Die nuwe stem vir 'n nuwe uld·Afrl a

9 Desember 1988 Tel: (011) 836-7236/7/8/9 prys : R1 ,20 (R1,07 + 13c AVB)

KP-Koosse beaut van 'n vuis 5 on • r UI

BLOEMFONTEIN - Die gekonkel Krohn is 'n prokureur in die firma j Martin Welz Ontmoet 1 in hoe kringe w at gelei het tot die Honey en Vennote, wat hul naam selfmoordvan 'n plaaslike miljoener se bekendste miljoeners; en daad waarskynJik van bedrog aan­ van Siebert en Honey na Honey en het wyeruitgekring en nog bekendes * Vry e Weekblad het ookbeweringe gekla sou word. Vennote ver ander het mi die Mnr is betrek. ondersoek dat die hooflanddros van Valse sertifikate is aan die Gra­ onthullings oor Siebert in Vrye Dit blyknou dat: Bloemfontein, Ben Loots,druk laat hamstad-Bougenootskap gegee so­ Weekblad. * FrikSiebert,die oorlede rniljoener, uito cfen het op die Verbruikersraad dat verbandlcnings vir huise 'Uitbe­ Krohn het die week geweier om Mandela ... waarskynlik van bedrog aangeklasou om 'n ondersoek teen Siebert te los. taal is voordathullegebou is. Salaris­ met Vrye Weekblad te praat of wordomdathy vervalste dokumente Dit is di e n uutste inligting in die strokies van vcrbandaansoekers is kommentaar te lewer op aktekan­ Max du Preez gebruik het om verbandlenings te skandaal wat Bloemfontein geskud ook vervalsom die indruk te wek dat toorrekords wat daarop dui dat hy Ontmoct Makgato Mandela, seun van bekom; het n adat V rye Weekblad onlangs hul salarisse hoog genoeg was om self met Siebert se hulp R7000wins Nelson. * Die komitee wat na sy dood deur onthul het dat S iebert 'n fcrtuin gcmaak lenings te bekom. gemaak het op 'n spekulasiehuis in Mandelajnr,38,isdie ANC-Ieier die minister van Plaaslike Bestuur het ui t staatshuise wat veronderstel Een slagoffer van so 'n bedrog is Wilgehof. se oudste seun by sy eerste vrou, en Behuising aangestel is om huis­ was om die eiendorn van minder 'n deurwag by die Di e Volkblad, 'n Die redakte ur van die Volksblad, Eveline, en sy pa seewebeeld. Di t is transaksieswaarby Siebert betrokke gegoede staatsamptenare te word. plaaslike koerant, wat as gevolg Hennie v an Deventer , was'n intieme een van die eerstefoto'svanhom wat was te ondersoek, het sonder om Hui spryse is o p gejaag en Siebert en daarvan 'nskuldlas van mee r as R60 vriend van Siebert en het hom die ooit gepubliseer word. getuienis van die publiek in te win, 'sy medew erk ers het staatsubsidies 000 op 'n salaris van skaars meer as Sondagaan d voor sy dood moed H y woon in Cofunvaba in die binne 'npaar uur bevind dat, watdie in hul sak gesteek. R700 bet, Hyhetnooitdie huis bcwoon ingepraat toe hy met selfmoord gedreig Transkei waar hy sy rna help in haar departement betref, alles in orde is; 'n Paar dae na die onthullings het nie. het. winkellangs die bushalte. Voorhy 'n * Twee van die ' komi ~eel ede was Siebert en Phil Venter, 'n agent van Nadat Siebert en amptenare van Die Volksblad hetin 'n voorblad­ paar jaar gelede terug is Transkei staatsamptenare wat in hul ampte­ die Graharnstad-Bougenootskap, w at die Grahamstad-Bouvereniging met berig Vrye Weekblad se oorspronklike toe, was hy 'n sakemanwat in Soweto like hoedanigheid met die transak­ verban dlening s vir hom gereel het, die bedrog gekonfronteeris, het Siebert onthullings as 'n "smeerberig" beskryf. ge woon het. sies gewerk het; saam selfm oord gepleeg. se prokureur, Fritz Krohn, skriftelik Die hooflanddros van Bloemfon­ Anders as sy pa is die jonger * Die invloedryke kringe waarin In Bloem fo ntein isdaaral sterker bevestigdat Siebertm aandeliks R200 tein, Ben Loots, is die week genader Mandela nie polities aktief nie. Sy Siebertbewceg het, blyk uit die name aanduiding s d at Siebert nie net ban­ tot die deurwag se paaiement sal vir kornment aar op gerugte dat hy enigste werklike betrokkenheid was van mense aan wie hy geld geskuld krotskap in d ie gesig gestaar het nie bydra. · druk laat u itoefen het op die plaas­ tydens die 1976-onrus in Soweto. het. Ditsluit in twee regters, 'n Pre­ weens sy oordad ige lewenstyl en Siebert isdood voordat hy 'n bydrae like Verb ruikersraadkantoor om hul Hy was 'n seun van 13 toe sy pa sidentsraadslid en Van die Vrystaat geldtransaks ie s nie, maarook inder- konmaak. Na Bl2 Robbeneiland toe gestuur is. Sed ertdien het hyhom darem van tyd tot tyd in die tronk besoek - die laaste keer was vroeervanjaar. Hy Vitiating kos ken sy pa se tweede vrou, Winnie, baie goed en het gereeld by haar gekuier. SAUK-man hoe pos N elson en Eveline Mandela se eerste twee kinders is dood - die Jacques Pauw dogter kort na geboorte en die seun 'N UITLATING deur Sakkie Burger, senior direkteur van nuus en as 'n volwassene in 'n motorongeluk. buitelandse dienste by die SAUK, tydens'n besprekingsprogramoor Die Mandelas is 'n prominente die algemeneverkiesing verledejaar hetnou waarskynlik veroorsaak Transkei-farnilie. dat hy nie bevorder gaan word nie. N e lson Mandela is gebore as 'n Dithetpas bekend geword datBurgernie diepos van Kobus Ham­ lid v an di e Tembu's se koninklike man, adjunk-direk teur-generaal van nuus by die SAVK, gekry het familie . Toe sy pa dood is, is hy as nie. Hamman tree einde vanjaar uit en Burger is .allerwee as sy twaalfjarige deur opperhoof D avid . natuurlike opvolger bes kou. Dalin d yebo aangeneem en grootge­ Vandeesweek het die nuus soos 'n veldbrand deurdie SAUK m aak. versprei: Burger bly in sy pos. Hulle soek ie mand van bu ite. Eveline Mandela, Mandel a sr se Daardie "iemand" is glo Hennie van Dev ent er , red ak teur vandie eerste vrou, was jare lank 'n ver-­ Volksbladin Bl oemfontein. Hy kon egter teen drukty d gister nievir plee gster aan die Rand. Sy het groot­ kommentaar bereik word nie, . gew ord in die oucrhuisvan haar neef, Burger word in SA UK-kringe beskou as 'n "Riaan Eksteen-man" Waller Si sulu, die ANC leier wat in en 'n "oorblyfsel van die Pik Botha-rnanne". Die ui tlating watsy ge­ 1964 saam met NelsonMandela tronk wildheid in regeringskringe geknou het, was toe hy na d ie algemene toe gestuur is. verkiesing van verlede jaar lid was van 'n p an eel wat aan 'n bespre­ WalterSisulu se seun,Zw elakhe, kingsproram deelgeneem het. is die redakteur vanNew Nation wat Hy het in die program gese: "Dit lyk aso f die KP g oed vorder.' verlede week na twee jaar in aan ­ Daarisdaamaglo arnptelik uithoe regerin gsv lak by dieSA UKoor houding vrygelaat is. Burger se uitla ting beswaar gemaak. ... Nelson Mandelais die week uit die Volgens inligting is Yan Deventer onwill ig o m Hamman se kliniek waarhy behandel is, na 'n vakantepos te vul, maar die SAUKhoop steeds dat hy wei op dieou huis by die Victor Verster-gevangenis end sal inwillig. verskuif.

------=-=-~=----~::.:...:=------""""";;:,.;;;;;,;;,,,.---...... --_.. ____::o..o- --....-....--...... -..;;,_..=.,;"".,,_=__ ~~~::::.- NUUS

Suid-Afrika Die redakteur van New Nation;Zwelakhe Sisulu, word vrygelaat na rneer as twee jaar in aanhouding. 'n Streng inperkingsbevel word op hom bedien. . . .

\ Landwydword sterkkritiekuitgespreekteen die verhogingin die pet- _ rolprys wat op 16 Januarievan krag word. .

President Lennox Sebe van Ciskei en sy kabinet gee vir hulself 'n salarisverhoging van 40 persent,maar die mense van Ciskei word nie daaroor ingelig nie. '

'n Belangrike stapin die rigting van versoening in die NG Kerk­ familie word geneem toe die wit kerk verskoning vra oor die skerp veroordeling van kerkleiers,onderandere dr Allan Boesak, wat na die parlement gemarsjeerhet. Frank Siebert (regs) In die geselskap van President PW Botha. Die fotokern ult Die Volksblad. Fulton Allem wen die Miljoen Dollar-toernooi by Sun City na 'n polemiek of hy goed genoeg is om aan die toernooi deel te neem. VanBll ondersoekna klagtes teen Siebert te Die sklkklngsooreenkoms oar Angola/Namibia word nie in Brazza­ laat vaar. Boere-gekonkel Loots is voorsitter van 'n ville ondertekenDieweenshaakplekkewat onstaan oordie ontrekking regskakelkomiteewatdie publiekse van die Angolese uit Angola. probleme met die regsdienste moet uitstryk. kring wyer uit PresidentFidel CastrovanKubase hybly eerdernog 20jaarinAngola HysehyhetweI'nklagteontvang as om toe te gee am Suid-Afrika se eise oor die onttrekking van van'nlid vandie publiekwat byges­ hoofkantoor in Pretoria verwys. * 1M "Job"Pretorius, Vrystaatselid Kubaanse troepe. taan isdeurdieVerbruikersraad. maar Na Vrye Weekblad se onlangse van die Presidentsraad,stadsraadslid dat die klagtenie soseer oor Siebert onthuIlings het die minister van en voonnalige burgemeester van Gewetensbeswaarde Charles Bester, 18, word ses jaar tronk toe wasnie as oordie weieringvan ver­ plaaslikebestuuren behuising, Arnie Bloemfontein, endirclcteurvan Floreat gestuur omdat hy om christelikeredes weier om diensplig te doen. skeieregspraktisyns om namenshom Venter, aangekondigdat hy op ver­ Eiendomsmakelaars, die agente wat teen Siebert op te tree. Die komitee soek vandieMinistervan Justisieen baie van Siebert se transaksies han­ "'Inkha~a~vigilantes maak 13mensenaby New Hanoverin Natal dood. het besluit dat die klagte by die LP vir Bloemfontein-Wes, Kobie teer het, prokureursordehoort. Coetzee, 'n ondersoek gelas het. *AppelregterHendrik van Heerden, Lootshet ontkendat hy 'n klagte KoosvanZyl,lidvandieRaadvir aan wie Siebert R250 000 geskuld Die MinistervanMannekrag,Pietiedu Plessis, Ie'nklagvan kriminele teen die Verbruikersraad aanhangig Ontwikkeling en Behuising, is aan­ hel laster teen dieSondagkoerantRapportna beweringsdat hy arnptenare gemaakhet. gestelom "feitelikeinligting onmid­ * Regter Fred Beckley, regter van in sy departementvir persoonlike gewin gebruik het, Die direkteur van die Verbruik­ dellik" in te win en aan Venter ver- die Vrystaatse afdeling van die ersraad in Pretoria,Jan Cronje, het slag te doen. . Hooggeregshof, Die Konserwatiewe Party dreig om die Niltal Building Society te gese dat 'n ene mnr Deysel van Vrye Weekbladvemeem betrou­ * Dr Bamie Human, raadslid van boikot nadat die bouvereniging die tak van 'n KP-stadsraadslid in DepartementJustisiesehoofkantoor baar dat Van Zyl, en die andertwee UOVS, motorhandelaar en een van Boksburg sluit. ' , hom meegedeelhet dat Loots gekla komiteelede, Frank Gerber enWillem· die Vrystaat se rykste burgers. , hetoardie Verbruikersraad se optrede Lombard, Maandag 'n week gelede * Dr Alberto Tresolino, eiendoms­ Afv.aanUgingsvan dieregerings van Suid-Afrikaen Botswanaontmoet in die saak. . 'npaaruurlank indiekantoorvan Dr .magnaat, geldskieter, en Italiaanse in 'n poging om 'n sekuriteitsooreenkoms te bereik, Cronje het toe die hoof van die Louis van der Watt, genomineerde ere-konsul in die Vrystaat - ook een '\tr\J.f!ffd..,,~ "~:; .~,-:,·~,l ~~_ ',:"'\'::":'~ J- ...... (1'") <'u::n:', ".'). 'Ii". Verbruikersraadse kantoor in Blo­ LP, in Bloemfontein deurgebring het, van die Vrys~t se topmiljoeners, Die algemene sekretarisvan die Instituut vir Kontekstuele Teologie, emfontein, Christa Nel,opdraggegee Die komitee 'n ete saammet Van Siebert het enkele dae voor sy vaderSmangalisoMkhatshwa,amvaar R25 000 skadevergoedingvan . omdadelik.bylanddrosLoots aante der Watt genuttig.ien. na 'n klein dood ook geld probeer leen by die die Minister v~ Wet en Orde na 'n eis oarmarteling. doen om meerbesonderhede oor sy aantal dokument gekyk sender om Vrystaat se bekendste miljoeners, klagte te kry. . .enige getuienis in te roep.Die vol­ Boot en Bill Troskie, maar het vol­ Nel het gese sy kan nie meer gende dag was die verslag, waarin gens hulle sy afspraak nie nagekom 'n Protesvergadering oor die Delrnas-verhoorin Johannesburgword "presiesonthon"watlanddrosLoots hul geen fout vind met die departe- . nie. Hulle is Vrystaatse motor-han­ ,.,deur die Kommissarisvan Polisie, generaal Hermiede Witt, verbied. haarvertelhetnie, maarhy het ontken <,meiJ.t~e,opministerVenterse tafel. delaars en'wereldbekende filmpro­ het dat hy gekla het, , ~Belde'Van Zyl en Lombard was motors. TweeAmerikaansesenatore wordverlof geweier om ANC-leier Nel­ . Toe Loots hierop

Ons sleek. niks weg nie DIE Universiteit van Wes-Kaapllind het opdrag aan 'n advokaat gegee om moontlike regstappe teen die polisie te ondersoek 011 verlede week se reuse

( Xf:.J:.C: ~':.H.LJ -lOu l.t • ..:1L...· ,~.-:.., '. :.0' '.1,' _ , klopjag op die universiteit se kampus. . Maak seker jy kry Vrye Weekbladelke Vrydag:" en spaar boonop 15% op die normaleprys vanR61;20;;,,' .. Die doel van die klopjag was om beslag te Ie op verbode dokumente en . , Vir R52 (AVB ingesluit)kanjy VryeWeekbladvir 12 maandekry. Vir 6 maandesal ditjou R28(AVB ingesluit) koso bteratuur. " --,'- ...... ~J ,.,_._,i; -"':'l ~\"':I ~':.,~).,.~y:))~-! ; Voltooi die vormen stuur dit met 'nposorder ofgekruisde tjek aan: . Die polisie het beslag geIeop 'n groat aantal ondermynende publikasies.. hetdieafdelingopenbarebetrekkingevan die polisiegese. Verbodemateriaal VRYEWEEKBLAD, POSBUS42637, FORDSBURG2033. oor die African National Congress/Suid-AfrikaanseKommunistiese Party­ alliansie is gevind. "Sommigevan die ondermynendedokumenteis gevind in die Ruth First­ Ek wil graag intekenop VryeWeekbladvir 12/6 maande en sluit hiermee 'n vrouekoshuis, en in die Cecil Esau- en Eduardo dos Santos-manskoshuise," .posorder/tjek in vir R . het die polisie gese• Volgens ooggetuieshet sowat70polisievoertuie verlede Donderdagom9 NAAM ' :.' ;-;:.:..,; : :: ~ : ~ ~ :...•... vm die karnpusin 'n konvooi binnegegaan.'n Visenteringslasbrief is aan die ADRES . rektor,prof JakesGerwel,oorhandig.Daarin is meldinggemaak van verbode .. .' , . dokumente en Iiteratuurwat op die kampus versteek sou wees. .l.:.~i.:.~~ ".-~.~~ _.~.· ~..~.\ .; ~.;,.. ~.. ~~ ~.~-.~ ~.~ ..' ~.~; ~~ "" ~ '' Ongeveer 200 polisiemanne van onder meer die onluste-eenheid, die veiligheidstak en die honde-eenheidhet daarna die kantore van die studen­ . Nog beter: watter wonderlikerKersgeskenkkan jy vir 'n spesiale vriend gee as 'n jaar se VryeWeekblad insy of teraad en die SA National StudentsCongress (Sansco) sowel as karners in I haar posbus afgelewer?' . ,. . . sekere koshuise deursoek. : Ek ~il graag vir 'n vriendinteken op Vrye Weekblad vir 12/6 maande en sluit hiermee'n pOsorder/tjek: Diesoektoghetsowatuurinbeslaggeneem.Tydensdiesoektogisledevalt in vir R ; :...... " ' .' , . . "'" .' '" diepersdeurdiepolisiedie kampusverbied.Niemandis tydensdie ond~ ~. ,\'; in hegtenis geneemnie. . , ," . <' NAAM ...... Volgens die universiteit,wat 'n studentebevolkingvan II 000 het, is daar ADRES ...... op 'n "onbenuIIige aantal" dokumentebeslag gele. 'n Woordvoerder van die '. - . polisie het die operasie as "100persent geslaagd" beskIyf. ' ",' .' ,, . " . - " : ; ...... , ProfGerwelwasnievir kommentaarbeskikbaarnie, maar 'nseniordosent wat tydens die gebeureop die karnpuswas het aanVrye Weekblad gese dat . ~i'~:'::- ,~l ';~'~":""~"""'~""":'~"~'~"~~"l'~~':~"''''~~:' · · '; !;~: ' f ';" · .·,;,· j ·; ~ !'~ ··r· "; ~ · ~ · ~· ~ ~~ · · · ·:.· ·-'· · ~ · ~ ~ ~.~.~ ~ ~ .."'<' •••••••••• ••• ••••:•••••• ••••• •••••••.•" t, ". "' lif:ant boort kenkh t ' UlS'" ' , . <, (' ,'._ ',,'r', ;."~. ""'_"', "'", ..'_ no ge, eges ,.e aan.nm ;.', ,- . "'; .. ' J.C' !.I ,',;'1~',~:~':'~ :!"'L~::,ll':~,';:"" IT,I,";>:\'."'Ji"~j ,:'...,~,. ),~ AIlepolitlekekommentaarlnhlerdl&u1tgawevanVryeWeekbladls~MiJxdu . i ODS ~~sal,.~,',;~" 'ou'io'~eli.~~:''b'o'u~':' ~ ,~ '~~'~:,;::;',:1.:~ ~::,_ ~~ ':~'~::'& ~ ~ ~ ~. ~~. _'~'~":""" ~..: ,I, ,ops~~~rJ

- 2 . 'Vrye'WeUbJad,9"D1:iember1988" ';>, " _ '. ,'i_ ,,;.~-:' 1~' ~ ~ .:'~ ~ ~~ f.-~-'. ~" ~. ~ .'~·f ~ .~ ~ ~ ~ \~)~tJ""~ ~\1' 1'~.: '* .. ff ... :..... 't.. " \. • f ... t " .. , ...... j 1- v "'I \,',. \ if l' 't .. f Ir 0- • 1- l>.". ". l:. ). "'. ,. L \ •\ • \ '."_ ".". ' , f-. f 1. -...... ) _ ,. _ \ _1\ " t 1; .. , • 't_. .. If _ ....._ . .,. 6. ; ... " ••: £' _ .. '_ t.6t -.... :...... f.il .... .,.. ¥.. to:,4.'" - L;" l .. " i .., NUUS Dis, spierwit op Kaapse strande

UIT die munisipaliteite van tien gewilde stranddorpeaan die Kaapse Baksburgers kan met kus watgenader is,hetnege aangedui tevrede harte in Kaapland dat hul strande fonneel volgens ras gaan vakansie hou • die geskei is.Dieskeidingworddeurdie , meeste strande is net vir Kaapse Provinsiale Administrasie .blankes gereserveer. (KPA) gehandhaaf. Drie van die munisipaliteite, Oak in Durban kan die Plettenbergbaai, Hermanus en' witmense hul velie Gansbaai, hetegteraangedui dathulle dankerder gaan braai geen bordjies op het nie en dat die sander om tussen danker skeiding nie indiepraktyk toegepas velie te I~, want daar is ook word nie. Hulle "turn a blind eye", nag 'n paar soos die assistent-stadsklerk van apartheidstrande. Plettenbergbaai,George Clarke, dit ~()rnis van der Lugt het stel. Enhulle ontvang blykbaar nie 'andersaek ingestel na klagtes nie. waar mense nag 'n wit "As daar klagteskom salons dit aan die polisieoorlaat,Dis toghulle Kersfees kan gaan hou... wat daai wet toepas," se Thys van Rooyen,adjunk-stadsklerk vanHer­ , sommigegebiede beskikbaargeste!. manus. Aan die Natalse kusgebied is net Munisipaliteite indie Kaapprovin­ 'n klein gedeelte by Richardsbaaien sie wat hul strandgebiede wil oop­ Durban vir blankes alleenlik gere­ stel, moetdit volgenswet insamew­ serveer. Die Durbanse stadsraadhet erking metdie Kaaplandseadminis­ verlede jaar besluit om alle strande trateur, Gene Louw,doen. noord van Wesstraat oop te ste!. By Intussen het die administrasie strande suid hiervan, soos Adding­ Kyk hoe Iyk Chris Heunis se dorp! reuse-bedrae vir die inrig of verbe­ ton en South Beach, mag net-wit­ teringvanstrandevirswartmenseby menseswem.. Die burgemeester van Durban, meenskap het'n lekker Derrick Watterson. se hy verstaan strand hier.: Ek dink nie heeltemal wat die probleem is Vrye Weekblad hetaan die administrateur dis 'n beter strand as nie, aangesiennie-blankes in terme van Kaapland, Gene Louw,gevra ofhy nie die blankes s'n.' van die wet wel op die strande mag voeldataIle strandgebiede in syprovinsie vir 'n Stryd word nog wees, maar net nie mag swem nie, aIle rasse oopgestel behoort te wordnie. By steeds oor die strande Koevoetword Allerasse mag dus per slotvan sake van Port Elizabeth het soosvolg skriftelikdaarop geantwoord: reedsop hierdiestranderondbeweeg. ,gevoer.Dit isonseker "Swartrnense mag netniehul voet of die "slegsblankes"­ in die water sit nie," se die PFP­ "Dit is nie virdie Administrateur moontlik strande wetlik inder­ streeksvoorsitter- van die Natalse om 'n persoonlike morele standpunt uit te daadnet vir witmense probleem vir. kusstreek, Roger Burrows, oor die gereserveer is. Die spel oor enigeaspek watmoontlik sou kon "absurdesituasie". verskil vandie implimenteringsbeleid en/of strande is Somer­ Kaapstad se strande is reeds 'n strand, Humewood, paarjaarlankvir aile rasseoop. Daar bepalings van wetgewing nie. r King-strand,Pollock­ is geenmunisipale geriewe watrasges- '. "Dieeerste en primeretaak van 'n politieke' stranden kleingedeel-, skikplan kei is nie en die swembaddens is ampsbekleder is om verantwoordelik werk tes by St Georges-' almal oop~' . , . ,na tekom, asook om toete sien tot billikste strand en Blouwater-! Vandie strande in die onmiddel- implimentering van. enige wetgewing baai. Max du Preez , ,like Skiereiland-omgewing soos Die Hoog'ger-' 'n Nuwe struikelblok hI die onder­ Milnerton, Bloubergstrand, Melk­ ooreenkomstig voorskrifte. egshof het handelinge oor Namibia en Angola bosstrand, Gordonsbaai en dieStrand "Indien 'n politieke funksionaris telkemale vroeer vanjaar se toekomsis besigom op te doom­ is slegsvir blankes gereserveer. versoek word om morele standpunteteenoor beslis dat die aanvan- een wat die skikplan op die nip­ Hierdiegebiede val almal onder wetsbepaling te vergelyk, sal dit politieke , , klikeafbakening indie pertjie in die wielekan ry ~ .. die Streeksdiensteraad. "Daar was , ampsbkleers in 'n onverantwoordelike situa- ' laat sestigerjare deur DieSWAPolisiemag(Swapol)is problememetkonserwatiewemense , diestadsraad, ongeldig volgens betroubare inligting besig by hierdieplekke. Toe die destydse sieplaas. ' is. Die betrokke / om sy berugteteen-insurgensiemag, afdelingsraadhul belastingbetalers­ "Wette isimmersveranderlik nagelangvan strande is dus oop _f Koevoet, vinnig uit te brei sodat verenigingsgekontak het, het hulle politieke omstandighede en die gevoel van soos die stadsraad hulle 'nselfs sterkermag gaanwees oopstellingteengestaan,"se die PFP sedertien by twee wanneerSwapolingevolgedieVVO diepubliek. ' se nasionaledirekteur, Neil Ross. "Diebrei!beleidvan dieuitvoerende komitee geleenthede besluit se skikplan die wet en orde moet Vandie tienKaapse stranddorpe het. Die KPA en die handhaaf tydens die verkiesings­ waarna Vrye Weekblad ondersoek , van Kaapland isomteaOe tye, welke wetsbepa­ Minister van Staatkun- tydperk. gedoen het, is Saldanha-baai die linge ookalter sprake is, dit op die billikste 'e· dige Ontwikkelingen Koevoet, wat'ngroot aantal gewese enigsie waarvan die strand vir alle , en regverdigste wyse toe tepas." , Beplanning staanegter Swapo-vegtersinhul gelederehet,is rasse oop is. "Die mees populere hierdie besluit teen. , die Veiligheidsmagtesemees effek­ gedeelte,Hoedjiesbaai,watteen die Nadat verskeie tiewe eenheid teen Swapo se insur­ sentralesakegebied Ie,is oopvir aIle nie. Onsmoetmaak sooshullese," is ' mense op die wit strande in hegtenis gensie, maar weenshul metodes en, Chester Crocker ... rede om rasse, behalwe'n klein gedeelte teen diestadsklerk van Gordonsbaai, Chris geneem is, het 'n prokureur en gew­ optredeookdiemees gehateeenheid te glimlag? 'n vakansie-oord wat slegsvir blankes Neethling, se woorde. esestadsraadslid, Graham Richards, in veral Owambo. is," se die stadsklerk, Jurgens Die KPA het R2,5-miljoen ver­ die saak ondersoek. Hy het bevind 'n Swapo-woordvoerder het aan Potgieter. skafvir dieuitbreiding vanPreekstoel, dat die oorspronklike indeling van Vrye.Weekblac t ..~se Swapo sal "dom en onverantwoordelik" wees as hulle , 'n Groter swemgebied by Ta-' die bruin kampeerterrein by Stil­ die strandgebiedwetlikongeldigwas "honderde Koevoet-lede toelaatom in die noorde rond te hardloop terwyl die bakbaai word vir aIle rasse beplan. baai. Volgens die burgemeester van en aansoek gedoen by die Hoogger­ mensevanNamibiasonderintimidasieaandiestemprosessemoetdeelneem". As die gebied voltooi is, sal Stilbaai,KobusCronje, is dit "ekon­ egshof om duidelikheid oor die saak Ook uit diplomatieke bronne is emstige kommer oor die planne met, Hoedjiesbaaivir swartrnensegesluit omiesgesproke" beterdatStilbaaise te kry. Koevoet teenoorVrye Weekbladuitgespreek, "Hoemeer Koevoet-lededaar word. , wit strandgebied gesluit bly. "Stil­ Die hof het sy vermoede beves­ is, hoe groter.isdie probleem.'n Mens kan jou kwalik indink hoe die manne Volgens die burgemeester van baai se vakansiegangers is meestal tig. 'n Appelaansoek deur die minis­ met hul geskiedenisweer deurdie bevolking of deur Swapo aanvaar sal kan Gansbaai, Christoffel Botha, word Transvalers wat van dieNatalse kus ter en die administrateur moet nog word. Wi! Suid-Afrika 'n massamoord in Owambo sien?" het'n senior die plaaslike "slegs blankes"-gety- ' , wegblyen wat baie geld in eiendom verhoor word. diplomaat uit New York gevra, poelsomsdeurenkele swwartmense ' hier bele her." ' Intussen is dieJacobs-kommissie Intussen ry die onderhandelingoor Namibia en Angola se toekoms nou gebruik, maar daar is geen bordjies Hy se die bruin vakansie­ deur die provinsiale administrasie wipplank soos nooit tevore nie. op nie en hulle ondervind geen ganger, wat daar kom is 'n "hoe­ aangestel Om verslag te doen oor die In die laaste paar dae het: , problemenie. klas-mens", As daar 'n tekort aan "strandgebruikspatroon" aan die *Kuba se FidelCastro in Havana'n skerp aanval op Suid-Afrika geloods en "Diewetstaansoos hy staan, Ons geriewe is, moet mensebereid wees kusgebied tussen die Gamtoos- en gese die Kubanesalnogvir twintigjaar in Angolably as dit moet. Hy het laat dorpsraadkanniks oor diesaakdoen om te deel, Maar: "Ons bruin ge- die Visrivier, blyk dat die Suid-Afrikaanseen Amerikaanse voorstelle vir verifikasie van Kubaanse onttrekkinguit Angolaonaanvaarbaar is; * Die Minister van Buitelandse Sake, Pik Botha, aangedui dat Suid-Afrika 'Lugmag het nie beheer oar lugruimverloor' nuwe voorstelle oor verifikasie aanvaar het "wat die probleem te howe kan kom;" , . Suid-Afrikahetnie tydensdie" groot nie. dere getalle geveg. * Die Britse ambassadeur in Suid-Afrika, Robin Renwick, in 'n belangrike gevegte" teenAngoleseen Kubaanse Die Suid-Afrikaansetroepe, wat "Hulle het steeds,.omtrent tien, toespraak in Johannesburgsy regering se entoesiastiese steun vir die jongste troepe in die Namibia/Angola , Unita ondersteun het, het teen die kolskotegehad vir dievyandse een," ' pogings uitgespreek. Hy het dit as die "mees positiewe verwikkeling in" , grensstreek vroeevanjaarbeheer oor einde van Augustus van Angola se die tydskrif. Dit beskryf watPre­ Snider-Afrikadie laaste dekade"bestempel; die lugruim verloor nie, beweer die onttrek. ' toriabereikhetas"onvergelykbaar", * 'n Swapo-woordvoerder in Lusaka,'Kandi Nehova, gese Suid-Afrika is Suid-Afrikaanse LugmagtydskrifAd Volgens die tydskrif was die Buitelandserniliterewaamemers duidelik nie werklikbereid omNamibia te laat vaarnie, Suid-Afrika het die Astra. , Kubaanse en Angolese troepe ty-, het-aangevoer dat Pretoria sy troepe Brazzaville-konferensie kwaadwilliglik verlaat en as die land se onbuig­ VolgensAdAstrahetdiegekom­ : dens gevegte in 'n "uiters gunstige vansuid-oos Angolaonnrek hetomdat saamheid voortduur, sal Swapoweer die oorlog verskerp; en bineerde Kubaanse en Angolese posisieof in 'n getalle-meerderheid". hulle in die Kubaanse en Angolese Verdere bevestiginggekom dat Unita-soldate in Caprivi bedrywig is, wat lugmagte nege vliegtuie verloor en Die Suid-Afrikanershetvanuit ong­ weennag .'n' gedugte teenstandcr * Suid-Afrik~net daarop kan dui .dat Unita hom,in Namibia ingrawe in afwagting ,van die , een. Die tydskrifhet unstige posisies'geveg..Hulle het gevind en beheei oor die streek se , onafhanklikheid,s,'pro,ses: ' ," ...... , ',', ",'. ;',',::...... :nie oordie" grootgevegte" uitgebrei buitehul radametwerk en teenmeer- lugruim vedoorhet.. ':.,.' .',.; , > .:: •\ <' ' j ~ t ~ .., .. ',' , _? _, ~ 'J- • ~ :: '-'.: ~ , : 1· '1,. ~. t ': ""!' ~

~ t t ?! '. ."., .. '., " .. ( .• . ,.... 'I ""f, ... , "',' '. ; .VryeWeekblluf,,9 Deseinber, 1988 " , ' . ',~ ". '-., ," .. ' . . "", ." -: ,- • ! 1 NUllS 'Hullehet nie respek vir die apse,van. A

gebede'nie' Pastoor Frank Chikane, VRIENDE, famille enondersteuners sekretaris­ van die 13 veroordeeldes in die Elsabe Wessels generaal van marathon- Delmasverhoor moos die SA Raad Woensdagaand vinnig uitmekaar spat Boesak kortgeknip en aangekondig van Kerke, nadat die polisie 'n gebedsdiens vir dat die polisie die byeenkoms as diepe die 13 opgebreek het. "onwettig" verklaar het, gesprekmet Die polisieoptrede is daarna skerp Hy het die kerkgangers versoek 'n polisieman deur kerkleiers as 'n skending van om die kerkgebou so gou moontlik wat hom nie godsdiensvryheidveroordeel. op vreedsame wyse te verlaat. wi! toelaat In 'nverldaringwat deurkerkleiers . Oemeenskapsleiers indie gehoor om die van die Presbiteriaanse,Anglikaanse, het kerkgangers versoekom die bevel hofsaal United Congregational- en die te gehoorsaam word. binnete Methodiste-kerke uitgereikis, is die Eerwaarde Storey het 'n vinnige gaan nie regering versoek om nie godsdien- gebed gedoen voordatdie kerkgangers stige aanbidding aan die.staat te die gebou onderstreng polisietoesig onderwerp nie. ,J verlaat het. Die Menseregte-kommissie het Die diens is ter elfder ure gereel die polisie-optredeten sterkste as 'n nadat 'n protesvergadering teen die blatante skending van menseregte skuldbevinding van die 13 vroeer veroordeel. die dag verbied is. Die Moderator van die NO Sen- Die veroordeeldes is a1ma1amps- dingkerk, dr Allan Boesak, wie se draers van die United Democratic preekdeur die polisie kortgeknip is, Front, wat in Februarie vanjaar on- hetdie voorvalas "skandalig"beskryf, der die noodregulasies aan bande "Die Suid-Afrikaanse regering het _ gele is. nieeersrespekvir'nkerkdiensendie,. "Vier van die 13 is aan hoogver- opse van gebede nie. Ons het hulle raad skuldig bevind en nege aan ter- '" mooi versoek dat hulle ons kans gee rorisme,Onderdie sowat 800 mense .," om eersaftesluitmetspesiaIegebede wat die diens bygewoon her, was , f vir die beskuldigdes, maar dit is gemeenskapsleiers, diplomate en 'n " geweier." . Duitse parlementslld. . . Sowat40 gewapendepolisiernanne . Nli skriflesing en gebed en die..' '- van die onluste-eenheid, sommige sing van gewyde liedere is die diens : geklee in helderkleurige sweetpakke, . toegespreek deur die president van . het sowat 'n uur na die aanvang van die Suid-Afrikaanse Raad van Kerke, 'UDF.'die resultaatvan die diens in die sentrale Metodiste- pastoor Frank Chikane, en Boesak, kerk in Pritchardstraat, Johannesburg, 'n beskermheer van die UDF. sonder waarskuwing die kerk bin- . Kerkgangers wat solidariteit be- negekom en posisie voor by die' toon het met UDF-leiers Popo Molefe, preekstoel ingeneem. . Patrick Lekota en Moss Chikane en Driekamerparlement' OnderpolisietoesighetdieMeto- andere,was duidelikontstig deurdie diste-leier, eerw Peter Storey, vir polisie se teenwoordigheid. I~UDF~,~ 'n mate, die resultaat standpuntevan'nnoemenswaardige vandie Driekamerparlement.Binne. Jacques Pauwen Sapa gedeelte van die bevolking. 'n baiekort tydhetditdaaringes1aag Op die eerstedag vanversagtende .Begrafnis vir Louis Trichardt-man om die verbeeldingvan baie mense is diedOodstiaf.'nSkuldigbevinding getuienis het Oordimer gese sy on­ aante gryp.Ditweerspieeldieidea1e aan terrorismekan ookdie doodstraf dersteun Umkhonto we Sizwe (mil­ LOUIS-TRICHARDT - 'n MAN van Guguletu wat drie maande gelededeur en standpunte van die mense. ­ beteken. itmv1euel vandieANC) as dee1van polisie in die Noord-Transvaal doodgeskiet is, is verlede week deur onder-: S6 het dr Van Zyl Siabbert van­ DredrieUDF~cierswuaanver­ die ANC. Wu haar betref, kan die steuners van die PAC begrawe ondanks versekerings deur sy familiedat hy sweek in die Paleis van Justisie , raad skuldig bevind is, is nasionale ANC niebeskIyfword asgewelddadig eintlik 'n lid van die ANC is. .. ' di DF beskryf in sy getuienis ter sekretaris Popo Molefe (39), publi­ me. In die meerderheid van sy MarkLuthando Mkonto (23), is glo 36 keergeskiet. Sy famille beweerhulhet versagting van die elfbeskuldigdes siteitsekretaris Terror Lekota (43) dokmnenre en aksiesis hy vreedsaam. eers twee weke gelede gehoor hy is dood•. in die Delmas-verhoor wat aan ter­ engeweseTIlIIlSVaa1:se sekretaris Moss Gerwe1 hetgetuig datdieANC in rorisme enverraad sku1dig bevind Chikane (43). Torn Manthata (51) die gemeenskap waarin hy beweeg, is. van die SowetoCivic Association is as 'n politiese eerder as terroriste­ Slabbatwas deelvan'n JroII1inente saam met hulle skuldig bevind. groep gesien word. groep Suid-Afrikaners wat namens Boesak het een dag van die ver­ "Bulle word beskou as patriotte, diebeskuldigdes in Suid-Afrika se hoarbygewom. By hetdie vcnigtinge as mans en vroue met 'n sterk OOT­ langstepo1itieke verhoorgetuighet. sOopgesom: triiging war bereid is om baie op te Saam met hom was onder meer "My oorheersende emosie was offer. As daar 'vry en regverdige ',Vrye"bekblad die skryfsterNadimeGordimer,prof . een van uiterste verwarring. Ek het verkiesings is, is die kanse goed dat Jakes Gerwel,rektorvandie Univer­ nie dieUDFherkenwaiuvandaardie .ek vir hulle sal stem," het Gerwel siteit van Wes-Kaapland, dr Sam mensegepraathetnie. Ekhetniedie gese. Mosuenyane,president van Nafcoc SA Raadvan Kerke herkenwaarvan . Mabuza het op 'n vraag op hy Onssoek na 'n en Enos Mabuza, hoofminister van hulle gepraathetnie. Ek het ooknie gewe1d verooordeel, gese: "Ek ver­ KaNgwane. die Popo Mo1efe of Terror Lekota oordee1 dit, maar respekteer mense Tientalle polisiemanne het van­ herken waarvan hulle praat nie." watmeen daaris geen anderuitweg ADVERTENSIE~VERKOOPPERSOON deesweek voor die hofsaal stelling Slabbert het vandeesweek gese nadat demokratiese prosesse tot 'n ingeneem .en honderde mense is hy ondersteun nie geweld nie, maar einde gekom het nie. Ek respekteer weggewys orndat die hofsaal net dathy uitgesprekkemetdieuitvoer­ daardie mense war gewe1d gekies Om byonsdinamiese span aante sluit. Betekenisvolle sitplek vir sewentig mense gehad ende komitee van die ANC geleer het." . het, het datdie gewapende stryd 'n 1aaste Motsuenyane het by die'regter kontakte by belangrike adverteerders en agentskappe is Onderdie hofgangersvandeesweek uitweg was na dekades van vreedsame gepleit om die beskuldigdes 'n ligte belangrik en .'n bewese vermoe om 'n hoe volume was mense soos Winnie Mandela, prates. . vonniste geeomdinge viralle Suid­ Allan Boesak en Frank Chikane. Daarisrede1ike grondevirswart­ Afrikaners makliker te maak om advertensie-bestellings te skryfis 'n vereiste. Vier beskuldigdes,ins1uitendedrie mense omgeweld te beoefen,hethy bymekaar te korn. Hy het ook gese

, ',. . leiers van die UDF, is aan verraad gese. ' hy kan die geweld van die ANC nie Aantreklike diensvoorwaardes en 'ngeoeie salaris kan skuldig bevind, Die res is skuldig Toe hy gevra is oor die moont­ veroordeel nie. ... bevind aan terrorisme. '. ,. likheid van versoening in Suid-Af­ "Die mans in die beskuIdigde bank • . ,. J beding word. Van Dijkhorst het na 440 dae se . rika,hetSlabbertgese; "Dit is moont­ is desperaat, gefrustreer en het hoe hofverrigtinge in 'n 1 521 bladsy­ lik, maar uiters onwaarskynlik." geloofwaardigheid in die swart Skakel:vir Karien by'(Oll) 836-7236n/8)90m ;n" uitspraak bevind dat die vier mans Hy het gese daaris geen kwessie gemeenskap. deel was van 'n samesweringvandie oordiegewildheidvandie ANCnie. "Bullewordgeeeras helde in die :. afspraak te reel;of skryfaan Vrye Weekblad, Posbus UDF om die Staatmet geweldomver Gevraofdie drie leiers vandie UDF gemeenskap omdat hut werk vir :;". . 42637, Fordsburg 29033 te werp.· . in die beskuldigde bank stroomop­ verandering in Suid-Afrika," het Daar is geen minimum straf vir mense (mavericks) is, het hy gese Motsuenyane, 'n gewese lid van die '[. ) verraad nie. Die maksimum vonnis glad nie, hulle verteenwoordig die ~C,gese. . .

