Pieniądze leżą na boisku Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018” Czerwiec 2019 r. Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Spis treści

Podsumowanie 3

Metoda sporządzenia raportu 4

Biznesowy lider doradztwa dla sportu 6

Wstęp Prezesa Zarządu Ekstraklasa S.A. 8

Ekstraklasa: rozwój i nowoczesność 9

Ranking – przychody polskich klubów i ich zmiany 16

Ekstraklasa na tle Europy 21

„Wielka Piątka” zwiększa dystans 23

Frekwencja 24

Transfery 26

Wynagrodzenia 29

Przegląd klubów 31

Kontakt 48

2 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Podsumowanie

Tegoroczny raport „Piłkarska liga finansowa” Ekstraklasa z każdym rokiem polepsza swoją jest już trzynastą edycją opracowania pozycję na europejskim rynku piłkarskim. We przygotowanego przez firmę doradczą współpracy z biurem Deloitte w Manchesterze Deloitte we współpracy z klubami LOTTO tegoroczne dane klubów Ekstraklasy po Ekstraklasy oraz spółką Ekstraklasa S.A.. Raport raz kolejny zostały wykorzystane przy przedstawia przychody klubów piłkarskich przygotowaniu globalnego raportu „Annual uczestniczących w rozgrywkach Ekstraklasy Review of Football Finance”. w sezonie 2018/2019 za rok kalendarzowy 2018. Stabilność klubów Ekstraklasy poprawia się, W tegorocznej edycji na miejscu pierwszym ale niewątpliwie jest jeszcze wiele do zrobienia. uplasowała się Legia Warszawa. Klub ze stolicy W kolejnych latach uzupełnieniem coraz zdominował ranking „Piłkarska liga finansowa” lepszej ogólnej kondycji finansowej klubów wygrywając już ósmy rok z rzędu. Tegoroczna i budowy dochodowej polityki transferowej przewaga jest mniejsza niż rok wcześniej powinien być udział w europejskich pucharach. co jest efektem braku wpływów od UEFA W nadchodzącym sezonie reprezentować nas z tytułu udziału w europejskich pucharach. tam będą Piast Gliwice, Legia Warszawa, Lechia Drugie miejsce utrzymał Lech Poznań, którego Gdańsk oraz Cracovia. Nie pozostaje nic innego przychody również są niższe w stosunku do jak trzymać kciuki, by kluby te dotarły na jak roku 2017. Na trzecim stopniu podium znalazł najwyższy szczebel rozgrywek europejskich. się klub z Gdańska. Lechia również utrzymała swoją wysoką pozycję w rankingu notując Jednocześnie z nadzieją przyglądamy wzrost przychodów w 2018 roku. Szczególnie się ruchom samej Ekstraklasy S.A., która dobry wynik Lechia uzyskała z tytułu w ostatnim czasie podpisała obiecujące przychodów komercyjnych. umowy sponsoringowe oraz na sprzedaż praw do transmisji meczów, co powinno wpłynąć Patrząc na całą Ekstraklasę widzimy, że jej korzystnie na finanse całej ligi. łączne przychody z działalności operacyjnej (tzn. bez uwzględnienia transferów) po raz kolejny znacznie przekroczyły 500 mln złotych co pokazuje, że polska piłka nożna osiągnęła pod tym względem stabilność.

3 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Metoda sporządzenia raportu

Analogicznie do poprzednich rankingów •• Komercyjne – wpływy z umów sponsorskich, •• Lechia Gdańsk – dane obejmują sezony polskich klubów piłkarskich, tegoroczna reklam, sprzedaży koszulek, pamiątek 2009/2010, 2010/2011, 2011/2012 oraz edycja jest oparta na wielkości przychodów klubowych oraz inne przychody komercyjne 2012/2013. Ze względu na zmienioną formułę pochodzących z działalności sportowej. np. dotacje. raportu Ekstraklasy zdecydowano się na prezentację danych w układzie styczeń- Zaprezentowane przez nas przychody klubów Do udziału w rankingu zostały zaproszone grudzień od 2013 roku. nie uwzględniają takich kategorii jak transfery kluby, które w sezonie 2018/2019 grały •• Piast Gliwice – dane obejmują sezony bądź wypożyczenia piłkarzy, gdyż są to często w Ekstraklasie. Dane, w wyżej przedstawionym 2009/2010, 2010/2011, 2011/2012 oraz wydarzenia jednorazowe i nie odzwierciedlają podziale, zostały dostarczone bezpośrednio 2012/2013. Ze względu na zmienioną formułę możliwości generowania stałych przychodów przez kluby (część danych historycznych raportu Ekstraklasy zdecydowano się na przez klub (transfery nie stanowią trwałego pochodzi z poprzednich edycji rankingu). prezentację danych w układzie styczeń- źródła budowania całościowej wartości futbolu, Nasze rankingi zostały przygotowane za lata grudzień od 2013 roku. Dodatkowo dane za ponieważ przychody z transferu jednego klubu kalendarzowe od 2006 do 2017 oraz za rok sezon 2009/2010 nie zawierają rozbicia na są kosztem innego). W raporcie prezentowane 2018. Poniżej przedstawiamy kluby, które co do wpływy z praw do transmisji oraz komercyjne są natomiast w oddzielnej klasyfikacji. W celu zakresu danych prezentowanych w rankingu, (oba źródła są przypisane do kategorii uzyskania pełnej kwoty przychodów dotyczącej odbiegają od lat kalendarzowych: „komercyjne”). danego klubu należy zatem dodać wartość •• Korona Kielce – dane obejmują sezony przychodów zaprezentowaną w rankingu oraz •• Miedź Legnica, Zagłębie Sosnowiec – 2007/2008, 2008/2009, 2009/2010, wartość przychodów z transferów. dane porównawcze dla tych klubów dotyczą 2010/2011, 2011/2012 oraz 2012/2013. Ze okresu, w którym grały w rozgrywkach 1 Ligi. względu na zmienioną formułę raportu Przychody sportowe, które zostały wzięte Dane dotyczące roku 2018 zawierają pół roku Ekstraklasy zdecydowano się na prezentację pod uwagę, podzieliliśmy na trzy kategorie, w 1 Lidze oraz pół roku w Ekstraklasie. danych w układzie styczeń- grudzień od 2013 stanowiące źródło budowania wartości klubu: roku •• Dzień meczu – wpływy ze sprzedaży biletów, karnetów oraz catering na stadionie.

•• Transmisje – wpływy klubów z transmisji telewizyjnych i radiowych oraz scentralizowanych praw marketingowych, a także z premii za udział w pucharach krajowych oraz zagranicznych.

4 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

W przypadkach gdy dane dostarczone Oprócz danych finansowych przekazanych przez kluby były nieprecyzyjne, wątpliwości przez kluby, w niniejszym raporcie były wyjaśnianie z klubami, tak aby zawarte wykorzystano również szereg publicznie w rankingu informacje możliwie najpełniej dostępnych informacji oraz opracowania odzwierciedlały rzeczywiste wygenerowane przygotowane przez Deloitte Wielka Brytania przychody. „Annual Review of Football Finance”. Wszelkie konieczne przeliczenia z euro na złotówki Od 2014 roku w kategorii przychodów (bądź odwrotnie) zostały dokonane po komercyjnych uwzględniliśmy również średniorocznym kursie PLN/EUR (np. dla przychody z dotacji oraz inne przychody przeliczenia przychodów Ekstraklasy w 2018 komercyjne. Dane sprzed 2014 roku roku wykorzystano średnioroczny kurs NBP w kategorii „komercyjne” nie uwzględniają PLN/ EUR z 2018 roku). niektórych innych przychodów komercyjnych oraz przychodów z dotacji. Dlatego, w celu W tegorocznym zestawieniu sklasyfikowaliśmy zapewnienia porównywalności danych kluby występujące w Ekstraklasie w sezonie skorygowaliśmy odpowiednio dane za 2018/2019. Dane wykorzystane do stworzenia rok 2014. W związku z tym dane te będą rankingu pochodzą bezpośrednio od klubów różne w porównaniu do opublikowanych piłkarskich i nie były weryfikowane przez firmę w ówczesnym raporcie. Deloitte.

Ze względu na zmianę metody agregacji Przy tej okazji chcielibyśmy serdecznie przychodów poprzez włączenie przychodów podziękować za współpracę oraz przekazanie z dotacji oraz innych przychodów komercyjnych danych niezbędnych na potrzeby raportu. do kategorii przychodów komercyjnych Bez pomocy osób zaangażowanych a także ze względu na zaokrąglenie wartości w poszczególnych klubach oraz w spółce przychodów na wykresach przedstawiających Ekstraklasa S.A. raport by nie powstał. strukturę oraz zmianę wpływów klubów w ostatnich latach, mogą pojawić się na nich drobne różnice wartości.

5 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Biznesowy lider doradztwa dla sportu

Konsulting •• Zrównoważony rozwój i CSR - Społeczna Innowacje, transformacja i przywództwo odpowiedzialność biznesu w biznesie mogą przybierać różne formy. Wsparcie związków i klubów sportowych Unikalne podejście Deloitte pomaga klientom w rozwoju programów CSR. rozwiązywać najbardziej skomplikowane problemy. Tworzymy strategie oraz wdrażamy Planowanie Ekonomia Przegląd Zarządzanie Harmonogram rozwiązania biznesowe, które pozwalają firmom biznesu i jej badanie i rozwój projektami i restrukturyzacja zbudować i zachować czołową pozycję na przetargów wpływu strategii rynku. •• Brand Strategy & Consumer Research Pomagamy klientom budować silne marki, które realizują ich cele biznesowe. Zespół Deloitte opracowuje strategie Wyjątkowy model biznesowy podmiotów Audit & Assurance marketingowe oraz realizuje pełen zakres z branży sportu i rozrywki wymaga Badanie sprawozdań finansowych to znacznie badań konsumenckich. Do tworzenia strategii niestandardowego podejścia. Z tego więcej niż tylko liczby. To potwierdzenie marek wykorzystujemy także nasze autorskie względu w ramach Deloitte funkcjonuje osiągnięć i wyzwań, pomoc przy zapewnianiu metody analizy trendów kulturowych - interdyscyplinarna grupa specjalistów solidnych podstaw dla przyszłych planów. foresight. zajmujących się doradztwem dla tej branży.

Dostarczamy międzynarodowy i lokalny know how, z zakresu m. in. finansów, prawa, podatków oraz konsultingu, dopasowany do specyfiki sektora. Oferujemy najwyższej jakości produkty i szerokie spectrum usług w każdej dyscyplinie sportu, o czym mogą zaświadczyć nasi klienci na całym świecie. Rozwój Analiza Strategie Benchmarking Analizy komercyjny i rozwój rynku biletowe i i najlepsze sprzedaży hospitality praktyki praw telewizyjnych

6 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Doradztwo finansowe Doradztwo finansowe Deloitte to usługi dla przedsiębiorstw, inwestorów i jednostek administracji publicznej obejmujące m.in. obsługę transakcji kapitałowych, wyceny, badania due diligence, restrukturyzacje. Doradztwo Finansowe Opracowania Fuzje Usługi w zakresie due diligence studium i przejęcia doradcze rozwoju stadionów wykonalności w branży dla dużych i innych obiektów sportowej wydarzeń

Deloitte Digital Doradztwo podatkowe Doradztwo strategiczne Deloitte Digital Doradztwo podatkowe świadczone przez pozwala organizacjom sportowym osiągnąć Deloitte to kompleksowe usługi obejmujące doskonałość operacyjną firmy dzięki wszystkie aspekty działalności gospodarczej. realizacji długoterminowych planów rozwoju. Na świecie Deloitte zatrudnia ponad 200 tys. Wypracowanie pełnego planu transformacji specjalistów podatkowych w 150 krajach. cyfrowej przeprowadzane jest w kilku etapach: Doradztwo prawne •• Dojrzałość cyfrowa organizacji Deloitte Legal, Pasternak, Korba, Moskwa, •• Wypracowanie ambicji cyfrowej Jarmul i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza sp.k. posiada sieć biur w największych polskich •• Plan rozwoju cyfrowego miastach. Świadczymy kompleksowe usługi •• Analityka i optymalizacja w zakresie wszystkich zagadnień prawnych. Korzystamy z zasobów globalnej sieci kancelarii •• Komunikacja i zaangażowanie Zarządzanie Audyt Licencje Transformacja Wsparcie prawniczych stowarzyszonych w Deloitte. ryzykiem klubowe cyfrowa podatkowe •• Zarządzanie procesem transformacji i kontrola organizacji kosztów

7 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Szanowni Państwo, Równolegle pracowaliśmy nad rozwojem ligi dla piłki” – projekt systemowych rozwiązań, w innych obszarach. Mocno inwestujemy który zakłada m.in. inwestycje w budowę hal Za nami nie tylko emocjonujący sportowo, ale w nowe technologie - w ciągu ostatnich dwóch pneumatycznych w całym kraju, działania i dobry finansowo rok dla Ekstraklasy. Po raz lat zrealizowaliśmy w tym zakresie innowacyjne na rzecz szkolenia dzieci i młodzieży, kolejny łączne przychody klubów najwyższej projekty o wartości ponad 30 mln zł. a także utworzenie specjalnego programu ligi piłkarskiej w Polsce przekroczyły próg W rezultacie Ekstraklasa znajduje się w gronie dedykowanego innowacyjnym projektom pół miliarda złotych, osiągając na rynku najbardziej zaawansowanych technologicznie sportowym. Część z tych planów już teraz krajowym wysokość 528,0 mln zł. To był lig w Europie, obok takich krajów jak Niemcy, jest realizowana. Rozpoczęły się chociażby też rok intensywnej pracy w samej spółce Francja czy Hiszpania. Aby transmitować mecze prace związane z budowami nowoczesnych Ekstraklasa, dzięki czemu weszliśmy na jeszcze w ultranowoczesnej technologii 4K UHD HDR, akademii piłkarskich Legii Warszawa, Cracovii wyższy poziom pod względem biznesowym. kupiliśmy pierwszy w Polsce wóz pracujący oraz stadionu i centrum szkoleniowego Pogoni Wypracowaliśmy najwyższe w historii spółki w tym standardzie. Jednocześnie rozwijamy Szczecin. W czerwcu tego roku został zaś obroty i zasililiśmy kluby rekordową kwotą 155 autorską aplikację mobilną Ekstraklasy i na oficjalnie otwarty ośrodek treningowy Jagiellonii mln zł, przekazując im aż o 4,5 mln zł więcej niż tym polu również odnosimy znaczące sukcesy. Białystok. To inwestycje, które już korzystają ze Marcin Animucki przed rokiem. Te pieniądze pochodzą przede Już po roku obecności na rynku jest to wsparcia Ministerstwa Sportu i Turystyki. Prezes Zarządu Ekstraklasa S.A. wszystkim z praw mediowych, ale są również najlepiej oceniana aplikacja ligowa w Europie. efektem umów sponsorskich i innych działań Wyprzedzamy tym samym takie ligi jak Premier Za tymi wszystkimi działaniami stoi interes marketingowych Ekstraklasy. Co więcej, w 2018 League, Bundesligę, Serie A czy Ligue 1. polskiej piłki. Chcemy wspierać dalszy rozwój roku podpisaliśmy nowe kontrakty z nadawcami Z rozmachem weszliśmy też w e-sport, startując klubów i popularyzować ligę wśród kibiców, Canal+ i TVP w zakresie krajowych transmisji z największym w historii turniejem gry FIFA dostarczając im jak najlepsze widowisko oraz telewizyjnych na kolejne dwa sezony na kwotę w Polsce – Ekstraklasa Games. W ten sposób piłkarskie emocje. Liczę, że dzięki projektom 0,5 mld zł. To najwyższe w historii Ekstraklasy dołączyliśmy do ekskluzywnego grona lig, które realizowanym przez Ekstraklasę we współpracy wpływy z tytułu sprzedaży praw mediowych organizują swoje rozgrywki esportowe, jak m.in. z klubami, rządem i samorządami będziemy w ujęciu rocznym. Tym sposobem Ekstraklasa LaLiga, MLS czy Premier League. mogli cieszyć się z wielu sukcesów polskiego awansowała z 11. miejsca na 8. pozycję futbolu. w Europie pod względem wartości tych praw. Myśląc o lepszej przyszłości polskiej piłki Najważniejsze jest jednak to, że dzięki nowym w zeszłym roku spotkaliśmy się z premierem Z poważaniem, umowom w każdym z dwóch najbliższych Mateuszem Morawieckim w ramach okrągłego sezonów będziemy mogli wypłacić klubom stołu. Od tego czasu razem z klubami ściśle Marcin Animucki środki wyższe o co najmniej 70 mln zł. współpracowaliśmy z administracją rządową, Prezes Zarządu Ekstraklasa S.A. by stworzyć jak najlepsze warunki dla rozwoju krajowego futbolu. W efekcie powstał „Plan

