t.o.v. de begroting. 8.500 Overige kleine verschillen -267 Totaal Openbaar groen Door toename van ziekte- en plaagbestrijding zijn de lasten hoger. Er is een structurele toename zichtbaar in het --32.000 bestrijden van roeken, luizen, processierupsen en exoten. - Overige kleine verschillen -1.167 Totaal -33.167 Riolering Het negatieve resultaat op riolering ontstaat doordat het saldo in de begroting is gebaseerd op hogere lasten. De -111.782 toe te rekenen componenten voor de voorziening (zoals rente, BTW, overhead) worden berekend op basis van de werkelijke kosten. Doordat de lasten riolering lager zijn dan geraamd, zijn deze componenten ook lager. Totaal Milieu Het voordeel OJ> de bijdrage Avri heeft volledig te maken met een J>Ositieve afrekening over 2017. -28.000 n Voor het verwacht tekort van Vlagheide (Stadsgewest 's-Hertogenbosch) is in 2017 een voorziening gevormd van -30.000 € 155.000. Op basis van de begroting 2020 van Vlagheide is de voorziening geactualiseerd en hierdoor valt een deel van de voorziening vrij t.g.v. de exploitatie. Op het regulier budget van 'duurzaamheid' is minder uitgegeven dan begroot door de opstartfase van het 39.000 Duurzaamheidsprogramma dat in 2018 is gestart. Daarnaast is een bijdrage van€ 5.600 ontvangen van de provincie voor het Energieloket. ! in lijn met de exceptionele stijging van de de bouwleges, zijn in 2018 ook meer leges voor bodemonderzoeken 13.000 ontvangen dan vooraf geraamd. Overige kleine verschillen 10.938 Totaal Handhaving Bij de bestuursrapportage 2018 is€ 62.000 beschikbaar gesteld voor extra controles juridische handhaving t.a.v. -15.000 arbeidsmigranten. Het beleid is nog in ontwikkeling en de uitvoering is nog niet gestart. Zie ook "Belastingen overig" bij Algemene dekkingsmiddelen. In 2018 zijn drie dwangsommen opgelegd waarvan één dubieus is gesteld. Twee niet geraamde dwangsommen tot 25.000 een bedrag van€ 25.000 zijn daadwerkelijk ontvangen. Overige kleine verschillen -889 Totaal 11111111!1 Totale verschil programma 4 - Gewaanne rkt voo r identificatie {) doeleinden d.d: 04- 07-2019 ·~ 28 - Jaarstukken 2018 4.5 Relevante nota's Wegbeheerplan 2015-2018 Mobiliteitsplan Maasdriel 2020 'Verkeer op de Jaarprogramma Openbare Ruimte 2018 (JOR) juiste plaats' Water- en Rioleringsplan 2017-2021 4.6 Betrokken verbonden partijen Gebouwenbeheerplan 2015-2025 Stadsgewest 's-Hertogenbosch Groen- en Bomenbeleid 2011 Omgevingsdienst Rivierenland (ODR) Renovatie Sportvelden 2015-2017 Avri Beleidsplan Openbare Verlichting 2016-2025 Regio Rivierenland Speelruimteplan 2008-2017 4.7 Indicatoren Op het programma zijn onderstaande indicatoren van toepassing. Indicator 133.1.1.Sl&M.. M!iWU&!&lMI._ Omschrijving Ziekenhuisopname nav 2015 15 8 VeiligheidNL als aandeel van het totaal aantal ongevallen dat verkeersongeval met leidt tot ziekenhuisopnamen. een motorvoertuig Ziekenhuisopname nav 2015 8 9 VeiligheidNL als aandeel van het totaal aantal ongevallen dat vervoersongeval met leidt tot ziekenhuisopnamen. een fietser Fijn huishoudelijk 2016 127 189 CBS De hoeveelheid restafval per bewoner per restafval jaar (kg) Hernieuwbare 2016 3 12,6 RWS Percentage van hernieuwbare elektriciteit t.o.v. elektriciteit totaal opgewekte elektriciteit. Hernieuwbare elektriciteit wordt opgewekt uit wind, waterkracht, zon of biomassa. Jaarstukken 2018 - 29 t'G bakertilly ~ rid voor identificatie Gewaarme -07-2019 doe lefnden d.d: 04 30 - Jaarstukken 2018 Ct bakertilly Ge waa rme rkt voo r identificatie ({) doe leinden d.d: 04-07-2019 ~ 5. Onderwijs en kinderopvang Onderdelen: onderwijshuisvesting, leerplicht, leerlingenvervoer, volwasseneneducatie, algemeen onder• wijsbeleid, kinderopvang, peuterspeelzalen 5.1 Wat wilden we bereiken? Grotere toegankelijkheid voorschoolse activiteiten Adequate onderwijshuisvesting behouden In 2018 is het WE-convenant ondertekend door de Optimaal gebruik van brede scholen stimuleren gemeente, de Stichting Peuterspeelzaalwerk Maasdriel Continuering van voorschoolse voorzieningen in (SPM) en de aanbieders van kinderopvang. De partijen samenhang met het basisonderwijs hebben afgesproken dat de gemeente meer regie voert op de resultaten van VVE. In 2018 hebben de 5.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? eerste kinderopvangorganisaties (naast SPM) zich Adequate onderwijshuisvesting behouden gekwalificeerd om Voor- en Vroegschoolse Educatie Optimaal gebruik van brede scholen stimuleren (WE) te kunnen aanbieden aan peuters. In 2019 overleggen we met de betrokken partijen op welke Haalbaarheidsonderzoek huisvesting Hedel locaties WE aangeboden kan worden en leggen we in In het kader van uitvoering van het Integraal het kader van de doorgaande leerlijn verbindingen met HuisvestingsPlan (IHP) hebben we met de de Vroegschoolse Educatie die de basisscholen moeten schoolbesturen van de drie scholen in Hedel verzorgen. gesproken over mogelijke nieuwbouw van één schoolcomplex. Naar aanleiding van een onderzoek Overige resultaten naar de krimp van het aantal leerlingen in de Bommelerwaard in 2016 hebben de scholen hiervoor Leerlingenvervoer via een app zelf een eerste verkenning gedaan (memo januari De app waarmee kinderen zelfstandig kunnen reizen, 2017). In 2018 is een haalbaarheidsonderzoek heeft binnen de pilot zijn nut bewezen: er zijn kleine gedaan naar het samenwonen van de drie scholen. successen behaald. Sinds de start van het nieuwe De standpunten van de drie scholen liggen echter te schooljaar in september 2018 maakt geen leerling meer ver uit elkaar, waardoor vooralsnog geen consensus gebruik van de app. We borduren nu op een andere is bereikt. manier voort op het thema zelfredzaamheid. Om een zo breed mogelijk draagvlak te creëren, werken we Continuering van voorschoolse voorzieningen in het samenwerkingsverband De Meierij samen met samenhang met het basisonderwijs VSO het Dieze College, het Stedelijk VSO en Arriva aan zelfredzaamheid van leerlingen. Het uitgangspunt Kinderopvang en peuterspeelzaalwerk daarbij is dat elke leerling die zelfstandig leert reizen geharmoniseerd er één is. Begin 2018 heeft de gemeenteraad het Verbeterplan VVE goedgekeurd. Daarna hebben we een agenda Educatieve Agenda opgesteld voor verdere uitwerking van onderdelen, Op basis van een vastgestelde Bommelerwaardse zoals het ontwikkelen van een monitoringsinstrument Educatieve Agenda werken we aan gezamenlijke doelen ten behoeve van een doorgaande leerlijn en het voor beide gemeenten en alle schoolbesturen. In 2018 voltooien van de harmonisatie. Dit hebben we in 2018 is het geld voor onderwijsachterstanden ingezet nog niet afgerond en zetten we in 2019 voort. voor de gezamenlijke Taalklas van de basisscholen in Maasdriel, in samenwerking met het bezoekerscentrum voor het project BeeBots en voor een techniekcoach. Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie ,\ 0 doeleinden d.d: 04-07·2019 -~ 32 · Jaarstukken 2018 Aanpak laaggeletterdheid loopt goed Passend onderwijs Samen met onze maatschappelijke partners De gemeente participeert actief in diverse overleggen voeren we het convenant laaggeletterd heid uit. en werkgroepen binnen het Samenwerkingsverband De taalleerpunten die het Koning Willem 1 College De Meierij (SWV). (Den Bosch) en ROC Rivor (Tiel) in de bibliotheek verzorgen, worden goed bezocht. Ook het ondersteunende aanbod dat Stichting Kompas Bommelerwaard verzorgt, loopt goed. Om de doelgroep beter te kunnen bereiken, is in september 2018 het Taalhuis Maasdriel geopend. Daar kunnen vragen worden gesteld en afspraken worden gemaakt. Sinds oktober 2018 zijn er 12 personen aangemeld via het Taalhuis. Jaarstukken 2018 - 33 5. Onderwijs en kinderopvang Wat heeft het gekost? 5.3 Wat heeft het gekost? .. ,,I f '11··• ·· I ' I lasten 1.950.420 111.975.272 --222 1.975.050 1.889.188 -85.862 Baten Onderwïs 878.459 824.490 39.131 Kinderopvang/ peuterspeelzalen 10.320 10.351 0 10.351 10.341 -10 Totaal baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen aan reserves 73.498 73.497 0 73.497 73.498 1 Onttrekkingen aan reserves -168.590 -154.146 -0 -154.146 -154.810 -664 Saldo reservemutaties 95.092 80.649 0 80.649 81.312 663 Resultaat programma 5 -1.271.344 -1.430.947 24.456 -1.406.491 -1.095.469 311.022 311 - Jaarstukken 2018 5.4 Toelichting verschillen Onderwijs Boekwinst verkoop voormalige openbare basisschool te Heerewaarden 30.000 Huisvestingskosten bijzonder onderwijs: structureel lagere verhuuropbrengsten; dit ontstaat omdat de opbrengsten •-21.000 hier begroot zijn en werkelijk worden geboekt onder programma 6. Zo ontstaat een nadeel op programma 5 en een voordeel op programma 6. Per saldo verloopt dit budgetneutraal. Vanuit het Rijk ontvangt de gemeente via het RMC Regio Rivierenland jaarlijks kwalificatieplichtgelden. Deze 20.913 inkomsten worden vanwege de noodzakelijke verantwoordingsplicht ingezet in de formatie leerplicht. De vrijvallende middelen kwalificatieplicht kunnen worden ingezet voor projecten ter voorkoming van vroegtijdige schoolverlaters. In 2018 zijn geen grote uitgaven gedaan voor activiteiten m.b.t. de leerplicht. Er heeft een afname van de vervoerskosten plaatsgevonden doordat er minder aanvragen leerlingenvervoer zijn 53.323 ontvangen. De vooraf ingeschatte extra vervoersstromen voor schóoljaar 2018-2019 vielen achteraf mee door een efficiënte planning van de vervoerstromen. Het budget voor de pilot passend onderwijs is in 2018 niet uitgegeven. 44.210 Overige kleine verschillen -1.790 Totaal Kinderopvang / peuterspeelzalen Voorheen werd dit bedrag ingezet voor Stichting Peuterspeelzalen Maasdriel. Vanaf 1 januari 2018 is die -211.325 subsidierelatie beëindigd en hiervoor is de peutertoeslag in de plaats gekomen. Kalenderjaar 2018 was het eerste - jaar dat wij hiervoor verantwoordelijk waren. Wij hebben in 2018 van dit budget slechts€ 77.000 uitgegeven. Volgens onze analyse hebben we de totale doelgroep (ouders van peuters in de leeftijd van 2 tot 4 jaar) nog niet bereikt. Wij gaan dat in 2019 uitbreiden. Wij denken hierbij aan meer preventieve voorzieningen op het gebied van ontwikkeling sociale vaardigheden, bevorderen van positieve gezondheid en opvoedtips voor ouders. Wij denken ook aan de regeling Sociaal-Medische Indicatie voor kindero van . In 2018 zijn door de GGD meer inspecties kinderopvang uitgevoerd. -29.226 Overige kleine verschillen 3.267 Totaal Totale verschil programma 5 - 5.5 Relevante nota's 5.6 Betrokken verbonden partijen IHP 2018/2021 Geen Bommelerwaardse Educatieve Agenda Convenant laaggeletterdheid / Taalakkoord Jaarstukken 2018 • 35 5. 7 Indicatoren Op het programma zijn onderstaande indicatoren van toepassing. Indicator i&Hiii2M.. MSWH&.&!MIIBIIIIII Omschrijving Absoluut verzuim per 2016 0,52 1,82 Ing rado Het aantal leerplichtigen dat niet staat 1.000 leerlingen ingeschreven op een school, per 1.000 ,_ leerlingen. Relatief verzuim per 2017 23,0 26,58 lngrado Het aantal leerplichtigen dat wel staat 1.000 leerlingen ingeschreven op een school, maar ongeoorloofd afwezig is, per 1.000 leerlingen. Voortijdige 2017 1 1,7 DUO Het percentage van het totaal aantal leerlingen schoolverlaters totaal (12 - 23 jaar) dat voortijdig, dat wil zeggen fVO+MBO)% zonder startkwalificatie, het onderwijs verlaat. ~ bakertilly . Gewaannerkt voor Identificatie (') doelelnden d.d; ~7-2019 ~ 36 - Jaarstukken 2018 ~:.k~~~ doeleinden d.d: 04-07-2019 6. Sport, recreatie en cultuur Onderdelen: leefbaarheid, bibliotheek, sport, recreatie, kermis, speelterreinen, sociaal cultureel werk, dorpshuizen, paardenmarkt, volksfeesten, kunst en cultuur 6.1 Wat wilden we bereiken? Intensivering van contact Leefbare en zelfredzame kernen waar sociale en In 2018 is de dorpscontactfunctionaris gestart. maatschappelijke activiteiten plaatsvinden Hiermee hebben we de lijnen tussen de dorpsraden Sterke, toekomstbestendige maatschappelijke en de gemeente verkort. Ook is er in 2018 een voorzieningen (efficiënt en rendabel) contactpersoon voor de verenigingen gestart. Maasdriel op de toeristische kaart zetten door Hiermee investeren we uitdrukkelijk in de relatie met recreatie en toerisme te bevorderen en promoten de inwoners, waarvoor ze hun waardering uitspreken. Opwaardering van de Soepkom in Hedel Daarnaast spreken we ook intensiever met de dorpsraden. 6.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Leefbare en zelfredzame kernen Sterke, toekomstbestendige maatschappelijke voorzieningen Burgerinitiatieven gestimuleerd Het programma Krachtige Kernen richt zich Buurtsportcoach sinds 2016 op het vergroten van de leefbaarheid De buurtsportcoach heeft activiteiten voor kinderen, in de dorpen: goed leven, wonen en werken in ouderen en mensen met een beperking georganiseerd (veer)krachtige kernen. Het jaar 2018 hebben in de verschillende kernen. Hierbij heeft de we grotendeels benut voor evaluatie en buurtsportcoach geprobeerd om activiteiten over doorontwikkeling van het programma. Het ging te dragen aan de deelnemers. In de praktijk blijkt daarbij om het structureel versterken van de sociale echter dat na de overdracht de activiteit moeizaam of fysieke leefbaarheid in de kernen. De raad heeft continueert. De inzet van de buurtsportcoach blijft de evaluatie en doorkijk van het programma op hierin noodzakelijk. 25 oktober 2018 vastgesteld. Centraal staan het In 2018 is een tweede buurtsportcoach gestart. voortzetten van wat succesvol is uit de eerste fase, Deze richt zich met name op de jeugd. De insteek is doorontwikkeling, en het meenemen van de accenten straathoekwerk, waarbij hij sport inzet als middel uit het Bestuursakkoord. Begin 2019 heeft de raad om in contact te komen met de verschillende een implementatie plan voor de tweede fase van het jeugdgroepen uit de gemeente. Hij bekijkt samen met programma vastgesteld. de groep waar behoefte aan is. Tijdens dit contact verwijst hij jongeren waar nodig naar hulpverlening. De structurele subsidieregeling 'Goed idee, doe er Dit heeft geresulteerd in minder overlast op straat iets mee' hebben we ook in 2018 succesvol ingezet door jeugdgroepen. Ook jongeren die zorgmijdend om nieuwe bewonersinitiatieven zo laagdrempelig zijn, heeft hij kunnen toeleiden naar hulpverlening. mogelijk te ondersteunen, door middel van advies, ondersteuning en budget. In 2018 zijn er 56 Bibliotheekwerk initiatieven ontstaan naar aanleiding van en/of met Op 17 mei 2018 is een nieuw convenant met behulp van de subsidieregeling. Bibliotheek Rivierenland ondertekend voor de periode 2019 t/m 2022. Het nieuwe convenant voorziet in een meer modulaire opbouw van de dienstverlening (t bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie l) doeleinden d.d: 04-07-2019 'er-- 38 - Jaarstukken 2018 door de bibliotheek. De basismodule wordt door alle rond Fort St. Andries heeft in 2018 tot een gemeenten in de regio Rivierenland afgenomen, concept-gebiedsvisie geleid, die de betrokken waarmee wordt voorzien in de wettelijk vereisten partijen in 2019 hoogstwaarschijnlijk vertalen voor het bibliotheekwerk. Maasdriel neemt dezelfde naar een uitvoeringsopdracht voor een producten af als in 2017. Deze zitten in 2018 in de kwartiermaker. basismodule en vier aanvullende modules. Zet in op vitale verblijfsrecreatie Subsidies We hebben in 2018 een vitaliteitsscan uitgevoerd De subsidieregelingen die in 2017 zijn vastgesteld op camping Heerewaarden. De conclusie was dat (sport, kunst en cultuur, jeugdwerk, ouderenwerk, de camping de potentie heeft om weer vitaal te volksfeesten en EHBO), zijn in 2018 met de worden. De ondernemer van de camping heeft verenigingen geëvalueerd en aangepast, in samenwerking met de gemeente een traject zodat ze beter aansluiten bij de behoeften ingezet om tot een volwaardig bedrijfsplan van de verenigingen. De normbedragen voor te komen. openbare activiteiten blijven de basis van de subsidieregelingen. Door daarnaast een deel van Draag de Bommelerwaard uit: herkenbare de gemaakte huurkosten van de verenigingen te marketing en informatievoorziening vergoeden, stimuleren we ook het gebruik van Veel initiatieven in de Bommelerwaard komen maatschappelijk vastgoed. tot wasdom en hebben hun eigen manieren om hun marketing te organiseren en daarmee de Renovatie dorpshuis Well Bommelerwaard onder de aandacht te brengen. In 2018 heeft een architect de opdracht gekregen De gemeenten Maasdriel en Zaltbommel hebben om een ontwerp te maken voor de renovatie in 2018 een onafhankelijk onderzoek uit laten van het dorpshuis in Well. Daarnaast is een voeren naar de huidige opzet en beleving van beheer- en exploitatiemodel opgesteld, evenals streekmarketing. De conclusies is dat het een investeringsbegroting. Het bestuur van het 'streekmarketinglandschap' erg versnipperd dorpshuis heeft zelf het ontwerp van de buitenruimte is. De boodschap die wordt verteld en de op zich genomen. Een installatieadviseur en een verschillende marketing- en communicatie• constructeur zijn benaderd voor de uitwerking van instrumenten hebben nog onvoldoende een het voorlopig ontwerp. gemeenschappelijke noemer. Bovendien worden ze door verschillende partijen ad hoc aangeboden. Maasdriel op de toeristische kaart zetten In 2019 komt er een vervolg, met als doel om te komen tot een gemeenschappelijke noemer Visie Recreatie & Toerisme aangeboden (breinpositie Bommelerwaard) en een advies over In 2018 is de visie op Recreatie & Toerisme hoe de toekomstige streekmarketingorganisatie vastgesteld. Met deze visie willen we toewerken eruit zou moeten komen te zien en waar deze naar een vitale en eigentijdse vrijetijdseconomie. zich op zou moeten focussen (bijvoorbeeld het Hiervoor hebben we vijf speerpunten benoemd: aanjagen van concept- en productontwikkeling). Ontwikkel het aanbod: focus op kansrijke Kijk over grenzen, daar liggen kansen ontwikkelgebieden In 2018 hebben we nauw overleg gehad Vanuit de gemeente leggen we de focus op met Den Bosch om aan te sluiten bij het de volgende kansrijke ontwikkelgebieden: Brabantse themajaar We Are Food. Tijdens de Zandmeren, Fort St. Andries, Kasteel het Bommelerwaardse We Are Food, die onder Ammersoyen en de Maas. De gebiedsontwikkeling de vleugel opereerde van het Bossche We Are Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie n doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ Jaarstukken 2018 • 39 Food, is een mooie kruisbestuiving ontstaan gemeente is de belemmerende factor van het tussen de deelnemende Bommelerwaardse food dichtgetimmerde bestemmingsplan die ontwikkeling events. Bij de evenementen werd een toename qua beleving aan de tweede plas van de Zandmeren van bezoekers gemeld. Natuurlijk zijn er ook tegenhoudt. In 2018 hebben we een eerste aanzet aandachtspunten. Zo werd de inhoudelijke gedaan voor de realisatie van het trekveer en het samenwerking tussen events uit Den Bosch en wandelpad. Door de recent gedane investeringen de Bommelerwaard gemist. Daarnaast wordt bij volgend uit de kwaliteitsimpuls was de Zandmeren een voortzetting van de samenwerking tussen de in de zomer van 2018 één van de weinige Bommelerwaardse food events een organiserend recreatiegebieden aan de Maas zonder blauwalg. projectleider aangeraden. Opwaardering van de Soepkom in Hedel Doorontwikkeling recreatieve routenetwerken In 2018 is rond Kasteel Ammersoyen het Met bewoners opgetrokken Baanbrekerpad, één van de Maasdrielse In 2018 hebben we verder gewerkt aan de Klompenpaden, verlengd en opnieuw online bewonersinitiatieven rond de 'Soepkom' in Hedel, en offline gepubliceerd. Daarnaast hebben we zoals besproken tijdens de dorpentour van 2017. opdracht gegeven om in 2019 onderhoud te In november 2018 zijn we een onderzoek gestart plegen aan het fietsknooppunten netwerk. naar de mogelijkheid om van de Soepkom een officiële zwemplas te maken. Het eerste deel hiervan Ontwikkeling Zandmeren als toeristisch• hebben we afgerond. We hebben de waterkwaliteit recreatief gebied onderzocht en met een klein collectief van betrokken We zijn meerdere keren samengekomen met Hedelnaren de onderzoeksresultaten besproken, de ondernemers aan de Zandmeren om het evenals de benodigde faciliteiten en werkzaamheden. belevingsaspect te verbeteren. Een verrassende Een voorstel aan het college en de raad is in de uitkomst is dat ondernemers volop bezig zijn met maak. Daarnaast hebben we in 2018 met een andere uitbreiding en doorontwikkeling van hun eigen werkgroep gesproken over de sporttoestellen die bedrijven, mede dankzij investeringen vanuit de in het gebied rond de Soepkom worden geplaatst. overheid. Er zijn camperplaatsen gerealiseerd en er In april 2019 worden deze geplaatst, waarna de komen extra vakantiehuizen, watersportactiviteiten feestelijke opening plaatsvindt. en horecacapaciteit. Aandachtspunt voor de ((; bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie j() doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ 40 · Jaarstukken 2018 6. Sport, recreatie en cultuur Wat heeft het gekost? 6.3 Wat heeft het gekost? ····• ·I 11··, ···I I Lasten Sport 1.173.620 1111.381.813 --171.919 1.209.894 1.133.695 -76.199 Cultuur 104.453 151.615 0 151.615 149.614 -2.001 Recreatie 240.018 303.367 229.769 533.136 349.431 -183.705 Welzijn 788.132 831.303 Totaal lasten Baten SJJort 302.890 306.890 0 876 Cultuur 0 4.500 0 4.500 0 -4.500 Recreatie 391.277 359.399 -6.332 353.067 345.182 -7.885 Welzijn 22.611 14.700 5.309 20.009 36.306 16.297 .:· .. Saldo van baten en lasten .,. •;. : : Toevoegingen aan reserves 40.000 0 0 0 227.870 227.870 Onttrekkingen aan reserves 22.453 44.727 220.000 264.727 242.454 -22.273 Saldo reservemutaties -17.547 44.727 220.000 264.727 14.584 -250.143 Resultaat pl"!l9Rmma 6 -1.606.992 -1.937.882 216.028 -1.721.854 -1.803.617 -81.763 ~-~-k~~~-~~ £__, doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 • 41 6.4 Toelichting verschillen Sport Het overschot in de ramingen wordt veroorzaakt door de budgetten voor reconstructie van sportvelden en het budget 95.000 voor het onderhoud van de velden bij de verenigingen zonder kunstgras. Deze budgetten zijn niet jaarlijks nodig, - maar periodiek is een veld aan renovatie toe. De gemeente Maasdriel heeft in 2018 een schade uitkering gedaan voor het repareren/vervangen van het -15.000 waterafvoerstelsel bij de Kreek. Overige kleine verschillen -6.795 Totaal Cultuur Overige kleine verschillen --2.499 Totaal --2.499 Recreatie Door het achterblijven van een investering zijn in 2018 de kapitaallasten van€ 14.000 naar€ O gebracht. Als dekking -14.000 van de kapitaallasten stond een onttrekking aan de reserve begroot. Deze onttrekking had ook gecorrigeerd moeten - worden. Omdat deze investering niet heeft plaatsgevonden is er ook niks onttrokken aan de reserve. Hogere uitgaven bij de Zand meren worden veroorzaakt doordat er een structurele toename zichtbaar is in de overlast -45.000 van drijfalg (flab), als gevolg van de klimaatverandering, en door verminderde pachtopbrengsten. Overige kleine verschillen -2.980 Totaal , -61.980 Welzijn In 2018 is meer uitgegeven aan de aanleg en onderhoud van speelterreinen. Dit betreft onder andere speelterrein de -17.000 Kreek en speelterrein Schipperstraat (Kerkdriel). - In het 4e kwartaal van 2018 is de straathoekwerker intensiever ingezet. -10.000 Verkeerd geraamde kapitaallasten MFC de Steen leveren een nadeel op. Bij de bestuursrapportage 2019 en begroting -74.818 2020 wordt dit hersteld. Opbrengst verhuur Weesboom staat begroot onder programma 5 en wordt hier werkelijk geboekt. Dit levert een 21.000 voordeel op voor programma 6 en een nadeel op rogramma 5, per saldo verloopt dit budgetneutraal. Overige kleine verschillen -9.672 Totaal Totale verschil programma 6 - 6.5 Relevante nota's 6.6 Bets:okken verbonden partijen Bibliotheek: nieuw convenant met de biblietheek. Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal Alle relevante informatie over buurtsportceaches: www.sper1iindebuurt.nl Visie op Recreatie & Toerisme Maasdriel 20:1.8 6.7 lndicatos:en Op het programma zijn onderstaande indicateren van teepassing. Nederland I Bron Omschrijving 48,7 RIVM Het percentage inwoners dat niet sport ten opzichte van het totaal aantal inwoners. Ct bakertilly Gewaanner1d voor Identificatie /0 ~ doeleinden d.d: 04--07-2019 ~ 42 - Jaarstukken 2018 ~ba-~~~.~ Gewaarme -07-2019 doeleinden d.d: 04 7. Sociaal domein Onderdelen: ouderenwerk, mantelzorgbeleid, vrijwilligersbeleid, Werkzaak Rivierenland, Wmo-voorzieningen {vervoer, woningaanpassingen, rolstoelen en hulpmiddelen, hulp bij het huishouden), Wmo-beleid, gezondheidszorg, jeugdzorg, minimabeleid, statushouders. 7.1 Wat wilden we bereiken? Dat heeft geleid tot twee prioriteiten: het ontwikkelen Binnen de financiële kaders uitvoering geven van inclusieve dagbesteding en het ontwikkelen van aan deWmo opvoedondersteuning. Voor inclusieve dagbesteding De transformatiegedachte bewerkstelligen in de wordt in 2019 een traject gestart met Welzijn uitvoering van begeleidingstaken Bommelerwaard. Opvoedondersteuning als algemene Binnen de financiële kaders uitvoering geven voorziening komt aan bod in het uitvoeringsplan aan de Jeugdwet jeugd dat in 2019 verschijnt. De transformatiegedachte bewerkstelligen in de uitvoering van jeugdzorgtaken Kwaliteitsimpuls voor Sociaal Domein De zorginkoop voor 2018 realiseren in Het team Sociaal Domein heeft zijn processen samenwerking met Zaltbommel in kaart gebracht en verwerkt in een dynamisch Statushouders integreren in de handboek. Dankzij een nieuwe inrichting van de ICT• Maasdrielse samenleving applicatie hebben we een kwaliteitsslag gemaakt in Mensen met een laag besteedbaar inkomen het monitoren en in het afleggen van verantwoording ondersteunen bij hun participatie in de halfjaarrapportages Sociaal Domein. Deze Mensen naar vermogen laten participeren rapportages geven input voor het uitvoeringsplan Wmo/jeugd en de inkoop. We zijn nu in staat om 7 .2 Wat hebben we daarvoor gedaan? informatie te koppelen en te duiden. Binnen de financiële kaders uitvoering geven aan de Wmo Pilot met huisartsen en gebiedsteam opgezet De transformatiegedachte bewerkstellingen in Met huisartsen en ketenpartners uit Maasdriel de uitvoering van begeleidingstaken hebben we afspraken gemaakt over de Binnen de financiële kaders uitvoering geven samenwerking. Ook zijn we de pilot POH-GGZJ aan de Jeugdwet gestart (PraktijkOndersteuner Huisarts Geestelijke De transformatiegedachte bewerkstelligen in Gezondheidszorg Jeugd). Met deze pilot werken de uitvoering van jeugdzorgtaken we preventief en houden we de lijnen tussen het gebiedsteam en de huisartsen kort. Aan de pilot Laagdrempelige voorzieningen: prioriteiten gesteld nemen drie huisartspraktijken deel. In 2018 heeft Vanuit het beleidsplan Wmo-Jeugd 2018-2021 selectie en werving plaatsgevonden en hebben hebben we de ambitie opgepakt om laagdrempelige we de kwaliteits- en prijsindicatoren opgesteld. voorzieningen te ontwikkelen. Hiervoor hebben Daarnaast hebben in 2018 alle scholen een vaste we intern geïnventariseerd welke laagdrempelige contactpersoon binnen het gebiedsteam gekregen. voorzieningen er zijn en waar het team Sociaal Domein en het cluster Maatschappelijke De zorginkoop voor 2018 realiseren in Ontwikkeling behoeften zien. samenwerking met Zaltbommel Ct bakertilly Gewaarme rkt voo r identificatie 1 \1 doeleinden d.d: 04-0 7-2019 ~ 44 · Jaarstukken 2018 Samen met Zaltbommel zorginkoop verbeterd Afspraken met inwoners die een bijstandsuitkering De gezamenlijke inkoop met Zaltbommel heeft ertoe willen aanvragen uit de gemeenten Maasdriel en geleid dat het aantal contracten met zorgaanbieders Zaltbommel, werden sindsdien gepland in het sinds 2018 is teruggebracht van 300 naar 87. gemeentehuis van Maasdriel in plaats van Tiel. Eind Het inkoopteam heeft nu rechtstreeks contact met 2017 heeft het algemeen bestuur van Werkzaak de zorgaanbieders. In plaats van het afsluiten van Rivierenland ingestemd met het structureel invoeren contracten met zorgaanbieders waar geen zorg wordt van decentrale dienstverlening. Sindsdien is er afgenomen, hebben we geïnvesteerd in de relaties met elke donderdag een intake mogelijk in Maasdriel. de zorgaanbieders waar wél zorg wordt afgenomen. De ervaring is dat bijna al onze inwoners kiezen voor Door de korte lijntjes met de zorgaanbieders kunnen we een gesprek in Maasdriel. snel handelen en voorkomen we onnodige bureaucratie. Kindpakket uitgebreid In 2018 hebben Maasdriel en Zaltbommel de Eind 2017 is het minimabeleid Bommelerwaard hulpmiddelen lokaal ingekocht. In plaats van één grote vastgesteld. De financiële bijdrage van het rijk die we leverancier hebben we nu een samenwerking tussen hebben ontvangen voor ondersteuning van kinderen in meerdere grote leveranciers en de lokale fietsenmaker. armoede (de zogenoemde Klijnsma-gelden), hebben we ingezet om de bestaande minimaregelingen uit te Overlegtafels georganiseerd breiden. De Klijnsmagelden worden op de volgende Het inkoopteam zit met een vertegenwoordiging van manier ingezet: de zorgaanbieders aan tafel. Tijdens deze 'fysieke overlegtafels' worden nieuwe afspraken gemaakt. 1. Uitbreiding van de regeling maatschappelijke In 2018 hebben we twee themabijeenkomsten voor alle participatie op de volgende onderdelen: zorgaanbieders georganiseerd. De inkomensgrens is verhoogd van 110% naar 130%. Statushouders integreren in de Er wordt rekening gehouden met de omvang van Maasdrielse samenleving het huishouden (aantal kinderen). De lijst met kostensoorten die gedeclareerd Participatieverklaringen uitgereikt kunnen worden is uitgebreid met educatie. Sinds 1 oktober 2017 zijn alle inburgeringsplichtige 2. Ophoging van de inkomensgrenzen van andere nieuwkomers verplicht om een Participatieverklaring te lokale minimaregelingen. tekenen. Via het participatieverklaringstraject maakt de inburgeraar kennis met de Nederlandse kernwaarden Vroegsignalering schuldenproblematiek verbeterd vrijheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en participatie. Gemeenten en woningcorporaties in de Bommelerwaard Statushouders volgen dit traject al sinds begin 2017 hebben begin 2017 concrete samenwerkingsafspraken bij Vluchtelingenwerk. Voor de andere nieuwkomers gemaakt over de vroegtijdige aanpak van worden er sinds begin 2018 workshops georganiseerd schuldenproblematiek. In 2018 zijn 32 huishoudens in regionaal verband (regio Rivierenland). We hebben uit Maasdriel aangemeld bij Vroeg Eropaf. 75% van in 2018 twee bijeenkomsten georganiseerd waarin de de bereikte huishoudens was nog niet bekend bij het Participatieverklaringen werden uitgereikt. gebiedsteam. Bij ongeveer de helft van de inwoners was sprake van aanpassingsschulden: schulden die Mensen met een laag besteedbaar inkomen ontstaan door een life event, zoals een scheiding, ziekte ondersteunen bij hun participatie en werkloosheid. Decentrale dienstverlening Werkzaak ingevoerd Mensen naar vermogen laten participeren In 2017 is de pilot decentrale dienstverlening van Werkzaak in onze gemeente Maasdriel uitgevoerd. Jaarstukken 2018 - 45 Alle inwoners met klantprofiel 4 bezocht Ondersteuning vrijwilligerswerk De groep mensen met de grootste afstand Het project 'Maasdriel Vrijwilligt' heeft tot de arbeidsmarkt valt rechtstreeks onder geresulteerd in een goed georganiseerde de verantwoordelijkheid van de gemeente. vrijwilligersvacaturebank. Welzijn Bommelerwaard Deze groep wordt aangeduid met 'Klantprofiel 4'. koppelt hierbij vraag en aanbod van vrijwilligers. Een medewerker van het gebiedsteam heeft in 2018 De vrijwilligers worden getraind en krijgen alle inwoners met Klantprofiel 4 bezocht. In 2019 ondersteuning. Het gebiedsteam levert veel vragen zetten we in op meer structurele ondersteuning van voor ondersteuning aan bij WB. In 2018 hebben deze doelgroep. we ook ingezet op een contactpersoon voor de verenigingen, maatschappelijke organisaties en Overige hun vrijwilligers, om te investeren in de relatie en samenwerking met vrijwilligers(organisaties). Ondersteuning mantelzorgers op agenda 2019 Welzijn Bommelerwaard ondersteunt mantelzorgers Reserve Sociaal Domein en Solidariteit en als gemeente geven we jaarlijks een blijk van Zoals we al in de halfjaarrapportage hebben waardering via het mantelzorgcompliment. Er is in aangegeven zijn er in 2018 meer aanvragen voor 2018 geen ambtelijke prioriteit geweest voor ondersteuning geweest en dit heeft geleid tot meer nieuwe initiatieven, nieuwe werkwijzen en betere toekenningen. Dit geldt zowel voor Jeugd als Wmo. communicatie richting mantelzorgers. In 2019 krijgt Dit maakt dat we de opgebouwde reserve voor het dit met externe inzet wel aandacht. Sociaal Domein in totaal ingezet hebben. Daarnaast vervalt de solidariteit binnen regio Rivierenland waar wij als netto-ontvanger de afgelopen jaren extra bedragen van de regiogemeentes hebben ontvangen. Beide onderdelen kunnen een structureel negatief effect hebben voor het toekomstige resultaat binnen het Sociaal Domein. 46 · Jaarstukken 2018 7. Sociaal domein Wat heeft het gekost? 7 .3 Wat heeft het gekost? I f • I f Lasten Werk en inkomen 7.217.399 6.748.344 -277.770 6.470.574 6.193.054 -277.520 Inburgering 198.717 -29.038 0 29.038 66.523 37.485 WMO 3.804.366 3.543.729 591.841 4.135.570 4.290.977 155.407 Volksgezondheid 1.102.915 1.275.693 65.008 1.340.701 1.209.810 -130.891 Sociaal domein algemeen 0 8.500 -8.500 0 0 0 Jeugd 3.418.472 3.825.781 -299.173 3.526.608 4.342.236 815.627 Uitvoering zorg en transitie 1.240.901 1.320.930 -298.100 1.022.830 784.674 -238.156 Zorgproducten/inkomensonderst. 