4 Vrye",eekblad, 9 Desember 1988 ·NUUS Elsab6 Wessels RAMKATvandieKP-dieKoos.Hymaakkleinge1dvanNP LP's op Netwerk. En op 51 het hy 'n man "mel 'n beaut van 'n linker" katswinkgeslaan. Koos is sommernetKoos: "Dis my titel. Niemand praal ooit vandie agbarelidvanOvervaalnie,"se hy.Ooknievan Johannes Hercules Van der Merwe, BProc. Hons, nie. (Die staan weI op 'n koperpIaatjie op die muur van sy huis in Alberton.) Nege-uurWoensdagoggend maak'n effe verslaapte Koos, in 'n geel kmbroek en'n wit oopnekhemp en hardloopskoene, die deuroop. Hy dagdis nogmaarhalf- nege. Maartyd maak nie saaknie. Koos kan gesels en hy doen dit graag. Hy is 'n ou wat van 'n "punchline" hou. Letterlik en figuurlik, besef 'nmens. "Ek hetvreeslik baie ouens gedonner toe ekjonger was. Ek is ook goed opgefoeter. Ek verstaan die taal van 'n man. Dit het my geleer om respek te he vir almal - selfs die kleintjies," se Koos as hy verduidelikwaar sy vegtersinstink: vandaan gekom. Hyis onderdie sterretekenvandie Leeugebore,"Ekdoen wat ek wil doen, maarek doeD. dit mel eerlikheid," se hy. Die woord eerlikheid word bakens in 'n gesprekmet die KP-stoomroller. Hy is 'n man wat maklik sy nek uitsteek. Hy her 15 jaar lank vrywillige diens in die Weermag gedoen- ook grensdiens,waarvoorhydiePro-Patriameda1je gewenhet, Vandag is hy die KP se hoofsprekeroor verded­ iging. Hyvalook nie maklik lerug nie. Gerugte doendie rondte dat hy goed geroslcam is oor sy uitlating in die tydskrif Leadership oordie verwydering van swartmt:nse uirHillbrow. Hystunby standpune "Ek hel gese ek kannie sien hoe 100 ()()() mense met geweld verskuif kan word nie, Ek kan dit steeds nie sien nie - 'n ander manier sal uitgewerk moet word." KooswildieNPnogverderlooiooreerlikheid. Hy hetdie NP-LPvir TurffonteinAndreFourieverlede weekgoeddie LevietevoorgeleesoptelevisieoordieNPseoneerlikheiden Boksburg. "Die NP hel 'n kritieke strategiese fout gemaak met Boksburg. Hulle het Boksburg ge­ Hy is trots daarop dat hy in 1981 bruik om te KP te probeer verwoes. die eerste man was om agter Dr Maaronsgebruikditnouomhullete Andries Treumicht uit die Party te verwoes. Onshet een slogan: 'open stap, up orshutup'." DieNPse "morality KP-Koosmet die "Ek is besonder trots om 'n Afri­ is at stake," se Koos mel'n tikseltjie kaner te wees en is besonderliefvir Ieedvermaak en vertel dat selfs Piet die Afrikaanse taal en die roemryke ' Koornhof in Washington voor verlede van my mense." (Hier sluit Amerikaanse senatore menhet dat hy Engelse in wat Afrikaner-ideale die regering "al te veel gelieg het", 'beautvan 'nvuis deel.) "Ons pas noudie landswene toe. Wanerbydrae dink hy lewer hy? Dis mas 'n enonne aanval op die NP 'n Suid-Afrika waarin die blanke "Ek soek politiekeoplossings vir vir hulle skeinheiligheid," se Koos. homself regeer as 'n hele Suid-M­ Suid-Afrika,' Dit bring ons terug by "In die ses jaar van die KP se rika waar swartes ons regeer,' eerlikheid en 'n boodskap vir 'n alli­ bestaan, was Boksburg die NP se Op 'n vraag ofhy 'n rassis is, het ansie links van die NP. grootste fout Mease walinglashuise Koos lank kop gekrap.."Ek haat nie "Wat Suid-Afrika se politiek die bly, moenie klippe gooi nie. Ons 'nkaffernie.t'sehynadathydiesaak dringendste nodig het, is eerlikheid. gooi hul huis in sy moer," spreek bepeins het. "Ek gebruik kaffer en Dit kan net bewerkstellig word as KoosdieIaaste woordoorBoksburg. outa net in privaatgesprekke en in WOrrall'en Malan hulle act together Hy dink 'n oomblik na en vertel die binnekamer," verdedig Koos sy kry. Dansit jymetdie KP aandieeen dan vansy visie virSuid-Afrika: Sy woordkeuse. kant en hulle aan die anderkant: S6 visie is om deur middel van die in­ Van paternalisme rnoet jy hom kan die volk mos kies." teIlek en die gees - die brein - 'n nie beskuldignie,maarhy erkentog Oar Afrikaner-oorlewingin Suid­ oplossing te vind deur onderhande­ dathy 'n ''besondere vaderlike gevoel Afrika is hy emstig. "As 'n swart' ling wat gebaseeris cp "selfbeskikking teenoor 'hulle' koester", Hy vertel regering oorneemin Suid-Afrikasal vir die wat dit wil he". latervan die "houtkop wathy met 'n ek onbeskaamd deel wees van die Met ander woorde, Koos soek 'n beaut van 'n linker" uitgeslaan het. . wit terrorisme. Ek sal dit vir hulle stuk grond waar die Afrikaner oar .Die vuishou het hom 'n nuwe bril onmoontlik-. maak om my homself kan regeer en in vrede met gekos, maar groter was die besef selfbeskikking weg .te dra.' As dit sy bure en die buiteland kan saam­ "dat ek 50 is en ek krydit nog reg". daai stadium bereik dat 'n swart leef. Maar Koos is nie net 'n bakleier­ regering oomeem, sal ons vir hulle Sy visie sal "opofferings van die nie....Ek kan baklei, maar ek speel die land gee as 'n begraafplaas," se "In sy kantoor sit Koos agter 'n Suld-Afrikaanse en 'n Koos. Afrikaner vra", Maar Koos wil met ook kIavier en skryfgedigte. Ek huil . . .Amerikaanse vlag , . die buiteland in vrede saamleef, want maklik by 'n begrafnis,' "Maar dit sal nie daarby kom hy reis graag en hy wil bittergraag Koos se grootste aspirasieop die, nie," se hy latei. "Ons sal die ding oar Moskouse Rooiplein Slap en op oomblikis om die KP aan bewind te , het", het hy plakkate opgesit loor,' verhoed, OIls wil niedeuranderregeer China se muur gaan loop. kry. Hy het met NP-politiekin die In 1977 het hy Jeppe vir die NP Vandag sienKooshomselfsteeds wordnie. "Suid-Afrika moet sy pariah-stanis huis grootgeword. Hy was skaars verower. "Ek het gevlug uit Jeppe. as 'n nasionalis, maar on volbloed -Ten slottetKoos is 'n"selfmade ontgroei," se Koos 'n paar keerdriftig. tien toe hy al verkiesingspamflette Dit was vir my eie politieke oorle­ Afrikaner-nasionalis en sy politieke man". Hy hetarm,groot geword. Hy haaloak Dr Verwoerdaan: "Eerder uitgedeel het. Toe hy "spiere gekry wing. Ek het geweet ek gaan ver- oesjaar bly 1948. "Maar daar was altyd kos in die huis,' ' Hy is ook 'n versamelaar - boeke, tydskrifte, 208 bierbekers van plekke waar hy besoekafgele het, opgestopte Druk Op ANC en PAC om saam te span bok- en buffelkoppe,drie tikmasjiene, 15 000 skyfies en laaie vol fotos, VERSOENING tussen die African erkentoenemend dat die ANC sowel se politieke rol. ANC en PAC uit die weg geruim, 'n dagboeke van reise (by was 43 keer National Congress en die Pan Afri­ as die PAC 'n politieke en militere Daar word wyd bespiegel dat kon­ Verklaring van menseregte, wat in oorsee),party-dokumente,enbriewe canist Congress ishoog op die agenda rol in Suid-Afrika speel. flik tussen die ANC en PAC op 'n die grondwet verskans sal word, is van mense wat om hulp kom aan­ van die Bevrydingskomitee van die "Hulleglo dat'n verenigde ANCI ernstige botsing kan afstuur, het hy sedeet die jare sestig die standpunt klop. Organisasie vir Eenheid in Afrika; PAC-frontdie vryheidstrydin Suid­ gese. Hy het beklemtoon dat die or­ van die PAC. Op 55 gaan hy begin skryf. Hy wat in Februarie in Tripoli Afrika kan aanhelp." ganisasies wat hul beleid betref in 'n Versoening van beleidrigtings vertel die inhoud van 'n mooi kortver­ bymekaarkom, het die PAC sesem­ Hy het gese dat die ANC nog die jongste tyd nader aan mekaar kan tot samesprekings tussendie twee haal wat nog geskryfgaan word. Hy taris van buitelandse sake, Gora altyd gekantwas teen eenheidomdat beweeg het. groepe lei. Met die aanvaarding van wonderbaie oordie "tydelikheidvan Ebrahim, die week in Harare gese. die PAC volgens hulle.geen beleid Hy het verwys na die ANC se 'n veelparty-demokrasie erken die die mens". OEA-lidlande oefengcruime tyd het nie en 'n negatiewe rol speel in konsep-grondwet wat in Augustus ANC die bestaansreg van ander po­ Hy dring daarop aan dat hy die' reeds druk op die lwee organisasies die strydteen apartheid. DieANC se vanjaar vrygestel is en volgens hom litiekc; groepe, het Ebrahim gese. "oorspronklike Koos van derMerwe" uit ombulkragte te smeeinhul stryd hoof van buitelandse sake, Johnny viernuwepunte bevatwatnog altyd Nog die ANC nog die PAC kan van grappie-faam is. ' '.' teen die Suid-Afrikaanse regering. Makatini, wat vroeer die week oar­ .as "basiese riglyne" vir die PAC die politieke debat binne Suid·Af­ . Oil het baie jare gelede in die EbrahimhetvoorspeldatNigerie lede is, was veral sterk gekant teen gedien het: die verwerping van rika ignoreer. Kommunikasie tussen Akteskantoor in Pretoria onder sy 'n fonnele aansoeksalindienom die samewerking metdie PAC. groepsregte. 'n veelpartystaat, 'n die buitelandse en binnelandse poli­ vriende begin. OEA se ad-hoc komitee vir ANCI Op 'n vraag oor die ''herlewing" verklaring van menseregte, en nie­ tieke bewegmgs raak al hoe meer Maar, ondanks sy grappie-status PAC-eenheid te laat berleef. van die PAC in Suid-Afrika, het verbondenheid. demokraties, he~ Ebrahim gese. vael Koos dat hy eintlik 'n ernstige 'n Verenigde ANc/pAC-fronl Ebrahim gese datverskeie koerante Met syverwaping van groepsregte Hoewel die PAC 'n vc:renigdefront mens is. genielveralsteunvanNigerie,Sene­ in Suid-Afrika die afgelope tyd en die aanvaarding van individuele voorstaan, sal die organisasie dit nie Hoe wi! hy he moet mense hom gal, die Kongo en Egipte, bet Ebrahim breedvoerig berig het 001' 'n herle- ' regtehet die ANCeen vandiebelan-, . ten koste van partybeginsels nastreef onthou? "Koos het sy beste gedoen gese. HyhetgesedieFrontliniestate wing vandie PACendie organisasie .grikste beleidsverskille tussen die nie. , om dit waaraan hy glo uit te voer."

Vryf; Weekblad, 9 Desember 1988 5 -...,...,~------_--..:...-----:-::::::::------NUUS ,Vryheid Welsprekende .met tralies teenstander

DIE redakteur van New van Nation, ZWelakheSisulu, 38, Is verlede week nli ampertwee en 'n half [aar apartheid In aanhoudlng sonder verhoor vrygelaat, maar PetaThornycroft . sy vryheld word deur 'n HARARE - Johnny Makatini, wat streng Inperklngsbevel verlede Saterdag in Lusaka dood is, aan bande gel6. Volgens was die toonbeeld van die gladde, sy Inperklngsbevel mag diplomatieke sy van die African hy nle sy werk by New National Congress. . Nation hervat nle, nle die Hy was 'n uitstekende diplomaat Johannesburgse en 'n wandelgangpolitikus met on­ landdrosdlstrlk sonder gelooflike energie, en het meer as pollsletoestemmlng enigelid van dieorganisasie seuitvoer­ verlaat nle, en nle sy huls ende bestuur daarin geslaag om Suid­ In Dube, Soweto, tussen Afrika in die debat van die VSA se 6nm en 6vm verlaat nle. ". kongres in te dra. Hy mag ook nle deelneem Hy was langer as 'n dekade 'n aan die aktlwltelte van amptelike waamemer by die Veren­ tlen anti· igde Volke, en het stil maarferm vir apartheldsorganlsasles . Suid-Afrika se isolasie geagiteer. Ten . nle, saam met meer as tye van sy dood was Makatini di­ nege ander mense In rekteurvandie ANC se departement dleselfde kamer wees buitelandse sake. nle, die terreln van enlge Terwyl die ANC nog herstel van amptellke opvoedkundlge die verlies aan sy beste diplomaat, Inrlgtlng betree nle of moot Pretoria gelukkig voel oordie enlge ~yeenkoms waar dood van een van sy welsprekendste die regerlng of plaasllke teenstanders. owerhede gekrltlseer Makatini is 56 jaar gelede in word, bywoon nle. Sisulu Durban gebore, het 'n BA in maat­ Is hler saam met sy skaplike werken geskiedenis aan die moeder, Albertlna'Slsulu, UniversiteitvanNatal behaal,en toe en een van sy klnders by aan'nswart hoerskool in Amanzimtoti . sy huls afgeneem. skoolgehou. Sy vader, Walter, wat In 1964 weens sabotasle tot lewenslange tronkstraf gevonnls Is, word nog In Pol/smoor aangehou. Folo: Anna Zieminski, Afrapix Boesakleiversoenlngin NGK~familie . . .

VERSKEURDHEID binne die NG Elsabe Wessels Die vier punte lui: Kerk-familie is die weekop 'n drama­ * "Dit was nie ons doel om enige .tiese wyse op In versoeningspad het spanning binne die moderatuur beskryf... . aanstoot te gee of om die NG Send­ ohnny Makatin geplaas nadat die moderator van die van die NG Sendingkerk in die loop Dit het gister aan die lig gekom ingkerk of die Anglikaanse Kerk in NG Sendingkerk, dr Allan Boesak, van die versoeningsproses 'n nuwe dat Boesak die vier-punt dokument swak Jig te stel nie. OP universiteitwas Makatini aktief onverwags 'n versoeningsdokument .hocgtepunt bereik, . . . in 'n klimaat van sterk verdeeldheid * "Gesien in die lig van die feit dat in die jeugvleuel van die ANC- toe voorgele het wat deur die modera­ Dr Paul Schrotenboer, die leier tussen hom en lede van sy eie mod- ons verklaring weI aanstoot gegee dit nog 'n wettige organisasie was. men van die drie kerke aanvaar is. van die sending van die Gereform-. eratuur voorgele het, het, spreek ons spyt daaroor uit, Hy is ingeperk, en het die land In die dokument spreek die beGK eerde Ekumeniese Sinode wat die . Volgens ingeligte bronne het die * "Ons erken dat ons uiteenlopende daama verlaat, Hyhet dieorganis­ sy spytuitoor'nverklaringwaarin'n skaakmat tussen die drie lidkerke dokumentonmiddellikdiesteunvan opvattings oor die politieke situasie asie se eerste kantoor in Algerie protesmars van kerkleiers, waaraan vimdieGESmoesoorbrug,hetBoesak die NGK in Afrika, onder leiding in Suid-Afrika het en dat ons ook in geopen. Daama het hy die ANC se Boesak deelgeneem het, sterk vero­ se optrede as In"deurbraak" vir ver- . van ds Sam Buti, gekry, ons reaksie daarop verskiI. eerste verteenwoordigerby die VVO ordeel is. soening tussen die NG Kerk, die NG Maar teenkanting van twee NG *"Onserkendatdieplekwaaronsal geword. Hy hetdie posisiebekleetot Maar volgens ingeligte bronne Sendingkerk en die NGK in Afrika Sendingkerk-moderatuurslede, dss hierdie verskille sal bespreek die '1985, toe hynaLusakaverplaasis as konsultasie van 7 tot 11 Maart 1989 hoof van die ANC se 39 buitelandse r;::::;======::::~ Sakkie Mentor en 'Andries Botha, het verhoeddat dieNGK in Afrika'n is.". sendings. . . .'n Uitnodiging van vyfde punt by die dokurnent voeg, Die vier punte vorm nou die grond­ In die Organisasie vir Eenheid in waarin hulle 'n standpunt van soli­ slag vir die-Maart-konsultasie, wat Afrika (OEA) het hy stemme ge­ dariteitmet Boesak: en anderkerldeiers . vroeer vanjaar deur die NG Send­ maak teen die Pan Africanist Con­ woubetuig. ingkerk en die NGK in Afrikauitgestel gress, 'n organisasie wat deur die Buti het op 'n perskonferensie is in protes teen die NGK se ANC as ontwrigtend ensonderbeleid Woensdag egter aangedring om sy persverklaring. beskou word. Met verloop van tyd kerk se standpuntin die openbaar te Mentor en Botha se weiering dat het hy sukses behaal: die PAC word JODAC in Tanzania verdra en kry slegs in stel: "Ons wi! nie struikelblokke in die NGK in Afrika se standpunt in die weg (van versoening) plaas nie, . die versoeningsdokument ingesluit Zimbabwe politieke steun. Op Saterdag,lO Desember 1988, hou JODAC 'n tee­ "Maar mymoderatuurhet besluit word, is deurwaamemers beskryfas Die PAC was baie gebeld oor om ons solidariteit te betuig met die 'n duidelike teken van verdeeldheid Makatini omdathy elke konferensie partytjie saam metdiefamilies envriende van die aksie van AllanBoesak,Aartsbiskop binne die NG Sendingkerk-modera­ oorheers het waar albei organisasies 'Rivonia' gevangenes endie 'Delmas'beskuldigdes. Tutu en anBerkerldeiersdeurdat hulle tuuren'n voorsetting van die konflik teenwoordig was. Daar is in die laaste tyd baie geskryf oordie moon­ uitdrukking gegee het aan die stem tussenBoesaken Mentor,die kerkse Makatini is gesien as een van die . tlikheid dat Nelson Mandela en sy mede-gevangenes van die stemloses methul opmarsna voormalige moderator. meer pro-Westerse lede van die ANC die parlement in Februarie in protes Leiersfigure binne die NGK in se uitvoerende bestuur;: en hy het vrygelaat sal word. Maar terwyl hullenog in.die tronk teen die beperkings wat op 17 Afrikahet gister gese dat die verskil blykbaar effe afsydig gestaan teen sit,word ander vanonsleiers noumetlang vonnisse 00­ apartheidsorganisasies geplaas is." tussen Boesak en Mentor verteen­ die Oosblok, die ANC se belangrikste dreig weens hul teenstand teenapartheid. Waamemers het verlede week woordigend is van 'n ernstige krisis ondersteuners., gewaarsku dat die NG Sendingkerk in die bruin'gemeenskap .oor die Die ANC sal dit moeilikvindom Virdie families en vriende van albei groepe is dit 'n en die NGKin Afrika soversougaan politieke pad wat hulle moet loop. hierdie ervarediplomaat te vervang. mocilike tyd, Ons hetdus besluit omhulle testeundeur om hul bande met die GES te ver­ KonfliktussenBoesakenMentor Hy is Belhar-belydenis. Hy was getrouden het een kind arie veroordeel het. .' gehad.

.' VryeWeekblad; 9 Desember 1988 NUUS

DAAR is minstens vyf ander dienspligtige Jacques Pauw Toms het gese dat 'n "verskriklike moeilike" jongmanswaarvanhyweetwat gaan weier om tyd op die jong Bester wag. "Ek weet hoe volgende jaarvir diensplig aan temeld. Daar IesBester watgenoegmoed en oortuiging het godsdienstige en politieke besware om 'n Bestervoel, Dielang, donkergange,diedeure is 'n nuwe vlaag vangewetensbeswaardes wat om te weierom diensplig te doen. Maaronder stelsel te verdedig wat onverdedigbaar is. wat agter jou toeslaan en die agt voetby ses gaan groei tot 'n magtige groep. veral burgermaglede merk ons 'n groeiende Currinhetgese die regstelsel is "verkeerd" voetsel wat sy tuiste virdie volgende sesjaar S6 se Ivan Toms, die Kaapstadse dokter teenstand teen diens in die Weermag,"het die omdat dit 'n sogenaamde "verpligte" vonnis gaan wees, .' . wat in Maartvanjaartot21 maande tronkstraf woordvoerder gese. . is. Die landdroste in die gevalleToms, Bruce "Toe ek Pollsmoor toe is, was ek 'n indi­ gevonnis is omdat hy geweier bet om enige Charles Besterhet vandeesweekdie tweede enBesterwasvanoordeeldatdiewethulgeen vidu. Sedertdien het die teenstand van verdere diens in die SA Weermag te verrig. gewetensbeswaardegewordwatsesjaartronk ander keuse laat nie as om die maksimum . gewetensbeswaardes gegroei en nouis ons Hy is tans vry op borg hangende appelteen sy ,toe gestuuris weens sy weiering om diensplig vonnis op te Ie. , drie. Ons het hier die geboorte van 'ngroot vonnis, te doen. In Julie vanjaar is David Bruce vir "Bester en die ander twee is gewis geen beweging. Die Staatkan vergeet ommense te "Ek dink ons gaan bale gou nog 20 of 30 dieselfde tydperk tronk toe gestuur. misdadigers nie. Hulle is deel van die duis­ breek ofhul oortuigings te verander deur hul jongmannekrywatin die tronk gaan sit omdat In die hofsaal hierdie week was verskeie endenie-misdadigers wat die afgelope40jaar in die tronk te sit,"het Toms gese.: hul weenspolitiekeenmoreleredes nie bereid van die 143 mans wat in Augustus vanjaar in vir oortredingssoos paswette en instromingsbe­ Die wet maak tans voorsiening viralterna­ is omdaardiebruinuniform aan te trek en met 'n gesamentlike verklaring aangekondig het heer tronk toe is," se Currin. . tiewe diens vir mans wat amptelik as gods­ die SA Weermag geidentifiseer te wees nie," dat hul as gewetensbeswaardes weier om diens . Hy het dievonisse vergelyk met dievan 'n diensbeswaardesgeklassifiseerword. Hierdie het Toms gese. ' te verrig.Besterwas 'n lid van hierdie groep. geweldenaar soos Jacobus Vorster wat ver­ diens isveellanger(sesjaar)as gewone diens­ Intussen het 'n woordvoerder van die On­ Die meeste is burgermaglede. lede maand in Louis Trichardt 'n opgeskorte plig en moet in 'n staatsorganisasie gedoen dersteunersbeweging vir Gewetensbeswaardes Daar was hierdie week kwaai kritiek teen vonnis gekry het nadat hy een van sy plaas­ word. Tot dusver is sow at 1 200 mans ampte­ (COSG) in Johannesburg gese daar is 'n die regstelsel wateers Toms,toe Bruceennou werkers wreedaardig doodgeslaan het. lik as godsdiensbeswaardes geklassifiseer. groeiende getal burgermaglede (persone wat Bestertronk toe gestuurhet.BrainCurrin,na­ SteunvirBesterhet uit talle oorde gekom. Driekwart hiervan is Jehova-getuies. '. k1aartweejaardienspliggedoenhet,maarnog sionale direkteur van Laywers for Human Biskop Desmund Tutu het die volgende In Augustus 1987 het die nuwe vlaag van verdere kampe moet doen) wat weier om Rights, het dit s6 gestel: boodskap gestuur: "Ons prys jou standpunt, gewetensbeswaardes begin toe 23 mans in verdere diens te verrig. "Daar moet iets verkeerd wees met 'n Ons glo jou saak is reg, so wees sterk enhou Kaapstad aangekondig hetdathullenieverder "Daaris baie min agtienjarigessoos Char- regstelsel watmensetronk toe stuurweenshul moed." diens sal doen nie. Toms was een van hulle, Geel blommetjiesenses jaar•

DIE agtienjarige Charles Besterhet gespeel, sy skool op Johannesburg .Jacques Pauw Hul gesprek het so verloop: "Die blommetjies - die wereldwye em­ lomp en onbeholpe uit die besknldig­ se junior stadsraad verteenwoordig, land se wette is heeltemal te sag. bleem van pasifiste - ontslae kon debank gestapo Daar was trane in sy en met 'n universiteitsvrystelling christen doen nie. Ek gehoorsaam Hulle moet hom tien jaar tronk toe raak. 00, 'n Bybel onder sy arm en 'n geel geslaag. 'net Sy wette. En selfs hierdie hof stuur,' Bester het in die beskuldigde­ blommetjie in sy hempsak. Die Sy hele betoog het rondom sy waarin ek staan, berus by Sy wette, "Jy's reg, my seun is 'n reccie en . bank omgedraai en die hofgangers landdros het hom passkuldig bevind christenskap gedraai. Hy het dit so want julie pet my gevra om in sy pas die land op. Man, gee my 'n kortliks toegespreek: ~ .. omdat hy weier om diensplig te doen. gestel: "Ek is 'n belydende christen naam te sweer dat ek die waarheid toegespande stukkie woestyn en 'n "Dankie vir julIe ondersteuning. Hy het agterorn die bank gestap en ek glo dat dit Jesus Christus se . sal praat," trop Rottweilers - julle weet mos JulIe sal die .waarheid hoor en die waar 'n menigte ondersteuners hom wens op aarde was dat daar ger­ Sy regsverteenwoordiger, Kathy ­ daai met die groot koppe. Jaag hier­ waarheid sal julie uiteindelik vry­ ingewag het, Sommige se gesigte egtigheid, vrede en, vryheid moet Satchwell, het in haar betoog .gese die klompsnaaksegoed(mensesoos maak." . was strak. Anderhetgehuil. 'n Groot wees. Ek glo vas dat God wil he ek Bester moes kies tussen die wette , Bester) daarin en ek sal hulle dril,' , Hulle het hom spontaan toegejuig vrou met 'n lang, los' rok en dik moet weier om diensplig te verrig, van God en die wette van die land. "Jong, jy gaan 'n groot stuk land waar hulle op die vloer, trappies en . vlegsel het oor die afskorting ge­ "Ons het baie dringend versoe­ . Hy het God s'n gekies. , nodig he, want hier -kom groot bankiesvan die hof ingepakgesit i het ',' . . .' .. leun, Bester op sy skouer geklop en ning nodig ombymekaaruitte kom. V66r die hofsaakhet Bester op '\ moeilikheid m Januarie," (verdere gese: Ek glo die Weermag hou ons (die vrae oorhoehyvoel,geantwoord: "I hofsake) . Bester se oom, Charles Cassidy, ­ "Great, Charles, great." verskillenderassegroepe)uitrnekaar feel strong." Toe stafsersant Johan Flattery, 'n evangelis, het net voor vonnisopleg- ' Ek het gewonder ofsy besef wat en ondersteun die stelsel van apart­ Hyhetgemaklikmetmensebuite . wat in die hof getuig het, buite die ging vir hom gebid. Hy het ook vir . virdiejongBesterwag. 'nBloedjong heid." die hofsaal gesels en selfs vir die . hofdeurBesterse leerblaai, het een die polisie gebid. , ' man uit 'n gesiene huis en privaat­ Die hele tyd was sy swart Bybel groepie. Weermagmanne geglimlag van die manne hom gewaarsku; "Maak Langs die beskuldigdebank, en skole moet vir ses jaar tronk toe styfondersy arm vasgedruk. Hy het wat die saak staan en bespreek het, toe daai leer, hier's oe wat dwaal.' byna skouer aan skouer met Bester, gaan.: hard en duidelik in die hofsaal ge- , Daar was 'n fris sersant-majoor Drie-uur Maandagmiddag was het swaargewigbokser Pierre Coer­ Maar sy ondersteuners juig hom praat.Hy hetverduidelikwaaromhy , met 'n groot pistool aan sy sy, nog ' Bester se gesigstrak en sy oe rooi. zeren sowat tienanderpolisiemanne toe. Hulgooi geel blommetjies agter sy christelike gewete gehoorsaam: tweesersant-majoors en 'n manmet Net voor hy gevonnis is, herdie na die saak gestaan en luister. hom aan toe hy met die trappe af "Niemand in hierdie hof kan my 'n strepiesdas, sportbaadjieen grys landdros die hof vir drie minute Hulle het ongemaklik begin rond- . selle toe gelei word. Hulle sing 'Nkosi vandag yeroordeel vir wat ek as skoene. verdaag het sodat almalvim hul gee! trap toe Cassidybeginbid.Sommige . Sikelel' i'Afrika, en hou gebalde vuiste het hul oe toegemaak, ander het ' in die lug. duidelik nie geweet wat om te doen Hulle skreeu "viva Charles", "viva nie. ,. Ivan (Toms)" en "viva Dave (Bruce)". Indie middelvan die,gebedbet'n Toe die landdros gelas dat die Charles Bester polisieman die deur oopgemaak en hofdeure gesluit en die hofgangers (links) saam gese: "Maak gou, die landdros is op hofselle toe geneem moetword omdat met Ivan Toms , pad." . hul die orde versteur het, het van buite die Landdros van der Merwe het in hulle gretigdieselfde trappiesas Bester Johannesburgse doodse stilte syuitspraak voorgelees: afgestap. ,,' , landdroshof "Die hof het die wet bestudeer en Een het 'n baba vasgehou; die geluister na die verteenwoordiging ander is met gebreekte been en krukke wat namens jou gemaak is, maar tot val-val die steil trappe af. die slotsom gekom dat die enigste Bester is 'n produk van, soos hy vonnis wat hierdie hofkan ople, een dit selfgestel het, 'n 'liefdevolle en van ses jaar tronkstraf is. Dit is jou ' vry-denkende ouerhuis". Hy was in vonnis,' Grey-Kollegein Bloemfonteinen in Bester se ouers en familiewas private skole in Johannesburg. ook in die hof. Sy rna, Judy, het In sy matriekjaar in St Martin's bitterlik gehuil toe hy gevonnis is. het hy eerstespan-rugby en -krieket , Ivar Toms het haar getroos. n Grys en bejaarde vroutjie wat langs sy ouers gesithet, moontliksy ouma, het dappervir Bester gewaai Seuntjie sien sy ANC~maweer na ses maande toe hy selle toe gelei is. LaatMaandagmiddag het 'n silwer tronkwa uit die ingewande van die KAAPSTAD - 'n Vierjarigeseuntjie ' Sedert sy skuldig -bevind is, is landdroshofverskyn enin Weststraat is hierdie week met sy rna verenig Sahm Venter Kahn is gelyste persoonen mag dus afgedraai. Agter-in was Charles nadat sy - so het diekind geglo - vir vir 'n vakansie teruggekeer het na is in 'n skool. Toe sy weggeneem is nie aangehaal word nie, Bester. ses maande lank by die werk was. Kaapstad. vir ondervraging, het sy vir hom 'n Hoogtepuntvimhaartronkstraf In werklikheid het Farieda Kahn Kahn, haar 62-jarige rna, Rugaya, gese sy gaan "werk" toe. was toe syen neg 'ngevangene"Happy . (27) uitdie tronk gekomnadatsy ses en haarsuster,Gadija (33),is aange­ Hoewel Timol geglo het dit is 'n. Birthday" aan ANC-leier Nelson maande in die tronkwas omdatsy 'n houingevolgeartike129vandieWet skool, is hy tog deur die tronklewe Mandela gesing het. Die antwoord lid van die verbode ANC was. op Binnelandse Veiligheid. Timol beinvloed, vertel Gadija. Timo het watdeur die tronkmuur teruggekom Kahn is Woensdagoggend nit en sy' nefie, Rugaya (8), is saam met aan haar gese hulle het in 'n "klein het, was: "Dit is nog te vroeg, . Pollsmoor-gevangenis vtygelaat Toe hullein die tronkaangehou;maardie hokkie" gebly en "ek hou nie van kameraad.' sy tronktoe gestuuris, het sy besluit volgende dag vrygelaat. daardie Boere-skool nie". Kahn is tydens haar gevangene­ om nie vir klein Timol te se waar­ Kahn se rna en suster is na sewe Hy sien tans gereeld 'n kinder­ skapmeegedeel datsy vrygelaatkan heensygaannie.Hywasalvoorheen weke vrygelaal Kahn is vir drie sielkundige. word as sy geweld sou veroordeel. saam met haarin die tronk. maande aangehou.'n Paar weke nadat In haar verhoor vroeer vanjaar Sy het geweier. Kahnwoonsedert1982 saammet Kahninhegtenisgeneemis,isTunol het Kahn erken sy is 'n lid van die Sy het haar man 'agtien maande haar man, Patrick Ricketts, in toegelaat om by haar aan te sluit ,ANC. Sy is twee jaar tronktoe ge­ gelede gesien. Haarpaspoort is tans' Botswana. Sy is in Mei verledejaar Kahn, 'n kleuterskoolon-' ~tuur, waarvan18maandeopgeskorl nog ingetrek en sykan hom dus nie in h.egtenis geneem toesy en Patrick derwyseres, betvirhomvertel hulle IS, in Botswanabesoeknie.