8 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Ekstraklasa: rozwój i nowoczesność

Ekstraklasa S.A. to spółka powołana do Dzięki osiąganym wynikom finansowym oraz wdrażaniu Akcjonariusze Ekstraklasy S.A. zarządzania rozgrywkami piłkarskimi na nowatorskich projektów Ekstraklasa jest uważana 16 klubów LOTTO Ekstraklasy najwyższym poziomie oraz tworzenia warunków do rozwoju klubów i popularyzacji piłki w Europie za jedną z najbardziej innowacyjnych i najszybciej nożnej w Polsce. Główne zadania Ekstraklasy rozwijających się lig pod względem organizacyjnym 92,8% 5,8% koncentrują się wokół pięciu obszarów: akcji każdy klub 1. Zarządzanie rozgrywkami Ekstraklasy Władze i struktura Skład Rady Nadzorczej Ekstraklasy w sezonie Każdy z 16 klubów posiada w Ekstraklasie S.A. rozgrywkowym 2018/2019: 2. Sprzedaż scentralizowanych praw po 5,8% akcji w spółce. Pozostałe 7,2% należy mediowych •• Karol Klimczak (Lech Poznań) - do PZPN. Polski Związek Piłki Nożnej 3. Sprzedaż scentralizowanych praw przewodniczący marketingowych Rada Nadzorcza Ekstraklasy S.A. wybierana •• Cezary Kulesza (Jagiellonia Białystok) - jest spośród klubów grających w najwyższej wiceprzewodniczący 7,2% 4. Budowanie wizerunku Ekstraklasy akcji klasie rozgrywkowej. Według obowiązujących •• Roman Kusz (Górnik Zabrze) - sekretarz 5. Popularyzacja piłki nożnej wśród dzieci zasad do tego organu swoich przedstawicieli i młodzieży wyznaczają cztery najlepsze kluby •• Dariusz Mioduski (Legia Warszawa) w tabeli końcowej poprzedniego sezonu, •• Krzysztof Zając (Korona Kielce) W rezultacie Ekstraklasa zajmuje się nie dwóch członków jest wybieranych przez tylko organizacją systemu rozgrywek, ale przedstawicieli 12 pozostałych klubów, jednego •• Grzegorz Jaworski (Piast Gliwice) także zapewnieniem warunków finansowych deleguje PZPN. rozwoju klubów, działa na rzecz popularyzacji •• Zbigniew Boniek (PZPN) ligi i klubów Ekstraklasy wśród kibiców oraz prowadzi szereg programów dla dzieci Organem wykonawczym Ekstraklasa S.A. jest i młodzieży, mających na celu m.in. odkrywanie zarząd. Obecnie tworzą go: i promowanie młodych piłkarskich talentów. •• Marcin Animucki – prezes zarządu, powołany w październiku 2017 r.

•• Marcin Mastalerek – wiceprezes zarządu, powołany w grudniu 2018 r.

9 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

155 mln zł Ekstraklasa przekazała klubom Wzrost środków przekazywanych klubom w sezonie 2018/19 170 000

160 000 225 mln zł to minimalna kwota, którą Ekstraklasa planuje 155 000 150 500 150 000 wypłacić klubom-akcjonariuszom w każdym z sezonów 145 200

140 000 2019/20 i 2020/21 137 000

Ekstraklasa S.A. jest 100% właścicielem ta ma się skokowo zwiększyć o co najmniej 70 130 000 spółki Ekstraklasa Live Park Sp. z o.o. To mln zł dzięki nowym kontraktom mediowym i 122 000 spółka, która m.in. odpowiada za produkcję sponsorskim podpisanym przez Ekstraklasę. 120 000 115 200 transmisji telewizyjnych ze wszystkich meczów 110 000 Ekstraklasy. Na jej czele w funkcji prezesa Pod koniec 2018 roku Ekstraklasa podpisała 105 200 105 200 zarządu stoi Leszek Miklas. rekordowe kontrakty z Canal+ oraz TVP - o 100 000 wartości 0,5 mld zł - w zakresie praw do Programy na rzecz upowszechniania piłki krajowych transmisji telewizyjnych meczów. 90 000 nożnej oraz rozwoju sportowego dzieci i W rezultacie w sezonach 2019/20 i 2020/21 młodzieży sportowa spółka realizuje za osiągnie najwyższe w historii wpływy z tytułu 80 000 2011/2012 2012/20132013/2014 2014/20152015/2016 2016/20172017/2018 2018/2019 pośrednictwem Fundacji Ekstraklasy, której sprzedaży praw mediowych w ujęciu rocznym. jest założycielem. Współpracuje ona m.in. z Oznacza to jednocześnie, że Ekstraklasa Ministerstwem Sportu i Turystyki, realizując awansowała z 11. na 8. pozycję w Europie pod 0,5 mld zł wyniosła rekordowa wartość kontraktu od kilku lat takie projekty jak Akademie Klasy względem wartości praw mediowych. podpisanego przez Ekstraklasę z Canal+ i TVP na transmisje Ekstra, Ekstra Talent oraz Ekstra Klub. Nowe kontrakty mediowe oznaczają wzrost krajowe meczów Rekordy finansowe rocznej wartości wpływów z transmisji w sezonach 2019/20 i 2020/21 Ekstraklasa S.A. z roku na rok notuje krajowych o 60% i wiążą się z rekordową systematyczne wzrosty przychodów, a w prognozowaną wartością środków Dzięki kontraktom podpisanym w 2018 r. Ekstraklasa rezultacie może przekazywać klubom – przekazywanych klubom – ma ona wynieść akcjonariuszom coraz wyższe środki. Po sezonie co najmniej 225 mln zł w każdym z dwóch awansowała o trzy oczka - na 8. pozycję - w Europie pod 2018/2019 ligowa spółka wypłaciła 16 klubom sezonów. względem wartości praw mediowych w gotówce 155 mln zł, co stanowiło wzrost o 4,5 mln zł rok do roku. W kolejnym sezonie kwota

10 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Dodatkową wartością podpisanych w 2018 r. Technologiczna Ekstraklasa Od sezonu 2019/2020 umów jest znaczące zwiększenie dostępności Ekstraklasa regularnie wprowadza nowości Ekstraklasa będzie Ekstraklasy w polskich domach. Dzięki technologicznie do polskiej ligi. W ciągu innowacyjnej konstrukcji pakietów mediowych, ostatnich dwóch lat przeznaczyła na ten pokazywać 100 piłkarskich obok 296 meczów transmitowanych na cel ponad 30 mln zł. W rezultacie znajduje spotkań w najwyższej platformie nc+, Telewizja Polska pokaże się w gronie najbardziej zaawansowanych w kanałach niekodowanych aż 37 meczów – technologicznie lig w Europie, obok takich obecnie ogólnododostępnej po jednym z trzech najbardziej atrakcyjnych krajów jak Niemcy, Francja czy Hiszpania. rozdzielczości 4k HDR spotkań rozgrywanych w sobotę lub niedzielę w każdej kolejce. Przedsmak tego otwarcia Ponad 30 mln zł Szczególnie ważnym z perspektywy rozwoju miał miejsce już w rundzie wiosennej sezonu sportowego klubów i zawodników projektem 2018/19, kiedy to na bazie sublicencji nc+ Ekstraklasa zainwestowała w minionym roku było wdrożenie systemu w marcu 2019 r. TVP zaczęła transmitować po 1 w ostatnich 2 latach trackingu – TRACAB™ przez międzynarodową meczu Ekstraklasy w każdej kolejce. Przełożyło firmę ChyronHego. W rezultacie Ekstraklasa się to na wyniki oglądalności przekraczające w projekty technologiczne jako jedna z niewielu lig w Europie dysponuje nawet milion widzów. Niezależnie od transmisji takimi danymi jak Bundesliga czy Premier w telewizji otwartej, również mecze kodowane Jednym z kluczowych projektów w tym obszarze League. Zainstalowany na wszystkich cieszą się dużą popularnością – hitowe w 2018 r. było wdrożenie technologii 4K Ultra HD stadionach Ekstraklasy nowoczesny system spotkanie ogląda z reguły więcej osób niż HDR. W tym celu spółka zależna Ekstraklasa Live umożliwia zbieranie i analizowanie statystyk najważniejsze starcia Liverpoolu, Arsenalu, Park produkująca sygnał telewizyjny z rozgrywek danych fitness w trakcie rozgrywanych meczów. Manchesteru United, FC Barcelony, Realu LOTTO Ekstraklasy kupiła pierwszy w Polsce wóz Pozwalają one ocenić zawodników, a także Madryt czy innych topowych europejskich transmisyjny pracujący w standardzie 4K UHD dokonywać zmian szkoleniowych i taktycznych. klubów. HDR. W rezultacie Ekstraklasa jest następną Stanowią jednocześnie zbiór ciekawostek dla po Premier League, Bundeslidze, LaLiga kibiców i uatrakcyjniają transmisje meczów. Hitowe spotkania Ekstraklasy Santander i szwajcarskiej Football League ligą, której mecze są transmitowane w najwyższej notują w Polsce wyższe jakości obrazu. Od sezonu 2019/2020 w tej oglądalności niż najważniejsze technologii będzie dostępnych 100 piłkarskich spotkań. Zaoferowanie meczów w jakości 4K starcia czołowych klubów było jednocześnie jednym z elementów, który europejskich przyczynił się do podpisania rekordowego kontraktu mediowego na 2 kolejne sezony.

11 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Walka o serca młodego pokolenia dla ligi Oficjalna aplikacja Ekstraklasy Transmisje rozgrywek zostały połączone Innowacyjnym w skali europejskiej projektem jest najlepiej ocenianą z prezentacją rywalizujących zawodników. Ekstraklasy jest oficjalna aplikacja mobilna Jednocześnie dzięki innowacyjnemu formatowi ligi. Pozwala ona komentować wydarzenia aplikacją ligową w Europie Ekstraklasa Games indywidualna gra w FIFA na boisku, oceniać piłkarzy, obserwować zyskała charakter drużynowy, gdyż dwóch statystyki na żywo, a nawet oglądać powtórki Najnowszym projektem w Ekstraklasie są graczy punktowało do tej samej tabeli. Udział bramek z poprzednich sezonów i materiałów rozgrywki e-sportowe. Po fazie przygotowań w turnieju mogli wziąć wszyscy - amatorzy, archiwalnych. Na tle innych aplikacji wyróżnia w 2018 r., wiosną 2019 r. wystartował turniej jak i profesjonaliści. Przed najlepszymi turniej ją rozbudowana sfera społecznościowa, Ekstraklasa Games jako liga partnerska EA otwierał drogę do kariery profesjonalnego z komunikatorem i opcją dodawania znajomych. SPORTS. Tym samym Ekstraklasa dołączyła gracza. Niektóre kluby wystawiły Z aplikacji Ekstraklasy korzysta 180 tys. do ekskluzywnego grona lig, które prowadzą w kwalifikacjach zawodników z czołówki polskiej osób, średnio każda z nich spędza w niej rozgrywki e-sportowe (m.in. Premier League, sceny FIFA - m.in. Nikodem "piko" Pawlak 74 minuty miesięcznie i ma 12 znajomych. Bundesliga, La Liga, Ligue 1 i MLS). reprezentujący Pogoń Szczecin przyczynił się do W trakcie roku łącznie powstało blisko 2,5 zwycięstwa tej drużyny w finałowej rozgrywce. miliona interakcji między nimi. Aktywność Był to największy projekt e-sportowy FIFA użytkowników zaowocowała także m.in. w Polsce i pierwszy krajowy turniej dający Transmisje turnieju wystawieniem 1,2 mln ocen zawodnikom, 200 możliwość walki o punkty w rankingu FIFA 19 tys. komentarzy do meczów i 5 mln wyświetleń Global Series, dzięki którym można awansować Ekstraklasa Games przez filmów pokazujących kulisy Ekstraklasy. na FIFA eWorld Cup 2019. Polsat Games zostały Hitem w aplikacji Ekstraklasy były - na razie w formie testów - tzw. near live clips, czyli Pierwsza edycja Ekstraklasa Games zrealizowane na najwyższym bramki pokazywanie kilka minut po strzeleniu, zakończyła się sukcesem w skali europejskiej. światowym poziomie przestrzelone karne itp. Oglądało je 71% Zainteresowanie graczy sięgnęło poziomu użytkowników, a od przyszłego sezonu będą już premierowego roku w hiszpańskiej La Lidze dostępne w aplikacji ze wszystkich meczów. z 17 tys. rejestracji. Odnotowano jednocześnie wysokie wyniki oglądalności turnieju w Polsat Co szczególnie istotne z poziomu Ekstraklasy, Po roku obecności na rynku aplikacja Games. Przyczyniły się do tego m.in. najwyższa zakończony w maju 2019 r. premierowy turniej Ekstraklasy stała się najlepiej ocenianą oficjalną światowa jakość realizacji telewizyjnej oraz pozwolił na zrealizowanie najważniejszy celu aplikacją ligową w Europie. Oznacza to lepszy atrakcyjność prezentacji samego turnieju. postawionego przed tymi rozgrywkami: wynik niż aplikacje takich gigantów jak Premier zyskanie młodego pokolenia dla klubowej piłki. League, Bundesliga, Serie A czy Ligue 1. Wyniki badań pokazały bowiem, że uczestnicy Ekstraklasa Games to ludzie młodzi, którzy