1.600.046 Totaal lasten Baten Werk en inkomen 3.584.000 -285.335 Inburgering 106.650 0 0 0 28.890 28.890 WMO 423.675 342.768 -95.000 247.768 316.190 68.422 Volksgezondheid 0 0 0 0 0 0 Sociaal domein algemeen 0 0 0 0 0 0 Jeugd 272.238 0 48.500 48.500 491.573 443.073 Uitvoering zorg en transitie 0 0 0 0 0 0 Zorgproducten/inkomensonderst. 692.666 787.566 356.532 1.144.098 876.155 -267.943 Totaal baten Saldo van baten en lasten 0 0 0 0 264.000 264.000 672.091 137.500 279.000 416.500 947.794 531.294 Saldo reservemutaties 672.091 137 .500 279.000 416.500 683.794 267.294 Resultaat programma 7 -12.074.806 -13.500.227 165.790 -13.334.437 •13.008.234 326.204 7.4 Toelichting verschillen Werk en inkomen -7.815 Totaal - Inburgering Overige kleine verschillen --8.595 Totaal - Jaarstukken 2018 - 47 Alle grote woningaanpassingen zijn in 2018 afgerond binnen het huidige budget. Dit levert een incidenteel voordeel -48.000 Er is afgelopen jaren overgegaan van koop naar huur contracten. Waarbij in de nieuwe aanbesteding lokale partijen -71.000 betrokken zïn. Bij Wmo begeleiding is de instroom met 20% toegenomen, een deel hiervan komt door meer doorverwijzingen van -317.000 huisartsen en onze keten partners. De samenwerking met het gebiedsteam is succescol te noemen. Hierdoor is er passende zorg ingezet. Bovendien is er sprake van meer complexe zorg (passende). Kosten voor huishoudelijke hulp zijn redelijk constant waardoor dit budget structureel naar beneden kan worden 50.000 bijgesteld. Voordeel op persoons gebonden budget (PGB), doordat er meer maatwerk geleverd wordt door zorgaanbieders 176.000 kunnen we zorg in natura leveren zonder dat het PGB hoeft te worden. Hierdoor is er administratieve lastenverlichting voor onze inwoners. Onttrekking aan reserve om het tekort 9~ de nieuwe Wmo taken te dekken. 159.000 Het budget voor eigen bijdrage Wmo is afgeraamd bij de bestuursrapportage 2018 op basis van ervaringscijfers. Nu 31.000 blijkt dat er in 2018 toch meer ontvangen is aan eigen bijdragen wat een voordeel oplevert. Dit is een incidenteel voordeel omdat volgend jaar de eigen bijdrage teruggebracht wordt naar 17,50 per 4 weken (abonnementstarief). Overige kleine verschillen -4.244 Totaal 111111111 Volksgezondheid Minder subsidies verstrekt aan Centra voor Jeugd en Gezin 26.000 Geen factuur ontvangen van MBB CvTB in 2018. De vooraf berekende bijdrage over 2017 is ook geen factuur van -31.000 gekomen na veelvuldig contact met gemeente Den Bosch. Voor 2018 is contact gezocht over de hoogte van de bijdrage 2018, tot op heden is hier ook geen reactie ook gekomen. Dit levert voor 2018 een voordeel op. Lagere subsidie verstrekt voor jeugdgezondheidszorg. Dit betreft een subsidie aan Sante Partners. 33.000 Bijdrage aan GGD levert een voordeel op. Dit komt door een aanpassing op de begroting van de GGD na vaststelling 38.000 van de bestuursrapportage Maasdriel. Hierdoor is het begrote bedrag niet meer aangepast en levert dit voor 2018 Jeugd Bij Jeugd ambulant zien we een forse overschrijding van de begroting 2018. Dit betreft grotendeels de uitgaven aan -636.000 zorgaanbieders. In de loop van het jaar zagen we een stijging van complexe hulpvragen welke een intensievere inzet van hul~erlening noodzakelijk maakten. Voordeel op persoons gebonden budget (PGB), doordat er meer maatwerk geleverd wordt door zorgaanbieders 127.000 kunnen we zorg in natura leveren zonder dat het PGB hoeft te worden. Hierdoor is er administratieve lastenverlichting voor onze inwoners. Er is bovenregionaal en regionaal afgesproken om solidair te zijn voor zware vormen van zorg. Het incidentele 443.000 voordeel 2017 is in 2018 opgenomen. Er zijn in 2018 meer pleegzorgtrajecten geweest. Verwacht werd dat er 10 pleegzorg trajecten zouden zijn. In -190.000 werkelijkheid zijn 20 pleegzorgtrajecten geweest. Dit zorgt voor een nadeel op de begroting. Er zijn meer kosten gemaakt voor geestelijke gezondheid zorg bij Jeugd. Dit zit voornamelijk in de specialistische -117.000 zorg wat leidt tot een overschrf ding. Storting in de reserve om het incidenteel budget wat beschikbaar is gesteld voor POH-Jeugd over te hevelen naar -30.000 2019. Onttrekking aan reserve om het tekort op het product Jeugd te dekken. 373.000 Totaal Uitvoering zorg en transitie Bij de begroting 2018 is geld beschikbaar gesteld voor het realiseren van een kwalitatief goed en dekkend aanbod -30.000 van algemene, laagdrempelige voorzieningen die gericht zijn op zelfredzaamheid, samenredzaamheid en meedoen in - de maatschappij. In 2018 is dit budget niet besteed. Onderzoekskosten transitie beleid 38.000 Overige kleine verschillen 6.156 Totaal ~kertilly Gewaarmerkt voor identificatie doeleinden d.d: 04-07-2019 411 · Jaarstukken 2018 Zorgproducten/inkomensondersteuning In 2018 zijn minder aanvragen bijzondere bijstand toegekend, dit komt voornamelijk doordat er in 2018 minder 116.000 statushouders gehuisvest zijn en vanaf 2018 wordt de eigen bijdrage vergoed via de collectieve verzekering en - voorheen gebeurde dit via de bijzondere bijstand. Door de nieuwe nota minimabeleid is het aantal aanvragen Maatschappelijke Participatie gestegen ten opzichte van 40.000 2017. Echter zijn er minder kosten gemaakt dan verwacht werd bij de begroting van de centrumregeling. Hierdoor ontstaat een voordeel. De kosten voor individuele inkomenstoeslag zijn hoger dan verwacht. Dit komt omdat vanaf eind 2017 deze regeling -47.000 ook toegankelijk moet zijn voor statushouders. Voor 2018 zijn met zorgverzekeraar Menzis nieuwe afspraken gemaakt over de collectieve verzekering voor minima. 101.000 Bij het opstellen van de nota minimabeleid was de verwachting dat hierdoor de kosten voor de gemeente zouden toenemen. Dit valt echteraf mee en levert een incidenteel voordeel op. Vanaf 2019 zijn er namelijk nieuwe afspreken met Menzis en VGZ waardoor de kosten in 2019 toenemen. In 2018 zijn minder inrichtingskredieten verstrekt voor vluchtelingen/statushouders. Dit komt voornamelijk omdat 183.000 het aantal nieuwe vluchtelingen/statushouders lager is dan in 2017. Inhuur voor de centrumregeling -32.000 De werkelijk bijdrage van Zaltbommel voor de centrumregeling valt lager uit. Dit komt omdat er een voordeel is op de -273.000 budgetten minimabeleid. Dit voordeel vertaalt zich door in een lagere bijdrage van Zaltbommel. Overige kleine verschillen 7.812 Totaal Totale verschil programma 7 - 7.5 Relevante nota's 7 .6 Betrokken verbonden partijen Gezondheidsnota Maasdriel 2018 - 2021 GGD Gelderland-Zuid Minimabeleid Bommelerwaard 2018-2022 Werkzaak Rivierenland Beleidsplan Wmo en Jeugd 2018-2022 Centrumregeling Zorgproducten Gewaarmerkt voor identificatie doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 - 49 7.7 Indicatoren Op het programma zijn onderstaande indicatoren van toepassing. Indicator Omschrijving Banen % kinderen in 2015 2,15 6,58 Verwey Jonker Het percentage kinderen tot 18 jaar dat in een uitkeringsgezin Instituut gezin leeft dat van een bijstandsuitkering moet rondkomen. Netto 2017 68,8 66,7 CBS Het percentage van de werkzame arbeidsparticipatie beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking. % werkloze jongeren 2015 1,07 1,52 Verwey Jonker Het percentage werkeloze jongeren (16-22 I Instituut jaar). 7 Bijstandsuitkeringen 2017 17,2 41,1 CBS Het aantal personen met een bijstandsuitkering, per 1.000 inwoners 18 jaar en ouder. I Aanta re-integratie- 2017 11,4 29 CBS Het aanta ll open d e reintegratievoorzieningen, voorzieningen per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15-64 jaar Jongeren met 2017 7,7 9,7 CBS Het percentage jongeren tot 18 jaar met jeugdhulp jeugdhulp ten opzichte van alle jongeren tot 18 jaar. Jongeren met 2017 0,3 0,4 CBS Het percentage jongeren (12-23 jaar) met een jeugdreclassering jeugdreclasseringsmaatregel ten opzichte van I alle jongeren (12-23 jaar). Jongeren met 2017 0,7 1 CBS Het percentage jongeren tot 18 jaar met een jeugdbescherming jeugdbeschermingsmaatregel ten opzichte van alle jongeren tot 18 jaar. Wmo-cliënten met een 2017 nb 57 CBS Een maatwerkarrangement is een vorm van maatwerkarrangement specialistische ondersteuning binnen het kader van de Wmo. Voor de Wmo gegevens geldt dat het referentiegemiddelde gebaseerd is op 137 ._------~------d-eelnemende gemeenten. Ct bakertilly Gewaarmerkt voor Identificatie l () ./ doeleinden d.d: 04-0 7-2019 ~ 50 · Jaarstukken 2018 8. Ruimte, volkshuisvesting en economi• e Onderdelen: bestemmingsplannen, volkshuisvesting, woonwagenstandplaatsen, gemeente-eigendommen, grondexploitatie, economische zaken, bedrijventerreinen, duurzaamheid 8.1 Wat wilden we bereiken? .op te pakken. In 2018 heeft die samenwerking De ruimtelijke instrumenten actueel op onder andere gestalte gekregen in twee orde hebben, waaronder implementatie gezamenlijke raadsbijeenkomsten op 7 juni en Omgevingswet, het bestemmingsplan 22 oktober. De uitkomsten van die bijeenkomsten buitengebied en de actualisatie hebben vervolgens gediend als input voor het van grondexploitaties Programmaplan Omgevingswet, dat eind 2018 door Voldoende aanbod van bedrijventerreinen in de colleges van beide gemeenten is vastgesteld. Dit Maasdriel om plaatselijke ondernemingen te programma plan bevat naast de doelstellingen voor kunnen behouden en nieuwe ondernemingen aan de invoering van de wet ook een beschrijving van de te kunnen trekken programmaorganisatie, de programma-aanpak, de Regionale afspraken voor maatregelen in het capaciteit en middelen, en per spoor (deelproject) kader van hoogwaterveiligheid een globale planning voor de komende jaren. Een prettig woon- en leefklimaat, zoals beschreven in de Woonvisie Bestemmingsplan Buitengebied Maasdriel Bommelerwaard 2016-2020 Het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied is nog Een passende woning voor iedereen niet voor vaststelling aangeboden aan de raad. Het Vergunning(status)houders conform de college van B&W heeft hier tussentijds over bericht. taakstelling huisvesten Er zijn meerdere oorzaken voor de vertraging: Duurzaamheid bevorderen bij de gemeentelijke organisatie en bij de bevolking Ter voorkoming van eventuele gegronde planschadeclaims is er extra onderzoek gedaan 8.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? en bekeken in hoeverre er aanpassingen van het De ruimtelijke instrumenten actueel op plan nodig waren. orde hebben Er heeft een wisseling plaatsgevonden van een projectleider, en er zijn Implementatie Omgevingswet gemeenteraadsverkiezingen geweest waardoor Op 1 januari 2021 treedt de Omgevingswet in er ook een wisseling van wethouder heeft werking. Deze wet bundelt en moderniseert alle plaatsgevonden. wetten voor de fysieke leefomgeving in één wet en Er is nader onderzoek noodzakelijk geweest over geeft gemeenten meer ruimte om in te spelen op de enkele specifieke zienswijzen. veranderende verhoudingen in de samenleving en De ontwikkeling rond het Programma Aanpak een rol te kiezen die bij specifieke gebiedsopgaven Stikstofdepositie (PAS) gaf aanleiding om het past. Dit alles vraagt om een complexe verandering. ontwerpplan daarop nog eens kritisch door te Medio 2015 hebben de gemeenteraden van Maasdriel laten nemen. en Zaltbommel zich daarom voorgenomen om het implementatietraject van de Omgevingswet Vaststelling van het bestemmingsplan is nu in en het bijbehorende veranderingsproces samen 2019 gepland. (t bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie doeleinden d.d: 04-07-2019 52 • Jaarstukken 2018 Actualisatie grondexploitaties Koploperproject Maasoeverpark - MIRT-Alem Maasdriel heeft vier actieve grondexploitaties. Bij de In 2018 hebben we samen met onze partners, recente actualisatie is een duidelijke stijging te zien de gemeente 's-Hertogenbosch, de provincies van de geraamde kosten bouw- en woonrijpmaken en Gelderland en Noord-Brabant, de waterschappen de plankosten. Deze stijgende kosten wegen niet op Aa en Maas en Rivierenland, Rijkswaterstaat en tegen de eveneens stijgende opbrengsten, waardoor het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat over de vier grondexploitaties een fors negatiever gewerkt aan de eindrapportage van het MIRT• resultaat wordt geraamd. In de paragraaf grondbeleid onderzoeksrapport Maasoeverpark. Daarin wordt nadere informatie weergegeven. hebben we de opgaven op het gebied van hoogwaterveiligheid, natuur, economie, recreatie & Voldoende aanbod van bedrijventerreinen toerisme en cultuurhistorie die in het Maasoeverpark liggen in beeld gebracht (van Fort St. Andries tot Fort Onderzoek naar uitbreiding bedrijventerrein Crevecourt). Ook hebben we de oplossingsrichtingen In 2018 is de gemeenteraad geïnformeerd over een op het gebied van waterstandsverlaging in beeld verkennend markt- en locatieonderzoek naar nieuw gebracht en heeft een rapport van HKV (onderzoeks• bedrijventerrein in de gemeente Maasdriel. De raad en advieskantoor op het gebied van waterbeheer) de heeft aangegeven te willen onderzoeken waar voor de consequenties voor de stroombaan in kaart gebracht. ondernemers in Maasdriel vestigingsmogelijkheden ofuitbreidingsmogelijkheden liggen. Het pas Medio 2018 is de scope van het onderzoeksgebied ontwikkelde bedrijventerrein De Kampen Noord is gewijzigd. Omdat de grootste winst op het gebied nagenoeg uitgegeven. Dat betekent dat er op dit van waterstandsverlaging rond Alem te behalen is, moment geen nieuwe bedrijfsgrond meer uitgegeven hebben de partners ervoor gekozen om het ministerie kan worden. Om een nieuw bedrijventerrein te van Infrastructuur en Waterstaat te vragen het kunnen ontwikkelen, zijn we in gesprek met de gebied Alem aan te wijzen voor een MIRT-verkenning. regio Rivierenland. Regionaal hebben we hier in het Eind november 2018 heeft het ministerie vanwege verleden afspraken over gemaakt. Eind 2018 zijn we de urgentie ingestemd met de MIRT-startbeslissing. dan ook gestart met de herziening van het Regionaal Vanaf januari 2019 is de provincie Gelderland aan het Programma Bedrijventerreinen (RPB). Mede naar verkennen welke partner de MIRT-verkenning gaat aanleiding van de ingediende moties werken we nu trekken. In de zomer van 2019 moet hierover meer aan een nieuw koersdocument en visie die regionaal duidelijkheid zijn. worden geborgd in het RPB. Een prettig woon- en leefklimaat Centrumvisie herijkt Na bespreking in de raadscommissie hebben de Een goede uitvoering van de woonvisie en de centrumvisie herijkt, in samenspraak met de gemaakte prestatieafspraken ondernemersverenigingen. Dit heeft geleid tot een Binnen de Regionale Volkshuisvestingscommissie bredere interpretatie van de reeds vastgestelde visie. en het bestuurlijk overleg tussen gemeente en woningcorporaties monitoren we de afspraken uit de Regionale afspraken voor maatregelen in het woonvisie en prestatieafspraken. Hieronder volgen kader van hoogwaterveiligheid een aantal concrete uitgevoerde acties die bijdragen aan de beoogde doelen. ~~:.~~~~! .~ doeleinden d.d: 04-07-201 g Jaarstukken 2018 • 53 Samen met gemeente Zaltbommel en de Woningen bouwen volgens het woningcorporaties die binnen de Bommelerwaard Woningbouwprogramma 2015-2025 werkzaam zijn, hebben we opdracht gegeven De woningcorporaties hebben in 2018 27 sociale voor een woningbehoefteonderzoek. Deze is huurwoningen gerealiseerd. Binnen de gemeente uitgevoerd door Com panen. In 2019 maken we zijn 114 nieuwbouwwoningen opgeleverd. De meeste de vertaalslag naar het woningbouwprogramma woningen zijn gerealiseerd in Kerkdriel, Ammerzoden 2015-2025. en Hedel. De eerste jaren van het programma hebben We komen de afspraken na om mensen die we het aantal gemiddeld te bouwen woningen tussen tot de bijzondere doelgroepen behoren te de 90 en 100 niet gehaald. Met het realiseren van 114 huisvesten. Hiervoor hebben we een maximum woningen hebben we de achterstand ingelopen. aantal woningen vastgelegd, om te voorkomen dat regulier woningzoekenden tegen te lange Vergunning(status)houders conform de wachttijden aan lopen. taakstelling huisvesten Om zicht te krijgen op de toekomstige vraag naar wonen en zorg, hebben we het onderzoek Samen met partners blijven zoeken naar voldoende 'Match vraag en aanbod' uitgevoerd. De resultaten woningen voor statushouders hiervan leveren input voor het opstellen van de Met de Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) 'Visie, wonen-zorg-welzijn'. en de woningcorporaties hebben we goede afspraken We hebben het traject 'Vroeg Eropaf' gemaakt over het huisvesten van statushouders. gecontinueerd om schuldenproblematiek in een Omdat binnen onze gemeente naar verhouding zo vroeg mogelijk stadium te signaleren en daar veel eengezinswoningen voorradig zijn, hebben adequaat op te kunnen reageren. we ook ingezet op het huisvesten van huishoudens De APV is aangepast op de Wet aanpak waarbij sprake is van gezinshereniging. De omvang woonoverlast. Daardoor kan de burgemeester van de taakstelling 2018 voor het huisvesten van gebruikmaken van bevoegdheden om in statushouders bedroeg 35. Omdat we in 2017 al meer bijzondere situaties in te grijpen. statushouders gehuisvest hebben dan de taakstelling De gebiedsteams en de woningcorporaties zetten van destijds, bleef het aantal van 29 over. Hiervan zich in om mensen met sociale problematieken hebben we 27 huishoudens gehuisvest in 2018. te ondersteunen. Daarbij streven ze naar het voorkomen van overlast voor omwonenden. Duurzaamheid bevorderen Wmo voorzieningen en aanbod vanuit de woningcorporaties leveren ondersteuning aan In januari hebben we de nieuwe formatieplaats voor mensen die langer zelfstandig thuis willen of een beleidsadviseur duurzaamheid (0,8 fte) ingevuld. moeten wonen. Naast de geleverde ondersteuning Ook hebben we gewerkt aan de uitvoering van het stimuleren we hen om gebruik te maken van hun Duurzaamheidsprogramma Maasdriel 2017-2020. netwerk of om er een op te bouwen. Hierover kunnen wij het onderstaande melden. In juli 2018 publiceerde het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Het verduurzamen van de woningvoorraad het 'Beleidskader gemeentelijk woonwagen- Om de verduurzaming van de woningvoorraad en standplaatsenbeleid'. Besloten is om het te bevorderen, zijn voor wat betreft de sociale onderzoek en de mogelijke consequenties huurwoningen nieuwe prestatieafspraken gemaakt daarvan in 2019 regionaal op te pakken. Dan moet met de woningstichtingen. Voor wat betreft het bovendien blijken of aanpassing van het huidige particulier woningbezit heeft het energieloket beleid nodig is. "Het nieuwe wonen rivierenland" inwoners geholpen Een passende woning voor iedereen met adviezen voor het verduurzamen van woningen, energiecoaches opgeleid en ingezet. Daarnaast is 54 · Jaarstukken 2018 Bommelerwaard-breed een duurzaamheidskrant Huisvesting arbeidsmigranten uitgebracht met adviezen en voorbeelden uit de De huisvesting van arbeidsmigranten is van groot Bommelerwaard zelf. Verder is in overleg met de economisch belang voor met name onze agrariërs. dorpsraden besloten om in Alem een pilotproject De gemeente Maasdriel streeft daarom naar goede "Energieneutraal Alem" te starten. Dit initiatief krijgt huisvesting van arbeidsmigranten en wil, mede in 2019 een vervolg. uit dat oogpunt, streng optreden tegen illegale huisvesting van arbeidsmigranten. Tevens willen Het stimuleren van anderen/ het bevorderen van de we ongewenste concentratie van huisvesting van opwekking van hernieuwbare energie arbeidsmigranten in een straat of wijk voorkomen, In het kader van het stimuleren van anderen en het zo staat in het Bestuursakkoord. In 2018 is gewerkt bevorderen van de opwek van hernieuwbare energie aan een actualisatie van het beleid uit 2014. is een regeling vastgesteld waarmee non-profit De gemeenteraad van Maasdriel heeft op 17 mei organisaties worden gesimuleerd en financieel 2018 kennis genomen van een Plan van Aanpak worden ondersteund om een energiescan van hun Huisvesting Arbeidsmigranten en financiën gebouwen uit te voeren en een verordening voor beschikbaar gesteld. Als voorbereiding op het nieuwe een Stimuleringslening voor non-profitorganisaties beleid hebben we tussen juli en september 2018 vastgesteld om te helpen bij de financiering van de onder meerwerkateliers georganiseerd waar we daarna te nemen duurzaamheidsmaatregelen. diverse belanghebbenden hebben uitgenodigd om ervaringen te delen en suggesties mee te geven aan Het verduurzamen van de gemeentelijke de gemeente (huisvesters, werkgevers, inwoners en organisatie/ duurzaam ondernemen arbeidsmigranten). We hebben afstemming gezocht Bij de voorbereiding van alle besluitvorming wordt met de Regio Rivierenland, de gemeente Zaltbommel aandacht besteed aan de duurzaamheidsaspecten en Tiel en andere gemeenten. Daarnaast hebben we van de voorgenomen besluiten. De buitendienst door Legitiem een inventarisatie van huisvesting heeft de beschikking gekregen over twee elektrische arbeidsmigranten laten uitvoeren zodat we meer dienstauto's waarmee de CO2 uitstoot van het vervoer zicht hebben in het aantal arbeidsmigranten en waar van de buitendienst is verkleind. De catering van het zij verblijven. Het project gaat door in 2019 met het bedrijfsrestaurant in het gemeentehuis is opnieuw vaststellen van het beleid door de raad en vervolgens aanbesteed waarbij het aspect duurzaamheid het uitwerken van het beleid in een uitvoeringsplan. betrokken is bij de beoordeling van de inschrijvingen. Regionaal Investeringsfonds Qua samenwerking op het gebied van duurzaamheid Maasdriel neemt deel aan het Regionaal heeft Maasdriel in 2018 ambtelijk deelgenomen Investeringsfonds dat de Regio Rivierenland heeft aan het kernteam Regionale Energiestrategie en is opgezet. Hieruit worden initiatieven van ondernemers daarom nauw betrokken geweest bij de voorbereiding financieel gesteund als ze aansluiten op de drie van de regionale ateliers. Er is deelgenomen aan speerpunten (Recreatie & Toerisme, Agribusiness het Duurzaamheidsplatform Bommelerwaard en/of Economie & Logistiek). Alle gemeenten en er is contact met gemeente Zaltbommel en dragen naar rato bij aan het vullen van het fonds andere gemeenten gezocht om waar mogelijk (€ 3 per inwoner). Het fonds voorziet in een duidelijke kennis te delen. behoefte en is een landelijk voorbeeld van hoe de regio in gezamenlijkheid initiatieven kan versterken In het kader van de Energie-Efficiency Richtlijn (EED) met hulp van een Economic Board. De gemeente heeft de Omgevingsdienst Rivierenland bedrijven heeft het fonds actief en met succes onder de bezocht die energiemaatregelen kunnen treffen met aandacht gebracht bij lokale ondernemers. Hierdoor een terugverdientijd korter dan 5 jaar. zijn relatief veel projecten goedgekeurd en gestart, óók op het niveau van de Bommelerwaard. Overige resultaten Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie , LO doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ Jaarstukken 2018 · 55 Titel Indiener 1 • • I It• 1. Collectieve CO2-voorziening Greenport Gelderland (Wageningen) 10.000 27.200 Bommelerwaard --- Resultaat: business case collectieve externe CO2-voorziening vanuit het Glastuinbouwpact Bommelerwaard 2. KasKrakers LTO Noord Projecten B.V. (Zwolle) 9.250 30.·8-50 Resultaat: aansprekende, moder-ne en korte filmpjes die 'Kom in de kas' visualiseren 3. Drijvend Zonnepark Van Uitert Beheer BV (Ammerzoden) 10.000 22.500 Resultaat: financiële en technische haalbaarheid 4. Vitamine D-booster witte champignons Jarno Goesten Packing B.V (Ammerzoden) 78.000 260.000 Resultaat: verhoogd vitamine D-gehalte in champignons 5. Proeffabriek G.M. Rademakers Beheer B.V. (Hedel) 10.000 22.500 (kennis van paddenstoelen en schimmels verwarden) 6. Your Cityhotel 100%Zomer/100%(V)ourCityHotel i.o. 9.986 19.973 (concei>tontwikkeling voor overnachtingen) (Utrecht/Rossum) 7. Drijvend Zonnestroom Green Giraffe Capital Partners B.V. (Utrecht/ 100.000 609.000 (zonnepanelen op waterbassins) Ammerzoden) a. Uitvoeringsfase CO2-netwerk LTO Ledenvoordeel B.V (Wageningen) 29.188 97.293 (CO2-netwerk ontwikkelen voor de 1 glastuinbouw in Bommelerwaard) Ct bakertilly Gewaarm erkt voo r identificatie t(') doeleinden d.d: 04--0 7-2019 ~ 56 · Jaarstukken 2018 8. Ruimte, volkshuisvesting en economi• e Wat heeft het gekost? 8.3 Wat heeft het gekost? ····• ·I 11··. ···I I Lasten Economische zaken 230.154 -166.944 -79.252 246.196 229.168 -17.028 Ruimtelijke ontwikkeling 1.814.432 698.535 22.927 721.462 933.377 Volkshuisvesting 314.935 354.210 -1.947 352.263 374.246 21.983 Grondexploitaties 4.206.676 Totaal lasten Baten Economische zaken 6.000 0 0 Ruimtelijke ontwikkeling 560.279 71.567 60.000 131.567 1.188.012 1.056.445 Volkshuisvesting 171.600 104.321 -1.000 103.321 123.901 20.580 Grondexploitaties 5.333.121 1.753.019 550.001 2.303.020 4.471.459 2.168.439 Totaal baten 11 I Mifl(r,fi---ih&iHWi:fAHWiUi!¥1 · · -.mmammlm!IIMHIMiiMl#iiM Toevoegingen aan reserves 384.902 780.746 446.000 1.226.746 616.766 -609.980 Onttrekkingen aan reserves 360.883 84.500 35.000 119.500 1.655.763 1.536.263 Saldo reservemutaties ·24.019 ·696.246 ·411.000 ·1.107.246 1.038.997 2.146.243 Resultaat programma 8 -1.305.684 -1.031.991 -6.232 -1.038.223 -791.525 246.698 8.4 Toelichting verschillen Economische zaken Overige kleine verschillen 7 .028 Totaal - Ruimtelijke ontwikkeling Provincie Gelderland heeft een subsidie verleend ter compensatie van de door de gemeente geleden planschade. -353.000 In 1997 en 1998 zijn door de voormalige gemeente Hedel afspraken gemaakt over schadevergoeding in verband met --158.000 verplaatsing van een tankstation aan de Uithovensestraat 41> In Hedel. De afgesproken schadevergoeding moet in drie termijnen worden betaald. De derde en laatste termijn is in 2018 betaald. De anterieure overeenkomsten worden budgetneutraal begroot. In 2018 is echter een voordeel behaald met de anterieure overeenkomsten. Overige kleine verschillen ·18.390 Totaal - doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 · 57 Totaal Grondexploitaties De anterieure overeenkomsten worden budgetneutraal begroot. In 2018 is echter een voordeel behaald met de anterieure overeenkomsten. Correctie winstname Kampen Noord -86.000 De grondexJ>loitaties zijn geactualiseerd en hierdoor is de verliesvoorzeining verhoogd. -1.253.000 Onttrekking aan reserve grondexploitatie ter dekking van resultaat grondexploitaties 1.339.000 Ove~ige kleine verschillen -288 Totaal 62. 712 Totale verschil programma 8 8.5 Relevante nota's 8.6 Betrokken verbonden partijen Structuurvisie en plan-MER gemeente Maasdriel Projectbureau herstructurering Tuinbouw van 20 oktober 2011; Bommelerwaard Nota bovenwijkse voorzieningen van 24 juni 2010; Nota Grondbeleid 2009; Regionaal programma bednjventerreinen; Woonvisie Bommelerwaard 2016-2020 Duurzaamheidsprogramma Maasdriel 2017-2020 8.7 Indicatoren Op het programma zijn onderstaande indicatoren van toepassing . Indicator • JS!i.l.t..12M.. PMWl~&!iJl!Mld!lallll Omschrijving WOZ-waarde woningen 2017 263 216 CBS lfoe gemiddelde WOZ waarde van woningen. Nieuwbouw woningen 2016 6,7 7,2 ABF Het aantal nieuwbouwwoningen, per 1.000 woningen. I Demografische druk 2018 70,4 69,6 CBS De som van het aantal personen van O tot 15 jaar en 65 jaar of ouder in verhouding tot de 11ersonen van 15 tot 65 jaar. Woonlasten één- 2018 731 649 COELO Het gemiddelde totaalbedrag in euro's per jaar persoonshuishouden dat een één persoonshuishouden betaalt aan woonlasten. Woonlasten meer- 2018 770 721 COELO Het gemiddelde totaalbedrag in euro's per jaar persoonshuishouden dat een meerpersoonshuishouden betaalt aan woonlasten. Vestigingen 2017 176,1 139,7 LISA Het aantal vestigingen van bedrijven, per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15-64 jaar. Functiemenging 2017 51,9 52,4 LISA De functiemengingsindex (FMI) weerspiegelt de verhouding tussen banen en woningen, en varieert tussen O (alleen wonen) en 100 (alleen werken). Bij een waarde van 50 zijn er evenveel woningen als banen. Gewaannerkt voor ldenHflcalle doeleinden d.d: Q4.07-2019 58 - Jaarstukken 2018 "b:~~~~ @_.,, ::71lden d.d: 04-07-2019 Algemene dekkingsmiddelen Onderdelen: algemene uitkeringen, belastingen, beleggingen Algemene dekkingsmiddelen zijn inkomsten zonder 2. Daarnaast zijn mutaties in de waarde van vooraf bepaald bestedingsdoel die de gemeente onroerend goed door periodieke herwaardering vrij kan besteden. Het gaat behalve om de uitkering gecorrigeerd op de tarieven. Ze hebben per saldo uit het gemeentefonds, om gemeentebelastingen, niet geleid tot een mutatie in de totale opbrengst deelnemingen/dividend, erfpacht, rente en de van de OZB. verzamelpost overige dekkingsmiddelen. Ze zijn bedoeld voor de uitvoering van de programma's Gemeenschappelijke regelingen waarin het beleid dat de gemeenteraad heeft Het is belangrijk om van elke verbonden partij vastgesteld tot uitvoering wordt gebracht. inzichtelijk te hebben welke bestuurlijke-, beleidsmatige- en/of financiële belangen en Wat wilden we bereiken? mogelijke risico's er spelen. Regionaal is er een Een structureel dekkende begroting; systematiek hoe hier mee om te gaan. Uitgangspunt Het beperken van lastenverzwaring door hierbij is het steken van de juiste energie in de juiste de gemeente. belangen, zodat de risico's zowel bestuurlijk als financieel tot een minimum worden beperkt. Wat hebben we daarvoor gedaan? Het gaat om deelnemingen (vennootschappen), Realiseren structureel dekkende begroting gemeenschappelijke regelingen Structurele lasten worden gedekt door structurele (samenwerkingsverbanden) en overige baten. De begroting 2018 en de meerjarenraming samenwerkingsvormen, bijvoorbeeld stichtingen 2019-2021 was structureel dekkend. en verenigingen waarin de gemeente een bestuurlijk- en financieel belang heeft. Ook binnen Effectueren beperken lastenverzwaring onze eigen organisatie hebben we in 2018 meer De lastenverzwaring vanuit de gemeente voor de gestuurd op de gemeenschappelijke regelingen en inwoners, is voor zoveel mogelijk beperkt gebleven. verbonden partijen. De belastingen en leges zijn geïndexeerd met de prijsmutatie Bruto Binnenlands Product (BBP). De resultaten van gemeenschappelijke regelingen, 2 behoudens GR Werkzaak , zijn niet verwerkt in De uitgangspunten voor indexering die worden het resultaat van de gemeentelijke jaarrekening. gebruikt zijn: Reden hiervan is dat de resultaatbestemming van de 1. De tarieven voor de belastingen en leges zijn gemeenschappelijke regelingen pas halverwege 2019 verhoogd met de prijsmutatie BBP. Deze index door de verschillende besturen worden vastgesteld. wordt weergegeven in de circulaires van het gemeentefonds. Deze gehanteerde index 2 Voor de GR Werkzaak zijn we verplicht volgens de is op basis van de actuele gegevens uit de wetgeving om de debiteurenpositie septembercirculaire bij de vaststelling van de (rekeningcourantverhouding) in de gemeentelijke jaarrekening op te nemen. belastingtarieven; 60 · Jaarstukken 2018 Algemene dekkingsmiddelen Wat heeft het gekost? Wat heeft het gekost? , I I • I I lasten Treasury 224.163 175.919 6.568 182.487 173.601 -8.886 OZB woningen 279.182 -294.000 -16.000 278.000 284.386 6.386 OZB niet woningen 0 0 0 0 0 0 Onvoorzien 0 0 0 0 0 0 Belastingen overig 5.893 11.477 0 11.477 8.480 -2.997 Algemene uitkering 0 0 0 0 Totaal lasten Baten Treasury 343.978 -3.859 281.707 270.416 -11.291 OZB woningen 2.853.730 2.907.837 -43.554 2.864.283 2.901.734 37.451 02!B niet woningen 1.818.925 1.866.667 77.696 1.944.363 1.992.486 48.123 Onvoorzien 0 0 0 0 0 0 Belastingen overig 1.682.521 2.053.132 80.000 2.133.132 2.048.267 -84.865 Algemene uitkering 26.523.326 506.804 28.350.714 27.828.422 -522.292 Totaal baten :, 34.957.112 617.087 35.574.199 35.041.324 -532.875 34.475.716 626.519 35.102.235 34.574.857 -527.378 Toevoegingen aan reserves 1.058.118 1.678.086 -12.257 1.665.829 1.665.829 0 Onttrekkingen aan reserves 0 0 0 0 0 0 Saldo reservemutaties -1.058.118 -1.678.086 12.257 -1.665.829 -1.665.829 0 Resultaat prvgramma 7 31.655.124 32.1!97.630 638.776 33.436.406 32.909.028 -527.378 doeleinden d.d: 04--0 7-2019 Jaarstukken 2018 - 61 Toelichting verschillen Treasury Overige kleine verschillen -2.406 Totaal - OZB woningen De daadwerkelijk ontvangen belastingen geven een voordeel van ruim€ 37.000, een positieve afwijking van 1,3%. -37.500 Ove11ge kleine verschillen - Totaal OZB niet woningen De daadwerkelijk ontvangen belastingen geven een voordeel van ruim € 48.000, een positieve afwijking van 2,5%. 