Vrye Weekblad,9 Desember1988 7 .-/ I FOKUS l FOKUS ! ( r I \ 1 , ~.- ena 0 e e e, i ens ers

JacquesPauw OP'n vlakte in die Dos-Transvaal, Sonder hoop, ' Isdit die nie. ver van die weelderige Mala­ Mala-wildtuin afnie, Ie 'n menslike sonder vullishoop. Honderde moddergehug­ "Khmer gies staan styf teenmekaar ingepak toekoms, en kinders speel in die as van ou vure. sonderuitkoms Rouge Hier woon sowat 2 000 mense sonder hoop, sonder toekoms, son­ indie Nelspruit-distrik aangehouis. deruitkoms. Welsynsorganisasies Meer as 26 ()()() onwettige Mosam­ is al wat tussen hierdie mense en 'n biekse immigrante is verlede jaar van hongerdood staan. teroggestuur na hul geboorteland. Tog verkies hulle omhier te WOOD. Die heining,meeras twintig kilo­ , Afonso Dhlakama, leler van ver weg van die onmenslike wreed­ meter lankenmet'n elektriese Stroonl ' Renamo,In sy basis by van 20 000 volt, het verlede jaar Gorongosa Afrika? hede van 'n oorlog, van vroue en kinders watverkrag envennoor word, minstens 31' Mosambiekse vlugte­ ,_~ " Max du Preez .' , van koringlande wat afgebrand en linge doodgeskok wat na Suid-Af- HULLE isal Afrikase Khmer Rougegenoem. Die Frelirito-regeringpraatvan vee wat weggevoer word. rika probeer vlug het, , hulle as "bandits" en 'n onlangse Amerikaanse verslag hethulle "volksmoor- Die vlugtelingskamp by Rhulane , Soldate en poIisiemanne wat die denaars" genoem., ' , in 'n afgelee en drooggeteisterde grens patrolleer, het die elektriese Vir elemente in die Suid-Afrikaanse Weermag en ver-regses hier en in gedeelte van Gazankulu het die heining die grillerige bynaam van Amerika is hulle dapper anti-kommunistiese vryheidsvegters. ' afgelope twee jaar 'n uitkoms en die "kaiingdraad" gegee, Ofhullenou terroriste of heIde is, die Mosambiekse weerstandsbeweging , toevlugsoordvir duisende Mosam­ Die heining, wat sowat R20 000 Renamo is die primere oorsaak dat sowat 'Ji miljoenMosambiekers al oor die biekse burgers geword wat deur die per kilometer gekos het, strekvanaf Ole "kallngdraad" tussen Suld-Afrlka en Mosamblek grense na Suid-Afrika en Malawi gevlug het, ' burgeroorlog gedwing is om naSuid- , Komatipoort tot by die grens van Na twaalf jaarvan bloedige burgeroorlog lyk dit asof Renamo nog vir 'n Afrika te vlug. Kangwane. Die heininghet die Sjan­ en Mosambiek geskei. Ole heining , onwettige werlcsoekers. geruime tyd sal sorg dat vrededie verarmde Mosambiek ontwyk. Talle vlugtelinge haal nooit die gaanbevolking van Suider-Afrikain , moes dieresiektes keeren het Sjan­ - Selfs na die oprigting van die Sonder vrede kan daar nie werklik met ekonomiese heropbou in die veiligheid van Rhulane nie, Van hulle , twee verdeel en die hoop van duis- ' gaans toegelaat om vryelik tussen elekmcse heining het Mosambiek­ verwoesteMosambiekbegin wordnie,ensal die kritiekehongersnoodenbyna ' word deur leeus en krokodille ende Mosambiekers verydel om 'n die twee lande te beweeg. ers probeerom daardie gedeelte van algehele gebrek aan mediesedienste voortduur. , " opgevreet, ander word deur Suid­ veilige heenkome in Suid-Afrika te Die oorlog tussen Frelimo en die heining oor te steek, In die verslag oor Renamo wat die Amerikaanse departement van buite­ Afrikaanse grenspatrollies gevang en vind. ' Renamo hetdie hele prentjie veran­ Fnkcles hetweI die heining gefnuik landse sake vroeer vanjaaruitgereik het, wordbeweer dat Renamo al meer as , teruggestuurMosambiek toe, en ander. Oil is die tweede geelektrifiseerde der. Skielik was Suid-Afrika nie meer deur onder meer 'n ketting oor die 100000burgerlikes'vermooren meer as'n miljoen mense uit die land gedryf loop hulle vas teen die geelektri­ heining wat Suid-Afrika aan sy grens netkuierpleknie,maar'n heenkome. draad te gooi wat aan die elektriese het. ',- fiseerde draadheining aan 'ndee! van met 'n buur1and opgerig het. Daar is Duisende vlugtclinge het oor die "sagte kabels en-die grond aan beide kante 'n Vraag wateweveelas die aard vanRenamo gedebatteerword; is of Suid- die grens met Mosambiek. ook 'n elektriese heining van twaalf heining" begin stroom. raak. Hierna het hulle boomtakke Afrika die-beweging steeds ondersteun. ' , Adriaan VIok, Minister van Wet kilometer nabyMessina indie Noord­ Vandag is daar volgens ample­ 'oor die draad gegooi en oorgeklim, Die Suid-Afrikaanse regeringhet twee weke gelede miljoenerande se en Orde, het vroeer vanjaar in die Transvaal. likesyfers300000Mosambiekersin of die lemmetjiesdraad geknip en militere toeniSting vir' Frelimo in Beira afgelaai, maar kort daarna het , Parlement gese dat 12 164 Mosam­ In die verlede het net 'n soge­ Suid-Afrika - 80 000 wettige werk­ deurgekruip. ' , Renamo-drosters weer eens beweer dat elemente in die weeimag Renamo biekersverledejaarby polisiestasies naamde "sagteheining" SUid-Afrika ers, 70 000 vlugtelinge en 150 000 '-Die heining het egter 'n alarm­ . steeds in die geheim steun.. ..' stelsel en baie vlugtelinge is gevang Die kort antwoord op die vraag, , woordigheid in die stede nie, terwyl hul oor die heining probeer klim het.: ' volgens verskeie neutrale waarne­ e Boonop is die Frelimo-leer nie .mers, is waarskynlik dat daar 'n die mees effektiewe en gedis-,' , Lang, harde reis virMosambiekse vlugtelinge Die hoofminister van KaNgwane,' dubbele Suid~Afrikaanse strategic vir siplineerde in Afrika nie, en het die EnosMabuza,se die elektriesehein­ .Mosambiek is: sorg dat Renamo nie .: MAPUTO- Stamgeskille het gelei " Manica 'en Sofala die beweging by Renamo aangesluitop aandrang eerste militere suksesse teen Renamo ' JacquesPauw mg is "onmenslik" en verdeelmense heeltemal van die toneel verdwyn oorheers.· , , wat nie verdeel moet wees nie en tot 'n skeuring in die Mosambiekse van die destydsesekretaris-generaal, eers gekom nadat die professionele ONGEKENDE wreedhede word deur nie, maar maak die Frelimo-rege-' maak onskuldiges dood. weerstandsbeweging Rename, se, DieIeier van Renamo, Afonso Orlando Cristina, Dit het Renamo 'n Zimbabwiese soldate hulle gaan Renamo-rebelle in Mosambiek ring terselfdertyd meer en meer van , "Hierdiemenseisnie deelvan die regeringsbronne hier. ' , Dhlakama,en die meeste vansy afspringplek in Malawigegee. bystaan het. Daar is op die oomblik gepleeg. Vlugtelinge in diekampby Pretoria se ekonomiese en militere Hulle se een van die Renamo-' luitenante is IOOe van die Ndau-stam, Cristina is in 1983in,'n Renamo-, tienduisende Zimbabwiese, Tanza- ' oorlognie. Hulle soeknetveiligheid steun afhanklik. ' , ' Rhulane beskryf hierdie bendes by hulvriendeen farnilie aanhierdie bevelvoerders, Gimo Phiri, het 'n Volgens {liebronne is die meeste kamp net buite Pretoria vermeor, ,', nieseenZambiesetroepe in Mosam- guerrillasas skietlustigewreedaards Wat nie in twyfelgetrek word Die nuus van die skeuring kom : biek." ' .,'," kant van die grens," het Mabuza .paar maande gelede van Renamo guerrillas in die noordelike Zambe­ wat vrou,kind of bejaarde nie, is dat Renamo in sonde gebore ' geen ontsien gese. weggebreek en die Mosambiekse zia-provinsie volgelinge van Phiri.' .waarskynlikvan 'n Renamo-droster, ' Daaris ook heelwatgetuienis dat nie. ' , is. , .: , ' :, ,: _. Nasionale Unie gevorm, ' ' Dreclebriese~iningbringmee , Hy was die Ieiervan dieMosam- ChanjunjaJoao,watverledeweek in ,van die wandade wat teen die bev- Die vlugtelinge wat by Rhulane Dit is deurdie destydse Rhode- . dat al hoe meervlugtelinge deurdie Sy beswaar was dat die Ndau­ biekse Revolusionere Party wat in , .Maputo om amnestieaansoek gedoen olking gepleeg word, die werk van' aankom, het almal die lang pad deur siesemilitere magtein die lewegeroep , , Krugerwildtuin na GlIZlinkulu probeer stam•van die "sentrale, provinsies Malawi gebaseerwas, enhetin1982 het. 7 AFP. ongedissiplineerde Frelimo-soldate( die Krugerwildtuin aangedurf om om hul Marxistiese 'buurstaat te is. Dit is veral die geval by gehug­ vlug, Dis 'nstaptog vandrie tot sewe ondermyn, maar die voogskap is net veiligheid te bereik, In baie gevalle dae deur 'n gebied sonder kos, min gies wat steun aanRenamo gegee is dit 'n staptog van ses dae tussen voor Zimbabwe se onathanklikheid water en baie wilde diere. , het ' , ' .' ,., " wildediereen soldate deur om Rhulane deur die SA Weermag oorgeneem. , . :' Wat vir Mosambiek nou vanuit­ In Felruarie vanjaarhet die vlugte-' te bereik.Dievlugtelinge'skuil bedags, : Renamo het verskeie basisse in' is Renamo seherkomsendie moont- erstebelang is, is datdie kraglynvan' linge Gazankulu teen 'n tempo van en loop snags. Suid-Afrika gehad: op'n plaas net like beperkte steun uit Suid-Afrika Cahora Bassa na Suid-Afrika begin 300 per maand binnegestroom. In Daar is min volwasse mans in buitePretoria.eennaby Potgletersus nie soveel van belang as die vraag . werk, datvan die buitelands-gesteunde 1986 en 1987 is sowat 50 000 per­ . Rhulane. Die meeste is betrokke in en die laaste, wat volgens onlangse ' nie: Hoe lank kan diemag van sowat landbou-projekte van die grond af ' mine aan Mosambiekse vlugtelinge , .. die oorlog of het in die kruisvuur ,beweririge in Maputo nog bestaan, 15 OOOmannogdiebloedigegeweld kom, en dat die belangrikste roetes inGazankulu enKangwane uitgereik. , tussen Frelimoen Renamo omgekom.' by 5 Verkenningskommando by in Mosambiek Iaat voortgaan en : tussen stede ennabuurstatebeveilig . , " Die vlugtelinge het net cen doel Phalaborwa. .' duisende vlugtelinge oor die grense Meer as die helfte van die vlugte­ voor oe, en dit is om die veiligheid, " word. ,''''';

Diensplig CHARLES BESTERis 'nmooi,gesonde seun wat op skool 'n Icier wasen uilgeblinkhet in die akademieen Jt: sport. . Hy is di6 week gevonnis tot ses jaar saam met geharde misdadigerin 'n tronk.· .. Symisdaad'l Sygewetelaat homnietoean diensplig te doennie. Voor hy tronktoe is, hetBester vtywilligediensby 'nevangelisasie-groepgedoen.Ditisjuissy Christelike gewele wat Bester nie toelaatom in die Weermag te dien nie, . Waller soort gemeenskapis dit wat van s6 'n jong man 'n misdadiger maak'l Of 'n mens nou met hom saamstem ofnie, isiemandvan 18 jaar oud wats6sterk oor sy Christelikebeginselsvoel dathy bereidis omses jaar lank tronk toe te gaan, nie bewonderenswaardig nie? HetonsmaarmeersUneewitselUlSinonslandgehad. Politiekeoorwegingeeenkantgelaatenbloolopdurfen integriteit geoordeel,hetBester waarskynliknetsoveel morele aanspraakop 'n medaljevir dapperheidasenige soldaat, .. . Bester is nie die eerste geval van sy soort nie. OnIangs is tweeanderjongmans, IvanTomsen David Bruce, ook s6 tronk toe gestuur. . Toms is 'n mediese dokter wat onder meer wel­ synswerk onderarmgemeenskappegedoenhetvoorhy tronk toe moes gaan. Bruce het pas afstudeerby Wits toe hy in die hof moes verskyn•. Inhierdiestadiumhetonshowe geenanderkeuseas om gewetensbeswaardes vir ses jaar tronktoe te stuur .50 naby en tog so ver .. ·.. nie. Dit maak hul straf baie swaarder as wat.in vele gevalle aanbedrieers.diewe,verkragters enselfsmoor­ denaars opgeleword. . Al stem aIleredelikeSuid-Afrikaners nie saammet die manne se beswareteen diensplignie, kan 'n mens aanvaar dat net kwaadwilliges gaan se hulle verstaan Een onderwysdepartement glad nie waaromdie besware draai nie. Baie anderSuid-Afrikaners, baievanhulleIOOe van die Nasionale Party, het ook sterk twyfel oor ons Weermag se rol in Angola, Namibia en in ons swart townships. '.. .' . '. . in SA is nou 'nvereiste Dit is so darelkeland 'nweermagmoothe. Maar as goeie jong burgerssesjaar in'n tronkbeginverkiesbo Dr Nthato Motlana, ere-president Iweejaar diensplig,moetdie regeringbeginbesefdaar van die Soweto Civic is iets drastiesverkeerd. Association, en prof Stuart Nie een van die drie is 'n bedreiging vir die ge­ Saunders, rektor van die meenskap nie. Inteendeel,hulle was in diens van die gemeenskap voor die staathul daaruit verwyderhet, Kaapstadse Universiteit, het die. Besterhetsyweierings6verduidelik:"Ekglodat as week by die universiteit se ek my liefde vir God,my landen mymede-Suid-Afri­ gradeplegtigheid oor onderwys kaners wit demonstreer, ek die weg van versoening en in Suid·Afrika gepraat. Hier Is nie-geweld moetvolg. Daaromweierek om in die SA uittreksels uit die twee Weermag te dien." . toesprake. Dit kan net 'n moreel bankrot regering wees wat iemand oor s6 'n standpunt tronk toestUur. .Saunders: Inelke beskaafdelandindie wereldwordvoorsien­ IN 1985was daar239000studente aanSuid- " ing gemaakvir manne met gewetensbesware teenmiI­ Afrika se 21 universiteite. Dit gee mens 'n iterediens,In Suid-Afrikais daarvoorsiening gemaak syfer van 7,7 uit elke 1 000 mense van die vir godsdienstigebeswaardes,maar nie vir mensemet . bevolking. Deel mens dit op in rasse, is dit . politieke besware nie, 29,2 uit elkel 000 vir blankes, 19,8 vir Daar is byvoorbeeldgeen voorsiening vir iemand Asiers,4,7 vir bruinmense en 2;1. virswart- . soos Besterwatgodsdienstige, politieke en gewetensbes­ mense•.' teen diensplighet nie. . , saunders ware On dit intemasionaal te vergelyk, kan Godsdiensbeswaardes se altematiewe diens is ses -' I . mensdie voorbeeldnoem vanBrittanjewaar Daarbcnewens rnoet dieregering'nenk:ele jaar in 'n staat- of semistaatinstelling. Oil is in baie tuur(Volksraad), Onderwys enKultuur(Huis diesyfer 7 ~ perduisend van die bevolking ministerievan onderwys saamstel om 'n gevaIle diens in 'n staatsdepartement, brandweer of van Mgevaardigdes), Onderwys en Kultuur is en in Australie 11per duisend, . nasionale onderwysbeleid te formuleer ambulans. . (Huisvan Veneenwoordiging),Onderwysen Ons kan hieruit aflei dat blanke Suid­ en onderwys te fmansier. Sekerlikkondie staatvir Bruce,TomsenBestertot . Opleiding, NasionaIe Opvoeding en 'nmagdan Afrikaners ofbaieslim is 6f in 'n baie meer Hiema moet die provinsiale on­ soortgelyke diens gevonnis het, PIeks van die ge- ander in die tuislande. bevoorregte posisie is as mense in meeste derwysliggame die nasionale on­ meenskap dien,is hulle nou in die tronk. , .Daar moet een ministerie van onderwys Westerse lande. Die teenoorgestelde is derwysbeleidtoepas en ditmonitor. Nie­ Ons hoop van harte die regeringgaan binnekortsy . weesen onderwysmoetop merieteheros,nie natuurlik waar vanbruin-en swartmense. rassige streeksrade van onderwys moot ongevoelige houding teenoor gewetensbeswaardes velldeur nie. Belastingbetalers se geld kan hersien, ...... Hierdie ongelykheidmoothandaanhand nie langer vermors word op al hierdie ver- . deur die regering saamgestel word wat metdie ongelykheid in laer-enhoerskoolon­ Dit sal verhoeddat waardevollemannekragverlore skiIIendeinstellingsnie. dan as dieuitvoerende beheerliggaam in derwysuitgeskakelword.Daaris egterlJaie elke streek sal optree•. gaan en jong manne in die tronk gebreekword. hindernisse wat oorkom moet word. So Motlana: Skoolkomiteeskan 'nbaie belangrike In die proseskandie staat verhoed dat nog marte­ laars en helde uit sy onsinnigebeleidgevonn word. byvoorbeeld gaan die gebrek aan menslike Ek wi}bmsent:reer op daardie plofbaregebied rol in die hele uitvoering van die plan en materiele hulpbronne die beweging na watekbaiegoedken-Sowetometsymeeras speel,Ware verteenwoordigers moet op gelykheid kwaai in die wiele ry. sestig sekondereskote. Ek is jammer om te elke komitee siL - Geen poging tot gelykheid kan slaag erken dat hoewel ODS die kinders in 1986 Pretoriahet oor blrlejare 'n gekkespul SO S~ hulle • !t. ~ . voordat ons nie wegbeweeg het van die terugindiekIaskamers geIay het,minofselfs van skoolkomitees gemaak omdat die stelsel van verskillende onderwysdeparte­ geen onderwysplaasgevind het nie. Departementvan Oilderwys en Opleid­ "Swart en bruin koopkragis niks meernie as 'n newe­ mente met hul onderskeie begrotings en Die kindersoffer hul onderwys oj! om 'n ingdie reggehadhetomenigenominasie produkvan diebIankeekonomie"en "Onderleidingvan prioriteite nie, meer regverdigesituasie te probeer skep. .waarvanhulle nie hou nie, te veto. die KP kan Suid-Afrika een van die grootstes in die Suid-Afrika het 'n obsessiemet rasseen Dit is baie jammer om te sien hoe die het geen twyfel nie dat demokra­ wSreld word." - die KP·woordvoerder oor ekonomiese Ek en beklemtoondie verskiIIe tussen . verantwoordelikeminister en sy amptenare sake, Clive Derby-Lewis ' groepe ties-verkose skoolkomitees met ware mense in plaasdaarvan omopdieooo:enkom­ hul hande inonskuld)Vas en hulselfterugtrek magte die jammerlike toestand waarin ste te konsentreer. Dit is ook in ons on- . in hul gesaniteerdeBoksburgs. swartonderwysvandag is,kanverander. "By Operette, Sektor10seopleidingseenheid, hetI6nine derwysstelsels ingebou. So byvoorbeeld is daarMeadowlands, eens Die komitees se hooffunksies moet kennis gemaak met terroristewapens. Sy het haar slag Die situasie word vex:erger deur'die de­ 'n Irotse skoal wat bekend was vir sy goeie gewys met 'n verskeidenheid van skietgoed. Toe die weesom dieskooIhOOfen sypersoneclte mografiese realileite wat ODS teen die jaar prestasies. Verlede jaar het al 136 sy ma- helpom die skool effektief te beStuuren masjiengewCIeso begin rat-ta-tat-tat,het sy opgemerk: 2000 bedreig. Volgensberekenings sal 57 triekleerlinge gedop! . 'n noue band tussen die skool en ge­ 'Dit is grool sports'''' - Rapport, oar Mej.Suid-Afrikase 000blankes dan matrikuIeer, 31 000 bruin­ Ek wi! vandag 'n korttermyn-oplossing; meenskap te smee. besoek aandie Weermag mense~ 14000 Asiersenminstens 198000 probeer voorsteL Die langtermyn-oplossing Op hierdie manier kan OIlS ontslae swartmense. In diejaar 2020 sal dit 60 000 is politieS en die algehele afskaff"mg van' raak van apartheid in onderwys, deYa-: ''The SA government believe unshakeably in separate blankes en 444000 swartmensewees.. apartheid. . - lusie van maginOJ¥bwysbestuurVClSdctr,: educationfor differentpopulationgroups." -dieMinister '. , 'Onskannie emshoopanbiadiepublean: , . Die strategicvirdieomniddelliketoeItoms m dieaigelykbcid in onderwys uitskakeI.! van Onderwys en Kulnmr(VoIksraad),Piet CIase, by die aan te spreek met die magdom van 011­ is datdiebesnmrvanonderwys in die hande Daarword tans sewe keer meeraan eIke: Preta:ia Ondetwyskollege segradeplegtigheid vandeesweek derwysministeries nie:Onderwys en KuI- van die gemeenskap geplaas moet word. . :.witkind as aan 'n swartkind bestee.

10 Vryc Weetb!ad, 9lksember 1988 MENINGS En wie het Kap hulle, Leon! 'n PH vir die koors toestemming SeniorAmerikaansekorrespondent Ons is bly Leon Wessels, die adjunk-minister ii wat die Suid-Afrikaanse situasie al van Wet en Orde, het hierdie week die flou gegee? so 'n jaar of wat lank dophou, het ekskusiesvan die AWB ml. die Kerkplein-slag­ goeie raad vir die temperatuur ting in Pretoria uitgewys as amper skokkender hoe Baie mense was laas Sondag ver­ van die Suid-Afrikaanse politiek en as die daad self. baas oor Rapport se hoofberig oor die heethoofde van die laaste paar *Ons isveral bly dat hy dit by'n parade van 500 minister Pietiedu Plessis se beweerde -weke: Stort elke week 'n lorrievrag polisiemanne gese het. doenen late. Brolloks was ewe ver- ' valium in die Vaaldam! baas. " Dit was maar 'n flouerige storie met yl getuienis, maar die verstom­ !ll!;i:i!li!:!:!:!!i!:!:!i;!i!!:!:::i:~iill:!:!i!1i~!:!:i:!;!ii:!:!i~i;~~;!i~i!:;!i!i~1i~i;i;:i:;!i;;i~;!:!:~:;!1:~i!~!iii:!~!~1!!!;1!i~i!;i!i~~iiiiij~11~i;~:!~!~!!i!ili~iil~~i~~!!!;I:I~!t[;:il~~!~I!!!~iilI!!!!!~)!~!)!)!)t~;;t~)!~; mendewas dat dit oor 'n minister in dieNasionaleParty-kabinetgegaan hetl ' S6 Iyk R30 OO()! Nou is dit so dat die koerant al Kap hulle, Gatsha! tevore wonderlike stories oor min­ isters en hul dinge van die hand REPU8L1EK REPUBLIC MangosuthuButhelezihetookvandeesweekstem dikgemaak.Hyhetnou wei VAN SUID·AFRIKA OFSOUTH AFRICA gewys het nit vrees vir die Groot nie die pers lunsriemegenoem nie, maar na die geweld in Pietermaritzburg Krokodilse argwaan. verwysen gese: "Ek wildit duidelik maakdat as enige koerantof organisasie Sowat 'n maand gelede het die of persoon Inkatha vir die geweld blameer en hom daardeur belaster, sal einstekoerant glo 'n bommetjie oor Inkatha die nodige wetlikestappe doen om sy regte te beskerm." Pietie gehad, Hulle besluit toe om *Miskienmoet die hoofminister 'n bietjie gaan sit en wonderhoekomhy so dit nie te gebruik nie. sukkelom van diestigmavan gewelddadigheid wat blykbaar aansyorganis­ SERTIFIKAAT VANREGISTRASIE VAN 'NNUUSBLAD. Toe verskyn 'n voorbladberig asie kleef, weg te kom. CERTIFICATE OFREGISTRATION OF A NEWSPAPER skielikin die SundayTimes dat die advokaat-generaal'n ondersoekgelas het na sy grondtransaksies. Daar worddiejoemalis watoorspronklik HIEFIBY WORD GESERTIFISEER daldienuusblad getltel die storie gedoen het, laat op 'n THIS ISTOCERTIFY thatthenewspaper entitled Saterdagaandgebel om te kom red. Maar toe's dit reeds te laat. Die VRYE WEEK8t.AD Times klop hulle toe met hul eie storie. enuitgegee dsurofnamens die eienaar Merkwaardig dusdie skielike and published byoronbehalfoftheowner mannemoedwat Rapportopenbaar. *Die vraag wat mense in die poli­ tieknou vra, is: By wiehet Rapport WE~DING PU8LlKASI~S aEPERK "goedkeuring" vir die berig gekry? WieisditwatPietie,vriend vanPik, gelegistreer is ingevolge dieWET OPDIE REGISTRASIE VAN NUUSBLAAIE IS registered In terms 01 theNEWSPAPER AND IMPRINT REGISTRATION , so graag wil sink?

r r}' A bit of a "high" Saharavan voor dieTweede Werel­ doorloghet nounognie hulbeloofde ' -' ;' Harry Green van Seepunt skryf: Vrye Weekblad plaas aile briewe wat nie die wet oortree of . ,selfregering ontvang nie! Graagsluitek hiermeeby 'n tjekvan En tot hulle sodanige selfreger­ R52 as intekensvooi vir 12 maande lasterlik is nie, mits die korrespondent se naam en volledige, ' ing ontvang, het die RS~regering en wensjulIe alle voorspoed. adres bygevoeg word as 'n skuilnaam gebruik word, Skryf' aan: geen reg om oor swartmense se As iemand wie se tuistaal Engels , stemreg in Boeregebied besluite te is, se ek dat ek nooit verwag het nie Die Redakteur, Vrye Weekblad, Posbus 42637, Fordsburg 2033. , neemnie. omjuliehoudinge opso 'n manier te Watterreg het die RSA-regering sien uitgedruk. (what bum sen­ a dan om aan lede van ander volke tence) nie. derheid setels in die VoIksraad. Ek sienuitnadievolgende uitgawe! besitregop Boeregrond te gee? I'm on a bit of a "high"with your Nou ja, en net toe 'n mens begin Stap 2 - Betrek dan groepe soos paper and talk aboutit to friends of wonnerof Afrikaansrerig'n bevryd­ Azapo, UDF en Cosatu. both language groups. ingstaal is, toe daagjulie op. Asseblief menere, nie andersom Boergrond vir die Boere Help PW dink .., I alsochatted to theyoung Indian Mooiso - en sterkte, Hou aan om niel Schalk Jacobszvan "Bywoners" in Pooltjle Goffenkraalvan Braamfon­ who has a newspitch in Adderley die skeidsmureafte breek.Maar byt teln skryf: ' ' vas,moedhou -maarmoenlebekhou Braamfontein skryf: ~ Street, Cape Town, between the Eenvandielaagtepuntevandielaas­ ine. Hulle kan jullemiskienverban, Die toekenning van Boeregrond aan bankandtheOKBazaars(amongthe te algemene verkiesing was NPUK­ maar die vryheid wat sit in die blad Ons kan maar net lag ledevan swart volke deur die reger­ 'n flower sellers). ' , film die Staatspresident, - daaraankan hulle niks doen nie. Louis de VlIllers van Ireneweg in ing is tog sekerlik 'n wederregtelike oor mnr He complained that he receives PW Botha. Op sy beurt was die 'n Mens wil virjulie 'n ou gedig­ Rondebosch skryf: daad. his copies on Saturday.Were he to laagtepuntvan die program toe PW receivethemon Fridayhe wouldsell gie (in 'n nuwe sin)gee: "daar het 'n Baiegeluk met julie en ons nuwe In 1902 het die Britse regering 'n boompie vlak by die pad gestaan.' koerant. verdrag met die Boere aangegaan. 'n "filosofiese pose"langs'n dikstam- , more than the 30 he is already sell­ boom "gestrike"het, ing. En mag elke klap wat na julie (en Dankie virdie tweeafskriftevan die Wiehierdie Boere was? Dit was tog ons)uitgedeelword,netdieboompie eerste uitgawe wat ek deur die pos sekerlikdie mense teenwie dieBritte Die Staatspresident het toe min CNA Long Street reports good ofmeerdie volgendegeuiter:"Asek sterkerlaat groei.(En g'nnazi, secu­ ontvang het. hulle"Boer War" geveg hetl Hierdie sales, while a womanat an outlet in so opkykna die groot ou boom .dan . Lansdowneshruggedher shoulders. rocrat of fascis kan dit van ons Aangesien ek teen daardie tyd , verdragis nie aangegaanmet UitIan­ wegneemnie). reeds die uitgawe geleeshet,konek , dersof Afrikaners (Iedevan die Afri­ ..." (hoopek Elizeskink vir my teetjies Groetevan huistot huis (Hier by daardieuitgawes aangee en dienuwe kanerbond) of Engelssprekende in). Die doel van die brief is die vol-: ons lees almal die Vrye Weekblad). boodskap verder uitdra. koloniste nie. Onse Kobietiie Ek het die koerantvanafdie eer­ Klousule 7 van die verdrag lees: gende: Kananderlesersmiskienhelp ;~ omdie sin tevoltooi,d.w.s, 'n "Kom Wynand Malan van Waterkloofrif ste uitgawemetbelangstelling gelees ,"Military administration in .the ons help vir ~\V dink~' -veldtog? I, skryf: . en was bly om met die volgende Transvaal and OrangeRiver Colony Tedierbaarensovoorspelbaar, Dink ... sal dit jou niksbaat uitgawes te sien hoe vinnigjulie al willat the earliest date be succeeded -.iemand vir homself word hy een­ nie sterker op die been kom, 'nMens is byCivil Government,and, assoon as ~ voudigvan die tafel afgevee. Onse Werner Smitvan Over-de-Voorin maar tebewusvandieonweerswolke circumstances permit,Representative Spotprent puik wat reeds opbou en hierdie son­ Institutions, leading up to Self-Gov­ ou Kobietjie het nou weer vir die Potchefstroom skryf: Peet Bosman van Benoni skryf: straaltjie bedreig. Tog hoop ek dat ernment, will be introduced." I! Volkbesluitwat is waarheiden wat Graagwi!ek reageerop Brolloksen Die spotprent wat Vrye Weekblad Vrye Weekblad lank met ons sal Nog die Transvaal nog die Vrys­ is versinsel. Bittergal se kommentaaronder "AI vandieMinistervan Justisie gebruik ' 1 wees. taat het selfregering bereik voor die Geeonsdus eerderrealiteite soos weer Denis". het, was puik. t Twee puntjiesvan kommentaar: instelling van Unieregering. Brittanje ji hoe PW in die swartes se harte Onsmoetbesefdatdiemagsbasis ' Dit het my laat dink aan die ou I , 1.Wiljullenie'ndaturnplaas se uitstaande verpligtinge t.o.v, die , ingekruip het met die munisipale in die Suid-Afrikaanse politiek in bydie­ storie van, John Vorster wat vir gebeure in "Die week-in die Nuus" Verdrag van;Vereeniging het dus verkiesingen lief Rozannese week­ die Volksraad 18. Kenneth Kaunda gaan kuier het en ' ' nie? oorgegaan op die Unieregering en likse diarree. Alhetjy diedeelname van groepe toediehele Zambiesekabinet op die In November se van die Unieregering op die RSA­ EkhoopjulIe oorleefdie aanslag wat strek van Azapotot by Inkatha 2. die artikel in 25 lughaweontmoet het. uitgawe word die stelling gemaak regering. (Die regmatigheid van hier­ op ons reeds verkragte vryheid van en die Arbeidersparty en jy het nie Hy word toe voorgestel aan die dat daar met die begenadiging van die regerings is in elk geval debat­ spraak. Ons het 'n onafhanklike, diemeerderheid seteIs indieVolksraad minister van buitelandse sake, die die Sharpeville-ses en anderter dood gebalanseerde, Afrikaanse koerant nie, sal dit jou niks baatnie. teerbaar aangesien die politici wat minister van landbou, die minister soos VryeWeekblad broodnodig. Ekdinknie ditis moontlikom die veroordeeldes vandeesweek geen die Unieregering ingestel geen man­ van die vloot... . teregstellings plaasgevind het nie. daat daartoe gehad het nie). 22persentontevredeNasionalistete Net daar steek John vas en se: 'n Ernstige fout: Daar is steeds Klousule 8 van die verdraglees: 10kmetgroepe soosAzapo,UDF en "Juliehet dan nie 'nsee nie, hoe kan Donderdagoggend vyf persone te­ "Thequestion of granting the Fran­ Cosatunie. julie 'n minister van die vloot he?" Moenie bekhou nie reggestel volgensmy inligting (wat chise to natives will not be decided Vramaar virmnr ColinEglin wat Waarop Kenneth antwoord: "Maar Ian L1ebenberg van Stellenbosch die begenadigingvan die 13soveel until after the introduction of Self­ maak: dieNP-propagandamasjien met jy het dan 'n ministervan justisieI" skryf: • meer sinies maak). Government." jou in 'n verkiesing oor iets soos Sterkte vir.julle lekker koerant. Magtag,mense -julle koms is goeie -Ek hou veral van Egbertus Intussenis vierswartTrustgebiede "softsecurity". MnrEglinmoes meer Dis goed om weer Afrikaners met nuuslDisdaremlankalwatonsregte ,Klaagvoort se TV-rubriek: Onssitua­ totonafhanklike state omskep en ses ou LP's groet as wat hy nuwes ver­ "guts" te sien wat bereid is om die' Afrikaners moet droebek sit. Daar's welkomhet (as hy het). sie hier het nou also erg geworddat hetseIfregering gekry,Maar die enig­ .rnos nie .n enkele koerant wat in, land in die oe te kyk. ~aarom: Stap 1 - Kry die meer- ons tog maar net soos Kundera nog stetweeintemasionaal erkendesoew­ Afrikaans se wat gese,moet word , daaroor kanlag:, ereinonafhanklike state suid van die " ~ ~ll~f~lllil1r.i~i*§~~*§~~~il~m~*~nr:~~§m~~r]mj111Jw.s~~~~~~ml ,! ,

, . VryeWeekblad, 9 Desember 1988 • "''' ,', " • ,"• '0 < • 11 AFRIKA "