12 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Ponad 700 publikacji w mediach „Plan dla piłki” to projekt systemowych rozwiązań ukierunkowanych na rozwój Ponad 960 tys. wyświetleń transmisji z finałów Ekstraklasa polskiego futbolu. Opiera się na pięciu Games w kanałach online filarach: •• inwestycje w infrastrukturę sportową 283,5 tys. Unique viewers - oglądalność transmisji z finałów i innowacyjne rozwiązania w telewizji Polsat Games •• szkolenie dzieci i młodzieży Ponad 17 tys. rejestracji do turniejów kwalifikacyjnych •• zmiany regulacyjne w polskim prawie •• wzmacnianie bezpieczeństwa w dużej części dotychczas nie interesowali środowiska dla budowania silnej pozycji futbolu się Ekstraklasą, a właśnie dzięki udziałowi w Polsce. Przy wsparciu Ministerstwa Sportu •• zaangażowanie sponsoringowe ze strony w Ekstraklasa Games mieli okazję zbliżyć się do i Turystyki zaczęły się budować nowoczesne spółek Skarbu Państwa. krajowej ligi. Turniej otworzył też Ekstraklasę akademie Legii Warszawa, Cracovii, a także na nowych partnerów, którzy nie angażują się stadion i centrum szkoleniowe Pogoni Szczecin. W kontekście rozwoju młodych talentów w tradycyjny futbol – sponsorami premierowych W czerwcu tego roku został zaś oficjalnie piłkarskich szczególnie ważnym elementem rozgrywek zostały Media Expert i KFC. otwarty ośrodek treningowy oraz Akademia jest pilotażowy program budowy hal Jagiellonii Białystok. pneumatycznych w całej Polsce. „Plan dla piłki” Plan dla piłki zakłada, że do końca 2019 roku w całym kraju Ważnym wydarzeniem dla przyszłości polskiej Efektem prowadzonych rozmów i konsultacji ma ich powstać kilkanaście. Zaprezentowany piłki w 2018 r. były obrady okrągłego stołu jest także „Plan dla piłki”, ogłoszony w maju ma zostać także specjalny program poświęcony z udziałem premiera Mateusza Morawieckiego, 2019 roku przez premiera w siedzibie innowacyjnym inwestycjom sportowym, a także przedstawicieli Ekstraklasy, klubów oraz PZPN. Ekstraklasy S.A. wsparcie finansowe dla klubów, które wyszkoliły Były one okazją do dyskusji o problemach reprezentantów Polski. i perspektywach rodzimego futbolu. Mówiono wówczas o konieczności stworzenia schematu Do końca 2019 roku rozwoju piłki nożnej w kraju i potrzebie większego zaangażowania w ten sport ze planowane jest postawienie strony podmiotów państwowych. To spotkanie kilkunastu hal pneumatycznych zainicjowało bliską współpracę między Ekstraklasą, klubami i administracją rządową, w całej Polsce której przyświecało stworzenie przyjaznego 13 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

„Plan dla piłki” zakłada też wsparcie ze strony Dzięki umowom podpisanym PKO BP było też w sezonie 2018/19 partnerem państwa dla klubów, które będą reprezentować z Totalizatorem Sportowym quizów dla kibiców organizowanych w oficjalnej Polskę w europejskich pucharach. Byłaby to aplikacji ligowej Ekstraklasy. Z kolei jako partner forma „premii za sukces”. Działania prowadzone i PKO BP Ekstraklasa tytularny aplikacji występowała marka LOTTO. w różnych obszarach mają wzmocnić podwoiła budżet sponsorski pozycję polskiego futbolu także na arenie Z dużych możliwości stwarzanych przez międzynarodowej. w stosunku do poprzedniego Ekstraklasę markom, które chcą się sezonu promować poprzez sport oraz budować Partnerstwa z biznesem swoją rozpoznawalność i popularność wśród Podpisanie 3-letnich kontraktów z Totalizatorem szerokiego grona odbiorców, korzystały także Już w minionym sezonie PKO BP angażował Sportowym i PKO Bankiem Polskim było inne firmy. W minionym sezonie oficjalnymi się w szereg inicjatyw kierowanych kibiców, jednym z ważniejszych sukcesów biznesowych parterami Ekstraklasy były Oshee, Combu, m.in. we współpracy z klubami wydał Ekstraklasy w 2018 r. W rezultacie ligowa Henryk Kania oraz Aztorin. oficjalna kartę Ekstraklasy. Do jej promocji spółka realizuje obecnie jeden z największych wykorzystano niestandardową akcję projektów sponsorskich w naszym kraju. Inwestycje w młode talenty marketingową – w 23. i 24. kolejce sezonu W efekcie marka LOTTO – z którą Ekstraklasa Działania na rzecz szkolenia dzieci i młodzieży 2018/19 karty z herbem klubów-gospodarzy była już związana od 5 lat – pozostała oraz odkrywania i rozwijania młodych zastąpiły monety w losowaniu przed meczami. partnerem tytularnym ligi w sezonie 2018/19, piłkarskich talentów są w centrum uwagi samej Ważnym projektem organizowanym przez zaś największy bank w Polsce został partnerem spółki, klubów Ekstraklasy i jej sponsorów. PKO BP z Ekstraklasą, ukierunkowanym na głównym i oficjalnym bankiem Ekstraklasy. Od Tylko w sezonie 2018/19 Ekstraklasa przekazała promocję młodych piłkarskich talentów, było sezonu 2019/20 ma nastąpić odwrócenie ról klubom na szkolenie dzieci i młodzieży 12 mln przyznawanie nagrody i tytułu Młodzieżowca i sponsorem tytularnym ligowych rozgrywek zł oraz dodatkowe 2 mln zł za pośrednictwem Miesiąca. Zwieńczeniem akcji prowadzonej będzie PKO BP, zaś Totalizator Sportowy - organizowanego przez PZPN programu Pro przez wiele miesięcy było przyznanie tytułu partnerem głównym. Junior System. W przyszłym roku kwota ta Młodzieżowca Sezonu – podczas uroczystej Gali ma wzrosnąć do 5,6 mln zł. Finanse te są Ekstraklasy nagrodę z rąk prezesa zarządu PKO pokrywane m.in. ze środków od kluczowych BP, Zbigniewa Jagiełło, odebrał Patryk Dziczek. sponsorów Ekstraklasy - Totalizatora Sportowego i PKO BP – którzy przekazują pieniądze z przeznaczeniem właśnie na ten cel.

14 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

14 mln zł Ekstraklasa •• Ekstra Klub - zajęcia sportowe dla się niepodległości oraz rozwijanej polskiej ligi przekazała klubom łącznie na uczniów szkół podstawowych, prowadzone piłkarskiej. w otwartych grupach przez klubowych szkolenie dzieci i młodzieży trenerów. Ekstraklasa dba także o to, by podtrzymywać w sezonie 2018/19 pamięć o osobistościach futbolu, którym Polacy Z szacunkiem do tradycji zawdzięczają sportowe emocje, a krajowa Niezależnie od szeregu nowatorskich projektów piłka największe sukcesy. W ten sposób w Ważnym elementem mającym wpływ na rozwój realizowanych w lidze, zarówno spółka sezonie 2017/18 powstała Galeria Legend szkolenia piłkarskiego jest tworzenie nowych Ekstraklasa, jak i tworzące ją kluby pielęgnują Ekstraklasy. Spośród tego grona każdego roku obiektów treningowych, w tym zapoczątkowany tradycje narodowe i związane z historią ligi oraz podczas dorocznej gali uhonorowanych jest proces budowy hal pneumatycznych, poszczególnych klubów. pięciu najbardziej zasłużonych bohaterów. realizowany przy wsparciu władz RP. W tym roku byli to: Stanisław Oślizło, Grzegorz W 2018 roku Ekstraklasa aktywnie włączyła Lato, Włodzimierz Smolarek, Kazimierz Deyna Ligowa spółka za pośrednictwem się w jubileusz 100-lecia odzyskania przez i Łukasz Surma. Fundacji Ekstraklasy oraz we współpracy Polskę niepodległości. W ramach obchodów z Ministerstwem Sportu i Turystyki realizuje rocznicowych przed każdym meczem W trakcie sezonu również kluby przypominały także szereg programów ukierunkowanych na 14. i 15. kolejki na stadionie śpiewany był o swoich tradycjach. Górnik Zabrze z wieloma popularyzację piłki nożnej i aktywności fizycznej hymn państwowy, na boisku wnoszona atrakcjami obchodził jubileusz 70-lecia wśród dzieci i młodzieży. Są to: była flaga Polski, a piłkarze wychodzili na powstania klubu. Z kolei Legia Warszawa, by •• Akademie Klasy Ekstra: cykl profesjonalnych mecz w biało-czerwonych szalikach oraz upamiętnić jedną ze swoich legendarnych treningów dla dzieci w wieku od 3 do 11 lat opaskach na ramionach. Dla widzów przed postaci, ogłosiła rok 2019 Rokiem Deyny i w 30. prowadzonych przez klubowych szkoleniowców telewizorami przygotowano specjalną oprawę rocznicę śmierci wybitnego piłkarza planuje na obiektach szesnastu drużyn ligi. Przy okazji graficzną transmisji. Ponadto przygotowano szereg wydarzeń mających przypomnieć dzieci mogą się spotkać ze swoimi idolami – klip, w którym obcokrajowcy grający na co i uhonorować jego postać oraz zasługi. trenerami i piłkarzami pierwszego zespołu. dzień w klubach LOTTO Ekstraklasy składali Polakom życzenia oraz opowiadali, co dla •• Ekstra Talent - turnieje w kategorii U-12 dla nich znaczy Polska. Był on emitowany na drużyn, organizowane przez kluby Ekstraklasy stadionowych telebimach w trakcie 14. i 15. dla swojego regionu. Towarzyszą im testy kolejki i przed każdą z szesnastu transmisji sprawnościowe, których wyniki zapisywane meczowych. Oprócz tego Ekstraklasa utworzyła są w Narodowej Bazie Talentów prowadzonej dedykowaną podstronę internetową, która przez Ministerstwo Sportu i Turystyki. prezentowała wspólną historię odradzającej

15 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Ranking – przychody polskich klubów i ich zmiany

Tegoroczna edycja rankingu nie przyniosła w przychodach z dnia meczowego, gdzie Ranking łącznych przychodów w roku 2018 (mln PLN) zmian na podium. Pierwsze miejsce zajęła Lech notuje spadek rok do roku o 5 milionów Legia Warszawa, drugie Lech Poznań, a trzecie złotych. Niezadowalająca gra, a także zajęcie Miejsce Przychody (mln PLN) Wzrost/spadek Awans/spadek Klub miejsce – Lechia Gdańsk. Z tej trójki tylko miejsca niepremiowanego grą w europejskich w rankingu za 2018 przychodów w rankingu Lechia notuje wzrost przychodów, tym samym pucharach, spowodowały spadek frekwencji. 1 Legia Warszawa 100,20 zmniejszając dystans do Lecha z 26 do 9 Celem Lecha na przyszły sezon będzie udana milionów złotych. reorganizacja drużyny, by jak najszybciej wrócić 2 Lech Poznań 57,14 do gry w europejskich pucharach. Warto przy 3 Lechia Gdańsk 48,34 Legia Warszawa niezmiennie dominuje tym mieć na uwadze, że Lech generuje istotne finansowo w polskiej Ekstraklasie, od 2011 roku przychody z tytułu transferów, które nie są 4 Jagiellonia Białystok 36,08 nieustannie wygrywa nasz ranking i nic nie uwzględnione w naszym raporcie. W 2018 5 KGHM Zagłębie Lubin 35,99 wskazuje na to, by w najbliższej przyszłości ta jest to 8 milionów złotych, Kwota ta byłaby sytuacja uległa zmianie. Nieudana przygoda dużo wyższa, gdyby doszło do zapowiadanego 6 Górnik Zabrze 31,75 w europejskich pucharach spowodowała transferu Roberta Gumnego. 7 Cracovia 31,29 jednak, że przychody z działalności sportowej Legii spadły do poziomu około 100 milionów Miejsce 3. W tegorocznym rankingu 8 Śląsk Wrocław 30,62 złotych po raz pierwszy od 2013 roku, kiedy przychodów sportowych zajęła Lechia Gdańsk. 9 Wisła Kraków 26,53 wynosiły prawie 95 milionów. Mimo braku Klub z Gdańska melduje się na trzecim miejscu zdobycia Mistrza Polski w obecnym sezonie, podium drugi rok z rzędu. Lechia będzie 10 Pogoń Szczecin 26,27 drugie miejsce Legii uprawnia ją do grania reprezentować Ekstraklasę w Lidze Europy 11 Piast Gliwice 24,92 w europejskich pucharach. Skuteczna gra UEFA jako zdobywca Pucharu Polski, dzięki w tych rozgrywkach oraz historycznie wysokie czemu czwarty zespół będzie premiowany grą 12 Korona Kielce 19,91 przychody Ekstraklasy z tytułu sprzedaży w europejskich pucharach. Lechia nie tylko 13 Arka Gdynia 19,27 scentralizowanych praw telewizyjnych zmniejsza finansowy dystans do Lecha, ale i marketingowych z pewnością pozwolą Legii także zwiększa różnicę do klubu znajdującego 14 Wisła Płock 16,53 osiągnąć przychód powyżej 100 milionów się na kolejnym miejscu rankingu. Walka 15 Miedź Legnica* 12,56 w przyszłym roku. o pierwsze miejsce prawie do ostatniej kolejki, 16 Zagłębie Sosnowiec* 10,56 a także znaczący wzrost poziomu sportowego Miejsce 2. w tegorocznym rankingu w obecnym sezonie (przypomnijmy, przychodów zajął Lech Poznań. Przychody w poprzednim sezonie Lechia broniła się przed Wzrost Bez zmian Spadek Awans klubu z Poznania spadły w porównaniu spadkiem) pozwala sądzić, że Lechia na dłużej * Na przychody klubów składa się pół roku spędzone w Fortuna 1 Lidze oraz pół roku w LOTTO Ekstraklasie Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby do roku 2017. Przyczynę znajdujemy zagości na podium naszego rankingu.

