Ruimtelijk Structurerende Effecten Westerscheldetunnel Deelrapport 1: Bereikbaarheid En Ontwikkeling
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Deelrapport 1 Ruimtelijk structurerende effecten Westerscheldetunnel Deelrapport 1: Bereikbaarheid en ontwikkeling Dr. Evert Meijers Dr. Erik Louw Dr. Ir. Marjolein Spaans Drs. Martijn Leijten Dr. Joris Hoekstra Dr. Kees Maat Ruimtelijk structurerende effecten Westerscheldetunnel Deelrapport 1: Bereikbaarheid en ontwikkeling Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Provincie Zeeland Auteurs: Dr. Evert Meijers (projectleider) Dr. Erik Louw Dr. ir. Marjolein Spaans Drs. Martijn Leijten Dr. Joris Hoekstra Dr. Kees Maat De begeleidingscommissie vanuit de Provincie Zeeland bestond uit: Drs. A. Drijgers, Directie Ruimte, Milieu en Water, Afdeling Ruimte Drs. L.G. Kaagman, Directie Ruimte, Milieu en Water, Afdeling Ruimte Ing. H.J.G. Uitterhoeve, Projectleider Zeeuws-Vlaamse Kanaalzone Drs. P. Woets, Directie Economie en Mobiliteit, Afdeling Economie April 2011 Onderzoeksinstituut OTB Technische Universiteit Delft Jaffalaan 9, 2628 BX Delft Tel. (015) 278 30 05 Fax (015) 278 44 22 E-mail [email protected] http://www.otb.tudelft.nl Copyright 2011 by Onderzoeksinstituut OTB, Technische Universiteit Delft No part of this report may be reproduced in any form by print, photo print, microfilm or any other means, without written permission from the copyright holder. TU Delft - Onderzoeksinstituut OTB 3 Inhoudsopgave 1 Introductie ........................................................................................ 6 1.1 Achtergrond en doel van de studie ................................................................. 6 1.2 Opzet onderzoek ............................................................................................... 6 1.3 Leeswijzer ............................................................................................................ 7 2 Verwachtingen van de effecten van de Westerscheldetunnel .......... 8 2.1 Inleiding ............................................................................................................... 8 2.2 Verwachtingen bij de Westerscheldetunnel ................................................... 8 2.2.1 Becijfering kosten en baten .............................................................................. 8 2.2.2 Verwachtingen regionale ontwikkelingen ....................................................... 9 2.3 Verwachtingen en de realiteit elders .............................................................. 10 2.3.1 Locatiegedrag .................................................................................................... 10 2.3.2 Verbinden van perifere gebieden met centrale gebieden ........................... 11 2.3.3 Het verbinden van voorheen sterk gescheiden gebieden ........................... 12 2.3.4 Conclusies ......................................................................................................... 12 3 Bereikbaarheidseffect Westerscheldetunnel ................................... 14 3.1 Inleiding ............................................................................................................. 14 3.2 Bereikbaarheidsveranderingen 2003-2008 .................................................... 14 3.2.1 Het potentieel aan banen dat bereikt kan worden vanuit woonkernen ... 14 3.2.2 Het potentieel aan mensen dat bereikt kan worden vanuit woonkernen 19 3.2.3 Het potentieel aan voorzieningen dat bereikt kan worden vanuit woonkernen ............................................................................................................................ 24 3.3 Van infrastructuureffect naar tunneleffect ................................................... 27 3.4 Conclusie ........................................................................................................... 30 4 Westerscheldetunnel en ontwikkeling werkgelegenheid ................ 32 4.1 Inleiding ............................................................................................................. 32 4.2 Werkgelegenheidseffecten Westerscheldetunnel ......................................... 32 4.3 Conclusie ........................................................................................................... 38 5 Westerscheldetunnel en de bevolkingsontwikkeling ...................... 40 5.1 Inleiding ............................................................................................................. 40 5.2 Demografische effecten Westerscheldetunnel............................................. 41 5.3 Vergrijzing en de tunnel .................................................................................. 42 5.4 Conclusie ........................................................................................................... 