48.123 Totaal - Belastingen overig Het voornaamste verschil komt voort uit het feit dat€ 80.000 is geraamd aan opbrengst verblijfsbelasting m.b.t. de --81.868 arbeidsmigranten. Deze heffing is over 2018 niet opgelegd. Daar staat tegenover dat ook geen lasten zijn gemaakt - t.a.v. controles, handhaving e.d. Totaal Algemene uitkering Op basis van wetgeving zijn de gemeente verplicht om de uitkomsten van de septembercirculaire te verwerken in de -522.292 jaarrekening. Bij de septembercirculaire is gebleken dat Rijk achter loopt op hun investeringsprogramma en door de 'samen-trap-op, samen-trap-af systhematiek, is de algemene uitkering te hoog geraamd (basis was meicirculaire). Daarnaast is er afrekening geweest over 2016, wat zorgt voor een nadeel. Totaal Totale verschil algemene dekkingsmiddelen 62 - Jaarstukken 2018 Overhead De toelichting van de overhead is op de overhead komt terug in dit programma en de beleidsterreinen Informatie en Automatisering, paragraaf Bedrijfsvoering. Door de wijziging Human Resourche Management, Juridische Zaken van de verslaggevingsvoorschriften nemen wij en Financiën zijn opgenomen in de begroting met ingang van 2017 de kosten van overhead van de bedrijfsvoeringseenheid Bommelerwaard. apart op in de begroting. De ontwikkelingen Hiernaast is er ook overhead achtergebleven binnen de bedrijfsvoering zijn opgenomen in de in de moederorganisatie. Het totaal van de paragraaf Bedrijfsvoering. Jaarstukken 2018 • 63 Overhead Wat he·eft het gekost? Wat heeft het gekost? I I • I I lasten Personele overhead 3.221.754 2.796.758 885.348 3.682.106 3.742.571 60.465 ICT 3.606.563 -3.608.967 507.384 4.116.351 4.087.054 -29.297 Financiële administratie 2.073 4.000 0 4.000 13.637 9.637 Facilitaire zaken 265.:1:56 301.933 -10.331 291.602 260.884 -30.718 Huisvesting 419.232 444.050 -20.090 423.960 418.461 -5.499 Gemeentewerf 57.831 63.637 -4.432 59.205 60.511 1.306 P&O/HRM 510.224 280.665 -63.100 217.565 238.478 Baten Personele overhead 57.725 98.058 -50.000 48.058 1 ICT 47.777 0 88.380 88.380 88.380 0 Financiële administratie 4.151 4.300 0 4.300 764 -3.536 Facilitaire zaken 3.305 2.500 0 2.500 106 -2.394 Huisvesting 89.172 88.506 1.239 89.745 83.455 -6.290 Gemeentewerf 0 0 0 0 0 0 P&O/HRM 0 0 0 0 3.942 3.942 Doorbelasting overhead 0 0 0 0 0 0 Totaal baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen aan reserves 10.418 0 219.869 219.869 392.432 172.563 Onttrekkingen aan reserves 426.458 174.757 512.869 687.626 751.078 63.452 Saldo reservemutaties 416.040 174.757 293.000 467.757 358.646 -109.111 Resultaat programma 7 -7.006.441 -6.823.839 -808.160 -7.631.999 -7.977.341 -345.342 ~wa~:~~~~~~fi~! \ Q / doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ 64 - Jaarstukken 2018 Toelichting verschillen Personele overhead Tekort inhuur, hierbij is organisatiebreed gekeken naar de totale inhuur ten opzichte van de beschikbare -54.000 onderuitputting. Dit nadeel ontstaat met name door inhuur voor het project arbeidsmigranten. - Betreft een storting in de reserve overhevelingen. Zodat in 2019 het incidentele restantbudget 2018 ingezet kan -77.000 worden voor een integraal beleidsadviseur beheer en verkeer. 15.162 I Totaal Bedrijfsvoering Het budget voor noodzakelijke inhuur en BTW expertise omtrent vennootschapsbelasting is in 2018 niet volledig -24.000 benut. - In 2018 is een reserve gevormd voor de dekking kapitaallasten van het videosysteem in de raadzaal. Deze storting in -68.000 de reserve stond niet begroot en zor~ voor een nadeel. Bij de resultaatbestemming 2017 is een bedrag van€ 34.000 overgeheveld naar 2018 voor noodzakelijke inhuur 34.000 mbt vennootschapsbelasting en BTW expertise. Deze onttrekking aan de reserve resultaatbestemming levert een voordeel op in 2018 Overige kleine verschillen -12.773 Totaal Financiële administratie Overige kleine verschillen --13.173 Totaal - Facilitaire zaken De afwijkingen worden met name veroorzaakt door (incidenteel) lagere onderhoudskosten als gevolg van nieuwe -28.324 aanschaf (camerasysteem, meubels) en het gegeven dat veel uitgaande post nu via Zaltbommel loopt (lagere - porti kosten). Totaal Huisvesting Overige kleine verschillen --791 Totaal - Gemeentewerf Overige kleine verschillen - Totaal - P6-O/HRM Het tekort op P&O/HRM wordt grotendeels veroorzaakt door een afdracht van 80% van de werkkostenregeling aan -14.000 de fiscus. Overige kleine verschillen -2.971 Totaal Doorbelasting overhead Ter dekking van de kosten voor overhead wordt per geschreven uur op investeringen en grondexploitaties€ 50 --201.149 berekend. Deze doorbelasting valt lager uit dan verwacht wat resulteert in een negatief verschil. - Totaal Totale verschil overhead - doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 - 65 Vennootschapsbelasting Met ingang van de begroting 2017 moet de vennootschapsbelasting (Vpb) afzonderlijk in het overzicht van baten en lasten opgenomen worden. In boekjaar 2018 hebben geen Vpb-heffingen plaatsgevonden en zijn hier ook geen gelden voor gereserveerd. Op basis van de huidige inschattingen zal er de komende jaren geen sprake zijn van Vpb-heffing. 66 - Jaarstukken 2018 Onvoorzien In de begroting werden voorheen een aantal posten onvoorzien (areaaluitbreiding, onvoorziene uitgaven en tussentijdse noodzakelijke investeringen) opgevoerd binnen algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. Ten behoeve van een eenduidige bepaling en de transparantie van de post onvoorzien is in de begroting 2018 € 175.000 als onvoorzien. Dit bedrag is in zijn geheel besteed aan onvoorziene uitgaven. Wat mag het kosten? __ __,_._; _· ' ·----~- Onvoorziene uitgaven 0 175.000 -175.000 0 0 0 Totaal ------ Ct bakertilly _ Geweam,erl Jaarstukken 2018 • 67 De paragrafen De paragrafen geven een dwarsdoorsnede van de begroting op verschillende gebieden. De paragraaf bedrijfsvoering is als apart hoofdstuk opgenomen achter de programma's. De volgende onderwerpen worden hierna behandeld. Lokale heffingen Weerstandsvermogen en risicobeheersing Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid ~wa~:~~=~~~fi~~ I 0 doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ 68 - Jaarstukken 2018 De paragrafen Lokale heffingen In deze paragraaf informeren wij u over het beleid en de ontwikkeling van de tarieven van lokale heffingen. Hierbij maken we een vergelijking met de buurgemeenten. Ook geven we een overzicht van de belastingopbrengsten, kostendekkendheid van de leges en tot slot vindt u informatie over het kwijtscheldingsbeleid. Beleid ten aanzien van de lokale heffingen De afgelopen jaren zijn de belastingtarieven en leges Lokale heffingen vormen een belangrijk onderdeel in Maasdriel als gevolg van inflatie gewijzigd met de van de inkomsten van de gemeente Maasdriel. volgende percentages: De lokale heffingen en vooral de algemene 2016: verhoogd met 1,00% dekkingsmiddelen zijn een belangrijk politiek 2017: verhoogd met 0,90% instrument ter weging van beleidsbeslissingen. 2018: verhoogd met 1,60% Ze maken integraal onderdeel uit van het gemeentelijke beleid. In het kader van het dualisme Rioolheffing en het Besluit Begroting en Verantwoording is de Het huidige Water- en Rioleringsplan paragraaf lokale heffingen verplicht gesteld. Dit Bommelerwaard (WRP) loopt tot en met 2021 om de afweging tussen een extra euro lastendruk en is in 2017 in samenwerking met de gemeente tegenover het nut van een extra euro uitgaven vorm Zaltbommel geactualiseerd. De rioolheffing is geënt te geven. op de modelverordening van de VNG. Binnen het WRP 2017-2021 is besloten de rioolheffing vast te zetten Indexering op€ 238 en zelfs geen indexering toe te passen. De uitgangspunten voor indexering die worden gebruikt zijn: Precariobelasting 1. De tarieven voor de belastingen en leges worden Precariobelasting kan worden geheven over het verhoogd met de prijsmutatie Bruto Binnenlands hebben van voorwerpen op, onder of boven voor de Product (BBP). Deze index wordt weergegeven openbare dienst bestemde gemeentegrond. Voor wat in de circulaires van het gemeentefonds. In deze betreft voorwerpen onder gemeentegrond kan worden begroting is de index uit de meicirculaire gedacht aan pijpleidingen, elektriciteitskabels en gebruikt. Deze index wordt aangepast met de buizen. Er mag hierbij geen verplichting zijn voor de actuele gegevens uit de septembercirculaire bij de gemeente om deze voorwerpen te gedogen. vaststelling van de belastingtarieven; 2. Daarnaast worden mutaties in de waarde van Het kabinet heeft op 21 maart 2017 de onroerend goed door periodieke herwaardering precariobelasting op nutsbedrijven afgeschaft per gecorrigeerd op de tarieven. Ze leiden per saldo 1 juli 2017. niet tot een mutatie in de totale opbrengst van de OZB. Ct bakertilly ..... '•· Gewaarme rkt voor identificatie "° · doeleind en d.d: 04- 07-2019 ~ Jaarstukken 2018 - 69 Voor gemeenten die op 10 februari 2016, de datum de financiële positie van de gemeente in het waarop minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en provinciaal toetsingskader. Voor het bepalen van Koninkrijksrelaties het wetsvoorstel voor afschaffing de lokale lastendruk zijn de heffingen bepalend van de precariobelasting heeft aangekondigd, die onvermijdelijk gepaard gaan met het wonen een verordening met tarief hadden vastgesteld in de gemeente Maasdriel. Dit zijn: de onroerende voor precariobelasting op kabels en leidingen zaakbelastingen (OZB), de rioolheffing en de geldt een overgangstermijn tot 1 januari 2022. afvalstoffenheffing. Ondanks het feit dat de Tijdens de overgangsregeling kan een gemeente afvalstoffenheffing in Maasdriel wordt opgelegd door maximaal heffen naar het tarief zoals dat gold op 10 de AVRI, moet die heffing toch worden betrokken bij februari 2016. de bepaling van de lokale lastendruk. De jaarlijkse opbrengst bedraagt€ 1,8 miljoen. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de Hierbij zijn we uitgegaan van de oorspronkelijke lokale lastendruk per woonruimte voor een eigenaar/ opbrengst voor elektraleidingen waartegen wij in bewoner. De hierbij gehanteerde uitgangspunten zijn: beroep zijn gegaan. Het Hof Amsterdam heeft de Een huishouden, bestaande uit 3 personen; gemeente Maasdriel ten aanzien van de heffing Een waarde van de woning van€ 250.000 2011 in het gelijk gesteld. Liander heeft de laatste Een waterverbruik als basis voor rioolrecht van 50 strohalm aangegrepen en beroep in cassatie m3 per persoon; ingesteld. De uitspraak kan op zich laten wachten tot Een standaardtarief afvalstoffenheffing. uiterlijk juni 2019. Deze uitgangspunten sluiten aan bij de gegevens Lokale lastendruk inwoners die de provincie Gelderland gebruikt in provinciale De lokale lastendruk is een indicator voor de databank en de jaarlijkse Atlas van de lokale lasten mate waarin de inwoners van de gemeente van het Centrum voor Onderzoek van de Economie Maasdriel worden belast met de vastgestelde van Lagere Overheden (COELO). heffingen. Anderzijds is het een indicator voor Lokale lastendruk (bedragen in €) Lastendruk specifiek huishouden - eigenaar/bewoner OZB 299 300 315 Rioolrecht 238 Afvalstoffenheffing (Avri) 192 212 199 Totaal Rangnummer* -168 -205 -249 * Rangnummers uit Coe/a-atlas 2016 - 2017 - 2018, nummer 1 heeft de laagste woonlasten en nummer 87 de hoogste. Maasdriel staat in 2018 op nummer 249 van deze lijst. 70 • Jaarstukken 2018 Buurgemeenten Vergelijking buurgemeenten Uit Coelo-atlas 2018* Wat heeft het gekost? Vergelijking buurgemeenten Uit Coelo-atlas 2018* Woonlasten Eén persoonshuishouden 731 748 764 815 535 -- -~~~.. ... ,..-~-~ Meerpersoonshuishouden 785 798 Rangnummer** 249 269 291 340 17 Tariefwoningen(%) 0,1175 0,1189 0,1285 0,0943 0,0902 Tarief eigenaar niet-woningen (%) ----- Tarief gebruiker niet-woningen (%) 0,2163 0,2270 0,2416 0,1785 0,2366 Reinigingsheffing Eén persoonshuishouden 183 173 Meerpersoonshuishouden ----- Rioolheffing woningen Eén persoonshuishouden Meerpersoonshuishouden 238 281 273 382 128 * Coelo is een onderzoeksinstituut dat onderzoek verricht naar economische en financiële aspecten van decentrale overheden. ** Nummer 1 heeft de laagste woonlasten, nummer 387 de hoogste. Jaarstukken 2018 • 71 Overzicht op hoofdlijnen van de lokale heffingen De gemeentelijke heffingen zijn te verdelen in de volgende twee categorieën: Heffingen waarvan de opbrengst is gebonden (retributies en leges); Heffingen waarvoor de opbrengst vrij besteedbaar is. De onderstaande tabel geeft de totaalopbrengst van de diverse gemeentelijke heffingen weer: Overzicht lokale heffingen 2018 (bedragen in €) ...... I Gebonden heffingen Bevolkingsleges 387.555 423.582 451.640 28.058 Rioolheffing -2.642.715 -2.598.848 Baatbelasting 10.457 10.457 14.219 3.762 Milieuvergunningen 3.559 13.240 Begraafrechten 63.255 63.255 54.883 -8.372 Leges ruimtelijke ordening 124.968 -6.599 Bouw- en welstandleges 588.375 588.375 1.097.020 508.645 Overige leges 55.268 Totaal gebonden heffingen Vrij besteedbaar Onroerendezaakbelastingen (OZB) 4.774.504 4.808.646 85.574 Toeristenbel_a_st_in... g,_ ------..---93.-23 4 173.234 88.790 -84.444 Hondenbelasting 139.441 139.441 Precariobelasting 1.810.000 1.810.000 1.809.268 -732 Paarden marktgelden 38.917 38.917 38.780 -137 Marktgelden 10.771 6.500 6.169 -331 Staangelden kermls 50.000 50.000 47.750 -2.250 Totaal vrij besteedbaar MiiiJ=iiiM•Miit=1Mi•l¢itfJ- Totaal ihN!!Dih#HHJiiifii#111111!11 Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie \ 0 doeleinden d.d: 04-07-2019 'b1" 72 - Jaarstukken 2018 Kostendekkendheid leges Bij de begroting 2018 is door lnvolon een onderzoek de gemeente Maasdriel minder dan kostendekkend gedaan naar de kostendekkendheid van de leges. zijn. In onderstaande tabel is de kostendekkendheid Op dit moment bij de jaarstukken 2018 is gekeken per titel en hoofdstuk van de legesverordening te naar de kostendekkend heid op basis van realisatie zien. Hieruit blijkt dat de totale legesverordening een cijfers. De conclusie hiervan is dat de heffingen van kostendekkendheid heeft van 99,8%. Titel 1 Algemene dienstverlening ---·IM@M Hoofdstuk 1 Burgerlijke stand 75.330 36.879 49,0% Reisdocumenten 272.125 Hoofdstuk 3 Rijbewijzen 150.656 128.604 85,4% Verstrekkingen uit de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens Hoofdstuk 9 Overige publiekszaken 25.970 17.212 66,3% 893 15 Winkeltijdenwet 258 41,1% 257 10,3% 18 Kabels en leidingen 6.638 6,0% Verkeer en vervoer Hoofdstuk 20 0iversen 15.385 Kostendekking ntel 1 Titel 2 Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/ omgevingsvergunning WI 682.098 1.112.067 163,0% 43,3% 1.217.784 131,50/o Titel 3 Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn ---·@M&,M Hoofdstuk _____, __ 24.462 ~ 39,2% Hoofdstuk 2 Organiseren evenementen of markten 61.113 7.974 13,0% Hoofdstuk 501 Hoofdstuk 6 Brandbeveiligingsverordening 5.011 735 14,7% Kostendekking Trtel 3 Kostendekking totale tarieventabel Recapitulatie Titel 1, 2 en 3 Totaal Kostendekking Titel 1 694.954 473.278 68,1% Kostendekking Titel 2 926.299 1.217.784 131,5% Kostendekking Titel 3 91.088 18.638 20,5% Kostendekking totale tarieventabel MiHfi#·•MiiBIH•._ De gemeente is op grond van de Gemeentewet aangevraagd voor de hondenbelasting. Dit geldt bevoegd om kwijtschelding van gemeentelijke uitsluitend voor particuliere belastingplichtigen en heffingen te verlenen. In Maasdriel is het al jaren alleen voor de eerste hond. gebruikelijk dat slechts kwijtschelding kan worden Jaarstukken 20,a - 73 De paragrafen Weerstandsvermogen en risicobeheersing Het weerstandsvermogen vormt een belangrijk onderdeel van risicomanagement en wordt gedefinieerd als de mate waarin de gemeente in staat is onvoorziene tegenvallers op te vangen. Risicomanagement de gemeente ook altijd risico's die niet (kunnen) Op basis van risicomanagement wil de gemeente worden afgedekt. Om te voorkomen dat er ingrijpende inzicht krijgen in de risico's die zij loopt en daarmee beleidswijzigingen moeten worden doorgevoerd bij eventuele risico's afdekken. Risicomanagement wordt het voordoen van niet afgedekte risico's, moet de omschreven als het identificeren en kwantificeren gemeente over een financiële buffer (beschikbare van risico's en het bepalen van activiteiten die de weerstandscapaciteit) beschikken. De niet afgedekte kans van optreden en/of de gevolgen van risico's risico's worden meegenomen bij de bepaling van beheersbaar houdt. Om de risico's inzichtelijk te de benodigde weerstandscapaciteit'. Bij de risico- krijgen, is het van belang dat er periodiek inzicht inventarisatie wordt onderscheid gemaakt tussen bestaat in de omvang, aard en ontwikkeling van de algemene risico's en specifieke risico's. belangrijkste risico's en de risicogebieden. Dit inzicht vormt de eerste aanzet om hiervoor ook concrete Ratio weerstandsvermogen beheersmaatregelen te treffen. Bewustwording van Het uitgangspunt is om de impact van de risico's is een belangrijke stap in het beheersen risico's te minimaliseren. Dit betekent dat het van deze risico's. weerstandsvermogen ten minste voldoende moet zijn. De gemeenteraad heeft besloten in zijn vergadering Risico-inventarisatie van 4 september 2008 een ratio weerstandsvermogen Ter voorbereiding op de begroting 2019 is een van 1,5 keer het totaal van de geïnventariseerde risico-inventarisatie uitgevoerd. Hierin zijn de financiële gevolgen van risico's aan te houden met risico's van de gemeente in kaart gebracht en een marge van 10% naar boven en beneden. beoordeeld. Een deel van de risico's wordt afgedekt Dit komt overeen met het waarderingscijfer door specifieke maatregelen zoals bijvoorbeeld het B = ruim voldoende (zie de volgende tabel uit afsluiten van verzekeringen en het inrichten van de nota risicomanagement). interne controle. Naast de afgedekte risico's, loopt Waardering Ratio Kostendekking A > 1,65 Uitstekend B 1,35 -1,65 Ruim voldoende C 1,0 -1,35 Voldoende D 0,8 -1,0 Matig E 0,6 -0,8 Onvoldoende F <0,6 Ruim onvoldoende 'De weerstandscapaciteit is opgebouwd uit de posten onvoorzien, de vrij aanwendbare reserves en de stillefé "' bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie tO doeleinden d.d: 04-07-201 g ~ 74 • Jaarstukken 2018 Risico's De gemeente Maasdriel hanteert voor de risico-inventarisatie de volgende twee categorieën: algemene risico's; specifieke gemeente risico's. De algemene risico's zijn als volgt Risico Beheersmaatregelen Benodigde weerstandscapaciteit Algemene risico's Dit betreffen de risico's die samenhangen met onze Voor elk risico wordt een keuze gemaakt uit de € 2.000.000 activiteiten, die aan weinig verandering onderhevig volgende beheersmaatregelen: zijn. Om deze risico's te signaleren en te beperken • Vermijden zijn beheersmaatregelen genomen in de processen. • Verminderen • Overdragen • Accepteren De specifieke risico's zijn als volgt Risico Beheersmaatregelen Benodigde I weerstandscapaciteit 1. Wachtgeld bestuurders Wethouders hebben na beëindiging van het Voor huidige wachtgelden is inmiddels een € 300.000 wethouderschap recht op wachtgeld. Het risico voorziening gevormd voor de verplichting die doet zich voor op het moment van een collegecrisis. jaarlijks geactualiseerd wordt. Een andere beheersmaatregel is actieve re-integratie van oud-wethouders. ' 2. Planschade Wijzigingen van bestemmingsplannen kunnen Het uitvoeren van een risico-analyse € 200.000 leiden tot een verhoogd risico op planschade. Het voorafgaand aan een project en het opnemen betreffen juridische kosten die gemoeid zijn met de van de geraamde kosten in de desbetreffende afwikkeling van verzoeken om tegemoetkoming in exploitatie; de planschade. Risico doet zich voor op het moment De voorbereiding van bestemmings- dat planschadeclaims niet op exploitanten/ plannen wordt voor aangekondigd. Hierdoor derden kunnen worden afgewenteld. Gezien worden planologische wijzigingen eerder de beheersmaatregelen betreffen het vooral 'voorzienbaar' en wordt de kans op geslaagde planschadeclaims die voortkomen uit plannen uit planschadeclaims verkleind; het verleden. Het opnemen van afwentelings• overeenkomsten in af te sluiten contracten met derden, in het geval van anterieure overeenkomsten worden hier ook de externe 3. Risicoscenario's grondbeleid Op basis van actuele berekeningen van de grondexploitaties en waardering strategische gronden is een voorziening gevormd van 2,53 Nagaan bij welke gronden nog sprake is van miljoen. De berekening van het risico van de BIE opbrengstpotentieel (stille reserves); gebaseerd op het scenario waarbij rekening wordt Via herijking bestaande en nieuwe gehouden dat alle exploitaties een vertraging plangebieden optimaliseren; hebben van vijf jaren oplopen. Tevens rekening Een beleid opstellen om (collectief) particulier gehouden met een opbrengstenstijging van 1,0% opdrachtgeverschap te stimuleren. i.p.v. 1,5%. Het verschil tussen de voorziening zoals opgenomen in de jaarrekening en de benodigde voorziening op basis van het scenario hebben we opgenomen in deze paragraaf. Jaarstukken 2018 • 75 De specifieke risico's zijn als volgt Risico Beheersmaatregelen Benodigde weerstandscapaciteit 4. Jeugdzorg/WMO De belangrijkste financiële risico's zijn: (Boven)regionale contractering voor de 1.000.000 Onvoldoende budget om benodigde zorgaanbieders; zorgaanbod te realiseren. Benodigde Ontwikkeling zorginnovatie; zorginnovatie - met behoud van kwaliteit Aanpassing beleidsuitgangspunten. en voldoende aanbod - die nodig is om Extra interne maatregelen in het proces. efficiencykorting van het Rijk te halen, wordt niet gerealiseerd of blijkt niet mogelijk. Grotere zorgvraag dan waarmee rekening is gehouden. Herverdeeleffect objectief verdeelmodel. Invoering Wmo-abonnementstarief Crisisplaatsingen jeugd 5. Claims van derden De polisvoorwaarden van de aansprakelijkheids• Aandacht voor preventie en het voorkomen van 2.200.000 verzekering sluiten een aantal zaken uit. Onder schade; andere claims ten gevolge van: Verzekeringsportefeuille periodiek doorlichten. Toezeggingen en gewekte verwachtingen; Termijnoverschrijding; Niet nakoming van contracten; Aanbestedingen; Nadeelcompensatie; Oneerlijke concurrentie; Wet Markt en Overheid. 6. Afdekken Vlagheide Schijndel Vanuit voormalig Stadsgewest Den Bosch en Aandacht voor berekening toekomstige lasten 510.000 de provincie Noord-Brabant is een voorziening en het t.z.t. vormen van een voorziening. gevormd van €125.000 om het geprognotiseerde tekort die de gemeente in 2020 zal moeten betalen voor het afdekken van de voormalige stortplaats De Vlagheide te Schijndel. Het grootste onvoorziene risico betreft het voornemen tot aanpassing van de rekenrente door de provincie. De rekenrente bedraagt in de huidige berekening 5,06%. Een verlaging van één procentpunt betekent een last ter hoogte van circa € 250.000 voor de gemeente Maasdriel. Totaal benodigde weerstandscapaciteit 7.745.000 76 · Jaarstukken 2018 Beschikbare weerstandscapaciteit Reserve nieuw beleid De beschikbare weerstandscapaciteit van de De reserve nieuw beleid is een vrij gemeente Maasdriel bestaat uit: aanwendbare bestemmingsreserve die tot Algemene reserve de weerstandscapaciteit wordt geteld. In de De algemene reserve wordt gebruikt voor reserve nieuw beleid wordt tevens een gedeelte het opvangen van risico's in algemene zin. van de opbrengsten precario gestort. De De algemene reserve is vrij aanwendbaar; gemeente Maasdriel heeft het beroep in cassatie Reserve bouwgrondexploitatie gewonnen tegen het bezwaar op de aanslag De reserve bouwgrondexploitatie is een vrij 2011. Liander heeft op basis van deze uitspraak aanwendbare bestemmingsreserve die tot de besloten om alle beroepszaken in te trekken. weerstandscapaciteit wordt geteld. Stille reserves Reserve sociaal domein De stille reserve bestaande uit gronden zonder De reserve sociaal domein is een vrij boekwaarde, wordt meegenomen bij de aanwendbare bestemmingsreserve die tot de beoordeling van de weerstandscapaciteit. Om de weerstandscapaciteit wordt geteld. weerstandscapaciteit op niveau te houden zal de winst bij de verkoop van deze gronden toegevoegd moeten worden aan de reserves. Reserves Stand per 31-12-2018 Algemene reserve 5.507.000 Reserve bouwgrondexploitatie 623.000 Reserve Sociaal Domein 27.000 Stille reserves Reserve nieuw beleid 13.228.000 Resultaat (i nclusiefonvoorzien) 788.000 Beschikbare weerstandscapaciteit 23.073.000 Weerstandsvermogen weerstandscapaciteit. De berekeningswijze van de Het is van belang te weten of sprake is van een ratio weerstandsvermogen op basis van een gegeven toereikend weerstandsvermogen. Als het risicoprofiel zekerheidspercentage is als volgt: bekend is, kan een relatie worden gelegd tussen de financieel gekwantificeerde risico's en de daarbij Beschikbare weerstandscapaciteit Ratio weerstandsvermogen = benodigde weerstandscapaciteit en de beschikbare Benodigde weerstandscapaciteit Jaarrekening 2017 Jaarrekening 2018 Beschikbare weerstandscapaciteit inclusief stille reserves 20.883.000 23.073.000 Beschikbare weerstandscapaciteit exclusief stille reserves 20.173.000 Minimaal benodigde weerstandscapaciteit conform ratio 1,65 9.554.000 12.779.000 Saldo vrije deel weerstandscapaciteit 8.429.000 7.394.000 Jaarrekening 2017 Jaarrekening 2018 Weerstandsvermogen inclusief stille reserves 3.61 2.98 Weerstandsvermogen exclusief stille reserves ~~:.~~~€-- doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 • 77 De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risico• alle gemeenten van deze kengetallen opgenomen. inventarisatie voortvloeit, zetten we af tegen de De invoering van de kengetallen is bedoeld om de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van gemeenteraad meer inzicht te geven in de financiële die berekening vormt het weerstandsvermogen. positie van de gemeente en de vergelijkbaarheid De ratio weerstandsvermogen is groter dan 1,65 tussen gemeenten te bevorderen. De kengetallen worden geanalyseerd ten opzichte van de door de Financiële kengetallen provincie Gelderland vastgestelde normenwaarden, Het Besluit Begroting en Verantwoording schrijft waaraan een categorisering is gekoppeld. Categorie voor dat gemeenten vijf financiële kengetallen A wordt bestempeld als het minst risicovol en opnemen in de begroting en jaarrekening. In een categorie C het meest. ministeriële regeling is een uniforme berekening voor Vergelijking met andere gemeenten van vergelijkbare omvang De vergelijking met andere gemeenten in de provincie Gelderland laat voor de cijfers van de primitieve begroting 2018 het volgende beeld zien. Netto schuldquote Cecm:rigeerde nettD schuldquote lof.l,t5Q"jel 20-XIC«im - 29-.JOC<-OnJJ 1, 1, (I)0 (I) (I)0 (I) %. .,;J. ~- ;;;, <\i,. JJ, to.,_ i:,1- .Cad A(-ó0i) ac.1 S{S0-)30%1 aea. C{>t30"l,} ac...:..("'90%) .Cai Bt§0,-130%) •c. C(>130i.J 2019 liot9 5olv3biliteit Exploitatiesaldo :z,o...JO..,OC-O il:m. -"' 37% (I) (f) ·ÓJa .,,, ·ÓJ ,. ' q "'' "· ... .Ql.C(~0%} .c.Jl.6~t .c.,t..\(>50'4} •Q.i C(4tH;.) •cat.B{~> •ca ;..t>C/%) 2019 1019 Crondaploitatle Belastingcapaciteit " ...... 2C).300C-Oinw. Mnscrriel 2G-JOC.:üin#. A G.)0 (.r.) (.r.) a .,,, ·R0 ' Meerjarenperspectief De jaarrekening 2018 en de meerjarenbegroting 2019-2022 leveren de volgende kengetallen op. 50,2% 53,4% Netto schuldquote 39,9% 43,5% 35,3% 55,4% 50,7% 54,0% 49,5% gecorrigeerd voor alle leningen Solvabiliteitsratio 30,2% 44,0% Structurele exploitatieruimte 7,3% 2,7% 0,3% 0,2% 0,8% 0,9% 1,0% Grondexploitatie 24,6% 24,4% 13,4% 17,3% 13,8% Belastingcapaciteit 91,0% 91,9% 98,1% 99,8% 100,1% 100,3% 100,3% Ct bakertilly Gewaarme rkt voo r identificatie ~- doeleinden d.d: 04- 07-2019 78 - Jaarstukken 2018 Netto schuldquote stijging van de baten of structurele daling van de De netto schuldquota geeft inzicht in het niveau van lasten daarvoor nodig is. Voor de beoordeling van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van het structurele en reële evenwicht van de begroting de eigen middelen. Het geeft een indicatie in welke wordt het onderscheid gemaakt tussen structurele en mate de rentelasten en aflossingen op de exploitatie incidentele lasten. drukken. De netto schuldquote wordt berekend inclusief en exclusief uitgezette leningen aan derden. De structurele exploitatieruimte wordt bepaald Hierdoor wordt duidelijk wat het aandeel is van de door het saldo van de structurele baten en lasten verstrekte leningen in de exploitatie. en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves te delen door de totale Solvabiliteitsratio baten en uit te drukken in een percentage. De solvabiliteitsratio is de verhouding van het eigen vermogen ten opzichte van het totale balanstotaal. Grondexploitatie Het eigen vermogen van een gemeente bestaat Dit kengetal geeft weer hoe de waarde van de volgens artikel 42 van het BBV uit de reserves (zowel grondexploitaties zich verhoudt tot de totale de algemene reserve als de bestemmingsreserve) en (geraamde) baten. Voor de berekening van dit het resultaat uit het overzicht van baten en lasten. kengetal worden de niet in exploitatie genomen De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin gronden en de bouwgrond in exploitatie bij elkaar de gemeente in staat is om aan zijn financiële opgeteld en gedeeld door de totale baten uit verplichtingen te voldoen. de programmabegroting en uitgedrukt in een percentage. Uit het meerjarenperspectief blijkt dat de vermogenspositie elk jaar verbetert. Dit komt Belastingcapaciteit door de structurele reserveringen van rente Het kengetal belastingcapaciteit is de verhouding en de precarioheffing. tussen de woonlasten meerpersoonshuishouden in jaar t (het begrotingsjaar) ten opzichte van het Structurele exploitatieruimte landelijk gemiddelde in jaar t-1 (het jaar voorafgaand Dit kengetal is van belang om te kunnen beoordelen aan het begrotingsjaar) uitgedrukt in een percentage. welke structurele ruimte een gemeente heeft om In de woonlasten worden de OZB, de rioolheffing en de eigen lasten te dragen, of welke structurele de afvalstoffenheffing meegenomen. Onderlinge verhouding kengetallen 120% 100% 80% 60% = 40% ;--e= 20% = 0% 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Netto Schuldquote Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle leningen Solvabiliteitsratio Structurele exploitatieruimte Grondexploitatie Belastingscapaciteit Jaarstukken 2018 · 79 De paragrafen Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding Een groot vermogen is geïnvesteerd in gebouwen is een grote inzet van onze middelen de kapitaalgoederen in onze gemeente. (personeel en financiën) gemoeid. De kapitaalgoederen zijn van groot belang voor het zo optimaal mogelijk functioneren van onze Deze paragraaf geeft inzicht in de mate gemeente, onder meer op het gebied van de van onderhoud en de financiële lasten van leefbaarheid, veiligheid, verkeer en vervoer en de verschillende kapitaalgoederen. In het recreatie. Onderhoud en beheer is nodig om Jaarprogramma Openbare Ruimte (JOR) worden kapitaalvernietiging te voorkomen. Met het beheer de middelen van de diverse disciplines bij elkaar en onderhoud van wegen, straatverlichting, openbaar gebracht, zodat voorbereiding en realisatie van groen, speelvoorzieningen, water & riolering en projecten waar nodig integraal vorm krijgt. Wegen Areaal Betreft Aantal circa Verharde rijbanen 1.218.112 m2 Fietspaden 97.546 m2 Voetpaden 241.797m2 Overige verharding 299.478 m2 Beleidskader Actueel beheerplan Door de raad vastgesteld in Looptijd tot en met Wegenbeheerplan 2018 - 2021 2017 2021 Doelstelling Kwaliteit en risico's Gestreefd wordt naar een doelmatige ontwikkeling en Op basis van inspecties worden de instandhouding van wegen, fietspaden en trottoirs, onderhoudsmaatregelen toegekend. De planning zodat een veilige en comfortabele bereikbaarheid van wordt integraal afgestemd met de disciplines woningen en voorzieningen wordt gegarandeerd, die riolering, verkeer en groen. bijdraagt aan een functionele leefomgeving. Als gevolg van meldingen of eigen waarneming, Financiële consequenties en vertaling in de begroting voeren de medewerkers van de buitendienst Uit het wegen beheerplan 2018-2021 volgt het aanvullend kleine herstelwerkzaamheden uit, zoals benodigde onderhoudsbudget. Voor de mutaties in de het herstraten van enkele tegels en het verhelpen van voorziening wegen zie bijlage 2. verzakkingen en wortelopdruk. Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie l r ~ doeleinden d.d: 04-07-2019 V Bo - Jaarstukken 2018 Straatverlichting Areaal Betreft Aantal circa Lichtpunten 4.958 Areaal Door de raad vastgesteld in Looptijd tot en met Beleidsplan Openbare Verlichting Gemeente Maasdriel 2016 2016 2025 -2025 Beleidsplan Openbare Verlichting Gemeente verlichting voor een veilige (sociale veiligheid en Maasdriel 2016-2025 is gebaseerd op de richtlijnen verkeersveiligheid) en comfortabele bereikbaarheid Openbare Verlichting 2011 (ROVL-2011). van woningen, bedrijven en voorzieningen. Doelstelling Financiële consequenties en vertaling in de begroting Het doelmatig (werk met werk en wat is waar Uit het beleidsplan openbare verlichting volgt het nodig), duurzaam (ledverlichting) en kwalitatief benodigde onderhoudsbudget. (normen) goed in stand houden van de openbare (Bedragen x € 1.000) hM#ffiiHfihM#ffiiHi,MGfihMHti Uitgaven 203 241 226 Inkomsten -6 -6 -7 Totaal --- Kwaliteit en risico's verlichting in de nachtelijke uren gedimd tot 70% Gestreefd wordt naar doelmatige, duurzame en van het oorspronkelijke lichtniveau. Zo wordt kwalitatief goede verlichting. Lichtpunten, daar op energieverbruik bespaard en CO2-uitstoot waar niet noodzakelijk, vervallen en lichthinder in gereduceerd. Vervangingen worden gecombineerd het buitengebied wordt tegengaan. Bij vervanging met andere werkzaamheden. Zo wordt efficiënt wordt ledverlichting met een witte lichtkleur omgegaan met de budgetten en wordt de hinder voor toegepast. Waar mogelijk en gewenst wordt de omwonenden geminimaliseerd. ~~-~~~ .B--, doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 • 81 Groen Areaal Betreft Aantal Bomen 14.500 stuks Beplanting 182.000 m2 Gazon 331.000 m2 Wegbermen 775.000 m2 Waterpartijen/vijvers/watergang'-en------·------1-08.