16 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Wśród tegorocznych klubów występujących Różnice w przychodach klubów pomiędzy 2017 a 2018 rokiem (mln PLN) na boiskach Ekstraklasy łącznie wzrost 20 15,78 przychodów zanotowało 6 drużyn: Górnik Zabrze, Lechia Gdańsk, Zagłębie Sosnowiec, 10 8,42 Jagiellonia Białystok, Miedź Legnica, Wisła Płock. 6,78 6,01 Brak zmian, rozumianych przez nas jako zmianę 2,88 2,34 0,63 w granicach 1 miliona złotych, prezentują 0 Korona Kielce, Wisła Kraków i Cracovia. Spadek -0,05 -0,87 -1,04 -1,13 -1,43 -2,25 łącznych przychodów odnotowały kluby: KGHM -3,33 -10 Zagłębie Lubin, Śląsk Wrocław, Arka Gdynia, -8,68 Pogoń Szczecin, Piast Gliwice, Lech Poznań i Legia Warszawa. -20

Brak awansu do fazy grupowej europejskich pucharów miał decydujący wpływ na spadek -30 przychodów w 2018 roku. Największy spadek notuje Legia Warszawa – prawie 40 milionów. -40 Warto przy tym zauważyć, że pozostałe -38,14 c k k a e n kluby notują wzrost – rok do roku 15 w in ia ia sk ce ze ań wa ic ic ie ów bi to ła oc el ec yn ov br ań zn iw za gn ak Pł pozostałych klubów notuje zwiększenie -50 ys Lu oc ow Ki cz ac

rs ał Gd Gl a Kr Po Za Le

Gd ie

sn

t Sz Cr Wr sł Bi na ik ź przychodów o 24 miliony złotych. Rok 2018 a ka ia Wa k ń ch ęb So as a sł ro Wi

rn a ed Ar gł ch Pi ni ąs Le go jest jednocześnie trzecim z rzędu okresem, ie Wi gi Ko Mi Śl lo Gó Le Za

Po ęb Le w którym kluby LOTTO Ekstraklasy notują el gł gi HM Ja przychody na poziomie powyżej pół miliarda Za KG złotych. Powrót poniżej tej granicy wydaje się Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby już praktycznie niemożliwy, gdyż następne lata napawają ogromnym optymizmem. Rekordowy kontrakt dotyczący praw telewizyjnych warty jest pół miliarda złotych, a nowa umowa będzie obowiązywać przez dwa kolejne lata. Oprócz tego, w sezonie 2019/2020 przewiduje się także około dwukrotny wzrost wpływów ze

17 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

scentralozowanych praw marketingowych, w Struktura przychodów Ekstraklasy Łączne przychody klubów grających w Ekstraklasie w latach 2008-2018 (mln PLN) szczególności z tytułu umowy dot. sponsora w 2018 roku tytularnego, którym ma zostać PKO Bank 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014* 2015 2016 2017 2018 Polski S.A. i sponsora głównego - Totalizatora Komercyjne 102,3 125,8 136,9 167,5 186,0 189,1 221,6 245,1 241,2 269,7 278,3 Sportowego. Transmisje 80,0 105,2 106,3 126,5 100,2 119,9 131,2 162,0 254,2 185,0 166,5

Dzień meczu 44,9 30,6 59,8 69,5 66,6 70,7 70,5 87,1 83,6 95,7 83,1

Razem 227,2 261,6 303,0 363,5 352,8 379,7 423,3 494,2 578,9 550,4 528,0

ZMIANA PROCENTOWA 52% Komercyjne Komercyjne -15% 23% 9% 22% 11% 2% 17% 11% -2% 12% 3% Transmisje 66% 32% 1% 19% -21% 20% 9% 23% 57% -27% -10%

Dzień meczu 34% -32% 95% 16% -4% 6% 0% 24% -4% 14% -13% 32% Transmisje Razem 12% 15% 16% 20% -3% 8% 11% 17% 17% -5% -4% WARTOŚĆ PROCENTOWA

Komercyjne 45% 48% 45% 46% 53% 50% 52% 49% 42% 49% 52%

Transmisje 35% 40% 35% 35% 28% 31% 31% 33% 44% 34% 32%

16% Dzień meczu 20% 12% 20% 19% 19% 19% 17% 18% 14% 17% 16% Dzień meczu * Dane skorygowane o inne przychody komercyjne Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby

18 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Łączne przychody klubów Ekstraklasy w latach 2008-2018 (mln PLN) 700,0

600,0 93,2 25,0

500,0

160,0 166,5 400,0 162,0 161,0

131,2 119,9 300,0 126,5 100,2

106,3 269,7 278,3 200,0 105,2 245,1 241,2 80,0 221,6 189,1 167,5 186,0 136,9 100,0 102,3 125,8

87,1 83,6 95,7 83,1 59,8 69,5 66,6 70,7 70,5 44,9 30,6 0,0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Dzień meczu Komercyjne Transmisje Wpływy z Ligi Mistrzów*

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw maekrtingowych *Szacowane przez Deloitte wpływy Legii od UEFA z tytułu udziału w Lidze Mistrzów

19 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

W tegorocznej edycji rankingu po raz pierwszy Współczynnik miejsca w rankingu Deloitte do miejsca w lidze prezentujemy współczynnik miejsca w rankingu Lech Poznań 0,25 do miejsca w lidze. Gdyby budżety klubów w stu procentach odpowiadały miejscu, które Legia Warszawa 0,50 dany klub zajmuje w Ekstraklasie, wskaźnik były Górnik Zabrze 0,55 zawsze równy 1. Współczynnik powyżej jedności Śląsk Wrocław oznacza, że klub spisał się powyżej oczekiwań, 0,67 natomiast poniżej jedności – poniżej. Jagiellonia Białystok 0,80

KGHM Zagłębie Lubin 0,83 W tym zestawieniu najbardziej pozytywnie wyróżnia się tegoroczny zwycięzca LOTTO Wisła Płock 1,00 Ekstraklasy. Wynik sportowy klubu z Gliwic Arka Gdynia 1,00 znacząco przewyższył wynik finansowy. Wyższe Zagłębie Sosnowiec 1,00 miejsce w tabeli sportowej niż w rankingu Deloitte zanotowały również Korona Kielce, Wisła Kraków 1,00

Pogoń Szczecin oraz Cracovia. Największą Miedź Legnica 1,00 różnicę in minus zanotował Lech Poznań, który Lechia Gdańsk 1,00 przy przychodach drugich co do wielkości, zajął 8 miejsce w lidze. Korona Kielce 1,20

Pogoń Szczecin 1,43

Cracovia 1,75

Piast Gliwice 11,00

0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 8,00 9,00 10,0011,00 12,00

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby

20 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Ekstraklasa na tle Europy

Informacja o wprowadzeniu trzeciej serii rozgrywek Holandia klubowych UEFA, na razie pod roboczą nazwą Mimo dziesięcioprocentowego wzrostu w Eredivise, „Liga Europy 2”, które rozpoczną się w sezonie nie najlepsze wyniki klubów holenderskich 2021/2022, będzie okazją do wygenerowania i reprezentacji spowodowały wprowadzenie stabilniejszych przychodów dla większej liczby programu zmian w holenderskiej piłce nożnej. klubów spoza „wielkiej piątki”. Celem reform jest umożliwienie lidze powrotu na ósme miejsce w rankingach UEFA. Rosja Rosyjska Premier League wyprzedziła turecką Kolejna edycja raportu powinna przedstawiać Süper Lig i zajmuje szóste miejsce na liście najlepiej wzrost przychodów ogółem dzięki zwiększeniu zarabiających lig europejskich, a to dzięki nowej kwot wypłat z UEFA na rzecz Ajax Amsterdam po umowie na sprzedaż praw do transmisji meczów, wejściu do półfinału Ligi Mistrzów. która spowodowała wzrost przychodów o ok. 33%. Portugalia W oczekiwaniu na rozgrywki Pucharu Świata FIFA Dzięki większym wypłatom z UEFA i przychodom 2018 przychody z meczów wzrosły o niemal 50%, z meczów (skutek zakwalifikowania się S.L. co odzwierciedla korzyści, jakie kluby czerpią Benfica, FC Porto i Sporting CP do grupowej fazy z budowy nowych stadionów i infrastruktury, rozgrywek Ligi Mistrzów) portugalska Primeira Liga a także ze wzrostu popularności dyscypliny w kraju. odnotowała wzrost przychodów o 18%. Wpływa to na powiększenie się dystansu finansowego między Turcja czołówką a pozostałymi klubami ligi. Sezon 2017/2018 rozpoczął się podpisaniem przez Süper Lig nowej umowy na sprzedaż praw do Szkocja transmisji meczów, która powinna przynieść wzrost W sezonie 2017/2018 przychody szkockiej przychodów o ok. 250 mln EUR za sezon w ciągu Premiership (SPFL) wzrosły do kwoty 206 mln najbliższych pięciu lat. GBP (233 mln EUR) dzięki zwiększeniu wpływów z meczów o 19%. Wzrost frekwencji, najwyższy od Pierwsze efekty nowej umowy będą widoczne sezonu 2006/07, liga zawdzięcza awansowi klubu w kolejnej edycji naszego raportu. Oczekujemy, że Hibernian do pierwszej ligi. dzięki temu liga turecka odzyska szóste miejsce w czołówce najbogatszych lig Europy.

21 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Po rozwiązaniu poprzednio obowiązującej Dania, Norwegia i Szwecja Analizując przychody ligi słowackiej należy wziąć międzynarodowej umowy na sprzedaż praw do Żaden z klubów z tych krajów nie zakwalifikował się pod uwagę liczbę drużyn, które uczestniczą transmisji meczów, zawartej przez SPFL z MP & do rozgrywek fazy grupowej Ligi Mistrzów, dlatego w rozgrywkach (12). Średnie przychody na Silva, uzgodniono nowe umowy (z beIN Sports muszą one poszukiwać innych źródeł zwiększania klub w Fortuna Lidze wynoszą mniej więcej 3,5 i innymi nadawcami), umożliwiające oglądanie przychodów, by uniknąć zwiększenia dystansu miliona euro. Dla porównania średnia dla klubów rozgrywek przez dwa sezony od 2018/2019 na 119 dzielącego je od „wielkiej piątki”. Ekstraklasy to ok. 7,8 miliona euro na klub. terytoriach. Słowacja Umowa na wyłączność praw transmisji W tym roku po raz pierwszy oddział Deloitte na krajowych, zawarta ze Sky Sports, spowoduje Słowacji podjął się analizy przychodów klubów dwudziestoprocentowe zwiększenie jej wartości Fortuny Ligi, najwyższej klasy rozgrywek piłkarskich, począwszy od sezonu 2020/21. Choć w maju 2019 co umożliwiło porównanie łącznych przychodów roku Celtic zdobył już ósmy z rzędu tytuł ligowy, klubów ligi słowackiej do innych lig europejskich. widać oznaki rosnącej równowagi konkurencyjnej, a to dzięki poprawie pozycji Rangers. Powinno to Wybrane przychody innych europejskich klubów ligowych - 2017/2018 (mln EUR) umożliwić przyszły wzrost przychodów. 1 000

Austria 813 Austriacka Bundesliga nie odnotowała istotnego 800 152 731 wzrostu przychodów, ponieważ zwiększone 39 242 wpływy z meczów zostały przykryte przez spadek 497 600 przychodów z transmisji i reklam. 495 98 431 376 53 Wszystko wskazuje na to, że w kolejnej edycji 400 188 95 raportu przedstawimy wzrost przychodów tej ligi, 233 225 185 177 bo w sezonie 2018/2019 wchodzą w życie nowe 64 39 151 141 200 89 59 53 124 112 64 19 45 umowy reklamowe, np. umowa zawarta przez 120 62 74 22 55 65 42 52 105 14 28 22 42 35 20 Austrie Wiedeń z Gazpromem. 74 58 50 35 39 0 Rosja Turcja Holandia Portugalia Szkocja Dania Austria Norwegia Szwecja Polska** Słowacja*

Dzień meczu Komercyjne Transmisje Inne komercyjne

Źródło: Analiza Deloitte *Dane za rok 2017 bez podziału na źródła przychodów **Dane dla Polski za rok kalendarzowy 2018

22 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

„Wielka Piątka” zwiększa dystans

Angielska Premier League nadal osiąga rekordowe w rozgrywkach europejskich oraz nowa, czteroletnia przychodów z transmisji, jak i ze sponsoringu, który W sezonie 2017/2018 zakończono poprzedni cykl przychody, zaś hiszpańska La Liga i niemiecka umowa sponsorska, podpisana przez Barcelonę skompensował wzrost przychodów z meczów rozgrywek UEFA. Czekają nas zmiany procedur Bundesliga ostro walczą o drugie miejsce i Rakuten, zwiększyły przychody z reklam o 14%. i z innych form działalności reklamowej. W sezonie kwalifikacji i wymogów uczestnictwa. Wypłaty UEFA w rankingu najbogatszych klubów piłkarskich Kluby te zajęły dwa czołowe miejsca w rankingu 2017/2018 znów dominowało PSG - zarówno dla klubów, uczestniczących w Lidze Mistrzów świata. Deloitte „Football Money League” za rok 2019. na boisku, jak poza nim, wygrywając zarówno i Lidze Europy, zwiększyły się o 2% i wynoszą 1,8 rozgrywki ligowe, jak i pucharowe. Efektem jest mld EUR, z czego 1,2 mld EUR (66%) trafiło do Finansowa „wielka piątka” europejskich lig Serie A nadal stara się dotrzymać kroku ligom: wzrost przychodów do ponad 500 mln EUR. Jest klubów z lig tzw. „wielkiej piątki”. piłkarskich angielskiej, niemieckiej i hiszpańskiej. Jej przychody to kwota 20 razy większa od przychodów Troyes Niemiecka Bundesliga, która w sezonie 2016/2017 wzrosły o 8% (do kwoty 2,2 mld EUR), co jednak nie i najbardziej spektakularny przykład dysproporcji straciła drugie miejsce w rankingu na rzecz zmniejszyło dystansu między nimi. Chociaż liczba w ramach „wielkiej piątki”. hiszpańskiej La Ligi, dzięki nowym kontraktom klubów włoskich w rankingu Deloitte „Football Przychody klubów lig europejskiej „Wielkiej Piątki" w sezonie 2017/2018 (mln EUR) telewizyjnym zwiększyła poziom przychodów do Money League” za rok 2019 wzrosła z trzech do 6,000 niemal 3,2 mld EUR i w sezonie 2017/2018 znów czterech, po raz pierwszy w historii żaden z nich nie 5,440 plasuje się na drugim miejscu. znalazł się w pierwszej dziesiątce. 1,473 27% 5,000 La Liga (wzrost o 7%) i Bundesliga (13%) wyprzedziły We Włoszech przychody wzrosły we wszystkich Premier League (6%) pod względem tempa wzrostu kategoriach. Inter Mediolan wykazał wzrost 4,000 3,210 przychodów, co spowodowało, że dystans między przychodów z reklam i z transmisji, zaś AS Roma 59% 3,168 3,073 nimi nieznacznie zmalał. zgarnęła drugą co do wielkości kwotę wypłat z UEFA 510 3,000 16% 954 (84 mln EUR) wśród klubów europejskich, a to dzięki 31% 872 2,217 Nowy, czteroletni kontrakt na prawa do transmisji awansowi do półfinału rozgrywek Ligi Mistrzów 28% 1,609 666 1,692 368 meczów, podpisany przez Bundesligę, przyczynił UEFA. 2,000 30% 1,248 52% 342 22% się do zwiększenia przychodów z transmisji o 290 39% 1,294 20% 58% mln EUR. VFB Stuttgart i Hannover 96 wróciły do Kluby włoskie wykazały też imponujący wzrost 1,000 791 pierwszej ligi niemieckiej kosztem Darmstadtu przychodów z dnia meczowego na poziomie 24%, 757 257 47% 191 14% 538 510 12% 11% i Inglostadt, co wpłynęło na wysoką frekwencję, głównie dzięki większej frekwencji na stadionie San 17% 17% która umożliwiła wzrost przychodów z meczów Siro podczas meczów obu drużyn z Mediolanu i AS 0 Anglia Niemcy Hiszpania Włochy Francja o 7% do kwoty 538 mln EUR. Roma w dodatkowych meczach w Lidze Mistrzów. Dzień meczu Komercyjne Przychody La Liga wzrosły o 7% (208 mln EUR) Francuska Ligue 1 nadal osiąga najniższe Transmisje Inne komercyjne do 3,1 mld EUR, głównie ze względu na wzrost przychody wśród europejskiej „wielkiej piątki” Źródło: Annual Review of Football Finance report przychodów komercyjnych. Sukces Realu Madryt (1,7 mld EUR). Odnotowała spadek zarówno Uwaga: przychody komercyjne nie są podzielone na „sponsoring” i „inne przychody komercyjne” dla klubów z Anglii, Hiszpanii i Włoch.