AKKRA • Vlug·luitenant Jerry Rawlings, watin 1979met'nreputa­ Pers pak sie as revolusimere heethoofin Ghana • • aan bewind gekom het, is een van Pragmatiese regermg 10 verskeie wereldleiers wat probeer om markkragte in 'n eng staatsgekon­ troleerde ekonomie in te voer, Zimbabwe Rawlings was die eerste van 'n groep jong Afrika-leiers wat vas­ Rawlings Louis-Marie Tattevln beslote was om die onbekwaamheid , HARARE - Sterk spanning heers en korrupsie wat die eerste jare na tussen Zimbabwe se staatsbeheerde onafhanklikheidin talle Afrika-state media en dele van die politieke es­ gekenmerk het, op te ruim. Hy is tablishment oor 'n onlangse verslag sonder twyfel 'n pragmatis. beweeg wes dat 'n streeksleier van dieregerende Hy het sterk bandemet die linkse Zanu-PF-party 'n verslaggewer. regeringsvan Libieen Nicaragua,en aangerandhet wat beweerde plaaslike dit was nie maklik om toe te gee aan Marie Joannidis Jerry Rawlings korrupsie oridersoek het, die druk van die Intemasionale Die voorval het 'n debat in die Monetere Fonds (IMF) en die derdogs" te help, veral diegene wat Hy het sterk kritiek uitgespreek word. parlement en elders laat ontbrand Wereldbank om in'nVIYe marlcrigting deur die Suid-Afrikaanse regering teen intellektuele, spesifiek linksge­ Rawlings het ookstudente gekri­ oor die aanmatigende houding van te beweeg nie. "gemanipuleer" word. sindes, en hulle geblameer vir die tiseerwat klasse boileotoor onbevredi­ sekerehooggeplaastes teen die lands­ Hy is oortuig dat baie van Afrika Hy raak emosioneel wanneer hy vroee gruweldade vandierevolusie. gende toestande op universiteit. wette en hul medeburgers, se probleme ontstaan het weens die praat oor die dood van sy vriend, Sommige van hierdie intellektuele, , Akademici verskaf nie voedsel nie, Die regeringsbeheerde The Chron­ uiters onregverdige verhoudings Thomas Sankara, die jong leier van van wie partytansindie tronksit,het het hy gese, icle Of Bulawayo het verlede week tussen die ontwikkeldeWeste en die Burkina Faso wat verlede jaar ty­ hom gehelp om aan bewind te kom. Hy homsterk uitgespreekoordie gerapporteerdatdiegoewerneurvan , geeksploiteerde nasies van die Deroo dens 'n staatsgreep dood is. "n Groter Volgens hom hethulledie besluit feit dat 80 persent van Ghana se die provinsie Matabeleland-Suid, Wereld. slag as die grusame doodvan hierdie teengestaan om die IMF en die mediese studente die land verlaaten Mark Dube, 'n joernalis Gibbs Dube Westerse "neo-kolonialiste" ge­ jong mankon ons nie getrefhetnie." Wereldbank te vra om te help met 'n oorsee gaan praktiseer. Hulle eksploi­ (geen verwantskap) en die bestuur­ bruikhul ekonomiese mag en'tegnolo­ Rawlings het gese Afrika staan strukturele aanpassingsprogram wat teer die werk van die boere, het hy dervansymotorPhilipMasekoont­ giese voorsprong om "voordeel te aan die buiterand van die wereld in 1983 begin het. gese, , voerhetnadatdie joemalis'nonder­ trekuitdiegeduldvanswartmense", omdat dit oor niks spesifiek beskik "'n Mens moet jou vyand re­ Hy is ook nie gelukkig met die houd met die goewemeur gevoerhet, het hy in 'n onderhoud gese, wat die Westerse wereld nodig het spekteer. Maar mense wat deel van paswaarteenekonomiese hervorming Die goewerneur het hulle na 'n Die 41-jaar oue "W, soos hy nie. jou was en verraaiers geword het, geimplementeer word nie, maar hy private woning buite Bulawayo bekend staan - die seun van 'nGhanese Dit is jammer'dat Kubane en nie behandel jy erger as vyande." het benadrukdat Ghana kredietwaar­ geneern, hulle aangerand engedreig ma en 'n Skotse pa - het 'n span Afrikane aangebied het om Angola 'n Senior ekonomiese adviseur dig is en geen keuse het as om hom om hulle dood te maak. Die goe­ Westersopgeleideekonome in diens te help teen die Unita-rebelle, wat wat ook by die onderhoudteenwoor­ op die IMF en die Wereldbank te werneursevrouhethullewensgered geneemom die grondslag virsy land die steun van Suid-Afrika geniet. dig was, TsatsuTsikata, het gese die beroepnie. se ekonomiese hers tel te Ie. - Hyhet gese: "Ek is nie 'n marxis intellektuele is nog nie skuldig be­ Ghana het sedert 1983 omtrent deur sy rewolwer weg te steek, het die twee mans gese. 'n Deurlopende tema in sy gesprek 'ennie 'n sosialisnie, Ek is 'n sekerlik vind nie en dat hulle eers verhoor drie miljard dollars in multilaterale Die staatsbeheerde pers in Zim­ is die noodsaaklikheid om die "un- 'n christen." moes word voordat hulle verdoem en bilaterale hulp ontvang. - AFP babwe val die regering ofstaatsampte­ nare nie maklik aan nie; maar die reaksie op die gebeure was uitgespnice WERELD en skerp. Die besturende direkteur van , Zimbabwe-Koerante, Elias Rusike, het daarop aangedring dat diereger­ ing stappe doen oor die Dube­ aangeleentheid, wat hy beskryf het Russies-Chinese'glasnost' as "nvoorbeeld vandie wetvandie oerwoud wat Zimbabwe nie van. sy leiers moet verdra nie", .' TOKIO - Ditlyk of die Sowjet-Unie van die Chinese afvaardiging uitge­ Die arnptelike nuusagentskap, bereid is om geskille met China sedert Rene Flipo 10k. Zianahetverklaardathy geennuus­ 1949 te vergeet om die verhouding 'nPa~ maande gelede het 'n hoe dekking aan goewemeur Dube sal tussendie tweelandetenorrnaliseer, ment van die Sowjet-Instituut vir , liseertydens die besoekaan Moskou Chinese arnptenaar in' Peking die- ­ gee tensy die veiligheid van sy joer­ het politieke kenners hier gese, Oosterse Navorsing, in sy interpre­ van die Chinese minister van buite­ selfde interpretasie aan die oorsprong naliste gewaarhorg word nie, en 'n Ongewoon openhartige onder­ tasie van 'n aantal belangrike diplo­ landse sake, Kian Kichen. van die vete tussen China en die Zimbabwe se joernaliste-uniehet aan­ houd met 'n hoe Sowjet-kenner van matieke insidente die kant van die Kian het tydens sy besoek van Sowjet-Unie gegee. ' gedring op'n ondersoekoor"hierdie China, wat verlede week hier in 'n Chinese gekies, het kenners hier gese, drie dae bevestig dat die eerste Chi­ Derusjinhet gese Stalin het China insident wat die minagting aan die gesaghebbende,Japannese dagblad Dit is 'n aanduiding dat Moskou nese-Sowjet-beraad in meer as 30 "gedwing" om "ongebalanseerde en kant van sekere van ons leiers jeens verskyn het, het aangedui dat die bereid om nie-amptelik Peking se jaar volgendejaar in Junie in Peking onregverdigehandelsbetrekkingeen' joernaliste aan die kaak: stel", Sowjet-Unie - ten minstenie-ampte­ interpretasies, wat tot dusver deur sal plaasvind, ekonomieseverdraete aanvaar". Dit Zimbabwese uitsaaikorporpasie, lik- bereidis om sy interpretasievan die Kremlin verwerp is, te aanvaar. Derusjinhet gese Sowjet-leierJosef is ook 'n argument wat deur Peking die regering se uitsaai- enTV-diens, strydpunte in die geskiedenis te ver­ Hierdie ,insidente het verhoudinge Stalin het die ChineseleierMao Tse aangevoer word. ' het ook ingeklim op 'n perskonfer­ ander, tussen 1949, toe die kommuniste in Tung "sleg behandel"tydenssy tweede Hy het ook gese Stalin se opvol­ ensie van pres Robert Mugabe ver­ In 'n onderhoud in Moskou met China aan bewind gekom het, en die besoek aan Moskou in 1957. Hy het ger, Nikita Kroestjof,het "oenskynlik" lede week. 'n Joemalis het hom oor die Jomiuri-koeranthet Lev Derusjin, vroee jare sewentig geskaad. hom lank laatwag voordathyhomte die beginsel van "gemeenskaplike die voorval uitgevra, ondanks Mug­ direkteur van die Chinese departe- Derusjin se konunentaar is gepub- woord gestaan het en die "woede" voordeel" vir die twee lande onder­ abe se klaarblyklike irritasie. skryf. Die staatshoofhetdieChronicle­ Maarhy het slegs diebelangevan verslag verwerp, diepers van "sensa­ die Sowjet-Unie bevorder, en China sionalisme" beskuldig en gese hy "verneder" deur dit as net nog 'n wag vir "feite". Hyhet egternie 'n Palestynseopstand Sowjet-republiek te beskou. : forrnele ondersoek aangekondignie. Sommige gesamentlike verklar- Hy het s6 gereageer op die aan­ , ings van die Sowjet-Unie en China drang vandie pers datstappegedoen uit die tyd van Kroestjofis vrygestel word teendie goewemeur: "Ekmaak PLO-~eiers sonder dat China geraadpleeg is. ernstig 'kapsie teen koerante wat temper Kroestjofhetin 1959 "te sterkgerea­ probeerom virdie regering hul optrede geer en sonder om enigiemand te te dikteer." JERUSALEM - Diejaarlange "inti­ bittereinders in die PLO, erken Is­ .staan, het merkwaardige politieke raadplaag" toe hy alle Sowjet-deskun­ Politid'llet-die'afgelopC tyd druk fada" - opstand - deur jong Palestyne rael se bestaansreg implisiet. volwassenheid bereik in die afgelope diges beveelhet om Chinate verlaat, op die staatsbeheerdemediaprobeer in die die besette Palestynse gebiede ,"Die opofferinge van die Pales: jaarvan politieke straatbakleiery en en so "n tydperk van "bitter twis" uitoefen om stil te bly oor gebeure het die spelreels verander van die' tyne binne (die besette gebiede) en organisasie teen Israel se besetting, tussen die twee lande ingelei hel war die beeld van dieregerende klas leiers van die Palestynse Bevryd­ " hul vasberadenheid omdie besetting se baie waamemers wat die gebiede Volgens Derusjin het Sowjet-leier kan skaad. ingsorganisasie (PBO), wat meesal , te beeindig, het uitsonderlike druk besoek. Leonid Bresnjef 'n "teoretiese fout' Hulle her bekommcrd geraak toe , in ballingskap is. geplaas" op die PNR, het dr Haidar Baie van dieselfde jongmense wat begaan deur China daarvan te die Chronicle en die Herald, die Dit het meer demokrasie en ge­ Abdel Shari,presidentvandie Pales­ die "Sionistiese vyand" hul hele lewe beskuldig dat dit "die kapitalistiese' hoofstad se ander Engelstalige koe­ - matigdheid gebring, se waamemers tynse Rooi Halfmaan, gese. lank trotseer het, argumenteer nou pad loop", terwyl die Chinese kom­ rant, berig het oor 'n oenskynlike in die gebiede. " En 'n "plaaslike leier van die datdaargecnoplossing vir diePales­ munistiese party 'n "program van bedrogspul waarby die minister vllJ.l Omtrent al die Palestynse leiers Demokratiese Front vir die Bevryd­ tynse vraagstuk kan, wees sonder sosialistiese konstruksie gevolg het". nywerheid en tegnologie, Callistus en amptenare in die besetteWesbank" ing van Palestina (die DFBP), 'n onderhandelinge met Israel nie. 'n Belangrike grensinsident in 1969 Ndlovu, en die goewerneurvan Mata­ gebied en Gaza-strook stem saam linksgesinde groep, het gesc: "Met Boonop glo plaaslike leiers dat tussen Chinaen Rusland op 'n eHand beleland-Noord, Jacob Mudenda, dat die opstand PBO-leiers oortuig ons opstand hetons die Palestynse die invloed van die opstand die be­ in die Amur-rivier in noordoostelike betrokkewas. Dit hette doenmet die het om met Israel te onderhandel, en vraagstuk in die openbare mening langrikste faktor was wat die onder­ China, was in werklikheid 'n "sker­ herverkoop van nuwe motors. dat hulle nie meer die diep verde­ van die wcreld laat herleef. Ons skeie PBO-faksies demokraties laat mutseling" wat weens "interne poli­ Vcrlede week is 'n algemene debat lings in die organisasie kan bekostig , uitgeweke leiers was verplig om die , stem het op die Aigiers-ve~gadering, tiek" deur Peking veroorsaak is. in dieparlement gehouoordievoor­ nie. eenheid hier op die grond in ag te waar die resolusies aanvaar is. Dit was "destyds heeltemal duide­ regte van regeringsamptenare wat Erkenning van die nuwe neem. Die Palestynein die besettegebiede lik", maarBresnjefhet "die bedreig- . die polisie intimideer, dagvaardings werklikhede is weerspieel in verlede "Die Palestyne in die, besette se ook die belang van die opstand Ie ing oorskat ... deur te besluit om 'n ignoreer en hul gedra asofhul buite maand se vergadering van die PBO gebiede, wie se lyding toegeneem daarin dat dit die hoofsaaklik pro­ groot militere magte in die Verre die wet staan. se parlement-in-ballingskap, die het sedert die onderdrukking deur Siriese groepe wat uit Libanon oper­ Ooste te stasioneeer". " LV Edgar Tekere, 'n voormalige Palestynse Nasionale Raad (PNR), Israel begin het, sou nie toelaat dat eer, op die kantlyn gelaat het. Diplomate in Pekinghet gese China sekretarlsvan die regerendeZanu,is wat vir die eerste keer VVO-reso­ hulleiers mekaar soos in die verlede Dit het die posisie versterk van het ook belangrike toegewingsgemaak Oktober verlede jaar uit die party lusies 242 en 338 aanvaai het. uitmekaartrek nie." PLO-leier Jasser Arafat, wat sterk om verhoudinge met Moskou te geskop is weens sy "ongegronde eri Die twee resolusies, wat in die : Die "shebabs", ,soos die" jorig teen die pro-Siriese faksies gekant riormaliseer. - AFP onregverdigbare" beskuldiginge van verlede sterk teengestaanis deur die Palestynse opstandelinge hier bekend is, se waamemers. - AFP korrupsie ondersy kollegas. - AFP'

,12 Vrye Weekblad,9 Desember1988 ------~ 1· ... SAKE Vryemark los wel SA se probleme op en·Ieinawelvaart ,. ,

/:I' NET om die draai Ie 'n Suid-Afrika j Vrye~arkstigting, daar is 'n geartikuleerde beleid teen sander werldoosheid, inflasie, 'n Leon Louw, die direkteur yan d.ie reageer op 'n lesing onlangs wa.arin Engelse, Joodse en swart kapital-' behuisingstekort of betalingsba­ prof Pieter Ie Rou~ van die tlnlversltelt van Wes-Kaapland hom ten gunste van soslale isme;grond in privaatbesitvan swartes . lansprobleme. demokrasie uitgespreek het. 'n Verkorte weergawe van Le Roux se le,ing het ~rled.e is onteien; in "swart" gebiede is pri­ ~ ~ vaat inisiatief belet, Lewenstandaardeverdubbelelke weelDn Vrye Weekblad verskyn. gog.. agtjaar,misdaadsyfersen belasting­ Inderwaarheid is elke clementvan koerse is laag, daar is eersteklas­ meeste lande van die wereld. kronkelende rigtinglose wee. - dit behoortdus die anti-ismeiete te die beleid in direkte botsing met opvoeding vir almal, en 'n klirnaat Vandag, wanneer enigiemand met Dit is wat die Engelse 'n "cop­ . bevredig. Dit is eiesoortig aan die vryemarkbeginsels. Is dit een van van ongekende welvaart en tevre­ die minstebenulvandie wereld toegee out" noem. Die basiese ekonomiese vryemarkidee dat· niemand die redes waarom swart mense wat denheid. dat sosialisme, soos wat die woord vraagstukke word ontwyk terwy I jy voorgeskryf word wat die waardes, blootgestel ' is aan die egte Moontlik? Nee. Tensy OIlS die normaalweg gebruik word, in belese en redelik mag klink. doelwitte, metodes of gevolge van vryemarksaak-soos in die Vryemarlc­ vryemarkbeleid volg wat sulke werklikheid die probleem ennie die Bowendien is die idee van 'n die ekonomiese prosesse hoort te stigting se "Met Geregtigheid vir "wonderwerke" soos Taiwan moont­ oplossing is nie, is daar _'n nuwe gemengde ekonomie inherent self­ wees nie. Verskeidenheid word nie Almal"-kursus, so positief reageer? likmaak. mode. weersprekend. Die hele idee impliseer slegs geakkommodeer nie maar Die heel nuutste mode en mite Eintlik is "wonderwerk" die Dit is om die "-ismes" as sulks te dat die onversoenbare versoenbaar aangemoedig. ontstaan uitdiefmale toegewing dat verkeerde woord. Dis geen wonder­ verwerp ten gunste van 'n "gemengde is, dat botsende beginsels in harmo­ Die enigste voorvereiste is dat (kommunistiese) sosialisme oral werleas 'n landso ontwikkelnie. Dis ekonomie", "sosiale demokrasie" of, nie kan wees, dat as ons roomys by alle handelinge vreedsaam en wed­ misluk het. Daar word selfs erken eenvoudig die voorspelbare gevolg nog beter, "pragmatisme". beesmis voeg, ons die beesmis soos ersydsvrywillig moet wees. Gevolglik dat sulke landesoos Japan, Switzer- , van 'n vryemark - ongeag die be­ Die eienaardigste bedmaats roomys sallaat smaak, is die vryemark maksimaal konflik­ land, Hong Kong of Taiwan "won­ trokke land se stadiumvan ontwikke­ verklaar ewe skielik dat as ons die Of SODSiemand gese het: vyf pinte venninderenden besonderideaalvir derwerke" is. En dan word die ver­ ling, kultuur, grootte, ras, geskie­ beste van albei wereldemeng en die goeie olieplusvyfpinteslegteolieis Suid-Afrika se omstandighede. stommende ontdekking gemaak dat denis, natuurlike hulpbronne of wat "goue middeweg" kies, ons almal tien pinte slegte olie. Om te besluit watter basiese "vryemark"-lande weI regerings het! ookal. gelukkig sal wees. As die prysmeganisme vandag ekonomiese stelsel daareendag in 'n Sander meer word dan beweer dat . Nou ja, as dit so eenvoudig is, Ag ja, so redelik. So verantwoor­ werk, sal dit ook more werk. As nie-rassige demokratiese Suid-Af­ hulle nie "werklike" vryemarlclande hoekom sien almal dit nie raak nie; delik. Onsmoet mos nie ekstremisties eiebelang blankes rnotiveer, sal dit rika behoort te wees, is dit nie nodig is nie. Kan jy nou meer! hoekom is dit teenstrydig met die wees nie. En so betekenisloos... ook so vir swartes wees. om weer die wiel te ontwerp nie. Die eenvoudige waarheid is dat standaard-wysheid onder die "ken­ Hoe is dit moontlik dat die mees Daar moet besluit word of die Kyk maar net na wat in die reele die ekonomiese suksesverhale van ners"? WeI, weens verskeie mites onversoenbare groepe - van die AWB grondliggende beginsels van of die wereld werk.. die wereld relatief vryer is, met minder .. waaraan baie gewone sowel as tot by die ANC - op die oog af ten vryemark of van staatisme reg of Ons kan sien dat daar 'n wereldwye regering,laer belastingkoerse, kleiner geleerde mense glo. gunste van dieselfde stelsel, van 'n verkeerdis. Die indiwiduse vryheid, revolusie plaasvind - die.eerste glo­ staatsdienste, minimale direkte be­ Soos Pieter le Roux in sy aanval "gemengde ekonomie" kan wees? insluitende kontraktuele vryheid en balerevolusie - waarvolgens staatisme heermaatreels, mindermaatskaplike op die vryemark in verlede week se Omdat daar in werklikheid nie so privaatbesit, moet in beginsel goed in al sy vorms verwerp word omdat besteding, ens. Vrye Weekblad, waarin elke bewe­ 'n ding bestaannie. Wat weI bestaan of sleg wees. Dit kan nie albei wees dit universeel misluk het; endat daar Daar was nog altyd die behoefte ring wat hy teen die mark gemaak is 'n hele verskeidenheid toevallige nie. teruggekeer word na die markmegan­ aan 'n sogenaamde sosialistiese het, empiries verkeerd is. mengsels .,. een vir elke land met 'n Die werklike keuse is nie tussen isme. suksesstorie, soos Sjina, Rusland, Laat ons begin by beginsels. 'n sogenaamde gemengde ekonomie. uiterstes en 'n middeweg nie, maar Ongelukkig is dit nie die einde Kuba, of 'n Afrikastaat, maar hulle <.,'; Vryemark is presies dit - 'n mark of Wat nou in Suid-Afrika bepleit _tussen twee of meer fundamentele . van die mites nie. Daar bestaan het almal te veel van 'n verleentheid ekonomie wat vry of redelik vry is. word, is eintlik'n oneindigeverskei­ paradigmas. byvoorbeelddie eienaardigeideedat geword. Waar 'n regering 'n hoe mate van denheid mengsels ofte wel Die vryemarkparadigma is ba­ opponente van apartheid noodwendig Swede was op die ou end die beheeruitoefen,ofwaardiestaatoor mengelmoese,met botsende beleide sies die voorkeur vir 'n vrywillige, "links" moet wees en dat hulle gev­ beste voorbeeld waannee vorendag 'n groot deel van die land se man­ .waardie linkerhandnie weet watdie spontane orde teenoor 'n gedwonge olglik die vryemark moet verwerp. gekom kan word. Maarhierdie land nekrag, kapitaal of ekonomiese ander linkerhand doennie, sentraal-beplande orde; vryheid en Ironies is en was apartheid altyd was altyd tereg beskou as 'n kapital­ aktiwiteit beskik, of waar daar baie Almal watsy ofhaareie mengsel emansipasie vir die individu be die .inherent anti-vryemark. Die indiwidu istiese welsynstaat Die Sweedse .herverdellng vanrykdom is, het ons in gedagte het, kan nouvoorhou dat onvermydelike onderdrukking van is volgens die beleid onderdanig aan ekonomie het baie jare lank sonder in geen sin van die woord 'n vryemark hulle iets in gemeen het, Die goue 'n patemalistiese voogstaat, die groep; alles in swart gebiede, groot staatsinmenging ontwikkel nie. middeweg is inderwaarheid gladnie Terloops,gelukkig is die vryemark · dws vir 75 persent van die bevolk­ voordatdit in 'n welsynstaatomskep Soos in Suid-Afrika en in die 'n weg nie, maar 'n mengelmoes nie 'n "-isme"of selfs 'n ideologienie ing, is deur die staat besitofbeheer; is. Selfs vandag nog is dit een van die vryste in die Westewatverseker dat dit teen 'n redelike tempo rykdom Brandstof le groter eier as mynbou skep, wat dan hewig belas word. Hierdievlakvanherverdelingkan in 'n vry ontwikkelde ekonomie weI bekcstig word - ten kostevan gelei­ IN die fiskale jaar 1989-90salbrand­ · nie AVB betaal het nie. Die nuwe delik ernstigwordende probleme. stofverkope meer belasting vir die Mike Stassen stelselverplig vervaardigersnouom Maardit is 'n grootfout omte glo dat ' skatkis insamel as die helemynsek­ Dit is egter 'n wrede feit dat be­ AVB by die wortel in te samel. uitwerking sal he as die hoer brand­ Suid-Afrika enigsins vergelykbaar tor. Dit is die effek van die verhog­ lasting belasting bly, alnoemjyhom Indien 'n shebeen-eienaarnouweier stof-heffing, Ons haal die Margo­ is. ing van 9 sent 'n liter wat op 16 ook wat, en die gevolg daarvan was om AVB te betaal, verloor die staat kommissie aan; "AVBteen 12persent Die fmale mite is besonder ge­ Januarie van krag word. trae ekonomiee in groot dele van 'n brenk van dit wat hy eis, en nie het 'n ongewilde belasting geword, wild in "linkse" kringe, en is, Iro­ Barend du Plessis, Minister van Europa. Toe hoe totale - nasionale ­ meer 100 persent soos tevore nie. en daaris getuienisvangrootskaalse nies, 'n rassistiese belediging vir swart Finansies, en DanieSteyn, Minister belastingkoerse as een van die redes Let weer eens op dat die verpligting ontduiking ... die hoe sigbaarheid mense. Die argument is dat swart . van Ekonomiese Sake en Tegnolo­ daarvoor geidentifiseer is, is daar om belasting in te samel nie by (van AVB)skep vyandiggesindheid..." mense nie gereed is vir 'n vryemark gie, het verlede week 'n verklaring sterk polities opgetree om die hoe BinnelandseInkomste Ie nie. En die Maar,nogmeerbetekenisvol: "n nie, ofdat hullenie met blankes sal uitgereik waarin hulle se dat die 9c/ belastingvlakke te verlaag. Algeheel nuwe verkoop-belasting, syfers is ontsaglik groot, •kan meeding nie, ofso-iets, . I-verhoging slegs 'n stap is om die TerwylEuropase belastings van In die finansiele jaar tot einde soos belasting op die toegevoegde Dit ten spyte van die bewyse land se boeke te help balanseer. Die "slegte gewoontes"nie noodwendig Maart het SA Breweries 'n ontsaglike waardc (BTW),sal dit makliker maak daarteen, soos die feit dat klein pro­ ministers het gese die verhoging sal' verminderis nie, of selfs staties gebly om dievrystellingsop voedselsoorte ·Rl,4-miljard aanindirektebelasting vryemark veranderings die swart deel . Rl,3-miljard 'n jaar inbring. het nie, is belastings oor die alge­ betaal. Dit sluit natuurlik normale te verwyder." , . van die nasionale inkomste in een Ditbeteken dat 35,9c/1 van elke meen verlaag. Dit was 'n ontsaglike maatskappy-belasting uit, asook Sulke stellings is daarop gemik dekade laat verdubbel het; en dat liter brandstofwatvanaf16 Januarie voordeel, en een van die belangrikste persoonlike belasting wat rnaande­ om die staat se belastingbasis ' te sowat een miljoen nuwe swart be- verkoop word, regstreeks of on­ redes vir Brittanje se ekonomiese liks deurwerkgewers afgetrekword. beskerm, en nie op hulle wat voor­ .sighedeonlangstot standgekomhet. regstreeks na dieskatkis sal v loei,en hers tel. Die heffings van die Streeksdiens­ deel trek uit die die AVB-vrystellings Swartmense behoort net so goed <: dat brandstofbelasting meer as RS­ Onthou dat 'n rand wat in be­ terade - op omset en betaalstate - is op voedsel wat in die eerste plek te presteer soos die bevolking van miljard sal inbring. Dit is omtrent10 lasting venny word, meer werd is as indirek sowel as onsigbaar. deur die regering om menslikheidsre- ander lande met ekonomiese vryheid. persent van die totale staatsinkom­ 'n rand wat in belasting betaal word Diegevolg is datSuid-Afrika onder des toegestaan is. , . Dit sou beteken dat hulle baie vinni­ ste vir 1989-90, en is meeras watdie - omdat dit op 'n meer effektiewe sy swaarste belastinglas ooit gebuk Die beweging van direkte na ger baie ryker sal word as deur mid­ hele mynbedryf aan belasting moet wyse bestee of gespaar word as wat gaan. Die regering besefdat die wit indirekte belasting is nie slegs daarop del van enige proses van(gedwonge) betaal. 'n regeringooitkanhoopom te doen. gemeenskap eenvoudig te klein is ­ gemik om 'n onsigbare belasting­ herverdeling, wat, weens die eko­ Maar die betekenisvolste kenmerk Net so lei 'n verlaging van 'n land se stelsel te skep nie. Dit is primer ongeag hoe ryk hy is - om hulon­ nomiese skade -wat dit sal doen en van die voorgestelde nuwe petrol­ nasionale belastingkoers tot hoor houdbare bestedingsprogram te daarop gemik om 'n onsigbare be­ die blanke weerstand wat dit sal uit­ prys is dat dit Suid-Afrika se vas­ ekonomiese effektiwiteit. Elke rand ondersteun. Daarom is die swart lastingstelsel te skep wat swartmense 10k, eintlik selfs vir swartes nadelig beslotenheid illustreer om van di­ wat in belasting betaal word, be­ . infonnele sektor die laaste uitweg. in die belastingnet kan intrek. sal w rekte (SODS persoonlikeinkomstebe­ teken permanente skade aan die Terwyl onsigbare belasting in Die "vyandiggesindheid" waarna es. Die onlangse sukses van die lasting) na indirekte belasting (soos ekonomie. werklikheid minder vyandiggesind­ die Margo-kommissie verwys het, gedereguleerde swart taxibedryf in aksynsbelasting op bier) te beweeg. Onsmoet daarop let dat die brand­ heid as blatante sigbare belasting impliseerondermeerdatswartesnie Suid-Afrika is maar een voorbeeld . Die drank-sigaret-petrol-be­ stofhefting deur die private sektof uitlok, is dit 'n feit dat die nasionale maklik belasting betaal omdat hulle van waartoe swartmense in staat is. lastingsindroomwas goed bekendin (dws by sy bron) ingesamel word, belastingkoers styg. Die enigste nie politieke mag het nie. Natuurlik Daaris 'n uitgemaakte saak dat 'n die onlangse sosialistiese eksperi­ sodatBinnelandselnkomstese 6000 logiese gevolg is dat die ekonomie word die situasie in 'n groot mate vryemark vir Suid-Afrika nou en in mente in Europa. Hierdie belasting amptenare minmoeite sal he om die nie agteruitgaan omdat mense dink ontlont as die belasting diep binne­ die toekoms, bereikbaaren effektief is elke jaar daar opgeskuif, hoofsaak­ R5-miljard se belasting in 1989-90' . belastings hetbreekpunt bereik nie: :in 'n produk of diens verberg is. is, en dat dit welvaart en geregtigheid likomdathulleonsigbaarwas.Ditis uit petrolverkope in te samel. dit sal doodeenvoudig self ineen­ .. Dit isgeen geheim dat BTW wat vir almal sal bring in die kortste ook as 'n belasting van "slegte ge­ Polities sou dit 'n ramp wees om stort. Pretoria het 'n snaakse manier nouin die drankbedryfinwerking is, moontlike tyd. woontes" beskou. ' AVB op te skuif sodat dit dieselfde. gelmplementeer is omdat shebeens gekies om dieselfde uiteinde te bereik

VryeWeekblad. 9 Desember 1988 13 . SPORT -

skuif. In Desember en Januarie word Wanneer die skoen vandiebelangrikstewedrenne indie land op Milnerton en Kenilworth aangebied. Verskeie afrigtersaandie druk, wed die manne Randen in Natal isreeds slaggereed om aanspraak te maak op die groot WANNEERdiercgeringsebelastingskoen drok,diercntekoerse op huisver­ prysgeld in die Kaap. bande styg endie brandstofprys duurder word,staandie gewone man met sy 'n Goeie voorbeeld van die hand in die hare. . , trekpleister in dieKaap is die aankon­ In sulkeomstandlghede isditlogicsdatdiegewonewedder'nrandof twee digingdat die HangTen Stakes, een op die perde sal verwedom tc kyk of hynie die spreekwoordelike pot goud van die grates op Kenilworth. op 2 by die reenboogse end kankry nie. ' Januariemetprysgeldvan R100000 aangebiedsal word.Dit is 'nverdub­ Dit is opvallenddat wcdrenklubs oor:..di:·...e .:.lan.....d_d_ie_af,,::g:e.:.lopc::...:ty:,.d_·_n.:g:,.roo_t_-======toename in hutomsetgehadhet, Dit belingvandie huidigeprysgeld. Die strook met omstandighede oorsee Equus wedren sal voortaanas Arwa Hang waar daar ooktydens'nekonomiese Ten ChallengeCupbekend staan. insinking 'noplewingindiewedren-, Dieoplewingwasveralmerkbaar DieKies Seswat terloops Saterdag onlangse'aankondiging datdieprys­ Die hoogtepunt van die Kaapse bcdryfwas. in die Trap vaal waar deesdae niegewenis nie - 'nbedragvanrneer geld van wedrenne gemiddeldmet seisoen isdieJ&B Metropolitan Stakes Die gesinsman bevindhomblyk­ rekordbcdrae op verskillende wed­ as RlOO 000 is na die volgende 47 persent van aanstaande jaar ver­ met'nprysgeldvanR400000 watop baar in 'nposisiewaarhymeendat 'n soorteverwedword. byeenkoms oorgedra. is nog'n aan­ hoog word. Dit allesdui daaropdat 21 Januarie op Kenilworth beslis ekstra rand oftweeuit diesaknie sy Op die Hoeveld is byvoorbeeld duiding van hoe. weddenskappe in noggraterbelangstelling aangewakker word. , . huishouding kanbeduiwelnie maar meer as R701 000 op die plekpot die Transvaalgroei, sal word. Voorlopig is reeds 36 perde

eerder groat verligtingkan bring as verwed watnagenoeg R207 000meer Nog 'n inspuitingwat die omset o Intussen is die wedrentoneel sta­ ingeskryfvir die wedren, wat op 'n die geluk daar is. is as In jaar gelede, indieTransvaalkanverstewig,isdie digaan besig om na die Kaapte ver- s~annende wedloopdui.

ONS LESERS IS BAlE SPESIALE MENSE

DIE BESTE MANIER OM HULLE TE BEREIK, IS OM OP ONS

, ',", " , BLADSYE TE ADVERTEER .

i ~t~ i· Tarietkaart r ~., •

Standaard-tariewe ' Enkel-kolom em (witen swart) R8,50 Volblad (swart en wit) 'R23oo . R1150,: ' " Halfblad(witen swart) ... , ',' Kleur Een spot R140­ , Twee spot R280 . Volkleur R420

-Spesiale posisie . VoorbladVrydag-tydskrif +25%'

Spesialetariewe , t . 7,5% i' ,. - 4. opeenvolgendeplasings "','. 13 ft." 12,5% af II , ,'" ''', , af : «: ., 26· " 20% II .. ' :' 6 52 " 25% af 2 plasings permaand* 6 10%· af 2 plasingsper maand* 12 20%af 1plasing per maand*fJ' -10% af ,1plasingper maand* 12 15% af, ',." . , ~, .~ .;.

. ,~, ~ . , : .