-000- -m2-' Beleidskader 5,309mm Door de raad vastgesteld in Groenbeleidsplan 2012 - 2016 2012 Doelstelling Het zorgen voor een aantrekkelijke en overzichtelijke, beeldkwaliteit van het openbaar groen binnen de groene leefomgeving en het bieden van recreatieve gemeente qua verzorging (onkruid, zwerfvuil, snoeien gebruiksmogelijkheden. etc.) aan het onderhoudsniveau B moet voldoen. De uitwerking van het Groenbeleidsplan is verder De uitgangspunten en beheerstrategieën voor vertaald naar een tactisch document, het Groen- en het groenbeheer zijn vastgelegd in het Groen• bomen beheerplan. Het Groenbeleidsplan wordt in en Bomenbeleid. Hierin is vastgesteld dat de 2019 geactualiseerd. Financiële consequenties en vertaling in de begroting 1.068 1.044 Kwaliteit en risico's Onderhoud van het groen vindt plaats op basis van legen van de prullenbakken maken hier deel van uit. het Ontzorgingscontract. Het benodigde onderhoud, Het Ontzorgingscontract loopt tot maart 2020. zoals dat is beschreven in bovengenoemde beleidskaders, is vertaald in het Ontzorgingscontract Incidentele onderhoudswerkzaamheden naar en bijhorende verzorgingsniveau. Ook het vegen van aanleidingen van klachten en meldingen voert de wegen, onkruidbeheersing op verhardingen en het buitendienst uit. 82 · Jaarstukken 2018 Speelvoorzieningen Areaal Betreft Aantal Speeltuinen 70 Speeltoestellen 290 Sportvelden 15 Beleidskader Door de raad vastgesteld in Looptijd tot en met 2008 2017 Beheerplan sportvelden 2015 2018 Speeltuinen Financiële consequenties en vertaling in de In het speelruimteplan zijn beleidsregels opgenomen begroting waaraan de speelplekken in de gemeente moeten Speeltuinen voldoen. Hierin is onder andere opgenomen de spreiding, mate van beheer en onderhoud en vervanging. Sportvelden Sportvelden In het renovatieplan Sportvelden 2018-2020, onderdeel van het project "kwaliteitszorg grassportvelden", is een renovatieschema 111 I I : I ' opgenomen. Dit schema is vastgesteld op basis Uitgaven 196 155 348 van de huidige bespelingintensiteit. ---- Kwaliteit en risico's Doelstelling Speeltuinen Speelvoorzieningen Het beschikbare budget voor speelvoorzieningen Het aanbieden van gevarieerde en veilige wordt ingezet voor regulier onderhoud en voor speelvoorzieningen met als doel dat kinderen en vervanging speeltoestellen en va/ondergronden. jeugd zich sociaal en fysiek kunnen ontwikkelen Regulier onderhoud omvat onder andere wettelijk en ontspannen. verplichte veiligheidsinspecties en het onderhoud als gevolg van vandalisme of slijtage. Sportvelden Sport, spel en bewegen vervullen een belangrijke Sportvelden rol in de totale keten van gezondheid en zorg en Het budget voor beheer van de sportvelden is voor dragen bij aan de vitaliteit en leefbaarheid binnen de dagelijks beheer en groot onderhoud. Daarnaast is kernen. Samenwerking tussen verenigingen wordt jaarlijks een budget opgenomen voor renovatie van sterk gestimuleerd. één natuurgrasveld. Op de sportaccommodaties van v.v. D.S.C., v.v. Hedel en Jan van Arckel wordt het dagelijks beheer en grootonderhoud vanaf 2017 door de verenigingen uitgevoerd. Jaarstukken 2018 - Il] Water en riolering Areaal Betreft Aantal Gemengde riolering Ca.106 km Vuilwaterriool Ca.14 km Regenwaterriool Ca.18 km Hoofdgemalen 44 Drukriolering Ca. 78 km Minigemalen 469 Bergbezinkbassins 7 Overstorten naar oppervlaktewater 62 Duikers Ca.6.Skm A-watergangen Ca.176 km B-watergangen Ca.151 km C-watergangen Ca. 206 km Beleidskader Actueel beheerplan Door de raad vastgesteld in looptijd tot en met 'water- en Rioleringsplan Bommelerwaard 2017-2021 2017 2021 Het beleid van dit product is bepaald in het Water- en ontvangen van hemelwater. Onze burgers sporen wij Rioleringsplan Bommelerwaard 2017-2021. aan om waterbewust om te gaan met de inrichting van hun eigen perceel. Doelstelling Overlast, waarbij water in woningen stroomt Het kapitaalgoed 'water en riolering' bestaat uit en materiële schade optreedt, proberen wij te vier onderdelen: stedelijk afvalwater, hemelwater, voorkomen. Komt bij herhalende extreme neerslag grondwater en oppervlaktewater. op dezelfde locatie vaker wateroverlast voor, dan beschouwen wij dit als een trend. Wij onderzoeken Stedelijk afvalwater dan de mogelijkheden voor het treffen van Wij dragen zorg voor de inzameling en het transport maatregelen in de openbare ruimte. van stedelijk afvalwater, dat vrijkomt binnen het grondgebied van de gemeente, door middel van een Grondwater openbaar vuilwaterriool. Wij hebben de zorgplicht voor een doelmatige Riolering dient drie belangen, bescherming van de aanpak van structurele grondwateroverlast die het volksgezondheid en volkshygiëne, bescherming van onmogelijk maakt om een perceel te gebruiken op de het milieu en het in stand houden van de kwaliteit manier waarvoor het bedoeld is. van de leefomgeving. Oppervlaktewater Hemelwater Watergangen en vijvers zijn van groot belang voor Wij zetten ons in voor terugdringing van vermenging het bergen en de aan en afvoer van water. Bij hevige van schoon hemelwater met stedelijk afvalwater. regenval en in situaties met veel kwel bij hoge Wij hebben hierbij de voorkeur voor het bovengronds waterstanden in de rivieren zorgen de watergangen 114 - Jaarstukken 2018 en vijvers voor droge voeten. Door aanwezigheid gelet op de lokale omstandigheden, doelmatig van voldoende ruimte voor water in en nabij de is. Op onderdelen van de zorgplichten worden woonkernen wordt structurele wateroverlast in randvoorwaarden bepaald door wettelijke regels en de woonkernen en het buitengebied voorkomen. verplichtingen. De zorgplicht voor oppervlaktewater Financiële consequenties en vertaling in de begroting is een gemeenschappelijke taak van gemeenten Uit het WRP 2017-2021 volgen de benodigde en waterschap. budgetten investeringen. Voor de mutaties in de voorziening riolering zie bijlage 2. Water en riolering gaat over gemeentegrenzen heen. In regionaal verband wordt actief afgestemd in het Kwaliteit en risico's Netwerk Waterketen regio Rivierenland (NWrR). Voor al onze zorgplichten moeten wij voldoen Deze samenwerking speelt zich vooral af binnen aan niveau Basis. De zorgplicht voor inzameling planvorming, kennisdeling en een gezamenlijke en transport van stedelijk afvalwater is een uitvoeringsparagraaf. Dit leidt op den duur naar de resultaatsverplichting. De zorgplichten voor meest efficiënte onderhoudsstrategie. hemel- en het grondwater hebben het karakter van een inspanningsverplichting. Hierbij hebben wij de beleidsvrijheid de aanpak te kiezen die, ëewaerrne rkt voo, idenUficeUe .~ doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 • 85 Gebouwen Areaal Het gebouwenbeheerplan is in 2015 vastgesteld. Onder het gemeentelijke vastgoed vallen gebouwen Dorpshuizen 5 voor de eigen dienst, kunst en cultuur, monumenten, Gymzalen 4 binnensport, molens, kerktorens, multifunctionele Gemeentehuis 1 centra en kunstwerken. Gemeentewerf 1 Molen 1 Bergingen / baarhuisjes begraafplaatsen In 2019 wordt het gebouwenbeheerplan Peuterspeelzalen 1 geactualiseerd en vertaald naar een duurzaam Kasteelruîne --~------1 meerjaren-onderhoudsplan. Oorlogsmonumenten 2 Graf en keermuur 1 Doelstelling Keermuur 1 Het beheren en onderhouden van Kerktorens 3 Kerk 1 gemeentelijk vastgoed. Muziekkiosk Prieeltje Financiële consequenties en vertaling in Klokken/uurwerk de begroting Sanitaire units Uit het gebouwen beheerplan 2015-2024 volgen de Woning - tijdelijk benodigde budgetten investeringen. Voor de mutaties Sportkantine in de voorziening gebouwen zie bijlage 2. Toanh..,ut.. ie_ __, MFC (De Kreek, Heerewaarden) Kwaliteit en risico's De gebouwen worden bouwkundig en Beleidskader installatietechnisch onderhouden op basis van de Actueel beheerplan meerjarige onderhoudsplanning. Gebouwenbeheerplan 2022 2015-2022 ~wa~~~~=~~~fi~! .0 doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ 86 · Jaarstukken 2018 De paragrafen Financiering De paragraaf Financiering heeft tot doel om inzicht te verschaffen in en verantwoording af te leggen over de activiteiten die zich richten op het besturen en beheersen van: De financiële vermogenswaarden De financiële stromen De financiële positie en de hieraan verbonden risico's Bovengenoemde drie punten noemen we kort: treasury. Beleidskader door het afsluiten van leningen met een lange In deze paragraaf evalueren we de financiële positie looptijd en een vast rentepercentage. van onze gemeente op basis van de Financiële verordening Maasdriel 2017. Daarnaast maken we de Kredietrisico financieringsfunctie transparant. De bedoeling van Dit is het risico dat wij lopen wanneer rechtspersonen het treasurybeleid is het beheren van de financiële aan wie een lening is verstrekt in financiële geldstromen en het beperken van de financiële problemen komen. In de Financiële verordening risico's. De uitvoering van treasury is geregeld in de Maasdriel 2017 is afgesproken dat wij bij het Wet Financiering decentrale overheden (Fido). Deze verstrekken van leningen, het verstrekken van wet regelt dat de uitvoering van de treasuryfunctie garanties en het verstrekken van risicodragend gebeurt binnen de financiële kaders van de kapitaal, indien mogelijk zekerheden bedingen. kasgeldlimiet en de renterisiconorm. Overigens gaan wij zeer terughoudend om met deze verstrekkingen. Onderstaande tabel geeft Renterisico de verstrekte geldleningen weer, ingedeeld in Dit is het risico dat wij te maken kunnen krijgen met categorieën geldnemers. Deze indeling is bedoeld om sterke rentestijgingen voor bestaande geldleningen. inzicht te geven in het risico dat de gemeente loopt In zijn algemeenheid kan dit risico beperkt blijven met de desbetreffende geldverstrekking. Kredietrisico u/g (bedragen x € 1.000) . Risicogroep 1 Gemeenten/ provincies 0 0,0% 2 Overheidsbanken - 3 Woningcorporaties met garanties Wsw 454 15,5% 4 Semi overheidsinstellingen 5 Financiële instelling {A en hoger) 0 0,0% 6 Overige toegestane instellingen, volgens treasurystatuut ged. hypotheken 2.120 72,5% 7 Niet toegestane instellingen, volgens treasurystatuut 0 0,0% Totaal -- Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie ~o doeleinden d.d: 04-07-2019 -~ Jaarstukken 2018 - 87 Treasurybeheer Als de kasgeldlimiet drie kwartalen achtereen De Wet Fido geeft twee concrete richtlijnen voor wordt overschreden, of bij een overschrijding van gemeenten voor het beheersen van renterisico's. de renterisiconorm, moet de gemeente een plan Het gaat daarbij om kasgeldlimieten en ter goedkeuring aan de toezichthouder (GS van de de risiconorm. provincie Gelderland) voorleggen, waarin staat hoe en binnen welke termijn de overschrijding ongedaan Kasgeldlimiet wordt gemaakt. Er zijn geen vormvoorschriften voor Een belangrijk uitgangspunt van de Wet Fido is deze plannen, omdat de inrichting van de plannen in het vermijden van grote schommelingen in de hoge mate door de individuele situatie wordt bepaald. rentelasten. Juist voor kortere financiering geldt Aanbevolen wordt om, zodra zicht bestaat op een dat het renterisico aanzienlijk kan zijn, omdat (dreigende) overschrijding, in overleg te treden met fluctuaties in de rente direct invloed hebben op de de toezichthouder. exploitatielasten. Om een grens te stellen aan de In dit overleg kunnen afspraken worden gemaakt korte financiering is in de Wet Fido een kasgeldlimiet over de wijze waarop de overschrijding kan worden opgenomen. De kasgeldlimiet wordt berekend als voorkomen of tenietgedaan en over de elementen die een vast percentage (8,5%) van het begrotingstotaal. het plan zou moeten bevatten. Voor Maasdriel is dat voor 2018 ongeveer€ 4,2 De gemeente kan ontheffing aanvragen voor de miljoen. Uitgangspunt is dat het financieringstekort, kasgeldlimiet en de renterisiconorm. In de regelgeving binnen de wettelijke grenzen, zoveel mogelijk wordt is echter niet opgenomen aan welke voorwaarden deze met kort geld wordt gefinancierd omdat de rente aanvragen moeten voldoen en welke termijnen hiervoor voor kort geld lager is dan voor leningen met een gelden. In de Maasdrielse situatie is altijd tijdig contact lange looptijd. opgenomen met de provinciale toezichthouder. De methodiek van de kasgeldlimiet is redelijk Renterisiconorm eenvoudig: een gemeente mag niet teveel financieren Het doel van de renterisico-norm is het beperken van met kortlopend geld. De Wet Fido is echter onder de gevolgen van een stijgende kapitaalmarktrente op een ander rentegesternte tot stand gekomen dan de de rentelasten van de organisatie. Dit is te bereiken laatste jaren het geval is. De laatste jaren is sprake door een limiet te stellen aan een deel van de vaste van de zogenaamde omgekeerde rentestructuur, schuld waarvoor het rentepercentage op een bepaald hetgeen wil zeggen dat de korte rente goedkoper is moment moet worden aangepast aan de op dat moment dan de lange rente. De korte rente (bijvoorbeeld de geldende markttarieven. De bedoelde aanpassingen rente voor kortlopende leningen van één maand) is doen zich voor bij herfinanciering en renteherziening: nog steeds erg laag (heel 2018 tussen-/- 0,2% en Herfinanciering houdt in dat een vervangende -/- 0,4%). Uiteraard wil ook Maasdriel binnen haar lening wordt aangetrokken om aan de liquiditeitsbehoefte maximaal profiteren van deze aflossingsverplichtingen van bestaande leningen te lage korte rente. In 2018 is hiervan, door het jaar voldoen; heen, een aantal maanden gebruik van gemaakt. Renteherziening doet zich voor wanneer de Binnen de gewijzigde rekening courantovereenkomst geldgever het percentage van een lening gedurende met huisbankier Bank voor Nederlandse Gemeenten de looptijd herziet. (BNG) is bepaald dat de gemeente tot 2 mln. De norm houdt in, dat de jaarlijks verplichte goedkoop debet kan staan, daarboven wordt het duur aflossingen en de renteherzieningen voor gemeenten en dat vermijden wij. niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. De omvang van de renterisico-norm ia als volgt weer te geven: 88 - Jaarstukken 2018 Renterisiconorm (bedragen x € 1.000) Begroting 2018 Rekening 2018 0 0 1b Renteherziening op vaste schuld uitgezette gelden 286 286 2 Netto renteherziening op vaste schuld (1a - 1b) -286 -286 3a Nieuw aangetrokken vaste schuld 2.276 0 3b Nieuw verstrekte lange leningen 0 400 4 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a -3b) 2.276 -400 5 Betaalde aflossing 3.337 3.337 6 Herfinanciering (laagste van 4 en 5) 2.276 -400 7 Renterisico op vaste schuld (2 + 6) 1.990 -686 Renterisico norm 8 Begrotingstotaal van de exploitatie (omzet) 9 Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage 10 Renterisiconorm (8*9/100) 9.860 9.987 Toets renterisiconorm 10 Renterisiconorm 7 Renterisico op vaste schuld 1.990 -686 11 Ruimte ( +) / Overschrijding ( ·) (10 - 7) 7.870 10.673 Leningenportefeuille Schatkistbankieren voor decentrale overheden Buiten de reguliere aflossingen tot 3,3 miljoen De uitwerking van schatkistbankieren voor zit er in de leningenportefeuille geen lening decentrale overheden betekent voor Maasdriel dat die in 2018 moest worden afgelost. Slechts één bedragen boven het drempelbedrag van€ 375.000 rentemutatie op bestaande leningen is te verwachten in rekening courant bij de BNG automatisch worden in 2023. De gemiddelde rente van de langlopende afgeroomd naar het Ministerie van Financiën. Voor leningenportefeuille bedraagt over 2018 ongeveer het terughalen van deze saldi moet actie worden 2,35%. In 2018 is, gezien de financieringsbehoefte en ondernomen. Bij schatkistbankieren ontvangt de de liquiditeitsontwikkeling geen nieuwe langlopende gemeente geen rente over 2018 maar een creditsaldo lening aangetrokken. bij de BNG levert ook geen rente op. CG bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie ~ doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ Jaarstukken 2018 • 119 De paragrafen Bedrijfsvoering Met de vorming van de Bedrijfsvoeringseenheid heeft de gemeente Maasdriel het overgrote deel van haar bedrijfsvoeringstaken ondergebracht bij deze Gemeenschappelijke regeling. Het doel was en is om bij te dragen aan meer kritische massa, vertaalt naar minder kwetsbaarheid, meer kwaliteit en een houdbaar acceptabel kostenniveau. Ten slotte, onze klanten (inwoners en bedrijven) stellen steeds hogere eisen aan onze dienstverlening: een betrouwbare overheid die snel een antwoord heeft op gestelde vragen en die bijvoorbeeld adequaat reageert op klachten en bezwaren is de norm. Dat stelt (hoge) eisen aan de bedrijfsvoering. Die moet - meer dan voorheen - transparant, inzichtelijk maar vooral ook snel zijn. In deze paragraaf gaan we dieper in op een aantal onderdelen van de bedrijfsvoering. Algemene Verordening Gegevensbescherming planning- & controlcyclus een levensader voor Het kan niemand ontgaan zijn! Het jaar 2018 de organisatie. Het jaar 2018 had meer in het heeft in het teken gestaan van de Algemene teken moeten staan van het harmoniseren van Verordening Gegevensbescherming (AVG). Conform verschillende financiële werkprocessen, conform de verplichtingen uit de Algemene Verordening onze planning. Door personele aangelegenheden Gegevensbescherming die op 25 mei 2018 actief heeft de harmonisatie vertraging opgelopen. werd, is in het voorjaar 2018 de Functionaris Naast voornoemde vertraging staat het digitaliseren Gegevensbescherming aangesteld. Na het uitvoeren en harmoniseren van het facturatie proces van een nulmeting en het opstellen van een plan (wettelijke vereiste) halverwege 2019 op de rol. van aanpak is gewerkt aan de bewustwording De voorbereidende werkzaamheden hebben vooral in over gegevensbescherming door trainingen en 2018 plaatsgevonden. voorlichtingssessies. Onder aansturing van de Ook heeft in 2018 een onderzoek plaatsgevonden FG is het beleid gegevensbescherming voor de naar de wijze van BTW compenseren. Op basis Bommelerwaard opgesteld en vastgesteld door van horizontaal toezicht hebben we de het college van B&W en is de incidentenprocedure uitkomsten afgestemd met de Belastingdienst. aangescherpt. De rechten van inwoners tot inzage, De resultaten van het onderzoek zijn verwerkt in correctie en wissen van persoonsgegevens is het factureringsproces. via de website gerealiseerd. De plaatsen waar persoonsgegevens worden verwerkt, zijn beschreven Juridische kwaliteitszorg in het register van verwerkingen voor het Sociaal Juridische kwaliteitszorg is het geheel van Domein, HRM, Publieke Dienstverlening en maatregelen om juridische risico's en daarmee Openbare Orde. samenhangende schade voor de gemeente te voorkomen en te beperken. Het gaat om het Financiën waarborgen en versterken van de juridische kwaliteit Financiën heeft te allen tijde als doelstelling en het bewust omgaan met juridische risico's. Risico's om te zorgen voor een financiële administratie lopen is onvermijdelijk; het is zaak bewust te kiezen die voldoet aan wet- en regelgeving. Daarnaast welke risico's men wenst te nemen en welke niet. moet de informatievoorziening juist en up-tot• Het jaar 2018 heeft vooral in teken gestaan van het date zijn en is een professioneel uit te voeren verder uitwerken en fine tunen van geharmoniseerde Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie \ 0 doeleinden d.d: 04-07·2019 ~ 90 · Jaarstukken 2018 processen en producten. Hieronder treft u een Informatisering en automatisering aantal voorbeelden aan: Het team Informatisering en automatisering heeft Gezamenlijke cyberrisk-verzekering voor de te maken gehad met enkele personele wisselingen. drie organisaties afgesloten; Hierdoor zijn niet alle geplande activiteiten Juridische abonnementen geïnventariseerd en conform planning uitgevoerd. Hieronder een korte geharmoniseerd; samenvatting van projecten en processen die Harmonisatie externe ombudsman (aansluiting zijn uitgevoerd. bij de Nationale ombudsman); Informatiebeleidsplan vastgesteld als basis voor Verbeterde ontsluiting van de regels en besluiten een jaarlijkse beleidscyclus en als vertrekpunt van de drie organisaties voor inwoners via DROP. voor huidige en toekomstige ontwikkelingen; De drie organisaties hebben een Human Resource Management vervangingsbesluit vastgesteld. Dit betekent dat Een aantal beoogde doelstellingen zijn in 2018 de digitale stukken die opgeslagen zijn in het gerealiseerd. Zo zijn er (geharmoniseerde) zaaksysteem in de plaats treden van het analoge beleidsstukken behandeld in drie managementteams, stuk. We werken hiermee nog meer digitaal; twee colleges, bestuur, drie Ondernemingsraden De BAG-administratie voeren we uit binnen één en drie Georganiseerde Overleggen (GO's). programma voor twee organisaties (Maasdriel De doelstellingen die onder nadere niet behaald en Zaltbommel). zijn hebben betrekking op het Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra), het Facilitaire Zaken introductieprogramma en het Vitaliteitsbeleid. Voor alle gebruikers van het pand is het duidelijk Deze doelstellingen staan hoog in de prioritering welke producten en diensten vanuit Facilitaire zaken voor begrotingsjaar 2019. worden aangeboden en geleverd. De producten- en dienstencatalogus wordt onderhouden en is te Het overkoepelende doel van de HRM functie is raadplegen via intranet. Hiermee voorzien we ervoor te zorgen dat de gemeente Maasdriel haar in de informatiebehoefte van de gebruikers van HRM verantwoordelijkheden adequaat kan uitvoeren. het gemeentehuis. Het jaar 2018 heeft in het teken gestaan van de consolidatie van de bereikte resultaten (borging) en Voor alle medewerkers van de verdere uitwerking en fine tunen van werkwijzen en Bedrijfsvoeringseenheid is huisvesting, conform de het oppakken van nieuwe harmonisatietrajecten. Arbonormen, binnen het gemeentehuis geborgd. Hieronder treft u een aantal voorbeelden. Elkemedewerker kan gebruik maken van een Introductieprogramma/ on boarding voorbereid werkplek die voldoet aan de Arbonormen. Daarnaast (fase implementatie); zijn er, in verband met de samenwerking, voldoende Arbeidsmarktcommunicatie voorbereid flexplekken aanwezig. (concept gereed). In 2018 is naast de gemeente ook de gemeentewerf voorzien van een nieuwe bedrijfsnoodplan. De BHV-organisatie (onderdeel bedrijfsnoodplan) is uitgebreid uit naar een bedrijfsnoodorganisatie met de daarbij behorende aanpassingen volgens NEN 8112 (norm voor borging veiligheid door diverse afdelingen, procedures en maatregelen te implementeren). Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie \~\) ; doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ Jaarstukken 2018 - 91 In 2018 hebben twee relevante Organisatiewijzigingen 2018 investeringen plaatsgevonden: In 2018 hebben diverse wijzigingen in de structuur De oude bureaustoelen uit het jaar 1999 zijn van de ambtelijke organisatie plaats gevonden vervangen. De nieuwe bureaustoelen van alle en zijn er diverse wisselingen in het management medewerkers voldoen weer aan de wettelijke geweest. Het aantal teams is gewijzigd van vier naar werkplaatsnormen {Arbo). vijf zijn enkele functies ondergebracht in andere Het oude geluids- en camerasysteem van raadzaal teams. Het team Beleid & Regie is opgesplitst in uit het jaar 1999 is vervangen omdat deze niet het team Ruimtelijke Ontwikkeling en het team meer voldeed aam de gestelde eisen. Maatschappelijke Ontwikkeling. Alle taken rondom Maatschappelijk vastgoed zijn overgeheveld naar het Collegeverklaring ENSIA team Realisatie en Beheer. Vanuit het team Sociaal ENSIA staat voor Eenduidige Normatiek Single Domein zijn de clusters Schuldhulpverlening en Information Audit. Het is een gezamenlijk project Bijzondere bijstand {Zorgzaak) overgeheveld naar van het ministerie van Binnenlandse Zaken, de het nieuwe team Maatschappelijke Ontwikkeling. VNG, gemeenten, het ministerie van Sociale De functies van Regiefunctionaris verbonden partijen Zaken & Werkgelegenheid en het ministerie van en Beleidsadviseur Openbare Orde en Veiligheid Infrastructuur & Milieu. ENSIA heeft tot doel het zijn toegevoegd aan het nieuwe team Ruimtelijke verantwoordingsproces over informatieveiligheid Ontwikkeling. Voor de nieuwe teams zijn twee bij gemeenten verder te professionaliseren door nieuwe teammanagers geworven. Op deze manier het toezicht te bundelen en aan te sluiten op de is de organisatiestructuur op een logische manier gemeentelijke Planning & Control-cyclus. Naast het aangepast aan de veranderde situatie, zijn we beter afleggen van horizontale verantwoording richting voorbereid op nieuwe taken {zoals de Omgevingswet, de gemeenteraad regelt ENSIA ook de verticale de transformatie en de verdere samenwerking met verantwoording over informatiebeveiliging richting Zaltbommel) en zijn de team managers weer beter in de verschillende departementen. Het gaat hierbij de gelegenheid regie te voeren. om verantwoording over de BRP, PUN, Suwinet, In 2018 heeft ook een organisatiewijziging BAG, BGT en DigiD. De gemeente Maasdriel heeft plaatsgevonden op directie-/secretarisniveau. In 2018 alle acties met betrekking tot ENSIA in 2018 is op ad interim basis een secretaris aangesteld. In uitgevoerd en het college van Maasdriel heeft 2019 wordt de procedure opgestart om een secretaris hierover ook een verklaring afgelegd die dient in vast dienstverband te werven. als verantwoordingsdocument voor het afleggen van horizontale en verticale verantwoording over informatiebeveiliging. In 2018 zijn er in totaal 130 beveiligingsincidenten gemeld bij de CISO die betrekking hadden op de gemeente Maasdriel, de gemeente Zaltbommel en de BVEB. De gemeente Maasdriel had 10 keer te maken met datalek en heeft 3 keer een datalek moeten melden bij de Autoriteit Persoonsgegevens {AP). Hierbij zijn steeds preventieve maatregelen genomen ter voorkoming van {soortgelijke) datalekken in de toekomst. 92 - Jaarstukken 2018 BMC rapport Managementrapportage (control en HRM). Het college heeft in de zomer van 2018 gevraagd aan In december 2018 zijn de projectplannen Control en BMC om een kwantitatief en kwalitatief onderzoek HRM vastgesteld. Het projectplan Control voorziet naar de organisatie te doen. Na advies van de In het borgen van controle werkzaamheden in OR heeft de gemeentesecretaris aanpassingen de lijnafdelingen ten behoeve van de financiële gedaan in de omvang van het onderzoek en de processen. Deze werkzaamheden bestaan onder nadruk gelegd op een kwantitatieve meting opdat meer uit de controle op het verloop van budgetten daarna, in een vervolg, aan de slag kon worden en advisering op het gebied van rechtmatigheid. gegaan met kwalitatieve verbeteringen. Door de Het projectplan HRM voorziet in het borgen van start van de nieuwe gemeentesecretaris, veel de advisering over de inhuur- en salariskosten. tijdelijke managers heeft het onderzoek vertraging Deze werkzaamheden bestaan o.a. uit het opgelopen. De uitkomsten worden in mei 2019 aan opstellen en bijhouden van inhuurrrapportages de medewerkers gepresenteerd. Een conceptversie en salarisoverzichten, maandelijkse actualisatie, van het rapport is in oktober besproken met het beoordeling van contracten en het aanleveren van college en het MT en was de basis voor de invulling input voor management(rapportagens), begroting, van de door de raad in de begroting opgenomen bestuursrapportage en jaarrekening. Beide processen stelpost van formatie-uitbreiding van 300.000. Deze worden geharmoniseerd voor de drie organisaties. formatie-invulling komt ten goede aan in totaal 4 extra medewerkers bij team RO, MO en het stafbureau (uitbreiding bestuurs- en managementsecretariaat). ~~-~~!!.! ~ doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 - 93 De paragrafen Verbonden partijen Tevens register als bedoeld in artikel 27 van de Wet gemeenschappelijke regelingen. Omschrijving extern gerealiseerd. Onder meer door de Kring In deze paragraaf staan de "verbonden partijen" van gemeentesecretarissen Rivierenland en de van de gemeente Maasdriel. Verbonden partijen Griffierskring. Men is van mening dat een regionale zijn volgens artikel 1 lid b BBV privaatrechtelijke aanpak voor alle partijen meerwaarde heeft. of publiekrechtelijke organisaties waarin de Concreet denkt men daarbij aan een vorm van gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft. toezicht (toezichtsarrangementen) en het inrichten Volgens artikel 1 lid c BBV is een financieel belang van een vorm van opdrachtgeversoverleg voor elke gedefinieerd als: "Een aan de verbonden partij ter verbonden partij. beschikking gesteld bedrag dat niet verhaalbaar is als de verbonden partij failliet gaat onderscheidenlijk Gemeenschappelijke regelingen het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien 1. Regionaal Archief Rivierenland (RAR) de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt". 2. Stadsgewest 's Hertogenbosch In artikel 1 lid d BBV tenslotte wordt bestuurlijk 3. Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal belang gedefinieerd als: "Zeggenschap, hetzij uit 4. Belastingsamenwerking Rivierenland (BSR) hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij 5. Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (VRGZ) uit hoofde van stemrecht". 6. Regio Rivierenland 7. Projectbureau herstructurering Tuinbouw Beleid Bom meterwaard Maasdriel staat open voor intergemeentelijke 8. Omgevingsdienst Rivierenland (ODR) en regionale samenwerking. Een samenwerking 9. GGD Gelderland-Zuid wordt alleen aangegaan als daar een publiek 10. Werkzaak Rivierenland belang bij betrokken is en/of daarmee een 11.Avri doelstelling, zoals opgenomen in de begroting, 12. Bedrijfsvoeringseenheid Bommelerwaard (BVEB) wordt gerealiseerd. Inmiddels wordt in de regio het belang van monitoring en sturing op verbonden Vennootschappen en coöperaties partijen breed gedragen. Een steeds groter deel 13. Vitens NV van gemeentelijke (beleids)doelstellingen worden 14. Bank der Nederlandse gemeenten (BNG, NV) 94 · Jaarstukken 2018 Naam verbonden partij Regionaal Archief Rivierenland Bronnen GR Regionaal Archief Rivierenland Jaarstukken 2018 Regionaal Archief Rivierenland Vestigingsplaats Tiel Doel en openbaar belang Het Regionaal Archief heeft tot doel het binnen het samenwerkingsgebied vervullen van de functie van regionaal kennis- en informatiecentrum op het gebied van de lokale en regionale geschiedenis en vervult daartoe de volgende taken: de zorg voor en het beheren van de in de archiefwerkplaats berustende archiefbescheiden van de deelnemers; het toezicht op het beheer van de archiefbescheiden van de deelnemers voor zover deze niet zijn overgebracht; de zorg voor het beheer van de in de archiefbewaarplaats berustende archiefbescheiden van instanties die niet bestuurlijk in de regeling participeren en waaraan op contractbasis diensten worden verleend, en het stimuleren van de lokale en regionale geschiedbeoefening en het daartoe aanleggen, beheren en bewaren van een zo compleet mogelijke collectie relevant bronnenmateriaal op het gebied van de lokale- en regionale geschiedenis. Deelnemers Zeggenschap De leden van het algemeen bestuur worden aangewezen door de gemeenteraden van de deelnemende gemeenten. Elke gemeenteraad wijst 2 leden en tevens 2 plaatsvervangende leden aan. Veranderingen in het jaar De relatie met het Regionaal Archief Rivierenland is niet gewijzigd. Eigen vermogen EV per 31-12-2017: € 471.412 EV per 31-12-2018: € 436.165 Vreemd vermogen W per 31-12-2017: € 9.186.039 Financieel resultaat Resultaat 2018: € 8.173 Financieel belang van de gemeente Risico's Geen Ontwikkelingen In 2019 is de herindeling van de gemeente West-Betuwe een feit, waarbij de voormalige gemeente Lingewaal wordt opgenomen in de GR. De gemeenten Geldermalsen en Neerijnen waren al deelnemer van het RAR. Daarnaast wordt het depot in Tiel uitgebreid. Stemverhouding a Maasdriel a overig doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 - 95 Naam verbonden partij Stadsgewest 's Hertogenbosch (1998) Bronnen GR Stadsgewest 1998 Jaarstukken 2018 Stadsgewest Vestigingsplaats 's-Hertogenbosch Doel en openbaar belang Taken Stadsgewest: Het voeren van budgetbeheer als bedoeld in het besluit Woning gebonden Subsidies De coördinatie van het lokaal openbaar busvervoer in de gemeenten 's-Hertogenbosch, Vught en Heusden Het beheer van de gesloten stortplaats De Vlag heide, alsmede behartiging van de belangen van het Stadsgewest, alsmede de zogeheten contractgemeenten binnen de Bestuursraad van het Provinciale Nazorgfonds Toezicht op de uitvoering van de garantstellingen inzake de aanlevering van huishoudelijk afval en vertegenwoordiging van het Stadsgewestgemeenten in de Vereniging van Contractanten Afvalsturing Brabant. De gemeente Maasdriel neemt alleen deel aan de taken die betrekking hebben op de Afvalverwerking Deelnemers Boxtel, Haaren, 's-Hertogenbosch, Heusden, Maasdriel, Schijndel, St. Michielsgestel, Vugl\t Zeggenschap De raad uit elke deelnemende gemeente wijst uit zijn college van burgemeester en wethouders een persoon aan als lid van het algemeen bestuur. Het lidmaatschap van het algemeen bestuur eindigt op de dag waarop de zittingsperiode van de gemeenteraden afloopt. Elk lid van het algemeen bestuur heeft in de vergadering één stem. Veranderingen in het jaar Eigen vermogen EV per 31-12-2017: € - 6.323.000 EV per 31-12-2018: € - 6.973.000 Vreemd vermogen W per 31-12-2017: € 7.370.000 W per 31-12-2018:€ 7.037.000 Financieel resultaat Resultaat 2018: € O Financieel belang van Bijdrage 2018: € o de gemeente Risico's Een aanpassing in het doelvermogen welke nodig is voor de nazorg van de stortplaats de Vlagheide kan leiden tot een hogere bijdrage voor de gemeente Maasdriel. Ontwikkelingen In 2018 heeft Maasdriel een voorziening geactualiseerd en deze bedraagt nu€ 125.000 voor afwikkeling Vlagheide. Daarnaast wordt rekening gehouden met een risico van€ 510.000. lilit risico is opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen. In juni 2015 is het aandeel van het Stadsgewest (€ 16,5 miljoen) in de beleggingsportefeuille van het nazorgfonds, omgezet van het standaard beleggingsprofiel naar een defensief beleggingsprofiel, omdat toen op korte termijn overdracht van de nazorg aan de provincie werd voorzien. In de afgelopen jaren is bij de lage rentestand sprake,geweest van een groei van 0%. In 2019 besloten is om de overdracht 5 jaar uit te stellen. Hierdoor wordt in de begroting van het nazorgfonds weer rekening gehouden met een beleggingsprofiel met een rendement van 4% 11er jaar. Stemverhouding a Maasdriel a overig doeleinden d.d: 04-07-201 g 96 - Jaarstukken 2018 Naam verbonden partij Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal Bronnen GR Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal Jaarstukken 2018 Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal Vestigingsplaats Tiel Doel en openbaar belang De behartiging van de belangen van de deelnemende gemeenten op het terrein van de openluchtrecreatie en het toerisme in het gebied, zulks met bescherming van het landschappelijk karakter. Deelnemers Buren, Culemborg, Druten, Maasdriel, Neder-Betuwe, Neerijnen, Wijchen, West Maas en Waal Zeggenschap 1. Het algemeen bestuur bestaat uit zoveel leden als het aantal deelnemende gemeenten bedraagt, met dien verstande dat per deelnemende gemeente een lid en een plaatsvervangend lid worden aangewezen. 