23 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Frekwencja

Obecność kibiców na meczach piłkarskich Ranking średniej frekwencji w sezonie 2018/2019 jest jednym z kluczowych czynników determinujących sukces sportowy oraz Frekwencja Zmiana sezon Pojemność Średnie wypełnienie Nazwa klubu finansowy klubu piłkarskiego. W najsilniejszych 2018/2019 do sezonu stadionu stadionu ligach zachodnich przychody z dnia meczowego Legia Warszawa 17 609 30 720 57% wynoszą kilkanaście procent łącznych przychodów. Wysokie zapełnienie stadionu daje Wisła Kraków 16 135 33 130 49% bezpośrednie korzyści w postaci wpływów do Lechia Gdańsk 14 746 41 620 35% kasy klubowej, jak również korzyści niemierzalne takie jak na przykład budowanie siły marki klubu. Górnik Zabrze 13 205 24 464 54% Lech Poznań 11 953 41 609 29% Sezon 2018/2019 pod względem średniej frekwencji na mecz w Ekstraklasie okazał się Jagiellonia Białystok 9 458 22 372 42% nieco gorszy od poprzedniego. W sezonie Śląsk Wrocław 9 064 43 673 21% 2018/2019 było to blisko 9 tysięcy widzów na mecz. Arka Gdynia 7 023 14 825 47% Cracovia 6 958 15 007 46% Wynik Ekstraklasy pod względem frekwencji w porównaniu do innych lig europejskich jest Korona Kielce 6 643 15 500 43% pozytywny. Mimo delikatnego spadku średniej Pogoń Szczecin 6 463 17 015* 63% frekwencji w sezonie 2018/2019 Ekstraklasa prezentuje się dobrze na tle lig będących wyżej Piast Gliwice 4 979 9 913 50% w rankingu UEFA, jak chociażby ligi austriackiej Miedź Legnica 4 961 6 194 80% oraz duńskiej. KGHM Zagłębie Lubin 4 864 16 032 30%

Wisła Płock 4 334 9 750* 39%

Zagłębie Sosnowiec 3 200 5 000 64%

Źródło: Ekstraklasa S.A. * Pojemność stadionu zmieniana w trakcie sezonu

24 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Najwyższe frekwencje w Europie, co wydaje Średnia frekwencja lig „Wielkiej Piątki” na mecz w sezonie 2018/2019 się być oczywiste, są na stadionach lig 50 000 z „Wielkiej Piątki”. Po raz kolejny najwięcej 43 467 38 188 widzów zgromadziły mecze niemieckiej 40 000 Bundesligi. Średnio mecze najwyższej klasy 27 112 rozgrywkowej u naszych zachodnich sąsiadów 30 000 25 051 22 808 gromadziły ponad 43,5 tysiąca widzów, co jest niewielkim spadkiem o ok. 3% w stosunku do 20 000 sezonu 2017/2018. Tak jak w ubiegłorocznym zestawieniu drugie miejsce pod kątem średnich 10 000 frekwencji przypada angielskiej Premier 0 League. Średnio mecze na Wyspach oglądało Niemcy Anglia Hiszpania Włochy Francja w minionym sezonie na żywo blisko 38,2 Źródło: dane na podstawie www.transfermarkt.pl tysięcy kibiców. Podium zamyka hiszpańska La Liga. Mecze na Półwyspie Iberyjskim w sezonie 2018/2019 gromadziły średnio 27,1 Średnia frekwencja wybranych lig europejskich na mecz w sezonie 2018/2019 tysięcy widzów na mecz. Włoska Serie A oraz 20 000 18 010 francuska Ligue 1 zanotowały wzrost frekwencji, 16 820 16 592 16 276 uzyskując średni wynik kolejno na poziomie 15 000 25,1 oraz 22,8 tysięcy widzów na mecz. Wśród 11 757 lig „Wielkiej Piątki” jedyny spadek frekwencji na 9076 mecz przypadł drużynom hiszpańskiej La Liga. 10 000 8878 Pozostałe ligi zanotowały niewielkie wzrosty 6 389 6269 6155 frekwencji. 5 000 2264

0 Holandia RosjaTurcjaSzkocja Portugalia Szwecja Polska*Austria Dania Norwegia Słowacja

Źródło: dane na podstawie www.transfermarkt.pl *Oficjalne dane Ekstraklasa S.A..

25 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Transfery

Transfery traktujemy jako oddzielną kategorię Przychody z tyt. transferów w 2018 roku (mln PLN) ze względu na ich nieporównywalność 20 000 000 w czasie oraz fakt, że nie budują globalnej 18 000 000 wartości klubowej piłki nożnej. Niemniej jednak 17,27 17,08 0,48 1,1 15,89 kontynuujemy prezentację w oddzielnym 16 000 000 rozdziale, tak jak zrobiliśmy to po raz pierwszy 14,01 14 000 000 w raporcie ubiegłorocznym. Przychody 1,60 z tytułu transferów nie były ujęte w danych 12 000 000 finansowych prezentowanych w poprzednich rozdziałach. Aby osiągnąć pełną kwotę 10 000 000 9,17 7,98 przychodów w danym roku kalendarzowym 8 000 000 16,60 0,75 należy zsumować przychody ujęte w rankingu 15,27 15,82 oraz przychody z transferów. W tym rozdziale 6 000 000 12,40 5,52 0,71 raportu przedstawiamy również klasyfikację 4 000 000 9,13 klubów z uwzględnieniem przychodów z tytułu 7,22 3,08 4,81 0,82 2,04 1,92 transferów. 2 000 000 1,58 0,70 1,08 2,26 2,00 1,92 0,87 1,05 0,11 0,06 0,00 0,00 0 k k k a a e e W roku 2018 najwięcej na transferach zarobił e w w ia in in ec ań wa ic ic lc ni to rz ła ńs oc kó ec ov wi ie ub iw za gn Pł ys

KGHM Zagłębie Lubin – 17,3 mln złotych. dy oc ab K da ozn cz L ac rs ał no a Gl Kra Z a Le G ie P G t Sz Cr Wr sł Bi ik ź Największa część z tej kwoty jest zasługą a os ka ia Wa on k ń ch ęb a as sł Wi S rn a ed Ar gł ch ni Pi or ąs Le go

Jarosława Jacha (23 lata w momencie transferu), ie Wi gi K Mi Śl lo Gó Le Za Po ęb Le który przeniósł się do angielskiego Crystal el gł M gi Ja Za

Palace. GH K

Drugie miejsce, tuż za Zagłębiem, zajęła Zagraniczne Cracovia. Klubowi z Krakowa udało dokonać Krajowe się głośnego transferu do włoskiej Genui, gdzie odszedł Krzysztof Piątek (23 lata). Łączne przychody Cracovii z tytułu transferów wyniosły 17,1 mln złotych.

26 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Na podium przychodów transferowych Przychody za rok 2018 z uwzględnieniem transferów (mln PLN) znalazła się Wisła Płock. Klub z Mazowsza 120 114,21 opuścił Arkadiusz Reca (23 lata), który podpisał kontrakt z Atalantą Bergamo. Przychody z tytułu transferów Wisły wyniosły 15,9 mln 100 złotych. 80 Transfery z Legii Warszawa różnią się od pierwszych trzech klubów tym, że 65,11 60 wytransferowani zawodnicy Legii pochodzą 53,26 z zagranicy. Główne transfery warszawskiej 49,42 48,37

Legii to Armando Sadiku, który odszedł do 39,15 37,28 40 35,34 hiszpańskiego Levante oraz Thibauilt Moulin, 32,54 32,42 28,57 który przeszedł do greckiego PAOK Saloniki. 26,50 20,02 19,27 Legia na transferach w 2018 roku zarobiła 14 20 12,56 10,62 mln złotych.

0 k k k a a a e e e n w Warto zauważyć, że praktycznie tylko jeden in ec ań wa vi ic ic lc ni ów bi to rz ła ńs oc ec wi ie iw za co gn ak ys Pł dy Lu oc transfer zapewnił podwojenie budżetu Wisły. ab da ozn cz K rs ał no a Gl ra Kr e Z Le G P G t Sz C Wr sł Bi na ik ź a bi Na wykresie na kolejnej stronie widzimy, że os ka ia Wa k ch ń a as sł ro łę Wi S rn a ed Ar ch ni Pi ąs Le go ie Wi w przypadku Cracovii i Zagłębia wskaźnik ag gi Ko Mi Śl lo Gó Le Z Po ęb Le el

udziału przychodów z tytułu transferów gł gi HM Ja w przychodach zaprezentowanych w raporcie Za KG wynosi około 50%. W przypadku Pogoni

Szczecin, której największym transferem w 2018 Komercyjne roku było odejście Jakuba Piotrowskiego (21 lat) Transmisje do belgijskiego Genk, dodatkowe przychody Dzień meczu z transferów wyniosły około jednej trzeciej Transfery rocznego budżetu. Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

27 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Dane te pokazują, że nawet sprzedaż jednego Udział przychodów z tyt. transferów w przychodach zaprezentowanych w raporcie młodego, perspektywicznego zawodnika 100% 96% może istotnie podreperować klubowy budżet. Wiek transferowanych zawodników oraz ich narodowość jasno pokazuje, że warto 80% inwestować w polską młodzież.

W całej lidze transfery odbywają się 60% w przeważającej mierze za granicę, sprzedaż do 55% polskich klubów wynosi jedynie 11% wartości 48% transferów ogółem. 40% 35%

Podział transferów na krajowe 20% 17% i zagraniczne 14% 14% 9% 8% 6% 6% 11% 2% 1% 1% 0% 0% 0% k k k a a a e e e n w in ec ań vi ic wa ic lc ni ów bi rz to ła oc ńs ec wi ie iw za co gn ak Pł ys dy Lu oc ab da ozn cz K rs ał no Gl a ra Kr e Z Le G P G t Sz C Wr sł Bi na ik ź a bi os ka ia Wa k ń ch as a sł ro łę Wi S rn ed a Ar ch Pi ni ąs go Le ie Wi ag gi Ko Mi Śl Gó lo Le Z Po ęb Le el gł gi HM Ja Za KG

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

89%

Zagraniczne Krajowe

28 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Wynagrodzenia

Koszty wynagrodzeń to największa część Wskaźnik wynagrodzeń w roku 2017 oraz 2018 składowa kosztów w klubach piłkarskich. 200% 189% Bardzo istotne jest odpowiedzialne zarządzanie kontraktowaniem graczy, by pod kontrolą 180% utrzymać koszty wynagrodzeń w porównaniu 160% do przychodów. 140% 129% Jak co roku kluby możemy skategoryzować 120% w trzech grupach: kluby o niskim wskaźniku 114% 100% 96% wynagrodzeń, zbliżonym do optymalnego 90% 87% 86% 85% 80% 84% 81% i wysokim. Jako optymalny wskaźnik 80% 72% 71% 72% 73% 74% 73% 74% wynagrodzeń uznajemy 60%. Ten procent jest 67% 64% 60% 58% 57% 59% 58% 58% 60% 54% 57% 55% 56% najczęstszym punktem odniesienia na całym 52% 50% świecie. 40%

Do grupy o niskim wskaźniku wynagrodzeń 20% w tym roku zalicza się jedynie Górnik Zabrze. 0% c k k a e n w in ia Odpowiedzialna polityka kadrowa i gra ia sk ce ze ań ic wa ic ie ów bi to ła oc el ec yn ov br ań zn iw za gn ak Pł ys Lu oc ow piłkarzami wychowanymi w klubie zdaje w tym Ki cz ac

rs ał Gd a Gl Kr Po Za Le

Gd ie

sn

t Sz Cr Wr sł Bi na ik ź przypadku egzamin. a ka ia Wa k ń ch ęb So a as sł ro Wi

rn ed a Ar gł ch ni Pi ąs go Le ie Wi gi Ko Mi Śl lo Gó Le Za

Po ęb Le el

Wskaźnik wynagrodzeń zbliżony do gł gi HM Ja optymalnego utrzymują: Arka Gdynia, Cracovia, Za KG Jagiellonia Białystok. 2017 2018

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby

29 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Pozostałe kluby notują wysokie wskaźniki Wynik sportowy klubów w sezonie 2018/2019 a wysokość kosztów wynagrodzeń w roku 2018 wynagrodzeń. Pozytywnie w tej grupie wyróżniają się Lech Poznań i Lechia Gdańsk 16 Zagłębie Sosnowiec (poniżej 70%). Negatywnie natomiast odznacza 15 Miedź Legnica się Legia Warszawa, Miedź Legnica i Wisła Płock. Legia liczyła na większe przychody 14 Wisła Płock z europejskich pucharów, Miedź natomiast próbowała podnieść poziom sportowy poprzez 13 Arka Gdynia zatrudnianie nowych graczy. Wskaźnik Wisły 12 Śląsk Wrocław Płock byłby na optymalnym poziomie, gdyby nie fakt, że w przychodach nie są ujęte wpływy 11 Górnik Zabrze z tytułu sprzedaży zawodników. 10 Korona Kielce