- .~. -

I . Tegnles, besonderhede .. Standaard poniegrootte (tabloid) van39 em diep by 26 em wyd,7 kolomme van 3,6em j' elk. (Niedieselfde as redaksionele kopienie). -J i' " , I . " Spertye ' . !} Swarten wit:Laaste bespreking Maandag voorpublikasie ' " " Laaste materiaa1: Dinsdag voorpublikasie . 'Kleur:.Laaste bespreking Vrydag voor publikasie c ,~ ~",.,

,','LOOPSAAMMET ONS OP DIE WENPAD " '. ,- +,,' .- ,', ' " '.' -,' ,-, •

. ~. ~, ...,~ '- '. .: ,:, . ~ ,.' --~- -'­ ~ ." f', " ~ ~ ~ , '1~~. ~\.-. _: ~:': '_ . . ,.' - ~ , ~ ~ ".:~~'~- ~ ~ '.~ ~·:'.~4;..,~.,~': ~',,: -'~'.c'~~_"'-l ',"",,~,J' ~, '''- r<,. .• -"" ,...t.·.• "';:'.J'I":" ,.( ,,'<-. · •• ·,..)'.. w ;',.. ..;.,:, .;. " . > J' ""'

.I 1! ------.;...------.:~~~~=_------li·~ ~ SPORT. Q Fulton Allern se Sportboikot dalk gholfhou van die binnekort verslap 'N DEURSLAGGEWENDE aankon­ diging omtrent die verslapping van Thabo Lennerd jaar deur Pa die sportboikot teen nie-rassige sport in Suid-Afrika word teen die einde vooruitgang vannie-rassige sport lean - van Januarie verwag. bevorder", . Daar word verwag dat dit van Die oorspronklike doel van die Peter.bederf ... organisasies soos die ANC, Sanroc sportboikotwas am rassistiese sport en die Anti-Apartheidbeweging sal uit wSreldsport te skakelen daarom kom, en die voorbeeld volg van die het die South. African Council on MarkMcCormack, die Amcrik:aanse Yerby is. .kultumboikot wat baie meervloeibaar . Sport(Sacos)- waarbydieFederasie sportentrepeneur, kondig jaarliks aan . .verledenaweekin Pretoriais die LAPPE toegepas word. geaffilieeris -die Verenigde Volke watterenkelegholfhounasymening jaarliksc Dalrymple-byeenkoms afge­ Die onlangsebesoekvanSanroc­ in die jare sewentig gevra om die die skoot van die jaar was. Sy kri­ handel. In die ou dae was die LAUBSCHER voorsitter SamRamsamy aan Suider­ sportmoratorium in te stel. terium in die verledewas datdiehou byeenkoms,naasdie Suid-Afrikaanse Afrika is 'n verdere aanduiding dat Tot dusver het dit goed gewerk, in 'n belangrike kompetisie gespeel kampioenskappe,die vertoonvenster op die skoonveld . emstig koppe bymekaar gesit word maar nou moet verder gekyk word. moes gewees het en dat die houook vir Suid-Afrikaanse atIetiek. oornie-rassige sport in Suid-Afrika "Ons mense moet nou geleenthede verlcieslik die kompetisievirdiespeler Dcesdaewenatletedaarmedaljes. sehertoetrede tot intemasioinale sport, lay anintemasiooaal kmtak te maak" : moes gewenhet, wat 'n pur jaar terug nie eens 'n Fourie blynog na ek weetnie hoev-' Ramsamy het onder andere met Hy het egter die voorbehoud: "Die So het Greg Norman gedurende Dalrymple-span souhaalnie.. eel seisoenesteedsons beste midde­ die ANe in Lusaka gesels oor die boikot kan nie volkome gelig word die Amerikaanse Ope van 1984 op Ofdit so 'n goeie ding is weet ek lafstand-atleet, Voeg hierby dat toepassing van die sportmoratorium nie sodat opportuniste by die agter­ die laaste putjie 'n set van 40 voet nie. McNulty, Frosten Allem gesament­ watprobeerhetom Suid-Afrikaanse deur kan inglip nie." ingeslaan om saam met Fuzzy Zoe­ likouer as negentig is, met Frostop sportmense van intemasionale Hoekom die herbeskouing van ler in 'n uitspeelsttyd betiokke te Dlt bring my sommer by 'n ander 29 die jongste. sportvelde te boo. Ramsamy en Sanroc die boikot? "Ons kykveIbydie huidige raak, mlW3wuM~e~ter,Barry sakie. Waar is OIlS jmg sterre? K:ricket staan aan die voorpunt van die na 'n post-apartheid gemeenskap en In 1986 het Bob Tway op die gaan nou sy derde dekade waarin Richards, Dickey Broberg, Fanie van toepassing van die sportboikot, ons moet solank strukture daarvoor laaste putjie van die Amerikaanse CliveRicedietoneel oorheersbinne. Zijl,MarchFiasconaroen Momedu Die sekretaris van die Suid-Afri­ opstel, Intemasionale kontak verbe­ ~n · PGA'nplofskootuit die sandkuiltot Naas Bothahet rugby virmeer as . Plessis alrnaljonger as 24. kaanse Sokkerfederasie, Vincent. tereenvoudig jou standaard en in 'n in dieblikkie geslaan om die titel te dckadeom 51 pinkie gedraai en Johan Laat 'n mens dink: ne! Baartjies, voel dat nie-rassige sport nuwe apartheid-vrye Suid-Afrika kan wen. In 1987 het LarryMireop die onder diehuidigesportboikotkanIy. ons nie aan die kortste end trek nie." · tweede valbylputjie van die Ameri­ Die Federasie steundie verslapping Isolasielaatnie-rassigesportmense kaanse Meesters sy kaphou uit die van die boikot, agter raak, sukkelveldin dieblikkiegeslaanom Op die Federasie se vergadering, Hy waarsku teen te gou opge­ die titel te wen. McCormack bet al Rugbyraad se wattw~nawuegcledeinDurban wonde raak. Daar sal eers met die hierdie houe bekroon met die titel gehou is, het hulle hul volle steun .demokratiese beweging onderhan­ "Gholfhou van die Jaar", am die hersiening van die sportmo-. del moet word voordat besluite ge­ Nonwonderek ofMarlcMcCor­ ratorium gegee omdat "die hersien­ neem kan word. "Sportorganisasies mack vanjaar weet van 'n beterhou ing erkenning kan gee am nie-ras­ staan nie geisoleerd van die mense as die set waarmee Fulton Allem op boekefees en hul politiek nie," sige sportorganisasies en die die sestiendeputjieopdieIaastedag Ook binne die Sokkerfederasie van die Miljoen Dollar-toemooi Au.E eeufeeste gaan gewoonlik selfwordreeds aanvoorwerkgedoen vorendag gckom het, Ek glo nie. As gepaard met 'n publikasie of twee · om hullede voor te berei. icmand net vir hom vertel van die watdieheldevangisterseprestasies . Die Federasie is bewus daarvan '. set.want selfwas hy nie mernie. in herinnering roep. Oil wi}. egter dat daar eers eenheid in..suid-Afri- , , IMGhetegterkantore inJohan- vcorlrom asof die Suid-Afrikaan:se kaanse sokker moet wees voordat . nesbmg. . Rugbyraad volgende jur met sy oor intemasionale hertoetrede ge- . Van FUlton gepraat. Sy dag van Eeufeesvierings alIe rekords wil·· praatkan word. Die pad na eenheid OOI1ref. . glorie is net beded deur 'n voorval is vol slaggate. . waarin sy pa,Peter,en Guy Player Die pronkpublikasiegun'n bun-' . Die Federasie voel die Soccer · betrokke was op die stoep van die del getiteld "RUGBY 100" wees. Association of South Africa (Sasa) klubhuis net voor die aanvang van Diebundel salbcstaanuitlWee1xdc. probeerom oP eiestoom eenheid te . · die laasterondtc. . ~Springbok Records" van Teddy bewerkstellig:Daarom het die Fed-' Wat daar gese is moet liewer Sclmaps en "Springbok Saga" van erasiebesluit omnieSasa seuitnodig­ ongepubliseergelaatword.Ditistog Chris Greyvenstein. Laasgenoemde . ing na hul samespre.kings van voor­ jammerdatouersdiemanierhetom is 'n bywerking van die bock wat verlede naweek in Johannesburg te bul kindcrs in die verleentheid te. oorspronklik in 1977 veiskynbet, aanvaar nie. . steL Die Raad betdilookgoodgedink Die Federasie het die beshiit , , Pdl:iAllcmseondcmeuningvan om'nhelcreeksvandrDanicCraven geneem omdat hulle voel dat Sasa . · syscunwilniemandvan hom wegn~ se bocke ook weer te herdmk. Van geen mandaat het om die vergader­ · CClIl me. BobbyLocke en GaryPlayer die bocke sal "Die Vabaal van ing byeen te roepnie,DieFederasie betaltwee swaar gelenn op hul va­ Rugby", wat. sum met·"Ons. het aangedui datdie tydsberekening ders. Hnlouerswasegterwaardigin Toetspn:stasies" in em bundel · swakwas en datbulle me tyd gehad hnl ondersteuning. uitgegeegaanword.waarskynlikdie. hetom voorafmetdie demokratiese . i I <>ok ander ouers kan dit geros meeste aftrek Jay. bewegingte onderhandel nie, onthou. . ~ spa:! I I seoutobiogxafie. "Elt . 'n Geskikte tussenganger moet virSuid-Afrika", wat lanknie meer · vir 'n eenheidsvergadering gevind Die prys vir die swakste uitlating in die handclbeskikbaarisnie,word word. Die Federasienoemdie ANC deur 'n sportbaas vir die jaar moet ooksummet "Springbok Story" in as 'n mOOntmce tnssenganger, hoewcl gaan un gholfbaas Tmuny Hem­ een bundel uitgegee. daar dalk prakticse probleme kan phill. Wat hom besielhetom op die Vir die nuwe geslag rogby-aan­ wees;se Baartjies. · voorlaaste dag 'n aanval op Fulton hangassal die hr.rdrukkC 'nwellame Intussen wag hulle op Sasa. die , · Allemte loods weetnetby. kansbied om boeke te bekonl wat < South African National Football ! i I Ditisegterdiesoortvanopmcik­ oardie jareuiters skaarS ger3akbet. Association (Sanfa) en ander sok-. ing wat maak dat van ODS voorste Aangcsien claar besluit is opher­ kerliggame sodat die probleme van spclers nie meer bereid is om indie drukkc is dit jammer dat Piggot se Suid-Afrikaanse sokker op gelyke Sonskynreeks te specl Die. bockoardie 1906-toer, Nicholls se voet opgelos kan word. Sy opmerking het daamp neer­ wertoardie 1928-toervan die All Wanneerditgebeurkanalle sok­ gekom dat Allem nie werd is om in Blacb in Suid-Afrika en Sacks se kerspelezs in Suid-Afrika begin stew­ ,,,. die MiljoenDollar-toemooi te spec1 boekoardie 1937-toernieoorweeg elsblinkmaakvirmoontIikeintema- nie en dat JolmBlandliefs Allcmse is Die. . sionale mededinging. _. ~geneem pIck moes heL Laasgcnocmdedriebockeissel& *Die National Professional Soccer Die tydsberekening. van die sbarscrasdieCraven-werltcenveel League (NPSL) se moederliggaam, opmClking wasniealIenongelooflik belangrikcr. AI drie is eerstehandse .Sanfa, het ook die uItnodiging na swak nie, maar sy oordeel oar die vc:nlacoar histeri.cse oomblikkc in Sasa se vcrgadering van die hand I gchallcvanspelersnetso.Blandhet OIlS rogbygcskiedcDis. Van CraVen gewys. Mike MatIooanc, NPSL­ vanjaarun51ciestandaardcgcmeel se we:dte is eintIiknet"'Die Vcrbaal bestuurder, sa datsamcsprdcings op ; 'n swat jaar gchad. Allcm het teen van Rugby" en "EIc speel vir Suid­ vertroue gegrond moet wees. . l1le VClWagUng in op dic Ameri- Afrib" wedlikhistorics bclangrikc . wClkc. ... Hy voeldie Sasa-vcrxadcringwas . · bansc m:lcssuksc:s geproe. onaanvaarbaar omdat 'n ncutralc . 1: J' ,' Hoe hy Allcm en Bland in die­ Afgcsien van die Rugbyraad sC' . berniddelaar nodig was vir 'n de­ ~dc ~publibsics i ascm kan nocm. sal net by gunTnnsvaal.' . likate saak soos eenwording. Sanf. wcet. (100 jill')en Boland (SO jaar) oak ~ir voel ongelukkig dat hulle drie dae . volgendejaarbockcopdierakplaas. voor dic' vergadering ec:rs amptelik · Ek wed DIe of ck J10ll dalk steef V.. die ve:namclaar van rug- . per brief na dicsamcsprekings by~ oordeel me, maar dil wi} my a1 gun 1989.dus 'n jaar wi uitgenooi is nadat die datum reeds · VOOIkom asof die dac waarJUnivcr­ opwindingweeswaarin by sy hand . geroime tyd reedSin diepcrs vcr- ,1tciu: die sporttoneel oorhccn bet SCXDDlCI'dicpin51 SlksalmOCtdruk. ' Duncan Crowle. een van diesokkerfederasle 58top'spelers skynheL .

, i SPORT

• 81. 15 Lappe Laubscher se .81. 15 Sportboikot verslap? Sportrubriek Ongelooflike Johnny wiI nou Seve: 130 vIr• houe minder Tyson as syfer! sIaan Lappe Laubscher JOHNNY du Plooy stel glo nie Lappe Laubscher belang in on geveg teen Pierre DIE dae is Yerbywaar die Euro pese ghol freeks 'n handige geldmaakplek vir Coetzer nie. Hy het sy oe gerig gemiddelde beroepspelers was. Statistiek wat pas vrygestel is oor vanjaar se op Mike Tysonen die ou grote toemooireeks in Europa vertel On storie wat aan die ongelooflike grens. se wereldtitel. Dit is die jongste Daar was vanjaar dertig toemooie wat getel het vir die verdienstelys in nuus uit die Du Plooy- kamp. Europa. Sou on speler hom vir elke toemooi ingeskryf het en in elke ronde Wat Johnny die brawade presies gelyk aansyfergespeel het, souhy in net tw ee toemooie sy kostes kon gegee het kan ne t geraai word. dek . Amper net so belaglik soos Indie Britse Ope sou syfer 'n spelerelfde laat eindig . Ditsousy bank balans die hoop van die Suid-Afrikaner metR38 OOOverstewighet, Indie Volvo Mees ters sou 'n spe ler watgelyk aan is sy posisieop dienuutgestigte 'syfer gespeel het, derde geeindig het en R47 000 in sy sale ges teek het. IBO se ranglys. Die statistiek beklemtoon net weer van watter geha lte Seve Ballesteros is. Volgens die manne is Johnny Sevehet vanjaaraan veertien vandie dertig toemooie in Europa deelgeneem. tans die tweede beste swaarge­ Aandie einde van die seisoen was sy totale telling in die veertien toemooie 'n wigbokser in die wereld. Pierre asemro wende 130 houe minder as syfer. Coetzer is nommer tien; " Van die veertien toemooie waarin hy gespeel het, het hy vyf gewen , in nog As daar al ooit 'n ranglys ses ander onder die eerste tien geeindig en in 'n verdere twee toemooieonder was wat nie die papier werd is die eerste twintig geeindig, In net een toemooi kon hy nie vir die laaste twee waarop die geskryf staan nie , rondtes kwalifiseer nie. dan is dit die een. Die einigste ander speIer wie serekordmetdievanSevevergelykkan word, Du Plooy se loopbaan sever is NickFaldo. Faldo het aan vyftien toemooie deelgeneem , twee gewen,innog was een wat so glad verl oop het twee verloorin On valbylstryd om die eerste plek en in 'n verdere vyftoemooie soos die masjien van 'n onder die eerste drie geeindig, tweedehandsemotorwat by die Insy vyftien toemooiehet Faldonooit niegekwalifiseervirdie laaste twee garage teen die spoor gekoop rondtes nie en net in een toemooi het hy nie onderdie eerste twintig geeindig is. nie. Iemand wat dit as'belowend Mark McNulty het aan sewentien toem ooie deelgeneem, een gewen en in beskryf belowe enigiets. 'n verdere agt onder die'eerste tien geeindig.In twee toemooie kon hy nie vir Coetzer self het nieveel om die laaste twee rondtes kwalifiseer nie. McNulty se jaarin Europakan in twee Seve Ballesteros oortrots te wees nie. Hy hetweI fases verdeel word. Saterdagaand sy geveg teen In sy eerste vyf toemooie het hy Ossie Ocasio gewen, maar die nooit laer as vyfde geeindig nie , een manier waarop hy sy oorwin­ gewen en in nog twee tweede gekom. ning behaal het, he t niemand Alles loop verkeerd vir bemdruk nie. Na die Britse Ope was hy net nie weer dieselfde speler nie. Die vraag wat die Coetzer­ John Bland, wat volgens Jimmy kamp me t die uit geslape Alan Hemphill,groo tbaas van diePGA, 'n Toweel aan die spits na dese wereldgehalte gholfspeler is,hetaan Noord-Transvaal in 1988 hulle moet afvra is wat nog in agtien toemooie in Europa deel­ die kryt op hul bokser wag. geneem. Wat vir Noord-Transvaal se sleep as hy nie die Swart Blits van gehad hetvan die seisoen wat voorle Coetzer is klaarblyklik nie Intwee toemooie hethyonderdie krieketspan 'n gloriejaar moes gewees Barbados in 'n Ligblou hemp kon toe hy by die laaste jaarvergadering 'n swaargewig wat die werklik eerste tien geeindig en in ses toer­ het, is besig om in 'n rampspoedige uitdos nie. vanjaar van Noord-Transvaal gesin­ rasegte swaargewigte van die nooie kon hy nie vir die laaste twee seisoen te -ontwikkel, Verlede sei­ Varxlag lean hy, bywyse vanspreke, speel het dat vanjaar dalk sy laaste wereld ooi t sal kan aanpak nie. rondtes kwalifiseer nie. soen het die Blou Bulletjies nog in sy hare uit sy kop trek dat hy nie gaan wees. Hy het twee opsi es. Die een Die voorste presteerders in Eu­ baie omstrede omstandighede die Natal betaal het om Clarke van sy Vingers word nou in sy rigting is om gew ig te verloor en in die ropa vart~aar was (in die volgorde eindstryd van die Nissan-skild ver­ betaalstaat af te haal nie. gewys.Toe Noord-Transvaal die toekorns in die minderaanloklike naam, geld verdien in ponde ster­ loor.Vanjaarspeel hynieeens in die Sylvester het in Pretoria aangekom beleid gehad het om sonder huurlinge junior swaargewig-afdeling te ling , houe gemiddelde, houe onder halfeindrond e nie. met 'n kniebesering wat nog nie herstel te speel het hulle vrien d en vyand boks. syfer en toemooie gewen): "Verlede seisoen het ons in eind­ het nie. verras Sou hy dit doen sal hy waar­ rondes gespeel, die seisoen wen ons Soossoveel snelboulers is Clarke Nouhet Willie Basson besluit dit skynlik nog 'n paar jaar in die 1. Seve Ballesteros bekers," was Noord-Transvaal se se entoesiasme afhanklik van sy is tyd om die span te versterk met kryt oorhe, 451559,59 68,85 -130 5 krieketba as, dr. Willi e Bas son, se sukses. 'n Kruppel Clarke kon egter spelers sooSClarkeen Haysman.En Bly hy egter voortp loeter as 2. Nick Faldo voorspellingskaars 'nmaandgelede, nog weinig vir die Noorde beteken. nou doen die spannie all een swakker 'n swaargewig is sy toekoms 347971,47 69,11 -118 · 2 Die week het Basson en sy komitee Die laagtepunt was egter verlede as ooit in die verlede nie,maar bomop donker. Hy salselfs moet besin 3. Jose Maria Olazabal . ernstig besin oor waar alles dan week toe hy eenvoudig net nie laat veral Clarke hom sleg in die of dit vir sy gesondheid enige 285964,33 69,69 -129 2 verkeerd geloop het. opgedaag het vir 'n klubwedstryd steek. voordeel inhou. 4. Ian Woosnam Alhoewel die gesprek agter geslote nie. Vir Noord-Transvaal is dit van Kenners wat al 'n lang pad saam As Suid-Afrikaanse sport ooit 234 990,64 70,04 - 71 3 deure op Cen turionpark plaasgevind allergroo tste belang dat Sylvester so met Clarke loop se nou dat die ver­ 'n gebrek aan 'n swaargewig ge­ 5. Sandy Lyle het, was die manne met die biere op goamoootlik: weer wedstrydfikswa-d. loop van sake heel voorspelbaar was. had het, he t hy dit nou. 186017,98 70,04 - 66 die graswalle van dieselfde Park heel Selfhet hy doodluiters vertel dat Dit was die rede hoekom Transvaal 6. Mark McNulty uitgesproke. Die fout Ie by Sly hy verslaap het ! hom sommer laat loop het. Dit was 180991,55 70,35 - 65 Sylvester Clarke. Die nuus het die bloed van Preto­ ook die rede dat die Vrystaat nie Toe die seisoen se eerste bal nog ria aan die kook gesit. Fanie de Vil­ angstig was om sy kon trak te hemu Vrye Weekblad word ultgegee

16 VryeWeekblad.9 Desember1988

,MUSIEK'"

Visuele verrassing KLASSIEKE kitaarspelerTessa Ziegler (hier afgeneem met sagte­ by4AD fokus lens en tien-snaar kitaar) se Joy Division(en Bauhaus Live)is nuwe langspelerThe Tune ofMy die fokus van 'n rolprent wat Life is onlangsop die rakke mfueaandom 10:30na die laaste geplaas. "Youcan call them vertoningvan die Ken Russel­ cover versions if you like,"se sy filmfees deur die 4AD Film oor die langspelerwat buiteneen Society by KineCorlett se VIP­ snit, Sunrise, bestaan uitpresies knipsels Cinemain Louis Botha-laan net dit: "covers'wanou deuntjies vertoon word. soos Time of My Life (uit Dirty Saamgeflans deur Die Russel-filmfees eindig ook Dancing),Do That to MeOne Chris du Plessis hierdienaweekmet Mahler om . More TlJIl~ Captain of Her 8:00 vanaand en mOreaand. Heart... Die goeienuus isdat die Russell skep met Mahler 'n ou Branch Officeklomp (Johnny fanstasie-wereld waarin mites Boshoff,Mike Faure, Kevin . oor die bekendekomponis , Kruger)het haar met die plaat gehelp het. Powell,uitmekaargetrekword. Georgina Met...- Robert L.- -i Hale en Richard Morant. Intussenmoet 4AD se gewone Sondagaand-fliek nie misgeloopword KykJMense nie,Vandeesweekis dit Night of the ShootingStars, vol boom, Paolo en Vittoro Skuus!Boomvolmeuse! Nuwe Kaapse JaZZ Taviani se drama GEENplYSc vir diegene watlean raai waar die ideevir 'n singende lllLTON SClllLDER. nou saam van 1982oordie Kersboomvandaan kom nie. Dit leannet die Acropolis vanKitsch, met die Genuinesop toer in Duits- laaste stuiptrekkings daardie3000vierkantekmvan Germistonwat sommige mense van die tweede land, speel saammet die Kaapse wereldoorlog in 'n Amerika noem, wees. . jazz-veteraan Robbie Jansen op Ooknie enigeplek in Amerikanie, Dis Noord-Carolina (tuistevan Robbie se nuwelangspeler wat ,klein dorpiein die Great Smokeys en faksies van die Klu Klax Klan.) Toskane. vroeg volgendejaar deur Mountain,_. 'n "Burger-. " Ditis daar waar'n groep sangers besluit het om 'n kersboom met ' R~ vrygestelword. lewendige,singende"omamente"(in plaas van die gewoncplastiek Volgens Mounuun se "head- oorloggie"ontstaan waarin die ----UrighfBlue --.:,­ sneeuvlokkies) teversier. Die "boom" sing dan Kersliederc. honcho", PaddyLeeThorpe, is die inwonersmekaar gewetenloos Duitsland was een van die eerste lande wat gedinkhetdie uitmoor. Marcel Duchamp se Kaapse gigs ' plaat, wat sekerVastrap to AnemicCinemais die voorskou. spektakelis tog te oulik en gou was die hele wereldvol soortgelyke... . Freedom genoemgaan word,die' , Bright Blue beginhulle singendehome. ' . mees opwindendeprojek wat hy VolgendeSondagwys David promosieroer vir The RisingTide Suid-Afrika. ook mos deelvan die Westerse .w~ld. hetook die Lynch se berugtegril-prent aanpak sedert David Kramer. Eraserheadmet 'n dokumentere (die nuwelangspeler)in die Kaap voorbeeldgevolg. . met 'n optredeby die Brass Bell in Suid~Afrik:a Soos baie SA plate deesdaesal . , VanDuitslandis dit na gebring waardit nouvir die Vastrap eers oorsee vrygestel prent van AndyWarnol as Kalkbaaiop Saterdag. vierdcopeenvolgende jaar deur Truk aangebiedword. word. Behalwevir Robbie en voorskouvoordat4AD sluit vir die , Op 18Desemberis hulle by die Dieboom reik tot aan diedak van die Staatsteateren wordmet . Kersseisoen. ' , Oude Libertas(amfiteater)op duisendeblare enklein liggiesversier. " Hilton is die genialiteit van Monty Hulle skop op Sondag 8 • Weber en PaulPeterson ook op die Januarie weeraf met Andrei ' Stellenboschen op 19 en 20, 22 en . Trukse Kinderkoorsowelas die Ekstra Koor en Multikoorsal , plaat vasgele, "Musically speaking 23 Desemberspeelhulle by The deel vandie Boom vonn. Kersliedereen bekendekoorliedere uit it is a breakthroughfor Tarkovskyse Sweeds/, Base. " . DuitslandItalicen Suid-Afrikasal.uitgevoer word. . ' Amerikaansefilm(van 1986) oor , contemporaryCape jazz on a par die geestelikeontwaking van 'n Hulle tree ookop 23 Desember Daarsal vanjaarvier aanbiedings van die SingendeKersboom in with the stir caused by Juluka's by die Goeie HoopSentrumop as die Staatsteaterin Pretoria wees- op 11 en 18 Desemberom 15:00en first Crossover LP in 1981,"se logies-denkende man in die skadu .deel van die No Flags Konsert,Op 17:00.Mathilda Homsveldis die dirigent. Bespreekby Computicket.' Paddy. \ ' van 'n atoomoorlog. Armageddon 24 Desemberishulle terug by die . ensoaanl Brass Bell. Shifty Recordsterug by Bree St .se vloolmark ~ , . . _. " --', ..' ' . .' ~1i:L ".~ ~ " . ,1 ~,l -THE '; -. KERELS .. ;.

••1Ica The Geru.... ' . ,e ...__EII" . ,,' • voilvJy '. . . . TrwIisIoneIe I

. " . '.,' ," ))ie perfekte kersgeskenk! .' ,'."'. .' ' ',' " ". , Sien ook die 1989 Shifty Records kalender, T·hemde en die beste In SUld·Afrikaanse muslek ~·K_ . " ," ...._ MuurmuslekIn teenstelling 'met "k8niermllaiek", I'. j f--~--Slditg~ReawB~fee --~~'I: I·. . ...' • Kom mel ~bruin-pepletsak iIerpakkjng -0_ =.~o " '. ' .,~~.:~~J I 'I i ,. , ,"' i , Stuur asb, dIe volgende: ' ,~I Naam , Adms 1. I OokBesteIbur:-:-: 2., "<;, I, • Andrn.alalt . ' ',' " Wel-bekende .~ llOebadoer,punk­ ,k,ywer. pizza-maker•. hoe.neler-Iap••,. en' I a 'I . 1Iedskrywer. . I KMaelt 111•. I Kode 4. ------'----'-....,...... ---- I • 8emoIduI NIenIand,' , ' .' Enlgmaliese bilk op'ho6vekl SlraaI-lIuIIuur. SIYt' ITh~oo 5 wisIaIvan 1lwaII- f8lllllIltlot danIVIoer "Boogie" I '~Rt. I Pas aan: POBox27513 • 6: I I Bertsharn . , 2013' .' 7 . ': '., .., .' .' ..' ." Ek stuit. In R: Nota: Stagstjeks enposorderswat . II ~. ~hifty L . ..- ,:," J' .: _. ••• .aan Records ultgemaak Is.sal aanvaarbaar weese ----~--_.o:__------.-- ~ .J

'2 VryDa:gl 9 Desember 1988

. "\, VERMAAK Afrikaners is NANTES,FRANKRYK. - 'n Federasie van Die doel van die federasie sal wees om "beter filmmak~rs van Afrika, Asic en Latyns-Amerika. begrip te kweek vir regisseurs van die drie is hic!r gestig om "kunstenaarsregte en vryheid kontinente, en inligting oor hulle en hul prente te valspraak" van kunstenaars in die Derde Wereld versprei", te~dedig. plcsierig.en Die onder-voorsitteris Lino Brockavan die / »> Die stigting is tydens 'n filmfees aangekondig Filippyne, wat verlede wekegese het dat sensuur in deur die federaslese voorsitter, die Senegalese sy land, snaaks genoeg, na die omverwerping van die skrywer en filmmaker SembeneOusmane. Marcos-diktatorskapvererger, het. ..- AFP ander welkom

'. Victor Munnlk AS jy belang stel in die sterkste - en roerendste- verhaal in die Afrikanerdom, moenie die FAK se 150steherdenking van die Groot Trek by die Monumentkoppie, buite Pretoria, misloop nie. Die begin val saam met die vieringvan intemasionale Menseregtedag (10 Desember) en dit duur tot 16 Desember. Tot 9 Desember (die dag waaropdie gelofte 150jaar gelede afgele is) word die Monument deur die KP-AWB-Volkswag-fees beset. Hulle aparte fees word daama by Donkerhoek, on nuut-ontwikkelde kampeer- en feesterrein naby Delmas. voortgesit. Dis waar Manie Maritz se perdekommando van Suidwes sal uitspan. As jy "anderskleurig" is, kies eerder die FAK-fees. Soos Rudi Prinsloo, feesdirekteur,dit stel: "Geloftefees is 'n blanke Afrikanerfees, maar binne die grensevan wat gereel is, is anderskleuriges baie welkom om te kom kyk en te kom eet," " ' ", . '. "Anderskleuriges"wat reeds verwag word, is die touleiers wat met die waens op die simboliese trek gehelp het, en hul familie. ,,', Van gerugte dat die Zoeloe-koning'n boodskap van versoening aan die skare sou kom bring, het niles gekom nie. ' Die AWB het gedreig dat hulle die verrigtinge salontwrig met "iets erger as teer en veer" indien "nie-blankes"daaraan deelneem. Daarop se Prinsloo "geenkommentaar", maar voeg by dat alle : veiligheidsreelings in die hande van die Noord-Transvaalse Veiligheidskommissie is. ' , ," Geen vuurwapens word toegelaatnie, maar piekniekmandjies is welkom;" . " ' Sowat 70 000 mense worddeur die FAK verwag. , i . Die fees begin hierdie SATERDAGm<:t 'n padwedloop, 'n fietstoer, 'n ~:!lHl*tll::::!l]il!i!ilBll::mlim:ll;]imli!i!li11~IllHli;Iii ~~:~:~re~o:~~~te~~~~l~:er Links: Die gesin De Wet by Saterdag die dikste koeksister in, ' die huis die wereld kan sien.) , " Onder: Mevrou De Wet In een Daar sal ook vertonings wees '. van haar manlike roUe deur honde, die polisie, die Foto:s Andrea Vinassa weermag en die " Staatspresidentswag, ., Chris du Plessis , Die aand word gedans en vleis -.' en Felice Orsini BalletdanserGideonde Wet staan gebraai. ' . ,', ' , ' ',' , SONDAG is kerkdag in die" op die punte van sy tone. amfiteater, en die aand is daar _ ,Hy moetvanaandsy ouersse Diebroers . simfoniekonsert met Mimi Coertse uitspraakoor Dis Seker die Ronde ,as solis. ' . " ': aanhoor. . Van MAANDAG tot Mnr en mev de Wet het heelpad WOENSDAG is daar elke dag van Boksburgafgery om te kom , skuifievertonings, geskiedkundige " leyk na hul kind in Tertius De· Wetvan " toere, en skyfskiet, vlagstrykings Meintjiesse stuk by die BlackSun. boomplantings. , (Deur die chaotiese Maar DINSDAGAAND isjou, ' . interpersoonlike stilte dowerdie -kans om bekende Suid-AfrikaanSe • Freudiaanse uitspraak: dat akieurs , "sterre verniet te sien optree." eintlik net hulleouersprobeer. Dis nou kunstenaars soos Sonja ' bei'ndruk.) Boksburg Herholdt, Rozanne Both, Yoti die Dan breekMevDe Wet die ' Griekse Boertjie en die spreekwoordelike ys met: "Die Gevangenisdiensorkes. ,': ' naaktonelewas...gepas:" soepelheid verander nie. liggaamsbeheerduideliker te sien WOENSDAGAANDis c "Gideon," verduidelik sy, "het as in Robyn Orlin se "DancingInto Gideonse mondhoeke vouom kampvuurkonsert deur die' ' sy ore. 'backstage' grootgeword." Sy moos Darkness" nie, Hy is op die so 'n paar jaargeledehet groot Voortrekkers (nee, nie daai ."Maar," voegsy dan by, "Ek ,gereeld tot laataand repeteer en ' oornblik besig met die Puppets opspraak gewek. "r ; Voortrekkers nie) en die wens net hullewil iets andersas Gideon moes maar sy slaapsak against Aids-program.' Barend kan ook me mooi glo Landsdiensbeweging. DAAI woordgebruik:" (Sy verwys saamneem na die teater, .Die sagmoedigedeel van sy wat die mense van sy tuisdorpnou " ' DONDERDAG loop die fees­ Ons hoor Gideon die geaardheid wordop die planke wil aanvang nie. no die gebruiklikeAfrikaanse was optog deur Pretoria, en die aand is . woordvir Uh saamslaap, wat rym sensitiewe kind. Barend was goed onderdruk.Sy verstommende Nie een van die DeWets weet , ' .daar weer groot konsert, met eksentriek. " ' , liggaamsbeheermaak dit vir hom ' of gee'eintlik om of hulle familie . met braaien redelikgereeld in die kunstenaars soos Randall Wicomb,' voorkom}: Die skraler Gideon was , moontlik om metdie minlmale ' van die Boere-generaalwas nie, , stuk "Disdarem nie,' . Danie Niehaus, Anneli van mooi nie," se sy. . ' skaatsplankryer. Barend, die ouer, energie maksimum-effekte behaal. ,Maar daar word met groot trots Rooyen, Carike Keuzenkamp en' . Christine Wet is self'n ' frisser broer, was 'n fietsry- ' "Less is more", soos hulle in die . ' de vertel van Christinese moeder. • die Alabama Studentegeselskap. ' akirise. . kampioen. argitektuurse. Tant San was die eerste vroue­ Dit word afgesluit met .'n . Die ouer boetieis maar stillerig Nou het Gideon 'n nuwe by in '" ,' burgermeestervan Boksburg. Dis vuurwerkvertoning. Disn paar Seterdae.naChristine vandag. Sy toekomstige spruit' ' sy baard:hy wildie geniale aan haar te dankedat ' VRYDAG, Geloftedag, word' . se uitspraaken ons drink tee by die skop al sterk onder die hart van sy Russiesedanseren choreograaf, jeugmisdadigersse verhore in . oorheers deur die ontvangs van De Wets in Boksburg.By , vriendin, Kate Gottgens, wat saam ' Waslaw Nijinski, se solo-danse kamera gehou word. boodskappe, verbyvlugte van ,, Christine en Gideon was broer met hom op Michaelis kuns ~ herskep en in die Staatsteater Sy was 'n humanisvan die ou impala's en helikopters, samesang , Barend,die opkomendejong studeer het, (nogal) opvoer.. ' skool. Op 56 het sy die Ll.Bvgraed. en Ingeloftediens met onder, beeldhouer van Kaapstad. ' 'Gideon was blykbaar maar Daaris waarskynlikniemand verwerf.·' , andere prof Johan Heyns. . Die reenwolkehang donker oor seningrig voor hy balletskool wat plaaslikNijinski se katagtige Sy was vir 64 jaar lid van die Staatspresident Botha sal ook , die dorp. Al die tekens v~ on (Universiteit van Kaapstad: een . bewegings,sy waansinen sy vrouefederasie en vir lank die inhoud van 'n perkament- . storm is daar. Uit die bloute, na 'n jaar) toe is. Hy het ook 'n drama­ weerloosheidbeter as Gideon kan president vimdie SA Nasionale boodskap wat aan die begin van . oomblik se denke,maak mev De graad op sy kerfstok. ' na-aap nie. Raad van Dwelmmisbruik. vanjaar se trek deur hom opgestel Wet On semi-profetiesestelling: Soos 'n verkleurmannetjie Barendhet jare gelede met 'n Almal in diedistrik onthou vir "Ennou wil hulle weer al die en in die simboliese wa geplaas is, ondergaan hy met elke rol In argitektuur-graad aan die tant San. Christinehet ook onthul. ' (apartheids)tekensopsit..." Sy skud gedaanteverwisseling. on Mens wil­ Universiteitvan Pretoria begin, in deeltyds met die behandelingvan Volgens Prinsloo sal die, " haar kop. (Dit was voor die wil sy akteursvemuf vergelyk met sy tweedejaar oorgeslaan na ' sielsiekes en alkoholistegehelp. boodskap moontlik later deur die , bordjies-debakel.) die van Robert de Niro, maar hy is landskapsargitektuur en daama Terwyl ons gesels,verrys die FAK te koop aangebied word, ' . Dan stof sy 'n paar foto-albums blond. In Russell Copley se Knock (sonder om in On soutpilaar te baas van die huis ewe skielik uit sy sodat dit geraam en in Afrikaner­ vir ons af. 'n Mens herken haar as ' On The Door het hy On heroien­ stoel. "Agge NEE!,'! se hy "Ekhet verander)uit ons Hoofstad na die huise gehang kan word. een van die NommerAsseblief­ verslaafde punkmusikant gespeel. Minnie Moe (opTV) gemisl" Kaap gevlug. Die totale koste van die fees is span. Sy het ook in vollengte In Chris Pretorius en Shaun Soossy kleinboet, is hy een van Divvie de Wet is 'n afgetrede , 'n miljoen Rand, waarvan meer as rolprente opgetree:Breekpunt, Naidoo se Hotel Polana was hy on ons meesbelowendejong SAL-vlieenier.In een van die R400 000 uit die belastingbetalers Beloftes van More, Kromburg... glibberige uitsmyter in 'n tuisland­ .kunstenaars. Diesterkste eienskap agterkamers pryk daar 'n portret " se sakke kom. .' Van die destydsekritici het haar kroeg. In Dis Seker Die Honde was van sy beeldhouwerkis 'n sin vir van hom as 'n jong man met on Genie] dit dus maar soveel jy as "rubbergesig" beskryf. Die hy 'n naiewe plattelandse lomperd. humor. Sy uitstalling van karton­ opstygende vliegtuigwat sy kuif kant '. ouderdomhet nih aan daardie Maar nerens was sy speelgoedin die ou Castle Brouery . NaBl4

':, VryDagl 9 Desember 1988 KUNSENTV JDanna Weinberg praat oor haar terugkeer na kabaret

ENGELE,duiwelsen die dood is stryd wil stry. Ek het dit nie teen die duistereonderdele van Felice Orsini mense wat werklik committed is GardeniaMan. 'n liedjie wat die nie, maar teenkomitees wat baie slaywer self nie kanontIeednie: vertoning was om ten minste praat en dan tee drink. "Elkekeer as ek dit sing. ontdekek musiek-gewysiets oorspronkliks "Almal is bang om die linkses die betekenisdaarvan," se Joanna aan te bied." te kritiseer. Ek is. Mense kan my Weinbergwat haar hart uitpraatin Hoeweldie nuwekabaret 'n ook kritiseer omdat ek in 'n haar jongstekabaret-opvoeringwat sintese is van die lighartigheid van pragtige huis met 'n swembad vandeesweekby die Black SWl Strict Tempose dae, word haar woon." beginhet. - huidige weerloosheid op 'n baie Dit het lank geduur voordat 'n Persoonlikekrisis (die vermaaklikemanier op die Joanna.geleerhet om haar nie te ,onlangsedoodvan haar vader was verhoog blootgestel. steur aan die druk van die linkses deel hiervan)was die aansporing Soos baie ander Suid­ om polities "relevante" verklarings am haar ander Afrikaansekunstenaarsvoel sy te maak nie: "Ek kan geen verantwoordelikhede opsy te stoot ook politieke druk, politieke smeerskrifte skryf nie,Ek en weerna die mikrofoon te gtyp. Aan die een kant het die kan net skryf wat in my hart is. Ek Sy het dinge gehadom te se: "Ek ' kulturele boikot selfstandigheid in kan nie skryf waaroor ek dink ek moes dit net doen," se sy van die die land aangewakker, meen sy. moet skryf nie, kabaret. ' Aan die ander kant mis Joanna "Kunstenaarsin Suid-Afrika Desondanks is die vertoning venykende invloede:"Ek voeldie staan voor 'n uitdaging - om nuwe geensinsswartgallignie. gemis in opvoeding.'n Mens kan ' maniere te soekom ou waarhede Diekabaretis gedeeltelik­ jou nie heeltemal afsondernie," , uit te beeld. Die protesteater van .geinspireer deur Brasiliaanse Haar politiekebenadering is die afgelopejare was 'n nodige partyliedjies.Opgewekteritmes, ook intens persoonlik:"Silence groeiproses,maar nou moet ons Deuntjies waama haar ouers Grows is 'n lied van suiwer ander wee soek," geluisterhet en van kleintyd in frustrasie, Die noodtoestandhet Oardie seksuele politiek draai. Pam kopvasgesteekhet, ' my vir dieeerste keer geraak toe . Joanna oak nie doekies om nie: "A , "Ekhou van ritme, Ek hou van my fotograaf-vriende se foto's nie Pimple AwayFrom Perfection Karibbiesemusiek, van Afrika­ meer in die koerante gepubliseeris handel oor vrouens se fanatiese . musiek, van 'off-beat'musiek. nie, en toe my vriende se rolprente behoefte am te verslank. Veralin Rock het my nooit juis opgeval verbied is:' hierdie beroepis slank bly 'n nie," Dis nie net die regses wat voltydse werk." .I; Joannaverafsku Amerikaanse Joanna dwars in die krop steekDie. In haar werkas aktrise wordsy kabaret; "Ek probeerso ver At The Meeting is 'n gedurog blootgestelaan sulke moontlik wegbeweegdaarvan, Van vingerwysingna die vernederings.Aan agente wat 'n die kommersieleoppervlakkigheid. georganiseerdelinksebeweging: draai om haarloop se: "sy's 'n Ek verkies'n meer infonnele styl... "Die lied het ek geskryfna 'n jaar mooi meisie" asof sy nie in die wat nie net slick en glitzy is nie. van uitnodigingsna vergaderings ~? kamer is nie., , My hoof-motiyering metdie van mense wat elke moontlike Die komposisiePerfect Companionhandel borJoanna se behoefte aari'n "perfekte Die begaafde broers De Wet lewensmaat":"Ek wil 'n gelukkige VanBl3 verhoudinghe - sonder 'n laat rondwaai. egskeiding - en kinders. In die "Ek sou nooit kon doen watek gedoen het in dieteater asdit nie vir teorie is ek konserwatief, in die Joanna Weinberg Divvie wasnie...." beaam Christinemy gedagtes. praktyk weetek nie ofek kan Teetydis Yerby. Almal steekhande op vir Brandewynen Coke. volhard nie," dissiplineis niks," volle verstand te wees. Ek het .Christineweiervolstrek dat ons sonder kos in onsmae loop.Ek probeer Die lied Composer .'n Anderlied. Other People's gewik en geweeg tussen die twee verduidelikdat my maag weIvol is van die "liquidbrunch".Niemandlag, Decomposingspreek oor die Words. handeloordie dun en gematigheid gekies ..." nie. "selfbeheer:"Nettalent gee nie die skeiding tussen waansin en 'n , By die Black Sun kan die wat Onsgreet almaloor-vriendelik. By die deur vryf Barend se pa oorKate deurslag nie. Ek het dit teen gesonde verstand. "Die waansin wilt tydelik saam met Joannana se swellendemaag. "Sy is tenminste orraait," sehy. "Sy hethaar VOL kunstenaars wathulle aan drank en trek 'n mens aan, dit is gevaarlik. die tropiese eilandvan bur drome gevreet aan die Iiefde." ' dwelms oorgee.Talent sonder Maar dit is makliker om by jou . ontvlug.

