Vlaamse Ardennen ROND KLUISBERG, MUZIEKBERG EN KOPPENBERG Uitgegeven door De Werkvennootschap. V.U. Wouter Casteels, p/a. Botanic Tower, Sint-Lazaruslaan 4-10, 1210 Brussel. 4-10, Sint-Lazaruslaan p/a. Botanic Tower, Casteels, Wouter V.U. De Werkvennootschap. door Uitgegeven

Werken aan de landschappelijke kwaliteit in de Vlaamse Ardennen

P 2 Ruimtelijke knelpunten samen aanpakken

P 4 Versterking van natuur en landschap met 350 ha extra bos

P 7 Inspraakperiode en volgende stappen in het proces

Lees deze brochure ook online of in het Frans op www.RondRonse.be. Waardevolle landschappen vrijwaren voor landbouw en natuur

De beboste heuvels en unieke vergezichten in , , en bepalen het landschap van de Vlaamse Ardennen. Onder de noemer 'Vlaamse Ardennen: rond Kluisberg, Muziekberg en Koppenberg' werken we aan de versterking van de waardevolle natuur- en landschapselementen in de regio. We leggen vast welke gebieden voor landbouw voorbehouden blijven en waar natuur en bos kunnen bijkomen.

Ruimtelijke knelpunten aanpakken De open ruimte in de Vlaamse Ardennen staat onder druk: natuur- en bosgebieden zijn erg versnipperd, de biodiversiteit gaat achteruit en verspreide bebouwing Wat zijn de doelstellingen? en bepaalde ontwikkelingen in de landbouw tasten de landschappelijke waarde aan. Om die trend te Troeven van landschap keren maakt de Vlaamse overheid plannen om versterken de natuur- en bosstructuur te versterken en de • Bossen uitbreiden en verbinden waardevolle landschappen beter te beschermen. • Typische landschappen en Daarnaast leggen we ook vast welke gebieden uitzichten beschermen voorbehouden blijven voor landbouw. • Duurzaam toekomstperspectief aan landbouw bieden Een visie voor landbouw, landschap en erfgoed Bij het uitwerken van de bebossingsplannen houden Knelpunten in we rekening met de typerende landschappen en streek aanpakken uitzichten, zoals de Kluisberg en Koppenberg. We • Meer toegankelijk groen creëren bekijken hoe we de troeven van het landschap van • Versnipperde natuur verbinden de Vlaamse Ardennen kunnen versterken en waar • Biodiversiteit herstellen we de open ruimte kunnen vrijwaren voor landbouw • Kwaliteit van bodem en water verhogen op maat van het landschap. Op die manier geven we landbouwers duidelijkheid over de gebieden die in de toekomst voorbehouden blijven voor landbouw.

2 Het afbakenen van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur rond Ronse is een samenwerking tussen verschillende partijen: het Departement

Omgeving, het Departement Landbouw en Visserij, het Agentschap voor Natuur en Bos, het Agentschap

Onroerend Erfgoed, het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek en De Werkvennootschap. “ “ De Vlaamse overheid wil 350 hectare extra bos in de streek

Het afbakenen van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur rond Kluisberg, Muziekberg en Koppenberg kadert binnen het project ‘Rond Ronse’. In dat proces gaan we op zoek naar oplossingen voor de leefbaarheids- en mobiliteitsproblematiek in en rond Ronse. Omdat het ene niet kan zonder het Een andere brochure focust op de leef- andere mee in rekening te brengen, maken beide baarheids- en mobiliteitsproblematiek. sporen deel uit van één planproces. Die lees je op www.RondRonse.be.

3 Meer bos voor de Vlaamse Ardennen

In de werkgroep 'Vlaamse Ardennen: rond Zoekzones voor bosuitbreiding Kluisberg, Muziekberg en Koppenberg' maken we Het versterken van de bosstructuur is een belangrijke samen werk van de versterking van waardevolle opgave. Om te bepalen waar de bosuitbreiding kan natuur- en landschapselementen in Kluisbergen, komen, is een zoekzonekaart opgemaakt. Die kaart Maarkedal, Oudenaarde en Ronse. Het voorzien geeft aan welke gebieden in aanmerking kunnen van ruimte voor extra bos is daarbij een van de komen voor bebossing en verder onderzocht zullen belangrijkste ambities. worden.

Deze bosuitbreiding maakt deel uit van de realisatie van de Europese natuurdoelstellingen. Die In totaal zijn er een 100-tal zoekzones in doelstellingen willen de versnippering van de natuur kaart gebracht. Ontdek de zoekzones via tegengaan en de biodiversiteit in natuurgebieden www.RondRonse.be/vlaamseardennen. verhogen. De Natura 2000-gebieden - waardevolle natuurgebieden - rond Kluisberg, Muziekberg en Koppenberg moeten daarom versterkt worden. Voor de bossengordel Kluisberg-Hotondberg-Koppenberg zal er ongeveer 250 hectare bos moeten bijkomen, voor het Muziekbos zo'n 100 hectare.