Wysokie wynagrodzenia graczy nie zawsze 9 Wisła Kraków przekładają się na sukces w Ekstraklasie. Niemniej jednak żeby konkurować 8 Lech Poznań w europejskich pucharach przeznaczenie 7 Pogoń Szczecin odpowiednio wysokich kwot na wynagrodzenia wydaje się nieuniknione. Tegoroczny przypadek 6 KGHM Zagłębie Lubin Piasta Gliwice pokazuje, że bez wysokich wydaktów na wynagrodzenia również można 5 Jagiellonia Białystok osiągnąć sukces. 4 Cracovia

3 Lechia Gdańsk

2 Legia Warszawa

1 Piast Gliwice

0 0510 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby

30 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Przegląd klubów – szczegółowe wyniki „Piłkarskiej ligi finansowej”

1. Legia Warszawa 2. Lech Poznań 3. Lechia Gdańsk 4. Jagiellonia Białystok 5. KGHM Zagłębie Lubin 6. Górnik Zabrze 7. Cracovia 8. Śląsk Wrocław 9. Wisła Kraków 10. Pogoń Szczecin 11. Piast Gliwice 12. Korona Kielce 13. Arka Gdynia 14. Wisła Płock 15. Miedź Legnica 16. Zagłębie Sosnowiec

31 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

1. Legia Warszawa

Tegorocznym zwycięzcą raportu „Piłkarska Sezon 2018/2019 Legia zakończyła na 2 miejscu Struktura przychodów klubu (mln PLN) Liga Finansowa” po raz kolejny jest Legia i została Wicemistrzem Polski. W Pucharze Warszawa, która nieprzerwanie od 2011 roku Polski odpadła w ćwierćfinale. Nieudane dla 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 wygrywa w naszym zestawieniu. Wicemistrz klubu były także rozgrywki europejskie, które Komercyjne 10,5 9,6 10,9 26,0 33,6 34,7 40,0 42,1 53,1 52,1 46,7 Polski osiągnął w 2018 roku łączne przychody zakończyły się na trzeciej rundzie eliminacji Ligii na poziomie 100,2 mln złotych, które były o 43 Europy. Zwiększyła się za to średnia frekwencja Transmisje 6,9 11,1 9,5 19,1 10,5 30,1 32,8 34,8 114,8 50,1 25,3 mln złotych większe od drugiego w kolejności na Stadionie Miejskim Legii Warszawa im. Dzień meczu 3,8 3,0 7,9 18,8 22,2 30,0 30,8 31,1 39,6 36,2 28,2 klubu - Lecha Poznań. Spadek przychodów Marszałka Józefa Piłsudskiego, która podczas widoczny w porównaniu wdo lat poprzednich meczów Ekstraklasy wyniosła 17,6 tys. widzów. RAZEM 21,2 23,7 28,3 63,9 66,3 94,9 103,6 108,1 207,4 138,3 100,2 jest bezpośrednim skutkiem braku wpływów Liczba widzów zwiększyła się średnio o 600 wynikających z gry w europejskich pucharach. osób na mecz. Najwięcej widzów gościło na Rozkład przychodów meczu z Piastem Gliwice w 34. kolejce, gdy na Największą kategorią generującą przychody stadion przybyło 23,4 tys. widzów. klubu są przychody komercyjne - 46%. Głównym sponsorem Legii jest Fortuna Niewątpliwie celem Legii na przyszły sezon Zakłady Bukmacherskie. Firma ta należy do będzie awans do fazy grupowej Ligi Europy, co czeskiej grupy Fortuna Holding, lidera na rynku pozwoli istotnie zwiększyć przychody klubu. zakładów wzajemnych w Europie Środkowej. 28% 25% 47% Przychody z dnia meczowego stanowią Dzień meczu Transmisje Komercyjne drugą kategorię, a ich udział wynosi 29%. Wyraźny jest spadek przychodów z transmisji Przychody Przychody Pozycja Średnia w strukturze przychodów klubu, wynoszący w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja tylko 25%. Wynika to z braku wpływów z tytułu praw medialnych z tytułu gry w pucharach 100,2 mln PLN 138,3 mln PLN 2 17 609 europejskich. W 2016 roku, gdy Legia grała w fazie grupowej Ligi Mistrzów, wskaźnik ten Social Media (wrzesiń 2018 - maj 2019) wynosił 55%. W 2017 spadł do 36%. Pokazuje to, jak ważna, pozycję przychodową odgrywają -2% 1% 14% 6% w przypadku polskich klubów puchary europejskie. 955 443 295 194 176 997 113 250

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

32 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

2. Lech Poznań

Lech Poznań w 2018 roku zanotował przychody Podczas zakończonego sezonu 2018/2019 Lech Struktura przychodów klubu (mln PLN) na poziomie 57,1 mln złotych, dzięki czemu zajął ostatnie miejsce w grupie mistrzowskiej. zajął 2. miejsce w rankingu „Piłkarska Liga W klasyfikacji frekwencji Lech znalazł się na 5. 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Finansowa”. W porównaniu do roku 2017 klub miejscu ze średnią na poziomie 12 tys. widzów, Komercyjne 15,6 21,5 25,9 17,1 15,3 20,4 21,4 23,7 29,2 28,8 25,8 notuje spadek przychodów o 13%. co jest dość dużym spadkiem w porównaniu do poprzedniego roku, kiedy średnio na Transmisje 8,4 11,0 11,5 8,9 8,1 9,8 11,7 33,7 14,4 18,9 18,2 Różnica wynika przede wszystkim ze spadku meczu zasiadało 20,5 tys. widzów. Do spadku Dzień meczu 15,1 7,8 23,6 12,8 12,0 12,7 11,5 20,6 11,4 18,1 13,2 przychodów z dnia meczowego, co jest ściśle przyczynił się niewątpliwie niezadowalający powiązane ze spadkiem frekwencji, co z kolei poziom sportowy. Celem na kolejny sezon RAZEM 39,1 40,3 61,0 38,8 35,4 42,9 44,6 78,0 55,1 65,8 57,1 było efektem między innymi zamknięcia Lecha jest odbudowa drużyny oraz walka stadionu na początku sezonu. Klub posiada o miejsca w czołówce dająca prawo do udziału Rozkład przychodów zrównoważoną strukturę przychodów. 45% w europejskich pucharach. stanowią wpływy z przychodów komercyjnych. Sponsorem strategicznym klubu jest Grupa Finansowa Aforti. Pozostałe źródła przychodów wyniosły odpowiednio: 32% - przychody z transmisji i 23% - przychody z dnia meczu. Drugi rok z rzędu Lech dochodzi do trzeciej 23% 32% 45% rundy eliminacyjnej Ligi Europy, przez co Dzień meczu Transmisje Komercyjne przychody z transmisji są porównywalne rok do roku. Lech Poznań przyzwyczaił nas Przychody Przychody Pozycja Średnia do regularnych transferów z klubu, głównie w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja wychowanków. W 2018 roku przychody z tytułu transferów wyniosły 8 milionów złotych, 57,1 mln PLN 65,8 mln PLN 8 11 953 jednak wpływy te w kolejnym raporcie mogą być wielokrotnie wyższe, jeśli dojdzie np. do Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019) zapowiadanej sprzedaży Roberta Gumnego. Wskaźnik wynagrodzeń kształtuje się na -1% 3% 25% 8% poziomie zbliżonym do optymalnego i wynosi 64%. 640 574 120 301 82 434 57 450

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

33 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

3. Lechia Gdańsk

Lechia Gdańsk drugi raz z rzędu znajduje się W sezonie 2018/2019 Lechia notuje wzrost Struktura przychodów klubu (mln PLN) na trzecim miejscu podium naszego rankingu. średniej frekwencji z 10,8 do 14,7 tys. widzów, Łączne przychody Lechii wyniosły 67,7 mln co przekłada się na 3 miejsce w klasyfikacji 09/10 10/11 11/12 12/13 2013 2014 2015 2016 2017 2018 zł, jednak na potrzeby rankingu Deloitte, aby frekwencji. Meczem, który przyciągnął najwięcej Komercyjne 5,9 7,5 12,3 13,6 14,5 11,7 28,5 24,4 23,3 34,7 zachować porównywalność danych z innymi kibiców było derbowe spotkanie z Arką Gdynia, klubami, wyłączyliśmy część przychodów, w tym kiedy to na trybunach pojawiło się ponad 25 Transmisje 6,6 7,0 5,2 6,5 5,4 8,0 10,2 12,5 10,6 8,6 te, które powstały z tytułu umorzenia pożyczek tys. widzów. Na wzrost frekwencji z pewnością Dzień meczu 3,0 3,1 5,4 3,7 3,3 5,2 6,0 4,7 6,0 5,0 od jednostek powiązanych. miała wpływ walka o mistrzostwo Polski praktycznie do ostatniej kolejki, podczas gdy RAZEM 15,5 17,6 22,9 23,8 23,2 24,9 44,7 41,5 39,9 48,3 Wysokość przychodów klubu z Gdańska w poprzednim sezonie Lechia walczyła jedynie w naszym rankingu wynosi 48,3 mln zł, co o utrzymanie w lidze. Ostatecznie Lechia Rozkład przychodów przekłada się na wzrost o 21% w porównaniu Gdańsk zajęła 3. miejsce w Ekstraklasie. do roku 2017. Głównym motorem napędowym wzrostu są przychody komercyjne, które wzrosły o 11,5 mln zł. Dzięki temu udział przychodów komercyjnych w przychodach ogółem wzrósł z 58% do 72%. Przychody z transmisji stanowią 18%, a przychody z dnia 10% 18% 72% meczu – 10%. Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Głównymi sponsorami klubu są: Energa Przychody Przychody Pozycja Średnia – sprzedawca prądu, grupa ETL – w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja międzynarodowa sieć kancelarii prawniczych, podatkowych i biegłych rewidentów oraz nowy 48,3 mln PLN 39,9 mln PLN 3 14 746 sponsor – PayTren, indonezyjski odpowiednik PayPal, z którym Lechia podpisała umowę Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019) pod koniec 2018 roku. Wskaźnik udziału wynagrodzeń w przychodach wyniósł 67%, jest 6% 14% 20% 156% to piąty najniższy wskaźnik w Ekstraklasie. 200 913 36 140 318 967 40 998

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

34 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

4. Jagiellonia Białystok

W rankingu „Piłkarska liga finansowa” Jagiellonia Sezon 2018/2019 Jagiellonia zakończyła na 5. Struktura przychodów klubu (mln PLN) Białystok zajęła 4. miejsce, z przychodami miejscu, po walce do ostatniej kolejki z Cracovią w 2018 roku na poziomie 36,1 mln złotych, co o udział w europejskich pucharach. Jagiellonia 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 stanowi wzrost o 6 mln złotych w porównaniu była także finalistą Pucharu Polski, klub Komercyjne 2,4 5,8 7,5 11,2 9,5 10,0 15,9 12,4 4,3 9,6 11,3 do roku ubiegłego. W strukturze przychodów z Podlasia niewiele dzieliło od kwalifikacji do najważniejszą część stanowią przychody Ligi Europy. Na stadion Jagielloni przychodziło Transmisje 4,5 4,9 6,5 5,2 2,6 1,4 4,3 5,5 8,3 15,6 18,3 z tytułu transmisji w wysokości 15,6 mln średnio 9,5 tys. widzów, co dało Jagiellonii Dzień meczu 1,8 1,5 2,0 1,8 0,9 0,8 1,4 4,0 2,9 4,9 6,5 złotych. Tak dobry wynik Jagiellonia zawdzięcza 6. miejsce w klasyfikacji frekwencji. Rekord 2. miejscu w sezonie 2017/2018 i udziałowi frekwencji miał miejsce podczas rundy RAZEM 8,7 12,2 16,0 18,2 13,0 12,1 21,6 21,9 15,4 30,1 36,1 w europejskich pucharach. Po wyeliminowaniu zasadniczej, kiedy to na mecz z Legią Warszawa portugalskiego Rio Ave, piłkarze z Białegostoku przybyło prawie 17 tys. widzów. Celem Rozkład przychodów odpali w II rundzie eliminacyjnej po przegranym Jagiellonii na kolejny rok jest ponowna walka dwumeczu z belgijskim Gent. Przychody o udział w europejskich pucharach. komercyjne wzrosły z poziomu 9,6 do 11,3 mln złotych. Partnerem strategicznym klubu jest miasto Białystok, a sponsorem głównym zakłady bukmacherskie STS. Przychód z dnia meczowego także wzrósł – do 6,5 mln złotych, 18% 51% 31% co przekłada się na 18% udziału w przychodach Dzień meczu Transmisje Komercyjne ogółem. Wskaźnik wynagrodzeń wynosi 58%, czyli tyle samo co w roku 2017. Pokazuje to, Przychody Przychody Pozycja Średnia że klub z Białegostoku trzyma swoje wydatki w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja w ryzach. 36,0 mln PLN 30,0 mln PLN 5 9 458

Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019)

2% 18% 18% 10% 118 237 23 056 20 557 13 397

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

35 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

5. KGHM Zagłębie Lubin

Zagłębie Lubin zajęło 5. miejsce w tegorocznym niestety nie powtórzyło w kolejnych latach Struktura przychodów klubu (mln PLN) raporcie, nieznacznie przegrywając z Jagiellonią tego sukcesu. Wysoka pozycja w rankingu Białystok – kluby te dzieli jedynie 83 tys. zł. Deloitte pokazuje, że Zagłębie Lubin ma 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Przychody w 2018 roku kształtują się na wszelkie predyspozycje do gry w europejskich Komercyjne 13,1 15,6 24,0 31,0 33,2 30,5 28,5 25,4 23,6 25,7 24,5 bardzo podobnym poziomie co w 2017 i pucharach w nadchodzących sezonach. wynoszą 36 mln zł. Struktura przychodów Transmisje 2,4 2,4 6,4 6,0 5,8 6,6 2,7 2,8 13,6 10,1 10,4 klubu z Lubina prezentuje się następująco: Dzień meczu 0,5 1,9 1,8 1,5 1,0 1,2 1,0 0,8 1,6 1,2 1,1 68% przychodów to przychody komercyjne, 29% stanowiły przychody z tytułu transmisji, RAZEM 16,0 19,9 32,2 38,5 40,0 38,3 32,2 29,1 38,8 37,0 36,0 a 3% to przychody z dnia meczu. Wskaźnik wynagrodzeń wzrósł do poziomu 72%, co Rozkład przychodów klasyfikuje „Miedziowych” w kategorii klubów o podwyższonych proporcjach wynagrodzeń do przychodów. Dla Zagłębia fundamentalne znaczenie ma współpraca ze Spółką KGHM Polska Miedź, która jest właścicielem klubu. Jest to także powód, dla którego głównym strumieniem przychodów, są przychody 3% 29% 68% komercyjne. Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Sezon 2018/2019 Zagłębie Lubin zakończyło Przychody Przychody Pozycja Średnia w grupie mistrzowskiej na 6. miejscu. w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja Średnia frekwencja podczas rozgrywek Ekstraklasy porównaniu do poprzedniego 36,0 mln PLN 37,0 mln PLN 6 4 864 sezonu spadła z 6,2 tys. do 4,9 tys. widzów. Wynik ten zapewnia klubowi z Lubina dopiero Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019) 14. miejsce w rankingu frekwencji. Największą liczbę kibiców klub odnotował podczas meczu 2% 18% 57% 14% z Miedzią Legnica, gdy na stadionie zjawiło się prawie 10 tys. widzów. Celem dla Zagłębia Lubin 46 512 13 917 10 471 6 206 jest awans do Ligi Europy. Ostatni raz w Lidze Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Europy Zagłębie grało w sezonie 2016/2017, Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