Daar sit die twee, styf teen mekaar, weerspleel, Op die oomblik loop so half ingerygom warm tebly. Magnus PI voor, wat verskynings Want bloedbroersis bloedbroers. ' op die skerm betref. Broer lam en broerJ leeu En sielsgenoteis sielsgenote,Koos Maar sy geploeteren sy van der Merween Andre Pocrie. sterfling. Eerswas daardie geregtigheidnie, die wereld waarin die ma-plotters " holruggeryde Rooi Gevaar­ Die leeu en die lam. Dit stry en dit spanning van Stupid.die En wat is nou so danig verkeerd hulle bevind. spookstories doenhom baklei, soosware broers.Oarwie asemrowendehoekievir eensames. daarmmee? Hy hou mos maar net En dis om hierdie mense van , waarskynlikmeer skade aan as wat meer rassistiesis as wie. Entoe. asofKrismisvroeg die blink kant boo Boerevemeukery hul sosiale en opvoedkundige Roelof Both se afwesigheidvan Endis nie maklikom te kies aangebreekhet, wordens verras" uit die hart van die VSA. gevangeskapte bevry, dat die die skermh6m aandoen. nie. Die leeu maak Boksburg toe met Pat Robertson.regse teoloog Reccies so pynlik simplisties hul Van skade gepraat: waardaar vir swartmense, Die lam maak van Amerika, in gesprekmet Cliff Op die plotte -- godgegewetake moet uitvoer. skade is. kan skandenie ver agter Pretoriaen Vereenigingtoe. maar Saunders•.sy woordvoerder. Onse Reccie en die Ma-plotters bied . Hoe kan daar toegelaat worddat weesnie. disanders. Cliff voer hom met woorde. die resensent 'n voortdurende die Afrikaner verloor.wathy 'n Opwindendenuwe talent is Die Volksheldweierom die Sanksiesbenadeelswartmense, intellektueleuitdaging. opgebou het? Hoe kan dit geduld vandeesweekTV-tyd gegun:ene leeu sykrag te ontneerndeur die tre? Alles is reg in Suid-Afrika, ne? Die twee vaandeldraers op die worddat NP-stemveeop die plotte Leon Wessels, Adjunk-Staatmaker apartheidswettete skrap. Maar dis o jal 0 jal antwoorddie plaaslike Afrikaansse produksie­ bedreig worddeur 'n oopstelling van die een of ander iets. ook anders. invloedrykeConservative front betower met hul subtiliteit, van geriewe,onderwys en Die knaap het sy ganse Die leeu verniel die lam te .' Christian. Hy gaan vir sy mense sensitiwiteit en slinkse simboliek•. grondbesit? toespraak afgelees,van Geagte vreeslik. Eersverskeurhy hom. die werklikhedeomtrentSuid­ Die sosiale lewensdraad wat deur Die verband tusseen die twee Meneer tot by Die Uwe. Sander dan skud hy hom rondo dan slukhy Afrika vertel, die Afrikaner-geskiedeniskronkel, programmeis diepsinnig dog , opkyk. hom in. Niks om te aas bly oor vir En daarmee, vrinde,bedoelhy verstrengel eintlik hierdie twee ooglopend:die Weermag se meule Woordvirpynlike woord.Hy !\ndrele Roux,skeidsregter, wat nie die 300000swartkindertjies produksies, maal om die mallemeule van die sal eersdaags met trots die voete soos 'n hiena in die kriewels vansy wat vanjaar weensondervoeding As jy die mense en Ma-plottersaan die draai te hou. van die Staatmaker van baard sit en gryns nie. sal sterf nie; of die 30000mensae maatskaplike milieu van Ma­ Die simboliek is verbysterend. Verdediging kan volstaan. Jy kannie die morele hoe . wat sedert die beginvan die plotters begryp,moetjy .terrein besetas jou argument op noodtoestand sonderverhoor terselftertyd begryp wat die Rooi Gevaar laer huigelary gegrond is nie, al is jy 'n aangehou is nie; of die karakters in Reccie: The Musical Die wedyweringtussen Nuus uit die laer: No newsis spierwit lammetjie.En om 'n lam onderdrukkingvan motiveer. Verdediging en Buitelandse Sake, good news. Maar sou die liewe teen 'n leeu in die veld te stoot, is .gespreksvryheidnie;of die hoge Die vraagstukke rondom die op die voorgrondsedert die burgers dalk verdwaalhet? Of dalk nie reg nie. Skandel korrupsie nie; of die ongelyke Afrikaner van die twintiger- en Lesotho-grensblokkade vyf jaar afgedwaalhet? Sondagaandwas te veel vir 'n onderwys en gerieween dertigerjare vind nog weerklankin gelede, wordonwetend op TV

4 ( " ' VryDagl 9 Desembed988' • FILM Poe-prent is nou in Britse hande • • •

Suld-Afrikaanse reglsseur Cedric Sundstrom het nog gedlnk hy Is op pad Londen toe om nog 'n rolprentweergawe van 'The Fall of the House of Usher" te verfllm, toe hy hom sklelik In Los Angeles bevlnd het met 'n kontrak wat 'n deurbraak In sy loopbaan kan wees. FELICE ORSINI verte!.••

CEDRIC Sundstromwas kIaarop pad Londen toe om die openingstonele van The Fall of the House of Usher te skiet, toe hy die aanbod aanvaar het van 'n groot Amerikaanseverspreider om die Suid-Mrikaanse . draaiboekskrywerGreg Latter se Abduction te verfilm. Sundstrom sou die vyfde weergawevan Edgar Allan Poe se klassieke ·riller in Suid-Mrika voltooi hel, maar bet besluit om die Abduction-aanbod te aanvaar omdat dit 'n belangriker prent is. Cedric Sundstrom (links) Is Dit is beslis 'n deurbraak vir . op pad na groener welvelde, hom en dalk ook vir die Suid­ terwyl George Bartels, Afrikaanse rolprentbedIyf ... geen Sundstrom sa fotografle­ Suid-Afrikaanse regisseur is nog 'n reglsseur op sy vorlge prente, prentaangebied deur een van die vyf grootverspreiders nie. tuls bly om The Fall ofthe In die trant van Missing, The House of Usherte verfllrn. Yearof Living Dangerouslyen Under Fire, handel Abduction oar .~. 'njoemalis wat Afrika toe kom om Isditreg? 'n storie te slayfoor die Collins in Gr()otTreinroof grootskaaIse honger wat die DIE \'Ill kontinenl teister. mensen:gte-filmfccs DIE haarlose "naglegaal" van . die Wc:c:tIy Mail is nog . Daar is geen kwade gevoclens Britse Rock,Phil Collins, is gekies tussen Sundstromen NuMetro, die vanamd enmOR:aand by die om sy rolprenl-debuut te maakas seWardlousc in vervaardigers van Usher en die PhD Marktc:ata Buster Edwards - dieberugle Suid­ JoIwmesburg undiegang. Die maatskappy waarvoor by reeds Collins en Londense skelm wal in die Britse prmtcdecl die tema van die vanjaar drie prente gemaak bet. die regte nie, .. , volksverbeelding voortleef as The doodStraf. Bespreekby Great Train Robber.: trelnrower, Computicket teen RS. Abductionsal waarskynIik En JAM! Collins het al die middel aanstaandejaar in Buster .musiek vir die fliek geskryf. VI)'dag 9 Des: 6:00 Botswana geskietword. . Edwards Buster word vroeg volgende jaar .: RllIington Place. (Met Intussen het die huis van Usher 10 nie ineen gestort nie. Alan . deur Ster-Kinekor in Suid-Afrika Richard Attenborough, Jolm vrygestel. Hurten Judy Geeson. Regie: Birkinshaw, die Britse regisseur RichardFleiscberin 1970.) van Agatha Christiese Death On .Die regisseur van Buster, David Green, was 14 jaatoud toe die roof Safari - wat vroeer vanjaar plaaslik wereldwyd hoofopskrifte was. van korte duur.June bel 'n om saam metbaardogter na . Vrydag 9 Des: 8:30 . ,. mel Frank Stalloneen Donald "Dit her my geboei," vertel hy. . miskraam en die poIisie is kort op . Engeland lCJUg te keer. Busterkan Daniel. (Mel Timothy Hutton. Pleasence verfilm is - is inderhaas "Ekhet gewonder wal die mense bulle bakke. me 'n lewe sonder bulle voorsien Mandy Patinkin en Lindsay ingeroep om SundstrOm se plek in mel al die geld gaan maak, en of Intussenbet 'n konserwatiewe nie en besluit om ook terug te keer Crouse, Regie: Sidney Lumet teneem. dit bulle nou gelukkig sou maak." Whitehall, wat baie verlee was oar . Engeland toe... en tronk toe... in 1983.) Birkinshaw, broer van die . Twintig jaar later het by die die Profumo-skandaal,politiek "Ek was bly oardie rol," sa Britse skrywerFay Weldon, kom idee vir die prent mel Buster gaan . gemaakvan die grootste rooftog in Collins. Salerdag 10 Des: 2:30 . eersdaags in Suid-Afrikaaan om bespreek. die geskiedenis:2,6 miljoen pond "Ek speeI die bendeIid met die Cry the Beloved Country . die leisels van Usheroor te neem. Collins, wal bekendheid in gebruiktebanknote. beste sin vir humor," (Gegrond op Alan Paton se Die Poe se riller-verbaal van 'n verwerf bel as lid van die groep BehalwevirBuster - en een . Ronnie Biggs, een van die bock. Met Sidney Poitier,c· .. Britse edelman se liggaamlikeen .. van die ander bende-Iede Bruce .. ander bendelede, is 'n lewende geestelike verval... en van sy . . Genesis (mel Peter Gabriel) speel Canada Leeen Lionel die hoofrol teenoor Julie WaIlers (Larry Lamb) en sy vrou Franny Iegende, Hy is nog steeds in­ Ngakane. Regie: Zoltan Korda vreemde gedrag, is al drie keer in wal na Mexico gevlug bet - word ballingskap in Brasilie nadat hy uit in 1951.) .', swart en wit verfilm(die eerste wat die "Working Class Hero" van die nege ander rowers almal die tronk ontsnap bel. . twee sonderklank). In 1961het . die Britse rolprentbedIyf geword mettertydopgespoor en swaar Vir die meeste jong EngelsebIy 'Salerdag 10 Des: 8:00 Vincent Pryce die hoofrol vertolk bet ml haar rol in Educating Rita, gestraf. Die Britse regering wou 'n hy die romantiese simbool van TheMothers orPlaza del in Roger Connan se weergawe. saam mel Micbael Caine. voorbeeld maak van die kIomp "the one that got away". Die Sex Mayo. (Regie deurSusana Die nuwe weergawe,wat nie Die prent begin in die nuwe "volksbelde". . Pistols bel aan die begin van die. Munoz en Lourdes Portillo, . (soos die ander) as periode-stuk "swinging sixties" in Londen . . Buster en Jenny beslnit om .dekade Biggs se stem in Brasilie 1985.) aangepak sal wordnie, het Oliver tydens die laaste stuiptrekkings van die MacMillan-regering. Die bulle na Acapulco te volg.. - gaan opneem. plus . Reed in die titelroI. 'n Onbekende mense kry swaar. June (Walters), . Daar is die lewe lekker. Kort Saam met die Sex Pistols sing The Ribbon (Met onder andere Amerikaner, RomyWindsor, speel Buster en hulle jong dogter Nicky voor lank is daar net 20 000 pond byop die snit The Biggest Blow Albertina SisuIu, Mary , die vroulike hoofrol,en 'n Suid­ (Ellen Beaven) moet agter die . oor. Nicky wordsiek en June (of N()-OIle is Innocent): "Ronnie Mxadana, FikiIe Ngcobo, Ethel Afrikaner, Rufus Swart, speel haar verlang verskriklik huis toe. Biggs was doing time, till he done WaIt. Dawn Ingle, Tillde verloofde. bank wegkruipvir die balju's. . Dinge verander as Buster Daarword internasionaal a bunk. Now he says be's seen the -, VIieg, Audrey Coleman en eendag tuiskom met 150 000 pond navraag gedoen oor Buster en light. .. .andere. 1986.) aan kontant. Maar die blydskapis Bruce se dOCJl en late. June besluit "And sold his soul to PUNK!"

..Weens '5Y gemengde herkorns Is Basil Pascali (Ben Kingsley) 'n soslale uitgeworpene op 'n elland In die Egeiese See. Die aartsleuenaar Is die titelkarakter1n die Britse skrywer/reglsseur James Dearden se film, Pascali's Island, wat vandag In Ster­ Klnekor-teaters begin. Die prent speel af In 1908, kort voor die Ineenstortlng van die Ottomaanse ryk. Daar Is bloed, Intrlge, persoonlike Interaksles en politieke onUedlngs. Charles .. Dance (White Mischief) en . Heien Mlrren (White Nights) vertolk die rolle van Pascali se slagoffers.

VryDagl 9 Desembet 1988 5 ---~---~------.:...- BOEKE Gebeente Afrikaners word tot

ONDER REDAKSIE VAN Iewe VICTOR MUNNIK se drome ••• Die Afrikaner. en die manter waarop hy "sy" land regeer· is at. gewek DIE outeurvan White Tribe jare lank goete stof vIr nuusmense. Nou Is hy ook ontdek deur Dreamingsit hoog in die Sandton die pUblikasle-bedryf, wat hom probeer "verduldellk". VICTOR Sun waarhy kan uitkyk oor die· MUNNIK is genooi om te gaan praat met Marq de Villlers, wat 'n Ena Janse resenseer vlakte van wat eers Sandfontein , besondere "geskledenis" van Suld-Afrika geskryf het. L1egfabrlek deur Etienne van was. In sy baadjie en strikdas lyk Heerden. Tafelberg, hy ontspanne (hy is ontspanne) . die Afrikaner se geskiedenis. Eers Kaapstad. R16,95 plus AVB. maar nie Suid-Afrikaans nie. Ons ' onder die regering van korrupte Etienne van Heerden praat drie sinne lank Afrikaans, en Hollandse burokrate en dan die, dan vra hy ofons nie maar kan ligsinnige kolonialisme van die UEGFABRIEK is Etienne van ' Biskop en die Bul, maar veral Die .oorslaanna Engels nie. Brine. ' Heerden se tweede versameling Wederopstanding van Olive. .Hoewelhy nou al 20 jaar lank "Dis maklikom die swaarkry te kortverhale (My Kubaan was die In Die Biskop en die Bul flits · uit die land is (in Kanada), is sy vergeet as mense na vandag se eerste in 1983). Soos die flapteks die verhaal heen en weer tussen. familie a1300 jaar in die land.' Afrikaners kyk • wat een van die se: "Deurgaans tref die boer Tokkie Nel wat op dieselfde Hulle het asFranseHugenote : · effektiefste tiranniee in die wereld verbeeldingryke hantering van die oggend wat 'n massabegrafnis gaan gekom.· . ," vorm. Ja, dit sou tog reg wees as woord, die fyn nuanses waarmee plaasvind, sy nuwe, nog Die De Villierse hetdie · daar 'n mate van skuldgevoel is.", menseverhoudings uitgebeeld onverassureerde teelfiksverklaarde pragtige wynplaasBoschendal .: .' , Die boek is aanvanklik bedoel word, en die besonderse vermoe stoetbul op die stasie gaan haal, en begin. . .. ' vir mense wat die Afrikanernie tot situasieskepping, Boeiend ook dieperspektief van die biskop in : Daar was familie onder die ken nie, maar togbelangstel in en is die wisseling in toon: van die rooi wat die begrafnis moet lei. . trekboere, op'die oosgrens, op die :: 'goeiebedoelings het met Suid-, nostalgiese tot die ironiese, tot 'n Die parallelle ontwikkeling van , Groot Trek, in die twee . Afrika. Hoc reageer Afrikaners op byna wrang ontroering", " die twee storielyne stuur doelgerig ., .. ".'. .Vryheidsoorloe, op Ceylon~ ',', · wat hy skryf? '" Die "wisseling in toon" is af op 'n onvermydelike -; Later jare was sy pa, Rene, .' " "Daar was nog nie Afrikaners inderdaad opvallend. , konfrontasie . soos in 'n stiergeveg 'redakteur-vandie Star, ensy OOJ:ll'; . Marc deVllllers :.watmy iets kwalik neem nie, Die tien stories betrek ruimte- ::, weet jywat die botsing gaan wees , · Leo Marquard,was die stigter van' ., .~ ;maar, snaaks genoeg, dink .: , , gewys die land'van Kaapland tot, - ~aar die spanning bly enduit ' die Liberale Party. i . Skuld'"is'nie die eerste wat hom 'sommige Engelse datek hulle . 'bo in die noorde en dit beeld •. , eIiandhaaf. . Dis daardie familiegeskiedenis : opval nie, se De Villliers. "Dis aandeel in die landsgeskiedenis te karakters uit wat wissel van die . In die langste storie, Die . . .wat die hoogs leesbare boek 'n .:.. eerder die swaarkry en'hartseer in sk~~ beoordee! het."" " ,." met "marketing savvy'v ' , ; ; Wederopstanding van Olive, word

.volksgeskiedenis, 'n ...... , ~ _.' /4':' -:'. :, :..:,", " -:'" •. (Liegfabriek) tot een wat hom "die van 'n kleintyddrama vertelwat 'verduidelikingen,uiteindelik in haantjievan die heme!" waan (Tois lank daama nog deurwerk in die, verdedigingvan die Afrikaner, . i Vlot.joernalistiekegeskiedenis i',:, in die Tent), van Jakadas Pool en olwasseverteller se drome.' , ie ontvangs van die Schremer· ·maak.. ". t. .' •..,j "r , sy gesin wat - swerwend op 'n Was dit nie 'n verskriklike " ' donkiekar -xleur 'n hondsdol hond ' dokum nt lei daartoe dat "meteens, .\.erantwoordelikheidom sy, . " White Tribe Dreaming, Viking, New York, Londen ens; ,1988; agtervolg word (Gesigte), tot 'n , met sonwarm klip en gekneusde ':voorouers te fiksionaliseer nie?' ,,", .~,"'" Prys:R50.00. "',,, : ','> ' :.' Afrikaner en sy martelaar, albei spekboomblare,.. daardie treurige · "Nee, dit was 'n . , . ewe vasgevang inn sado­ somer by my opkom: ongevraag, ·:ontdekkingsreis. Ek het soveel , Die boek'is"n simpatieke benadering tot die geskiedenis van die Afrikaner, i masochistiese grenssituasie. (My met die onbehaevan onverwerkte ' menslikheid raakgeloop." .., met deurentydse verwysings na die "liberale tradisie" van mense soos , Afrikaner is myns insiens 'n te herinnering" (bI I2).En d~,u1 ',. 'Het,dit hom nie antstel in sy.. Onze Jan Hofmeyr, president Josias Hoffmann', Smuts se regterhand, ' opsetlik gekonstrueerde teehanger vyftien aangrypende bladsye, word , eie "ballingskap"nie? ,", Slimjannie Hofrneyr,Eugene Marais, Nell van der Merwevan die Black vir My Kubaan.) dieherinnering verwerk - maar "Nee, dit het my herinner aan Sash, Leo Marquard van dieLiberale Party en die oud-Broederbonder.dr , Die stories is goed, alhoewel .spook dan wei by dieleser, . ' ,. dinge watemosioneel belangrik is.. Beyers Naude. , juis die pryswenner-titelverhaal Dis 'n verhaal vol verskrikking, Dit was 'n herontdekkingdat ek 'n . Dit is in vlot joemalistieke taal geskryf en gee 'n goeie; informele Liegfabriek my.die minste maar ook skreiend-pragtig enselfs .Afrikaner is,"se die seun van', " oorsig oor ons - en ons landgenote- se geskiedenis. In die verbygaan word aanstaan, Dis knap, dit "loop.like ' humoristies. As die verteller ' Winburgwat.nouredakteur is van , 'n paar mites omgetrek. hell" (b12), dis oortuigende kleintyd niemet syspeelmaat · 'n ernstige glanstydskrif in, ' So skryf hy oor die ou Boere aan die Kaap, op grond van aantekeninge . advertensie-jargon en hardegattaal, Willempie daarinkon slaag om "Toronto. van sy agter-oupagrootjie, ds AndrewMurray: "Commonlythey would en as sodanig sekerlik 'n aan die Schreiner se gebeente met . Kan hy Afrikaner wees in. believe the earth to be flat, the blacks to be suffering the eternal torment of kaak stel (veral met behulp van die , koperdraad tot lewe te wek nie, Kanada?, . ,', ' ' God's wrath...and Canaan to be just oor 'n bult of twee,-within the reach of titel) van 'n lugballonwereld.vol dan doen die skrywer dit nou - . "Ja, 'nAfrikaner kan oral' a determined man's wagon... :' (bISl) groot geld en seks. ' deur middel van 'n ontroerende Afrikaner wees. Afrik~ers is'nie Oor die ou Transvaal: "To thenorth, across the Vaal River, went the Maar wanneer die verkoop­ verhaal wat lesers laat weet: "Thy 'n eenheidsvolknie. Ek sien uit hardliners ... the outlaws, the rangers, the anarchists, the dissidents... It was foefies tot styl verhef word, en dit voice is on the rolling airJ1hear daama dat die Afrikaner buite die a crazy-quilt mixture of stubbam mini-repUblics, enclaves run by eindig met die slotsin: "In thee where the waters run,1 Thou ·strukture var;.geslote, aggressiewe visionaries, settlements founded and foundered by men of large egos and, kleindood sit sy voor my, rukkend, stande~t in the rising sun". . etnisiteit kan bestaan. Die mure restless ambitions,held together by a universal desire to get away, to be haar treurige oop oe op my gerig, (Tennyson), wat hom vashou kan afbreek. Die ,left alone, and glued together alsoby their Old Testament view of their haar mond 'n huilende, geplooide . Die vermenging van kinder- en' vraag wat my interesseer is hoe , destiny..."(bll44). '. ., ' ' roos van die nag" (bIll), voel ek volwasse~perspektief slaag iIit­ , die Afrikaner as Suid-Afrikaner .Enoor Afrikanervrese: "Whatnext? From Afrikaner to Zulu am te se: "Zela shits" (bIS), die nemend daarin om die "skryfvrou" kan oorIeef - kan floreer. hegemony? To some other tribal coalition?To black racism instead of storie eindig met sy "gat op straat" te laat leef, om 'n wederopslanding "Die mites wat die Afrikaner white? Is this what the world wantsof the Afrikaners? Should they believe (b12), 'n Tretchikoff-gesnik. , van die stOriemateriaaltot stand te gevange hou moet afgebreek the soothing words of Oliver Tambo and Nelson Mandela? Why?:' (b1383) , My gunstelingstories is Die' ,laatkom. word, en dit kan 'n mens net doen deur te verstaan waar hulle DIE sendelingwas nog altyd 'n besin. vandaan kom. ambivalente figuur in die . Daar is 'n seiltrale leemte in sy "Maar ek dink nou, na die geskiedenis van die Westerse ,Wat·soek sendelinge?' ervaring van die inheernse mense: boek, dat ek dalk moet terugkom. kolonialisme: iemand wat met die die toenadering wat hy soek, is 'n Al het ek 'n baie.lekkerwerk in ' beste bedoelings en persoonlike Missionaris deur Elsa Joubert. Tafelberg, Kaapstad, 1988. Prys: kans orn tot die begrip van die Toronto, en 'n Kanadesegesin.". , opofferinge hoe ideale nagestieef "siele", "skepseIs", , Hoekom is hy weg? . ' " R24,95 plus AVB. Linde Dietrich is die resensent. het, maar dikwels ook wegbereider "teenwooidighede" deur te dring "Ek is weg net na Sharpeville, was vir die verbrokkelingvan 'nie in 'n Etiropese samelewing kon Europeers se belewenis van die, , om sy boodskap te kan bring, en' omdat ek nie kon verduur wat aan , plaas)ike kulture en hulle voernie? Afrika-landskap. nie 'n kans om hulle as mense in die gang was nie. Ek was tOe 'n . uitbuiting en onderwerping deur Daar is min bekend ooi Van der Dis moeilik om anachronismes eie reg wat iets van hulle kant af ,verslaggewer in Kaapstad. ':Christelike"regerings. Lingen, watin 1800 as sieklike ' uit die gedagtewereid van so 'n kan bied, te ervaar nie. "Ek het geskryf oor die Ook op persoonlikevlak is die jong Hollandseklerk in Kaapstad', ' roman te weer, maar terselftertyd Die karakters in die roman wat Groepsgebiedewet,en die sendeling se motiewe soms aangekom het om in diens van die tot die hede te spreek. Die iets meer as een-dimensionaliteit verwoesting van Distrik Ses. .'moeilik om te ontrafel, 'n Zuid Afrikaansch Genootschap ter gesigspunt is Aart s'n, wat ons laat gegun word, is almal wit. Die "Die veiligheidspolisie het met voortdurende kwelling vir Elsa Uitbreiding Gods Koningrijk as deel in die beperkinge van sy Hottentotte wie se visi.oene Aart my kom praat, en toe - as 24- Joubert se missionaris Aart van der sendeling uitgestuur te word. tydgebonde visie. opteken en wie hy as begenadigdes ' , jarige - kon ek net drie opsies Lingentydens sy vroeg­ Met die gebrekkige gegewens . Maar sy onsekerhede, sien omdat hulle direkte ' sien: my blind hou, iets radikaaL neentiende-eeuse ervaringe aan die as basis het.Elsa Joubert 'n , vertwyfelinge, en die vrae wat hy Godservaring verkry, is meer doen omdie situasie te verander, Kaap, die'Oosgrens en in die komplekse roman saamgestel wat ,. homseIf stel, huiwer tog na die verwesters en sy kommunikasie ofweggaan. Noordweste. op verskillende vlakke boei: as . insigte wat later meer klein sou met hulle vind binne sy "Ek het 'n Kanadese vrou Soek hulle die "afskaduwing besinning oar die moontlike. , . ontvang, sonder dat 'n mens voel terminologie plaas. Met die ander, gehad, en besluit om 'n van die Goddelike teenwoordig­ werklike agtergrond van historie~e twintigste-eeuse idees word wat nie op sy terme bereik kan joernalistieke loopbaan in Kanada heid" deur hulle te onttrek aan die rekords ("die chaos waaruit hierdie hardhandig op die materiaal word nie, is daar geen te bou." beskawing, of het die afsondering keurige, joemaalagtige verslag , geprojekteer. aanknopingspunt nie. .Hy waskorrespondent in ~, meer tl< doen met 'n "duiwelse gedistilleer moes wprd"), en as Alhoewel Aart as karakter Die roman is 'n belangrike Europa, en toe in Rusland. lets .. sentrering op die sClf"? oortuigende relaas van een man se . vrede en geestescwewig bereik en bydrae tot die verkcnning van wit snaaks: "oppas"is die'Russiese Is die soeke na bekeerlinge nie ervaring in Afrika, maar roep vrae ' woord vir gevaar. ' soeke na sin en selfkennis. ontdek dat hulle nie God na Afrika . soms vir selfverheerlikingnie? In . Dit boei ook as 'n beeld van die bring nie omdat Hy altyd hier was op wat nog op verbeeldingryke Terug by die boek: K~ die hoe 'n mate is iemand soos Van der eertYdse'sosialeen kerklike ontginning wag: wat het die Afrikaner sy eie geskiedenis in die ("Ons help miskien die Kemp, werklike kampvegter teen omstandighede wat latere herkenning"), bly hy 'n "Bosjesmannen"'en "Biriquas" en 'oe kyk? Met al die rassisme? Die ' , slawerny en onderdrukking, ook· "Hottentotte" van die sendelinge skuld? ontwikkelings sou bepaal, en as buitestaander, die Westerling wat gelok deur 'n sinnelike lewe wat hy aangrypende bcskrywing van oar hornself en sy rol in Afrika gedink?