43 6 De Westerscheldetunnel en de ontwikkeling van het voorzieningenpeil .......................................................................................................... 44 6.1 Inleiding ............................................................................................................. 44 6.2 De Westerscheldetunnel en het voorzieningenpeil ..................................... 45 6.3 De Westerscheldetunnel en winkelvoorzieningen ...................................... 49 6.4 Conclusie ........................................................................................................... 53 7 De Westerscheldetunnel en de sociale status van woonkernen ...... 54 7.1 Inleiding ............................................................................................................. 54 7.2 De Westerscheldetunnel en de ontwikkeling van de status van woonkernen ............................................................................................................................ 54 7.3 Conclusie ........................................................................................................... 56 TU Delft - Onderzoeksinstituut OTB 4 8 Bereikbaarheid en effecten op het Zeeuwse bedrijfsleven .............. 58 8.1 Inleiding ............................................................................................................. 58 8.2 Resultaten bedrijvenenquête........................................................................... 58 8.3 Bereikbaarheid en ervaren effecten ............................................................... 60 8.3.1 Bereikbaarheidseffecten en de afzetmarkt.................................................... 60 8.3.2 Bereikbaarheidseffecten en toeleveranciers en omzet ................................ 64 8.3.3 Bereikbaarheidseffecten op de arbeidsmarkt ............................................... 67 8.4 Bereikbaarheidseffecten op het zakelijk verkeer ......................................... 71 8.4.1 Bereikbaarheidseffecten en impact op de regio en het eigen bedrijf ........ 73 8.5 Conclusie ........................................................................................................... 77 9 Bereikbaarheid en effecten volgens bewoners ................................ 79 9.1 Inleiding ............................................................................................................. 79 9.2 Resultaten bewonersenquête .......................................................................... 79 9.3 Bereikbaarheid en door bewoners ervaren effecten ................................... 81 9.3.1 Bereikbaarheid en activiteitenpatronen ........................................................ 82 9.3.2 Bereikbaarheid en opvattingen en percepties van bewoners ..................... 85 9.4 Conclusie ........................................................................................................... 92 10 Ex ante verwachtingen versus de ex post realiteit .......................... 94 10.1 Inleiding ............................................................................................................. 94 10.2 Ex ante verwachtingen versus de ex post realiteit....................................... 94 10.3 Oorzaken van verschillen tussen verwachtingen en de ex-post realiteit .. 95 10.4 Onzekerheden in de ex-ante analyse van effecten ...................................... 96 10.4.1 De Westerscheldetunnel als beleidsprobleem .............................................. 96 10.4.2 Onzekerheid in informatie en normatieve maatstaven .............................. 97 10.5 Referentiekaders ............................................................................................... 98 10.5.1 Perceptie ............................................................................................................ 98 10.5.2 Intuïtie en heuristiek ........................................................................................ 98 10.6 Conclusie ........................................................................................................... 99 Literatuur. ....................................................................................................... 100 Bijlage 1. Bereikbaarheidsanalyses per woonkern. ........................................ 103 TU Delft - Onderzoeksinstituut OTB 5 1 Introductie 1.1 Achtergrond en doel van de studie Ruim 8 jaar geleden, op 14 maart 2003, werd de Westerscheldetunnel feestelijk geopend. Daar- mee ontstond voor het eerst een directe wegverbinding tussen Zeeuws-Vlaanderen en Midden- Zeeland (Walcheren en de Bevelanden). De komst van de tunnel betekende ook het einde van de autoveren Vlissingen-Breskens en Kruiningen-Perkpolder. Aangezien het tracé van de tunnel tus- sen de oude verbindingen per veer in ligt, heeft de komst ervan geleid tot grote veranderingen in de bereikbaarheid. Delen