2. De leden en plaatsvervangende leden van het algemeen bestuur worden door de gemeenteraden van de deelnemende gemeenten uit hun midden, de burgemeesters en de wethouders inbegrepen, aangewezen. Van elke aanwijzing geven burgemeester en wethouders binnen acht dagen kennis aan de voorzitter. Veranderingen in het jaar De relatie met het Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal is niet gewijzigd. Eigen vermogen EV per 31-12-2017: niet bekend EV per 31-12-2018: niet bekend Vreemd vermogen W per 31-12-2017: € 6.853 W per 31-12-2018: € 6.853 Financieel resultaat Resultaat 2018: € O Financieel belang van In de jaarrekening is nog uitsluitend verantwoord de waarde van de deelnemingen in de B.V. de gemeente Recreatiemaatschappij Rivierengebied en Avezaath B.V. Alle operationele activiteiten met financiële consequenties worden door de B.V. Recreatiemaatschappij Rivierengebied uitgevoerd zodat er in de administratie geen mutaties meer plaatsvinden Risico's Ontwikkelingen Stemverhouding • Maasdriel •overig Jaarstukken 2018 - 97 Naam verbonden partij Belastingsamenwerking Rivierenland (BSR) Bronnen GR Belastingsamenwerking Rivierenland 2007 Jaarstukken 2018 Belastingsamenwerking Rivierenland Vestigingsplaats Tiel Doel en openbaar belang In het kader van deze gemeenschappelijke regeling worden de belangen van de deelnemers, elk voor zover het hun grondgebied en hun belangen betreft, behartigd op het gebied van: De heffing en de invordering van belastingen; De uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) waaronder tevens wordt begrepen de administratie van vastgoedgegevens en het verstrekken van vastgoedgegevens aan deelnemers en derden; De inrichting en/of het beheer van andere basisregistraties. Deelnemers De deelnemers zijn de gemeenten: Culemborg, Geldermalsen, IJsselstein, Lingewaal, Maasdriel, Montfoort, Neerijnen, Tiel, West Maas en Waal, Wijk bij Duurstede, het Waterschap Rivierenland en de Gemeenschappelijke Regeling Regio Rivierenland ten behoeve van de Avri. Zeggenschap Aan het hoofd van de BSR staat een algemeen bestuur dat bestaat uit net zoveel leden als deelnemers, met dien verstande dat het aantal leden uit het Waterschap Rivierenland bestaat uit 2. Elke lid van het AB heeft één stem, met de uitzondering voor de leden van het Waterschap Rivierenland met twee stemmen. Veranderingen in het jaar De relatie met de BSR is niet gewijzigd. Eigen vermogen EV per 31-12-2017: € 266.000 EV per 31-12-2018: € 521.000 Vreemd vermogen W per 31-12-2017: € 12.552.000 W per 31-12-2018: € 12.957.000 Financieel resultaat Resultaat 2018: € 238.000 Financieel belang van Bijdrage 2018: € 325.000 de gemeente Risico's Veranderingen in belastingwetgeving/Wet waardering onroerende zaken. Ontwikkelingen In 2019 verwerkt de BSR zijn informatie geautomatiseerd en zijn de processen gestandaardiseerd. Stemverhouding • Maasdriel •overig doeleinden d.d: 04-07-2019 911 - Jaarstukken 2018 Naam verbonden partij Veiligheidsregio Gelderland-Zuid Bronnen GR Veiligheidsregio Gelderland-Zuid Jaarstukken 2018 Veiligheidsregio Gelderland-Zuid Vestigingsplaats Doel en openbaar belang De Veiligheidsregio behartigt de belangen van de deelnemende gemeenten op de volgende terreinen: a. Brandweerzorg; b. Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR); c. Rampenbestrijding en crisisbeheersing; d. Ambulancezorg; e. Het voorzien in de meldkamerfunctie; f. Sociale Veiligheid, voor zover het gaat over onderwerpen waarover regionale afstemming Deelnemers Beuningen, Buren, Culemborg, Druten, Geldermalsen, Berg en Dal, Heumen, Lingewaal, Maasdriel, Neder-Betuwe, Neerijnen, Nijmegen, Tiel, West Maas en Waal, Wijchen, Zaltbommel Zeggenschap De burgemeesters van de deelnemende gemeenten zijn lid van het algemeen bestuur en bezitten allen gelijk stemrecht. Besluiten betreffende de begroting, de wijzigingen daarvan en de rekening en besluiten tot het doen van een uitgaaf voordat de begroting of de begrotingswijziging waarbij deze uitgaaf is geraamd is goedgekeurd, alsmede besluiten betreffende het regionaal beheers programma worden genomen op basis van gewogen stemrecht, waarbij elke gemeente voor iedere 20.000 inwoners of gedeelte daarvan één stem heeft. Het stemgewicht voor elke gemeente wordt jaarlijks bepaald op basis van het inwonertal op 1 januari van het voorafgaande jaar zoals dit is opgenomen in de bevolkingsstatistiek van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Veranderingen in het jaar Eigen vermogen EV per 31-12-2017: € 4.030.000 Vreemd vermogen Financieel resultaat Resultaat 2018: € 78.000 Financieel belang van de gemeente Risico's De deelnemende gemeenten dragen er zorg voor dat het samenwerkingsverband te allen tijde over voldoende middelen beschikt om aan zijn verplichtingen te kunnen voldoen. Aangezien er voor 2018, net als in 2017, een tekort verwacht werd heeft de Veiligheidsregio om een aanvullende bijdrage gevraagd in 2018. Ontwikkelingen Komst Omgevingswet in 2021; Toenamen van het aantal evenementen en groei van de omvang hiervan; ~------_.,_ _A_ d~vr·~se~n~·n~g~o_ve-r_ev_e_n=e~m... e~ n_te'-n_in relatie tot extreme weersomstan:::.di:.;,g,;.;h... ed;;; e..:na::,·------ Stemverhouding • Maasdriel •overig doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 - 99 Naam verbonden partij Veiligheidsregio Gelderland-Zuid Bronnen GR Regio Rivierenland, oktober 2010 Jaarstukken 2018 Regio Rivierenland Vestigingsplaats Tiel Doel en openbaar belang De behartiging van de belangen van de deelnemende gemeenten ten aanzien van: algemeen bestuurlijke aangelegenheden; openbare orde, veiligheid en hulpverlening; ruimtelijke ordening en volkshuisvesting; zorg voor het milieu; verkeer en vervoer; recreatie en toerisme; sociaaleconomische zaken en bevordering van werkqele-qenhetd sociale aangelegenheden; volksgezondheid; onderwijs en cultuur; welzijn. Deelnemers Maasdriel, Culemborg, Zaltbommel, West Maas en Waal, Neerijnen, Lingewaal, Geldermalsen, Tiel, Buren, Neder-Betuwe. Zeggenschap Het algemeen bestuur bestaat uit tien (10) leden, elke gemeente heeft één zetel. Daarnaast wordt er een gezamenlijk lid aangewezen door de meerderheid van de gemeenteraden. De leden hebben in de vergaderingen van het algemeen bestuur stemrecht in de omvang waarin het inwonertal van de gemeente die hem/haar heeft aangewezen zich verhoudt tot het inwonertal van alle deelnemende gemeenten. Veranderingen in het jaar De relatie met de GR Regio Rivierenland is niet gewijzigd. . Eigen vermogen EV per 31-12-2017: € 2.065.000 EV per 31-12-2018: € 2.896.000 Vreemd vermogen Financieel resultaat Resultaat 2018: € 190.000 Financieel belang van de gemeente Risico's De deelnemers dragen in de contractperiode bij in tekorten op basis van het aantal inwoners. Ontwikkelingen Regio Rivierenland is betrokken bij de oprichting van een nieuwe GR gericht op glasvezelnetwerk in het buitengebied Stemverhouding •Maasdriel •overig doeleinden d.d: 04-07-2019 100 - Jaarstukken 2018 Naam verbonden partij Projectbureau Herstructurering Tuinbouw Bommelerwaard Bronnen GR Projectbureau Herstructurering Tuinbouw Bommelerwaard, juli 2011 Jaarstukken 2018 PHTB Vestigingsplaats Zaltbommel Doel en openbaar belang Realisatie van de gezamenlijke doelen in het kader van de herstructurering van de glastuinbouw en de paddenstoelenteelt in de Bommelerwaard. Deelnemers Provincie Gelderland, gemeente Zaltbommel, gemeente Maasdriel, Waterschap Rivierenland Zeggenschap Het algemeen bestuur bestaat uit acht leden, waarin elk van de bovenstaande leden twee vertegenwoordigers heeft. De vertegenwoordigers van de provincie Gelderland hebben ieders twee stemmen en alle overige leden hebben één stem. Veranderingen in het jaar De relatie met het projectbureau is niet gewijzigd. Eigen vermogen EV per 31-12-2017: € 14.604.000 EV per 31-12-2018: € 14.375.000 Vreemd vermogen Financieel resultaat Resultaat 2018: € 0 Financieel belang van Partijen hebben een gezamenlijke ambitie en zullen deze, bewust van de risico's, gezamenlijk de gemeente realiseren. De provincie en de beide gemeenten participeren risicodragend in het overheidslichaam (OL), waarbij de gemeenten slechts het risico dragen over de investeringen binnen de eigen gemeentegrenzen. Het Waterschap Rivierenland paritîcipeert in het OL, maar draagt geen financiële risico's. De totale bijdrage voor de gemeente Maasdriel aan PHTB is€ 734.000. In 2018 is een bijdrage aan PHTB verantwoord van€ 77 .429. Risico's Het uitgangspunt blijft dat het resultaat van de plannen inclusief de (nog te) ontvangen bijdragen van de deelnemers uiteindelijk op€ 0 uitkomt. Omdat risico's binnen het PHTB moeten worden opgevangen, wordt er voor de gecalculeerde risico's van€ 1,1 miljoen een buffer opgebouwd. Concreet betekent dit dat het PHTB een aantal van de voorgenomen werken vooralsnog nog niet in uitvoering kan nemen (investeringen nog niet doet). Naarmate de herstructurering vordert, zullen de onzekerheden minder worden en zal deze reservering langzaam vrij komen te vallen, tenzij externe factoren verslechteren. De gecalculeerde risico's hebben met name betrekking op Zaltbommel. Gemeente Maasdriel loopt alleen risico op het project de Grote lngh. Ontwikkelingen De komende jaren staan met name in het teken van structurerende wijzigingsplannen (uitvloeisel van het PIP) en specifiek voor Maasdriel actieve herstructurering binnen de Grote lngh. Stemverhouding • Maasdriel • Overig doeleinden d.d: 04-07·2019 Jaarstukken 2018 - 101 Naam verbonden partij Omgevingsdienst Rivierenland (OOR) Bronnen GR Omgevingsdienst Rivierenland Jaarstukken 2018 Omgevingsdienst Rivierenland Vestigingsplaats Tiel Doel en openbaar belang Gemeenschappelijke behartiging van de belangen van de deelnemers ter zake van vergunningverlening, toezicht en handhaving in het kader van het omgevingsrecht. Onder de belangen van de deelnemers wordt tevens begrepen het belang van een goede samenwerking tussen de omgevingsdiensten in Gelderland. Deelnemers Buren, Culemborg, Geldermalsen, Lingewaal, Maasdriel, Neder-Betuwe, Neerrijnen, Tiel, West Maas en Waal, en Zaltbommel, provincie Gelderland Zeggenschap iedere deelnemer levert één lid voor het algemeen bestuur. De leden van het algemeen bestuur die zijn aangewezen door de deelnemers en waarbij de deelnemers zowel de milieutaken als bouw- en RO-taken inbrengen hebben ieder 2 stemmen, de overige leden hebben ieder 1 stem. De relatie met de ODR is niet veranderd. Eigen vermogen EV per 31-12-2017: € 1.476.000 EV per 31-12-2018: € 1.527.000 Vreemd vermogen W per 31-12-2017: € 2.470.000 W per 31-12-2018: € 5.658.000 Financieel resultaat Resultaat 2018: € 704.000 Financieel belang van de gemeente Risico's De deelnemers dragen er steeds zorg voor dat de ODR te allen tijde over voldoende middelen beschikt om aan zijn verplichtingen te voldoen. Nadelige resultaten kunnen ten laste van de deelnemers worden gebracht. Ontwikkelingen Komst Omgevingswet in 2021 Doorzettende stijgende lijn vergunningverlening bouwen en toezicht bouwen Verplichte asbestsanering vóór 2025. De eerste kamer stemt hierover in 2019. Stemverhouding •Maasdriel •overig doeleinden d.d: 04-07-2019 102 - jaarstukken 2018 Naam verbonden partij GGD Gelderland-Zuid Bronnen GR GGD Gelderland Zuid Jaarstukken 2018 GGD Vestigingsplaats Nijmegen Doel en openbaar belang De GGD voert namens de gemeente de wettelijke taken uit van de Wet Publieke Gezondheid (WPG). Volgens deze wet heeft de gemeente een taak op het gebied van de preventieve volksgezondheid. Daarnaast voert de GGD de taak Veilig Thuis uit. Deelnemers Beuningen, Buren, Culemborg, Druten, Geldermalsen, Groesbeek, Heumen, Lingewaal, Maasdriel, Millingen aan de Rijn, Neder-Betuwe, Neerijnen, Nijmegen, Tiel, Ubbergen, West Maas en Wa_al, Wijchen en Zaltbommel. Zeggenschap Het algemeen bestuur van de GGD Gelderland-Zuid bestaat uit 18 leden. Elke gemeente heeft voor iedere 20.000 inwoners één stem, voor de gemeente Maasdriel komt dit neer op 2 van de 36 stemmen. Veranderingen in het jaar De relatie met de GGD is niet veranderd. Eigen vermogen EV per 31-12-2017: €-341.000 EV per 31-12-2018: € 514.000 Vreemd vermogen W per 31-12-2017: € 5.407.000 W per 31-12-2018: € 5.935.000 Financieel resultaat Resultaat 2018: - € 272.000 Financieel belang van de gemeente Risico's Ontwikkelingen Na uitvoering van het verbeterplan is de situatie bij Veilig Thuis Gelderland Zuid (VT) sterk verbeterd en is het verscherpt toezicht door de inspecties beëindigd. Wel is er blijvend aandacht nodig voor de risico's OP, de doorontwikkeling van VT en de samenwerking met de gemeenten. Stemverhouding • Maasdriel a overig doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 • 103 Naam verbonden partij Werkzaak Rivierenland Bronnen GR Werkzaak Rivierenland Jaarstukken 2018 Werkzaak Rivierenland Vestigingsplaats Tiel en Geldermalsen Doel en openbaar belang Werkzaak voert namens de gemeente Maasdriel de Participatiewet uit (voorheen Wet werk en Bijstand, WSW eri Wajong) voor mensen uit fase 1-3 en het inkomensdeel voor fase 4. De activering van fase 4 is een taak van de individuele gemeenten. Het gaat hier om personen met een lange afstand tot de arbeidsmarkt die zorg nodig hebben De organisatiedoelen van Werkzaak zijn als volgt geformuleerd: 1. Uitstroom uit de uitkering (langer dan 6 maanden) door het vinden van werk 2. Groei van het aantal plaatsingen bij werkgevers 3. Groei van het aantal grote werkgevers ( > 4 plaatsingen) 4. Maximaal 50% van de meldingen voor een Participatiewetuitkering leidt tot een (toegekende) aanvraag levensonderhoud. Deelnemers Buren, Culemborg, Geldermalsen, Maasdriel, Neerijnen, Neder-Betuwe, Tiel, West Maas en Waal en Zaltbommel. Zeggenschap Het algemeen bestuur bestaat uit 9 leden en elke deelnemer heeft één stem. Veranderingen in het jaar Werkzaak Rivierenland gaat in haar begroting uit van een stijging van het aantal fte. De deelnemende gemeenten hebben gevraagd om een goede onderbouwing van deze stijging. Dit bedrijfsplan wordt in oktober voorgelegd aan het Algemeen Bestuur. Eigen vermogen EV per 31-12-2017: € 5.241.000 EV per 31-12-2018: € 5.872.000 Vreemd vermogen Financieel resultaat Resultaat 2018: € 2.269.000 Financieel belang van de gemeente Risico's Ontwikkelingen Gemeenten Geldermalsen, Neerijnen en Lingewaal zijn per 1 januari 2019 gefuseerd tot de nieuwe gemeente West Betuwe. Deze fusie heeft gevolgen voor de Gemeenschappelijke Regeling van Werkzaak. De veranderopgave inburgering (waarschijnlijk per 1 januari 2021) wordt gezamenlijk regionaal opgepakt, onder andere door Werkzaak en de gemeenten. Vooruitlopend op de nieuwe wet, worden nu al instrumenten ingezet om ervoor te zorgen dat statushouders op de goede plek (opleiding, werk, zorg) komen. Een aantal gemeenten heeft gevraagd om de geplande evaluatie van Werkzaak in de tijd naar voren te halen. Er is onder andere discussie over de verdeelsleutel: Welke gemeente betaalt wat en in welke verhouding? Stemverhouding •Maasdriel • Overig doeleinden d.d: 04-07-201 Q 104 - Jaarstukken 2018 Naam verbonden partij Avri Bronnen GRAvri Jaarstukken 2018 Avri Vestigingsplaats Geldermalsen Doel en openbaar belang Avri geeft invulling aan de afvalzorgplicht van tien gemeenten in Regio Rivierenland. Avri verzorgt de inzameling en verwerking van huishoudelijk afval en grondstoffen, ontwikkelt het gemeentelijke afvalstoffenbeleid, handhaaft de afvalstoffenverordening en zorgt voor voorlichting over afval. Bij het inzamelen van grondstoffen staat hergebruik voorop. Deelnemers Buren, Culemborg, Geldermalsen, Lingewaal, Maasdriel, Neder-Betuwe, Neerijnen, Tiel, West Maas en Waal en Zaltbommel. Zeggenschap Het algemeen bestuur bestaat uit 10 leden en elk lid van het algemeen bestuur heeft één stem. Veranderingen in het jaar De relatie met de Avri is niet gewijzigd. Eigen vermogen EV per 31-12-2017: € 1.482.000 EV per 31-12-2018: € 1.865.000 Vreemd vermogen W per 31-12-2017: € 36.564.000 W per 31-12-2018: € 38.095.000 Financieel resultaat Resultaat 2018: € 406.000 (wordt volledig gestort in de reserves van Avri) Financieel belang van Opbrengst voor gemeente 2018: € 238.000 de gemeente Risico's De weerstandscapaciteit van het basispakket is momenteel onder de norm van 1,0. De invoering van het nieuwe afvalbeleid heeft verregaande consequenties voor inkomsten en uitgaven van Avri. De Avri geeft in haar begroting 2019 aan dat deze sinds de oprichting van Avri nog niet eerder zo complex en onvoorspelbaar zijn. Tevens nemen de risico's van Avri mede toe, omdat steeds meer grondstoffen worden ingezameld en de prijzen van grondstoffen zich grillig gedragen en afhankelijk zijn van wereldwijde ontwikkelingen. Ontwikkelingen Op 9 maart 2017 heeft het Algemeen Bestuur van Avri gekozen voor nieuw afvalbeleid vanaf 2019. Het nieuwe afvalbeleid is vooral gericht op het stimuleren van afvalscheiding door inzameling van grondstoffen aan huis, in combinatie met ondergrondse wijkvoorzieningen voor restafval. In 2019 wordt dit systeem ingevoerd. Op 3 december 2018 heeft het algemeen bestuur van Avri besloten om het invoeren van het nieuwe afvalbeleid uit te stelen tot 1 ·uli 2019. Stemverhouding a Maasdriel a overig doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 • 105 Naam verbonden partij Bedrijfsvoeringseenheid Bommelerw aard (BVEB) Bronnen GR BVEB Jaarstukken 2018 BVEB Vestigingsplaats Kerkdriel en Zaltbommel Doel en openbaar belang De Bedrijfsvoeringseenheid Bommelerwaard voert voor de gemeente Maasdriel en Zaltbommel de bedrijfsvoeringstaken uit op het gebied van Financiën, Informatisering en Automatisering, Juridische Zaken en Human Resource Management. Deelnemers Maasdriel en Zaltbommel Zeggenschap Het bestuur bestaat uit 4 leden en elk lid van het bestuur heeft 1 stem. Zaltbommel en Maasdriel hebben beiden 50% zeggenschap waardoor zij het eens moeten zijn voordat een besluit kan worden genomen. Veranderingen in het jaar Na de verkiezingen (eerste kwartaal 2018) zal duidelijkheid komen over verdere stappen in het samenwerkingstraject. Eigen vermogen EV per 31-12-2017: € 172.351 EV per 31-12-2018: € 623. 770 Vreemd vermogen W per 31-12-2017: € 4.542.775 W per 31-12-2018: € 4.198.740 Financieel resultaat Resultaat 2018: € 517 .386 Financieel belang van Bijdrage 2018: € 4.077.290 de gemeente Risico's Maasdriel en Zaltbommel dragen bij in mogelijke tekorten op basis van het aantal inwoners. Ontwikkelingen De komende jaren staan in het teken van de nieuwe noodzakelijke ontwikkelingen, zoals 'zaakgericht werken' en de voorbereidingen voor het 'in control statement'. In 2018 en 2019 is de AVG ingebed en hiervoor zijn structureel 2 medewerkers aangesteld (m.i.v. 2019). Stemverhouding :I a Maasdriel a Overig doeleinden d.d: 04-07~201 g 1o6 - Jaarstukken 2018 Naam verbonden partij VitensNV Bronnen Jaarstukken 2018 Vitens NV Vestigingsplaats Arnhem Doel en openbaar belang De uitoefening van een publiek (drink)water bedrijf en alle taken die met de publieke watervoorziening verband houden. Deelnemers 5 provincies, 105 gemeenten Zeggenschap De aandeelhouders van Vitens NV zijn provincies en gemeenten. Maasdriel is een van de vele gemeenten die aandeelhouder is. Aandeelhouders hebben geen directe bemoeienis met de dagelijkse gang van zaken. Een raad van commissarissen houdt toezicht en twee keer per jaar is er een aandeelhoudersvergadering. Veranderingen in het jaar De relatie met Vitens is niet gewijzigd. Eigen vermogen EV per 31-12-2017: € 526,3 miljoen EV per 31-12-2018: € nnb Vreemd vermogen W per 31-12-2017: € 1.223,8 miljoen W per 31-12-2018: € nnb Financieel resultaat Resultaat 2018: € nnb Financieel belang van Maasdriel heeft 21.364 gewone aandelen a € 1 (0,37% van het totaal). Op basis van het de gemeente aandelenbezit van de aandeelhouders wordt dividend uitgekeerd. De dividenduitkering over 2017 bedraagt:€ 70. 715 (€ 3,31 per aandeel) De verwachte dividenduitkering 2018: € 30.337 (€ 1,42 per aandeel) De verwachte dividenduitkering 2019: € 20. 723 (€ 0,97 per aandeel) Risico's Ontwikkelingen Stemverhouding • Maasdriel • Overig Jaarstukken 2018 - 107 Naam verbonden partij Bank der Nederlandse Gemeenten (BNG) Bronnen Jaarstukken2018 BNG Vestigingsplaats Den Haag Doel en openbaar belang BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt BNG bij aan het zo laag mogelijk houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Deelnemers Gemeenten, provincies en Staat. Zeggenschap De aandeelhouders hebben zeggenschap in BNG via het stemrecht op de aandelen die zij bezitten (een stem per aandeel van€ 2,50). Veranderingen in het jaar De relatie met de BNG is niet gewijzigd. Eigen vermogen EV per 31-12-2017: € 4.953 miljoen EV per 31-12-2018: € 4.991 miljoen Vreemd vermogen W per 31-12-2017: € 135.072 miljoen W per 31-12-2018: € 135.518 miljoen Financieel resultaat Resultaat 2018: € 337 miljoen Financieel belang van Maasdriel heeft 20.770 aandelen. Jaarlijks wordt van de BNG dividend ontvangen: de gemeente Dividend in 2018: € 59.195 Risico's Ontwikkelingen BNG Bank gaat uit van een ongewijzigde strategie voor de komende drie tot vijf jaar. Stemverhouding • Maasdriel •overig doeleinden d.d: 04-07~2019 to8 - Jaarstukken 2018 De paragrafen Grondbeleid Inhoud van de jaarstukken Bouwgronden in exploitatie (BIE) De jaarstukken bieden inzicht in de ontwikkelingen Gronden zitten in het transformatieproces van het afgelopen jaar. Wat is er uitgegeven en vanaf het moment dat de gemeenteraad de verkocht, maar ook wat zijn de ontwikkelingen grondexploitatiebegroting heeft vastgesteld. geweest die van invloed zijn op eerder vastgestelde Grondexploitaties zijn gronden die zich in het prognoses en wat betekent dat voor de resultaten de transformatieproces bevinden waarbij in bezit zijnde komende jaren. De exploitaties zijn dit jaar opnieuw grond en (eventueel) aanwezige opstallen worden doorgerekend en op de voet gevolgd om adequaat te omgevormd naar bouwrijpe grond, met als oogmerk kunnen inspelen op ontwikkelingen. (opnieuw) te worden bebouwd. Er is dus sprake van actief grondbeleid. Kaderstelling De wet Wro verplicht gemeenten te beschikken over Strategische gronden een structuurvisie. Hierin zijn de hoofdlijnen van de De gronden die nog niet te kwalificeren zijn als voorgenomen ontwikkeling van het grondgebied van bouwgrond in exploitaties, worden deze op de de gemeente en de hoofdlijnen van het ruimtelijk balans onder de materiële vaste activa (MVA) als beleid beschreven. De Structuurvisie en plan- 'strategische gronden' geplaatst. De doelstelling MER Maasdriel is in 2011 door de gemeenteraad hierbij is om ruimte te beperken om gronden in een vastgesteld. De structuurvisie is voor het grondbeleid (te) vroeg stadium als toekomstige exploitatiegrond van belang omdat het een integrale visie weergeeft aan te merken met bijbehorende ruimere op de lange termijn ontwikkeling van de gemeente. waarderingsmogelijkheden. Dat biedt een basis voor het stellen van locatie• eisen, verhalen van bovenwijkse kosten en eventueel De waardering van de strategische gronden vindt vestigen van voorkeursrecht. Conform artikel 16 van plaats op basis van verkrijgingsprijs of duurzaam het Besluit Begroting en Verantwoording provincies lagere marktwaarde (onder de huidige bestemming). en gemeenten (BBV) moet de paragraaf grondbeleid Dit is conform de bestaande waarderingsgrondslagen o.a. een visie geven op het grondbeleid in relatie tot voor gronden en terreinen onder de MVA. Verder de wijze waarop wordt geprobeerd de doelstellingen, is het toerekenen van rente en andere kosten niet zoals opgenomen in de structuurvisie te realiseren. toegestaan voor gronden die (nog) niet in exploitatie Ook moet in de paragraaf worden aangegeven op zijn genomen. welke wijze de gemeente haar grondbeleid uitvoert. Kostenverhaal bij plannen van derden Afbakening begrippen De gemeente maakt ook kosten bij het realiseren De volgende begrippen worden gehanteerd binnen van plannen door derden. Er is dan geen sprake van het grondbeleid: een gemeentelijk project, maar van kostenverhaal. Bouwgronden in exploitatie; De financiële sturing hiervan is vergelijkbaar met Strategische gronden; eigen projecten (toerekenen van uren en externe Kostenverhaal bij plannen van derden kosten aan een project). Veelal is er sprake van een (faciliterend grondbeleid); samenwerkingsovereenkomst, waarin afspraken zijn Voorbereidingskosten. gemaakt over de financiering. ~:.k_E:~!! ig_ doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 - 109 Vennootschapsbelasting van een fiscale winst, dient afhankelijk van de Verslaggevingsregels grootte van het fiscale resultaat, 20% c.q. 25% De Europese Commissie heeft bepaald dat vennootschapsbelasting te worden afgedragen. gemeentelijke grondbedrijven vanaf 2016 net als bedrijven maximaal 25 procent Parameters vennootschapsbelasting (VPB) moeten gaan betalen In de BIE wordt gebruik gemaakt van verschillende over hun eventuele winst. Volgens Brussel is nu uitgangspunten (parameters). De belangrijkste sprake van oneerlijke concurrentie door gemeenten parameters worden hieronder kort toegelicht. die actief zijn op de vastgoedmarkt ten opzichte van particuliere vastgoedondernemers. Commerciële Rekenrente activiteiten van overheden worden daarom op De BBV-regels voor dat de rente in de BIE gebaseerd dezelfde manier belast als die van ondernemers. moet zijn op de daadwerkelijk te betalen rente over het vreemd vermogen. Omdat de activa van De VNG, de Vereniging van Grondbedrijven de gemeente zowel met leningen als met eigen (VvG) en de Belastingdienst zijn in overleg om vaste financieringsmiddelen is gefinancierd mag te komen tot afspraken over wat er in het kader slechts het gewogen gemiddelde rentepercentage van grondexploitaties wel en niet onder de van de leningenportefeuille van de gemeente, naar vennootschapsbelasting valt en welke kosten verhouding van het vreemd vermogen ten opzichte toegerekend kunnen worden. Vooruitlopend daarop van het totale vermogen worden toegerekend. had de commissie BBV nieuwe verslaggevingsregels Voor het jaar 2018 is het een rentepercentage aangekondigd die op 1 januari 2016 zijn ingegaan. vastgesteld op 1,40%; Deze verslaggevingsregels hangen niet alleen samen Voor de jaren 2019 e.v. is rekening gehouden met met de invoering van de VPB, maar ook met de hetzelfde rentepercentage van 1,40%. forse afboekingen van gemeenten op grondposities in de afgelopen jaren, de aanbevelingen uit het Kostenstijging rapport Vernieuwing BBV over transparantie en De kostenramingen van de totale vergelijkbaarheid en de nieuwe Omgevingswet. projecten portefeuille heeft voor het overgrote deel betrekking hebben op civieltechnische kosten. De wijzigingen hebben, onder andere, betrekking op: Bij het beoordelen van de jaarlijkse kostenstijging is De bepaling van de rekenrente; aansluiting gezocht bij indexcijfers voor grond-, weg• Afschaffing van de categorie NIEGG; en waterbouw (GWW). De algemeen geaccepteerde Waardering strategische gronden; bouwkostenindexen zijn de 'Index CBS', Toerekenen van rente en andere kosten. 'Indexbureau Documentatie Bouwwezen' en 'Index Bouwkosten kompas'. De gemiddelde indexcijfers voor Fiscale openingsbalans kosten GWW zijn circa 2,5% per jaar. Op basis van de nieuwe verslaggevingsregels moet per 1 januari 2016 een fiscale openingsbalans Opbrengstenstijging worden opgesteld ('nulmeting'). Elke verbetering De economische crisis heeft grote gevolgen gehad c.q. verslechtering t.o.v. deze 'nulmeting' leidt voor de afzet van bouwrijpe percelen binnen tot fiscale winst of verlies. Er wordt fiscaal niet Maasdriel. De woningmarkt liet zien dat niet per grondexploitatie afgerekend, maar voor alle alleen de vraag naar kavels voor nieuwbouw sterk grondexploitaties tezamen. Dit betekent dat gedaald is, maar dat de effecten op de bestaande negatieve exploitaties en positieve exploitaties woningmarkt (o.a. prijsdaling als gevolg van elkaar kunnen compenseren. Indien er voor vraaguitval en toename aanbod) ook grote impact de grondexploitaties tezamen nog sprake is hebben op prijzen en afzet voor nieuwbouw. Gewearmerkt voor dentlûcette ~ doeleinden d.d: 04-07-2019 110 • jaarstukken 2018 Sinds 2017 is er sprake van sterk economisch herstel De voorziening is noodzakelijk om geprognosticeerde en deze is ook zichtbaar in de verkopen van de tekorten in de komende jaren op te vangen. kavels in Maasdriel. Hierdoor is in de berekening van de grondexploitaties rekening gehouden met een Bij nieuwe initiatieven wordt met de initiatiefnemers prijsstijging van 1,5% vanaf 2020. De grondprijzen een projectprotocol gesloten waarbij de kosten van voor particuliere woningbouw zijn voor 2019 al in de voorbereiding worden verhaald. In een eventueel grondprijzen brief verhoogd met 7%. te sluiten samenwerkingsovereenkomst worden vervolgens overeenkomstig de plankostenscan van Uitvoering grondbeleid 2016 het rijk de plankosten verhaald waardoor dekking Op 14 april 2016 is het woningbouwprogramma 2015- van de ambtelijke inzet is verzekerd. Bij deze vorm is 2025 door de gemeenteraad vastgesteld. Als gevolg sprake van faciliterend grondbeleid. van de herijking van het woningprogramma was in voorgaande jaren een voorziening gevormd voor de Stand van zaken per project bouwgronden in exploitatie. Op basis van de nieuwe De vier bouwgrondexploitaties zijn voor de ontwikkelingen rondom grondexploitaties en de BBV jaarrekening 2018 geactualiseerd waarbij alle nieuwe bedraagt de voorziening ultimo 2018 € 2.530.509. ontwikkelingen zijn verwerkt. Overzicht actuele boekwaarden per 31 december 2018 Bouwgrond in exploitatie BW 01-01-2018 Mutaties 2018 BW 31-12-2018 Hedel, Kampen Noord 1.657.613 -1.699.013 -41.400 Kerkdriel, Kersenbuurt 3.475.337 -2.910.726 564.611 Kerkdriel, Perenbuurt 7.553.679 173.737 7.727.416 Hurwenen, Wielewaallaan 1.526.221 -65.641 1.460.580 Totaal 14.212.850 -4.501.643 9.711.207 Hieronder zijn de mutaties in de bouwgrond in exploitatie meer gedetailleerd weergegeven. Verder wordt er per bouwgrond een korte toelichting gegeven. Mutaties boekjaar 2018 Omschrijving Kampen Noord Kersenbuurt Perenbuurt Wielewaallaan Plankosten en verkoopkosten 6.907 49.249 7:6.980 4.409 Aankoop gronden Voorbereiding, Toezicht en Uitvoering 467 35.118 2.335 Bouw- en woonrijp maken 38.933 94.846 Diversen 291 369 4.302 Rentetoerekening 23.207 48.655 21.367 Opbrengst verkopen -1.643.885 -3.083.050 -192.900 Overige opbrengsten -8.995 Winstneming -86.000 Mutatie boekwaarde -1.699.013 -2.910.726 67.985 -65.641 I Jaarstukken 2018 • 111 Kampen Noord, Hedel Perenbuurt, Kerkdriel De ontwikkeling van bedrijfsterrein Kampen Noord De Peren buurt is het tweede plandeel van het bevindt zich in een gevorderd stadium. Een groot plan Kerkdriel-Noord. Het eerste plandeel, de deel van de kavels is verkocht worden bebouwd. Kersenbuurt is nagenoeg gerealiseerd. Voor de Binnen het plangebied zijn per eind 2018 nog 4 Perenbuurt wordt in 2019 gewerkt aan actualisatie bouwkavels beschikbaar (ca 8.000m2). Voor 1 van van het plan. Hierbij wordt gekeken of met het deze kavels is inmiddels een overeenkomst getekend woningbouwprogramma aansluiting gevonden kan en voor 2 vinden gesprekken plaats met serieuze worden bij de uitkomsten van het woningbehoefte gegadigden. Dat zal naar verwachting leiden onderzoek 2018. Dit onderzoek laat zien dat er tot verkoop. In 2019 worden de voorbereidingen behoefte is aan nieuwe sociale huurwoningen. gestart voor de definitieve inrichting van het Het streven is om anders dan in de Kersenbuurt ook gebied. De werkzaamheden hiervoor staan gepland een aantal sociale huurwoningen te realiseren binnen voor 2020. het plandeel Perenbuurt. Kersenbuurt, Kerkdriel Om het plan te kunnen realiseren is verwerving De ontwikkeling van de Kersenbuurt bevindt zich noodzakelijk van een aantal binnen het in de uitvoeringsfase. Van de 150 kavels voor plangebied gelegen percelen. Indien het niet projectmatige woningen zijn er inmiddels 142 lukt om overeenkomsten te sluiten, dient ook verkocht. Aan de randen van het plangebied worden een exploitatieplan te worden opgesteld en is vrije sector kavels verkocht aan particulieren. Van onteigening niet uit te sluiten. De grondexploitatie de ca. 17 kavels (enkele kavels kunnen worden loopt door tot en met 2027. Het is de bedoeling om opgedeeld voor 2 twee-onder-één-kap woningen) zijn in 2019 over een geactualiseerd en een door de raad er reeds 9 verkocht. De verwachting is dat alle kavels vastgesteld stedenbouwkundigplan te beschikken en in 2020 verkocht zijn. vervolgens op basis daarvan een bestemmingsplan en exploitatieplan in procedure te brengen met een Ook de realisatie van de woningen verloopt vaststelling daarvan in 2020. voorspoedig. Op de nog te verkopen kavels na, worden naar verwachting alle woningen in 2019 Hurwenen, Wielewaallaan opgeleverd. Daarop aansluitend zal door de gemeente Voor de Wielewaallaan is vanuit worden gestart met het woonrijp maken van de efficiencyoverwegingen ervoor gekozen het bouwrijp rest van de Kersenbuurt. Dit betreffen de straten maken in een keer te realiseren voor het gehele waar op dat moment de (ruw)bouw van woningen resterende gebied. Dit betrof met name de demping is afgerond en geen bouwverkeer meer zal rijden. van een sloot waarbij de gehele watergang is voorzien Er zal ook worden gestart met het inrichten van het van de infiltratieleiding. Aanleiding was de verkoop middengebied (groenzone met speelvoorzieningen). van een bouwkavel in dit gedeelte. Om de kavel De invulling van dit gebied is tot stand gekomen bereikbaar te maken moest in ieder geval een in overleg met bewoners van het gebied. Omdat gedeelte van de sloot worden gedempt. Deze kosten een groot gedeelte van de aanlegkosten van de zijn wat eerder gemaakt dan voorzien. De nu nog openbare ruimte nog moet worden gemaakt, zijn te maken kosten komen overeen met de eerder de recente kostenstijgingen van het materiaal opgenomen raming. hiervoor van invloed op de grondexploitatie. De kosten zijn gestegen waardoor het resultaat De geraamde opbrengsten voor 2018 bedroeg negatiever is geworden. € 150.000 voor 2018. Daadwerkelijke is verkocht voor€ 192.900. Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie JO doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ 112 - Jaarstukken 2018 Voor de resterende uit te geven grond wordt mede Bouwgronden in exploitatie op basis van de ervaringen tot nu toe uitgegaan van Eind 2018 is voor het totaal van de boekwaarde een gelijkmatige verdeling over de restantlooptijd. van het grondbeleid een voorziening getroffen van In de praktijk bestaat er wel belangstelling voor € 2.530.509. Er kan geconcludeerd worden dat de de kavels. De verkoop loopt echter niet hard. Dat is gevormde voorziening voldoende groot is, gezien de o.a. verklaarbaar door de omvang van de kavels. ontwikkelingen rondom grondexploitaties. De kavels zijn namelijk 40 meter diep waardoor als snel een forse kavel ontstaat. Een eventuele Op basis van de gewijzigde wet- en regelgeving is herverkaveling leidt tot aan zienlijke meerkosten door de commissie BBV de 'notitie grondexploitaties en is vanuit ruimtelijk oogpunt minder gewenst. 2016' uitgebracht. In de notitie is opgenomen Uit nadere informatie van de makelaar blijkt dat dat gemeenten verplicht zijn om winst op juist naar grotere kavels wordt gezocht terwijl in de grondexploitaties te nemen op het moment dat verkoopinformatie verkaveld is naar kleinere kavels. met zekerheid geconcludeerd kan worden dat het project winstgevend is. Hierbij wordt de volgende Teneinde de kavelverkoop te stimuleren zal de formule gehanteerd: verkoopinformatie worden aangepast en meer aandacht aan marketing worden besteed. Gerealiseerde kosten Totaal verwachte kosten Strategische gronden X Gerealiseerde opbrengsten De waardering van strategische gronden vindt plaats Totaal verwachte opbrengsten op basis van verkrijgingsprijs of duurzaam lagere X marktwaarde (onder de huidige bestemming). Dit is verwachte winst conform de bestaande waarderingsgrondslagen voor = gronden en terreinen onder de MVA. cumulatieve winstname grondexploitatie Faciliterend grondbeleid De winst moet, zoals uit de formule blijkt, Bij faciliterend grondbeleid treedt de gemeente genomen worden naar rato van de voortgang van vooral op als overheid, die de plannen van de grondexploitatie. In 2017 heeft een winstname private partijen faciliteert als daarvoor een plaatsgevonden van€ 241.000. Op basis van de meest bestemmingswijziging noodzakelijk is. In het kader actuele cijfers blijkt nu dat de winstname € 86.000 van zo'n bestemmingswijziging moet de gemeente te hoog is geweest. Op basis van de huidige BIE is vaak allerlei kosten maken, zoals onderzoek, de te nemen winst op basis van de POC methode de aanleg van voorzieningen en dergelijke. Deze namelijk€ 155.000. Hierdoor heeft een correctie kosten moeten op grond van de Wet ruimtelijke plaatsgevonden van de winstname. ordening (Wro) en het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) op derden, die daarvan profijt hebben, worden verhaald. Strategische gronden 19.614~ Ammerzoden, Onderwaard -20.075 -5,89 Ammerzoden, Bufferzone 29.000 4,69 Uilecoten Il ~-~-~~~~!~ doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 - 113 Resultaat 2018 De bouwgronden in exploitatie zijn geactualiseerd Op grond van interne beheersmaatregelen en de op basis van de beste inschatting per 31-12-2018 aangescherpte eisen worden de kostprijscalculaties waarbij tevens rekening is gehouden met de van de diverse grondexploitaties, naast de jaarlijkse verscherpte regelgeving rondom grondexploitaties. update ten behoeve van de begroting, eveneens per Dit heeft geleid tot de volgende mutaties in de ultimo van het verslagjaar geactualiseerd. voorziening bouwgrondexploitatie: Verwachting resultaat 31-12-2017 31-12-2018 Verschil Totaal resultaat positieve BIE 288.440 88.847 -199.593 Totaal resultaat negatieve BIE -1.277.686 -2.530.509 -1.252.823 Subtotaal resultaat alle Bl E -989.246 -2.441.662 -1.452.416 Winstname lopende grexen cumulatief 155.000 -86.000 Totaal netto resultaat BIE -748.246 -2.286.662 -1.538.416 Op basis van wetgeving past de gemeente per exploitatie genomen gronden plaats. Voor de exploitatie het voorzichtigheidsprincipe toe. voorzienbare risico's op verliezen binnen de Dit principe behandelt winsten/voordelen en grondexploitaties wordt in de jaarrekening een verliezen/nadelen op verschillende wijze: voorziening gevormd. Winsten worden genomen op basis van de POC-methode; 2. Onvoorzienbare of algemene risico's Verliezen worden onmiddellijk genomen. (conjuncturele of marktrisico's) Onder onvoorzienbare risico's kunnen risico's Gelet op het voorgaande bedraagt de voorziening worden verstaan welke samenhangen met per,31-12-2018 voor de verliesgevende conjuncturele ontwikkelingen, waardoor de grondexploitaties€ 2.530.509 gronduitgifte over de hele linie stagneert. Hierdoor treden rente nadelen op welke veelal gecombineerd Ultimo 2017 bedroeg het totaal verwachte resultaat gaan met lagere uitgifteprijzen. Voor deze risico's van de vier bouwgronden in de exploitatie worden risicoscenario's van de grondexploitaties € 748.246 negatief. Voor de vier opgesteld en met de eventuele extra tekorten die bouwgrondexploitaties samen bedraagt ultimo hieruit blijken wordt rekening gehouden binnen 2018 het verwachte resultaat€ 2.286.662 negatief. het weerstandsvermogen. Het resultaat van de vier grondexploitaties is gezamenlijk met€ 1.538.416 verslechterd. Ontwikkelingen ten aanzien van de risico's De projecten in de (meerjaren)begroting staan Beleid ten aanzien van risicobeheersing onder druk. Het blijft een risico dat er nog een en reserve grondbeleid verdere vertraging in de woningbouwproductie Er wordt onderscheid gemaakt in twee soorten optreedt bovenop de uitgifte waar we binnen risico's ten aanzien van grondexploitaties: de grondexploitaties al rekening mee houden. Dit ondanks de ontwikkeling dat de woningmarkt 1. Voorzienbare risico's (risico's op planniveau ten op onderdelen inmiddels uit het dal lijkt te kruipen. aanzien van afzet en invulling) Deze risico's zijn verder toegelicht in de paragraaf Een berekening van de risico's op planniveau wordt weerstandsvermogen en risicobeheersing. jaarlijks, bij het opstellen van de jaarrekening, gemaakt. Hiertoe vindt actualisering van de in 114 • Jaarstukken 2018 Reserve bouwgrond Het saldo van de reserve bouwgrond ultimo boekjaar in de berekening van het weerstandsvermogen ultimo 2018 bedraagt€ 709.107. Dit bedrag is meegenomen 2018 (zie paragraaf weerstandsvermogen). Reserve bouwgrondexploitatie Bedrag Boekwaarde 31-12-2017 1.986.993 Onttrekking onderzoek bedrijventerrein -25.000 Correctie winstname 2017 -86.000 Onttrekking om voorziening grondexploitaties op peil te krijgen -1.252.823 Boekwaarde 31-12-2018 623.170 Jaarstukken 2018 - 115 ~~~~.~&- doele!nden d.d: 04-07-2019 Balans ACTIVA (bedragen x € 1.000) 31·12·2018 31-12-2017 VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Bijdragen aan activa in eigendom van derden 445 384 445 Materii!le vaste activa Investeringen met een economisch nut 26.618 27.196 Investeringen met een economisch nut waarvoor een heffing kan worden geheven 18.563 17.898 Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut 5.911 4.635 49.729 Financii!le vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan: - overige verbonden partijen 60 60 Leningen aan: - woningbouwcorporaties 454 1.636 • overige verbonden partijen 1.426 - overige langlopende leningen 1.046 1.325 1 uasl 4.125 TOTAAL VASTE ACTIVA VLOTTENDE ACTIVA -- Voorraden Grond- en hulpstoffen: - onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie 7.181 12.935 7.181 12.935 Uitzettingen met een rentetypische looptijd looptijd < 1 jaar Vorderingen op openbare lichamen 4.382 4.184 Uitzettingen in 's Rijksschatkist met een rentetypische looptijd< 1 jaar 1.626 3.498 Rekening-courantverhouding met niet financiële instellingen 688 1.017 Overige vorderingen 3.290] 9.602 11.989 Liquide middelen Banksaldi 433 425 Overlopende activa Overige nog te ontvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen 3.945 3.665 Totaal overlopende activa 3.945 3.665 TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA TOTAAL GENERAAL -- 118 - Jaarstukken 2018 PASSIVA (bedragen x € 1.000) 31-12-2018 31-12-2017 VASTE PASSIVA Eigen vermogen Algemene reserve 5.507 5.159 Bestemmingsresewes 22.645 20.836 Gerealiseerd resultaat 788 2.406 28.940 28.4011 Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's 3.096 Egalisatievoorzieningen 1.675 2.097 Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden 10.695 11.635 Vaste schulden met een rentetypische looptijd " 1 jaar 0 b lig a tie Ie n in gen ------0 0 Onderhandse leningen van: - binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen 4.600 5.027 - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - openbare lichamen als bedoeld in art. 1, onderdeel a van de Wet fido 7.000 7.000 Waarborgsommen 1441( 246 Totaal overlopende activa 3.945 3.665 Vaste schulden met een rentetypische looptijd " 1 jaar TOTAAL VASTE PASSIVA VLOTTENDE PASSIVA Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar Overige kasgeldleningen 0 3.000 Overige schulden 2.994 3.131 2.994 6.131 Overlopende passiva Verplichtingen die in de loop van het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend 3.252 4.027 begrotingsjaar tot betaling komen m.u.v. jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume De van de Europese en Ned. Overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor 40 38 uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren Overige vooruitontvangen bedragen die ten bate van volgende begrotingsjaren komen 387 328 TOTAAL GENERAAL Gewaarborgde geldleningen 35.391 L __ · 3!~ Garantstellingen -432 -478 Ct bakertilly Gewaarm erkt voo r identificatie ~ () doeleinden d.d: 04- 07-201Q ·~ Jaarstukken 2018 • 119 Toelichting op de balans Balans - vaste activa Immateriële vaste activa Het verloop van de afzonderlijke posten is in de volgende tabel opgenomen: Verloop immateriële vaste activa (bedragen in €) Boekwaarde per 1 januari 2018 444.812 Investeringen 0 Desinvesteringen of overige mutaties 0 Afschrijvingen en aflossingen -60.680 Bijdragen van derden 0 Afwaarderingen wegens duurzame waardevermindering 0 Overheveling naar post voorraden 0 Boekwaarde per 31 december 2018 384.132 Materiële vaste activa Het verloop van de afzonderlijke posten is in de volgende tabellen opgenomen: C: C: Investeringen met economisch nut cv cv Totaal C: (bedragen in€ 1.000) cv -;: C: C: C, ' cv cv V, cv C: cv s C: "' C: Ê s ::, s C: vi cv C: cv cv cv -...,~ :5 cv - 0 cv è. cv QJ :w tJ cv C: ·2 s ' ..0 C, cv - C: ..., "' o, -0 ::, "'C ,._ ·-- 0 cv E:::: ·c C: t :E ·;:: Q) "' C: ~ 0 C: cv -0 > -0 -~ 0 -0 ..0 0 ..., C: tJ c..+- cv ..., 2 0 ~ -0 V, e cv cv ~ "' ::, cv ·- "'"' > "' (.!) 2 5 a:, C, (.!) s-"' > E :a"' ~-~ o E "'> Boekwaarde per 1 januari 2018 5.623 0 19.235 1 82 46 2.209 27.196 0 0 0 0 0 '· 890 Desinvesteringen of overige mutaties -305 0 -181 -6 0 0 -492 Afschrijvingen Bijdragen van derden 0 0 0 0 0 0 0 0 Duurzame waardevermindering Boekwaarde per 31 december 2018 C: C: Totaal Investeringen met economisch nut cv cv 2 C: -;: C: V, waar heffingen tegenover staan cv C, ' cv C: cv -b V, "'> cv C: cv s C: cv (bedragen in € 1.000) C: Ê s ::, s vi cv C: cv .ê cv ·- cv cv cv Q) cv ·2 s - 0 C: :a:; C: ::, "'C' ..0,._ .....C, cv ei ·c -0 C: ~ 0 C: ~~ C: ~ 0 C: cv -0 :E ,: QJ -~ 0 -0 ..0 0 ..., C: tJ c....., cv ..., "' 0 è~ "'"' :5 e cv cv ~ "' ::, cv cv "' c.. "' > "' tJ (.!) 2 5 a:, C, (.!) s-"' > -0 :a nJ .s o E "' Boekwaarde per 1 januari 2018 84 0 14 17.800 0 0 0 17.898 Correctie boekwaarde per 0 0 0 0 0 0 0 0 1 januari 2018 Investeringen Desinvesteringen of overige mutaties 0 0 0 0 0 0 0 0 Afschrijvingen -6 0 -535 Bijdragen van derden 0 0 0 0 0 0 0 0 Duurzame waardevermindering 0 0 0 0 0 0 0 Boekwaarde per 31 december 2018 120 • Jaarstukken 2018 Investeringen in de openbare C: C: QJ QJ Totaal C: C: ruimte met maatschappelijk nut QJ -t C: en QJ QJ ,l: QJ V, QJ C: C: "' (bedragen in € 1.000) C: Ë QJ :::, s C: vi QJ C: s QJ :5c., QJ • 0 QJ ,!. QJ 2 1 QJ :äi QJ C: ·2 s C: -0 :::, ' ..c 01 QJ - ;J Cl·;:: C: "'C J.. ·- 0 QJ ~ C: 0 QJ -0 :E ·c: QJ "' -~ 0 i C: > -0 c., 2 0 -0 ..c 0 - C: ~ -0 a."' -"' QJ - V, e QJ QJ :::, QJ ·- \!) ~ "' "' > "' 2 $ co 01 \!) s..:,: > E :;;: ~-~ o E "'> Boekwaarde per 1 januari 2018 0 0 0 4.635 0 0 0 4.635 Correctie boekwaarde per 0 0 0 0 0 0 0 0 1 januari 2018 Investeringen 0 0 Desinvesteringen of overige mutaties 0 0 0 -82 0 0 0 -82 A:fschrijvingen ·102 0 Bijdragen van derden 0 0 0 0 0 0 0 0 Duurzame waardevermindering 0 0 0 0 0 Boekwaarde per 31 december 2018 Van de materiële vaste activa zijn de volgende activa in erfpacht uitgegeven: Recreatiegebied De Zandmeren te Kerkdriel; Golfbaan en de ijsbaan te Kerkdriel; Jeu de boules terrein en de tennisbanen te Ammerzoden; Kleindier-wandelpark (nachtverblijven) en de tennisbanen te Hedel. Financiële vaste activa Het verloop van deze post is als volgt: Verloop financiële vaste activa (bedragen in€) Boekwaarde per 1 januari 2018 4.125.563 Investeringen 392.204 Desinvesteringen of overige mutaties 0 Afschrijvingen en aflossingen -1.532.351 Bijdragen van derden 0 Afwaarderingen wegens duurzame waardevermindering 0 Overheveling naar post voorraden 0 Boekwaarde per 31 december 2018 , 2.985.416 Het kortlopende deel van de financiële vaste activa gevonden. M.b.t. de hypotheken verstrekt aan bedraagt€ 348.000 (2017 € 1.462.000). ambtenaren is sprake van een sterfhuisconstructie; De nieuwe investeringen betreffen verdere er mogen geen nieuwe hypotheken meer worden stortingen in het kader van de startersleningen. verstrekt. Momenteel is er nog sprake van een Extra aflossingen hebben nauwelijks plaats drietal hypotheken. laarstukken 2018 - 121 Toelichting op de balans Balans - vlottende activa Voorraden De opbouw van deze post is als volgt: Voorraden (bedragen in€) Rekening 2018 Rekening 2017 Grond- en hulpstoffen - Strategische gronden (voorheen NIEGG) in 2016 onder MVA 0 0 - Overige grond- en hulpstoffen 0 Onderhanden werk (bouwgrond in exploitatie) 9.711.208 14.212.852 Voorziening op onderhanden werk -2.530.509 Gereed product en handelsgoederen 0 0 Vooruitbetalingen 0 0 Totaal voorraden 7.180.699 12.935.166 Het verloop van de bouwgronden in exploitatie is als volgt: Verloop bouwgronden in exploitatie (bedragen in€) Boekwaarde per 1 januari 2017 14.212.852 Vermeerderingen 173.736 Verminderingen -4.675.380 Boekwaarde per 31 december 2018 9.711.208 Geraamde nog te maken kosten, inclusief rente -~-----~---~------·--L 11.979.717 Geraamde opbrengsten -19.246.838 Geraamd eindresultaat 2.444.087 De geraamde nog te maken kosten en de geraamde Parameters opbrengsten zijn gebaseerd op kostprijsberekeningen In de BIE wordt gebruik gemaakt van verschillende van de bouwgrondexploitaties die recent uitgangspunten (parameters). De belangrijkste zijn opgemaakt. parameters worden hieronder kort toegelicht. Het verwachte resultaat voor alle projecten tezamen Rekenrente bedraagt€ 2.530.000 negatief. Eind 2017 bestaat De BBV-regels voor dat de rente in de BIE gebaseerd er een voorziening voor toekomstige verliezen van moet zijn op de daadwerkelijk te betalen rente € € 1.278.000. Op basis van alle ontwikkelingen over over het vreemd vermogen. Omdat de activa van 2018 is deze verliesvoorziening gestegen naar de gemeente zowel met leningen als met eigen € 2.530.000. Het verschil m.b.t. de verwachte vaste financieringsmiddelen is gefinancierd mag verliezen op de vier bouwgrondexploitaties, die slechts het gewogen gemiddelde rentepercentage fors hoger worden ingeschat, zijn onttrokken, zoals van de leningenportefeuille van de gemeente, naar gebruikelijk, uit de reserve Bouwgrondexploitaties. verhouding van het vreemd vermogen ten opzichte De reserve Bouwgrondexploitaties vormt een buffer van het totale vermogen worden toegerekend. om risico's van zowel in exploitatie genomen gronden Voor het jaar 2018 is het een rentepercentage als de strategische gronden af te dekken. vastgesteld op 1,40%; 122 - Jaarstukken 2018 Voor de jaren 2019 e.v. is rekening gehouden met Uitzettingen met een rente-typische looptijd korter hetzelfde rentepercentage van 1,40%. dan een jaar Kostenstijging Vorderingen op openbare lichamen De kostenramingen van de totale projecten portefeuille De vorderingen op openbare lichamen bedragen heeft voor het overgrote deel betrekking hebben op € 4.382.000. Hierin is opgenomen een vordering op civieltechnische kosten. Bij het beoordelen van de de Belastingdienst van€ 3. 704.000 in het kader van jaarlijkse kostenstijging is aansluiting gezocht bij het BTW compensatiefonds. Deze vordering wordt indexcijfers voor grond-, weg- en waterbouw (GWW). 1 juli 2019 voldaan. De algemeen geaccepteerde bouwkostenindexen zijn de 'Index CBS', 'Indexbureau Documentatie Uitzettingen in 's Rijksschatkist Bouwwezen' en 'Index Bouwkostenkompas'. In 2013 is het verplicht schatkistbankieren zonder De gemiddelde indexcijfers voor kosten GWW zijn leenfaciliteit ingevoerd voor o.a. gemeenten. circa 2,5% per jaar. Dit heeft een positief effect gehad op de omvang van de staatsschuld. Gemeente Maasdriel regelt het Opbrengstenstijging betalingsverkeer via de eigen bank. Aan het einde van De economische crisis heeft grote gevolgen gehad een werkdag wordt een eventueel negatief saldo op voor de afzet van bouwrijpe percelen binnen haar bankrekening aangezuiverd vanaf de rekening• Maasdriel. De woningmarkt liet zien dat niet courant die Maasdriel heeft bij het ministerie van alleen de vraag naar kavels voor nieuwbouw sterk Financiën. Andersom wordt een positief saldo op gedaald is, maar dat de effecten op de bestaande deze bankrekening aan het einde van de dag juist woningmarkt (o.a. prijsdaling als gevolg van afgeroomd ten gunste van het rekening-courant vraaguitval en toename aanbod) ook grote impact van de gemeente Maasdriel bij het ministerie van hebben op prijzen en afzet voor nieuwbouw. Sinds Financiën. Maasdriel ontvangt van het ministerie 2017 is er sprake van sterk economisch herstel en van Financiën over 2018 geen rentevergoeding. deze is ook zichtbaar in de verkopen van de kavels Tot 0, 75% van het begrotingstotaal (drempelbedrag) in Maasdriel. Hierdoor is in de berekening van de mag de gemeente aan eigen middelen aanhouden. grondexploitaties rekening gehouden met een Boven dit bedrag worden overtollige middelen prijsstijging van 1,5% vanaf 2020. De grondprijzen automatisch afgeroomd. In 2018 heeft Maasdriel het voor particuliere woningbouw zijn voor 2019 al in de drempelbedrag in het kader van de normstelling niet grond prijzenbrief verhoogd met 7%. overschreden, zoals blijkt uit de volgende tabel. Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x € 1000) Verslagjaar (1) Drempelbedrag 374,5235175 Kwartaal 1 Kwartaal2 Kwartaal3 Kwartaal4 (2) Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 349 397 362 321 's Rijksschatkist aangehouden middelen (3a) = (1) > (2) Ruimte onder het drempelbedrag 25 53 (3b) = (2) > (1) Overschrijding van het drempelbedrag 22 (1) Berekening drempelbedrag Verslagjaar (4a) Begrotingstotaal verslagjaar 49.936 (4b) Het deel van het begrotingstotaal dat 49.936 kleiner of gelijk is aan € 500 miljoen ~~-~~~!~ doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 · 123 de€ 500 miljoen te boven gaat (1) = (4b)*0,0075 + Drempelbedrag 374,5235175 (4c)*0,002 met een minimum van €250.000 (2) Berekening kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijksschatkist aangehouden middelen Verslagjaar Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal4 (Sa) Som van de per dag buiten 's Rijks 31.440 36.112 33.337 29.571 schatkist aangehouden middelen (negatieve bedragen tellen als nihil) (Sb) Dagen in het kwartaal 90 91 92 92 (2) - (Sa)/ (Sb) Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 349 397 362 321 's Rijks schatkist aangehouden middelen (1) = (4b)*0,0075 + Drempelbedrag (4c)*0,002 met een minimum van €250.000 Per balansdatum heeft Maasdriel een vordering op Overige vorderingen 's Rij ks schatkist van€ 1.626.000 (in 2017 was Het bedrag van€ 2.906.000 (inclusief 1,8 miljoen dit€ 3.498.000). aanslag precariobelasting) bestaat uit het totaal van openstaande debiteuren. Bij de waardering van deze Rekening courant verhouding met niet vorderingen is rekening gehouden met een correctie financiële instellingen voor dubieuze debiteuren. Het gaat hier om de debiteuren Werkzaak Rivierenland die specifiek voor Maasdriel in beeld zijn gebracht. Liquide middelen Onder deze post zijn de kas- en banksaldi opgenomen van de gemeente. Zie hieronder voor de kredietfaciliteiten. Kredietfaciliteiten Soort Bedrag Bank Nederlandse Gemeenten Krediet in rekeningcourant 2.000.000 Rabo bank Krediet in rekeningcourant Ct bakertilly . Gewaarmerkt voor identificatie {? , doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ 124 - Jaarstukken 2018 Toelichting op de balans Balans - vaste passiva Eigen vermogen De opbouw van deze post is als volgt: Eigen vermogen (bedragen in€) Rekening 2018 Rekening 2017 Algemene reserve 5.159.047 Egalisatiereserves 0 0 Overige bestemmingsreserves 22.645.414 20.835.951 Saldo van de rekening 788.215 2.405.923 Totaal eigen vermogen 28.940.367 28.400.921 In bijlage 1 van de jaarrekening is een specificatie Voorzieningen opgenomen, waarin het verloop per reserve De opbouw van deze post is rechtstreeks uit de balans gedurende het jaar is weergegeven. af te lezen en in bijlage 2 van de jaarrekening is een specificatie opgenomen, waarin het verloop per Algemene reserve voorziening gedurende het jaar is weergegeven. De algemene reserve dient als buffer voor het tijdelijk Voorzieningen worden gevormd wegens: opvangen van negatieve exploitatieresultaten en van onvoorziene ontwikkelingen. De onder- en Verplichtingen, verliezen en risico's voor kosten bovengrens wordt bepaald door het minimaal waarvan de omvang op balansdatum onzeker is, benodigde weerstandsvermogen, dat jaarlijks wordt doch redelijkerwijs te schatten; bepaald n.a.v. een risico-inventarisatie. Kosten van groot onderhoud die geëgaliseerd worden om grote schommelingen op te vangen Bestemmingsreserves Van derden verkregen middelen die specifiek Gemeenten kennen bepaalde lasten die van jaar tot besteed moeten worden voor zover deze niet in jaar grote schommelingen kunnen vertonen. Om te het jaar van verkrijging zijn besteed. voorkomen dat deze jaarlijkse schommelingen een evenwichtige exploitatie verstoren is er voor gekozen Vaste schulden met een rente-typische looptijd van om ook deze activiteiten te egaliseren via reserves. een jaar of langer De rentelast over 2018 van de vaste schulden bedraagt De bestemmingsreserves zijn onderverdeeld in: € 724.000 (2017: € 821.000). De gemiddelde rente over de vaste schulden bedraagt 2,35% (2017 2,28%). Egalisatie kosten; Nieuw beleid; Structurele dekking van kapitaallasten; Dekking van specifieke incidentele lasten; Buffer voor risico's die niet red el ij kerwijs zijn in te schatten. Jaarstukken 2018 · 125 Toelichting op de balans Balans - vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rente-typische nog te betalen sociaal domein - jeugd en WMO looptijd korter dan een jaar voor€ 538.000. De vlottende schulden bestaan uit twee onderdelen, nog te betalen bedragen systeemrekening van namelijk: € 657.000. Dit betreft facturen die in 2019 zijn De overige kasgeldleningen: per balansdatum ontvangen en betrekking hebben op 2018. was er geen kortlopende lening aangetrokken; Crediteuren Werkzaak Rivierenland (Bbz t.b.v. het Overige schulden: dit betreft de rijk) voor€ 421.000. crediteurenportefeuille tot een bedrag van € 2.994.000. Het verloop van de vooruitontvangen voorschotbedragen van de Europese en Nederlandse Overlopende passiva overheidslichamen wordt hierna weergegeven: De overlopende passiva ad € 3.258.000 betreft met name verplichtingen die bestaan uit nog te betalen bedragen en vooruitontvangen bedragen. De voor• naamste posten uit nog te betalen bedragen zijn: de transitorische rente ad€ 353.000 de afrekeningen m.b.t. de Algemene uitkering ad € 382.000. 111I 1111: -mmn.1111: Subsidie voor bestrijding zwerfafval 38.413 1.970 0 40.383 Totaal verloop voorschotbedragen met specifiek bestedingsdoel Overige bepalingen inzake balans ---- Buiten de balans opgenomen borg- en garantstellingen Bij borgstellingen wordt altijd waarborg over een bepaald bedrag verleend. Bij garantstellingen kan in principe ook een garantstelling gedaan worden zonder een maximum bedrag aan te geven. De opbouw van deze post is als volgt: Opbouw borg- en garantstellingen leningen (bedragen in€) Borgstellingen - Woningbouw 70.538 50% 35.269 35.672 - Particulieren - Overige 121 100% 121 131 Garantstellingen 432 477 Totaal opbouw borg- en garantstellingen leningen In 2018 zijn geen betalingen gedaan in het kader van deze borg- en garantstellingen. Ct bakertilly Geweenne rl 126 - Jaarstukken 2018 Belangrijke financiële verplichtingen De gemeente Maasdriel heeft de volgende belangrijke financiële langlopende verplichtingen die politiek en/of bestuurlijk van belang zijn, die niet opgenomen zijn in de balans. Soort •@fäd:iANAAMd'.j Resterende verplichting Brandverzekering 55.000 Leerlingenvervoer 1 370.000 Energieleverantie 1 280.000 Diverse langlopende contracten boven EU-drempel 2 tot4 3.770.000 Niet uit de balans blijkende gegevens HNG (Hypotheekfonds Noord-Brabantse Gemeenten) Maasdriel krijgt tot en met 2020 een jaarlijkse Eigen bijdrage op grond van de Wmo vergoeding van€ 26.725,84 inzake de HNG-gelden. Een aanvrager van een voorziening voor hulp Op 18 februari 1993 werd een samenwerkings• in de huishouding is op grond van de Wmo een overeenkomst gesloten tussen HNG, NV Bouwfonds bijdrage verschuldigd. De wetgever heeft bepaald en Bouwfonds Hypotheken BV. Op 22 december dat het Centraal Administratiekantoor (CAK) de 1995 (effectief 1 januari 1996) werd besloten de berekening, oplegging en incasso van deze eigen aandelen van HNG over te dragen aan NV Bouwfonds bijdrage uitvoert. De informatie van het CAK, die Nederlandse Gemeenten. Door verkoop van de om privacy-redenen beperkt is, is ontoereikend aandelen werd de samenwerkingsovereenkomst van voor gemeenten om de juistheid op persoonsniveau 18 februari 1993 beëindigd en volledigheid van de eigen bijdragen als geheel te kunnen vaststellen. Met zijn keuze om het CAK De koopprijs werd niet in één termijn betaald, maar de eigen bijdragen te laten vaststellen, heeft de uitgesmeerd over 25 gelijke jaarlijkse termijnen wetgever in feite bepaald dat de verantwoordelijkheid (eerste termijn 1 september 1996, laatste termijn voor de juistheid en volledigheid van de eigen 1 september 2020). Om aan de verplichtingen te bijdragen op grond van de Wmo geen gemeentelijke voldoen heeft de koper (Bouwfonds) een bedrag in verantwoordelijkheid is. Dit betekent dat gemeenten depot geplaatst bij de Bank Nederlandse Gemeenten geen zekerheden kunnen krijgen over omvang en (BNG). Jaarlijks wordt 1/25 deel van dit depot hoogte van de eigen bijdragen. vrijgemaakt en beschikbaar gesteld aan de verkoper (HNG). Het HNG boekt per dezelfde datum de ontvangen verkooptermijn door naar de bankrekening van de diverse gemeenten, naar rato van hun aandeel in de verkoopprijs. Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie ,Ç> / doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ Jaarstukken 2018 - 127 Waarderingsgrondslagen De jaarrekening is opgesteld met inachtneming van de voorschriften zoals opgenomen in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en de verordening ex artikel 212 Gemeentewet, waarin door de gemeenteraad op d.d. 4 oktober 2016 de uitgangspunten voor het financiële beleid, alsmede de regels voor het financiële beheer en voor de inrichting van de financiële organisatie zijn vastgesteld. Algemene grondslagen voor het opstellen van zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend de jaarrekening zijn geworden. Activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij hierna anders wordt vermeld. Balans - vaste activa Immateriële vaste activa Activa worden gewaardeerd op basis van de verkrijging- of vervaardigingprijs. De verkrijgingprijs Bijdragen aan activa in eigendom van derden omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. Bijdragen aan activa in eigendom van derden worden De vervaardigingprijs omvat de aanschaffingskosten alleen geactiveerd als de investering bijdraagt aan van de gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige de publieke taak, de derde zich heeft verplicht tot kosten, die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen het daadwerkelijk investeren op een wijze zoals worden toegerekend. In de vervaardigingprijs is een is overeengekomen en de bijdrage kan worden opslag voor de indirecte kosten opgenomen, evenals teruggevorderd, als de derde in gebreke blijft of de de rente die over het tijdvak dat aan de vervaardiging gemeente anders recht kan doen gelden op de activa van het actief kan worden toegerekend. die samenhangen met de investering. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de Op de balans worden de activa onderscheiden in periode waarin het betrokken actief van de derde op vaste en vlottende activa, al naar gelang zij zijn basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden bestemd om de uitoefening van de werkzaamheid moet bijdragen aan de publieke taak. van de gemeente duurzaam te dienen. Materiële vaste activa Naar verwachting duurzame waardeverminderingen Bij de materiële vaste activa wordt onderscheid van vaste activa worden onafhankelijk van het gemaakt tussen investeringen met een economisch resultaat van het boekjaar in aanmerking genomen. nut en investeringen in de openbare ruimte met een Voorraden en deelnemingen worden tegen de maatschappelijk nut. marktwaarde gewaardeerd, als de marktwaarde lager is dan de verkrijging- ofvervaardigingprijs. Een actief Investeringen met een economisch nut dat buiten gebruik wordt gesteld wordt afgewaardeerd Investeringen hebben een economisch nut als ze op het moment van buitengebruikstelling, als de verhandelbaar zijn en/of als ze kunnen bijdragen aan restwaarde lager is dan de boekwaarde. het genereren van middelen. Alle investeringen met De baten en lasten worden toegerend aan het een economisch nut (uitgezonderd kunstvoorwerpen jaar waarop zijn betrekking hebben. Baten en met een cultuurhistorische waarde) worden voor het winsten worden slechts genomen voor zover zij op bedrag van de investering geactiveerd, verminderd balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's met eventuele bijdragen van derden die in directe die hun oorsprong vinden voor het einde van het relatie staan met de investering. begrotingsjaar, worden in acht genomen indien ~!:.