6 VryDagl 9 Desember1988 TEATER, JawsOpperman Mompel in die mis 'Poen Cliliers SINGIN' IN TIlE RAINis 'n optimistiese titel vir hierdie uitgeweekte mini-extravanganza."Mompelin die mis" sou dit dalk beter beskryfhet. gaffe! Jo'burg Resensente, met een of tweeuitsonderings, was dit eens dat Singin' dalk eerder nie Natal se grense moosoorgesteek het nie, MET Pieter-DirkUys in Holland, Een gerespekteerde kritikusonder die ouer garde het ges8: "Ek was gek Robert Kirbyrustig op 'n groen AH·MEN van Dirk Opperman, daaroor tot die gordynopgegaan het," 'n Ander wat bekendis vir sy , lappie aarde iewers in die Boland In die Dalro-teater In die spitsvondigheidhet laat hoor: "Hierdiegee 'n nuwe dimensie aan Durban en Casper de Vries ondergronds en Wlndybrow, Johannesburg., , Poison". 'n Jong Turk se droe kommentaar was: "How wet can you get". altematief, het 'n mensgemeenjy Tot 17 Desember. Miskien die felste kommentaarwas van 'n bekende dagbladresensent hoef nie meerjou lende te omgord , Poen Cllliers resenseer die wat hom pouse uit die voete gemaakhet en die taak van kritiek aan 'n en gepantser teater toe te gaannie, stuk . junior kollega, genoemdejong Turk, oorgelaat het. Fou-outl Die bekroondeDeon Met die uitsonderingvan enkele vertolkings • van Blaise Koch, Tim Opperman van Moreis 'n Lang Mercedes-besittende predikers met Plewman, MichaelBrunner en Mike Huff (net-net) - was die spel, dans, Dag-faam, hy wie se Afrikanersiel een oog op die hemel en die ander '(veral) en sang (sang?)sonderlingonimposant.Die choreografie was vol angst gewroeghet in onder op die effektebeurs, papbroekige skouspelagtig mank en verbeeldingloos. Het SaturdayNight Fever, Dirty Dancingen Salsa dan hoegenaamd meer Die Teken en FromMidnight vrouejagtersmet bekke groter as Bruce Fields In Ah·Men to Morning;hy watdiep en lank hulle familietrots, hiperregse geen verskil gemaaknie? Wat 'n mens op disko-vloeresien lyk beter as die geworstel het met eksistensiele lyksbesorgers,rugbysuipers en patos eerder as propaganda. een-twee-drie-skopwat die , vrae, ge-r-Inspireerdeur Sartreen teaterresensente, Die galgehumorvan "Do-it­ danswerk van Mompelin die Mis , Fugard, het ontpop as 'n satirikus Met sysupertande gaffelhy yourself' - bou jou eie kleefmyn a kenmerk. met 'n gebit soos wie weet watter entoesiastieshuigelary, verborge " la Uit en Tuis • is eina, maar Maar 'n mens vemeem dis ' Superjaws. sondes in sonnige Suid-Afrikaen toemaar - 'n bewysdat Suid­ Proponentjie-tyd.Pretoria - blink, Sy revue Ah-Men,met praalsugtigheid. Afrikanersuit nood anderkant uitgevat en welriekend- trekin hul genoeglike vertolkings deur Ja, hier het ons te make met 'n trane en tragediebegin lag het. hordes op om die Operavan die ., . Opperman self, BruceFields en kraakvars I & J-stem, 'n satirikus Die wrang "FrightLine" • skerp Stotsteater bOnkvos te vul, 'n Mens David Alcock,is bevredigend. , wat nie net diep sny nie, maar ook dog deemisvol - lewet gevat moet dit sien. Waaroorpraat jy " Hierdie seun van die Baai, die mesdraai.' , kommentaarop gesinsmoord,die' Onders by die volgendebraaivleis verlangse bloedfamilie van die , Maar Opperman is nie net Suid-Afrikaanse ekonomie en in Wot~rkloof of die volgende,', -, ' ,Opperman, het verhuisvan: die ·oppervlakkigspitsvondig en teef- huigelary. eksklusiewe diplomatiekeopskop. , Kaap - 'n poeletjiewat vir hom te ·agtig nie. Hy toon ook verdieping. "GuessWho" -,'n donker skets , Almal het al vergeetvan die .. klein gewordhet. _...' , ; : Die skets "Pro Patria't.is 'n van 'n verkoopsmanwatsy skietery in Pretoria, Nou swemhy met magtige vemuftig geskrewe stuk werk - so "seksuele snuisterye• vir gebruik' kindermolesteringis ou nuus en , satiriese kake da-doem,da-doem ' •keurig dat selfs Hennie Aucamp met kinders - ten toon stel • het 'n Boksburg se wit winkelsraakal in die morsigeen diep waters van " ,daarvan sal hou • met 'n teatraleen kragtige rughand-skokeffek wat 'n vervelig, En in elk geval is die" Johannesburg,waarhy 'visueel ironiesepunchlinewatjou mens nie vinnigsal vergeet nie en Kersseisoen tyd vir ietsvroliks. skouspelagtigjag maakopvoor tussen die oe slaan. Die politiek is toon dat die skerpsinnige Kry 'n hoendertand-kaartjie en die hand liggendeprooi soos. by implikasie in hierdie kragtige ' ,Oppermansy s'amelewing dophou gaan paartie in die motreen. Dis .. kindermolesteerders, skets vanverongelukte jeug en en die teatralemoontlikhede tog nie die gehalte watsaak maale gesinsmoordenaars, terroriste, ·drome. Ditword gekenmerk deur daarvaninsien. nie. Dis die geleentheid. Of hoe? ,

1,<' ? James Borthwick In Herkenu nog'dieouwaarhede ", • • • Jravelll~g ~hots,' ." Victor Munnlk safaripak dra? dreigende vloedrampop: : " ,te s8 of hy toneelspeel ofn ',,: '." Travelling Shots van Paul "" SKETSEvat herkenbare Dat plattelanders soos David verskillende manierewil hanteer. sosiologiese lesing gee. "'",, ,Siabolepszy In die Adcock-' stereotipes en maak van hulle "iets t . 'n Indrukwekkende vertoning is" . Kramer praat en of mal of vreeslik .: Ingramteater, Wlndybrow, Die mal sustertjiewil die Bybelse meer" in die teater, Dill daardie :' die van James Borthwick as 'wulps is? " Johannesburg. Tot 31 Ark-oplossing herhaal,en die ' "iets meer" wat ontbreekin Paul Nes die gehoor kry die akteurs Desember. koket is seker die veiligheidsmagte suiplap-rep wat van lekker kereI '" ' Slabolepszyse "TravellingShots", swaar om iets meer van stereotipes weet beter, tot smartryk voider..• Was dit maar ,'n kaleidoskoopvan Suid- temaak. . .die gebler bereikuiteindelik 'n ,In hierdie skets,soos invan die ;'nglas ofwatkorter, het die .,' . ,Afrikaners. Hier moet ek darem vir Michael " meesleurendeintensiteit. Dis ras-: ander, skep Dan Sebogodi'n, skerp moegheid nieso oor 'n mens .' -: Toets u eie patriotisme: Richards en Christopher Wells egte plattelandseparanoia. ironiese teenwoordigheid van die gekom terwyljy die een ou :'.­ Herkenu die stereotipevan die uitsbnder, in hul skaapnagmerrie, }., Slabolepszysevisie van die, " "amper-afwesigeswartman"; waarheid na die ander hoor nie. y . ryk miesies wat met haar vriendin mi 'n nagmerrie-reis deur die ' plattelandword amperpsigodrama Wanneer hy 'n spreekbeurtkry - . Van Slabolepszykan 'n mens,' se bediendewil flirt? Karoo. Hulleis heeltemal wanneertweesusters, (Jacqui om verskillende manierevan loop seker iets met meer trefkrag en styl Weet u watse soortmens 'n gemaklik in hul rolle as zeffers, en Singer en Judy Broderick)'n te verduidelik - is dit moeilik om verwag?

.v.

.di~ ~eiskeie aspekte,behalwe die' en prys, wat die hoek so spesiaal Kaviaar maak. '" , Casper SChnlidt verduidelik aan flappertjies iemand hoe moeilik dit was om die regte lettertipe te kry. "Dit moes pas by Judith se sterk visuele styl. vir ontbyt , Ons het besluit op 'n nuwe , Joyce James lettertipe Visigoth." Dit lees DIE Johannesburgse Kunsmuseum . stadiger, stadiger byvoorbeeld as' gun jou die geleentheidom te .die skrif op die kant vim die swart speel dat jy in die eerstewereld ' taxi's daarbuite. ' , verkeer, Dit is stil, steriel en "Dit is 'n kunswerk," vertel die grafkelderagtiggenoeg.Dis nou 'digteres. "Ek dink nie gedig staan binne. Wantbuite krioeldie Derde op sy eie nie. En ek het dit gedoen Wereld - haal huurbussiesmet omdat ek graag saam met Judith . handgeskilderdename wat die wou werk. So 'n kans laat 'n mens ' stempel van eienaarskap op die nie verby gaan nie." .verweerde waenssit. Mense gesels . "Dis 'n wonderlike gedig,' laat luidrigtig, koop neuteen Petra Pieterse van HAUM· plastiekoorkrabbers by venters, -, Uitgewers van haar hoor. "Dis lees City Pressen New Nation. .'-. ) jammer dat dit nie vir die volk Mense loop enkeldiepin papier en " v., beskikbaar is nie, Soiets hoort blik. Nerens is 'n Zeebeeom te zap vryelik beskikbaar te wees,' ' nie. ,t Die lig buite is verblindend wit. 'n Allyk die Kunsmuseum buite Swart kind staaneenkant, een 'n _ soos 'n vergetedekorstelvan Ben­ groen spookasem - goedkoop , Hur, is dit tognie die uiterlike wat gesponne suiker, Dis nie die suiker saak maaknie, Binne in die rest­ van die Skoenlappervrou nie: aurant, waar afdrukkevan Franse Op die heuwel van die Impressionisteen MaggieLaubser Schmidt, die uitgewer. Die persone plaaslike skape) vir die omslag. ' Annie Basson wat Spaanslyk skoenlappers . sy aan sy hang, is dit nie uitspattig , wat deur die hoek blaai kyk Na 'nhalfuurbegindie , lag en gesels - mensesilnpatiseer in die huis met ruimtes lug nie. Dis Europees gekultiveerd, verbaas op, gaan sit hulle glase sjampanjetrek.Endie uitgesoekte met haar en Wilma Stockenstrom in die volheid van haar jare, . Net die plekom 'n peperduurboek elders en kom blaai verder, Die gaste gesels(en skinder).Gawe oor die waarskynlikekomplotom sereen en serfyn, daar woon die . - 'n beperkteoplaagvan 100 teen hoek Skoenlapperheuwel, mense: Nic de Jager;Tobie Cr9nje, die briljanteTV-rolprentUitdraai vrou R950 elk- te loods. Skoenlappervrou• bestaande uit 'n binnekortCharlie's Aunt; 'n met so min as moontlikreklame met haar kleingoed en haar Die sjampanjevloei, ' gedig van Wilma Stockenstrom en sardonieseGerritOlivier van uitgesaaite kry; ~.asper Schmidt, brakkie,' .. ongelukkig nie Fransnie, Maardit kunswerkevan Judith Attwood­ Taurus-Uitgwers wat meen "die ,,' nie eenvan die groot digters in en haar baie blikkesuiker: word daremuit lang glase gedrink. Mason- is keurig. Gedruk op hoek is daremduur"; Dr.Ernst Afrikaansme en woonagtig in witsuiker, geelsuiker.. "Please keepjhe glassesaway spesiale papier, met net die beste Lindenbergin 'n Afrika-hemp New York, staan die pers te woord gowwermentsuiker' from the book,"keer Casper linne (uit Nederland) en leer (van staan rond en gesels. , en praat met religieuse ywer oor en blokkiesuiker en suikerkristal.

VryDagl 9 Desember 1988 7 J ETE EN DRINKE Rooikool en 'n Boks wat wyn gou afkoel appels en Bocuse BJ Lankwarden skryf oor vemuwlngs In die CUlemborg- . wynreeks . DIT is een van die hoekstene van nouvelle cuisine dat kos sy eie CULEMBORG is een van die wynreekseop die mark wat die beste smaak moet behou, skryf Paul verkoop.Dit worddeur Uni.ewyn geproduseer, is uitstekendewaardevir Bocuse in die inleiding tot sy geld en jy bet 'n groot keuse in die reeks. kookboek The CuisineofPaul Culemborgbet die op die oomblik'n paarvernuwingsop die mark wat Bocuse. hul markaandeelverder behoort te verhoog. Voorheenwas daar 'n Neemdie wynboksas voorbeeld.Het jy al ooit haastig huis toe gekom bebeptheid in die Franse kookkuns omdat vriendedie aandoorkom en jy moot die boks nog in die yskas sit? met vertoon wat baie min met kos Het jy die Australien al gevloek omdat bulle 'n houer ontwerphet wat te doen gehad het, In nouvelle ten minste24 uur in die yskas mootwees voordat die wyn werklikkoel is? cousine moet alles met 'n doel Jou bekommernisse is op 'n end.Culemborg bemark nou 'n nuwe boles gedoen word. met'n nuwehandvatselwat boonopdie bonus het dat dit die wyn baie Bocuse maak 'n seebaars, gevul vinnig afkool.. ', met 'n kreef-mousse,in 'n Baie van ons bet al wynbolese na partytjies of braaie geneemen dit met deegomhulsel gaar,"Jy hoef die groot moeitedaar gelay nadat die handvatsel uit die bolts·gegly het, Dit deeg nie te eet nie: dit is daar om was werklik'n gesukkel, . die sap van die vis binne te hou, Jy Culemborg het nou 'n boks vrygestelwaar mens twee paneleaan die hoefook nie die vulsel te eet nie, . bokant van die boks verwyder en dan dra jy die boks deur jou hand daarin omdat dit daar is om die vis klam te druk. Dis 'n fantastieseuitvindselen tog so eenvoudig.Die verdere te hou," bonus. is dat, die wynbaie vinniger atkoel nadat die twee paneleverwyder. Nouvellecuisine beteken IS. . eenvoudiger, ligter spyskaarte. Hierdieuitvindselis beskikbaarby die CulembOtg 5I en die nuwe 21-. "Daar is geen behoeftemeer aan . boks. Maar die SI-boks hetnog 'n attraksie. wat slegs by hierdiewynreeb swaarboeljons en souse nie, lang vOOlkom. Daar is 'n geperforeerdesypaneel aan die bokantvan die boks ­ marinerings en voorbereidings verwyderdit en jy vind 'n pikkie Safari gesoute neute en rosyntjiesvan die nie," Droevrugte-koOp. Hierdie happie-in-die-bokslayjy net in die 51-bokse Die vereenvoudigde van die CulemborgRcks. vOOlbereidings beinvloedook die AI himiie nuwe uitvindseJS is op die someringestel- so ook die nuwe gaarmaaktye.·"Vis, byvoorbeeld. byvoegingtot die reeks. CulemborgLighL Dit is 'n wyn met 'n lac wataltyd oorgaar is, moet nog alkoholinhoud en is ideaal vir die wat hul figumtjies in die somerslank wil pienkop die been wees. hoe boo. vrecrnd dit ook al vir sornmige Hierdiewyn WOld gcrnaak van Riesling-. Cheuin Blanc- en Clairette meuse mag klint. Boontjies moet Blanche-dmiwewatvroeggeoesword.Ditruik heerlik en bet 'ngocd nog bros wees. Pastamoet fem gebalanseade vrugtigheiden geur. wees." .Die wyn is in die SI-boks beskikbaar. asoot in die 21-boIcs, wat . Bocuse sa die volgende (en kan ODS au volkie wat bornso graag spesiaal ontwcrp is om in euige ystasdcur te pas. Dit is ook in 21-bottels Die nuwe Culernborg Ught In 'n boks met 'n onfellbare beskikbaar (die aUgste ligtCwyn in hierdie gewilde bottelIeeks),en in 750 am de overdaadskuldig maak, ml- en 250mI-bottels. handvatsel en rosyntJles en grondboontJles op die koop toe. In miskien iets hieruit leer?): "Ek .Terwylons oar hierdie reeks praat is·dit gepas om die heC:rlike Blanc de dl6 boks koel wyn ook bale vlnnlgeraf as In ancler• vind dat maaltye altyd te groot is. Blanc te noem.Baie aande wat ek Ek: dink jy moet nog effens honger hierdie wyn geskinkhet, moes ek voel wanneerjy van die tafel nog twee of drie bottelsin die opstaan." yskas sit omdat die eerste bottel op Hy se by onthou altyd wat sy ou •wasnog voordatdie maaltyd begin grootmeester Femand Point gese -het, . . .' . het: jy kan net goedkook asjy met .! VB'die vanonS wat van 'n· liefde kook, en vriendskap en bietjie soeter wynhouis die broederskap random jou tafel skep. Culemborg Bijou Blanc'n '­ "Die huiskok sowel as die groot . ondervinding.Dit het 'n sjefmootnet geregtekook interessantegeur en 'n vars waarvan hy hou." aantreklikesmaak. Culemborgis 'n Kom ons kyk hoe maak Bocuse reeks om dop te hou, 'n klassieke groenteresep - . DIE eerste ding watjouopvalasjy .. rooikool met appels - eenvoudig Les Marquis, Fredman-rylaan gaar. in LesMarquis instap is die groot . 12, Sandown . bosse vars, pragtigerose. 'n Mens 'n Sjef soos RobertCarriere wonder wat die blomrekeuing van vredigend nie.Die rooiwynsous gooi allerhandekruie by hierdie hierdie restaurantelke maand was heerlik, maar die koedoc was gereg: dit is totaal onnodig. Die bedra - as jy kostessoos hierdiein steeds effe smaakloos.Miskien smaak van die kool en die appels ag neem moet jy besefjy kan nie moet hy koedoesuit Narnibia kombineer so goed dat dit nie met verwag om goedkoop te eet nie. probeer. kruie versteurmoet word nie. Die diens is flink - miskien 'n My maathet as h60fgereg . 1 vars mediumgroot rooikool bietjie onpersoonlik, afgesien van GeroosterdeKalfsnierLucullus soia en peper maitre d' Bill Berry, wat net die bestel, Die nier word in sy "netvet" 2 teelepels wynasyn . regte aanslag het - en die wyn word geroosteren dan in dun skyfies ongesoute botter teen die regte ternperatuur bedien. opgesny- nog mooi rooi. Die 3 kookappels Diewynlys is formidabel: ek . meeste Suid-Afrikanerssal nie aan 1 teelepel suiker.· .'" .... '" ." .. wensek kon RI90 vir 'n bottel die gereg raaknie: dis dan rou. '.' ."Hierdiegereg is maklik om goeie Franse sjampanje betaal. . Maar die sappigheiden die smaak gaar te maak en heerlik. Verwyder !v'1aar gewone sterflinge moet soms van die nier word behou, Die gereg die stam van die kool en enige ver­ met die tweede of derde beste wasuitstekend. lepte blare. Sny die kool in kwarte, tevrede wees. Die groentewas goed berei en was, verwyder die kern en groot As voorgereg het ek vars smaaklik, en ek loop nou die nerwe, en snipper die blare grof. aspersies, met gerookte salm en 'n gevaar om vaste haak: kan die' "Sprinkelmet sout en peper en roomsous bestel. Die aspersies was . groente nie inkleinbordjies bedien ,2 eetlepels wynasynen meng goed. ,,' ,. nie heeltemal bevredigend nie, Dit wordnie? "Smeer 'n swaar oondvaste was 'n bietjie te soul. en effe drad­ Maar die hoogtepuntvan die erdepot met 'n dik laag botter, erig. As dit afgeskilis, is dit nie aand was die nagereg: 'n uitstalling maak dig toe en maak gaar teen . deeglik gedoennie. Die roomsous van die volgendeop grootborde: 300 grade Fahrenheit(150 grade t· het 'n bietjie defmisie kortgekom. droevye-roomys(heerlik),die Celsius) vir twee en Inhalfuur. My maat het avokado-mousse klamste sjokoladekoekwat ek in "Voeg die appelsby na twee met Cranberry-sons en gerookte my.lewe geeerhet (heerlik), mev uur, geskil,ontkern en in kwarte eendbestel. Die gereg het Marquis se okkerneutkoek(ek kon gesny, en sprinkel met 'n teelepel wonderlik gelyk:Die Iiggroen toe nie meer nie), saam met room, suiker, Stoom nog''n halfuur lank, mousse uit 'n vormpie bo-op die aarbei, vars kersiesen kiwivrug. en bedien in 'n groenteskottel." rooi Cranberrysous,met die eend En om mee afte sluit: gocie 'n Woordjievan waarskuwing: Kom kuier by ons vir wat daarin gebrokkelis. Die . koffie, saam met klein broskoekies ek dink Bocuse se gaarmaaktydis smaakkombinasiewas ook en die heerlikste nat sjokolade in die vir 'n groot hoeveelheidin sy huiskos, goeiewyn uitstekend: die effeneutrale papierhouertjies, restaurant Ek vind dit heeltemal mousse met die soetsuur van die Nagereg worddikwels in lank genoeg om die kool20 minute .en lekker mense sousen sout van die eend. restaurants afgeskeep,selfs in gaar te maak, die appels dan by te As hoofgereg het ek koedoe met goeie restaurants. LeMarquis ken voeg, en ditnog 'n halfuur of selfs 'n rooiwynsousbestel. Volgens die waarde van'n goeie nagereg. korter in die oond te druk. • Die ideale plek vir u kersfunksle GermainMarquis,die eienaar-sjef, Die restaurant is onlangs deur Kom ons betuig rooikool en Bespreek vandag 836-661112 isonsSui~~aansewildvkis American ExpressGold Card en appels die eer om dit as die enigste redelik smaakloos,Daarom was die Style Magazineas een van die tien groente saam met 'n vleisgereg te koedoe 'n tyd lankgehang. Hy self bestes in die land aangewys. Dit bedien. Dis 'n uitsonderlikegereg. het dit lank in rooiwyn gemarineer. verdien die eer. Die gereg was nie heeltemal be-' . KOOS COETZEE KOOS COETZEE

B It------· .... _.__._.~ ..,-..,- _.__ ..""', .__.__. .,y!}'_P~gl.9J~~.sember_1988 __-, MENSE

DIE meeste van ons het "interessante" familielede. Stephen Whitehead se "familic" is interessanter as die meeste mense s'n en wou vir ses maande absoluut niks met hom te doen he nie. Stephen Whitehead wou deel word van 'n trop wilde bobbejane sodat hy die leerprosesse van jong bobbejane kon bestudeer. Eksperimenteerjong bobbejane self met kos, of leer hulle hul dieet van hul ouers? Sulke vrae het die basis gevorm vir sy nagraadse projek in dierkunde, wat hy in die Mkuzi-wildtuin aangepak het onder Peter Henzi, 'n sosio-bioloog van die Universiteit van Natal. Maar dit was makliker gese lis gedaan. Agterstewes wat in die lang gras verdwyn, is al wat hy aanvanklik van hulle te sien gekry het. Sy boomklirntegniek het egter gou Twee jong burgers verbeter - die wildtuin het 'n baie gesonde van die berge: renoster-bevolking. vrede na 'n woeste Bobbejaan geveg Vandag praat Stephen "bobbejaan", Wanneer hy hulle vroeg oggend probeer opspoor, blafhy soos 'n wyfie, kerm hy soos 'n kleintjie en laat hy dawer soos 'n uitgegroeide mannetjie. Enhulle antwoord hom. Hy se bobbejaan bestaan nie uit woorde nie, maar uit klanke wat wissel in lengte en' intensiteit. Die feit dat bobbejane so volop is dat hulle as 'n las gesien word. is eintlik 'n bewys van hulle oorlewingsvaardigheid ­ waar ander diere maklik uitsterf, pas hulle aan en vermeerder. Stephen hoop oat sy navorsing inligting sallewer wat dit vir boere moontlik sal maak om bobbejaangetalle te beheer sender Lewe tussen die bobbejane om hulle uit te wis. Stephen se bosfamilie is net so nuuskierig as gewone familie. "Seks en politiek is net so "Ek maak of ek gewoon maar in ontwikkel en met die gedebatteer Nadat hy ons fotograaf aan hulle belangrik in die bobbejaanwereld Elizabeth Badenhorst die omgewing is om kos te soek - ­ en baklei. Uiteindelik het ek besef "voorgestel" het een oggend, het as in ons eie. Elke troplid het 'n _ net soos hulle. Ek druk stokkies, dis 'n gevaarlike speletjie en die hulle twee vir middagete na sy sekere status en die kleintjies leer Stephen. gras en sulke dinge in my mond en spook is verbano hoekie in die karavaanpark gou die "who's who" van hulle krap na onsigbare vlooie. As jy te "In 1989 gaan ek my tesis skryf teruggekeer. Toe ons weerhoor is gemeenskap ken. Leer loop geinteresseerd in hulle voorkom, en daama wil ek reis en veral in dit kraak- 'en ritselgeluide in die "Byvoorbeeld, as twee maar dit hulle ongemaklik en plekke wees waar daar baie mense ' Hoe word 'n mens nou eintlik lang gras digbyons. Die "familie" kleintjies baklei sodat die rna's beweeg hulle weg," - .is:' deel van 'n bobbejaanfamilie? het onverwags ingeval om die . tussenbeide moet tree. wen die Die lewe saam met "Ringo". "Wei eerstens leer jy loop•.. 'n -­ nuwe besoeker van nader te wyfie met meer status se kleintjie "Darth Vader" en "Flash Gordon" mens se normale loop en die reguit Noodlot beskou,.. altyd die geveg - al is die ander (name wat aan die "familie" gegee afpyl op iernand wat tipies is van Stephen se projek bet ' ~~~. ~ een fisies sy meerdere, ' is na aanleiding van hulle homo sapiens is onaanvaarbaar vir ongelukkig 'n noodlottige nadraai persoonlikhede) was weI .Geen macho die 'familie'. gehad. Laat Oktober het 'n Skotse Stephen se navorsing het 'n paar "My 'bobbejaanloop' is 'n student. loanna Copley. haar by verrassende feite vorendag Hy blaf soos 'n wyfie, kerm mengsel van John Travolta se "As 'n mannetjie teaggressief hom aangesluit om die navorsing gehring. soos 'n kleintjie en laat dawer _ - stayin' alive-stap en die van 'n raak, bondel die wyfies saam, wat hy begin het, voort te sit ' " soos 'n volgroeide mannetjie. Daar was geen "macho"-leier meisie met groot heupe (self is hy raas dat die son skuiling soek terwyl hy sy tesis skryf. En die bobbejane antwoord wat almal intirnideer nie, geen . hom. so maer soos 'n spaghetti-stokkie). -en verwilder hom lag-lag." Vyfdae mihaar aankoms in die wagte nie en geen misbruik van "Bobbejane aanvaar wildtuin is sy deur 'n renoster wyfies was in sy trap te bespeur vrouebesoekers wat ek saamneem interessant, maar baie eensaam. aangeval en het aan haar wonde nie. "AI die troplede saam hou bulle baie makliker as mans ~ hul Vir maande was sy enigste beswyk. Stephen, wat haar Iyk vir "As 'n mannetjie te aggressief at: en ore oop en sodra een onraad liggaamstaal is minder geselskap 'n radio en sy notaboeke. kilometers deur die bos moes dra raak bondel die wyfies saam, raas bespeur maak by die ander attent intimiderend. En mens benader Nudisme kon hy in en om sy tot by die grootpad, is erg deur _ dat die son skuiling soek en daarop. Die leier weer moet veral . bobbejane met so 'n halfmaandraai karavaan met Ius beoefen - daar haar dood ontstel en het tydelik by verwilder die ongewenste op sjarme staatrnaak om - enjy kyk hulle nie in die oe nie ­ was net die goggas as getuies. "Ek familie oorsee gaan kuier om weg mannetjie lag-lag. ondersteuning te werf,' se dis 'n teken van aggressie. bet naderhand 'n alter ego tekom.. VERMAAK

•••••Uitstekend kragtoerin hierdie Stephen lennings en ander, - Braamfontein, Ideale vermaakvir die hele ander. Sondag-aandom 10.30 <>p• ····Goed eenvroudramadeur lohannesburg. 'n gesin. Met lenny De Lenta, VeelsydigeAfrikaanse . ···Middelmatig WilliamLace oor die lewe ····ALADDIN. Skreeusnaakse gebarespel leremy Taylor.Nomsa ·SINGlN' IN THE RAIN•. straatprofeetAndreLetoit ··Ondergemiddeld van die beroemde Alexander-Teater. dearlaniee Honeyman. Nene, GlennSwarten Opera Staatsteater, I beginSaterdag-aandom ·Swak Amerikaansedramaturg Pretoria.'n Musiekspelwat 10.30. ._--..... Wur sterretjiesnie LillianHellman. BAXTER-TEATER NICO MALAN-TEATER :::~ 'n trefferkon geweeshet, verskynnie bctekendit dat Jammer net van die regie Mainstraat,Rondebosch Rondebosch ~~ die produksienog nie ··LETTICEAND :.-::~ en choreografiel Met Tim e IS me. LOVAGE. Andre l_~·::~ Plewman,Mike Huff, Huguenet-Teater. BIRDS OF PRAY in die hoofteater. CREAM PASSIONS in die Arenaword :::i.-.. Carol-Ann Kelleheren lennifer Fergusonse meesleurende nog tot 7 lanuarie aangebied. ex Hillbrow,lohanncsburg. 'n ander, Oordadigeen konsert wat Said-Afrika in al sy tragedie q vasvat. Nogvanaanden Saterdag-aandte DIE VROLIKE WEDUWEE in die verbeeldinglosevertolking •• THE ILLUMINATI, sien. Van Maandagtot Donderdag word - Operahuisis 'n balletweergawevan Frans van PeterShaffer se Black SIDl. OrangeGrove. AgathaChristiese MURDER ONTHE Lebar se gewildeoperette, en duur tot 11 jongstekomedieoor twee Johannesburg.'n Satiriese NILE hier opgevoer. lanuarie. bejaardevroue wat in die revue watnie heeltemal greepvan die geskiedenis daarin slaagommet DISTRICf SIX· THE MUSICAL in die THE MIKADO, Gilbert en Sullivanse en die teater vasgevangis. godsdiensdie draakte konsertsaal, Die baie gewilde gewilde operette. -Met MoiraLister. Paddy ­ steek nie.Daar isamusante IT'S ALL FRIGHT BY musiekblyspelmetDavid Krameren Canavan,lohn Hussey en oomblikke, maarin die ME. No58 Hillbrow.Deel Charlotte Butler. TaliepPietersenisnogtot24Desemberte THEATRE ON THE BAy······ algemeenis dit redelik tweevan die baie gewilde vervelig. - toneelstukmet dieselfde "·TRAVELLING Met SoliPhilanderen naam wat vroeer vanjaar SHOTS, Windybrow, ~~::;~:':.:;~d:~~·"' 2:=~:~ ~::"" :[:::~:l;.: Robert Colman.Black op die planke gebringis.. "';i,';;' .. Hillbrow,Johannesburg, 'n lanuarie opgevoerword. Die aand- geopen met die gewilde musiekspel . Sundaes met loanna SteveWalsh en Fiona Reeks snaakserige sketse :.~:;.~:::~.~:' Weinbergen ToniaShelley Ramseylewer opvoering wordom die beurt deurThandi NUNSENSE.Dit word aangebiedtot ... is elke Woensdag, Vrydag onvergeetlikevertonings deur bekroondedramaturg Claasen en DanielePascal met ThePower einde Februarie.Met o.a, Kate Paul Siabolepszyoor die en Sondag-aand om 10.30 met hul uitbeeldingsvan wesevan Suid-Afrikaans te sien, Steve Newman en musiekrillerswat dateeruit wees.Metlames .~ Tony Coxtree nognet RockyHorror Picture-dee, Borthwick.Jacqui Singer, vanaand, Saterdagen Kai Horsthemkeop bas.

'~, VryDagl9 Desember1988 9 KUNS

JAMESONSBAR, JazzAcesop Saterdac CLUB STATUS, Fun ...... - Hoogaanbevcel Commissionerstraat. Die tusseneen-en vyf·uur.Die Valley. Diskomet baie ...... - Siengerus voorsteaanbledervan Disko-mbaqanga vir Athlone! *"l:-::-~~ blues/rockgroep Roots is dansplek.-Syndicate met ... - Vennyas jy nugteris oorspronklike plaaslike Sondacaandie beurt, Ronnie Joyceis die musiekmet oorblyfsels van VAN die gewildstetownship-diskc- Daaris daremgenoeg spiel!1s om gereeldeorkes in die pas ...... BIG OU Johannesburg. Nie te kunstenaars tree more by die Athlone- hulleself in te sienin gevalniemand CLUB MANZATTAN, opgeknapteklub, (Tel. Tom Hanksspeel die 101 door nie en dielugrel!ling stadion op in die Radio XhosalLion anders opdaagnie, Moletsane, Soweto, Hoer­ 945-100112) van'n seimtjiewatlettcrlik werle. 'nWye LagerRoadshow. THANDI KLAASEN BYDIEJAZZ inkomstegroep-disko. Oop te grootrask vir sy skoene. verskeidenheid SA musiek: OpdieIys is onder meerdie koningvan DEN van elfuurdie aand.Op HARD ROCK CAFE, Sy wensom grootrnens te van mbaqanga tOI pseudo- nee-reggae, Lucky Dube,die prinses 'nTydgenoot van al die bekende Mundae en Dinsdae is Oxfordlaan204, IIIovo. wees,wordwaar. Die samba.Gehore wissel met vandisko-mabaqanga BrendaFassie, stemme vandievyftigerjare(Makeba, toeganggratis.Tweegratis Baie gewildetiener­ gevolgis natuurlik'n die musiekwalaangebied haarsussieLindi wat deesdae'n naam Rathebe, Khubeka, Mbulu)watnag op biereop aande wanneer uithangplekwat so goed seuntjiein die Iiggaam van wordmet'n pur virhaarselfas solo-kimstcnaar uitkerf, haarvoeteis, treeSondagbydie Jazz toeganggevraword. doen dat hulle selfs t­ 'n man,wat regtignie van herkenbare "locals"; Jazz Lazarus Kgaodi, Ali Kau,die lang- Denop,ThandiKlaasenhetnogniks Ledegeld RIO. Allesoorte hemde suksesvolbemark. hom'n uitsonderingmaak by die Saterdagmiddagete, verlore maar immer-welkom Sankomota vanhaar"swing" verloornie. Verwag musiek, (Tel.930-1735) Middag- en aandete op die nie. Togis dit 'n geen toegangsfooi. Oaas op die kruinmet dieeersteShifty nostalgiese musiek-verwysings na die maat van bekende treffers, verfrissende manierom Die Gereformeerde Blues langspeler), Peto (watvirdie ' marabi en umgqashiyovanweleermet IDOLS.Bokantvan Iaat herleefdeur Alzec wat kommentaar te leweroor Bandtreevanaand en Kersseisoen in Kaapstadis), Rebecca ' 'npaaruniekenuwe wendings. Endstraat. Langtouevan Woensdaeen Sondae volwasseneuroses. Saterdag-aand op, Dinsdag (nog'n Shell Road to Fame-wenner, ongemaklik entoesiastiese optree, en Woensdag is Moosaaan Mercy Pakela en 'n groepmet die naam PETOBYTHE BASE ' jollers buite. Musiek en ...... THE UNBEARABLE die beurten Donderdag- vanCokesen Cola... , Petostelvandeesweek hullenuwe plesiervirdie tiener­ KING OF CLUBS, hiv LIGHTNESS OF BEING aandspeel'n anonieme Dithouheeldag aan, sobring'n rel!njas langspeierbekendin Kaapstad. Hulle yuppies, (Tel.4027840) Mark- en Von Gegrondop 'n boekdeur rock-groep vanDurbanvir enbiltong-toebroodjies. tree vanWoensdag tot Saterdag by The ' Wiellighstraat. Hi-NRG MilanKundera. Die dieeerstekeerin Baseop. CAPONE'S,Louis gemors op boonste verhaalspeelaf teendie Johannesburg. Moosatree FERGUSON BYBAXTER Bothalaan 440.Restaurant verdiepingop Woensdae, agtergrond van die ook op, (Tel.836-6002). Vanaand en mdre-aandisdie laaste SKIN met orkes.Woensdag: Donderdae,Vrydae, Russiese inval in Prsag in geleenheid om JenniferFergusonse Dienuweklubin Seepunt,Skin,het AlanGold.Donderdag: Saterdae en Sondae. Disko­ ,1968. MetDaniel Day ROXYRHYTHMBAR, Birds of Pray op gemaklike steele bydie verlede weekmet Gotiesebasuingeskal Meisies seaand. Vrydag: mbaqanga op die onderste Lewis,Juliette Binocheen Mainstraal, Melville. AlanGold.Saterdag: ve.dieping, Toegang: R3. Lena Olin. Steeds dienr.l plek vir HiltonChilchick & Dave. (Tel. 331-6727) yuppiesen aspirant- Sondag: Jazz. (feI.640 ...... HANNA'SWAR yuppiesombygesien te 7582) ,BLUES, 165Marshall­ Die wareverhaalvan'n r word. Vanaand: African straat, Wordmeestal natewejong vrou (Hanna Jazz Pioneers. EASYBYNIGHT, besoek deurwesens van Senesh)watglo dat sy, met Saterdagmiddag: City Natalspruit. Vir hoe­ die Noordelikevoorstede behulpvan haar vriende, Gents,Little Sister.Aand: laataand bedien. Woensdag RAKE'SWINE BAR opgeknapis.Ligte etes op inkomstegroep-jollers. (ouderdomtussen 25 en ,menseuit Hitlerse , TheJive. Maandag: Zia, totSondag Rudi and Ridgestraat 20 Parktown. die grondvloer met Baiegewildonder 35). Disko-musiek, konsentrasiekampe kan