36 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

6. Górnik Zabrze

Górnik Zabrze osiągnął w 2018 roku wzrost Średnia frekwencja na stadionie przy ul. Struktura przychodów klubu (mln PLN) przychodów o 100% w porównaniu do Roosevelta wyniosła w tym sezonie 13,2 roku ubiegłego. W naszym rankingu klub tys. widzów, co daje Górnikowi 4. miejsce 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 z Zabrza jest zdecydowanym liderem wzrostu w klasyfikacji frekwencji. Pomimo spadku Komercyjne 3,5 8,2 8,5 8,7 6,9 5,9 2,8 7,4 15,5 przychodów. frekwencji klub w tym aspekcie utrzymuje się w czołówce Ekstraklasy. Najwyższą frekwencję Transmisje 2,6 7,1 6,3 8,5 8,2 7,3 3,7 3,1 10,3 Przychody Górnika wzrosły o 15,8 mln złotych. Górnik zanotował podczas meczu 15. Kolejki Dzień meczu 3,2 1,3 0,6 0,8 0,7 1,2 2,8 5,5 5,9 Podwojenie przychodów spowodowało awans z Lechem Poznań oraz 37. Kolejki z Wisłą w rankingu Deloitte z 13. na 6. miejsce. Kolejny Kraków, wtedy to na stadion przy ul Roosevelta RAZEM 9,3 16,6 15,4 18,1 15,8 14,4 9,3 16,0 31,8 rok w Ekstraklasie przekłada się na wzrost przybyło 24,5 tys. widzów! Celem na kolejny przychodów komercyjnych oraz z tytułu rok dla Zabrzańskiego klubu jest pozyskanie Rozkład przychodów transmisji. Największymi akcjonariuszami dodatkowych środków z tytułu przychodów Klubu są miasto Zabrze oraz Grupa Kapitałowa komercyjnych, aby zbliżyć się do ligowej Allianz oferująca usługi finansowe. Głównym czołówki finansowej i ugruntować poziom sponsorem klubu jest Polska Grupa Górnicza sportowy. S.A. oraz zakłady bukmacherskie STS.

„Trójkolorowi” mogą się pochwalić bardzo 19% 32% 49% bezpiecznym poziomem wynagrodzeń, które Dzień meczu Transmisje Komercyjne w 2018 roku wyniosły 50% przychodów. Wydaje się to jednak przemyślana strategia biorąc Przychody Przychody Pozycja Średnia pod uwagę niedawny awans do Ekstraklasy w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja i zwiększone z tego tytułu przychody. 31,8 mln PLN 15,1 mln PLN 11 13 205

Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019)

1% 13% 19% 23% 145 331 21 861 22 428 10 813

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

37 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

7. Cracovia

Cracovia osiągnęła przychody na poziomie 31,3 Frekwencja na stadionie przy ul. Kałuży wzrosła Struktura przychodów klubu (mln PLN) mln zł, co daje jej 7. miejsce w tegorocznym w stosunku do ubiegłego sezonu i wyniosła rankingu. Delikatny spadek poziomu średnio 7 tys. widzów, co jest wzrostem o 30% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 przychodów może być wynikiem słabszej gry w porównaniu do poprzedniego sezonu. Komercyjne 8,6 8,4 8,3 9,0 8,6 9,0 18,8 18,4 20,5 22,2 19,9 Cracovii w poprzednim sezonie i ukończenia Meczem o najwyższej frekwencji był mecz rozgrywek w grupie spadkowej. Głównym w przedostatniej kolejce, ostatni mecz na Transmisje 5,5 5,2 6,0 5,2 2,2 2,6 5,1 7,4 11,7 6,9 8,4 sponsorem Cracovii jest producent i dostawca swoim stadionie z Pogonią Szczecin, który Dzień meczu 1,2 0,7 1,1 1,6 1,1 1,9 2,8 2,9 3,1 3,0 2,9 systemów informatycznych firma Comarch. z trybun oglądało 12,8 tys. widzów. Celem dla Warto zaznaczyć, że klub ma także dodatkowe Cracovii jest jak najdłuższa gra w europejskich RAZEM 15,3 14,3 15,4 15,8 11,9 13,6 26,8 28,8 35,3 32,2 31,3 źródła przychodów, na które składają się pucharach. przede wszystkim przychody z kompleksów Rozkład przychodów sportowych oraz przychody z najmu i dzierżawy pasażu przy stadionie. Przychody z dnia meczu niemal nie zmieniły się w stosunku do roku ubiegłego i wyniosły 2,9 mln zł. Wskaźnik wynagrodzeń klubu z Krakowa był na bezpiecznym poziomie i wyniósł w minionym roku 57%. 9% 27% 64% Dzień meczu Transmisje Komercyjne Sezon 2018/2019 Cracovia zakończyła tuż za podium, dającym jednak prawo do udziału Przychody Przychody Pozycja Średnia w eliminacjach Ligi Europy, dzięki wygranej w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja finału Pucharu Polski przez Lechię Gdańsk. 31,3 mln PLN 32,2 mln PLN 4 6 958

Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019)

2% 19% 45% 21% 103 126 22 209 21 546 10 523

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

38 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

8. Śląsk Wrocław

Śląsk Wrocław zajmuje 8 miejsce w naszym Średnia frekwencja na stadionie Śląska wyniosła Struktura przychodów klubu (mln PLN) rankingu, osiągając przychody na poziomie 30,6 9,1 tys. widzów. Wynik ten plasuje klub na 7. mln złotych. Struktura przychodów prezentuje miejscu w tabeli średniej frekwencji. Zdaniem 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 się następująco: 65% stanowią przychody ekspertów Deloitte Śląsk jest klubem z dużym Komercyjne 6,2 9,3 10,0 14,4 20,3 13,4 17,2 11,6 8,9 21,7 19,9 komercyjne, 26% przychody z transmisji, a 9% potencjałem do wzrostu przychodów z tytułu przychody z dnia meczowego. dnia meczu oraz transmisji. Rekord frekwencji Transmisje 3,3 8,9 6,0 8,9 8,8 10,6 5,4 10,5 7,9 7,3 8,0 klub zanotował podczas meczu z Legią Dzień meczu 1,8 2,4 1,8 4,6 6,9 4,8 3,7 4,0 2,7 2,8 2,8 Klub pod względem finansowym zanotował Warszawa, kiedy to na trybunach było 20,1 tys. w 2017 roku swoiste „nowe otwarcie” oparte widzów. RAZEM 11,3 20,6 17,8 27,9 36,0 28,8 26,4 26,1 19,5 31,8 30,6 w dużej mierze o współpracę z lokalnym samorządem terytorialnym. Współpraca w 2018 Rozkład przychodów roku jest kontynuowana, a wpływy z samorządu wynoszą około 13 mln złotych.

Śląsk Wrocław niestety nie notuje zadowalających wyników sportowych, w zakończonym sezonie klub zapewnił utrzymanie w Ekstraklasie dopiero w 36. kolejce. 9% 26% 65% Dzień meczu Transmisje Komercyjne Przy takim poziomie budżetu walka o awans przynajmniej do górnej ósemki jest dla Przychody Przychody Pozycja Średnia Śląska realnym celem. W 2018 roku wskaźnik w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja wynagrodzeń wyniósł 73%, co oznacza, że Śląsk znajduje wśród klubów o wysokim wskaźniku 30,6 mln PLN 31,8 mln PLN 12 9 064 wynagrodzeń. Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019)

-1% 11% 30% 24% 224 042 24 020 23 587 17 550

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

39 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

9. Wisła Kraków

Wisła Kraków zajęła 9. miejsce w tegorocznym Wisła zakończyła sezon 2018/2019 w grupie Struktura przychodów klubu (mln PLN) ranking „Piłkarska liga finansowa”. Łączna spadkowej na 9. miejscu. Mobilizacja kibiców suma przychodów wyniosła w 2018 roku 26,6 oraz chęć pomocy klubowi w potrzebie 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 mln złotych, co oznacza, że przychody w Wiśle niewątpliwie przyczyniła się do zwiększenia Komercyjne 11,8 14,8 11,3 15,7 13,3 15,0 14,1 15,3 14,0 9,5 9,3 utrzymały się na praktycznie niezmienionym frekwencji na stadionie. Ostatecznie mecze poziomie. Przychody klubu z Krakowa są przy ul. Reymonta oglądało średnio 16,1 Transmisje 12,2 11,9 11,8 27,6 8,8 6,9 8,5 7,3 9,2 9,0 9,8 bardzo zrównoważone. Sładają się na nie w 35% tys. widzów, dzięki czemu Wisłę w rankingu Dzień meczu 9,6 3,4 4,1 12,0 9,3 5,5 5,9 7,2 6,1 8,1 7,4 przychody komercyjne, w 37% przychody frekwencji wyprzedza jedynie Legia. Rekordową z transmisji, a w 28% przychody z dnia frekwencję zgromadziło spotkanie w rundzie RAZEM 33,6 30,1 27,2 55,3 31,4 27,4 28,4 29,8 29,3 26,6 26,5 meczowego. Wskaźnik wynagrodzeń wyniósł zasadniczej z Legią Warszawa. Na stadion w 2018 roku 74%, co jest wartością powyżej przybyło wtedy 33 tys. widzów. Celem dla Wisły Rozkład przychodów optymalnej. Sponsorem głównym Wisły są Kraków jest uzyskanie stabilności finansowej. zakłady bukmacherskie LV BET. Przy potencjale drużyny sukcesy są tylko kwestią czasu. Koniec 2018 oraz początek 2019 roku oznaczał dla kibiców Wisły dużo emocji, niestety nie na boisku, a na polu przekształceń właścicielskich. Doszło do sprzedaży klubu, która ostatecznie 28% 37% 35% okazała się nieważna. Do pomocy zaangażowała Dzień meczu Transmisje Komercyjne się duża część środowiska piłkarskiego i nie tylko. Otrzymanie licencji na grę w Ekstraklasie Przychody Przychody Pozycja Średnia na kolejny sezon daje nadzieję, że problemy były w 2018 r. w 2018 r. w Lidze frekwencja przejściowe, aczkowiek kwestie finansowe wciąż pozostają największym wyzwaniem. 26,5 mln PLN 26,6 mln PLN 9 16 135

Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019)

2% 41% 64% 34% 290 562 37 993 56 099 25 181

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

40 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

10. Pogoń Szczecin

Pogoń Szczecin w 2018 roku osiągnęła Pogoń Szczecin zakończyła sezon na 7. miejscu. Struktura przychodów klubu (mln PLN) przychody w wysokości 26,3 mln złotych, co Średnia frekwencja na stadionie Pogoni oznacza spadek o 8% rok do roku. Głównym nie zmieniła się od zeszłego roku i wyniosła 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 strumieniem przychodów w klubie jest 6,5 tys., co przełożyło się na 11. miejsce Komercyjne 5,9 4,2 7,3 10,8 16,0 14,2 14,8 17,6 15,5 źródło komercyjne, stanowią one 59%. Jest to w klasyfikacji frekwencji. Spotkaniem cieszącym niewątpliwie zasługa partnera głównego Grupy się największą popularnością wśród kibiców Transmisje 0,0 0,1 2,3 5,3 4,4 8,7 9,7 8,8 9,0 Azoty oraz partnera strategicznego Miasta był ostatni mecz przed rozpoczęciem prac Dzień meczu 1,3 0,8 1,8 1,9 2,2 1,9 2,4 2,1 1,8 Szczecin. Przychody z tytułu transmisji składają rozbiórkowych na stadionie z Zagłębiem Lubin, się na 31% całości przychodów, natomiast na który przybyło 15,3 tys. widzów. Możemy RAZEM 7,2 5,1 11,4 18,1 22,7 24,9 26,9 28,5 26,3 wpływy z dnia meczu jedynie 7%. Być może spodziewać się wzrostu frekwencji na nowym ten ostatni strumień zwiększy swój udział obiekcie, którego budowa w Szczecinie już się Rozkład przychodów po budowie nowego stadionu Pogoni wraz rozpoczęła. z towarzyszącym kompleksem treningowych. Umowa na budowę została podpisana w marcu 2019 roku, zakończenie budowy planowane jest na pierwszą połowę 2022 roku. W poprzednich raportach wskazywaliśmy na fakt, że nowoczesna infrastruktura 7% 34% 59% pomaga w zwiększaniu frekwencji. Taki efekt Dzień meczu Transmisje Komercyjne prawdopodobnie zaobserwujemy w Szczecinie. Przychody Przychody Pozycja Średnia Wskaźnik wynagrodzeń wyniósł 80%, co oznacza w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja przekroczenie optymalnego poziomu o 20 punktów procentowych. 26,3 mln PLN 28,5 mln PLN 7 6 463

Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019)

2% 16% 36% 25% 156 304 20 648 24 562 15 222

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

41 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

11. Piast Gliwice

Tegoroczny Mistrz Polski, Piast Gliwice zajął W poprzednim sezonie Piast Gliwice do Struktura przychodów klubu (mln PLN) dopiero 11. miejsce w rankingu Deloitte ostatniej kolejki walczył o utrzymanie w lidze. „Piłkarska liga finansowa”. Oznacza to, że Natomiast sytuacja odwróciła się całkowicie 09/10 10/11 11/12 12/13 2014 2015 2016 2017 2018 wynik sportowy znacząco przewyższył wynik w sezonie 2018/2019, w którym Piast Gliwice Komercyjne 4,9 1,1 2,0 1,9 15,2 17,6 15,9 19,5 16,7 finansowy klubu. Struktura przychodów klubu do ostatniej kolejki przystępował z pozycji z Gliwic prezentuje się następująco: kluczową lidera rywalizując już tylko z Legią Warszawa. Transmisje 0,0 0,1 0,1 6,9 5,2 7,2 13,8 7,7 7,2 pozycją są przychody komercyjne, które Ostatecznie po wygranej 1:0 z Lechem Poznań Dzień meczu 0,4 0,1 0,8 1,4 1,1 1,6 1,7 1,0 1,0 wynoszą 67% przychodów ogółem, następnie Piast Gliwice po raz pierwszy w historii zdobył 29% stanowią przychody z transmisji, kończąc Mistrzostwo Polski. Przed Piastem stoi teraz RAZEM 5,3 1,3 2,9 10,1 21,5 26,4 31,4 28,2 24,9 na udziale przychodów z dnia meczu w 4%. ogromne wyzwanie w eliminacjach do Ligi Znaczną częścią w budżecie Piasta są dotacje, Mistrzów. Zdobycie mistrzostwa powoduje Rozkład przychodów które klub otrzymuje od miasta Gliwice. większy udział w środkach przyznawanych przez Ekstraklasę S.A., stąd awans W 2018 roku stosunek kosztów wynagrodzeń w przyszłorocznym raporcie Deloitte wydaje się do przychodów ukształtował się na nieunikniony. poziomie 71%, czyli bardzo podobnym do ubiegłorocznego. Wynik Piasta został uzyskany znacznie niższym kosztem niż ligowa konkurencja, której budżety 4% 29% 67% Średnia frekwencja na stadionie w Gliwicach były nawet kilkukrotnie wyższe. Dzień meczu Transmisje Komercyjne wyniosła w minionym sezonie prawie 5 tys. widzów, co dało 12 miejsce wśród wszystkich Dane obrazują rok kalendarzowy (2018), Przychody Przychody Pozycja Średnia klubów Ekstraklasy. Rekordowym meczem natomiast dla spółki rok obrotowy trwa od lipca w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja był mecz 37. kolejki, który zdecydował do czerwca. Dane uwzględniają więc rundę o mistrzostwie. Mecz ten oglądał komplet wiosenną sezonu 2017/2018 oraz jesienną 24,9 mln PLN 28,2 mln PLN 1 4 979 publiczności – 9,9 tys. widzów. sezonu 2018/2019. Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019)