~~~ doeleinden d.d: 04-07-2019 128 · jaarstukken 2018 Investeringen met een economisch nut waar Financiële vaste activa heffingen tegenover staan In de balans worden onder de financiële vaste activa M.i.v. 2014 is een voorschrift van kracht (Staatsblad afzonderlijk opgenomen: kapitaalverstrekkingen 25 juni 2013) waarbij de activa behorende bij aan deelnemingen, gemeenschappelijke regelingen riolering en afvalverwerking apart moeten en overige verbonden partijen; leningen aan worden weergegeven in de categorie activa met woningbouwcorporaties, deelnemingen, overige een economisch nut waarvoor een heffing kan verbonden partijen en overige langlopende leningen; worden verkregen. overige uitzettingen met een rente-typische looptijd van één jaar of langer. Eventuele voorzieningen Investeringen in de openbare ruimte met een wegens oninbaarheid worden met de nominale maatschappelijk nut waarde van de leningen verrekend. Investeringen met een maatschappelijk nut in openbare ruimte, zoals (inrichting) wegen, Balans - vlottende activa waterwegen, civiele werken en openbaar groen, Voorraden worden, evenals investeringen met een economisch nut, geactiveerd en over de verwachte toekomstige Bouwgrond gebruiksduur afgeschreven. De verplichting om De voorraad bouwgrond bestaat uit onderhanden alle investeringen te activeren volgens de nieuwe werken (bouwgrond in exploitatie): methode geldt alleen voor investeringen die vanaf De als "onderhanden werken" opgenomen het begrotingsjaar 2017 worden gedaan. bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd Door de invoering van de nieuwe systematiek blijven tegen de vervaardigingprijs. De vervaardigingprijs verschillen bestaan de wijze waarop mag worden omvat de kosten die rechtstreeks aan de afgeschreven op investeringen in de openbare ruimte vervaardiging kunnen worden toegerekend met maatschappelijk nut die vóór het begrotingsjaar (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en 2017 zijn gedaan. woonrijpmaken), evenals de rentekosten en de administratie- en beheerskosten; De materiële vaste activa met economisch nut worden lineair afgeschreven in relatie tot de economische Uitzettingen levensduur. In de financiële verordening zijn deze voor Eventuele voorzieningen wegens oninbaarheid afzonderlijke soorten activa als volgt vastgesteld. worden met de nominale waarde van de vorderingen verrekend. Het onderscheid tussen vorderingen Bedrijfsmiddelen: 10 jaar en financiële vaste activa wordt gevormd door de Sportvelden: 20 jaar looptijd, vorderingen hebben een rentetypische Nieuwbouw gebouwen/ bedrijfsruimten: 40 jaar looptijd van korter dan één jaar. Software: 7 jaar Hardware: 4 jaar Overlopende activa Straatverlichting Masten: 40 jaar Hierin zijn opgenomen vooruitbetaalde bedragen voor Straatverlichting Armaturen: 20 jaar nog te ontvangen goederen of diensten. Motorvaartuigen: 20 jaar Riolering: conform beheerplan Wegen: conform beheerplan Gronden en terreinen: geen (t bakertilly Geweannarld voor cenuûcette 1,Q. ·· doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ Jaarstukken 2018 - 129 Balans - vaste passiva Grondslagen voor resultaatbepaling en Voorzieningen resultaatbestemming Voorzieningen worden gevormd, op basis van de Bij de bepaling van het resultaat wordt het stelsel meest actuele berekeningen, voor: van baten en lasten gehanteerd. Verliezen worden verplichtingen en verliezen waarvan de omvang verantwoord op het moment dat deze voorzienbaar op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs zijn. Winsten worden verantwoord nadat deze zijn te schatten; gerealiseerd. De afschrijvingen worden berekend op de balansdatum bestaande risico's van conform de onder de vaste activa genoemde criteria. bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te Resultaatbestemming schatten; Bij de resultaatbestemming wordt onderscheid kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen gemaakt tussen vooraf, in de begroting, bepaalde worden gemaakt, mits het maken van die kosten toevoegingen aan en onttrekkingen uit reserves en de zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of bestemming van het jaarrekeningresultaat. in een voorafgaand begrotingsjaar en de De vooraf bepaalde mutaties worden in de reserves voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van verwerkt en het jaarrekeningresultaat wordt lasten over een aantal begrotingsjaren. afzonderlijk op balans gepresenteerd. Vaste schulden In de vorige comptabiliteitsvoorschriften (CV 95) lag het onderscheid tussen langlopende en kortlopende schulden bij twee jaar. In het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) is dit onderscheid gelegd bij één jaar en wordt er van vaste en vlottende schulden gesproken. Balans - vlottende passiva Vlottende schulden De netto vlottende schulden bestaan uit kasgeldleningen, bank- en girosaldi en overige schulden met een rentetypische looptijd van korter dan één jaar. Overlopende passiva Onder de overlopende passiva worden verplichtingen opgenomen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgende begrotingsjaar tot betaling komen, met uitzondering van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume. Tot de overlopende passiva horen ook de van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. ~~.:~~~:.~! ~ doeleinden d.d: 04-07-2019 130 · Jaarstukken 2018 Overzicht van baten en lasten Overzicht van lasten en baten Rekening Begroting Begrotings- Begroting Rekening Verschil 2017 primitief wijziging na wijziging 2018 Lasten 01. Bestuur 1.704.784 1.658.474 532.058 2.190.532 2.263.010 72.478 02. Dienstverlening 1.715.163 1.751.722 69.564 1.821.286 1.918.335 97.049 03. Openbare orde en veiligheid 1.751.649 1.826.937 174.303 2.001.240 1.891.320 -109.920 04. Openbare ruimte, verkeer, milieu en -219.927 handhaving 05. Onderwijs en kinderopvang 2.255.215 2.346.437 -11.203 2.335.234 2.063.996 -271.238 06. Sport, recreatie en cultuur 2.306.223 2.949 07. Sociaal domein 18.333.431 18.352.061 224.838 18.576.899 18.505.096 -71.803 Algemene dekkingsmiddelen 509.238 481.396 -9.432 471.964 466.467 -5.497 Overhead 227.955 Heffing VPB 0 0 0 0 0 0 Onvoorzien 0 175.000 0 0 0 Totaal lasten 51.110.690 46.881.505 1.933.162 48.814.667 53.581.774 4.767.107 Baten 01. Bestuur 330.268 0 70.446 70.446 132.674 62.228 02. Dienstverlening 03. Openbare orde en veiligheid 7.219 35.000 -20.000 15.000 196.095 181.095 04. Openbare ruimte, veJkeer, milieu en handhaving 887.215 39.121 4.7.88 07. Sociaal domein 5.586.533 4.714.334 111.628 4.825.962 4.813.070 -12.892 2.537.908 Algemene dekkingsmiddelen 33.222.479 34.957.112 617.087 35.574.199 35.041.324 -532.875 Overhead 232.983 224.707 Heffing VPB 0 0 0 0 0 0 Onvoorzien 0 0 ~ 0 Totaal baten 52.998.574 49.325.839 1.317.753 50.643.592 54.121.220 3.477.628 Totaal gerealiseerde saldo van baten . . . . . en lasten Toevoegingen aan reserves 1.566.936 2.867.329 835.782· -3.703··.111- 3.778.129 -7·5.0·1,8 Onttrekkingen aan reserves -2.084.975 -610.630 -1.344.149 1.954.779 4.026.899 2.072.120 Totaal reservemutaties 518.039 -2.256.699 508.367 -1. 748.332 248.770 1.997.102 Resultaat Wii·fitiiamm _ Ct bakertilly Gewaanne rkt voo r identificatie / D doeleinden d.d: 04- 07-2019 ~ Jaarstukken 2018 - 131 Toelichting op de baten en lasten De analyse van het resultaat op hoofdlijnen (- is een nadeel, i = incidenteel, s = structureel). Saldo begroting 2018 i/s Verschil Programma 1 Bestuur Actualisatie voorziening wachtgeld voormalig wethouders 61.000 Juridische advisering -25.000 Bijdrage aan GR Regio Rivierenland -26.000 Overige mee-/tegenvallers -10.250 Programma 2 Dienstverlening Hogere legesopbrengsten omgevingsvergunningen i/s 479.000 Bijdrage aan GR Omgevingsdienst Rivierenland -92.000 Overige mee-/tegenvallers 37.954 Overige mee-/tegenvallers 34.144 216.144 Programma 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving Storting in reserve wegen niet van toepassing 182.000 Negatief resultaat op product riolering -111.782 Uitgaven regulier budget duurzaamheid lager i.v.m. opstartfase Duurzaamheidsprogramma Actualisatie voorziening Vlagheide 30.000 Overige mee-/tegenvallers 8.115 147.333 Programma 5 Onderwijs en kinderopvang Voordeel op budget peutertoeslag i/s 211.325 Minder aanvragen leerlingenvervoer en efficiënte planning vervoerstromen 53.323 Boekwinst verkoop school Heerewaarden 30.000 Overige mee-/tegenvallers 16.374 311.022 Programma 6 Sport, recreatie en cultuur Budget voor reconstructie natuurgras sportvelden zijn slechts periodiek nodig 95.000 Hogere uitgaven bij de Zandmeren vanwege klimaatverandering Verkeerd geraamde kapitaallasten MFC De Steen s -74.818 Overige mee-/tegenvallers -56.946 ·81.764 Programma 7 Sociaal domein Wmo begeleiding -317.000 Geweermerkt voor dentlûceue ~ doeleinden d.d: 04-07-2019 132 - Jaarstukken 2018 Saldo begroting 2018 Verschil Persoonsgebonden budgetten Wmo 116.000 Onttrekking aan reserve ter dekking tekort Wmo - 159.000 Volksgezondheid i/s 130.891 Tekort Jeugd i/s -816.000 Solidariteit 2011 443.000 Onttrekking aan reserve ter dekking tekort Jeugd 373.000 Voordeel op producten Centrumregeling Bommelerwaard i/s 88.000 Uitvoering zorg en transitie 74.156 Overige mee-/tegenvallers 15.158 326.205 Programma 8 Ruimte, volkshuisvesting en economie Compensatie door Provincie Gelderland voor planschade 353.000 Schadevergoeding verplaatsing tankstation Hedel -158.000 Resultaat anterieure overeenkomsten 63.000 Overige mee-/tegenvallers 246.698 Algemene dekkingsmiddelen Lagere algemene uitkering o.b.v. septembercirculaire 2018 -522.292 Overige mee-/tegenvallers -5.os;J -527.378 Overhead Personele overhead -115.838 Ooorbelasting overhead investeringen en grondexploitaties -201.149 Overige mee-/tegenvallers -28.357 -345.344 Saldo begroting 2018 80.593 Totaal resultaat jaarrekening 2018 788.215 Ct bakertilly Gewaarm erl Jaarstukken 2018 - 133 Investeringskredieten Hieronder volgt per programma een overzicht van alle af te sluiten en nog lopende kredieten. Diverse kredieten straatverlichting 42.400 29.912 12.488 Diverse kredieten riolering 1.213.584 1.081.925 131.659 Programma 5 Onderwijs en jeugd Bureaustoelen 98.278 98.278 0 10 Bedrijfsvoering Bestelbus 106.832 106.832 0 Totaal afgesloten investeringskredieten 3.385.905 3.225.058 160.847 Diverse kredieten straatverlichting 329.170 95.520 233.650 Diverse kredieten riolering Zoutstrooier verv Stratos B50-36 WALN 11.500 0 11.500 Zoutstrooier verv Stratos B11-27 WCLN 0 Programma 5 Onderwijs en jeugd BS Velddriel planexploitatie 33.030 24.301 8.729 Zonnepanelen gemeentewerf 25.000 0 25.000 Programma 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn Dorpshuis ons Huis :t.400.000 14.419 1.385.581 Uitbreiding herstructurering velden HRC'14 1.250.000 1.200.080 Trim- en wandelroute de Zandmeren 278.000 63.384 214.616 Krediet MFC Heerewaarden 2.726.310 2.417.645 Totaal lopende investeringskredieten 18.316.810 6.059.171 12.257.639 Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie l..o ~ • J doeleinden d.d: 04-07~2019 ~ S3ti - Jaarstukken 2018 Kredietoverschrijdingen Krediet Besteed Bruto t/m 2018 overschrij- ding 2018 Programma 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving Afkop. jaarlijks Julianastraat 16 110.000 146.693 36.693 Struc verv budget Julianastraat 16 80.000 106.686 26.686 •26.686 Reconstructie Jlllianastraat 42.674 10.674 10.674 Buitenrichting MFC Heerewaarden 86.141 122.731 36.590 36.590 Vervangen Singel/Vossenweide Heerew. 337.619 27.619 27.619 Varikse Driehoek 17.839 17.839 17.839 Varikse Driehoek 17.839 Totaal kredietoverschrijdingen Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie f() doeleinden d.d: 04-07·2019 ~ Jaarstukken 20111 - 135 Begrotingsrechtmatigheid De toe te passen normen voor dit begrotingscriterium zijn gebaseerd op artikel 189, 190 en 191 van de Gemeentewet en moeten door de gemeenteraad zelf nader worden ingevuld en geconcretiseerd. Dit gebeurt door middel van de begroting en via de verordening op het financieel beheer ex artikel 212 van de Gemeentewet. Het systeem van budgetbeheer en -bewaking moet binnen het beleid (2) en kostenoverschrijdingen waarborgen dat de baten en lasten binnen de bij openeinderegelingen (3) moeten meewegen bij begroting blijven en dat belangrijke wijzigingen of het oordeel van de accountant. In die gevallen dat dreigende overschrijdingen tijdig worden gemeld de gemeenteraad geen nader beleid stelt, geldt het aan de gemeenteraad, zodat deze tijdig (binnen het uitgangspunt dat deze kostenoverschrijdingen door begrotingsjaar) een besluit kan nemen. Een systeem de accountant niet worden betrokken bij de beslissing met onvoldoende waarborgen voor tijdige melding of al dan niet een goedkeurende controleverklaring aan de gemeenteraad van budgetoverschrijdingen kan worden afgegeven. Deze kostenoverschrijdingen heeft het risico in zich dat inbreuk wordt gemaakt op moeten dan wel goed herkenbaar in de jaarrekening het budgetrecht van de raad. zijn opgenomen. Het begrotingscriterium is verder verfijnd en uitgewerkt in de Kadernota Rechtmatigheid 2017 Daarnaast moet de accountant in het van de Commissie BBV. Hierin is vastgesteld dat het accountantsverslag deze kostenoverschrijdingen, overschrijden van de begroting altijd onrechtmatig waarvan het college in de jaarrekening moet is, maar niet in alle gevallen hoeft te worden aangeven dat ze nog dienen te worden geautoriseerd, meegewogen in het accountantsoordeel. aan de orde stellen. Extra lasten die worden gemaakt omdat extra opbrengsten daarvoor de ruimte bieden Essentieel is dat de raad nadere regels kan terwijl deze extra lasten niet direct zijn gerelateerd stellen wanneer kostenoverschrijdingen die aan de extra opbrengsten en waarbij de raad nog worden gecompenseerd door direct gerelateerde geen besluit heeft genomen over de aanwending van opbrengsten (1), kostenoverschrijdingen passend deze extra opbrengsten, zijn onrechtmatig. Overzicht verschillen tussen begrote en werkelijke lasten 2018 € 20.000 ":i1"' C: :il :::, 0 ..c:.... € 15.000 € 10.000 € 5.000 €- ...... ' a, ' -,J ' 0, )> ' tD 0"' ID c:,"'::;' 3 0~ "'' n v, ~ ID ;,:, IC- "'• ID :::, -0 -·"'C v,I ö.~ ~ "'0 ~- :::, C: ID_... iiï =l'D'i..,., C: -0 "' r, 0, ~ :::, "' g_ g-N -· 0 3 ~ C: rä ~~ (t) ::s 44 Ë~}8 c, N ~ [ € (5.000) ""N 0 ID .. !; "' : g'N ~""'IN !!!.. :::, ~ IC= DJ~ a~~ ID :::, ID a. 0 -C: !!l ::rlD :::, nl ~~: r, 0 a. iö ~- 0 ::r ~ c, ID nl 3 2. ID :::, "' C: 3 ro· ir ;,:- a. a. :::, -· 1.5 :::, !!I. !!!. ;,:- :Ï ID a. 3 :::, ::r IC ::r- iiï C: :Ï ID iiï IC "' JD :::, C: s. < ID "'3 :::, ID ë: IC ~ ~ a. ID ;:; ID ID IC iö -~ :::, • Begroting na wijziging • Rekening 2018 • Verschil ((; bakertilly Gewaarm erkt voo r identificatie (\ p doeleinden d.d: 04- 07-201Q ~ 136 - Jaarstukken 2018 Lastenoverschrijding programma Begrotingsafwijking De overschrijding binnen deze programma wordt veroorzaakt door hogere lasten bestuurders (storting in de voorziening wachtgelden bestuurders om te voldoen aan de verwachte wachtgeldve~plichtingen, vanwege het vertrek van één of meerdere wethouders). Kostenoverschrijding (hogere bijdrage aan ODR) wordt geheel gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten vergunningen (legesopbrengsten). Bij het grondexploitaties wijken de lasten voor BIE af van de begroting. Het grondbedrijf is een budgetneutrale activiteit. Het saldo van lasten en baten van deze activiteiten inclusief mutaties .; in reserves en voorzieningen is uiteindelijk verrekend met de grondvoorraad op de balans van de gemeente. Bij het ruimtelijk ontwikkeling worden de hogere lasten (betaling planschade ad€ 710.000) geheel gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten (vrijval voorziening planschade en subsidie van de provincie ad€ 1.063.000). De personele kosten zijn niet overschreden, maar de doorbelasting naar investeringen en grondexploitaties is lager .; uitgevallen. Gebeurtenissen na balansdatum De jaarrekening wordt vastgesteld met inachtneming van hetgeen omtrent de financiële positie op de balansdatum is gebleken tussen het moment van opmaken van de exploitatierekening en het tijdstip van vaststelling daarvan, voor zover deze aanvullende informatie onontbeerlijk is voor het getrouw, duidelijk en stelselmatig inzicht in de financiële positie. Jaarstukken 2018 - 137 WNT-verantwoording Deze verantwoording is opgesteld op basis van de van toepassing zijnde regelgeving conform artikel 4.1 lid 1 van de WNT. Het bezoldigingsmaximum in 2018 voor gemeente omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) Maasdriel is€ 189.000 (2017: € 181.000). van het dienstverband, waarbij voor de berekening de Het weergegeven toepasselijke WNT-maximum per omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn persoon of functie is berekend naar rato van de dan 1,0 fte (36 uren). Bezoldiging topfunctionarissen Bedragen x € 1 H.P. van Ommeren A.P.J.M. De Jong Functiegegevens Raadsgriffier Secretaris / Algemeen directeur Aanvang en einde functievervulling in 2018 1/1 • 31/12 1/1 · 31/8 Omvang dienstverband (in fte) Dienstbetrekking ja ja Bezoldiging Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum 168.000 126.000 Beloning 64.315 71.905 Belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal 74.352 83.296 -/- Onverschuldlgd betaald en nog niet terugontvangen bedrag 0 0 Totaal bezoldiging 74.352 83.296 Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan ----•------~--n.v.t. n.v.t. Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling n.v.t. n.v.t. Bedragen x € 1 H.P. van Ommeren A.P.J.M. De Jong Functiegegevens Raadsgriffier Secretaris / Algemeen directeur Aanvang en einde functievervulling in 2017 1/1 • 31/12 1/1 · 31/12 Omvang dienstverband (in fte) 1,0000 Beloning 107.299 Belastbare onkostenvergoeding'-'e... n __ ~~~---~---~"-----·---~• Beloningen betaalbaar op termijn 9.155 16.251 Subtotaal 123.550 ·/· Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrag 0 0 Totaal bezoldiging 69.452 123.550 Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan n.v.t. n.v.t. Toelichting o de vordering wegens onverschuldigde betaling n.v.t. n.v.t. Ct bakertilly Gewaarm erkt voor identificatie \ Q · doeleinden d.d: 04- 07-2019 ~ 138 · Jaarstukken 2018 Bedragen x € 1 G.T. Wildeman Functiegegevens Secretaris / Algemeen directeur ., 2018 2017 Periode functievervulling in het kalenderjaar (aanvang - einde) 6/8 - 31/12 nvt 182,00 Maxima op basis van de normbedragen per maand 25.300,00 -~-~ nvt Individueel toepasselijke maximum gehele periode kalendermaand 9 t/m 12 101.200,00 nvt Bezoldiging Werkelijk uurtarief lager dan het (gemiddeld) maximum uurtarief? Ja~ Bezoldiging in de betreffende periode 80.300,00 nvt Totale bezoldiging gehele periode kalendermaand 1 t/m 12 80.300,00 -/- Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrag 0 Totale bezoldiging, exclusief BTW Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan N.v.t. Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling N.v.t. Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNT Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen die in 2018 een bezoldiging boven het toepasselijke WNT-maximum hebben ontvangen, of waarvoor in eerdere jaren een vermelding op grond van de WNT heeft plaatsgevonden of had moeten plaatsvinden. Er zijn in 2018 geen ontslaguitkeringen aan overige functionarissen betaald die op grond van de WNT dienen te worden gerapporteerd. jaarstukken 2018 · 139 Incidentele baten en lasten 1 Bestuur Begroting 2018 Werkelijk 2018 Incidentele lasten Juridische procedures 319.000 344.500 Gemeenteraadsverkiezing en referendum 23.000 18.621 Totaal 342.000 363.121 Incidentele baten Actualisatie voorziening wachtgeld bestuurders Totaal 70.446 131.099 Saldo van baten en lasten -271.554 -232.022 2 Dienstverlening Begroting 2018 Werkelijk 2018 ' Incidentele lasten Begraafplaatsadministratie 20.000 26.934 Aanbrengen Grind begraafplaatsen 8.000 8.861 Totaal 28.000 35.795 N.v.t. 0 0 Ill -35.795 3 Openbare orde en veiligheid I Begroting 2018 Werkelijk 2018 Incidentele lasten Handhaving camping 100.000 100.000 Preventie en repressie drugscriminaliteit Totaal ~~ Incidentele baten Onttrekking aan reserve ter dekking handhaving camping Totaal 100.000 Saldo van baten en lasten -35.000 -8.246 140 · Jaarstukken 2018 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving Begroting 2018 Werkelijk 2018 Incidentele lasten Projectbudget GWP 60.000 38.138 Waterleiding Zandstraat 88.500 88.500 Adviezen Kabels en Leidingen 10.080 10.416 Actualisatie groen- en bomenbeleidsplan 0 Programma Hoogfrequent Spoor (PHS) 2.482 Overdracht stedelijk water 0 Totaal 108.246 Incidentele baten Onttrekking aan reserve ter dekking waterleiding Zandstraat Onttrekking aan reserve ter dekking projectbudget GWP 35.000 35.000 Totaal 123.500 123.500 -72.580 -16.036 5 Onderwijs en kinderopvang Begroting 2018 Werkelijk 2018 Incidentele lasten Maatschappelijke initiatieven Muziekonderwijs 11.000 9.000 Totaal 11.000 9.000 Incidentele baten N.v.t. 0 0 Ill -9.000 6 Sport, recreatie en cultuur Begroting 2018 Werkelijk 2018 Incidentele lasten Bijdrage in onderhoudskosten voetbalvelden 12.510 12.685 Visie recreatie en toerisme 170.000 170.000 Projecten recreatie en toerisme 90.000 90.000 Extra uren Buurtsportcoach 12.000 12.000 Max Vitaal 3.000 3.000 Onderzoek ijsbaan 5.000 1.130 Totaal 292.510 288.815 Incidentele baten Onttrekking aan reserve voor onderzoek ijsbaan 5.000~ Onttrekking aan reserve voor Recreatie en Toerisme 215.000 215.000 I Ill 220.000 Saldo van baten en lasten -68.815 Gewaarme rkt voo r identificatie doeleinden d.d: 04-07-2019 jaarstukken 2018 - 141 7 Sociaal Domein I Begroting 2018 Werkelijk 2018 Incidentele lasten POH-Jeugd 30.000 30.000 Vroegsignalering (Bud11etcoach) 77.500 77.500 Woni n gaan passingen 140.000 140.000 Krachtige kernen Totaal 416.500 416.500 Incidentele baten Solidariteit Jeugd Terugkoop hulpmiddelen 20.000 20.177 Onttrekking reserve voor POH-Jeugd 30.000 30.000 Resultaatbestemming woningaanpassing 140.000 140.000 Onttrekking reserve voor Vroegsignalering 77.500 Onttrekking reserve voor Krachtige kernen 169.000 169.000 Totaal 436.500 879.750 Saldo van baten en lasten 20.000 463.250 8 Ruimte, volkshuisvesting en economie Begroting 2018 Werkelijk 2018 Incidentele lasten Inhuur Integraal beleidsadviseur beheer en verkeer 77.000 ----·-77 .000 Inhuur Sociaal Domein 84.000 Advisering vennootschapsbelasting 34.000 9.764 Totaal 195.000 178.695 Incidentele baten Onttrekking reserve voor Krachtige kernen 88.380 88.380 Totaal 88.380 88.380 Saldo van baten en lasten -106.620 -90.315 TOTAAL Begroting 2018 Werkelijk 2018 Totaal incidentele lasten 1.506.090 1.436.442 Totaal incidentele baten 1.035.446 1.557.943 Totaal Saldo van baten en lasten -470.644 121.501 Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie n doeleinden d.d: 04-07-2019 ....&-"' 142 - Jaarstukken 2018 Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Structurele toevoegingen aan reserves (bedragen in€) Reserve Omschrijving Begroting 2018 Werkelijk 2018 Structurele toevoegingen aan reserves Wegenbeheerplan 2018 Basisniveau wegbeheer 335.000 335.000 Totaal structurele toevoegingen aan reserves 335.000 335.000 Structurele onttrekkingen aan reserves Bouw gemeentewerf OW 17.804 16.137 Bibliotheek Kerkdriel 7.911 7.911 Kunstgrasvelden DSC Dekking kapitaallasten 22.454 22.454 Verbouwing kantine Dekking kapitaallasten 5.000 gemeentehuis Nieuwe Meidoorn Kerkdriel Dekking kapitaallasten 11.480 11.480 Stimuleringsregeling goedkope Onttrekking administratieve 7.500 9.251 woningbouw kosten SvN Totaal structurele onttrekkingen aan reserves 72.149 72.233 Jaarstukken 2018 • 143 Bijlage 1 Specificatie reserves Overzicht reserves Saldo Rente Stor- Stor- Mutatie Totaal Onttrek- Overige Saldo (bedragen in€ 1.000) begin ting tingen saldo stor- kingen muta- eind 2018 rente t.l.v. 2017 tingen t.g.v. ties 2018 2018 2018 Algemene reserve Algemene reserve 5.159 0% 368 368 20 5.507 Subtotaal 5.159 368 368 20 5.507 Bestemmingsreserves Egalisatie kosten Vervangingsplan automatisering - BVEB 557 0% 423 134 Precariobelasting 8.867 3,0% 169 1.128 1.297 10.164 Brede scholen Ammerzoden en Velddriel Bouw gemeentewerf OW Hedel Aanpassingen bibliotheek Kerkdriel 2006 8 237 IBOR 128 0% Verbouwing kantine gemeentehuis 2009 60 0% 5 55 MFC Heerewaarden Kruispunt Bernseweg Weigraaf 2018 0% 350 350 350 Camerasysteem videokast raadzaal 2018 68 68 Wegenbeheerplan 2018 0% 555 486 1.041 1.041 Nieuwe Meidoorn Ker-kstr. Kerkdriel 425 Verkeers- en wegmaatregelen K'driel '17 860 0% 860 Impuls Zandmeren 2017 Zonnepanelen werf+school Velddriel 71 0% 71 Personeelsaangelegenheden 317 1% 14 303 Projectbudgetten overhevelen 1% 797 797 Centrumplan Kerkdriel 91 0% 91 Intensivering glastuinbouw 0% 22 22 f53 Projecten onderwijsbeleid 28 0% 3 25 Coll. Part. Ondern.schap 137 0% 137 -- 144 - Jaarstukken 2018 Overzicht reserves (bedragen in € 1.000) I 1• • It I 1• • • I • • t 1· t • I : .. ·11I : 1·1·· 1I : · 1· ..•. , Stirn.reg. goedkope woningbouw I586 0% 10 576 Extra onderhoud excl. Sesam 40 0% Arbeidsmigranten 300 300 300 Reserve Sociaal domein 784 0% 757 27 Subtotaal 2.704 1.601 1.601 952 3.353 Buffer voor specifieke risico's Bouwgrondexploitatie 1.987 0% 36 36 1.400 623 623 Resultaat 2017 (gestort) Resultaat 2018 (nog te storten) Totaal IIIIIIIIIIDIN!U•Nhi·•-JNJUI Toelichting voor de frictiekosten van de BVEB, die voornamelijk Hieronder wordt per reserve het doel van de worden veroorzaakt door de harmonisatie van de reserve en de stortingen c.q. onttrekkingen aan de ICT-voorzieningen van de gemeenten Maasdriel reserves toegelicht. en Zaltbommel. In dit kader is in 2018 € 114.000 onttrokken. Voor de komende jaren wordt nog een Algemene reserve totaalonttrekking verwacht van€ 134.000. Doel van deze reserve is een buffer voor het tijdelijk Ruim€ 68.000 is onttrokken voor een camerasysteem opvangen van negatieve exploitatieresultaten en en videokast voor de raadzaal in Kerkdriel. Het restant van onvoorziene ontwikkelingen. De onder- en groot€ 240.000 valt in 2018 vrij en wordt toegevoegd bovengrens wordt bepaald door het minimaal aan de Algemene reserve. benodigde weerstandsvermogen, dat jaarlijks wordt bepaald op basis van de risico-inventarisatie. Egalisatiereserve personeel De omslagrente komt ten gunste van de exploitatie. Doel van deze reserve is egalisatie van de lasten m.b.t. personele knelpunten. In 2018 hebben geen Verloop van de reserve in 2018 mutaties plaats gevonden. Vanuit de egalisatiereserve ICT is€ 240.000 vrijgevallen t.g.v. de Algemene reserve. Verder is Egalisatiereserve actualiseren bestemmingsplannen de reserve inventarisatie IBOR opgeheven en Doel van deze reserve is het egaliseren van de lasten toegevoegd aan de Algemene reserve. van het actualiseren van bestemmingsplannen. Als gevolg van de vastgestelde ombuigingen is de Bestemmingsreserves storting in de egalisatiereserve van€ 50.000 voor de Egalisatiereserve vervangingsplan jaren 2015 t/m 2018 verlaagd naar€ nihil. In 2017 is automatisering - BVEB op begrotingsbasis echter toch€ 50.000 gestort. Met ingang van 2017 is de ICT-dienstverlening Dit geldt eveneens voor 2018. Onttrokken is€ 79.000 overgegaan naar de Bedrijfsvoeringseenheid ter bestrijding van de werkelijke exploitatielasten Bommelerwaard (BVEB). Op basis van het voor vooral het bestemmingsplan buitengebied. raadsbesluit van maart 2016 over het ontwerp van Het saldo bedraagt nog slechts€ 27.000. de BVEB wordt een deel van deze reserve ingezet Jaarstukken 2018 · 145 Bestemmingsreserve nieuw beleid Impuls Zandmeren 2017; Doel van deze reserve is het beschikbaar houden Zonnepanelen gemeentewerf en school Velddriel; van vrij besteedbare incidentele middelen. Kruispunt Bernseweg / Weigraaf 2018; Deze reserve is ontstaan uit de vrijval van reserves Wegenbeheerplan 2018; (o.a. als gevolg van vaststelling van de nota reserves Camerasysteem + videokast raadzaal Kerkdriel 2018 en voorzieningen van februari 2010) en uit positieve exploitatieresultaten vanuit de jaarrekeningen. Uit een zevental van bovengenoemde reserves is In 2018 bedraagt de rentebijschrijving€ 149.000 en € 203.000 onttrokken ter dekking van kapitaallasten. zijn een zestal posten onttrokken tot een totaalbedrag De reserve inventarisatie IBOR is opgeheven en het van€ 467.000. Dit zijn€ 8.000 voor project fase 1 saldo toegevoegd aan de Algemene reserve. Aan de arbeidsmigranten,€ 35.000 voor aanvulling voor reserve Brede scholen Velddriel en Ammerzoden is het GVVP, € 18.000 voor het actualiseren van het voor de laatste keer€ 73.500 toegevoegd vanuit de groenplan,€ 187.000 voor het project AVG,€ 50.000 voorzieningen onderhoud gemeentelijke gebouwen. voor de functionaris gegevensbescherming en Aan de laatste drie reserves is respectievelijk € 170.000 voor de visie recreatie en toerisme. € 350.000, € 1.041.000 en € 68.000 toegevoegd. Vanuit het jaarrekeningresultaat 2017 € 350.000 en Bestemmingsreserve precariobelasting € 486.000. Uit de exploitatie 2018 € 417.000 voor de Doel van deze reserve is het beschikbaar houden reserve Wegen beheerplan. De afbouw van de baten van vrij besteedbare incidentele middelen. precariobelasting groot€ 220.000 uit de exploitatie Deze reserve is vanaf 2011 ontstaan uit de ontvangen worden ook aan deze reserve toegevoegd. De vorming middelen van de heffing van de precariobelasting op van een nieuwe reserve(€ 68.000) ter dekking van leidingen. Inmiddels is duidelijk dat Maasdriel deze de kapitaallasten van het camerasysteem en de belasting nog mag heffen t/m kalenderjaar 2021. videokast komt uit de reserve ICT. M.b.t. de structurele exploitatiebaten wordt een afbouwregeling getroffen in de komende begrotingen. Bestemmingsreserve bovenwijkse voorzieningen In 2018 bedraagt de jaarlijkse storting€ 1.128.000. Doel van de reserve is dekking van de kosten van De rentebijschrijving bedraagt€ 168.000. Liander de bovenwijkse voorzieningen. Deze reserve wordt heeft het door haar ingestelde beroep in cassatie gevoed uit opbrengsten van bouwgrondexploitaties inmiddels verloren. Voor meer informatie wordt en samenwerkingsovereenkomsten. In 2018 is verwezen naar de paragraaf Lokale heffingen. € 483.000 gestort. Bestemmingsreserves kapitaallasten investeringen Bestemmingsreserve personeelsaangelegenheden Doel van deze reserves is dekken van de Doel van de reserve is het beschikbaar houden van kapitaallasten die voortvloeien uit een specifieke middelen voor personele aangelegenheden. investering. Het betreft de volgende reserves: De reserve is gevormd uit niet bestede budgetten van opleidingen en flexibele beloning. In overleg met Bouw gemeentewerf OW Hedel; de OR zal voor de bestemming van deze reserve een Aanpassingen bibliotheek Kerkdriel 2006; voorstel worden gedaan aan het bestuur. In 2018 is Bestemmingsreserve inventarisatie IBOR; € 14.000 onttrokken aan deze reserve. Kunstgrasvelden DSC Kerkdriel 2009; Verbouwing kantine gemeentehuis 2009; Bestemmingsreserve projectbudgetten Brede school Velddriel en Ammerzoden; Deze nieuwe reserve heeft tot doel om alle Nieuwe Meidoorn Kerkstraat Kerkdriel; incidentele budgetten die in enig jaar beschikbaar MFC Heerewaarden; zijn gesteld, maar die nog niet volledig zijn besteed, Verkeers- en wegmaatregelen Kerkdriel 2017; maar wel binnen maximaal 3 jaren zullen worden 146 - Jaarstukken 2018 besteed, over te hevelen naar een volgend dienstjaar. Bestemmingsreserve bouwgrondexploitatie Hiertoe is door de raad besloten en als er binnen Doel van de reserve is een buffer om risico's van de regels wordt gehandeld dan hoeft niet elke bouwgrondexploitaties en strategische gronden overheveling te worden geaccordeerd door de raad. af te dekken. In 2018 is deze reserve met€ 25.000 In 2018 is€ 797.000 (13 projecten) aan deze reserve verlaagd voor het verrichten van onderzoek naar een toegevoegd en in 2019 worden deze budgetten weer nieuw bedrijventerrein. Daarnaast is er€ 1.339.000 vrijgegeven. onttrokken en toegevoegd aan de verliesvoorziening grondexploitaties algemeen. Zie ook de Bestemmingsreserves incidentele lasten exploitatie paragraaf grondbeleid. Doel van deze reserves is dekken van incidentele lasten in de exploitatie. Het betreft de volgende reserves: Centrumplan Kerkdriel; Intensivering glastuinbouw; Projecten onderwijsbeleid; Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO); Stimuleringsregeling goedkope woningbouw; Sociaal Domein; Extra onvoorzien onderhoud excl. Sesam Arbeidsmigranten De totale onttrekking bedraagt€ 