Dinsdag: LittleSister. < Friends en Saterdagmiddag Eintlik 'n ou huismet groot Longhorn-tipe biefstuk op Sowetsneop Woensdag­ flitsende"ligte, spieels, red.Sy belandselfindie Woensdag: Roots. diesolisPierre van Staden. tuin watvir die boonste verdieping. aande.Speelsaamasjy 'n mense met grimering... tronk. Donderdag: MikeFaureen (Tel.7268400) ontspanningsdoeleindes Dixieland-jazz deur die BMWheL(Tel. 864-4748) daai SOOrl vanding. StearnMachine. Vrydag: ...... THE RAGGEDY AfricanJazzPioneers. Tel: RAWNEY. 726-6019. Bob Hoskins,die Britse filmvonds van dieeeu, se THE JUNCTION,hlv debuutas regisseur.Hy BreI!- ClaimstraaL Klein DieJohannesburgse 11 Desember. Kunsmuseum speelook self die rol van 'n dansplek maarleller man watgenoegvandie biljartkamer en'n daktuin Joubertpark, Kleinstraat. Pateggebou-Galery "DieVerwaarloosde weennaggehadhet, dros, walgebruik kan worddeur Richardstraat 222, Pretoria. homselfvennom as 'n vrou idiotewalnogverliefraak. ' Tradisie: Met die oog op 'n Beelde en skilderyedeur nuwegeskiedenisvan en aansluitby 'n groep Dieouerrocken "new Pieter bekende Suid-Afrikaners sigeuners. Die groepleier Suid-Mrikaansekuns wave" -musiek wat hier ': . House se soos EduardoVilla, Judith se pragtigedogter,Jessie, gespeelword, is'n (1930-1988)". 'n Uitstalling Mason, Hannes Harris en Zebra ontmaskerhom, en die r/" van95 swartSuid­ welkome afwisseling van Penny Siopis. 'tweetjiesraak verlief. diedisko-twak op ander A,frikaanse kunstenaarS se plekke.Chris Prioren Neil ,werk. Tot8 Januarie. -Johannesburgse "MiteenFantasie in ... TEEN WOLF TOO Johnsonis soms op Kunsstigting Jason Batemanspeeldie Saterdagaande die Drukkemakery": 'n Eastholdweg6, Saxon­ Uitstalling van drukke wat rol vanToddHoward, die plalejoggies. , wold. Werkevan Grant neef vandie oorspronklike karakters en vertellings Chapmanen Roben Gilpin. met 'n mitieseof fantasiese TeenWolfin hierdie KIPPIE'S, Markteater,' opvoig-film. Todd is , Newtown. Township-jazz " aarduitbeeld.Tot 29 Sanderling-galery . Januarie. vasbesloteom die en symeervoorstedelike , SmalstraatMall familievloek vry te spring, ekwivalent. Thethatree Ronnie vander Walt se maar sy goeievoomemens tsns elke aanddaarop. Kim Sacks-galery , keramiekvol!ls word Cavendishstraat, Bellevue. . is vankorteduur. By'n (Tel.832-1641) , uitgestaltot einde kollege-dans, in die anns Die galeryen van menseregte 10 0;' werlee watvanjaar deur LesArt International Desember. van 'n pragtigemeisie,sien pottcrbakkersentrum open , Desember. Oak TheBlack No 58, Hillbrow. Wits se galeryaangekoop The Mews, Rosebank. ' hy homselfin die spie!!!... met'n uitstalling VaD Sash sefotografiese ­ Pimstraat 60,Newtown' Johannesburg se gewilde is. Tradisionele handwerk­ Werkevanoorlede bleek ,Theresa Naud4! en kabaret-kroeg. Duurmaar verskeiesoortc handwerk ~ uitstalling, met hydraes van stukkeis ookingesluiLTol Pop-profeet Andy WaIhol . vrlende hou 'n groepsuit- ' ...... THE MODERNS die moeitewerdvir die keramiek, houtwerk, , , GideonMendel,Omar februarie. . sowelas van Chagall, . tekstiele enjuwele. Die Badsha, GiseleWulfsohn, stalling by haar juweliers· , 'n Film Noir-agtige verloning II'sallFrightBy Gaugin, Paul Klee,Picasso.' Weergawe van die laaste Me- Part 2 'MetFiona uitstalling word , Paul Weinberg enandere. ,Pretoria Kunsmuseum werkwinkel by Mega Music_Dieadres is Pim­ stuiptrekkings van die Ramsey,Jennyda Lentaen "Expressions of Africa" Die beeldhouer Kevin Arcadia-park. Natalie Knight-galery straat 60,Newtown. Paryseavantgarde vandie "I!~; SteveWalsh. genoem" en stel werk Brandse"Nineteen Boys 'n Uitstalling van werle van HydePark-sentrurn. vanoordiehele vasteland RUnning" is gegrond op die Philip Schedler stal . 1920's.Ditgaan oor die "Die NuweGroep".Dit 'n Kersuitstalling van tyd toedie bistro's van BONES,Rosebank uit. " Uitenhagc-slagting waarin geverfde folo's uit, - sluit kunswerke van ongewone plaaslikeen William Steyn grafiese Montpamasse en dieSeine Restaurant metbuitelug- ' 19jeugdigesin 1985dood GregoireBoonzaaier, oorsesekunswerke, tekennge, Charles Peers se linker-oewervol bierluinvirJo'burgyuppies is. Frieda Lock,Terence "Innovations", duurlot31 meubels, Suzanne Alex­ skrywers en kunstenurs en aspirant-yuppies. McCaw,LippyLipschitz Desember(reproduksies ander en Susan Thirion soos Hemingway en Vrydag: Naughty Boysmet Galleryon the Market, en WalterBattiss in. Tot 1 van Picasso, Cocteau­ geverfde materlaal, AIex· Picassowas.Keith; rocklblues-veteraan Larry , Wolhuterstraat 49, , Januarie.' . borde,grafiesedrukke). 'n Amos. Newtown. Trlnkl objets d'art en ' Carradinespeel die rolvan Uitstalling van kunswerke Arletta Franks en Are ' , 'n vervalserwat omring is Saterdagmiddag: Rush 'n Groepuitstalling van Casslrer Kunsgalery op papierdeur Arne Bass van Schalkwyk sklJdery~. deur verleidsters met Hour. Saterdagaand: meeras20 plaaslike MutualPlein,Rosebank; door lot 15Desember. 'n Diamond Dogs. kunstenaars se werk,' Saterdag van tlen- tot vreemdemotiewe. Kersfees llitstalling: 22 Veilingvan intemasionale vyf·uur, en Sondag van ,'" Woensdag: LittleSister. ' waaronder BettieCilliers­ plaaslikekunstenaars.Tot en plaaslike kunswerke ten vier-uur af. Dieparty is ...... BEASTOF WAR Donderdag: DoubleImage. Bamard,-Isolde Krams, einde Desember. bate vanliefdadigheid op GuyduToit,Villaen Sondag. Nie net maarnog 'n THE THUNDEROOME, . BraamKruger. Tot 17 , oorlogsfliek nie. Eerder'n briljanteuitbeelding van h/v Claim- en Noordstraat. '\ Januarie. "Mega" -disko, kroel! en Mghaanse wraak teendie Russiesebesettingwaarin ' groepe. Baiespiel!1s en hal! Galery21 \ hille. Oopvan Dinsdae . DerdeVloer, Victory 'n Russiesetenk (theBeast) lot Saterdae. Dienuwe Vincent Baloyl: House,Harrisonstr. tot mitologiese statusdeur' ./1' gereeldeorkesis Cinema, " The WInd 'n GroepuilStalling denr die rebelleverhef word. watmetlasers,ligte en ' verskeie Suid-Afrikaanse Uitstekende video'svermaak verskaf Goodman-galery kunstenaars._Tot 31 kinematografie: aandie tieners. (Tel.238- HydeSquare3b, Hyde Desember. 788) ,Park...... THE SEVENTHSIGN Geverfde houtbeelde van Karen Me Kerron-galery Bratpacker DemiMoore RUMOURS, Sekukunc-kunstcnaar Mandeville straat42, speeldie rol van 'n vrou Rockeystraat. 'n Tipiese' Johannes Segogela. Olie-' Rosebank. wie se ongeborebaba Rockeystrsatlaataand pastelporlreueen stillewes Bryanston moontlikdie wereldkan . "joint" vir mensewatsoms deurTril!nnale-wenner van "Mirrors"; 'n Uitstalling verander. Die Wederkoms werkook. (T~l. 648 4605) die meriete-toekenning, geborgdeurPG Glass. van "Jesus" bring die i KeithDietrich.Tot 17 apokaliptiese sewe tekens I Bekende kunstenaars soos LATENITE DUKE'Sin Desember. AndreNaude, Margaret van Openbaring daannee ' Melville - Laatnag Vorsteren Isolde Krams saam.Dit is ook die· altematiefvir Markteater-galery: het kunswerke uit spiel!1s aankondiging van die ~ Markteater-kompleks, beginvan dieeindevandie Rockeystraat. Oopvan gemaak. Tot 15 Desember. vyfuursmiddags tot baie Newtown. wereld. 'n Dramatiese laatsuns enSaterdaevir Foto'svanModderfontein,' Gertrude Posel·gaJery rolprentvol doem en ander middagetC ook.Etes word deur IvanMuller. Val saam SenateHouse. Wits profesiel!. Oak met Jllrgen , Prochnow. sewedae vandie weektot met die intemasionaledag NewAquisitions: Diebeste Gerard Sekoto: Street Scene ... 10 VryDagl 9 Desember1988 .' i • ANEW LIFE Harmon is die speurderwat die anderarmen wanneer veroorsaak heelwal jaloesie endoodslag.Met ..... (hiehie)GOR Daar is blykbaar 'n baie moetsaamwerk om 'n hulleby mekaaruitkom, probleme. Ellen Barkin.Gabriel Gebaseer op die lekkernuwelewena'n gewetenlose moordenaarte spatnie netvonkenie. Byrne. IsabellaRossellini fantasieromans vanJohn egskeiding, vertel dieprent Yang. Hulgrootste •• GOOD MORNING en GraceJones. Norman. 'n Moet vir waarinAlanM.A.S.U probleem is dat hulle ...SWEET COUNTRY VIETNAM aanhangers vanGotiese Aidadiehoofrol speel,die mekaarnie kan verdranie. Michael Cacoyannis Dieanderkant van . •• THE WOO WOO KID fantasie-comics en regie behartig en diedraai­ ondersoek die gevolgevan Vietnam-Ilieks. 'n Dis 'n gekmaar waarstorie niernand andersme. Met hoek geskryfhet,Dievrou • BIG BUSINESS onbeperkte magvirdie Platejoggie (Robin van 'n veenienjarigeseun whiskey-neus veteraan wathy los is Ann-Margaret BetteMidleren Lily staat. MetJane Alexander. Williams) beur die troepe wat 'n twintigjarige OliverReed. en die nuweeen is Veron­ Tomlinhaaldieselfde CarolLaureen Randy. opmel aardsehumor. die getroudevrouompraatom ica Hamel, beterbekend as streek uitas Donald Quaid. vyftigerjare se rock-musiek saarnmet hom wegte loop. •• WHITE MISCHIEF die wysneusige advokaat Sutherland en Gene Wilder en'n varslewensuitkyk. Die vrou worddaarvan Moord enliefdein in HillStreetBlues. inStan the Revolution van • DONAFLOR AND aangekladat sy 'n koloniale Kenia,gegrond \ ., sowatvyftienjaar gelede. HER TWO HUSBANDS • SIESTA minderjarigeontvoerhet, op 'n ware verhaal. Met ... BABETfE'S FEAST Hulleis tweepare identiese DonaFloris'n weduwee 'nErotiesedramamet terwyldie mannetjie'n GretaScacchi, Charles Diefilm,wat'n Oscar as tweelinge wat met wat weertrouen danna eienaardige reputasieas'n minnaarkry. DanceenSarahMiles. die bestebuitelandse prent geboorte omgeruilword. haar eersteman'verlang. redigeringstegnieke Met PatrickDempsey en Regie:Michael Radford. gewenhet,handel oordie Nouis eenklomp ryk en Hy "komterug"en 'propvolgestileerdeseks, Beverly D'Angelo. invloedwat'n vlugteling van die Communard­ opstandinParys(en Die Afrikaanse weergawe van Kinekor se filrngids korn ongelukkig te laat om te plaas spesifiekhaarkookkuns) het op 'n kleindorpie op die Jutlandse kusin STER-KNJ"VIES. Dlly:ll"ft._ CAllE BURS ADVEITUIIE .. 2 verloorhyal sy geld. Dit WOIlll£RWlD (A) .laathomnetmeerdrink. Dlly:l.3l.IJI,I.....1I,. RED HEAT (2-1tl Sy gewoonlik CITY. TEL25-2720 COMIIG ATTIlAC1'1OIIS teruggetrokke Iyfbediende twlY:US. 12.2.30. 530.ua,1O.ts,. 23 Dec- BUU. DURHAM MAINROAD, TEL. 71-0131 • Numb.,51, blck •••• 30 Dec- BE£TLEJUICE se latente"sinvirhumor" DAIlt. ....5.u, UD,1.30,'.01.11.15,_ SHORTCIRCUIT 2 komooktot uiting. Liza • TOMHANKSe • - JACIlW£STOIt.CYNTHIA lil•• _ KINE FLORA 1 & 2 • BIG "'''''I·...._.. ''...... II" IAll 472·1658 Minelli,diekelnerin wat M...,...... tI .....IGSEClt:llIAll met homgetrouhet,staan DAILY: us. 1Z. UO. 5.30,'.00.to.15,.. • BILLMURRAY. COMING ATTRAcnotII COIlING ATTR&cnGN:I hom by deurdiken dun. 23 Dec - BULL DURHAM 23 Dec-BUUDURHAM SCROOGED 23 Dec- UCENCE TO DRIVE 23 Dec-lICENCE TO DRIVE ,. ,I Hy"'rlclfAllll".IAJlI 3ODoc-IlEEllEJUlCE Dlir'1I." U.tl.l"1.""'''11.. • QUESTFOR LOVE DAllt. US. IZ,UO.5.3O.' 00.10.15," SIIOIIT ClRCUIT2 lA, • SHWARZENEGGER, BEWSHI• Hf'SNUTS! HE'S BOlTS! t£S BACK! NO 5 'n Plaaslikvervaardigde INHIS NEW HITCOY£DY! rolprentoordie liefde RED HEAT ...SCN·....P.It .. "cIM.CItfu..·.cmll."' BIG (AI tZ·111 AWONO£RfUl COMEDY! ABIG tussen vrouensen die EXPERJENCE! WITH TOY HANKS!'! DAllt.US,1z'2.30.5.30.'.00.10.15,_ FORESHORE,TEL.25-3052 onafhanklikheidswording Dlly:1I...l.lI.U1.....'I.1S .. • THEMOTIONPICTURE. IIAILY·U5.1f.Z30.530.'.oa.1O.15,.. van 'n Afrikaland as temas. THEBWE JEAN OEFLORETTE (AI SALSA - IT'S HOTI ~A~ Loswegop 'n romanvan HtfIUI,lllrtluld.IlCl.,IlIIlt"u··IAlII IGUANA 30 Doc-1IEETlEJU1CE GertrudeSteingegrond. . . '. IZ-l11 OALY: '.45, 1Z,2.30. 530.' 00.11.15p. MetJanaCilliers, Sandra MAINROAD. TEL.a'·717t • KEITH CARRADINE • DAJLY: US. 12.r30.1.30,'.00.10.11'11 • GERALDINECHAPLIN e Prinslooen Joanna • Numb.'II'beck.... THE . Weinberg. SHORT CIRCUIT 2 MODERNS I-"~==::;;=:£i:="""--i:;':~'AovarnmII T...~=:::':T=::~~~ " Mu.Ik..... IZ-I.' . WOIIIIEIUIIO lA) Dlly:l.3I,1JI,1."''-'5,. DAilY: 1.45, 1Z. %.30. 5 30.UO.10.15,. KineParow , WHO FRAMEO ROGER RABBm (AI •• BRIGHT LIGHTS ASTEVEN SPIELBERG COMEDY wrntA BLAClEAGLE IAI • 1 '1: • • YOM HANKS• OlffERENCE! mGCITY COIUNGATTRAenowa DIIy:.A..lZ..U..U ...... 115.. BIG 23 Dec-BUU DURttAM MichaelJ Foxspeelin die IlISEeat:lltA~. M~~CESENSAnONOFTHE·YEARh~1 . 23 Dec-LICENCETODRIVE H...... _ ... Ir ..... f~SH COME muEAHDHE'SsrrRW THE mADmaNOf'OIRTY DANCING'! "Jon-COCKTAIl. THE ADVENTURE OFAllffTlMEI film-weergawe vandie DAllY: US. 12,'-30.5.30,' 00.10.11,. veelbesproke novelle met . • BOBHASKINS. 1IIOr.1I.••11fUlI.U1.I.•". WHO FRAMED ROGER RABBIT? lA) OAILY:U5,1ZnOluIOHlY THE BLUE IGUANA (2-111 ~ATTIOA~ dieselfdenaamdeurJay WHO FRAMED 23 Doc - UCENCE TODRIVE" THECARE BEARS 1ldl:1I.'5 .. McInnerney. Dit gaanoor ROGER RABBIT THE ROCKY HORROR Aw.d'tIIIlIll''''..,.,,,n., ADVENTURE IN P1CTURESHOW .. (1-1.) ( die vervalvan 'n kokaien­ WONDERLAND dronk NewYorkyuppie s.,.,ItelIf..,llll. COMIHGTOAMERICA (2-141 DAilY: 1.30.530.'00.10.15,. SIIORTCIRCUIT2 (AI GOOD MORNING VIETNAM (2-111 HE'S NUTS' HE'SBOLTS' HE'SBACKI A wat probeeromdie dood MAIN ROAD,TEL.U8-a649 • SHWARZENEGGER,BEUJSHI. i THE PRESIDIO (Z·'.) COMEDY FOR EVERYONE! van sy rnaen die verlies DAILY: UI. lZ.2.30.5.30••.00.10.15 Pill Eveninw.rlhlhum.llsplflllrlumph•• ~~...!!~M_,,'_ fUI.l.lI.lll.1.11.'A15... IZ-1'1 ... I IIIOr. ""'"."12.•,. van syjong model-vroutjie DIE HARO (2,11) CARE BEARS ADVEII1UIIE II . .,~~~m.1 WOIDERWID (A} te verwerk. PhoebeCates THE BEAST COMIIlCl ATTRACTIONS vertolk dierol vandie OF WAR Pr'EL.(022311 4464 15 Dec-WILLOW Dlily:l.ll.5.1I.1.••1I.1I.. lJr.....IZ·1It 0A1lY:1Q 3D, z.oa.Us. i 38.1.45,. 30 Dec-FUNNYFARM REO HEAT NOW SHOWING: vrou. DAilY: US. 12.2.30.5.3G.I.OO. 10.15'1Il • NumberS Is back •••• 0PfJI7OAYS PER WEEK ...,•..,Aw.,'wlnn.. lor"~F''''lnF'm SHORTCIRCUIT 2 CINE 3 ••• THE MILAGRO BABETTE'S ;",~::':::U:T~~~~';; , ~USINESS DIIlJ:to.... 11f5,I.3l,U•• I...fAll"" 1-::=-=,,::::=='-,----1 l:l FEAST(WITHIUll-TITLES) DAILY: 11.1"5.1.3'.1.05., ...p_ --:::==:"'-===:--::1-:=~~~===...J:!.J BEANFIELDWAR Olllsllllfhl,llt....lIc.nfel1.l"",", lAllI • BILL MURRAY • SHORT CIRCUIT 2 (AI CROCOOlLEOINOE£2 (AI NO SISAUVE IHO ON HIS WAY TO lHEBIG 'CINEll2 ... Beskikooral die elemente DAILY: 1.45.Il.l.lD.5lG.I.... 1O.15p_ SCROOGED . Cl1'I' AFUN '!.lED COIlEDYI THEmSrr van misterie en surrealisme AroIG;:~::;~'~::~:~~C::::IRQADS f.~;:;~::~~:::;";::=:7";:::.,7;'O=~~::;•.'::f5-:.• -::.I."'.I"'45:-P-_-~1 BIG (A) OEUelOUS AWlSH COMES TRUE FOR A YOUNG SUMMER CAMP GIRLS wat gewoonlik aandie' LE GRAND - .·SHWARZENEGGER,BEWSHI. BOY. WITH HILARIOUS RESULTS! THATGIRL ISAllWIP modeme Latyns­ SCREWlOOSE ~~.l!.2!"'''l'''''''' REO HEAT (2'''' MDIlAllYIIOIIf Amerikaanse novelle CHEMIN IZ·ftl . COMINGAnRACTIOIIS DAllY:l1,2.15.430.U5.t.OO,1IlI 23 Dec - BULLDURHAM toegeskryfword. 30 Dec-BEETLEJtJlCE • THE MOTION PICTURE. 13Jan - A FISHCALLEDWANDA Verbasendgoeieregiedeur SALSA - IT'S HOTI die wereldse verveligste . Hotl,sr,dlt1..srll,nclllt""""'SlIlIAfl man, RobertRedford.• Hooftemais die kleindorpsegemeenskap se DAILY:U5,1Z.2.30.S.3D.I.DD.l0.15,1. stryd teen diemonsters van • TOMHANKSe H_'f'll""'"",ll,,,,,,,llGSfCllET'IAJII groot industrie wathulle DAll"t.ll.2.30.•U5.7.oo.9.15,• BIG • BOBHASKINS. gebooneregbedreig. Goed 1fftt ...""...."..,.lQsECflmIMJ . WHOFRAMED· venolk deur'n filmspan OAJlY:UI.1Z,z.:JO.530.1.00.10,15," • BOBHASKINS. ROGER RABBIT wat bestaanuit'n vark,'n Awacl,ctm,lI,lIf..,.ryo" WHO FRAMED eksentriekespookerttwee vurige vroue. ROGER RABBIT DARY: us, 1Z, 2.30.5.30.1.00. lUS 'II o THEMOTION PICTURE • •• THE BLUEIGUANA ONLY R9.!10 . Die geestevan Dashiell SALSA - IT'S HOTI PfRCAR. 10M.' ORl.O.Y. IIltttll.flrlltsrll.ncllt,IIfIl""""IAIII fOR2 SHOWS. Hammeten Louisl'Amour FtIrM cMngIton FRlD#.YS. ' .. , QlItII;MlI~""I.OO ...... smelt'saam in eenkonsep ...... a.t.7.15 met BlueIguana. Aldie gewone visuele en verbale "one-liners" en cliches uit die Film Noiren die (AI klassiekeWestern metdie (AI 0AIlY:UI.ua.1G1Sp" '0 .1 'verskil datallesin BLOV • SHWARZENEGGEA,IEWSHIO WHOFRAMEDROGERRABBlT geskied.Sekerecnvandie RED HEAT ...... "...... ,.-...... _.,_.-...... ,.,...... CAN'TBUYMELOVE "hipste"flicks om by II·.., 'ATlI!CIDI.rlnc.....,tMI gesien te wordhierdie seisoen. Met DylanMcDermott, Jessica Harperen James Russo.

1II11OlY-51llRMY1IItIlll.WYlIllIE' • THE PRESIDIO TIt: IlANCl: SEllSATlON OfTIt: YEAR! Sean Connery vertolkdie ARTIIURZ-OIlIIE IIOCU CAl SALSA rol van 'n weerrnag­ =~':'-='''T __Jl 17Il1o:NIlUA3...•11 _12-121 bevelvoerderen Mark

VryDagl 9 Desember 1988 11 DIE WEEK SE TV Vrydag 9 Des Hoogtepunte op TV TVl 6.00 Goeiem6re SA 3.30 Take a Break 4.00 Ducktails Nicholson op sy beste vanaand op TV4 4.30 The Boy and the "Budget-Westem"­ Book stuitige spokemoet red. terroriste vrou-alleen CHINATOWN wat veterane, James Coburn en 4.35 Manuel's Die drie loop behoorlik aandurf en elke slag met 'n Mediterranian Melodies vanaand om 9.00 op TV4 Kirk Douglas, speel hulle riernestyf wanneer'n voorblad-storie terugkom. Saterdagaandom 9.30 op 5.00 Fast Forward wys, is beslis 'n rolprent vampier-agtigeSigourney Sy raak natuurlik ook wat nie misgeloop moet TVI in Draw. 'n 5.35 Topsport Weaver hulle vra om 'n verlief... Voortvlugtende beland 6.00 News word nie. Die spannende paar bose geeste uit haar weer in die mocilikheidni 6.15 Sundowner speurverhaal speel in die woonstelte verdryf. NOG een van Sidney 7.00 Matlock 1930's in Los Angelesaf. Sheldon se verhale wat 'n skietvoorval. Jack Nicholson (in sy beste 8.00 Netwerk MAANDAG-AAND om verfilm is, The Naked vertolking t, volgens TVI wys Sondag-aand om 8.45 Polisie 75 ooi 8.30 (ook OIlM-Net) begin Face, is Dondcrdag-aand sekere kritici) is die siniese 9.00 die klassieke 9.00 Familiegeheime 'n nuwe mini-reeks, om 8.30 op M-Nette sien. Afrikaanse rolprent, 10.00 Die helde van speurder JJ Gines wat deur Spearfie1d's Daughter. Roger Moore is die dokter 'n miljoener (John Huston) U1tdraal. DawidMinnaar Houston Cleo Spearfield(Kim wat probeer om die man 11.00Klub '88 gehuur word om 'n ogie Branden) is 'n ambisieuse ­ wat hom wil doodrnaak,op vertolk die rol van 'n jong oor sy skoonseun (Darrell man van onsekere 11.3000rdenking en pragtige ­ te spoor. Ook met Rod Zwerling) te hou. Faye nuusverslaggewer wat die 'Steiger,Elliot Gould en agtergrond wat verlief raak TV4 Dunaway speel die oerwoude van Asil! Anne Archer. op 'n boeremeisie (Anna­ 6.03 Topsport miljoenersdogter by wie trotseer, lewensgevaarlike Mart van der Merwe). 09.00Chinatown(1974) 'n Gittes betrokke raak. Speurverhaal in Los Angeles in die 1930's. Jack GOEIE NUUS vir rock­ Nick Jo hn Thaw as Regan In Sweeney Nicholsonis die siniese geesdriftigesl The Story or Nolte en speurder watgehuur word Rockand Roll rol steeds deur 'n miljoener (John Saterdag-aande om 11.00 1EACHERS is 'n van die waarvoor sy nie Jobeth Huston) om 'n ogie oor sy voorten hierdie keer word dramatiese komedie wat raad het nie, isdie Williams Saterdag-aandom 8.30 op skoolseun wat die skool skoonseunte hou. daar gekyk na die ontstaan In Speurder Nicholsonraak in en invloede van rock, van M-Nette sien is. Nick wil dagvaar omdathy sy die proses betrokkeby die country-musiek tot Noltespeel die rol van 'n standerd geslaag her, Teachers miljoenerse pragtige Mersey-beat. Rock­ talentvollemaar uiters dogter (Faye Dunaway). pioniers wat optree is verveeldeen ontnugterde GHOSfBUSTERS wys 10.30MoAosoH Buddy Holly, Carl Perkins, onderwyserwat gelukkig Sondag-aand om 8.30 op 11.00Musiek Eddie Cochran, 'n pragtige idea1istiese M-Net en handeloor drie wikkelpelvis-Elvis, prokureur (JoBeth parapsigolol!(Dan M·NET Creedence Clearwater Williams) ontmoet. Aykroyd, Bill Murrayen 10.30The Competition- 'n Revival, Bob Seeger, Tom Ongelukkigkan sy nie al Harold Ramis)wat die Roerendeliefdesverhaal Petty en Huey Lewis... sy probleme oplos nie. Een wereld van 'n kJomp met RichardDreyfuss, 11.10 DieSersant en die vreerndelinge met loskruit the Galaxy Rangers Creedence Clearwater 5.00 Lassie Amy Irving en verskeie Tiger Moth. 'n Rolprent en in die verwarring sterf Ooptyd Revival, Bob Seeger, Tom 6.10 50/50 musiek-instrumente. w., hAntfp.l 'n ion p man en die 2roepleier. 'n 6.15 Loving 3.30 Disney: Magicin the Petty en Huey Lewis. 6.50 Buiit for Life TVl wat handel 'n jong man en die groepleier. 'n 6.15 Loving MagicKingdom 11.45Epilogue 7.05 Life Style 6.00 .Goeiemdre SA vrou en 'n baie ou Vreesaanjaende trek deur 6.45 MariahState 4.20 Me and Dad's New 7.30 Thy Kingdom Come 2.00 Orm and Cheep vliegtuig. Met Katinka mocrasse volg, Met Powers 7.45 Supersport Wife.'n Skoolmeisie TV4 8.00 Netwerk 2.15 Mark Twain'sTom Heyns en George Ballot. Boothe, Keith Carradine en Intekenare (KristyMcNicol) wat 6.00 The Law and Harry 9.00 Uitdraai- 'n Storie Sawyer Peter Coyote. 8.00 Supersport agterkomdat haarpa, wat McGraw oor liefdetussen 'n 3.30 Luister en Hoor Dinsdag 13 Des 8.30 Spearfield's onlangsgeskeiis, se nuwe 9.03 A Different World plaasmeisie(Anna-Mart 3.35 Impact Woensdag 14 Des Daughter vrou haar Wiskunde­ 9.57 Cover Story van der Merwe)en 'n 4.00 Ovide TV 1 10.40Supersport onderwyseres is. Dit maak 10.30 The Dom deLuise jongman wie se pa 4.15 pumpkin Patch 6.00 Goeiemdre SA TVI 11.40~ee~y haar bitter ongelukkig. Show moontlik'n kleurling was! 4.30 The Boy and the 2.00 Deugniet, die 6.00 GoeiemdreSA 5.27 Mega-T tuffy tooth II 00 Baretta (DawidMinnaar). Die Book Dapper Ridder 2.00 Orrn and Cheep Donderdag 15 Des club verhoudingdra haar ouers 4.35 Another life 3.30 Vrouekeur 2.15 Tom Sawyer 5.30 Jimbo andthe Jet Set M·NET se goedkeuringnie weg 5.00 We got it made 3.50 Miens Moe en kie 3.30 Agriforum '88 TV l 5.35 Strokiesprent 6.00 Supersport nie, natuurlikweensdie 5.30 Bionic Six 4.00 Mofen Mat 4.00 Ovide 6.00 Goeiemdre SA 5.45 The Trap Door 1.30 Mistress - 'n Ryk arme man se duistere 6.00 News 4.10 Wielie Walie 4.15 Tele 6 2.00 Die Soutprins 5.50 Carebears man se ske1mpie (Victoria stamboom... 6.15 Graffiti 4.30 Gryses en Wyses 4.25 The Boy and the 3.30 Wat se die reg? OopTyd Principal) in die knyp 10.30Perspektief 7.00 Murder she wrote 5.00 Noem my net Book 3.50 Meaty moments. 6.15 Loving wanneer hy skielik sterf. 8.00 Netwerk Lamprecht 4.30 Another life 3.55 Die Oefs 6.45 Supersport Met Don Murray en Joanna TV4 9.00 Die Kartuiserklooser 5.30 Die Wonderwereld 5.00 Cosby III 4.00 Vegskip-X Intekenare Keams. 6.03 Kupid van Parma van Isabelle 5.35 Curiosity Show 4.30 Silhouette 8.00 Supersport- 1988 3.00 The Making of 9.04 TraumaCenter 10.00Topsport 5.57 Kompas 6.00 News 5.25 Tekkies Olirnpiese Spelein Seoul Maria's Lovers °9.57 Kate and Allie. 11.45Oordenking 6.00 Die Nuus 6.15 No Jacket Required 5.57 Kompas 8.30 Roots: The Next 3.30 All of Me- Die siel 10.25Sing Country 6.15 Potpourri 7.00 Roger Rabbit and the 6.00 Nuus Generation van 'n eksentrieke ryk vrou 11.00Topsport TV4 7.05 Spiocn-Spioen Secrets of Toontown - 'n 6.15 Uit en Tuis 10.06ImproveTonite (Lily Tomlin) beland 6.00 Butterfly Island. 8.00 Network Dokumemere program wat 7.05 Reccie 10.30 AgainstAll Odds. 'n danksy 'n dom ghoeroe in M·NET 6.30 Topsport 9.00 The Hamptons handel oor die maak van 8.00 Network Spannendeliefdesverhaal die liggaam van 'n 1.00 Supersport 9.00 Head of Class 10.00Topsport die rolprent 'Who Framed 9.00 thirtysomething. met Rachel Ward (van prokureur (Steve Manin) in 3.30 Just BetweenFriends 9.32 Hotel 11.30Evening prayer Roger Rabbit?' 10.00Topsport Thombirds-faam) agter wie plaas van die van 'n mooi - 'n Dramaoor twee vroue 11.25Spenser for Hire 8.00 Netwerk 11.00 Face to face twee mans aan is. Met Jeff jong meisie (Victoria wat uitvind dathulle een 11.16The ForumPresents TV4 9.05 Die Ma-Plotters Bridgesen James Wood. Tennant). man deel, Met Mary Tyler 6.00 Shane 9.35 Angelo Branduardi TV4 12.03Hot Hits 5.00 City of Cities Moore,ChristineLahti en M·NET 9.04 The Kid with the 10.00 Topsport 6.00 The Beatles: Third 5.30 Beyond 2000 Ted Danson. 10.30Shattered Vows - 2000 IQ - 'n Komedie oor 11.00 Oordenking Era Saterdag 10 Des Oop tyd 5.20 Mega-T-tuffy tooth Die ware verhaal van 'n 'n 13-jarigegenie (Gary 9.00 The Bold and the 6.15 Hot Hits club non (Valerie Bertinelli)wat Coleman) wat universiteit TV4 Beautiful TVI 7.00 Crime Story 5.25 WUZ2Jes in twee geskeur word toe gaan sonder 6.00 Pursuit of Happiness 9.30 Capitol 5.57 Oggendboodskap Intekenare 5.50 The MouseFactory tussen haar rocpingen haar hol!rskoolopleiding. Hy tel 6.30 Topsport 10.00 NightCourt 6.00 Opvoedkundige tv 8.00 Fame, Fortune and OopTyd liefdevir 'n priester(Davis gou probleme met die 9.00 The Bold and the 10.22 Boetebessie Marie 6.30 Agriforum'88 Romance 6.15 Heartbeat Morse). studente op, maar sy Beautiful 11:19Ripley's Believe It or 7.00 Goeiemore SA °8.30 Teachers - Nick 7.00 Carte Blanche 12.00Videofashion. kamermaat (Dean Butler) 9.30 Capitol Not 9.00 Opvoedkundigetv Nolte is die talentvolle Intekenare 3.30 Mistress wat versot is op meisies en 10.00 Ongewensde 11.00Topsport maar ontnugterde 8.00 HollywoodSquares 5.04 Victims sport, raak met hom Vreerndeling - Nog 'n M·NET 1.00 Sandmannetjie/ onderwyser wat'n 10.30Ghostbusters• 'n 5.27 Mega-T tuffy tooth bevriend. radioverhaal wat verfilm is. 10.30 Against All Odds Kuifie aantrekljke, idea1istiese Komedieoor spoke wat club 10.49Amen Gerhard Steenberg (Marius 3.30 Bugs Bunny 1.10 Benniedie Beer prokureur (JoBeth amokrnaaken drie maltrap 5.30 Jimbo and the Jet Set 11.16 Big Valley Weyers) vlug vir sy 4.46 The Horrible l.35 Die Verkenners Williams) ontmoet, Ook parapsigolol! (BillMurray, 5.35 Tekenprcnt verlede. Hy werkas 'n Honchos 2.00 Topsport met Judd Hirsch en Ralph Dan Aykroyd en Harold 5.45 The Trap Door M·NET plaasbestuurder, word nie 5.30 Jimbo and the Jet Sct 5.57 Kompas Macchio. Ramis) wat die wereld 5.50 The Enterprise 10.30 I Met Santa Claus deur die gemeenskap 5.35 Tekenprent 6.00 Nuus 10.15 Supersport moet red. Sigourney Smurfers 3.28 The Apple Dumpling aanvaar nie, raak verlief op 5.45 The Trap Door 6.15 Teletreffers 10.30Deadly Passion- 'n Weaver is die pragtige OopTyd Gang Mitz (Anele Jonker) Haar 5.50 InspectorGadget 7.05 Hardcastle en Privaatspeurder (Brent vrou wat van die drie se 6.15 Loving 5.12 Taming the Monster suster, Lida (Sandra Kotze) Ooptyd McCormick Huff) word 'n verdagte in dienstegebruik maak... en 6.45 Han to Hart 5.30 Liqui-Fruit Chit Chat raak weer op hom verlief. 6.15 Loving 8.00 Network 'n moordsaak terwyl hy 'n dis danwat sake handuit 7.45 Supcrsport 5.40 Strokiesprent Intriges, intriges, intriges... 6.45 Designing Women 8.40 MagnumVI skatryk vrou se man rukl Intekenare 5.50 G.I.Joc il.33 The Honeymooners 7.15 Newhan 9.30 Draw- KirkDouglas agtervolg. 10.10The ElectronicsWa. 8.00 Supcrsport Oop tyd 7.45 Supersport speeldie hoofrolvan 'n 10.30 Heart of A 8.30 Spearfield's 6.I5 Loving M·NET Intekenare voonvlugtige in die Sondag 11 Des Champion -'n Drama wat Daughter (Decl I) 'n 6.45 China Beach . 10.30 Just BetweenFriends 8.00 Supersport klassieke prentoor die handel oor 'n atleet wat sy Minireeks wat handel oor 7.45 Inkopiemandjie 12.15 Archie Leggatt 8.30 The Naked Face ­ Wilde Weste. Ookmet TV l been verloor en na 'n 'n jong, ambisieuse Intekenare Designer Award Show Roger Moore spec! die James Coburn, Alexandra 1.30 Heidi tydperk van emosionele nuusverslaggewer (Kim 8.00 Floyd on Food 3.30 Die Sersant en die hoofrol in die aksiefilm Bastedoen GrahamJarvis. 2.00 Zet wroeging bcsluitom 'n Braden) wie se werkhaar 8.30 Spearfield's Tiger Moth wat handel oor 'n dokter ·11 .00 The Storyof Rock 2.15 Storybook eenman-marathon aan te dwarsoor die w€reIdlaat Daughter 5.10 Queen of the Reds wat probeer om sy 'n Roll - 'n socktog na die International pak.Met Eric Fryer, Robert reis maar ook in 10.40Supersport: Snoeker 5:n Mega-T Tuffy Tooth voomemende moordenaar wortelsvan rock: country, 2.45 Collage Duvallen Christopher doodsgevare lut beland. 11.40 Southern Comfort­ Club vas te trek . rhythmen bluestot 3.35 Honderd Makepeace. Ook met Christopher 'n Drama wat handel oor 'n 5.30 Liqui-Fruit 10.16Supersport rockabilly.Metpioniers Meesterwerke Plummer en Nancy grap wat in 'n nagmerrie Pikkiefiikken 11.16 Deadly Passion BuddyHolly,Carl Pelkins, 4.05 Bobby and Sarah Marchand. verander. Vier lede van 'n 5.40 Tekenprent 12.45 Carte Blanche· EddieCochran en Elvis na 4.30 Legacy 10.10Supersport tuiswag bestook vier . S.SO The Adventures of heruitsending Lees Egbertus Klaagvoort se TV-rubriek op bladsy 4

12 VryDagl 9 Deaember1988