23% 23% 77% 29% 34 785 15 918 12 150 5 861

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

42 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

12. Korona Kielce

Korona Kielce zajęła 12. miejsce w tegorocznym Koronie Kielce nie udało utrzymać się passy Struktura przychodów klubu (mln PLN) rankingu z przychodami na poziomie 19,9 mln z dwóch poprzednich sezonów, kiedy to zespół zł. Największą kategorię przychodów stanowią z Kielc kwalifikował się do grupy mistrzowskiej. 07/08 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13 2013 2014 2015 2016 2017 2018 przychody z tytułu transmisji i wynoszą Sezon 2018/2019 klub zakończył na 10. miejscu. Komercyjne 13,6 1,9 3,8 4,3 4,0 4,0 4,9 7,0 4,3 5,1 6,9 7,6 10,7 mln zł. Zwiększyły się nieco przychody Planem dla „krwisto-złotych” pozostaje walka komercyjne, które w 2018 roku stanowiły 38% o górną ósemkę w kolejnych sezonach. Transmisje 3,0 0,3 6,9 5,6 6,3 4,9 4,2 4,6 5,3 9,2 10,3 10,7 całości przychodów. Sponsorem strategicznym Dzień meczu 2,8 1,6 2,3 2,1 1,5 1,2 1,5 1,3 1,6 1,4 2,1 1,6 klubu jest Miasto Kielce, natomiast sponsorem głównym jest firma motoryzacyjna Suzuki. RAZEM 19,4 3,8 13,0 12,0 11,8 10,1 10,6 13,0 11,2 15,7 19,3 19,9 Najmniejszą grupą były przychody z dnia meczu, które wyniosły 1,6 mln zł. Ten strumień Rozkład przychodów przychodów zmalał w porównaniu z rokiem 2017. Wskaźnik wynagrodzeń w klubie wynosi 83% i jest wyższy o 13 punktów procentowych niż w roku ubiegłym.

W sezonie 2018/2019 średnia frekwencja na stadionie w Kielcach wyniosła 6,6 tys. widzów, 8% 54% 38% co dało 10. miejsce w klasyfikacji liczby widzów. Dzień meczu Transmisje Komercyjne Największą frekwencję zanotowano podczas meczu z Legią Warszawa, kiedy to poczynania Przychody Przychody Pozycja Średnia boiskowe obejrzało 10,8 tys. widzów. w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja

19,9 mln PLN 19,3 mln PLN 10 6 643

Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019)

-1% 13% 23% 6% 103 096 17 465 14 054 21 109

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

43 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

13. Arka Gdynia

Przychody Arki Gdynia wyniosły w 2018 Struktura przychodów klubu (mln PLN) roku 19,3 mln złotych, co przełożyło się na 13. miejsce w tegorocznym rankingu. 2016 2017 2018 Największą część przychodów stanowią Komercyjne 7,6 7,7 7,9 przychody z tyt. transmisji - 42%. Przychody komercyjne stanowią 41%. Partnerem Transmisje 2,7 10,0 8,1 Strategicznym jest Miasto Gdynia. Najmniejszą Dzień meczu 2,7 3,0 3,3 kategorią przychodów są przychody z dnia meczu, które stanowią 17% wszystkich RAZEM 12,9 20,7 19,3 przychodów. Wskaźnik wynagrodzeń wyniósł 56% przychodów. Arka jest przykładem Rozkład przychodów do naśladowania dla pozostałych klubów Ekstraklasy w tym zakresie.

Sezon 2018/2019 klub z Gdyni rozpoczął zdobyciem Superpucharu Polski. Gdynianie zajęli 13 miejsce w tabeli Ekstraklasy. Średnia frekwencja w sezonie 2018/2019 wyniosła na 17% 42% 41% stadionie przy ul. Olimpijskiej 7 tys. widzów, co Dzień meczu Transmisje Komercyjne dało Arce 8. miejsce w klasyfikacji. Najwyższą frekwencję klub zanotował podczas derbowego Przychody Przychody Pozycja Średnia meczu z Jagiellonią Białystok, wtedy na stadion w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja przybyło 10,4 tys. widzów. Sponsorem głównym została firma bukmacherska LV BET, z którą 19,3 mln PLN 20,7 mln PLN 13 7 023 rozszerzony został zakres sponsoringu. Takie wsparcie być może przyczyni się do walki Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019) o grupę mistrzowską.

1% 16% 24% 12% 108 997 15 500 27 734 3 849

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

44 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

14. Wisła Płock

Wisła Płock zajęła 14. miejsce w tegorocznym W sezonie 2018/2019 Wisła uplasowała się na Struktura przychodów klubu (mln PLN) rankingu „Piłkarska liga finansowa”. Przychody 14. miejscu w rozgrywkach, a utrzymanie udało „Nafciarzy” w 2018 roku wyniosły 16,5 mln się wywalczyć dopiero w 37. meczu sezonu 2015 2016 2017 2018 złotych, co oznacza wzrost rok do roku o 2,3 dzięki remisowi z Zagłębiem Sosnowiec. Średnia Komercyjne 2,7 5,0 7,3 8,0 mln złotych. Największą część przychodów frekwencja w tym sezonie wyniosła 4,3 tys. stanowią przychody komercyjne – 48% oraz widzów, co dało ostatecznie przedostatnie Transmisje 0,2 5,2 6,2 8,0 przychody z transmisji - 49%. Przychody z dnia miejsce w klasyfikacji frekwencji. Celem dla Dzień meczu 0,2 0,7 0,6 0,5 meczowego stanowią jedynie 3% udziałów Wisły Płock na najbliższe sezony pozostaje w budżecie klubu. Sytuacja ta może ulec niezmiennie budowa nowego stadionu, który RAZEM 3,1 11,0 14,2 16,5 zmianie po oddaniu nowego, nowoczesnego umożliwiłby generowanie przychodów z tytułu stadionu. Rozstrzygnięcie przetargu na budowę dnia meczowego oraz pozyskanie sponsora Rozkład przychodów w momencie publikacji naszego raportu jest strategicznego zwiększającego poziom na ukończeniu. Większy budżet związany jest przychodów komercyjnych. przede wszystkim z wyższymi przychodami z tytułu transmisji, co jest powodem wysokiej, piątej lokaty klubu w sezonie 2017/2018, dzięki czemu klub otrzymał więcej gotówki od Ekstraklasy S.A.. Głównymi sponsorami 3% 49% 48% klubu są PKN Orlen S.A., producent dachów, Dzień meczu Transmisje Komercyjne elewacji oraz systemów rynnowych Budmat oraz Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki. Klub Przychody Przychody Pozycja Średnia z Płocka utrzymuje bardzo wysoki wskaźnik w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja wynagrodzeń, który wyniósł w 2018 roku aż 129%. Gdyby przychody z tytułu transferów 16,5 mln PLN 14,2 mln PLN 14 4 334 były brane pod uwagę przy liczeniu wskaźnika, wyniósłby on około 65%. Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019)

7% 33% 61% 20% 35 619 8 372 11 852 4 686

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

45 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

15. Miedź Legnica

Miedź Legnica zajęła 15. miejsce w rankingu Struktura przychodów klubu (mln PLN) przychodów Deloitte. Przychody w 2018 roku wyniosły 12,6 mln złotych. Wzrost wynika 2017 2018 głównie z kategorii transmisji, które stanowią Komercyjne 8,9 8,9 21% przychodów. Ma to związek z obecnością klubu z Legnicy w Ekstraklasie przez drugą Transmisje 0,4 2,6 połowę 2018 roku. Przychody komercyjne Dzień meczu 0,4 1,1 to 71% przychodów, a przychody z dnia meczu 8%. Sponsorem głównym jest firma RAZEM 9,7 12,6 odszkodowawcza Votum S.A. Rozkład przychodów Na każdy mecz Miedzi przychodziło średnio 5 tysięcy widzów, co jak na stosunkowo niewielkie miasto jest wynikiem bardzo dobrym, z największym procentem zapełnienia stadionu w Ekstraklasie. Wskaźnik wynagrodzeń klubu z Legnicy wyniósł 96% przychodów, co jest naturalne dla klubów awansujących 8% 21% 71% do Ekstraklasy w swoim pierwszym sezonie Dzień meczu Transmisje Komercyjne w najwyższej klasie rozgrywek. Przychody Przychody Pozycja Średnia Miedź Legnica swój awans do Ekstraklasy mogła w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja świętować niestety tylko rok. Miejsce w lidze jest tożsame z miejscem w rankingu „Piłkarska liga 12,6 mln PLN 9,7 mln PLN 15 4 961 finansowa”, czyli 15. Mimo wygranej w ostatnim meczu z Wisłą Kraków wynikiem 5:4, Miedź Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019) nie wyprzedziła Wisły Płock, która zapewniła sobie utrzymanie dzięki remisowi z pewnym już 14% 20% 78% 37% spadku Zagłębiem Sosnowiec. 17 786 6 550 6 316 3 121

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

46 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

16. Zagłębie Sosnowiec

Tegoroczny ranking przychodów „Piłkarska liga Struktura przychodów klubu (mln PLN) finansowa” zamyka Zagłębie Sosnowiec. W tym sezonie, po raz pierwszy w XXI wieku, obaj 2017 2018 beniaminkowie spadli z Ekstraklasy po jednym Komercyjne 1,9 6,1 sezonie. Transmisje 1,4 3,7

Zagłębie osiągnęło przychody na poziomie Dzień meczu 0,5 0,8 10,6 mln złotych, co jest wzrostem prawie trzykrotnym w porównaniu do roku 2017! RAZEM 3,8 10,6 Z pewnością wpływ miało na to pół roku 2018 spędzone w Ekstraklasie. Rozkład przychodów

W sezonie 2018/2018 średnia frekwencja na stadionie w Sosnowcu wyniosła 3,2 tys. osób, przez co Zagłębie Sosnowiec zajęło ostatnie miejsce w klasyfikacji frekwencji.

Wskaźnik wynagrodzeń wyniósł 85%, co plasuje 8% 35% 57% Zagłębie wśród klubów o wysokim wskaźniku Dzień meczu Transmisje Komercyjne wynagrodzeń. Niemniej jednak, w poprzednim roku wskaźnik ten wynosił 189%, zatem klub Przychody Przychody Pozycja Średnia notuje znaczącą poprawę. Podobnie jak Miedź w 2018 r. w 2017 r. w Lidze frekwencja Legnica, Zagłębie Sosnowiec znalazło się w strefie spadkowej, przez co kolejny sezon klub 10,6 mln PLN 3,8 mln PLN 16 3 200 spędzi w I lidze. Social Media (wrzesień 2018 - maj 2019)

5% 11% 58% 20% 34 714 6 979 10 211 4 612

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. Uwaga: przychody z transmisji zawierają wpływy ze scentralizowanych praw marketingowych

47 Pieniądze leżą na boisku | Ranking przychodów klubów piłkarskich Raport „Piłkarska liga finansowa – rok 2018”

Kontakt

Przemysław Zawadzki Paweł Jakóbik Partner Associate Clients & Markets Lider Sports Business Group Sports Business Group Tel.: +48 (22) 511 03 91 Tel.: +48 (22) 511 01 19 E-mail: [email protected] E-mail: [email protected]

Mateusz Korytkowski Konsultant Sports Business Group Tel.: +48 (22) 166 72 11 E-mail: [email protected]

Partnerzy biznesowi

48 Nazwa Deloitte odnosi się do jednej lub kilku jednostek Deloitte Touche Tohmatsu Limited, prywatnego podmiotu prawa brytyjskiego z ograniczoną odpowiedzialnością i jego firm członkowskich, które stanowią oddzielne i niezależne podmioty prawne. Dokładny opis struktury prawnej Deloitte Touche Tohmatsu Limited oraz jego firm członkowskich można znaleźć na stronie www.deloitte.com/pl/onas.

Deloitte świadczy usługi audytorskie, konsultingowe, doradztwa podatkowego, prawnego i finansowego klientom z sektora publicznego oraz prywatnego, działającym w różnych branżach. Dzięki globalnej sieci firm członkowskich obejmującej 150 krajów oferujemy najwyższej klasy umiejętności, doświadczenie i wiedzę w połączeniu ze znajomością lokalnego rynku. Pomagamy klientom odnieść sukces niezależnie od miejsca i branży, w jakiej działają. Ponad 264 000 pracowników Deloitte na świecie realizuje misję firmy: wywierać pozytywny wpływ na środowisko i otoczenie, w którym żyją i pracują.

Powyższa publikacja zawiera jedynie informacje natury ogólnej. Deloitte Touche Tohmatsu Limited, firmy członkowskie oraz podmioty stowarzyszone nie świadczą tym samym, ani nie przedstawiają w tej publikacji porad księgowych, podatkowych, inwestycyjnych, finansowych, konsultingowych, prawnych czy innych. Nie należy także wyłącznie na podstawie zawartych tu informacji podejmować jakichkolwiek decyzji dotyczących Państwa działalności. Przed podjęciem jakichkolwiek decyzji lub działań dotyczących kwestii finansowych czy biznesowych powinni Państwo skorzystać z porady profesjonalnego doradcy. Deloitte Touche Tohmatsu Limited, firmy członkowskie oraz podmioty stowarzyszone nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody wynikające z wykorzystania informacji zawartych w publikacji ani za Państwa decyzje podjęte w związku z tymi informacjami. Osoby korzystające z powyższej publikacji robią to na własne ryzyko i ponoszą pełną związaną z tym odpowiedzialność.

© 2019 Deloitte Polska