Bosgordel Kluisberg- Hotondberg-Koppenberg: Muziekbos:

+ 250 ha + 100 ha

Bossen uitbreiden is een prioriteit voor de Vlaamse overheid. In de Vlaamse Ardennen zijn sinds de 18de eeuw veel bossen verdwenen. Daardoor hebben we nu versnipperde bossen in de streek en dreigen dieren- en plantensoorten te verdwijnen. Als we de bossen uitbreiden, creëren we meer groen, een gezondere leefomgeving en een betere biodiversiteit. Meer bos heeft ook een positief effect op ieders gezondheid, zowel fysiek als mentaal. Daarom hebben we, meer dan ooit, nood aan extra groen rond de bossengordels Kluisberg-Hotondberg-Koppenberg en rond het Muziekbos.

4 Landbouw en bosuitbreiding op maat van het landschap

De beboste heuvelruggen, open kouters en De Vlaamse overheid besliste om de historische vergezichten in Kluisbergen, Maarkedal, bosstructuren te herstellen en om opnieuw meer Oudenaarde en Ronse zijn het DNA van de streek. bos in de regio te creëren. Daarbij wordt gezocht Uitzichten vanop hogere punten, zoals het plateau naar een evenwicht tussen cultuurhistorische van Nukerke dat uitkijkt over de Scheldevallei en ecologische landschapswaarden en de of de heuvelkam van Hotond tot Kluisberg die economische functies in de open ruimte zoals uitkijkt op de valleien van de Molenbeek en de landbouw en bosbouw. Die aspecten worden Ronne, willen we als waardevolle elementen gelijktijdig en in onderlinge samenhang onderzocht. behouden. De plannen voor het versterken van de bosstructuur zullen daarom rekening houden met waardevolle Het typische landschap in de regio bestaat uit uitzichten, landschappen en de impact op de holle wegen, taluds en begroeiing op de rand van landbouwactiviteiten. percelen zoals bomenrijen, knotwilgen en hagen. De afwisseling van zo’n bocagelandschap, bossen en open akkercomplexen bepaalt voor een groot stuk de We voeren een ruimtelijk beleid identiteit van het landschap in waarbij we ervoor willen zorgen dat het de Vlaamse Ardennen. landbouwgebruik is afgestemd op de kwetsbaarheden van het landschap.

5

Duidelijkheid geven over de “ “ gebieden die voor landbouw voorbehouden blijven

6 Inspraakperiode en volgende stappen in het proces

De open ruimte rond Kluisbergen, Maarkedal en Oudenaarde onderzoeken we op een zorgvuldige manier. We doen dat graag in dialoog en in alle openheid met betrokkenen en de omgeving. Na een nieuwe inspraakperiode doorlopen we enkele cruciale onderzoeken. Pas dan kunnen we beslissen waar er extra bos komt, wat dit betekent voor de landbouw en welke landschappen we willen beschermen.

Volgende stappen:

Op 12 januari startte een nieuwe inspraakperiode binnen het project 'Rond Ronse'. Jij kan dan tot en met 12 maart je inzichten en ideeën meegeven over het afbakenen van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur.

De tweede versie van de scopingnota werd gepubliceerd. En daar willen wij graag je mening over. In de nota vind je de zoekzonekaart terug die alle locaties verzamelt waar we onderzoeken of bosuitbreiding mogelijk is. Je vindt er ook de mobiliteitsalternatieven in terug die een oplossing moeten bieden voor de verkeers- en leefbaarheidsproblematiek in en rond Ronse. In een van de bijlages van de nota vind je ook terug hoe we met de inspraakreacties op de eerste scopingnota zijn omgegaan.

De scopingnota raadplegen of een nieuwe inspraakreactie overmaken? Ontdek hoe je dat doet op www.RondRonse.be/scopingnota.

De alternatieven voor de mobiliteitsproblematiek en de zoekzones worden in een volgende stap grondig geëvalueerd. Dat gebeurt via verschillende onderzoeken.

Er wordt een milieueffectenrapport (MER) opgemaakt dat bekijkt wat de impact is van elke mogelijke mobiliteitsoplossing en de zoekzones op de lucht, het geluid, het licht, de biodiversiteit …

Met een landbouweffectenrapport (LER) wordt er gekeken wat de impact is van de verschillende alternatieven, zowel de mobiliteitsalternatieven als de zoekzones, op de uitoefening van landbouw in de streek. Daarnaast wordt er ook bekeken welke maatregelen mogelijk zijn om de impact op de landbouw te beperken of te compenseren.

Er wordt ook een maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) uitgevoerd. Die analyse gaat na wat de kosten van de mogelijke oplossingen zijn en welke voordelen aan elke oplossing verbonden zijn.

7 Schrijf je in voor onze digitale gesprekstafels en geef je mening

We willen eind januari-begin februari met alle betrokkenen in dialoog gaan. Omwille van de maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus organiseren we die dialoog op een digitale manier. Dat doen we per gemeente, in Kluisbergen, Maarkedal, Ronse en Oudenaarde. Voor landbouwers worden sessies op maat ingericht.

Wil je weten wat Rond Ronse kan betekenen voor het landschap, de natuur, de landbouw en de mobiliteit of heb je een specifieke vraag, schrijf je dan in voor onze digitale gesprekstafels via www.RondRonse.be/agenda.

www.RondRonse.be/ www.facebook.com/ www.RondRonse.be/ vlaamseardennen RondRonse nieuwsbrief