939.000, waarvan € 91.000 naar Woningstichting Maasdriel en€ 77.000 als voorschot voor het project herstructurering tuinbouw Bommelerwaard en€ 9.000 uit de reserve Stimuleringsregeling goedkope woningbouw ter dekking van de lasten m.b.t. startersleningen. € 4.000 is besteed aan een scholenonderzoek in Hedel, dat nog niet afgerond is t.l.v. de reserve projecten onderwijs. Ook is er m.b.t. een vijftal onderwerpen in totaal€ 758.000 onttrokken aan de reserve Sociaal domein (tekorten Jeugd en WMO, Krachtige Kernen, vroegsignalering en POH Jeugd). In de reserve Intensivering glastuinbouw is vanuit de exploitatie€ 23.000 gestort. Als gevolg van een raadsbesluit uit mei 2018 is een nieuwe reserve Arbeidsmigranten gevormd van€ 300.000 om eventuele verliezen in de eerste jaren dat het huisvestingsbeleid arbeidsmigranten gaat lopen te kunnen opvangen. jaarstukken 2018 - 147 Bijlage 2 Specificatie voorzieningen Overzicht voorzieningen Saldo begin Dotaties Vrijgevallen Besteding Saldo eind (bedragen in € 1.000) 2018 bedragen 2018 Verplichtingen en verliezen Wachtgelden bestuurders 198 130 60 8 Wachtgelden personeel 283 329 133 479 Pensioenverplichtingen wethouders 1.749 112 68 1.793 Afwikkeling Vlagheide 155 30 125 Gevolgen planologische maatregelen 710 710 0 Riolering 6.431 173 6.604 Wegen (IBOR excl. riolering) 430 610 Subtotaal 8.528 1.161 73 1.338 8.278 Bijdragen met bestedingsverplichting Legaat van Cooth 11 11 11 0 0 0 11 Totaal voorzieningen ----- Toelichting € 60.000. Via de bestuursrapportage 2018 is al Hieronder wordt per voorziening het doel van € 70.000 aan deze voorziening onttrokken, gezien de voorziening en de wijzigingen op de de positieve verwachting. Daarnaast is in verband voorziening toegelicht. met de actualisatie van toekomstige lasten alsnog een bedrag van€ 60.000 aan deze voorziening Voorziening wachtgelden personeel onttrokken. De verwachting is dat in 2019 alleen nog Doel van de voorziening is dekking van wachtgelden over de eerste maanden nog gering wachtgeld zal en salarissen van voormalig en boventallig personeel. worden verstrekt aan 1 voormalige bestuurder. In 2018 bedragen de werkelijke lasten€ 133.000. Het gaat om zes personen met verplichtingen van Voorziening pensioenverplichtingen wethouders verschillende omvang. In de begroting was gerekend Doel van de voorziening is dekking van het met vier personen. Conform de bestuursrapportage ouderdomspensioen of het nabestaandenpensioen 2018 is een bedrag van€ 290.000 gedoteerd. van voormalige bestuurders. In 2018 bedroegen Daarnaast is in verband met de actualisatie van de werkelijk lasten€ 68.000. Het betreffen 24 toekomstige lasten voor vijf personen alsnog een voormalige wethouders of hun partners (ook van bedrag van€ 39.000 in de voorziening gestort. voormalige gemeenten). De oorspronkelijk geraamde storting in deze voorziening bedraagt€ 66.000 en Voorziening wachtgelden bestuurders is ook gedoteerd. Daarnaast is, in verband met de Doel van de voorziening is dekking van de actualisatie van toekomstige lasten berekend door wachtgelden van voormalige bestuurders ProAmbt, een extra bedrag gestort van€ 46.000. (2 personen). In 2018 bedragen de werkelijke lasten Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie i _() _,. doeleinden d.d: Q.4.0 7-2019 ~ 148 · Jaarstukken 2018 Afwikkeling Vlagheide Gymzaal De Muggenheuvel te Velddriel; Onlangs heeft het voormalig Stadsgewest Peuterspeelzaal het Knuffelhuske te Kerkdriel; 's-Hertogenbosch de grondexploitatie van voormalige Sport- en manifestatiehal en zwembad De Kreek Stortplaats De Vlagheide te Schijndel geactualiseerd. te Kerkdriel; Hierbij is het geprognotiseerde tekort voor Maasdriel MFC De Steen, Heerewaarden; becijferd op € 125.000. Brede scholen Ammerzoden en Velddriel; Geprivatiseerd openbaar onderwijs; Gevolgen planologische maatregelen Bijzonder basisonderwijs. Ontwikkelingen in 2017 hebben ons genoopt een voorziening Gevolgen planologische maatregelen te De financiële gevolgen van het beheerplan zijn in vormen tot een bedrag van€ 710.000. In 2018 is deze deze jaarrekening verwerkt. In 2018 bedraagt de voorziening volledig aangewend. jaarlijkse storting vanuit de exploitatie€ 379.000. De werkelijke lasten in 2018 bedragen€ 586.000, Voorziening grondexploitaties algemeen waarvan voor het gemeentehuis in Kerkdriel Doel van de voorziening is dekking van verliezen € 155.000 en voor de Kreek in Kerkdriel€ 126.000. op grondexploitaties. Deze voorziening wordt op Een bedrag van € 73.500 is over 2018 voor het basis van de BBV direct in mindering gebracht laatst onttrokken aan alle voorzieningen en gestort op de balanspost voorraden, vandaar dat deze in de bestemmingsreserve Brede school Velddriel niet is opgenomen in voorstaande tabel. In 2018 en Ammerzoden conform eerdere besluitvorming is deze voorziening opgehoogd, t.l.v. de reserve door de raad. Bouwgrondexploitaties, met€ 1.253.000 omdat de toekomstige resultaten van de lopende Voorziening riolering bouwgrondexploitaties meer negatief zijn bijgesteld. Doel van de voorziening is egalisatie van de lasten Voor meer informatie wordt verwezen naar de in verband met de uitvoering van het Gemeentelijk paragraaf Grondbeleid. water- en rioleringsplan (WRP). In 2018 is € 173.000 gestort in de voorziening, ondanks het Voorziening onderhoud gemeentelijke feit dat geraamd werd dat een bedrag van gebouwen € 138.000 zou worden onttrokken. Onder andere Doel van de voorziening is egalisatie van de lasten door achterblijvende activiteiten en investeringen en in verband met de uitvoering van het beheerplan door hogere opbrengsten rioolrecht is respectievelijk van de gemeentelijke gebouwen. Het betreft de minder uitgegeven en en meer ontvangen waardoor volgende voorzieningen: er meer is gestort in deze voorziening. De voorziening bedraagt momenteel€ 6,6 miljoen. Het nieuwe WRP Gemeentehuis Kerkstraat 45; wat gezamenlijk met Zaltbommel is opgesteld wordt Gemeentewerf Maasdijk Hedel; gevolgd en er is besloten de jaarlijkse rioolheffing Gemeentegebouwen algemeen; gelijk te laten en niet te indexeren. Kerktorens; Vanuit BSR wordt getracht binnen haar werkgebied Molen; een eenduidige verordening rioolrecht op te stellen Overige gemeentegebouwen; en dit kan betekenen dat de aanslagen voor de Gemeentewoning te Alem; burgers gaan wijzigen, maar de totale opbrengst Bergingen begraafplaatsen; zal voor de gemeente de komende jaren zeker Dorpshuizen niet in eigen exploitatie; niet stijgen. Gymzaal Hoge Wal te Hedel; Gymzaal De Treffer te Ammerzoden; Gymzaal De Bogerd te Rossum; Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie doeleinden d.d: 04-07-2019 Jaarstukken 2018 · 149 Voorziening Wegen Doel van de voorziening is egalisatie van de lasten in verband met de uitvoering van het Wegbeheerplan. In 2018 is€ 609.000 in de voorziening gestort. De aanwending van deze voorziening bedroeg € 752.000. Het saldo van deze voorziening bedraagt momenteel€ 288.000. Voorziening Legaat van Cooth Doel van de voorziening is beschikbaar houden van het legaat van Cooth. De revenuen van het legaat worden aangewend voor onderwijsdoeleinden. In 2018 hebben geen stortingen of onttrekkingen plaatsgevonden. Ct bakertilly Gewaarm erkt voo r identificatie ~ doeleinden d.d: 04-0 7-2019 ~ 150 - Jaarstukken 2018 Bijlage 3 Overzicht dotaties 2018 reserve Projectbudgetten Kostenplaats Beoordeling 6306000 88.500 88.500 88.500 Betreft bijdrage vanuit jaarrekeningresultaat 88.500,0 Kabels en leidingen 2017 voor het afstoten van de waterleiding aan de Zandstraat. Project is in de voorbereidingsfase. Werkzaamheden starten in maart 2019. Bedrag kloP.t. 6520005 170.000 170.000 11.000 159.000 Betreft budget uit het jaarrekeningresultaat 159.000,0 Recreatie en 2017 voor visie recreatie en toerisme. Project toerisme is in januari 2019 pas van start gegaan. 6520005 122.500 57.500 65.000 Betreft incidente! middelen recreatie en 65.000,0 Recreatie en toerisme. Vorig jaar ook al overgeheveld. Dit toerisme jaar maar gedeeltelijk uitgevoerd. Planning is dat dit in 2019 afgerond wordt. Met Tomas afgesproken dat het volgend jaar niet nog een keer overgeheveld wordt. 6672010 169.000 169.000 5.000 164.000 Voor de uitvoering van het vastgestelde 164.000,0 Krachtige Kernen uitvoeringsplan Krachtige Kernen is het huidige budget nodig om uitvoeringskosten te dekken. 6660035 30.000 30.000 30.000 Betreft budget voor POH-Jeugd wat bij de 30.000,0 Generalistische begroting 2018 als wens is opgenomen en Basis Jeugd GGZ goedgekeurd. Uitvoering begint pas in 2019. 668003 70.000 70.000 70.000 Betreft tijdelijke capaciteit voor een pilot 70.000,0 Vroegsignalering vroegsignalering (budgetcoach). Dit is in 2018 niet opgepakt en wordt op dit moment invulling aan gegeven. 6200005 35.000 35.000 8.246 26.754 Bestrijding illegale drugsafval. Er loopt 26.754,0 Uitvoering vanaf sept/okt een pilot en het restbedrag projecten IV-beleid is nodig. 6200005 100.000 100.000 51.882 48.118 Betreft handhaving camping(s). Het restant- 48.118,0 Uitvoering budget is zeker nodig en bij de berap 2019 projecten IV-beleid wordt bekeken of er meer budget nodig is. 5070500·Realisatie 77.000 Projectbudget Integraal beleidsadviseur en Beheer 6711000 25.000 25.000 25.000 Vervolg onderzoek nieuw bedrijventerrein 25.000,0 Bestemmings- uit Berap 2018 plannen 6310000 Projectbudget actualisatie Groen- en bomen- Openbaar groen beleidsplan, budget meenemen naar 2019 6304500 60.000 60.000 38.138 21.862 Projectbudget GWP 21.862,0 Verkeersveilig- heidscoördinatie 6501500 IJsbaan 5.000 1.130 Onderzoek ijsbaan nog niet in zijn geheel 3.870,0 uitgevoerd Totaal Mih!Hi Jaarstukken 2018 - 151 Bijlage 4 Specifieke uitkeringen (SiSa bijlage) SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2018 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa d.d. 10 januari 2019 OCW D9 Onderwijsachterstandenbeleid 2011-2018 Besteding (jaar T) aan voorzieningen voor Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (OAB) Besluit specifieke uitkeringen voorschoolse educatie die voldoen aan de (naast WE) voor leerlingen met een grote gemeentelijke onderwijsachterstandenbeleid wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel achterstand in de Nederlandse taal {conform 2011-2018 Gemeenten 166, eerste lid WPO) artikel 165 WPO) Aard controle R Aard controle R lndicatornummer: D9 / 01 lndicatornummer: D9 / 02 €55.974 €0 Hieronder per regel één gemeente(code) Aan andere gemeenten (in jaar T) selecteren en in de kolommen ernaast de overgeboekte middelen {lasten) verantwoordingsinformatie voor die gemeente uit de specifieke uitkering invullen onderwijsachterstandenbeleid Bedrag Aard controle R lndicatornummer: D9 / 05 1 060263 Gemeente Maasdriel SZW G2 Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 Besteding (jaar T) algemene bijstand Participatiewet_gemeentedeel 2018 Gemeente Gemeente 1.1 Participatiewet {PW) 1.1 Participatiewet (PW) - 1 .. ',.- ' Alle gemeenten verantwoorden hier het '.. :.· .: ' . '\ ,~ ' l I ~ gemeentedeel over {jaar T), ongeacht of de - ,..,,I_ .' .' ~ • -~-!, ",; ' , ~ ,,- ' - • ~ gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken Aard controle R Aard controle R heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr. lndicatornummer: G2 / 01 lndicatornummer: G2 / 02 €0 €0 Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen beginnende zelfstandigen Gemeente Gemeente 1.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 1.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) zelfstandigen) (Bbz 2004) Aard controle R Aard controle R lndicatornummer: G2 / 07 lndicatornummer: G2 / 08 €0 €0 ((; bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie 1._\) - doeleinden d.d: 04- 07-201Q ~ 152 - Jaarstukken 2018 Besteding (jaar T) aan afspraken over Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1) voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, Deze indicator is bedoeld voor de houders van kindcentra en tussentijdse afstemming van de peuterspeelzalen (conform artikel juistheid en volledigheid van de 167WPO) verantwoordingsinformatie Aard controle R Aard controle R lndicatornummer: D9 / 03 lndicatornummer: D9 / 04 €0 €0 Hieronder per regel één Van andere gemeenten in (jaar T) Eindverantwoording Ja/Nee gemeente(code) selecteren overgeboekte middelen (baten) en in de kolommen ernaast de uit de specifieke uitkering verantwoordingsinformatie voor die onderwijsachterstandenbeleid gemeente invullen Bedrag Aard controle n.v.t Aard controle R Aard controle n.v.t. lndicatornummer: D9107 lndicatornummer: D9 / 09 Nee Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk) Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente 1.2 Wet inkomensvoorziening oudere 1.2 Wet inkomensvoorziening oudere 1.3 Wet inkomensvoorziening oudere 1.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte en gedeeltelijk arbeidsongeschikte en gedeeltelijk arbeidsongeschikte en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) werkloze werknemers (IOAW) gewezen zelfstandigen (IOAZ) gewezen zelfstandigen (IOAZ) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R lndicatornummer: G2 / 04 lndicatornummer: G2 / 05 lndicatornummer: G2 / 06 €0 €0 €0 €0 Baten (jaar T) WWIK (exclusief Rijk) Besteding (jaar T) Loonkostensubsidie Baten (jaar T) Loonkostensubsidie Volledig zelfstandige uitvoering o.g.v. art. 10d Participatiewet o.g.v. art. 10d Participatiewet (excl. Ja/Nee Rijk) Gemeente Gemeente Gemeente 1.6 Wet werk en inkomen kunstenaars I. 7 Participatiewet (PW) 1.7 Participatiewet (PW) (WWIK) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle n.v.t. lndicatornummer: G2 / 09 lndicatornummer: G2 / 10 lndicatornummer: G2 / 11 lndicatornummer: G2 / 12 €0 €0 €0 Nee Jaarstukken 2018 - 153 SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2018 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa d.d. 10 januari 2019 SZW G2A Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 Hieronder per regel één gemeente(code) Besteding (jaar T-1) algemene bijstand Participatiewet_totaal 2017 uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor Gemeenten die uitvoering in (jaar T-1) geheel die gemeente invullen inclusief geldstroom naar openbaar lichaam of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden 1.1 Participatiewet (PW) hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G2B + deel gemeente uit Aard controle R (jaar T-1) regeling G2A) lndicatornummer: G2A / 01 lndicatornummer: G2A / 02 1 060263 Gemeente Maasdriel €3.095.305 Hieronder per regel één gemeente(code) Besteding (jaar T-1) algemene bijstand uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen inclusief geldstroom naar openbaar lichaam 1.1 Participatiewet (PW) Aard controle n.v.t. Aard controle R lndicatornummer: G2A / 01 lndicatornummer: G2A / 02 1 060263 Gemeente Maasdriel €619 Hieronder verschijnt de gemeente(code) Baten (jaar T-1) Loonkostensubsidie o.g.v. art. conform de keuzes gemaakt bij indicator G2A 10d Participatiewet (excl. Rijk) /01 inclusief geldstroom naar openbaar lichaam In de kolommen hiernaast de verantwoordings- informatie voor die gemeente invullen Participatiewet (PW) Aard controle n.v.t. lndicatornummer: G2A / 13 lndicatornummer: G2A / 14 060263 Gemeente Maasdriel € o SZW G3 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 Besteding (jaar T) levensonderhoud Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief levensonderhoud beginnende gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief Bob) zelfstandigen)_gemeentedeel 2018 Aard controle n.v.t. Aard controle R Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) lndicatornummer: G2A / 01 tndtcatomummere G2A / 02 2004 €0 €0 Alle gemeenten verantwoorden hier het Baten {jaar T) Bob (exclusief Rijk) Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken Aard controle R ---~- Aard controle R heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam lndicatornummer: G3 / 07 opgericht op grond van de Wgr. €0 €0 ~~~~~I.~! -i-- doeleinden d.d: 04-07-2019 154 - Jaarstukken 2018 Baten (jaar T-1) algemene bijstand Besteding (jaar T-1) IOAW Baten (jaar T-1) IOAW (exclusief Rijk) Besteding (jaar T-1) IOAZ (exclusief Rijk) inclusief geldstroom naar openbaar inclusief geldstroom naar openbaar inclusief geldstroom naar openbaar inclusief geldstroom naar openbaar lichaam lichaam lichaam lichaam 1.1 Participatiewet (PW) 1.2 Wet inkomensvoorziening oudere 1.2 Wet inkomensvoorziening oudere 1.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte en gedeeltelijk arbeidsongeschikte en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) werkloze werknemers (IOAW) gewezen zelfstandigen (IOAZ) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R lndicatornummer: G2A / 03 lndicatornummer: G2A / 04 lndicatornummer: G2A / 05 lndicatornummer: G2A / 06 € 77 .395 € 232.145 €360 €70.969 Baten (jaar T-1) algemene bijstand Besteding (jaar T-1) IOAW Baten (jaar T-1) IOAW (exclusief Rijk) Besteding (jaar T-1) IOAZ (exclusief Rijk) inclusief geldstroom naar openbaar inclusief geldstroom naar openbaar inclusief geldstroom naar openbaar inclusief geldstroom naar openbaar lichaam lichaam lichaam lichaam 1.1 Participatiewet (PW) 1.2 Wet inkomensvoorziening oudere 1.2 Wet inkomensvoorziening oudere 1.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte en gedeeltelijk arbeidsongeschikte en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) werkloze werknemers (IOAW) gewezen zelfstandigen (IOAZ) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R lndicatornummer: G2A / 03 lndicatornummer: G2A / 04 lndicatornummer: G2A / 05 lndicatornummer: G2A / 06 €29.197 -€ 7.200 €0 €103.929 Baten (jaar T) levensonderhoud Baten (jaar T) kapitaalverstrekking Besteding (jaar T) aan onderzoek Besteding (jaar T) Bob gevestigde zelfstandigen (exclusief (exclusief Bob) (exclusief Rijk) als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 Bob') (exclusief Rijk) (exclusief Bob) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R lndicatornummer: G2A / 03 lndicatornummer: G2A / 04 lndicatornummer: G2A / 05 lndicatornummer: G2A / 06 €0 €0 €0 €0 Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee Aard controle n.v.t. lndicatornummer: G3 / 09 Nee Jaarstukken 2018 - 155 SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2018 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa d.d. 10 januari 2019 SZW G3A Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 Hieronder per regel één gemeente(code) Besteding (jaarT-1) levensonderhoud (exclusief levensonderhoud beginnende uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) zelfstandigen)_totaal 2017 ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) inclusief geldstroom naar openbaar lichaam 2004 Aard controle n.v.t. Aard controle R Gemeenten die uitvoering in (jaar T-1) geheel lndicatornummer: G3A / 01 lndicatornummer: G3A / 02 of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een 060263 Gemeente Maasdriel €47.901 Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier het totaal {jaar T-1). Hieronder verschijnt de gemeente(code) Besteding (jaar T-1) Bob conform de keuzes gemaakt bij G3A / 01 (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G3B + deel gemeent_e uit (jaar T-1) regeling G3) In de kolommen hiernaast de verantwoordings- inclusief geldstroom naar openbaar lichaam informatie voor die gemeente invullen Aard controle n.v.t. Aard controle R lndicatornummer: G3A / 07 lndicatornummer: G3A / 08 060263 Gemeente Maasdriel €0 156 - Jaarstukken 2018 Besteding (jaar T-1) Baten (jaar T-1) levensonderhoud Baten (jaar T-1) kapitaalverstrekking Besteding (jaar T-1) aan onderzoek kapitaalverstrekking (exclusief Bob) gevestigde zelfstandigen (exclusief (exclusief Bob) (exclusief Rijk) als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 Bob) (exclusief Rijk) (exclusief Bob) inclusief geldstroom naar openbaar inclusief geldstroom naar openbaar in~lusief geldstroom naar openbaar inclusief geldstroom naar openbaar lichaam lichaam lichaam lichaam Aard controle R Aard controle R Aard controle R lndicatornummer: G3A / 03 lndicatornummer: G3A / 04 lndicatornummer: G3A / 05 lndicatornummer: G3A / 06 €0 €2.172 €83.303 €27.147 Baten (jaarT-1) Bob (exclusief Rijk) Besteding (jaarT-1) aan Baten (jaarT-1) IOAW (exclusiefRijk) Besteding {jaarT-1) IOAZ uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 inclusief geldstroom naar openbaar inclusief geldstroom naar openbaar inclusief geldstroom naar openbaar inclusief geldstroom naar openbaar lichaam lichaam lichaam lichaam 1.2 Wet inkomensvoorziening oudere 1.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) gewezen zelfstandigen (IOAZ) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R lndicatornummer: G3A / 09 lndicatornummer: G3A / 10 lndicatornummer: G2A / 05 lndicatornummer: G2A / 06 €0 €0 Ct bakertilly Gewaarmerkt voor identificatie \@) / doeleinden d.d: 04-07·2019 ,w- Jaarstukken 2018 - 157 Bijlage 5 Gerealiseerde baten en lasten per taakveld Realisatie per taakveld (bedragen in€) Lasten 2018 Baten 2018 Saldo 2018 0. Bestuur en ondersteuning 0.1 Bestuur 1.781.943 132.674 -1.649.269 0.2 Burgerzaken 623.262 -168.814 0.3 Beheer overige gebouwen en gronden 317.289 121.670 -195.620 0.4 Overhead 8.963.542 224.707 -8.738.835 0.5 Treasury 173.601 270.416 96.814 0.61 OZB woningen 284.386 2.901.734 2.617.348 0.62 OZB niet-woningen 1.992.486 1.992.486 0.63 Parkeerbelasting 0.64 Belastingen overig 4.456 1.959.477 1.955.021 0.7 Algemene uitkeringen en overige uitkeringen 4.024 gemeentefonds 0.8 Overige baten en lasten 1.265.431 1.265.431 0.9 Vennootschapsbelasting (VpB) 0.10 Mutaties reserves 3.777.929 3.880.099 102.170 0.11 Resultaat van de rekening van baten en lasten 788.215 -788.215 1. Veiligheid 1.1 Crisisbeheersing en brandweer 33.674 196.095 162.422 1.2 Openbare orde en veiligheid 2.063.158 42.373 -2.020.785 2. Verkeer, vervoer en waterstaat 2.1 Verkeer en vervoer 2.053.911 179.488 -1.874.423 2.2 Parkeren 2.3 Recreatieve havens 2.4 Economische havens en waterwegen 1.869 -1.869 2.5 Openbaar vervoer 31.212 13.840 -17.372 3. Economie 3.1 Economische ontwikkeling 229.168 -229.168 3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur 3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen 87.795 44.948 -42.847 4.2 Onderwijshuisvesting 695.708 204.444 -491.265 5.2 Sportaccommodaties 1.067.470 268.986 -798.484 5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie 124.693 -124.693 5.4 Musea 10.518 -10.518 158 - Jaarstukken 2018 Realisatie per taakveld (bedragen in€) Lasten 2018 Baten 2018 Saldo 2018 5.5 Cultureel erfgoed 43.975 5.611 -38.364 5.6 Media 518.382 -518.382 5. 7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 298.150 -1.087.851 6. Sociaal domein 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie 620.052 36.306 -583.746 6.2 Wijkteams 508.094 -508.094 6.3 Inkomensregelingen 5.707.523 -1.402.104 6.4 Begeleide participatie 1.821.504 -329.003 -2.150.507 6.5 Arbeidsparticipatie -37.633 6.6 Maatwerkvoorziening (WMO) 671.194 27.152 -644.042 6. 71 Maatwerkdienstverlening 18+ 3.901.634 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- 4.300.773 443.073 -3.857.700 6.81 Geëscaleerde zorg 18+ 6.82 Geëscaleerde zorg 18- 41.462 48.500 7.038 7. Volksgezondheid en milieu 7.1 Volksgezondheid 1.209.653 -1.209.653 7.2 Riolering 1.918.389 2.591.871 673.482 7.3 Afval 1.675.768 1.828.185 152.417 7 .4 Milieubeheer 7 .5 Begraafplaatsen en crematoria 123.634 55.258 -68.376 8. Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing 8.1 Ruimtelijke ordening 2.319.409 2.313.676 -5.733 8.2 Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen) 4.684.887 -1.254.165 8.3 Wonen en bouwen 1.258.464 1.102.352 -156.112 Totalen taakveld 0 t/m 8 59.327.550 59.327.550 Ct bakertilly Gewaarme rkt voor identificatie doeleinden d.d: 04- 07-2019 Jaarstukken 2018 • 159 a.--·-1 MAA~ bakertillya. Gewaarmerkt voor identificatie f.P . doeleinden d.d: 04-07-2019 ~ Accountants ((; bakertilly Baker Tilly (Netherlands) N.V. Bijster 39 Postbus 3814 4800 DV Breda T: +31 (0)76 525 00 00 Aan de gemeenteraad van de F: +31 (0)76 525 00 50 Gemeente Maasdriel [email protected] www.bakertilly.nl KvK:24425560 CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2018 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2018 van de gemeente Maasdriel te Kerkdriel gecontroleerd. Naar ons oordeel: • geeft de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2018 als van de activa en passiva van de gemeente Maasdriel op 31 december 2018 in overeenstemming met Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV); • voldoen de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties over 2018, vanwege het belang van de aangelegenheid beschreven in de paragraaf "De basis voor ons afkeurend rechtmatigheidsoordeel", niet in alle van materieel belang zijnde aspecten aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat deze bedragen niet in overeenstemming zijn met de begroting en met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, waaronder verordeningen. De jaarrekening bestaat uit: 1. de balans per 31 december 2018; 2. overzicht van baten en lasten over 2018; 3. de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen; 4. de bijlage specificatie van de reserves; 5. de bijlage specificatie van de voorzieningen; 6. de SiSa-bijlage met de verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen; 7. de bijlage met het overzicht van de gerealiseerde baten en lasten per taakveld. Alle diensten worden verricht op basis van een overeenkomst van opdracht, gesloten met Baker Tilly (Nether1ands) N.V., waarop van toepassing zijn de algemene voorwaarden, gedeponeerd bij Baker Tilly (Netherlands) N.V. trading as Baker Tilly is a member of the global network of de Kamer van Koophandel onder nr. 24425560. In deze voorwaarden is een beperking van Baker Tilly International Ltd., the members of which are separate and independent legal entities. aansprakelijkheid opgenomen. Accountants Ct bakertilly De basis voor ons oordeel De basis voor ons afkeurend rechtmatigheidsoordeel Wij hebben geconstateerd dat de gemeente Maasdriel voor een bedrag van€ 5.050.000 aan verplichtingen is aangegaan die, waar dit wel vereist was, niet volgens de Europese aanbestedingswet zijn aanbesteed. Van het genoemde bedrag is€ 1.505.000 verantwoord in de lasten van het boekjaar 2018. Het restant van € 3.545.000 betreft verplichtingen voor het boekjaar 2019 en verder en is vermeld in de toelichting van belangrijke financiële verplichtingen onder de overige bepalingen inzake de balans. Daarnaast is er een rechtmatigheidsfout geconstateerd voor een bedrag van € 156.000 als gevolg van overschrijding van investeringskredieten. De rechtmatigheidsfouten overschrijden het in de paragraaf "Materialiteit" genoemde percentage voor fouten. De basis voor ons oordeel bij de jaarrekening Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden, het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (Bado), het normenkader rechtmatigheid 2018 dat is vastgesteld door de raad en het controleprotocol WNT 2018 (Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector) vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie 'Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening'. Wij zijn onafhankelijk van de gemeente Maasdriel zoals vereist in de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta), de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Naleving anticumulatiebepaling WNT niet gecontroleerd In overeenstemming met het Controleprotocol WNT 2018 hebben wij de anticumulatiebepaling, bedoeld in artikel 1.6a WNT en artikel 5, lid 1, subj Uitvoeringsregeling WNT, niet gecontroleerd. Dit betekent dat wij niet hebben gecontroleerd of er wel of niet sprake is van een normoverschrijding door een leidinggevende topfunctionaris vanwege eventuele dienstbetrekkingen als leidinggevende topfunctionaris bij andere WNT-plichtige instellingen, alsmede of de in dit kader vereiste toelichting juist en volledig is. Materialiteit Op basis van onze professionele oordeelsvorming hebben wij de materialiteit voor de jaarrekening als geheel bepaald op€ 572.000. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1 % en voor onzekerheden 3% van de totale lasten inclusief toevoegingen aan reserves, zoals voorgeschreven in artikel 2 lid 1 Bado. Daarbij zijn voor de controle van de in de jaarrekening opgenomen WNT-informatie de materialiteitsvoorschriften gehanteerd zoals vastgelegd in het Controleprotocol WNT 2018. Wij houden ook rekening met afwijkingen en/of mogelijke afwijkingen die naar onze mening voor de gebruikers van de jaarrekening om kwalitatieve redenen materieel zijn, zoals ook bedoel in artikel 3 Bado. Wij zijn met de raad overeengekomen dat wij aan de raad tijdens onze controle geconstateerde afwijkingen die groter zijn dan € 25.000 rapporteren alsmede kleinere afwijkingen die naar onze mening om kwalitatieve, Sisa- of WNT-redenen relevant zijn. 2 Accountants B. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen andere informatie Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvatten de jaarstukken andere informatie, die bestaat uit: • inleiding; • het jaarverslag, waaronder het totaaloverzicht, de programmaverantwoording en de paragrafen; • bijlage Overzicht dotaties 2018 reserve Projectbudgetten; Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat. Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat. Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening. Het College van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het jaarverslag in overeenstemming met het BBV. C. Beschrijving van verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening Verantwoordelijkheden van het College van burgemeester en wethouders en de raad voor de jaarrekening Het College van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met het BBV. Het College van burgemeester en wethouders is ook verantwoordelijk voor het rechtmatig tot stand komen van de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties, in overeenstemming met de begroting en met de in de relevante wet- en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen, opgenomen bepalingen, zoals opgenomen in het normenkader rechtmatigheid 2018. In dit kader is het College van burgemeester en wethouders tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het College van burgemeester en wethouders noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van die relevante wet- en regelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude. Bij het opmaken van de jaarrekening moet het College van burgemeester en wethouders afwegen of de financiële positie voldoende is om de gemeente in staat te stellen de risico's vanuit de reguliere bedrijfsvoering financieel op te vangen. Het College van burgemeester en wethouders moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de risico's kunnen worden opgevangen toelichten in de jaarrekening. De raad is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de gemeente. Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken. 3 Accountants Ct bakertilly Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fouten of fraude en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, het Bado, het normenkader rechtmatigheid 2018, het Controleprotocol WNT 2018, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit: • het identificeren en inschatten van de risico's o dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude o dat baten en lasten alsmede de balansmutaties als gevolg van fouten of fraude niet in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen het in reactie op deze risico's bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing; • het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeente; • het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door het College van burgemeester en wethouders van de gemeente en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan; • het vaststellen dat de door het College van burgemeester en wethouders gehanteerde afweging dat de gemeente in staat is de risico's vanuit de reguliere bedrijfsvoering financieel op te vangen aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de gemeente haar financiële risico's kan opvangen. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat de gemeente de financiële risico's niet kan opvangen. • het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; en • het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen en of de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen. Gegeven onze eindverantwoordelijkheid voor het oordeel zijn wij verantwoordelijk voor de controle van de jaarrekening van de gemeente, rekening houdend met de invloed daarop van de aard en de significantie van de activiteiten van uitvoeringsorganisaties ten behoeve van de gemeente. Op basis hiervan hebben wij de aard en de omvang bepaald van de uit te voeren werkzaamheden ten aanzien van deze uitvoeringsorganisaties. 4 Accountants Ct bakertilly Wij communiceren met de raad onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing. Breda, 4 juli 2019 Baker Tilly (Netherlands) N.V . ... ------~- . . - ·-~-. Paraaf voor waarmerkingsdoe/einden: ~ 5